Giáo án ngữ văn 6 bài 1 con rồng cháu tiên

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6
BÀI 1 - TIẾT 1: VĂN BẢN: CON RỒNG - CHÁU TIÊN
( Truyền thuyết)
I. Mục tiêu: Giúp HS.
1.Kiến thức: - Hiểu được khái niệm về truyền thuyết.
- Hiểu được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền
thuyết giai đoạn đầu.
- Bóng dáng lịch sử thời kì dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm văn học
dân gian thời kì dựng nước
2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm văn bản.
- Nhận ra những sự việc chính của truyện.
- Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu trong truyện.
3. Thái độ: - Giáo dục lòng tự hào, tôn kính về nòi giống dân tộc.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Tranh: Con rồng cháu tiên , bảng phụ.
2. HS: - Sách, vở, đọc và soạn bài.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học:
1. Kiểm tra bài cũ (5’): Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
2. Các hoạt động dạy - học (35’): Giới thiệu truyện bằng tranh minh hoạ.
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thúc

HĐ 1: Tìm hiểu KN truyền thuyết

I. TÌM HIỂU CHUNG (3’)

- GV yêu cầu HS đọc chú thích dấu (*) SGK.

* Khái niệm truyền thuyết:

? Truyền thuyết là một thể loại văn học ntn? Có đặc - Là một loại truyện dân gian kể về nhân
điểm gì?
vật sự kiện liên quan đến lịch sử quá
khứ. Thường có yếu tố tưởng tượng, kì
- HS dựa chú thích trả lời.
ảo.
- GV lưu ý HS tính truyền miệng, nhân vật và sự
* Tác phẩm thuộc nhóm các truyền
kiện lịch sử yếu tố tưởng tượng kì ảo.
thuyết thời đại Hùng Vương giai đoạn
GV: Giới thiệu về tác phẩm.
đầu.


II. TÌM HIỂU VĂN BẢN (28’).
HĐ 2: Tìm hiểu văn bản

1. Đọc, tìm hiểu chú thích (5’).

- GV đọc mẫu.
? Em có nhận xét gì về giọng đọc?
- GV yêu cầu 3 HS đọc nối tiếp nhau.
? Giải thích nghĩa của từ “Tinh” trong các từ “mộc
tinh”, “Sơn tinh”, “thuỷ tinh”.
HS dựa SGK trả lời.

2. Tìm hiểu bố cục và tóm tắt truyện
(5’).

? Theo em truyện có thể chia làm mấy phần? Nêu

rõ nội dung từng phần?

* Bố cục: 3 phần.

- HS trả lời và học sinh khác nhận xét.
- GV treo đáp án: Bố cục truyện: 3 phần .
Đ1: từ đầu đến cung điện Long Trang.
Lạc Long Quân và Âu Cơ lên duyên vợ chồng.
Đ2: Tiếp đến lên đường.
Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm con, 2
người chia tay.
Đ3: Còn lại: nguồn gốc dân tộc.
- GV: Giới thiệu bức tranh con Rồng cháu tiên.
- HS dựa vào tranh tóm tắt các sự việc chính của
truyện theo thứ tự trước sau.
- Giáo viên nêu đáp án tóm tắt truyện:
+ Lạc Long Quân con trai thần Long nữ có sức
khoẻ vô địch có nhiều phép lạ giúp dân diệt yêu
quái, trồng trọt...
+ Âu Cơ dòng họ thần nông xinh đẹp tuyệt trần.
+ Lạc Long Quân và Âu Cơ kết duyên vợ chồng.
+ Âu Cơ sinh bọc trăm trứng nở thành trăm người
con.
+ Lạc Long Quân và Âu Cơ chia tay nhau hẹn khi

* Tóm tắt truyện.


có việc thì cùng giúp đỡ.
+ Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn làm vua

hiệu là Hùng Vương đặt tên nước là Văn Lang.
? Tìm những chi tiết thể hiện tính chất lớn lao kì lạ
đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng của 2 nhân vật
Lạc Long Quân và Âu Cơ?

3. Phân tích (16’)

- HS dựa SGK trả lời.

- Nguồn gốc: cao quý.

? Nhận xét về nguồn gốc, hình dạng, tài năng của
Lạc Long Quân và Âu cơ?

- Hình dạng và tài năng: lớn lao, kì lạ,
đẹp đẽ.

- HS trả lời - GV nhận xét chốt và ghi bảng.

- Kết duyên kì lạ: Rồng và Tiên.

a. Lạc Long Quân và Âu Cơ.

? Các chi tiết kì lạ của truyện là những chi tiết
tưởng tượng vậy chi tiết tưởng tượng kì ảo này có
vai trò gì?
- HS suy nghĩ trả lời.
- GV giảng: tưởng tượng kì ảo là những chi tiết
không có thật được tác giả dân gian sáng tạo nhằm
mục đích nhất định ( VD: tô đậm tính chất lớn lao

đẹp đẽ của nhân vật lịch sử) ở đây yếu tốt tưởng
tượng làm tăng tính thần kì hoá, linh thiêng hoá
nguồn gốc giống nòi dân tộc, tăng lòng tự hoà tôn
kính tổ tiên dân tộc mình).
- GV phát phiếu học tập - HS thảo luận nhóm.
? Vì sao tác giả dân gian lại để cho Lạc Long Quân
có nguồn gốc nòi Rồng và Âu Cơ thuộc họ thần
nông ( tiên) khi xây dựng câu chuyện này?
- HS suy nghĩ -> từng nhóm trả lời và nhận xét.
? Hình ảnh bọc trăm trứng có ý nghĩa gì?

b. ý nghĩa truyện.
- GiẢi thích Nguồn gốc cao quí của
người Việt.

- HS suy nghĩ trả lời.
? Từ hình ảnh bọc trăm trứng nở thành trăm con
đến việc chia tay và lời hẹn khi có việc thì giúp đỡ
nhau em có suy nghĩ ntn?
- GV bình: Từ nguồn gốc của các nhân vật trong

- Biểu hiện ý nguyện ĐK thống nhất của
nhân dân ta.


truyện truyện muốn giải thích suy tôn nguồn gốc
cao quí thiêng liêng của cộng đồng người Việt. Thể
hiện lòng tự hào về nguồn gốc dòng giống Tiên
Rồng rất đẹp, rất cao quý linh thiêng. Hình ảnh bọc
trăm trứng biểu hiện ý nguyện thống nhất của nhân

dân ta ở mọi miền đất nước.

- Người Việt Nam miền xuôi hay ngược
đều chung một cội nguồn.

? Giải nghĩa từ Đồng bào?
- HS đọc ghi nhớ SGK.
HĐ 3: Luyện tập
? Câu nói nào của Bác nhắc nhở chúng ta nhớ đến
công ơn các Vua Hùng.
? Em biết những truyện nào giải thích nguồn gốc
dân tộc Việt.

4. Ghi nhớ ( SGK) 2’.
GV mở rộng: Sự giống nhau về nội dung truyện KĐ
III. LUYỆN TẬP (4’)
sự gần gũi về nguồn gốc và giao lưu văn hoá giữa
các dân tộc.
- Câu nói: “Các Vua Hùng đã có công
dựng nước bác cháu ta phải cùng nhau
giữ lấy nước”.
- Truyện : Quả trứng to nở......
Quả bầu mẹ
3. Củng cố (3’). - Nhắc lại KN truyền thuyết?
- Ý nghĩa truyện? Bức tranh minh hoạ cho sự việc nào của truyện.
4. Hướng dẫn học ở nhà (2’): - Đọc lại truyện, kể lại truyện.
- Xem lại nội dung bài học.
- Soạn bài Bánh trưng bánh giầy.