xây dựng văn hóa học đường của sinh viên khoa quản trị kinh doanh trường đại học kinh tế quốc dân
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (771.82 KB, 82 trang )
TR
NGă
I H C KINH T QU C DÂN
CÔNG TRÌNH THAM GIA XÉT GI I
GI IăTH
NGăắTÀIăN NGăKHOAăH C TR VI TăNAM”
N Mă2015
Tên công trình:
XÂY D NGăV NăHịAăH Că
NG C A SINH VIÊN KHOA QU N TR
KINHăDOANH,ăTR
NGă I H C KINH T QU C DÂN
Thu c nhóm ngành khoa h c: Kinh doanh và qu n lý 2 (KD2)
HÀ N I, 2015
1
M CL C
DANH M C B NG BI U ..........................................................................................5
DANH M C HÌNH V ...............................................................................................6
DANH M C T
CH
VI T T T ......................................................................................6
NGăM ă
U ....................................................................................................9
1.
Lý do l a ch năđ tài ...................................................................................9
2.
T ng quan tình hình nghiên c u ..............................................................10
3.
M c tiêu nghiên c u ..................................................................................12
4.
Câu h i nghiên c u ....................................................................................13
5.
N i dung nghiên c u ..................................................................................13
iăt
6.
it
6.1.
6.2.
CH
NGă1:
TRONGăTR
1.1.
ng nghiên c u .............................................................................13
Ph m vi nghiên c u ................................................................................14
Ph
7.
ng và ph m vi nghiên c u ............................................................13
ngăphápănghiênăc u ..........................................................................14
NH NGă V Nă
ă C ă B Nă V ă V Nă HịAă H Că
NG
NGă IăH C..................................................................................15
Nh ngăkháiăni măc ăb n ...........................................................................15
1.1.1. Khái ni m v n hóa ....................................................................................15
1.1.2. Khái ni m v n hóa h c đ
1.2.
ng .................................................................17
Cácăb ăph năc uăthƠnhăc aăv năhóaăh căđ
1.2.1.
ng: ....................................18
Các c p đ v n hóa t ch c ................................................................18
1.2.1.1. C p đ th nh t: Nh ng quá trình và c u trúc h u hình c a t
ch c:
..........................................................................................................18
1.2.1.2. C p đ th hai: Nh ng giá tr đ
c tuyên b : ................................19
1.2.1.3. C p đ th ba: Nh ng quan ni m chung.........................................19
2
1.2.2.
Bi u hi n c a v n hóa h c đ ng theo các c p đ v n hóa t ch c
c a Edgar Schein ................................................................................................20
1.2.2.1. C p đ th nh t: Nh ng quá trình và c u trúc h u hình c a v n hóa
h c đ ng.........................................................................................................20
1.2.2.2. C p đ th hai: Nh ng giá tr đ
c tuyên b .................................21
1.2.2.3. C p đ th ba: Nh ng quan ni m chung.........................................21
1.3. Ph ngăphápănh n di năv năhóaăt ch c: B công c đánhăgiáăv năhóaă
t ch c (Organizational Culture Assessment Instrument ậ OCAI) .................22
1.3.1.
Gi i thi u chung v OCAI ..................................................................22
1.3.2.
B câu h i c a OCAI ..........................................................................23
1.3.3.
Khung giá tr c nh tranh ....................................................................23
1.3.4.
B n ki u v n hóa t ch c ...................................................................23
1.3.4.1. V n hóa thân t c ..............................................................................24
1.3.4.2. V n hóa th
ng quy .........................................................................24
1.3.4.3. V n hóa th tr
ng ...........................................................................25
1.3.4.4. V n hoá th b c ...............................................................................25
1.3.5.
Quy trình áp d ng mô hình OCAI .....................................................26
CH
NGă2: NH Nă DI Nă V Nă HịAă H Că
NGă C Aă SINHă VIểN
KHOAă QU Nă TR ă KINHă DOANH,ă TR
NGă
Iă H C KINHă T ă QU Că
DÂN
..........................................................................................................27
2.1.
dân
Gi iăthi uăv ăkhoaăQu nătr ăkinhădoanh,ătr ngă iăh căKinhăt ăQu că
......................................................................................................................27
2.2. Phơnă tíchă th că tr ngă v nă hóaă h că đ ngă c aă sinhă viênă khoaă QTKD,ă
tr ngă HKTQD ...................................................................................................28
2.2.1.
C p đ th nh t: Nh ng quá trình và c u trúc h u hình................28
2.2.2.
C p đ th hai: Nh ng giá tr đ
2.2.3.
C p đ th ba: Nh ng quan ni m chung ..........................................30
c tuyên b ...................................30
3
2.3. Nh n di năv năhóaăh căđ ng c a sinh viên khoa Qu n tr kinh doanh,
tr ngă i h c Kinh t Qu c dân ........................................................................33
2.3.1.
Mô t quá trình đi u tra......................................................................33
2.3.2.
ánh giá k t qu đi u tra ...................................................................35
2.4.
ánhă giáă v nă hóaă h că đ ng c aă sinhă viênă khoaă QTKD,ă tr ng
HKTQD ................................................................................................................44
2.4.1.
Nh ng m t đ
2.4.2.
Nh ng m t h n ch ............................................................................44
2.4.3.
Nguyên nhân .......................................................................................45
c .................................................................................44
2.4.3.1. Nguyên nhân ch quan ....................................................................45
2.4.3.2. Nguyên nhân khách quan .................................................................46
CH
NGă3: M T S KI N NGH
XÂY D NGă V Nă HịAă H C
NG C A SINH VIÊN KHOA QU N TR KINHăDOANH,ăTR
NGă I
H C KINH T QU C DÂN ....................................................................................47
3.1. Ph ngăánăv năhóaăh căđ ng mong mu n c a sinh viên khoa Qu n tr
kinh doanh,ătr ngă i h c Kinh t Qu c dân...................................................47
3.2.
tr ngă
xu t v v năhóaăh căđ ng c a sinh viên khoa Qu n tr kinh doanh,
i h c Kinh t Qu c dân ........................................................................63
3.2.1. Xây d ng h giá tr n n t ng c a sinh viên khoa QTKD........................64
3.2.2.
Xây d ng m t môi tr
ng v n hóa lành m nh .................................65
3.2.2.1. Quy t c ng giao ti p, ng x c a sinh viên khoa Qu n Tr Kinh
Doanh ..........................................................................................................65
3.2.2.2. V n hóa trang ph c..........................................................................66
3.2.2.3. Ph i h p các l c l ng giáo d c trong nhà tr ng, t ng c ng xây
d ng k c ng n n p trong h c t p c ng nh trong các sinh ho t oàn c a
sinh viên. ..........................................................................................................67
3.2.3.
K t h p gi a gia đình - nhà tr ng - xã h i trong vi c giáo d c v n
hóa h c đ ng cho sinh viên..............................................................................68
4
K T LU N
..........................................................................................................70
TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................71
PH L C 1: B
CÂU H I C A OCAI .................................................................73
PH L C 2: PHI U I U TRA Ý KI N V V NăHịA H Că
NG..............75
5
DANH M C B NG BI U
B ng 2-1. V n hóa ch đ o trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................35
B ng 2-2.
c đi m ch đ o trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................37
B ng 2-3. Lãnh đ o t ch c trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................38
B ng 2-4. Qu n lý con ng i trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................39
B ng 2-5. Ch t keo c a t ch c trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................40
B ng 2-6. N l c chi n l c trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................41
B ng 2-7. Quan đi m v thành công trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ...................................................................................42
B ng 3-1. V n hóa ch đ o trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................47
B ng 3-2.
QTKD, tr
c đi m ch đ o trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
ng HKTQD ............................................................................................50
B ng 3-3. Lãnh đ o t ch c trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................51
B ng 3-4. Qu n lý con ng i trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ...................................................................................53
B ng 3-5. Ch t keo c a t ch c trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ...................................................................................54
B ng 3-6. N l c chi n l c trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKQTD ............................................................................................56
B ng 3-7. Quan đi m v công trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ...................................................................................58
6
DANH M C HÌNH V
H nh 1-1. Khung giá tr c nh tranh .............................................................................. 23
H nh 2-1. V n hóa ch đ o trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 35
H nh 2-2.
c đi m ch đ o trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 37
H nh 2-3. Lãnh đ o t ch c trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 38
H nh 2-4. Qu n lý con ng i trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 39
H nh 2-5. Ch t keo c a t ch c trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 40
H nh 2-6. N l c chi n l c trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 41
H nh 2-7. Quan đi m v thành công trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ................................................................................... 42
H nh 2-8. Các khía c nh trong v n hóa h c đ ng hi n t i c a sinh viên khoa QTKD,
tr ng HKTQD ......................................................................................................... 43
H nh 3-1. V n hóa ch đ o trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
QTDK, tr ng HKTQD ............................................................................................ 48
H nh 3-2.
QTKD, tr
c đi m ch đ o trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
ng HKTQD ............................................................................................ 50
H nh 3-3. Lãnh đ o t ch c trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 52
H nh 3-4. Qu n lý con ng i trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ................................................................................... 53
H nh 3-5. Ch t keo c a t ch c trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD ................................................................................... 55
7
H nh 3-6. N l c chi n l c trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa
QTKD, tr ng HKTQD ............................................................................................ 56
H nh 3-7. Quan đi m v thành công trong v n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh
viên khoa QTKD, tr ng HKTQD ........................................................................... 58
H nh 3-8. V n hóa h c đ ng mong mu n c a sinh viên khoa QTKD, tr ng
HKTQD ..................................................................................................................... 59
H nh 3-9. V n hóa thân t c trong v n hóa h c đ ng hi n t i và mong mu n c a sinh
viên khoa QTKD, tr ng HKQTD ........................................................................... 60
H nh 3-10. V n hóa Th ng qui trong v n hóa h c đ ng c a sinh viên khoa QTKD,
tr ng HKTQD ......................................................................................................... 61
H nh 3-11. V n hóa th tr ng trong v n hóa h c đ ng c a sinh viên khoa QTKD,
tr ng HKTQD ......................................................................................................... 62
H nh 3-12. V n hóa th b c trong v n hóa h c đ ng c a sinh viên khoa QTKD,
tr ng HKTQD ......................................................................................................... 63
8
DANH M C T
VI T T T
OCAI – Organizational Culture Assessment Instrusment
QTKD – Qu n tr kinh doanh
HKTQD –
i h c Kinh t Qu c dân
9
CH
1.
NGăM ă
U
Lý do l a ch năđ tài
V n đ thanh niên, sinh viên luôn là m i quan tâm đ c bi t c a toàn xã h i, v
thanh niên là s c s ng hi n t i và t ng lai c a toàn dân t c. Chính Ch t ch H Chí
Minh đã t ng nói: “Thanh niên là ng i ch t ng lai c a đ t n c, n c nhà th nh
hay suy, m nh hay y u, m t ph n là do thanh niên”. Th i gian g n đây, Vi t Nam
đang b c vào giai đo n phát tri n nhanh chóng, t ng b c m c a h i nh p v i th
gi i, m ra không ít c h i phát tri n giáo d c cho qu c gia nói chung và cho các
tr ng
i h c, Cao đ ng nói riêng. Tuy nhiên, chính đi u này c ng đ t ra nh ng
thách th c to l n đ i v i vi c g n gi , phát tri n n n v n hóa nói chung và v n hóa
h c đ ng nói riêng.
V n hóa h c đ ng hi n nay v n còn là m t thu t ng khá m i m , g n đây có
đôi l n xu t hi n trên các ph ng tiên thông tin đ i chúng. Có th hi u v n hóa h c
đ ng là h th ng các chu n m c, giá tr giúp cán b qu n lý nhà tr ng, th y cô
giáo, các v ph huynh và h c sinh, sinh viên có cái nh n, cách suy ngh , t nh c m,
hành đ ng t t đ p. V n hóa h c đ ng th hi n m i góc đ trong nhà tr ng, bao
g m t phong cách n m c, ngôn ng c a h c sinh và giáo viên, cách t ch c l p h c,
c ng nh thái đ quan tâm c a h t i nh ng n i dung ch ng tr nh và ph ng pháp
giáo d c, đ n nh ng đ nh h ng giá tr nhân cách c a h c sinh tr c nh ng thay đ i
c a cu c s ng xã h i hi n đ i. Nghiên c u v v n hóa h c đ ng c ng chính là
nghiên c u h th ng giá tr và chu n m c giá tr đ c thù đ c tích l y trong quá tr nh
sáng t o nên v n hóa, giáo d c và khoa h c.
Hi n nay, tác đ ng c a n n kinh t th tr ng đã gây nh h ng không nh đ n
thanh thi u niên, nh t là h c sinh, sinh viên trong các tr ng i h c, Cao đ ng. Các
hành vi l ch chu n v đ o đ c trong h c sinh, sinh viên ngày càng gia t ng. T l h c
sinh b h c, vô l , tr m c p, s ng xa hoa, lãng phí, sa vào các t n n xã h i đang có
chi u h ng gia t ng. Nguyên nhân c a v n đ này là do s nh n th c không đ y đ ,
thi u s trau d i tr nh đ và k n ng s ng, t cho phép b n thân s ng buông th khi
đang gi ng đ ng i h c. Chính v v y mà vi c xây d ng v n hóa h c đ ng v i
m c tiêu chung nh t là xây d ng tr ng h c lành m nh - c s quan tr ng đ giáo
d c đào t o đ c nh ng sinh viên có đ o đ c, tr nh đ nghi p v t t càng đ c đ
cao và nh n m nh.
10
xây d ng đ c môi tr ng v n hóa h c đ ng trong sáng, lành m nh ph i
làm nhi u vi c, b ng nhi u cách. Chính v v y, chúng em ch n đ tài: ắXơyă d ngă
v nă hóaă h că đ ngă c aă sinhă viênă Khoaă Qu nă tr ă kinhă doanh,ă Tr ngă iă h că
Kinhăt ăQu cădơn”. N u nh k t qu nghiên c u này có nhi u tri n v ng th có th
d a trên đó xem xét nhân r ng ra áp d ng cho ph m vi l n h n nh toàn b
ih c
Kinh t Qu c dân ( HKTQD), t đó xây d ng đ c m t môi tr ng v n hóa h c
đ ng lành m nh, th hi n qua nh ng hành đ ng, c ch , thái đ , đ nh h ng s ng
cho các sinh viên c a tr ng.
2.
T ng quan tình hình nghiên c u
V n hóa nói chung và v n hóa h c đ ng nói riêng đang ngày càng tr thành
v n đ đ c nhi u ng i, t ch c quan tâm, nghiên c u. N u nh khái ni m v n hóa
đã đ c nghiên c u hàng tr m n m nay th khái ni m v n hóa h c đ ng l i khá m i
m .
Kent.D.Peterson cho r ng, v n hóa h c đ ng là t p h p các chu n m c, giá tr
và ni m tin, các l nghi và nghi th c, các bi u t ng và truy n th ng t o ra v b
ngoài c a nhà tr ng.
V i Stephen Stolp, v n hóa h c đ ng nh là m t c u trúc, m t quá tr nh và
b u không khí c a các giá tr và chu n m c d n d t giáo viên và h c sinh đ n vi c
gi ng d y và h c t p có hi u qu .
inh Công Tu n (tháng 3-2011), V n hóa h c đ ng nhìn t quan h th y trò,
đã nh n t m i quan h th y trò mà ph n ánh nh ng bi u hi n c a v n hóa h c đ ng:
Trang ph c v a là thành t c a v n hóa v t ch t, v a ch a đ ng v n hóa tinh
th n, th hi n tr nh đ v n hóa nh n th c. Trang ph c c a th y và trò nh
h ng đ n ch t l ng giáo d c.
Ph ng th c giao ti p ng x gi a th y và trò c ng đang thay đ i, t đ c tho i
sang đ i tho i.
ng x c a ng
i th y ph i luôn là t m g
ng sáng đ h c trò noi theo.
Theo Tr n Hoàng Phong (ngày 10-8-2011), Vài suy ngh v xây d ng v n hóa
h c đ ng trong tr ng đ i h c, đã đ ng trên thái đ và hành vi giao ti p c a sinh
viên v i nhau, v i gi ng viên, v i c nh quan môi tr ng… mà nêu lên th c tr ng
chung v v n hóa h c đ ng và đ xu t m t s gi i pháp kh c ph c:
11
V n hóa h c đ ng đ c th hi n qua trang ph c và cách n m c c a sinh
viên; cách giao ti p gi a sinh viên và th y cô trên l p; cách sinh viên s ng và
ng x v i c nh quan xung quanh.
Bài báo c ng đ xu t m t s ý ki n đ nâng cao nh n th c v v n hóa h c
đ ng: các nhà tr ng th c hi n kh o sát và nghiên c u đ n m rõ t nh h nh
th c t v v n hóa h c đ ng; t ch c các ho t đ ng giao l u gi a sinh viên
v i nhau; đ u t , xây d ng c s v t ch t ph c v nhu c u h ng th v n hóa
c a sinh viên…
TS. Ph m Ng c Trung (2012), Xây d ng v n hóa h c đ ng nhu c u và gi i
pháp, đã nghiên c u quá tr nh h nh thành v n hóa h c đ ng Vi t Nam qua các th i
k l ch s , nêu lên th c tr ng và gi i pháp góp ph n xây d ng v n hóa h c đ ng ti n
b và lành m nh đáp ng nhu c u xã h i:
Th nh t, đ tài đã s l c l ch s quá tr nh xây d ng v n hóa h c đ ng
n c ta t th i Hùng V ng – An D ng V ng, th i k 1000 n m B c thu c
và ch ng B c thu c, th i k phong ki n đ c l p t ch , th i Pháp thu c, th i
đ i H Chí Minh và th i đ i toàn c u hóa – h i nh p qu c t .
Th hai, đ tài đã ch ra th c tr ng v n hóa h c đ ng hi n nay: môi tr ng,
v n hóa ng x trong nhà tr ng, v n hóa d y và h c, ý th c c a sinh viên v
v n hóa h c đ ng, vai trò c a th y cô giáo v i v n hóa h c đ ng.
Th ba, đ tài đã đ xu t m t s gi i pháp xây d ng v n hóa h c đ ng nh :
xem tr ng nhân t con ng i, xây d ng các thi t ch xã h i, xây d ng n i quy,
quy ch , trang b c s v t ch t hi u qu …
Các nghiên c u trên tuy đã đ c p đ n th c tr ng v n hóa h c đ ng hi n nay
nh ng m i ch đ ng trên m t s khía c nh v n hóa h c đ ng ho c t nh h nh chung
c a toàn b các nhà tr ng mà ch a đi vào c th m t tr ng h c nào, nh ng gi i
pháp còn mang tính khái quát, thi u tính chi ti t, c th . V v y, nhóm m nh d n th c
hi n nghiên c u v n hóa h c đ ng t i Khoa Qu n tr kinh doanh (QTKD), Tr ng
HKTQD. B i v , v n hóa h c đ ng không ch đ c th hi n qua toàn b tr ng
h c mà nó có th b t ngu n t m t đ n v nh trong ngôi tr ng đó. Nhóm mu n đi
t m t t ch c thu nh mà t o b c đ m nghiên c u r ng h n, sâu h n ra toàn
tr ng.
12
Nhóm v n d ng B công c đánh giá v n hóa c a t ch c (OCAI) đ c phát
tri n b i Cameron và Quinn đ nh n di n v n hóa h c đ ng hi n t i và mong mu n
t i khoa. V n hóa h c đ ng s đ c xem xét trên ba m t: nh ng quá tr nh và c u
trúc h u h nh, h th ng giá tr đ c tuyên b và nh ng quan ni m chung (d a trên
Mô h nh t ng b ng v n hóa c a E.Schein). T đó, đ a ra nh ng ki n ngh và gi i
pháp d a trên nghiên c u th c t sinh viên c a khoa, tin t ng s g n g i v i th c
ti n và ph n ánh t t nh t có th yêu c u v n hóa h c đ ng hi n nay c a khoa.
Tr ng đ i h c là m t d ng t ch c – t ch c đào t o. V v y, V n hóa h c
đ ng c ng mang nh ng đ c đi m chung c a v n hóa t ch c, dù v n hóa này không
h ng đ n l i nhu n nh nh ng t ch c kinh doanh khác nh nh ng t ch c mà B
công c đánh giá v n hóa OCAI và mô h nh “t ng b ng v n hóa” c a E.Schein
th ng áp d ng. Nh ng nhà tr ng c ng là m t t ch c th khi nghiên c u v n hóa
h c đ ng chúng ta hoàn toàn có th áp d ng lý thuy t c a hai tác gi trên đ phân
tích. Trên th c t đã có nhi u tr ng
i h c M nh Rowan University, Ohio
State University, Ege University... đã th c hi n đánh giá v n h c h c đ ng trong
tr ng i h c d a trên B công c đánh giá v n hóa t ch c. V n hóa h c đ ng
c ng th hi n và nh n rõ qua ba c p đ v n hóa mà E.Schein phân tích: Nh ng quá
trình và c u trúc h u h nh (bi u t ng, logo, cách đào t o, c c u t ch c, trang
ph c…); Nh ng giá tr đ c tuyên b (nguyên t c, quy đ nh, n i quy h c t p, m c
tiêu đào t o…); Nh ng quan ni m chung (tri t lý, t t ng… th m nhu n trong thành
viên c a tr ng). V n hóa h c đ ng c ng có v n hóa hi n t i đang hi n h u và c ng
có v n hóa mong mu n mà cán b , gi ng viên, sinh viên nhà tr ng mu n h ng đ n.
B i v y, chúng ta hoàn toàn có th s d ng nh ng lý thuy t này đ nh n di n và xây
d ng v n hóa h c đ ng...
3.
M c tiêu nghiên c u
Qua kh o sát và th c t h c t p t i khoa QTKD, chúng tôi nh n th y v n hóa
h c đ ng c a sinh viên khoa v n ch a th t s đ c quan tâm đúng m c. B i v y
chúng tôi mong mu n:
- Nh n di n v n hóa hi n t i và v n hóa mong mu n c a v n hóa h c đ
khoa.
-
ánh giá th c tr ng v n hóa h c đ
ng t i
ng c a sinh viên khoa.
xu t m t s gi i pháp nh m hoàn thi n v n hóa h c đ
khoa.
ng c a sinh viên
13
4.
Câu h i nghiên c u
tài nghiên c u nh m xây d ng v n hóa h c đ ng c a sinh viên khoa QTKD,
b i v y chúng tôi h ng đ n tr l i ba câu h i nghiên c u sau:
Th nh t, Nh ng bi u hi n c a v n hóa h c đ
nh th nào?
Th hai, Nh ng y u t nào nh h
c a sinh viên khoa QTKD?
Th ba, Xây d ng v n hóa h c đ
m t khoa?
5.
ng c a sinh viên khoa QTKD
ng và quy t đ nh đ n v n hóa h c đ
ng nh h
ng
ng th nào đ n s phát tri n c a
N i dung nghiên c u
Th nh t, khái quát các c s lý thuy t v v n hóa nói chung và v n hóa h c
đ ng nói riêng, lý thuy t v các b ph n c u thành c a v n hóa h c đ ng đ th y
đ c v n hóa h c đ ng bi u hi n nh th nào; lý thuy t v b công c đ c s d ng
đ nh n di n và đánh giá v n hóa h c đ ng.
Th hai, phân tích th c tr ng v n hóa h c đ ng c a sinh viên Khoa QTKD,
Tr ng HKTQD đ th y đ c sinh viên đang nh n th c nh th nào v v n hóa h c
đ ng t i chính n i m nh đang theo h c.
Th ba, t ng h p k t qu đi u tra đ nh n di n v n hóa h c đ ng hi n t i c a
khoa và đánh giá xem n n v n hóa y đã th c hi n đ c g , còn thi u sót cái g và
nguyên nhân là do đâu.
Cu i cùng, đ xu t v n hóa h c đ ng mong mu n t i khoa và đ a ra m t s
ki n ngh gi i pháp xây d ng v n hóa h c đ ng t i khoa.
6.
iăt
ng và ph m vi nghiên c u
6.1.
it
ng nghiên c u
V đ tài nghiên c u c a nhóm là “Xây d ng v n hóa h c đ ng c a sinh viên
khoa QTKD, tr ng HKTQD” nên nhóm ch n đ i t ng nghiên c u là sinh viên
chính quy các khóa, thu c các chuyên ngành khác nhau đang theo h c t i Khoa
QTKD, Tr ng HKTQD.
14
6.2.
Ph m vi nghiên c u
Nhóm nghiên c u thu th p s li u c a sinh viên t khóa 56 đ n khóa 53, thu c
ba chuyên ngành: Qu n tr doanh nghi p, Qu n tr kinh doanh t ng h p và Qu n tr
ch t l ng.
7.
Ph
ngăphápănghiênăc u
tài s d ng các phân tích đ nh tính thông qua ph ng v n m t s đ i t ng
sinh viên đ th y quan đi m v v n hóa c a khoa; k t h p phân tích đ nh l ng, thu
th p và x lý s li u thông qua b công c OCAI đ nh n di n v n hóa hi n t i và
v n hóa mong mu n
15
CH
1.1.
NGă1: NH NGă V Nă
ă C ă B Nă V ă V Nă HịAă H Că
TRONGăTR
NGă IăH C
NGă
Nh ngăkháiăni măc ăb n
1.1.1. Khái ni m v n hóa
V năhóa là m t khái ni m bao trùm, có ch a c giá tr v t ch t l n tinh th n.
V n hóa luôn mang tính l ch s , mang tính dân t c. Khái ni m v n hóa và các n n
v n hóa c đ i đ u xu t phát t các n c ph ng ông có n n kinh t nông nghi p
tr ng lúa: Trung Hoa, n
, L ng Hà, Ai C p… N n v n hóa ph ng Tây xu t
hi n s m nh t là v n hóa Hy L p và La Mã c ng có ngu n g c t ph ng ông, trên
c s ti p thu nh ng thành t u c a các n n v n hóa L ng Hà và Ai C p. n c ta
g n 600 n m tr c, Nguy n Trãi c ng đã m
c m t xã h i v n tr , l y n n t ng v n
hi n cao, l y tr nh đ h c v n và tr nh đ tu thân c a m i ng i làm c s cho s phát
tri n hài hòa c a xã h i.
Tùy cách ti p c n khác nhau, cách hi u khác nhau, đ n nay đã có nhi u đ nh
ngh a khác nhau v v n hóa. Tuy khác nhau, nh ng các đ nh ngh a đó đ u th ng nh t
m t đi m, coi v n hóa là cái do con ng i sáng t o ra, cái đ c h u c a con ng i.
M i th v n hóa đ u là v n hóa thu c v con ng i, các th t nhiên không thu c v
khái ni m v n hóa. V n hóa là đ c tr ng c n b n, phân bi t con ng i v i đ ng v t,
c ng là tiêu chí c n b n đ phân bi t s n ph m nhân t o và s n ph m t nhiên.
N m 1871, E.B. Tylor đ a ra đ nh ngh a “V n hóa hay v n minh, theo ngh a
r ng v t c ng i h c, nói chung g m có tri th c, tín ng ng, ngh thu t, đ o đ c,
lu t pháp, t p quán và m t s n ng l c và thói quen khác đ c con ng i chi m l nh
v i t cách m t thành viên c a xã h i”. Theo đ nh ngh a này th v n hóa và v n minh
là m t; nó bao g m t t c nh ng l nh v c liên quan đ n đ i s ng con ng i, t tri
th c, tín ng ng đ n ngh thu t, đ o đ c, pháp lu t.
Vi t Nam, v n hóa c ng đ c đ nh ngh a r t khác nhau. H Chí Minh cho
r ng “V l sinh t n c ng nh m c đích c a cu c s ng, loài ng i m i sáng t o và
phát minh ra ngôn ng , ch vi t, đ o đ c, pháp lu t, khoa h c, tôn giáo, v n h c,
ngh thu t, nh ng công c cho sinh ho t h ng ngày v m t n, và các ph ng th c
s d ng. Toàn b nh ng sáng t o và phát minh đó t c là v n hóa”. V i cách hi u này,
v n hóa s bao g m toàn b nh ng g do con ng i sáng t o và phát minh ra. C ng
gi ng nh đ nh ngh a c a Tylor, v n hóa theo cách nói c a H Chí Minh s là m t
16
“bách khoa toàn th ” v nh ng l nh v c liên quan đ n đ i s ng con ng i. Nguyên
Th t ng Ph m V n
ng cho r ng: “Nói t i v n hóa là nói t i m t l nh v c vô
cùng phong phú và r ng l n, bao g m t t c nh ng g không ph i là thiên nhiên mà
có liên quan đ n con ng i trong su t quá tr nh t n t i, phát tri n, quá tr nh con ng i
làm nên l ch s … (v n hóa) bao g m c h th ng giá tr : t t ng và t nh c m, đ o
đ c v i ph m ch t, trí tu và tài n ng, s nh y c m và s ti p thu cái m i t bên
ngoài, ý th c b o v tài s n và b n l nh c a c ng đ ng dân t c, s c đ kháng và s c
chi n đ u b o v m nh và không ng ng l n m nh”. Theo đ nh ngh a này th v n hóa
là nh ng cái g đ i l p v i thiên nhiên và do con ng i sáng t o nên t t t ng t nh
c m đ n ý th c t nh c m và s c đ kháng c a m i ng i, m i dân t c.
Trong nh ng n m g n đây, m t s nhà nghiên c u Vi t Nam và k c n c
ngoài khi đ c p đ n v n hóa, h th ng v n d ng đ nh ngh a v n hóa do UNESCO
thông qua n m 1982. Theo UNESCO: “V n hóa là t ng th nh ng nét riêng bi t v
tinh th n và v t ch t, trí tu và xúc c m quy t đ nh tính cách c a m t xã h i hay m t
nhóm ng i trong xã h i. V n hóa bao g m ngh thu t và v n ch ng, nh ng l i
s ng, nh ng quy n c b n c a con ng i, nh ng h th ng các giá tr , nh ng t p t c
và tín ng ng. V n hóa đem l i cho con ng i kh n ng suy xét v b n thân. Chính
v n hóa đã làm cho chúng ta tr thành nh ng nhân v t đ c bi t nhân b n, có lý tính,
có óc phê phán và d n thâm m t cách có đ o lý. Chính nh v n hóa mà con ng i t
th hi n, t ý th c đ c b n thân, t bi t m nh là m t ph ng án ch a hoàn thành đ t
ra đ xem xét nh ng thành t u c a b n thân, t m tòi không bi t m t nh ng ý ngh a
m i m và sáng t o nên nh ng công tr nh m i m , nh ng công tr nh v t tr i b n
thân”.
Nh n chung, các đ nh ngh a v v n hóa hi n nay r t đa d ng. M i đ nh ngh a đ
c p đ n nh ng d ng th c ho c nh ng l nh v c khác nhau trong v n hóa. Nh đ nh
ngh a c a Tylor và c a H Chí Minh th xem v n hóa là t p h p nh ng thành t u mà
con ng i đ t đ c trong quá tr nh t n t i và phát tri n, t tri th c, tôn giáo, đ o đ c,
ngôn ng ,… đ n âm nh c, pháp lu t… Còn đ nh ngh a c a t ch c UNESCO thì xem
t t c nh ng l nh v c đ t đ c c a con ng i trong cu c s ng là v n hóa. V i nh ng
cách hi u này th v n hóa chính là n c thang đ a con ng i v t lên trên nh ng loài
đ ng v t khác; và v n hóa là s n ph m do con ng i t o ra trong quá tr nh lao đ ng
nh m m c đích sinh t n.
17
1.1.2. Khái ni m v n hóa h c đ
ng
V n hóa h c đ ng là m t thu t ng khá m i m , ch y u đ c nh c đ n trên
các ph ng ti n thông tin đ i chúng. Theo Giáo s , Vi n s Ph m Minh H c: “V n
hóa h c đ ng là h th ng các chu n m c, giá tr giúp các cán b qu n lý nhà tr ng,
các th y cô, các v ph huynh và các em h c sinh, sinh viên có cách th c suy ngh ,
t nh c m, hành đ ng t t đ p”.
Tuy thu t ng "v n hóa h c đ ng" xu t hi n ch a lâu, nh ng n i dung c a
v n hóa h c đ ng th các nhà tr ng Vi t Nam t xa x a đã có và tr thành các
truy n th ng quý báu c a dân t c ta nh : “Tôn s tr ng đ o”, “Kính th y yêu b n”,
“Nh t t vi s bán t vi s ”… Ngày nay các nhà tr ng c a chúng ta t các c p h c
m u giáo, ph thông đ n b c đ i h c đa s đ u kiên tr xây d ng t n m này qua n m
khác, t th h này qua th h khác và th c t đã đ t đ c nhi u thành t u quan tr ng
trong vi c giáo d c nhân cách cho h c sinh, sinh viên. M c tiêu chung nh t c a v n
hóa h c đ ng là xây d ng tr ng h c lành m nh. N i dung c a v n hóa h c đ ng
hi n nay r t phong phú, song có th tóm t t thành ba v n đ c b n đó là: xây d ng c
s v t ch t tr ng h c khang trang, đ t chu n; xây d ng môi tr ng giáo d c trong
nhà tr ng, trong ký túc xá hay nhà tr , gia đ nh, n i công c ng; xây d ng "v n hóa
ng x ", "v n hóa giao ti p".
Khi phát đ ng phong trào thi đua "Xây d ng tr ng h c thân thi n, h c sinh
tích c c", Nguyên B tr ng B Giáo d c và ào t o Nguy n Thi n Nhân đã nói rõ:
phong trào này nh m "thi t l p l i môi tr ng s ph m v i 6 đ c tr ng là tr t t k
c ng, trung th c, khách quan, công b ng, t nh th ng và khuy n khích sáng t o,
hi u qu ". ây là n i dung r t c b n c a v n hóa h c đ ng. Tác d ng tích c c c a
v n hóa h c đ ng là xây d ng nhân cách cho h c sinh, sinh viên ch ng l i l i s ng
tiêu c c. Chính v th , m i nhà tr ng c n ph i xây d ng v n hóa h c đ ng cho
tr ng h c c a m nh.
Tr ng h c là môi tr ng r t quan tr ng đ rèn luy n nhân cách và giáo d c
th h tr tr thành nh ng ch nhân t ng lai c a đ t n c, tr thành nh ng con
ng i s ng có hoài bão, có lý t ng t t đ p, có nhân cách t t, có đ tri th c đ tr
thành nh ng công dân t t, đóng góp vào s nghi p xây d ng đ t n c ph n vinh. V
v y v n đ xây d ng v n hóa h c đ ng ph i đ c coi là có tính s ng còn, tính c p
bách và thi t th c đ i v i t ng nhà tr ng, v n u h c đ ng mà thi u v n hóa h c
đ ng th không th làm t t đ c ch c n ng truy n t i nh ng giá tr ki n th c và
18
nhân v n cho th h tr . Nh v y, v n hóa h c đ
nay.
ng có t m quan tr ng r t l n hi n
Giáo d c v n hóa h c đ ng cho sinh viên trong các tr ng đ i h c, cao đ ng
hi n nay đã tr thành v n đ c p thi t, nh t là khi giáo d c đào t o luôn đ c coi là
qu c sách hàng đ u. Giáo d c v n hóa h c đ ng r t quan tr ng b i nó có tác đ ng
đ n m i khía c nh s ph m c a gi ng viên, là y u t lan t a kh p nhà tr ng và khó
xác đ nh. Freiberg (1998) mô t v n hóa h c đ ng "… nh không khí mà chúng ta
th . Không ai nh n ra nó cho đ n khi nó b ô nhi m".
V n hóa h c đ ng nh h ng nhi u chi u t i ch t l ng và hi u qu c a quá
tr nh giáo d c trong nhà tr ng theo h ng phát tri n con ng i toàn di n. Nó nh
h ng rõ r t đ n cách suy ngh , c m nh n và hành đ ng c a m i thành viên trong nhà
tr ng, do đó có th nâng cao ho c c n tr đ ng c , k t qu d y, h c c a ng i d y
và ng i h c. V n hóa h c đ ng lành m nh giúp các thành viên trong nhà tr ng
chia s v i nhau kinh nghi m và ki n th c, phát tri n kh n ng h p tác gi a các thành
viên trong m i l nh v c c a nhà tr ng; v n hóa h c đ ng đ c coi là có tính s ng
còn đ i v i t ng nhà tr ng; t o ni m tin cho xã h i trong vi c th c hi n các ch c
n ng giáo d c, đ c bi t trong vi c đào t o ngu n nhân l c cho xã h i. Xây d ng v n
hóa h c đ ng là m t y u t đ m b o và nâng cao ch t l ng giáo d c – đào t o; góp
ph n quan tr ng ch n h ng, c i cách n n giáo d c n c nhà, ph c v đ c l c cho
công cu c đ i m i kinh t - xã h i c a đ t n c.
1.2.
Cácăb ăph năc uăthƠnhăc aăv năhóaăh căđ
ng:
1.2.1. Các c p đ v n hóa t ch c
Theo cách ti p c n đi t hi n t ng đ n b n ch t m t n n v n hóa c a nhà nghiên
c u Edgar Schein, v n hóa t ch c có th chia làm 3 c p đ :
- C p đ th nh t: Nh ng quá trình và c u trúc h u hình c a t ch c.
- C p đ th hai: Nh ng giá tr đ
c tuyên b .
- C p đ th ba: Nh ng quan ni m chung.
1.2.1.1. C p đ th nh t: Nh ng quá trình và c u trúc h u hình c a t ch c:
ây là c p đ v n hóa có th nhìn th y ngay trong l n ti p xúc đ u tiên bao g m
các hi n t ng và s v t mà m t ng i có th nghe, nhìn và c m th y khi ti p xúc v i
m t t ch c xa l :
19
- Ki n trúc, cách bài trí, công ngh s n ph m.
- C c u t ch c, phòng ban.
- Các v n b n quy đ nh nguyên t c ho t đ ng c a t ch c.
- L nghi, l h i hàng n m.
- Các bi u t
ng, logo, kh u hi u, tài li u qu ng cáo.
- Ngôn ng , cách n m c, xe c , ch c danh, cách bi u l c m xúc, hành vi ng
x th ng th y.
- Câu chuy n, huy n tho i v t ch c.
- Thái đ , cung cách ng x c u các thành viên trong t ch c.
- Hình th c, m u mã s n ph m.
C p đ v n hóa này có đ c đi m chung là ch u nh h ng nhi u c a tính ch t
công vi c c a t ch c, quan đi m c a ng i lãnh đ o… Tuy nhiên, c p đ v n hóa
này d thay đ i và ít khi th hi n đ c nh ng giá tr th c s trong v n hóa c a t
ch c.
1.2.1.2. C p đ th hai: Nh ng giá tr đ
c tuyên b :
Nh ng giá tr đ c tuyên b c a t ch c bao g m nguyên t c, quy đ nh, tri t
lý, chi n l c v m c tiêu riêng, làm kim ch nam cho ho t đ ng c a toàn thành viên
và th ng đ c t ch c tuyên b r ng rãi ra công chúng. ây c ng chính là nh ng
giá tr đ c công b , m t b ph n c a n n v n hóa t ch c.
Nh ng giá tr đ c tuyên b c ng có tính h u h nh v ng i ta có th nh n bi t
và di n đ t chúng m t cách rõ ràng, chính xác. Chúng th c hi n ch c n ng h ng d n
cho các thành viên trong t ch c cách th c đ i phó v i m t s tình th c b n và rèn
luy n cách ng x cho các thành viên m i trong môi tr ng làm vi c c a t ch c.
1.2.1.3. C p đ th ba: Nh ng quan ni m chung
Trong b t c c p đ v n hóa nào (v n hóa dân t c, v n hóa kinh doanh, v n
hóa doanh nghi p…) c ng đ u có quan ni m chung, đ c hình thành và t n t i trong
m t th i gian dài, chúng n sâu vào trong tâm trí c a h u h t các thành viên trong n n
v n hóa đó và tr thành đi u m c nhiên đ c công nh n.
20
hình thành các quan ni m chung, m t c ng đ ng v n hóa ph i tr i qua quá
trình ho t đ ng lâu dài, va ch m và x lý nhi u tình hu ng th c ti n. Vì th , m t khi
đã h nh thành các quan ni m chung thì r t khó thay đ i. Không ph i vô lý mà hàng
ch c n m nay, b nh đ ng nam n v n là m c tiêu mà nhi u qu c gia, không ch
Châu Á h ng t i. Quan ni m “tr ng nam khinh n ” v n đã tr thành quan ni m
chung c a nhi u n n v n hóa, nhi u c p đ v n hóa. Xã h i ngày càng v n minh, con
ng i có tr nh đ h c v n ngày càng cao và h u nh ai c ng đ c nghe và có th nói
v bình quy n, nh ng khi sinh con th nhi u ông b bà m v n mong con trai h n, khi
xét th ng ch c cho nhân viên, gi a 2 ng i m t nam m t n thì ông ch v n thích
ch n ng i nam h n v v n đ s c kh e và th i gian công vi c. Nh ng hi n t ng
này chính t xu t phát b i quan ni m n, đã t n t i bao đ i nay và không th thay đ i
nhanh chóng.
M t khi trong t ch c h nh thành đ c quan ni m chung t c là các thành viên
cùng nhau chia s và ho t đ ng theo đúng quan ni m chung đó, h r t khó ch p nh n
nh ng hành vi đi ng c l i.
Ví d nh quan ni m tr ng nam khinh n
các n c Ph ng ông. T xa x a,
ng i ph n
các n c Ph ng ông nói chung và ph n
Vi t Nam nói riêng
luôn đ c quan ni m là ng i ph n c a gia đ nh. Công vi c chính c a h là ch m
lo cho gia đ nh th t t t còn ng i đàn ông m i là ng i ki m ti n trang tr i cu c
s ng. các n c Ph ng Tây, ph n có quy n t do b nh đ ng, có th làm các công
vi c ngoài xã h i nh nh ng ng i đàn ông. V th có r t nhi u nhà chính tr tài ba,
doanh nhân là ph n .
1.2.2. Bi u hi n c a v n hóa h c đ
Edgar Schein
ng theo các c p đ v n hóa t ch c c a
1.2.2.1. C p đ th nh t: Nh ng quá trình và c u trúc h u hình c a v n hóa h c
đ ng
V năhóaă ngăx :
-
ngăx ăc aăth y,ăcôăgiáoăv iăh căsinh,ăsinhăviên:
c th hi n nh s quan
tâm đ n h c sinh, sinh viên, bi t tôn tr ng ng i h c, bi t phát hi n ra u đi m,
nh c đi m ng i h c đ ch b o…Th y, cô luôn g ng m u tr c h c sinh,
sinh viên.
21
-
ngăx ăc aăh căsinh,ăsinhăviênăv iăth y,ăcôăgiáo th hi n b ng s kính tr ng,
yêu quí c a ng i h c v i th y, cô giáo. Hi u đ c nh ng ch b o giáo d c c a
th y, cô và th c hi n đi u đó t giác, có trách nhi m.
-
ngăx ăgi aălƣnhăđ oăv iăgiáoăviên,ănhơnăviên th hi n ng i lãnh đ o ph i
có n ng l c t ch c các ho t đ ng giáo d c. Ng i lãnh đ o có lòng v tha, đ
l ng, tôn tr ng giáo viên, nhân viên xây d ng đ c b u không khí lành m nh
trong t p th nhà tr ng.
-
ngăx ăgi aăcácăđ ngănghi p,ăh căsinh,ăsinhăviênăv i nhau ph i th hi n qua
cách đ i x mang tính tôn tr ng, thân thi n, giúp đ l n nhau.
V ătrangăph căvƠăcáchă năm căc aăsinhăviên: Nh n chung, h u h t các b n có
ý th c t t trong v n đ n m c kín đáo, l ch s khi đ n gi ng đ ng. Tuy nhiên
v n còn m t b ph n sinh viên thích “th hi n” m nh, không m c đ ng ph c
c a l p, qu n áo ph i th t khác b n bè, tóc đ quá dài ho c nhu m nhi u màu
không t nhiên. Trang ph c đ p là m t nhu c u hoàn toàn chính đáng. Trang
ph c có th làm cho ng i ta tr nên đ p h n, duyên dáng h n, che l p đi m t
s khi m khuy t c a c th . Trang ph c đ p không nh ng phù h p v i c th
c a ng i m c mà còn ph i th hi n đ c tính ch t l ch s , trang tr ng, phù
h p v i môi tr ng xung quanh, v i tính ch t công vi c và đáp ng đ c quan
ni m th m m c a c ng đ ng.
1.2.2.2. C p đ th hai: Nh ng giá tr đ
c tuyên b
ó là nh ng chi n l c, m c đích, tri t lý s ng c a m i sinh viên. i v i m i
m t ngành h c sinh viên có nh ng chi n l c, k ho ch, t m nh n khác nhau. C th
đ i v i sinh viên QTKD th đ c tr ng c a t m nh n đó là nh ng hi u bi t và tiên li u
v th ng tr ng và mua bán, v đ ng v n và ti p th , v đ u t và h ch toán, v nhân
l c và đi u hành… ngh a là, tr c h t ph i có “đ u óc” c a m t doanh nhân. Doanh
nhân đó có th
v trí là ng i đ ng bán ho c ng i giao hàng, ng i k toán hay
ng i ti p th , ng i qu n lý hay m t nhân viên, ng i giám đ c hay m t tr lý
1.2.2.3. C p đ th ba: Nh ng quan ni m chung
Là ti m th c, c m nh n, suy ngh c a sinh viên trong môi tr ng h c t p c a
mình. Ví d nh khi h c ngành QTKD, m i sinh viên c n nh n th c sâu s c r ng
m nh ph i:
22
- Có ý th c đ nh h ng chính xác và v a s c trong vi c theo đu i nguy n v ng
d n thân vào l nh v c QTKD, l y đó làm m c tiêu cho s nghi p su t đ i.
Tr c m t là h c đ chi m l nh ki n th c v QTKD.
- Có ý th c v n d ng, phân tích và tri n khai nh ng tri th c kinh t t ng quát
vào t ng tr ng h p c th trong kinh doanh, c xát v i th c t , l y th c t soi
sáng và b sung cho lý lu n v QTKD.
- K t h p ch t ch gi a t duy lý lu n và t duy th c ti n, t duy khoa h c và t
duy kinh t , t duy logic và t duy sáng t o trong quá tr nh h c t p, nghiên c u
và ng d ng khi gi i quy t các v n đ trong th c ti n kinh doanh.
- Không ng ng ti p c n thông tin m i trong l nh v c kinh t và QTKD, h c cách
thích nghi trong môi tr ng kinh doanh trên c s có phân tích và sàng l c t
vi c c p nh t thông tin.
- Bi t phân tích t nh hu ng đ t m cách phát tri n (ho c d ng l i) các m i quan
h h p tác kinh t , giao ti p ng x trong kinh doanh trên c s tôn tr ng các
giá tr nhân b n, v l i ích chung.
1.3. Ph ngăphápănh n di năv năhóaăt ch c: B công c đánhăgiáăv năhóaăt
ch c (Organizational Culture Assessment Instrument ậ OCAI)
1.3.1. Gi i thi u chung v OCAI
OCAI đ c phát tri n b i Cameron và Quinn là m t ph
v n hóa t ch c.
ng pháp đ đánh giá
M t nghiên l n đã đ c th c hi n đ phát tri n công c này. Giáo s Cameron
và Quinn đã phát tri n mô h nh c a khung giá tr c nh tranh bao g m b n giá tr c nh
tranh t ng ng v i b n lo i v n hóa t ch c: v năhóaă thơn t c, v năhóaă th ngă
quy, v năhóaăth ătr ng và v năhóaăth ăb c.
V n hóa c a m i t ch c đ u mang nh ng nét đ c tr ng c a b n lo i v n hóa
trên. S k t h p này đ c là k t qu c a m t cu c nghiên c u ng n đ c th c hi n
thông qua m t b g m 100 câu h i. OCAI hi n đ c h n 12000 công ty trên toàn th
gi i tin dùng.
23
1.3.2. B câu h i c a OCAI
Ng i tham gia kh o sát c n đánh giá 6 đ c tr ng quan tr ng c a v n hóa t
ch c (xem ph l c 1):
(1)
c đi m ch đ o
(2) Lãnh đ o t ch c
(3) Qu n lý con ng
i
(4) Ch t keo c a t ch c
(5) N l c chi n l
c
(6) Quan ni m thành công
1.3.3. Khung giá tr c nh tranh
Cameron và Quinn t o ra b n góc ph n t t ng ng v i b n lo i v n hóa t
ch c mà có s khác bi t sâu s c v hai khía c nh sau:
- T p trung n i b và tích h p v i t p trung bên ngoài và s khác bi t.
- Tính n đ nh và ki m soát v i tính linh ho t và th n tr ng.
phía bên trái trong đ th , t ch c t p trung vào môi tr ng n i b (đi u g là
quan tr ng và làm th nào đ khuy n khích làm vi c?), còn bên ph i các t ch c này
đang t p trung bên ngoài (nh ng đi m n i b t c a môi tr ng bên ngoài, khách hàng,
và th tr ng?). T i đ nh c a đ th , t ch c mong mu n s linh ho t và th n tr ng,
trong khi phía d i t ch c các giá tr trái ng c nhau: s n đ nh và ki m soát.
Thân
t c
Th b c
Th ng
quy
tr
Th
ng
Tính n đ nh và ki m soát
T p trung bên ngoài và s khác bi t
T p trung n i b và tích h p
Tính linh ho t và th n tr ng
24
ình 1-1. Khung giá tr c nh tranh
1.3.4. B n ki u v n hóa t ch c
1.3.4.1. V n hóa thân t c
M t môi tr ng làm vi c thân thi n, là n i mà m i ng i chia s r t nhi u
thông tin cá nhân, nó gi ng nh m t gia đ nh m r ng. Nh ng nhà lãnh đ o ho c
ng i đ ng đ u c a t ch c đ c coi là c v n ho c th m chí nh là cha m th hai.
Các t ch c đ c g n k t l i v i nhau b i lòng trung thành ho c truy n th ng và có
tính cam k t r t cao. T ch c nh n m nh l i ích lâu dài c a vi c phát tri n ngu n
nhân l c và coi tr ng s g n k t v tinh th n gi a các thành viên. Thành công đ c
th hi n thông qua đ nh y bén v i các khách hàng và s quan tâm đ n m i ng i.
T ch c t p trung vào làm vi c nhóm, s tham gia, và s nh t trí c a m i ng i.
Ki u lãnh đ o: ng
Th
ih
ng d n, c v n, ng
i xây d ng nhóm.
c đo giá tr : s cam k t, giao ti p, s phát tri n.
Lý thuy t v Hi u qu : phát tri n con ng
i và s tham gia s n xu t hi u qu .
Chi n l c: s trao quy n, xây d ng nhóm, s tham gia c a nhân viên, phát
tri n ngu n nhân l c, giao ti p c i m .
1.3.4.2. V n hóa th
ng quy
M t môi tr ng làm vi c n ng đ ng, có tính kinh doanh, và sáng t o là n i mà
m i ng i làm vi c li u l nh và ch p nh n r i ro. Các nhà lãnh đ o đ c coi là ng i
sáng t o và ch p nh n r i ro. i u g n k t m i ng i l i là s cam k t tr i nghi m và
đ i m i trong đó tr ng tâm là l i th lãnh đ o. Giá tr lâu dài c a t ch c là s t ng
tr ng và đ t đ c ngu n l c m i. Thành công bi u hi n vi c s n xu t ra đ c s n
ph m ho c d ch v đ c đáo và m i m . Là m t nhà lãnh đ o s n ph m ho c d ch
v r t quan tr ng. Các t ch c khuy n khích các sáng ki n cá nhân và s t do.
Ki u lãnh đ o: nhà c i cách, doanh nhân, ng
i có t m nh n xa.
Th c đo giá tr : s n ph m, d ch v có tính sáng t o, chuy n đ i, s nhanh
nh n.
