chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

XIN CHÀO MỪNG CÁC EM
HỌC SINH


Câu 1.Thế nào là câu chủ động?

Bài Tập.Xác định trong các câu
sau,câu nào là câu chủ động?
A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé.
B.Lan được mẹ mua cho cây bút máy.
C.Môi trường đang ngày càng bị con
người làm ô nhiễm.


Câu 2.Thế nào là câu bị động?
Bài Tập.Xác định trong các câu
sau,câu nào là câu bị động?
A.Thầy giáo phê bình em.
B.Khu vườn bị cơn bão làm cho tan hoang.
C.Trời mưa to.


Thứ sáu, ngày 13 tháng 03 năm 2009

TIẾT 107. TIẾNG VIỆT

(TIẾP THEO)


I.Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động:

1.Hai câu sau có gì giống nhau và có
gì khác nhau?
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b.Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
(Vũ Bằng )


a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn
thờ ông vải đã được hạ xuống từ
hôm “hóa vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn
thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm
“hóa vàng”.


- Về nội dung hai câu cùng miêu tả

một sự việc.
-Theo định nghĩa câu bị động, hai
câu trên đều là câu bị động.
-Về hình thức, câu a có dùng từ
được, câu b không dùng từ được.


Câu sau đây có cùng nội dung miêu
tả với hai câu a và b không?
Người ta đã hạ cánh màn điều treo
ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ

hôm “hóa vàng”.
- Cùng nội dung miêu tả với hai câu a
và b.
- Câu này là câu chủ động tương ứng
với hai câu bị động a và b.


Có hai cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động:
Cách 1. Chuyển đối tượng của hoạt
động lên đầu câu,có thêm từ bị, được.
Cách 2 .Chuyển đối tượng của hoạt
động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ từ
bị, được hay chủ thể của hoạt động
thành một bộ phận không bắt buộc.


BÀI TẬP BỔ TRỢ
Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây
thành hai câu bị động theo hai kiểu khác
nhau?
A.Ông tôi xây ngôi nhà này từ ba năm trước
đây.
B.Thầy giáo phê bình Nam vì không làm bài
tập về nhà.


a. Ông tôi xây ngôi nhà này
từ ba năm trước đây.
Ngôi nhà này được ông tôi xây

từ ba năm trước.
Ngôi nhà này được xây từ ba
năm trước.


b. Thầy giáo phê bình Nam vì
không làm bài tập về nhà.
Nam bị thầy giáo phê bình vì không
làm bài tập về nhà.
Nam bị phê bình vì không làm bài tập
về nhà.


3.Những câu sau đây có phải là
câu bị động không? Vì sao ?
a. Bạn em được giải Nhất trong kì
thi học sinh giỏi.
b.Tay em bị đau.
Hai câu trên không phải là câu bị
động, bởi lẽ chỉ có thể nói đến câu
bị động trong đối lập với câu chủ
động tương ứng.


Ghi nhớ: (SGK – Tr 64)
.Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành
câu bị động:
Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của
hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay
được vào sau từ (cụm từ) ấy.

Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của
hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc
biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động
thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là
câu bị động.


II.LUYỆN TẬP:
Bài tập 1.
a.Một nhà sư vô danh đã xây ngôi
chùa ấy từ thế kỉ XIII.
Ngôi chùa ấy đã được một nhà sư vô
danh xây từ thế kỉ XIII.
Ngôi chùa ấy đã xây từ thế kỉ XIII.


b.Người ta làm tất cả cánh cửa
chùa bằng gỗ lim.

Tất cả cánh cửa chùa được người
ta làm bằng gỗ lim.
Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ
lim.


c.Chàng kị sĩ buộc con ngựa
bạch bên gốc đào.

Con ngựa bạch được (bị) chàng kị

sĩ buộc bên gốc đào.
Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.


d.Người ta dựng một lá cờ đại ở
giữa sân.

Một lá cờ đại được người ta dựng
ở giữa sân.
Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.


Bài tập 2.
a.Thầy giáo phê bình em.

Em bị thầy giáo phê bình.
Em được thầy giáo phê bình.


b.Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.

Ngôi nhà ấy đã được người ta
phá đi.
Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi.


C.Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự
khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
-Sự khác biệt giữa thành thị với
nông thôn đã bị trào lưu đô thị hóa

thu hẹp.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông
thôn đã được trào lưu đô thị hóa
thu hẹp.


Sắc thái ý nghĩa của câu dùng từ
“được” với câu dùng từ “bị”.
* Câu bị động dùng từ “ được” có hàm
ý đánh giá tích cực về sự việc được
nói đến trong câu.
* Câu bị động dùng từ “bị” có hàm ý
đánh giá tiêu cực về sự việc được nói
đến trong câu.


Hướng dẫn về nhà:
• Học thuộc bài, làm bài tập 3/Sgk/65
• Chuẩn bị bài “Dùng cụm chủ - vị để
mở rộng câu.