TR
B
NGă
GIÁO D CăVẨă ẨOăT O
I H C KINH T TP.H CHÍ MINH
-------------------------------
HU NH QU CăV
NG
GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH DOANH
T I CÔNG TY C
PH N TI P V N
QU C T TIÊN PHONG
LU NăV NăTH C S KINH T
Thành ph H Chí Minh n m 2015
B
NGă
TR
GIÁO D CăVẨă ẨOăT O
I H C KINH T TP.H CHÍ MINH
-------------------------------
HU NH QU CăV
NG
GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH DOANH
T I CÔNG TY C
PH N TI P V N
QU C T TIÊN PHONG
Chuyên ngành: QU N TR KINH DOANH ậ
H
NG NGH NGHI P
Mã s : 60340102
LU NăV NăTH C S KINH T
Ng
ih
ng d n khoa h c: PGS.TS. H
TI NăD NG
Thành ph H Chí Minh n m 2015
L I CAM OAN
Tôi xin cam k t lu n v n này là đ tài nghiên c u đ c l p c a riêng cá nhân
tôi d
is h
ng d n c a PGS.TS. H Ti n D ng và s h tr c a ban giám đ c và
đ ng nghi p t i công ty c ph n ti p v n qu c t Tiên Phong . Các ngu n tài li u
trích d n, các s li u s d ng và n i dung trong lu n v n này là trung th c.
th i, tôi cam đoan r ng k t qu nghiên c u này ch a t ng đ
k công trình nghiên c u nào.
Tôi xin ch u trách nhi m cá nhân v lu n v n c a mình.
ng
c công b trong b t
M CL C
Trang ph bìa ................................................................................................................
L i cam đoan .................................................................................................................
M c L c ........................................................................................................................
Danh m c các b ng bi u ...............................................................................................
Danh m c các s đ , bi u đ ........................................................................................
Danh m c các ch vi t t t .............................................................................................
M
U
1.Lý do ch n đ tài ...................................................................................................... 1
2.M c tiêu nghiên c u................................................................................................. 2
3.
it
4.Ph
ng và ph m vi nghiên c u ............................................................................ 2
ng pháp nghiên c u.......................................................................................... 3
5.B c c c a Lu n v n ................................................................................................ 3
CH
C ăS
NGă1ă
LÝ LU N V HI U QU KINH DOANH
C A DOANH NGHI P
1.1.Khái ni m , b n ch t, Ủ ngh a hi u qu kinh doanh .............................................. 4
1.1.1.Khái ni m hi u qu kinh doanh ...................................................................... 4
1.1.2.B n ch t c a hi u qu kinh doanh .................................................................. 5
1.1.3.ụ ngh a c a vi c nâng cao hi u qu kinh doanh ............................................ 6
1.2.Ý ngh a và nhi m v đánh giá hi u qu kinh doanh ............................................. 6
1.2.1.ụ ngh a c a vi c đánh giá hi u qu kinh doanh ............................................. 6
1.2.2.Nhi m v c a vi c đánh giá hi u qu kinh doanh. ......................................... 7
1.3.M t s quan đi m đánh giá hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p .................... 8
1.4.Các ch tiêu đo l
ng hi u qu ho t đ ng kinh doanh ........................................ 10
1.4.1.Các ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh t ng h p................................... 10
1.4.1.1.Ch tiêu t ng l i nhu n ...........................................................................10
1.4.1.2.Ch tiêu l i nhu n trên doanh thu ..........................................................10
1.4.2.Các ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng các y u t c b n c a ho t đ ng kinh
doanh ...................................................................................................................... 10
1.4.2.1.Hi u qu s d ng v n ch s h u ..........................................................10
1.4.2.2.Hi u qu s d ng tài s n ........................................................................12
1.4.2.3.Hi u qu s d ng chi phí .......................................................................13
1.4.3.Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng lao đ ng............................................... 14
1.4.3.1.N ng su t lao đ ng.................................................................................15
1.4.3.2.M c sinh l i c a lao đ ng ......................................................................15
1.5.Các ch tiêu v m t kinh t xã h i ....................................................................... 15
nh h
1.6.Các y u t
ng đ n hi u qu ho t đ ng kinh doanh ................................ 16
1.6.1.V n kinh doanh............................................................................................. 16
1.6.2.Ngu n nhân l c............................................................................................. 16
1.6.3.Trình đ qu n lỦ............................................................................................ 17
1.6.4.Trang thi t b , thông tin k thu t .................................................................. 17
1.6.5.S n ph m, d ch v ....................................................................................... 18
1.6.6.Chi phí kinh doanh ....................................................................................... 18
1.6.7.Qu n tr chi n l
c ...................................................................................... 18
1.6.8.Ho t đ ng marketing .................................................................................... 19
1.6.9.Th tr
Tóm t t ch
ng và đ i th c nh tranh .................................................................. 19
ng 1 ...................................................................................................... 21
CH
NGă2
PHÂN TÍCH TH C TR NG HI U QU KINH DOANH C A
CÔNG TY TI P V N QU C T TIÊN PHONG
2.1.Gi i thi u v ho t đ ng v n chuy n qu c t ....................................................... 22
2.1.1.Ho t đ ng v n chuy n b ng đ
ng bi n ...................................................... 22
2.1.2.Ho t đ ng v n chuy n b ng đ
ng hàng không .......................................... 23
2.2.Khái quát chung v công ty CP Ti p V n Qu c t Tiên Phong. ........................ 23
2.2.1.Quá trình hình thành và phát tri n ................................................................ 23
2.2.2.
c đi m ho t đ ng kinh doanh ................................................................... 24
2.2.3.C c u nhân s ............................................................................................. 25
2.3.Phân tích th c tr ng hi u qu kinh doanh c a công ty ....................................... 26
2.3.1.Báo cáo k t qu kinh doanh t n m 2010-2014 ........................................... 26
2.3.2.Phân tích các ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh c a công ty ................ 27
2.3.2.1.Phân tích ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh t ng h p ...................27
2.3.2.2.Phân tích ch tiêu ph n ánh hi u su t s d ng v n ...............................29
2.3.2.3.Phân tích hi u qu s d ng tài s n ........................................................30
2.3.2.4.Phân tích chi phí kinh doanh .................................................................31
2.3.2.5.Phân tích hi u qu s d ng lao đ ng .....................................................33
2.4.Phân tích các y u t
nh h
ng đ n hi u qu kinh doanh c a công ty. ............. 34
2.4.1. V n kinh doanh .......................................................................................35
2.4.2. Ngu n nhân l c .......................................................................................37
2.4.3. Trình đ qu n lý ......................................................................................39
2.4.4. Trang thi t b , thông tin k thu t.............................................................40
2.4.5. S n ph m , d ch v .................................................................................41
2.4.6. Chi phí kinh doanh ..................................................................................44
2.4.7. Chi n l
c kinh doanh ............................................................................45
2.4.8. Ho t đ ng marketing ..............................................................................46
2.4.9. Th tr
ng và đ i th c nh tranh ............................................................47
2.5. u đi m và h n ch c a công ty. ........................................................................ 48
2.5.1. u đi m ........................................................................................................ 48
2.5.2.H n ch ......................................................................................................... 49
2.5.2.1.V n kinh doanh .......................................................................................49
2.5.2.2.Ngu n nhân l c ......................................................................................49
2.5.2.3.T ch c qu n lý ......................................................................................50
2.5.2.4.Trang thi t b , thông tin k thu t ............................................................50
2.5.2.5.S n ph m và d ch v ...............................................................................50
2.5.2.6.Chi phí kinh doanh .................................................................................50
2.5.2.7.Chi n l
c kinh doanh ...........................................................................51
2.5.2.8.Ho t đ ng marketing ..............................................................................51
Tóm t t ch
ng 2 ...................................................................................................... 52
CH
NGă3
M T S GI I PHÁP GÓP PH N NÂNG CAO HI U QU KINH DOANH
T I CÔNG TY C PH N TI P V N QU C T TIÊN PHONG
3.1. M c tiêu ............................................................................................................ 53
3.2. Các gi i pháp nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a công ty. .............. 54
3.2.1. Gi i pháp v v n kinh doanh ....................................................................... 54
3.2.2. Gi i pháp v ngu n nhân l c ....................................................................... 55
3.2.4.Gi i pháp v t ch c qu n lỦ ........................................................................ 59
3.2.5.Gi i pháp v trang thi t b , thông tin k thu t .............................................. 60
3.2.6.Gi i pháp v d ch v ..................................................................................... 60
3.2.7.Gi i pháp v chi phí kinh doanh ................................................................... 62
3.2.8.Gi i pháp v chi n l
c kinh doanh ............................................................. 64
3.2.9.Gi i pháp v ho t đ ng Marketing ............................................................... 66
Tóm t t ch
ng 3 ...................................................................................................... 70
K T LU N ............................................................................................................... 71
TÀI LI U THAM KH O
PH L C 1
PH L C 2
PH L C 3
DANH M C CÁC B NG BI U
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
TÊN B NG BI U
B ng 2.1: Th ng kê tình hình nhân s c a công ty
B ng 2.2: Tình hình kinh doanh c a PI LOGISTICS trong giai
đo n 2010-2014
B ng 2.3: T su t l i nhu n trên doanh thu giai đo n 2010-2014
B ng 2.4: T su t l i nhu n trên doanh thu c a các công ty cùng
ngành n m 2014
B ng 2.5: Hi u qu s d ng v n c a PI LOGISTICS giai đo n
2010-2014
B ng 2.6: Hi u qu s d ng v n c a các công ty cùng ngành n m
2014
B ng 2.7: Hi u qu s d ng tài s n c a PI LOGISTICS giai đo n
2010-2014
B ng 2.8: Hi u qu s d ng tài s n c a các công ty cùng ngành
B ng 2.9: Hi u qu s d ng chi phí c a PI LOGISTICS giai đo n
2010-2014
B ng 2.10: Hi u qu s d ng tài s n c a các công ty cùng ngành
n m 2013
B ng 2.11: Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng lao đ ng giai đo n
2010-2014
B ng 2.12: Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng lao đ ng c a các
công ty cùng ngành n m 2013
B ng 2.13: B ng cân đ i k toán c a PI LOGISTICS t n m 20102014
B ng 2.14: K t qu kh o sát đánh giá ngu n v n kinh doanh c a
công ty
Trang
26
26
27
28
29
29
30
30
31
32
33
33
35
36
15
16
17
18
19
20
B ng 2.15: K t qu kh o sát đánh giá ngu n nhân l c c a công ty
B ng 2.16: K t qu kh o sát đánh giá trình đ qu n lý-quy trình
công vi c
B ng 2.17: K t qu kh o sát đánh giá v trang thi t b , thông tin
k thu t
B ng 2.18: T tr ng doanh thu bán hàng và cung c p d ch v t
n m 2010-2014
B ng 2.19: K t qu kh o sát đánh giá v nh ng d ch v công ty
cung c p
B ng 2.20: C c u chi phí ho t đ ng s n xu t kinh doanh t n m
2010-2014
21
B ng 2.21: K t qu kh o sát đánh giá v chi n l
22
B ng 2.22: K t qu kh o sát đánh giá v ho t đ ng marketing
23
24
25
26
c kinh doanh
B ng 2.23: K t qu kh o sát đánh giá tác đ ng c a th tr
ng và
đ i th c nh tranh
B ng 3.1: M c tiêu c th v doanh thu và l i nhu n trong giai
đo n 2015-2020
B ng 3.2: T ng h p doanh thu, chi phí sau khi th c hi n các gi i
pháp
B ng 3.3: D ki n hi u qu kinh doanh sau khi th c hi n các gi i
pháp
38
39
40
41
43
44
45
46
47
53
58
69
DANH M C CÁC S ă
TểNăS ă
STT
, BI Uă
, BI Uă
Trang
1
S đ 2.1: S đ t ch c c a PI LOGISTICS
2
Bi u đ 2.1Tình hình kinh doanh c a PI LOGISTICS trong giai
đo n 2010-2014
Bi u đ 2.2: T tr ng doanh thu bán hàng và cung c p d ch v t
3
n m 2010-2014
DANH M C CÁC T
STT
25
27
42
VI T T T
T ăVI TăT T
DI NăGI I
1
BCTC
Báo cáo tài chính
2
FIATA
Hi p h i giao nh n kho v n qu c t
3
GEMADEPT
Công ty c ph n Gemadept
4
IATA
Hi p h i hàng không qu c t
5
LPI
Ch s đánh giá phát tri n logistics
6
PI LOGISTICS
Công ty c ph n ti p v n qu c t Tiên Phong
7
ROA
T su t l i nhu n trên t ng tài s n
8
ROE
T su t l i nhu n trên v n ch s h u
9
SOTRANS
Công ty c ph n kho v n mi n Nam
10
SXKD
S n xu t kinh doanh
11
VIFFAS
Hi p h i giao nh n kho v n Vi t Nam
12
VNT
Công ty c ph n giao nh n v n t i ngo i th
13
WB
Ngân hàng th gi i
14
WTO
T ch c th
ng m i th gi i
ng
1
M ă
1. Lý do ch năđ tài
Ngày nay, xu h
U
ng h i nh p kinh t qu c t là m t trong nh ng xu h
c a b t k qu c gia nào c ng đ u h
ng t i đ góp ph n phát tri n đ t n
mình. B i v y, m t trong nh ng con đ
qu c t đó chính là ngo i th
ng đ a đ t n
ng
cc a
c đ n v i h i nh p kinh t
ng, m t ho t đ ng đóng vai trò quan tr ng trong vi c
phát tri n kinh t , góp ph n nâng cao v th qu c gia trên tr
ng qu c t . n u ví n n
kinh t nh c máy thì giao thông v n t i chính là ch t d u dùng đ bôi tr n các
ho t đ ng c a n n kinh t di n ra trôi ch y và suôn s h n, góp ph n thúc đ y và
phát tri n kinh t b n v ng c a qu c gia.
Vi t Nam là qu c gia có nhi u ti m n ng phát tri n trong l nh v c giao thông
v n t i qu c t do nh v th đ a lý c a mình. Cùng v i đó, Vi t Nam đang d n hòa
nh p v i n n kinh t toàn c u thông qua vi c t ng c
ng h p tác kinh t - xã h i v i
các qu c gia khác thông qua vi c tham gia các t ch c qu c t nh : WTO, APEC,
ASEANầT t c các y u t trên h a h n Vi t Nam tr thành qu c gia m nh v
th
ng m i, đó c ng là c h i phát tri n các ho t đ ng giao thông v n t i, logistics
r t c n thi t cho các ho t đ ng kinh t .
Nhìn th y c h i c ng nh ti m n ng này, ngành giao thông v n t i c a Vi t
Nam đư phát tri n m nh m h n bao gi h t. N u tr
c đây, các hưng tàu, hưng
hàng không gi v tr th ng ch t trong l nh v c giao nh n thì s ra đ i c a các công
ty giao nh n (Forwarder) mang đ n nhi u s l a ch n c ng nh giá tr gia t ng cho
khách hàng. Tuy nhiên, Các công ty giao nh n còn g p ph i quá nhi u khó kh n: s
c nh tranh c a các v i nhau, c nh tranh gi a hãng tàu v i Forwarder và s tin t
ng
c a khách hàng đ i v i các Forwarder còn th p
Vi c ra đ i trong b i c nh n n kinh t th gi i r i vào kh ng ho ng tài chính
toàn c u n m 2008 c ng gây ra nhi u khó kh n c ng nh c h i cho công ty c
ph n ti p v n qu c t Tiên Phong, tên giao d ch qu c t là Pioneer International
Logistics JSC (vi t t t là PI LOGISTICS). Tuy nhiên khó kh n l n nh t mà PI
2
LOGISTICS g p ph i là th
ng hi u, kinh nghi m non tr khi n cho kh n ng c nh
tranh c a PI LOGISTICS còn th p.
N m 2015 PI LOGISTICS đ i m t v i thách th c c nh tranh gay g t: Theo
cam k t gia nh p WTO, Vi t Nam s cho phép các công ty d ch v hàng h i,
logistics 100% v n n
c ngoài ho t đ ng bình đ ng t i Vi t Nam. Áp l c c nh
tranh r t l n t vi c h i nh p qu c t , s l n m nh không ng ng c a th tr
ng
c ng nh nh ng đòi h i ngày càng t ng t phía khách hàng c ng đang đ t ra nh ng
thách th c không nh cho công ty. Bên c nh nh ng lý do mang tính ch t vi mô thì
PI LOGSITCIS c ng đang g p ph i các v n đ n i t i nh chi phí t ng cao, l i
nhu n các n m không t ng t
h iđ
ng, m t s khách hàng l n đư r i b công ty ầCâu
c đ t ra là làm th nào đ nâng cao hi u qu kinh doanh c a công ty đ giúp
công ty v
t qua giai đo n khó kh n hi n nay c ng nh
tri n b n v ng trong t
th c hi n m c tiêu phát
ng lai. Mu n th c hi n đi u này, tr
c h t ph i xác đ nh
m t cách có khoa h c. có h th ng và mang tính đ c thù ngành các y u t , tiêu
chu n, ch tiêu đ đánh giá hi u qu kinh doanh c a công ty. Trên c s đó đ ra các
gi i pháp đ nâng cao hi u qu ho t đ ng c a công ty.
Xu t phát t yêu c u c p thi t trên, b ng ki n th c c a mính và kinh nghi m
công tác t i công ty c ph n ti p v n qu c t Tiên Phong, tác gi ch n đ tài “Gi i
pháp nâng cao hi u qu kinh doanh c a công ty c ph n ti p v n qu c t Tiên
Phong” làm đ tài lu n v n th c s c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u
-
H th ng l i c s lý lu n v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
-
Phân tích th c tr ng hi u qu kinh doanh c a Công ty c ph n Ti p V n
Qu c T Tiên Phong
-
a ra m t s gi i pháp nh m kh c ph c và nâng cao hi u qu kinh
doanh c a Công ty c ph n Ti p V n Qu c T Tiên Phong.
3.
iăt
-
ng và ph m vi nghiên c u
i t
ng nghiên c u: Lu n v n nghiên c u hi u qu ho t đ ng kinh
doanh t i Công ty c ph n Ti p V n Qu c T Tiên Phong.
3
Ph m vi nghiên c u:
-
ánh giá hi u qu kinh doanh c a công ty d a trên
phân tích s li u thu th p trong giai đo n t n m 2010-2014
Không gian nghiên c u: t i phòng kinh doanh công ty c ph n Ti p v n
-
qu c t Tiên Phong
4. Ph
ng pháp nghiên c u
Trong quá trình nghiên c u, tác gi s d ng các ph
b n nh : Ph
ng pháp kh o sát, ph
ng pháp th ng kê, ph
ng pháp nghiên c u c
ng pháp so sánh trong
phân tích ho t đ ng kinh doanhầ trên c s v n d ng các ki n th c đư h c c a
ngành kinh t đ làm sáng t n i dung nghiên c u v lý lu n phân tích, trình bày
hi n tr ng, c ng nh xác l p các gi i pháp c th trong vi c th c hi n m c tiêu c a
đ tài.
Ph
ng pháp thu th p s li u :
+ S d ng các s li u th c p nh
b ng cân đ i k toán, báo cáo t ng k t, báo
cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh, báo cáo tài chính 2010-2014, các s li u t
báo chí, internet, các báo cáo khoa hoc, phân tích ngành, các lu n v n khácầ
+ S li u s c p: t p h p t vi c kh o sát các thành viên trong công ty v các
y ut
nh h
ng đ n hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a công ty.
5. B c c c a Lu năv n
Ch
ngă 1: C s lý lu n v hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a doanh
nghi p
Ch
ngă 2: Phân tích th c tr ng hi u qu kinh doanh c a công ty c ph n
Ti p V n Qu c t Tiên Phong.
Ch
ngă 3: M t s gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh t i
công ty c ph n Ti p V n Qu c t Tiên Phong.
4
CH
C ăS
NGă1
LÝ LU N V HI U QU KINH DOANH
C A DOANH NGHI P
1.1. Khái ni m, b n ch t,ăỦăngh aăhi u qu kinh doanh
1.1.1. Khái ni m hi u qu kinh doanh
Quan đi m th nh t cho r ng “Hi u qu kinh doanh là quan h t l gi a
ph n t ng thêm c a k t qu và ph n t ng thêm c a chi phí, hay quan h t l gi a
k t qu b sung và chi phí b sung” .Trong th c t , k t qu kinh doanh đ t đ
h qu c a các chi phí s n có công v i chi phí b sung.
c do
các m c chi phí s n có
khác nhau thì hi u qu c a chi phí b sung c ng s khác nhau. (Nguy n V n Công,
2009, trang 281)
Quan đi m th hai cho r ng “Hi u qu kinh doanh là hi u s gi a k t qu đ t
đ
c và các chi phí b ra đ đ t đ
c k t qu đó”. Quan đi m th hai xem xét hi u
qu kinh doanh kinh doanh trong s v n đ ng c a t ng th các y u t . Quan đi m
này đư g n k t đ
c hi u qu v i chi phí, coi hi u qu kinh doanh là s ph n ánh đ
s d ng chi phí c a doanh nghi p. Tuy nhiên n u ch đánh giá hi u qu kinh doanh
khía c nh l i nhu n thu n túy chúng ta ch a xác đ nh đ
c n ng su t lao đ ng xư
h i và ch a so sánh kh n ng cung c p s n ph m c a nh ng doanh nghi p có hi u
s k t qu kinh doanh và chi phí nh nhau. Bên c nh đó, m i quan h gi a k t qu
và chi phí th hi n b ng giá tr tuy t đ i c a l i nhu n ch a cho chúng ta th y đ
c
đ thu m t đ ng k t qu ph i b ra bao nhiêu đ ng chi phí. (Nguy n V n Công,
2009, trang 281).
Quan đi m th ba cho r ng “Hi u qu kinh doanh là m t ph m trù kinh t ,
ph n ánh trình đ s d ng các ngu n l c s n có c a doanh nghi p đ đ t đ
ck t
qu cao nh t trong kinh doanh v i chi phí th p nh t”. (Nguy n V n Công, 2009,
trang 282). Quan đ m này mang tính t ng quát và th hi n b n ch t hi u qu kinh
doanh c a doanh nghi p.
góc đ doanh nghiêp.
ây c ng là quan đi m tác gi c m th y phù h p nh t
5
Không ng ng nâng cao hi u qu kinh doanh là m i quan tâm hàng đ u c a
b t k doanh nghi p nào khi ti n hành ho t đ ng kinh doanh. Nâng cao hi u qu
kinh doanh c ng là v n đ bao trùm xuyên su t m i ho t đ ng kinh doanh, th hi n
ch t l
ng c a toàn b công tác qu n lỦ kinh t . T t c nh ng c i ti n, nh ng đ i
m i v n i dung ph
ng pháp và bi n pháp trong qu n lỦ ch th c s có Ủ ngh a khi
và ch khi làm t ng đ
c k t qu kinh doanh mà qua đó làm t ng hi u qu kinh
doanh.
Hi u qu kinh doanh càng cao, doanh nghi p càng có đi u ki n đ m r ng
qui mô, càng có đi u ki n đ u t trang thi t b , áp d ng các ti n b k thu t và quy
trình công ngh m i vào ho t đ ng kinh doanh, c i thi n và nâng cao đ i s ng
ng
i lao đ ng.
1.1.2. B n ch t c a hi u qu kinh doanh
Khái ni m v hi u qu s n xu t kinh doanh đư cho th y b n ch t c a hi u
qu s n xu t kinh doanh là ph n ánh m t ch t l
ng c a các ho t đ ng kinh doanh
c a doanh nghi p, ph n ánh trình đ l i d ng các ngu n l c đ đ t đ
c các m c
tiêu c a doanh nghi p.
Th c ch t c a hi u qu kinh doanh là s so sánh gi a các k t qu đ u ra v i
các y u t đ u vào c a m t t ch c kinh t đ
c xem xét trong m t k nh t đ nh,
tùy theo yêu c u c a các nhà qu n tr kinh doanh. Các ch tiêu tài chính ph n ánh
hi u qu kinh doanh, là c s khoa h c đ đánh giá trình đ c a các nhà qu n lý,
c n c đ a ra quy t đ nh trong t
ng lai. Song đ chính xác c a thông tin t các ch
tiêu hi u qu phân tích ph thu c vào ngu n s li u th i gian và không gian phân
tích.
Các ch tiêu ph n ánh hi u qu kinh doanh th
ng th hi n m t k phân tích,
do v y s li u dùng đ phân tích các ch tiêu này c ng là k t qu c a m t k phân
tích. Nh ng tùy theo m c đích c a vi c phân tích và ngu n s li u s n có, khi phân
tích có th t ng h p các s li u t thông tin k toán tài chính và k toán qu n tr khi
đó các ch tiêu phân tích m i đ m b o chính xác và Ủ ngh a.
6
1.1.3. ụăngh aăc a vi c nâng cao hi u qu kinh doanh
Ngày nay ngu n tài nguyên thiên nhiên phong phú càng ngày b khan hi m
do v y vi c tìm ki m nguyên v t li u đ s n xu t ph c v nhu c u đ i s ng con
ng
i b h n ch . T đó b t bu c các nhà kinh doanh, nhà s n xu t ph i ngh đ n
vi c l a ch n kinh t , l a ch n s n xu t kinh doanh, s n ph m t i u, s d ng lao
đ ng c ng nh chi phí đ hoàn thành s n ph m m t cách nhanh nh t, t n ít ti n
nh t. S l a ch n đúng đ n đó s mang l i cho doanh nghi p hi u qu kinh t cao,
thu đ
th
c nhi u l i nhu n. Không ch vì ngu n tài nguyên khan hi m mà ngay trên
ng tr
ng s c nh tranh gi a các s n ph m ngày càng gay g t do v y doanh
nghi p nào có công ngh cao, s n xu t s n ph m v i giá th p h n, ch t l
ng h n
thì doanh nghi p đó s t n t i và phát tri n, ch ng t hi u qu kinh t kinh doanh
c a h là cao.
Vi c nâng cao hi u qu kinh t c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh chính là
đi u ki n t n t i và phát tri n c a các doanh nghi p.
có th nâng cao hi u qu
ho t đ ng s n xu t kinh doanh thì doanh nghi p ph i luôn nâng cao ch t l
ng hàng
hoá, gi m chi phí s n xu t nâng cao uy tín,... nh m đ t m c tiêu l i nhu n. Vì v y
đ t hi u qu kinh doanh và nâng cao hi u qu kinh doanh là v n đ quan tâm c a
doanh nghi p tr thành đi u ki n s ng còn đ doanh nghi p có th t n t i và phát
tri n trong n n kinh t th tr
ng.
1.2. ụăngh aăvƠănhi m v đánhăgiáăhi u qu kinh doanh
1.2.1. ụăngh aăc a vi căđánhăgiáăhi u qu kinh doanh
Thông tin t các ch tiêu phân tích hi u qu kinh doanh cung c p cho m i đ i
t
ng quan tâm đ có c s khoa h c đ a ra các quy t đ nh h u ích cho các đ i
t
ng khác nhau.
i v i các nhà qu n tr kinh doanh nh Giám đ c, Ch t ch H i đ ng qu n
tr và Tr
ng các b ph n, thu nh n các thông tin t vi c phân tích đ đánh giá hi u
qu s d ng tài s n, ngu n v n, chi phí, t đó phát huy nh ng m t tích c c và đ a
ra các bi n pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng các y u t s n xu t đ khai thác
7
ti m n ng s d ng c a t ng y u t góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n cho
doanh nghi p.
i v i các nhà đ u t nh các c đông, các công ty liên doanh thông qua
các ch tiêu ph n ánh hi u qu kinh doanh, hi u qu s d ng v n, l i nhu n, c
t cầ đ ti p thêm s c m nh đ a ra các quy t đ nh đ u t thêm, hay rút v n nh m
thu l i nhu n cao nh t và đ m b o an toàn cho v n đ u t .
i v i các đ i t
ng cho vay nh ngân hàng, kho b c, công ty tài chính
thông qua các ch tiêu phân tích hi u qu kinh doanh đ có c s khoa h c đ a ra
các quy t đ nh cho vay ng n h n, dài h n, nhi u hay ít v n nh m thu h i đ
cv n
và lãi, đ m b o an toàn cho các công ty cho vay.
Các c quan ch c n ng c a Nhà n
n
c nh c quan thu , ki m toán Nhà
c, c quan th ng kê thông qua các ch tiêu ph n ánh hi u qu kinh doanh, hi u
qu s d ng v n ngân sách đ ki m tra tình hình th c hi n ngh a v c a doanh
nghi p đ i v i Ngân sách Nhà n
c, th c hi n lu t kinh doanh, các ch đ tài chính
có đúng không, đánh giá t c đ t ng tr
ng c a các doanh nghi p, các ngành.
Thông qua phân tích đ ki n ngh v i các c quan ch c n ng góp ph n hoàn
thi n ch đ tài chính nh m thúc đ y ho t đ ng kinh doanh phát tri n. Thông tin
phân tích hi u qu kinh doanh còn cung c p cho cán b công nhân viên c a doanh
nghi p bi t đ
chi n l
c th c ch t hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p nh th nào,
c kinh doanh c a doanh nghi p trong t
ng lai, t đó h an tâm công tác,
tâm huy t v i ngh nghi p. Tóm l i, thông tin phân tích hi u qu kinh doanh r t
h u ích cho nhi u đ i t
có l i cho t ng đ i t
ng khác nhau, đ t đó đ a ra các quy t đ nh kinh doanh
ng.(Nguy n V n D ng, 2010, trang 8)
1.2.2. Nhi m v c a vi căđánhăgiáăhi u qu kinh doanh.
Xu t phát t m c tiêu và nhu c u qu n tr c a các nhà qu n lý, khi phân tích
hi u qu kinh doanh c n ph i xây d ng ch tiêu và h th ng ch tiêu cho phù h p
nh m cung c p các thông tin chính xác cho các đ i t
phù h p. S d ng ph
ng đ đ a ra các quy t đ nh
ng pháp phân tích phù h p cho t ng m c tiêu và n i dung c
th nh v y m i đ m b o quá trình phân tích đ t hi u qu cao và ti t ki m chi phí
8
cho doanh nghi p. M i m t ph
ng pháp th
ng phù h p v i nh ng m c tiêu và
n i dung phân tích hi u qu kinh doanh khác nhau.
kinh doanh, các chuyên gia phân tích th
đánh giá khái quát hi u qu
ng s d ng ph
ng pháp so sánh và phân
tích các ch tiêu hi u qu kinh doanh trên các góc đ nh s c sinh l i kinh t c a tài
s n, s c sinh l i c a v n ch s h u, lưi c b n trên c phi u, t su t l i nhu n
tr
c thu so v i doanh thu thu n, t su t l i nhu n sau thu so v i chi phíầ M t
khác khi phân tích hi u qu kinh doanh c a t ng n i dung c n k t h p nhi u
ph
ng pháp phân tích nh ph
pháp lo i tr m i xác đ nh đ
b ng đ nh l
ng pháp so sánh và ph
c nh h
ng pháp lo i tr . Ph
ng
ng c a t ng nhân t đ n ch tiêu phân tích
ng c th . T đó xem xét m c đ
nh h
ng c a m i nhân t , đâu là
nhân t tích c c, tiêu c c, đâu là nhân t bên trong và bên ngoài, t đó đ a ra các
bi n pháp t
ng ng, nh m nâng cao hi u qu c a ho t đ ng kinh doanh.
Tài li u ph c v cho phân tích hi u qu kinh doanh ch y u là báo cáo k t
qu kinh doanh, B ng cân đ i k toán, thuy t minh báo cáo tài chính, báo cáo l u
chuy n ti n t . Bên c nh đó còn k t h p các s chi ti t, s t ng h p c a k toán tài
chính và k toán qu n tr . Nhi m v phân tích hi u qu kinh doanh đ
c xét trên
m i góc đ nh phân tích hi u qu s d ng tài s n, hi u qu s d ng ngu n v n,
hi u qu s d ng chi phí. Tùy theo m c tiêu các nhà qu n tr kinh doanh có th
phân tích chi ti t, đánh giá khái quátầ sau đó t ng h p đ đ a ra các nh n xét.
(Nguy n V n D ng, 2010, trang 9)
1.3. M t s quanăđi măđánhăgiáăhi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
Vi c ti n hành đánh giá hi u qu kinh doanh ph i ti n hành xem xét m t các
toàn di n. do v y khi phân tích hi u qu kinh doanh c n l u Ủ các yêu c u sau:
-
Ph i đ m b o tính toàn di n và tính h th ng trong vi c xem xét hi u qu
kinh doanh c a doanh nghi p: Chúng ta c n chú Ủ đ n các m t, các khâu, các y u
t trong quá trình s n xu t kinh doanh; ph i xem xét các góc đ không gian và th i
gian; các gi i pháp nâng cao hi u qu kinh t hi n t i ph i phù h p v i chi n l
phát tri n lâu dài c a doanh nghi p.
c
9
-
Khi đánh giá hi u qu kinh doanh chúng ta ph i đánh giá v m t đ nh tính
và đ nh l
ng:
ánh giá hi u qu v m t đ nh tính cho chúng ta bi t t ng quát v
trình đ và kh n ng s d ng các ngu n l c trong quá trinh kinh doanh, s k t h p
gi a các y u t kinh t và các y u t khác. V m t đ nh l
là m i t
ng quan gi a k t qu đ t đ
kinh doanh v m t đ nh l
ng, hi u qu kinh doanh
c và chi phí b ra. Vi c đánh giá hi u qu
ng thông qua h th ng các ch tiêu đ nh l
ng và bi u
hi n b ng con s c th .
-
Ph i đ m b o k t h p gi a hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p v i l i
ích c a ng
i lao đ ng và gi gìn đ
c b n s c v n hoá dân t c. Xu t phát t vi c
l y con ng
i làm trung tâm, coi con ng
i là ngu n l c và v n quý nh t c a doanh
nghi p, b i vì suy cho cùng thì nh ng thành công hay th t b i trên th tr
nguyên nhân t con ng
i và y u t con ng
ng đ u có
i v a là đi u ki n v a là m c tiêu ho t
đ ng kinh doanh. S k t h p gi a ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p v i vi c
ch m lo đ i s ng v t ch t và tinh th n c a ng
i lao đ ng t o đi u ki n cho h tái
s n xu t s c lao đ ng, yên tâm công tác t đó nâng cao n ng xu t lao đ ng, nâng
cao hi u qu kinh doanh cho doanh nghiêp.
-
Ph i xem xét các y u t không gian và th i gian: Các ch tiêu hi u qu kinh
doanh th
ng g n li n v i m t b i c nh v i không gian và th i gian c th .
không gian có môi tr
m i
ng kinh doanh khác nhau thì m c đ tác đ ng đ n ho t
đ ng c a doanh nghi p là khác nhau. V th i gian, các ch tiêu hi u qu kinh doanh
th
ng là k t qu c a m t quá trình th c hi n trong m t kho n th i gian nh t đ nh.
Do v y khi phân tích các ch tiêu th
-
ng g n v i th i gian c th đ d so sánh.
Ph i đ m b o s th ng nh t gi a hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p v i
l i ích xã h i. Doanh nghi p là m t t bào c a n n kinh t do v y nó ho t đ ng c a
nó s có nh h
ng tích c c hay tiêu c c đ n ngành nói riêng và n n kinh t nói
chung. Do đó khi xem xét hi u qu kinh doanh không ch đánh giá hi u qu mang
l i cho doanh nghi p mà còn chú tr ng đ n l i ích xã h iầ
10
1.4. Các ch tiêuăđoăl
ng hi u qu ho tăđ ng kinh doanh
1.4.1. Các ch tiêuăăđánhăgiáăhi u qu kinh doanh t ng h p
Các ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh t ng h p đánh giá m t cách chung
nh t v hi u qu kinh doanh c a m t doanh nghi p, ph n ánh toàn b ho t đ ng
kinh doanh c a doanh nghi p
1.4.1.1. Ch tiêu t ng l i nhu n
T ng l i nhu n c a m t doanh nghiêp là kho n chênh l ch gi a t ng doanh
thu và t ng chi phí c a doanh nghi p trong m t th i k nh t đ nh
T ng l i nhu n = T ng doanh thu ậ T ng chi phí
Ch tiêu t ng l i nhu n g i là hi u qu tuy t đ i c a ho t đ ng kinh doanh
c a doanh nghi p.
1.4.1.2. Ch tiêu l i nhu n trên doanh thu
Chi tiêu này cho bi t trong m t k phân tích, doanh nghi p thu đ
c bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghiêp trên m t đ ng doanh thu
ho c doanh thu thu n. Chi tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng chi phí càng
t t và ng
c l i.
L i nhu n sau thu
T su t l i nhu n trên doanh thu =
T ng doanh thu
1.4.2. Các ch tiêuăđánhăgiá hi u qu s d ng các y u t c ăb n c a ho t đ ng
kinh doanh
1.4.2.1. Hi u qu s d ng v n ch s h u
-
T su t l i nhu n trên v n ch s h u (ROE)
Ch tiêu này cho bi t, c m t đ ng v n ch s h u t o ra bao nhiêu đ ng l i
nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p. Ch tiêu này càng cao, càng bi u hi n xu
h
ng tích c c. Ch tiêu này cao th
đ ng v n m i trên th tr
ng giúp cho các nhà qu n tr có th đi huy
ng tài chính đ tài tr cho t ng tr
ng doanh nghi p.
11
Ng
c l i n u ch tiêu này nh và v n ch s h u d
i m c v n đi u l thì hi u qu
kinh doanh th p, doanh nghi p s g p khó kh n trong vi c thu hút v n. Tuy nhiên
s c sinh l i c a v n ch s h u cao không ph i lúc nào c ng thu n l i vì có th do
nh h
ng c a v n ch s h u nh mà v n ch s h u càng nh thì m c đ m o
hi m càng l n. Do v y khi phân tích ch tiêu này c n k t h p v i c c u c a v n
ch s h u trong t ng doanh nghi p c th .
L i nhu n sau thu
ROE =
V n ch s h u bình quân
-
Vòng quay c a v n ch s h u
Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, v n ch s h u quay đ
c bao
nhiêu vòng, ch tiêu này càng cao ch ng t s v n đ ng c a v n ch s h u nhanh,
góp ph n nâng cao l i nhu n và hi u qu c a ho t đ ng kinh doanh
Doanh thu thu n
Vòng quay c a v n ch s h u =
V n ch s h u bình quân
-
Su t hao phí c a v n ch s h u
Ch tiêu này cho bi t doanh nghi p có m t đ ng doanh thu thu n thì m t bao
nhiêu đ ng v n ch s h u, ch tiêu này càng th p hi u qu s d ng v n ch s h u
càng cao, đó là nhân t mà các nhà kinh doanh huy đ ng v n vào ho t đ ng kinh
doanh nh m t ng l i nhu n.
V n ch s h u bình quân
Su t hao phí v n ch s h u =
Doanh thu thu n
12
1.4.2.2. Hi u qu s d ng tài s n
Khi đánh giá hi u qu s d ng tài s n, c n ph i nghiên c u m t cách toàn
di n c v th i gian, không gian, môi tr
ng kinh doanh và đ ng th i đ t nó trong
m i quan h v i s bi n đ ng giá c c a các y u t s n xu t. Do v y, khi đánh giá
hi u qu s d ng tài s n tr
c h t ph i xây d ng đ
c h th ng các ch tiêu tài
chính t ng h p và chi ti t phù h p v i đ c đi m c a t ng nhóm tài s n s d ng
trong các doanh nghi p, sau đó ph i bi t v n d ng ph
Vi c đánh giá ph i đ
ng pháp đánh giá thích h p.
c ti n hành trên c s phân tích t ng ch tiêu sau đó t ng h p
l i, t đó đ a ra các bi n pháp nâng cao hi u qu s d ng tài s n, nh m khai thác
h t công su t các tài s n đư đ u t . Các ch tiêu th
ng s d ng đánh giá hi u qu
s d ng tài s n nh sau:
-
T su t l i nhu n trên tài s n (ROA)
Ch tiêu này cho bi t kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a tài s n mà doanh
nghi p s d ng cho ho t đ ng kinh doanh, trong m t k phân tích doanh nghi p đ u
t m t đ ng tài s n, thì thu đ
c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh
nghi p. Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p
là t t, góp ph n nâng cao kh n ng đ u t c a ch doanh nghi p.
L i nhu n sau thu
T su t l i nhu n trên tài s n =
Tài s n bình quân
-
S vòng quay tài s n
Ch tiêu này cho bi t trong m t k phân tích các tài s n quay đ
c bao nhiêu
vòng. Ch tiêu này càng cao, ch ng t các tài s n v n đ ng nhanh, góp ph n t ng
doanh thu và là đi u ki n nâng cao l i nhu n cho doanh nghi p. N u ch tiêu này
th p, ch ng t các tài s n v n đ ng ch m làm cho doanh thu c a doanh nghi p
gi m.
Doanh thu thu n
S vòng quay tài s n
=
Tài s n bình quân
13
-
Su t hao phí c a tài s n
Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p thu đ
c m t đ ng
doanh thu thu n thì c n bao nhiêu đ ng tài s n đ u t , ch tiêu này càng th p hi u
qu s d ng tài s n càng t t, góp ph n ti t ki m tài s n và nâng cao doanh thu thu n
trong k c a doanh nghi p.
Tài s n bình quân
Su t hao phí tài s n
=
Doanh thu thu n
1.4.2.3. Hi u qu s d ng chi phí
Chi phí trong k c a doanh nghi p th
ng bao g m: Giá v n hàng bán, chi
phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p, chi phí tài chính, chi phí qu n lý khác.
ó là các kho n chi phí b ra đ thu l i nhu n trong k .
d ng chi phí th
-
đánh giá hi u qu s
ng xác đ nh các ch tiêu sau:
T su t l i nhu n so v i giá v n hàng bán
Ch tiêu này cho bi t b ra m t đ ng giá v n hàng bán thì thu đ
c bao nhiêu
đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao ch ng t m c l i nhu n trong giá v n hàng
bán càng l n, th hi n các m t hàng kinh doanh l i nh t, do v y doanh nghi p càng
đ y m nh kh i l
ng tiêu th .
T su t l i nhu n so v i
L i nhu n thu n t HDKD
=
Giá v n hàng bán
-
Giá v n hàng bán
T su t l i nhu n so v i chi phí bán hàng
Ch tiêu này cho bi t b ra m t đ ng chi phí bán hàng thì thu đ
c bao nhiêu
đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao càng ch ng t m c l i trong chi phí bán hàng
càng l n, doanh nghi p đư ti t ki m chi phí bán hàng. Ch tiêu này đ
sau:
c tính nh
14
T su t l i nhu n so v i
L i nhu n thu n t HDKD
=
Chi phí bán hàng
-
Chi phí bán hàng
T su t l i nhu n so v i chi phí qu n lý doanh nghi p
Ch tiêu này cho bi t b ra m t đ ng chi phí qu n lý doanh nghi p thì thu
đ
c bao nhiêu đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao ch ng t m c l i nhu n trong
chi phí qu n lý doanh nghi p càng l n, doanh nghi p ti t ki m đ
T su t l i nhu n so v i
c chi phí qu n lý.
L i nhu n thu n t HDKD
=
chi phí qu n lý DN
-
T su t l i nhu n k toán tr
Chi phí qu n lý DN
c thu so v i t ng chi phí
Ch tiêu này cho bi t b ra m t đ ng chi phí thì thu đ
nhu n k toán tr
c bao nhiêu đ ng l i
c thu , ch tiêu này càng cao ch ng t m c l i nhu n trong chi
phí càng l n, doanh nghi p đư ti t ki m đ
T
su t l i nhu n tr
thu so v i t ng chi phí
c các kho n chi phí chi ra trong k .
c
L i nhu n tr
c thu
=
T ng chi phí
1.4.3. Ch tiêu đánh giá hi u qu s d ng lao đ ng
Trong quá trình s n xu t kinh doanh, lao đ ng đ
c đánh giá là m t y u t
đ c bi t quan tr ng, xuyên su t trong quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Phân
công lao đ ng thích h p ch c ch n mang l i hi u qu cao. Lao đ ng là y u t không
kém ph n quan tr ng so v i v n và c ng góp ph n mang l i hi u qu cho quá trình
kinh doanh. Hi u qu s d ng lao đ ng là ch tiêu ph n ánh s tác đ ng c a m t s
bi n pháp đ n lao đ ng v m t s l
ng và ch t l
ng v i m c đích cu i cùng là
15
t ng k t qu và hi u qu s n xu t kinh doanh. Hi u qu s d ng lao đ ng đ
c đánh
giá thông qua m t s ch tiêu sau:
1.4.3.1. N ng su t lao đ ng
ây là ch tiêu th
ng đ
c đ c p, quy t đ nh s phát tri n c a m t đ n v
s n xu t kinh doanh, ch tiêu này th
ng đ
c tính nh sau:
Doanh thu thu n
N ng su t lao đ ng
=
T ng s lao đ ng bình quân
1.4.3.2. M c sinh l i c a lao đ ng
Ch tiêu này cho bi t trong m t th i gian kinh doanh trung bình m t lao đ ng
có th làm đ
c bao nhiêu đ ng l i nhu n. Ch tiêu này càng l n, hi u qu s d ng
lao đ ng càng cao. Ch tiêu này đ
c tính nh sau:
L i nhu n tr
M c sinh l i c a lao đ ng
c thu
=
T ng s lao đ ng bình quân
1.5. Các ch tiêu v m t kinh t xã h i
Hi u qu kinh t -xã h i d a dianh nghi p đ
ích c a n n kinh t -xã h i đ
c coi là k t qu gi a các l i
c so v i chi phí mà n n kinh t -xã h i đư b ra thông
qua ho t đ ng s n xu t kinh Doanh c a doanh nghi p.
Vi c đóng góp cho ngân sách nhà n
thu , đây là ngu n thu quan tr ng c a nhà n
c bao g m các kho n đóng góp v
c ph c v cho ho t đ ng c a mình.
Khi ti n hành các ho t đ ng kinh doanh, doanh nghi p ph i s d ng lao đ ng, đi u
này góp ph n gi m t l th t nghi p c a n n kinh t . S ho t đ ng kinh doanh c a
doanh nghi p s góp ph n c i thi n n ng l c c a c s h t ng c a c n n kinh t .
Khi doanh nghi p ti n hành ho t đ ng kinh doanh c ng nh h
tr
ng, tác đ ng đó có th là tích c c, có th tiêu c c.
ng l n đ n môi