Giáo án ngữ văn 6 bài 1 con rồng cháu tiên4

Tit 1:

Vn bn:

CON RNG CHU TIấN
(Truyền thuyết)

A. MC TIấU BI HC: Giúp học sinh:
- Hiểu đợc định nghĩa sơ lợc về truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên.
- Chỉ ra và hiểu đợc ý nghĩa của những chi tiết tởng tợng kì ảo.
- Kể đợc truyện.
B. CHUN B:
Giáo + Soạn bài
viên:
+ Đọc sách giáo viên và sách bài soạn.
+ Su tầm tranh ảnh liên quan đến bài học.
Học + Soạn bài
sinh:
+ Su tầm những bức tranh đẹp, kì ảo về về lạc Long Quân và Âu cơ cùng 100
ngời con chia tay lên rừng xuống biển.
+ Su tầm tranh ảnh về Đền Hùng hoặc vùng đất Phong Châu.
C. CC BC LấN LP:
1. ổn định tổ chức.
2. Kim tra bi Kim tra vic chun b sỏch v v dng c hc tp b mụn.
c:

TaiLieu.VN

Page 1

3. Bài mới

*. Giới thiệu bài

Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường
chúng ta đều được học và ghi nhớ câu ca dao:
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của
mình đều rất tự hào về nguồn gốc cao quí của
mình - nguồn gốc Tiên, Rồng, con Lạc cháu
Hồng. Vậy tại sao muôn triệu người Việt Nam từ
miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng
núi lại cùng có chung một nguồn gốc như vậy.
Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên mà chúng ta
tìm hiểu hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ về điều
đó.

*. Bài mới
Tuần 1:

Bài 1

Kết quả cần đạt:
- Bước đầu nắm được định nghĩa truyền thuyết. Hiểu nội dung, ý nghĩa và những
chi tiết tưởng tượng kì ảo cuả trruyện Con Rồng, cháu Tiên và bánh chưng bánh
giầy trong bài học. Kể được hai truyện này.
- Nắm được định nghĩa về từ và ôn lại các kiểu cấu tạo từ Tiếng Việt đã học ở bậc
Tiểu học.
- Nắm được mục đích giao tiếp và các dạng của văn bản.

Hoạt động của thầy

TaiLieu.VN

Hoạt động của trò

Nội dung cần đạt

Page 2


Hoạt động 1:

Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu I. Đọc và tìm hiểu chung:
chung

- GV hướng dẫn cách đọc

1. Đọc và kể:

- GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi - 2 HS đọc
HS đọc.
- 2 HS kể
- Nhận xét cách đọc của HS

- Đọc Rõ ràng, rành mạch,
nhán giọng ở những chi tiết kì
lạ phi thường

- Hãy kể tóm tắt truyện từ 5-7 câu?

- Theo em trruyện có thể chia làm
mấy phần? Nội dung của từng
phần?

2. Bố cục: 3 phần
- HS trả lời

a. Từ đầu đến...long trang ⇒
Giới thiệu Lạc Long Quân và
Âu Cơ
b. Tiếp...lên đường ⇒ Chuyện
Âu Cơ sinh nở kì lạ và LLQ và
Âu Cơ chia con
c. Còn lại ⇒ Giải thích nguồn
gốc con Rồng, cháu Tiên.

- Đọc kĩ phần chú thích * và nêu
hiểu biết của em về truyền thuyết?

3. Khái niệm truyền thuyết:

- Em hãy giải nghĩa các từ: ngư
tinh, mộc tinh, hồ tinh và tập quán?

- Truyện dân gian truyền miệng
kể về các nhân vật, sự kiện cí
liên quan đến lịch sử thời quía
khứ.

- HS trả lời

- Thường có yếu tố tưởng
tượng kì ảo.
- Thể hiện thái độ, cách đánh
giá của nhân dân đối với các sự

TaiLieu.VN

Page 3


kiện và nhân vật LS.
Hoạt
2:

động

Tìm hiểu văn bản

- Gọi HS đọc đoạn 1

II. tìm hiểu văn bản:

- 1 HS đọc

1. Giới thiệu Lạc Long Quân Âu cơ:

- LLQ và Âu cơ được giới thiệu như - HS theo dõi
thế nào? (Nguồn gốc, hình dáng, tài SGK và trả lời Lạc Long Quân
Âu Cơ

năng)
cá nhân
- Nguồn gốc: thần Tiên

- Hình dáng: mình Xinh đẹp
tuyệt trần
rồng ở dưới nước
- HS suy nghĩ - Tài năng: có nhiều phép lạ,
trả lời
- Em có nhận xét gì về chi tiết miêu
giúp dân diệt trừ yêu quái
tả LLQ và Âu cơ?
- HS trao đổi
cặp trong 1
- Tại sao tác giả dân gian không phút
tưởng tượng LLQ và Âu cơ có
nguồn gốc từ các loài vật khác mà - HS trả lời
tưởng tượng LLQ nòi rồng, Âu Cơ
dòng dõi tiên? Điều đó có ý nghĩa
gì?
* GV bình: Việc tưởng tượng LLQ
và Âu Cơ dòng dõi Tiên - Rồng
mang ý nghĩa thật sâu sắc. Bởi rồng
là 1 trong bốn con vật thuộc nhóm
linh mà nhân dân ta tôn sùng và thờ
cúng. Còn nói đến Tiên là nói đến
vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được.
Tưởng tượng LLQ nòi Rồng, Âu Cơ
nòi Tiên phải chăng tác giả dân gian
TaiLieu.VN

Page 4


muốn ca ngợi nguồn gốc cao quí và
hơn thế nữa muốn thần kì hoá, linh
thiêng hoá nguồn gốc giống nòi của
dân tộc VN ta.
- Vậy qua các chi tiết trên, em thấy
hình tượng LLQ và Âu Cơ hiện lên
như thế nào?
* GV bình: Cuộc hôn nhân của họ là
sự kết tinh những gì đẹp đẽ nhất của
con ngươì, thiên nhiên, sông núi.
- HS suy nghĩ
- Âu Cơ sinh nở có gì kì lạ? đây là trả lời
⇒ Đẹp kì lạ, lớn lao với nguồn
chi tiết ntn? Nó có ý nghĩa gì?
gốc vô cùng cao quí.
* GV bình: Chi tiết lạ mang tính
chất hoang đường nhưng rất thú vị
và giàu ý nghĩa. Nó bắt nguồn từ
thực tế rồng, rắn đề đẻ trứng. Tiên
(chim) cũng để trứng. Tất cả mọi
người VN chúng ta đều sinh ra từ
trong cùng một bọc trứng (đồng
2. Diễn biến truyện:
bào) của mẹ Âu Cơ. DTVN chúng
ta vốn khoẻ mạnh, cường tráng, đẹp - HS đọc đoạn a. Âu Cơ sinh nở kì lạ:
đẽ, phát triển nhanh ⇒ nhấn mạnh 2

sự gắn bó chặt chẽ, keo sơn, thể
- Sinh bọc trăm trứng, nở trăm
hiện ý nguyện đoàn kết giữa các
con, đẹp đẽ, khôi ngô, không
cộng đồng người Việt.
cần bú mớm, lớn nhanh như
- HS thảo luận thổi.
nhóm trong 3
phút,
các ⇒ Chi tiết tưởng tượng sáng
- Em hãy quan sát bức tranh trong nhóm
trình tạo diệu kì nhấn mạnh sự gắn
SGK và cho biết tranh minh hoạ bày
bó keo sơn, thể hiện ý nguyện
cảnh gì?
đoàn kết giữa các cộng đồng
người Việt
- Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con
như thế nào? Việc chia tay thể hiện
TaiLieu.VN

Page 5


ý nguyện gì?

- Bằng sự hiểu biết của em về LS
chống ngoại xâm và công cuộc xây
dựng đất nước, em thấy lời căn dặn
của thần sau naỳ có được con cháu

thực hiện không?

- HS quan sát
và trả lời

* GV bình: LS mấy ngàn năm dựng
nước và giữ nước của dân tộc ta đã
chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi
khi TQ bị lâm nguy, ND ta bất kể
trẻ, già, trai, gái từ miền ngược đến
miền xuôi, từ miền biển đến miền
rừng núi xa xôi đồng lòng kề vai sát
cánh đứng dậy diết kẻ thù. Khi nhân
dân một vùng gặp thiên tai địch hoạ,
cả nước đều đau xót, nhường cơm
xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua hoạn
nạn. và ngày nay, mỗi chúng ta ngồi
đây cũng đã, đang và sẽ tiếp tục
thực hiện lời căn dặn của Long
Quân xưa kia bằng những việc làm - Thảo luận
thiết thực.
nhóm trong 3
phút

TaiLieu.VN

b. Âu Cơ và Lạc Long Quân
chia con:

- 50 người con xuống biển;

- 50 Người con lên núi
- Cùng nhau cai quản các
phương, dựng xây đất nước.
⇒ Cuộc chia tay phản ánh nhu
cầu phát triển DT: làm ăn, mở
rộng và giữ vững đất đai. Thể
hiện ý nguyện đoàn kết, thống
nhất DT. mọi người ở mọi vùng
đất nước đều có chung một
nguồn gốc, ý chí và sức mạnh.

Page 6


- Trong tuyện dân gian thường có
chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu
thế nào là chi tiết tưởng tượng kì
ảo?
- Trong truyện này, chi tiết nói về
LLQ và Âu Cơ; việc Âu Cơ sinh nở
kì lạ là những chi tiết tưởng tượng
kì ảo. Vai trò của nó trong truyện
này như thế nào?

- Gọi HS đọc đoạn cuối
- Em hãy cho biết, truyện kết thúc
bằng những sự việc nào? Việc kết
thúc như vậy có ý nghĩa gì?
- Vậy theo em, cốt lõi sự thật LS
trong truyện là ở chỗ nào?

* ý nghĩa của chi tiết tưởng
tượng kì ảo:

* GV: Cốt lõi sự thật LS là mười
- Chi tiết tưởng tượng kì ảo là
mấy đời vua Hùng trị vì. còn một - HS trả lời cá
chi tiết không có thật được dân
bằng chứng nữa khẳng định sự thật nhân
gian sáng tạo ra nhằm mục đích
trên đó là lăng tưởng niệm các vua
nhất định.
Hùng mà tại đây hàng năm vẫn diễn
ra một lễ hội rất lớn đó là lễ hội đền
- ý nghĩa của chi tiết tưởng
Hùng. Lễ hội đó đã trở thành một
tượng kì ảo trong truyện:
ngày quốc giỗ của cả dân tộc, ngày
TaiLieu.VN

Page 7


cả nước hành quân về cội nguồn:

+ Tô đậm tính chất kì lạ, lớn
lao, đẹp đẽ của các nhân vật, sự
kiện.

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày gỗ tổ mùng mười tháng

+ Thần kì hoá, linh thiêng hoá
nguồn gốc giống nòi, dân tộc
để chúng ta thêm tự hào, tin
yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc.

ba
và chúng ta tự hào về điều đó. Một
lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở
VN!

+ Làm tăng sức hấp dẫn của tác
phẩm.

- Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở
tỉnh nào trên đất nước ta?

3. Kết thúc tác phẩm:

- Theo em, tại sao tuyện này được
gọi là truyền thuyết? Truyện có ý
nghĩa gì?

- Con trưởng lên ngôi vua, lấy
hiệu Hùng Vương, lập kinh đô,
đặt tên nước.
- HS đọc
- HS trả lời

- Giải thích nguồn gốc của
người VN là con Rồng, cháu
Tiên.
⇒ Cách kết thúc muốn khẳng
định nguồn gốc con Rồng, cháu
Tiên là có thật

Hoạt động Thực hiện phần ghi nhớ
3

III. GHI NHỚ:SGK- TR3

- HS đọc
Hoạt động Củng cố và luyện tập
4

IV Luyện tập:

1. Học xong truyện: Con Rồng,
cháu Tiên em thích nhất chi tiết
TaiLieu.VN

Page 8


nào? vì sao?
2. Kể tên một số truyện tương
tự giải thích nguồn gốc của dân
tộc VN mà em biết?
- Kinh và Ba Na là anh em

- Quả trứng to nở ra con người
(mường)
- Quả bầu mẹ (khơ me)
4. Hướng dẫn học tập:
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Đọc kĩ phần đọc thêm
- Soạn bài: bánh chưng, bánh giầy
- Tìm các tư liệu kể về các dân tộc khác hoặc trên thế giới về việc làm bánh
hoặc quà dâng vua.

TaiLieu.VN

Page 9