Bài giảng miễn dịch miễn dịch chống vi sinh vật

MiỄN DỊCH CHỐNG NHIỄM
VI SINH VẬT
PGS.TS Đỗ Hòa Bình


Mục tiêu
1. Nêu 3 biện pháp chủ yếu để vi sinh vật né
tránh phản ứng của hệ miễn dịch
2. Trình bày khái quát cơ chế bảo vệ không
đặc hiệu, đặc hiệu chống vi sinh vật ngoại
bào
3. Trình bày khái quát cơ chế bảo vệ không
đặc hiệu, đặc hiệu chống vi sinh vật nội
bào
4. Nêu các cơ chế bảo vệ của cơ thể chống
ký sinh vật.


NỘI DUNG
1. Khái quát về các cơ chế bảo vệ MD
của người.
2. Khái quát về các biện pháp né tránh
của vi sinh vật.
3. MD chống vi khuẩn ngoại bào.
4. MD chống vi khuẩn nội bào.
5. MD chống virus.
6. MD chống ký sinh trùng.


1. Khỏi quỏt v cỏc c ch bo v
MD ca ngi.

1.1. MD khụng c hiu
* Hàng rào vật lý:
- Da: Nhiều lớp, lớp ngoài cùng đã sừng hóa
- Niêm mạc: Có lớp nhầy và dịch tiết
* Hàng rào hóa học:
- Trên da: a.lactic
- Dịch niêm mạc: Lysozym
- Interferon, bổ thể



* Hµng rµo tÕ bµo:
- TiÓu thùc bµo (microphage): B¹ch cÇu h¹t trung tÝnh.
- ®¹i thùc bµo (macrophage): TÕ bµo mono trong m¸u.
-NK: chọc thủng màng TB =perforin.



*Cơ chế tiêu diệt VSV:
-Cơ chế không phụ thuộc oxy: enzym
trong lysosom có tác dụng đục thủng
màng VK, TB lạ.
-Cơ chế phụ thuộc oxy: do hoạt động của 3
hệ thống enzym (oxydase,
myeloperoxydase, NO synthetase).
*KQ: ổ viêm không đặc hiệu→loại trừ VSV
ra khỏi cơ thể.


1.2.MD c hiu là một quá trinh

gồm 03 bớc:
- Nhận diện: Xử lý và trinh diện KN
- Hoạt hóa: Biệt hóa thành các tế
bào sản xuất KT
- Hiệu ứng: Kết hợp đặc hiệu để loại
trừ KN tơng ứng



KẾT QUẢ


Phơng thức đáp ứng của MD c hiu
- MD dịch thể (Humoral immunity):Do tế
bào lympho B đảm nhiệm, sản xuất ra KT
hòa tan (Immunoglobuline, Ig)
- MD qua trung gian tế bào (Cell mediated
immunity): Do tế bào lympho T đảm nhiệm
Gồm các dới nhóm:TCD4(Th), TCD8(Tc v
Ts)



2.Các biện pháp né tránh của VSV

2.1. Sự ẩn dật của VSV
-VSV, KST→phát triển trong tế bào do
+Ức chế hòa nhập của phagosom &lysosom
+Dọn sạch các gốc tự do(>+Đục thủng phagosom thoát vào bào tương

2.Các biện pháp né tránh của VSV
2.2. Thay đổi kháng nguyên
-Thay thế một số nucleotid (đoạn DNA
hoạt động)→ nucleotid khác(đoạn DNA
tiềm ẩn)
-Thay thế một gen biểu lộ KN bề mặt→gen
mới
-Kết hợp nhiều thay đổi→tạo nhiều gen(đảo
đoạn, mất đoạn,dính nhau)→VR đột biến



2.Các biện pháp né tránh của VSV

2.3. Tác dụng ức chế MD
Tấn công các TB của hệ
MD→suy giảm SL&CN ( HIV
tấn công TCD4, ĐTB, TCD8,
NK…)


3.Miễn dịch chống VK ngoại bào
Gram (+) sinh mủ,cầu khuẩn Gram (-)


3.Miễn dịch chống VK ngoại bào

3.1.Cơ chế không đặc hiệu
-Thực bào:BC trung tính, BC mono,đại
TB…
-Hoạt hóa bổ thể: C3b, C5a→opsonin
hóa→tạo điều kiện thực bào
-Nội độc tố (LPS):kích thích ĐTB & TB
nội mạc sx cytokin(TNF,IL- 6…) gây
xuyên mạch BC, tăng pư viêm cấp &
hoạt hóa MD đặc hiệu



3.Miễn dịch chống VK ngoại bào
3.2.Cơ chếđặc hiệu
-MDTD:VK vào cơ thể→ĐTB xử lý & trình
diện KN cho TCD4→ IL4,5,6→lympho B sx
Ig.
+IgM&IgG:tăng thực bào(opsonin hóa), hoạt
hóa C gây tan VK
+Trung hòa độc tố:SAT, SAD
-MDTB:một sốđộc tố VK kích thích lympho
T tiết cytokin gây sốc nhiễm khuẩn do LPS



Vai trò của Th


KẾT QUẢ