Nghiên cứu xác định thời gian xây dựng tối ưu công trình ký túc xá sinh viên trường cao đẳng kinh tế kỹ thuật vĩnh phúc

i

LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian thu thập tài liệu, nghiên cứu và thực hiện, đến nay
luận văn thạc sĩ kỹ thuật với đề tài “Nghiên cứu xác định thời gian xây
dựng tối ưu công trình ký túc xá sinh viên trường Cao đẳng kinh tế - kỹ
thuật Vĩnh Phúc” đã hoàn thành đúng thời hạn và đảm bảo đầy đủ các yêu
cầu đặt ra trong bản đề cương đã được phê duyệt.
Với tất cả sự kính trọng và biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin bày tỏ lòng biết
ơn chân thành của mình tới thầy giáo GS.TS Vũ Thanh Te đã dành nhiều thời
gian, tâm huyết để hướng dẫn và giúp đỡ tận tình tôi để tôi hoàn thành tốt
luận văn tốt nghiệp này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trong Ban giám hiệu
trường Đại học Thủy Lợi; các thầy cô giáo trong Khoa Công Trình, Bộ môn Công
nghệ và Quản lý xây dựng đã tận tình chỉ bảo, dạy dỗ tôi trong suốt quá trình học
tập tại nhà trường và đã tạo điều kiện để tôi hoàn thành tốt luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn những người thân trong gia đình,
bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện, giúp đỡ, động viên, khích lệ tôi trong
suốt quá trình học tập, thực hiện và hoàn thành luận văn này.
Trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành luận văn này, chắc chắn khó
tránh khỏi những sai xót. Tôi rất mong muốn nhận được sự góp ý, chỉ bảo
chân thành của quý thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp để đề tài nghiên cứu được
hoàn thiện hơn nữa.
Xin chân thành cảm ơn./.
Hà Nội, ngày

tháng 8 năm 2015
Học viên

Phan Thanh Bình

ii

BẢN CAM KẾT
Đề tài luận văn thạc sĩ kỹ thuật “Nghiên cứu xác định thời gian xây
dựng tối ưu công trình ký túc xá sinh viên trường Cao đẳng kinh tế - kỹ
thuật Vĩnh Phúc” của học viên đã được Nhà trường giao nghiên cứu theo
quyết định số 1285 /QĐ-ĐHTL ngày 29 tháng 8 năm 2014 của Hiệu trưởng
trường Đại học Thủy Lợi.
Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu trên là của riêng tôi. Các thông
tin, tài liệu trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Kết quả nêu
trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công
trình nào trước đây.
Hà Nội, ngày

tháng 8 năm 2015
Học viên

Phan Thanh Bình


iii

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................i
BẢN CAM KẾT......................................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................................... iii
DANH MỤC HÌNH ẢNH.......................................................................................v
DANH MỤC BẢNG BIỂU...................................................................................vii
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ TRONG XÂY DỰNG
CÔNG TRÌNH.........................................................................................................3
1.1. KHÁI NIỆM VỀ TIẾN ĐỘ TRONG XÂY DỰNG

3

1.1.1. Đôi nét về thi công xây dựng công trình..................................................3
1.1.2. Kế hoạch tiến độ trong xây dựng.............................................................6
1.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG ĐỂ LẬP KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ XÂY DỰNG.

18

1.2.1 Nguyên tắc lập kế hoạch tiến độ thi công [4]..........................................18
1.2.2 Các phương pháp sử dụng để lập kế hoạch tiến độ [7]...........................23
1.3. CÁC PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC XÂY DỰNG ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG LẬP KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ.

28

1.3.1 Tổ chức thi công theo phương pháp tuần tự............................................28
1.3.1.4. Phạm vi áp dụng................................................................................29
1.3.2 Tổ chức thi công theo phương pháp song song.......................................30
1.3.2.1. Khái niệm...........................................................................................30
1.3.2.2. Chỉ tiêu tính toán...............................................................................30
1.3.2.3. Phân chia đoạn trong tổ chức thi công song song.............................30
1.3.2.4. Đặc điểm............................................................................................30
1.3.3 Tổ chức thi công theo phương pháp dây chuyền.....................................31
1.4. ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ THI CÔNG HIỆN NAY.

33

1.4.1 Các phương pháp kiểm tra tiến độ..........................................................33
1.4.2 Đánh giá hiện trạng công tác lập kế hoạch tiến độ thi công hiện nay.. . .37
KẾT LUẬN CHƯƠNG I.......................................................................................39
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN TRONG ĐIỀU KHIỂN KẾ HOẠCH TIẾN
ĐỘ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH..........................................................................40
2.1. CÁC CƠ SỞ TRONG ĐIỀU KHIỂN KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ.

40


iv
2.1.1 Tiến độ các dự án trong giai đoạn hiện nay............................................40
2.1.2 Đánh giá tiến độ các dự án.....................................................................44
2.1.3. Giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án..................................46
2.2. GIỚI THIỆU VỀ CÁC BÀI TOÁN TRONG ĐIỀU KHIỂN KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ XÂY DỰNG.

47

2.2.1 Phương pháp lập kế hoạch tiến độ theo sơ đồ mạng...............................47
2.2.2. Một số bài toán tối ưu sơ đồ mạng.........................................................54
2.3. LỰA CHỌN BÀI TOÁN ĐỂ SỬ DỤNG HỢP LÝ.

67

2.3.1 Đặt vấn đề...............................................................................................67
2.3.2 Lựa chọn bài toán tối ưu.........................................................................68
2.3.3. Lập kế hoạch tiến độ theo phần mềm Microsoft Project 2010...............69
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.....................................................................................77
CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH THỜI GIAN XÂY DỰNG TỐI ƯU
CÔNG TRÌNH KÝ TÚC XÁ SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ KỸ THUẬT VĨNH PHÚC....................................................................................77

3.1. GIỚI THIỆU VỀ DỰ ÁN XÂY DỰNG KÝ TÚC XÁ SINH VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT
VĨNH PHÚC.
78

3.1.1. Mục đích xây dựng.................................................................................78
3.1.2. Tổng quan về quy hoạch........................................................................79
3.1.3. Giới thiệu về dự án.................................................................................79
3.2. LẬP KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ THI CÔNG THEO SƠ ĐỒ MẠNG CHO DỰ ÁN

83

3.2.1. Khối lượng và trình tự thi công các hạng mục chính của dự án............83
3.2.2. Lập biểu đồ tiến độ thi công dự án theo sơ đồ mạng bằng phần mềm
Microsoft Project 2010....................................................................................88
3.3. ĐIỀU KHIỂN KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ THI CÔNG DỰ ÁN SAO CHO HỢP LÝ THEO CHỈ TIÊU VỀ THỜI GIAN VÀ
CHI PHÍ.
95
3.4. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
101

KẾT LUẬN CHƯƠNG III..................................................................................103
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................105
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................107


v

DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1-1. Các bước lập tiến độ.............................................................................14
Hình 1-2 : Đặc tính biểu đồ nhân lực...................................................................22

Hình 1-3: Hình thức đầu tư vào công trình.........................................................23
Hình 1-4. Cấu trúc mô hình kế hoạch tiến độ ngang..........................................24
Hình 1-5. Cấu trúc mô hình kế hoạch tiến độ xiên..............................................26
Hình 1-6 Biểu đồ chu trình phương pháp thi công tuần tự................................29
Hình 1-7: Biểu đồ chu trình phương pháp thi công song song...........................31
Hình 1-8: Biểu đồ chu trình phương pháp thi công dây chuyền........................33
Hình 1-9: Kiểm tra tiến độ bằng đường phân tích..............................................34
Hình 1-10: Kiểm tra tiến độ bằng đường phần trăm..........................................35
Hình 1-11: Biểu đồ nhật ký công việc...................................................................36
Hình 2-1: Số lượng dự án phải điều chỉnh đầu tư [9].........................................42
Hình 2-2: Hiện trạng nền mặt đường sau khi được đưa vào sử dụng...............44
Hình 2-3 : Các bước lập sơ đồ mạng....................................................................53
Hình 2-4 : Mối quan hệ giữa chi phí và thời gian thi công.................................59
Hình 2-5 : Mối quan hệ giữa cung và tiêu thụ tài nguyên..................................64
Hình 3-1: Kế hoạch tiến độ thi công dự án theo sơ đồ mạng (Phương án I).....90
................................................................................................................................. 90
Hình 3-2: Kế hoạch tiến độ thi công dự án theo sơ đồ ngang (Phương án I)....91
Hình 3-3: Biểu tích lũy vốn đầu tư xây dựng công trình theo thời gian (Phương
án I)......................................................................................................................... 92
Hình 3-4: Biểu đồ vốn đầu tư xây dựng công trình theo thời gian (Phương án I)
................................................................................................................................. 93
Hình 3-5: Hình thức đưa vốn đầu tư vào công trình tăng dần theo thời gian...94
Hình 3-6: Kế hoạch tiến độ thi công dự án theo sơ đồ mạng (Phương án II)....97
Hình 3-7: Kế hoạch tiến độ thi công dự án theo sơ đồ ngang (Phương án II)...98


vi
Hình 3-8: Biểu tích lũy vốn đầu tư xây dựng công trình theo thời gian (Phương
án II)....................................................................................................................... 99
Hình 3-9: Biểu đồ vốn đầu tư xây dựng công trình theo thời gian (Phương án

II).......................................................................................................................... 100


vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3-1: Khối lượng thi công các công việc chính của công trình...................84
Bảng 3-2: Tính toán thiệt hại do ứ đọng vốn đầu tư cho phương án I.............102
Bảng 3-3: Tính toán thiệt hại do ứ đọng vốn đầu tư cho phương án II...........102


1

MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triền của nền kinh tế toàn cầu, sau gần 30 năm đổi
mới và phát triển, nền kinh tế thị trường đã mang lại nhiều thành tựu to lớn
đối với đất nước và con người Việt Nam. Bộ mặt đất nước thay đổi rõ rệt, đời
sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện. Có thể
nói rằng tất cả các thành phần trong nền kinh tế thị trường đã bước đầu phát
triển đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Một trong số đó phải kể đến lĩnh vực
đầu tư xây dựng. Xây dựng đóng vai trò quan trọng trong xây dựng cơ sở vật
chất, kỹ thuật của xã hội, lĩnh vực này đã phát triển cực kỳ mạnh mẽ kể từ khi
mở cửa cải cách. Thành tựu đạt được là vô cùng to lớn nhưng bên cạnh đó
cũng đặt ra những vấn đề cần được giải quyết. Một trong số đó là việc lập kế
hoạch tiến độ thi công xây dựng công trình sao cho hợp lý về thời gian và chi
phí đầu tư xây dựng.
Thực trạng việc lập kế hoạch tiến độ thi công xây dựng công trình ở
nước ta hiện nay còn nhiều vấn đề chưa hợp lý, chưa chặt chẽ và còn tùy
thuộc vào nhà thầu thi công xây lắp. Các doanh nghiệp xây dựng có khuynh
hướng coi trọng sản xuất xem thường quản lý, coi trọng giá trị sản lượng xem

nhẹ hiệu quả, quan tâm tới tiến độ, giá rẻ bỏ mặc chất lượng. Các doanh
nghiệp để có thể thắng thầu đã cố tình lập kế hoạch tiến độ thi công xây dựng
công trình có thời gian càng ngắn càng tốt mà không hoặc ít chú ý đến các
yếu tố ảnh hưởng tác động đến như năng lực về tài chính, máy móc thiết bị và
về vốn, về công nghệ xây dựng. Những hành vi này ảnh hưởng nghiêm trọng
đến chất lượng của hồ sơ thiết kế tổ chức thi công, chất lượng hồ sơ dự thầu.
Ngoài ra, công tác đánh giá và phê duyệt các phương án tiến độ xâyh
dựng, theo chủ quan của Chủ đầu tư. Các công việc nếu không được thực hiện
theo một quy trình kỹ thuật hợp lý và không tuân thủ nghiêm ngặt thời gian
bắt đầu và thời gian hoàn thành thì không thể kiểm soát được, từ đó Đơn vị


2

quản lý, Chủ đầu tư không biết được chính xác thời hạn hoàn thành dự án.
Việc lập kế hoạch tiến độ thi công không hợp lý về thời gian và chi phí sẽ dẫn
đến chậm trễ trong quá trình thi công. Phần lớn các dự án bị chậm tiến độ đều
làm ci phí tăng thêm đến 20%-30% tổng giá trị. Chậm bàn giao đưa công
trình vào vận hành còn có nghĩa là vốn bị ứ đọng, quay vòng chậm gây thiệt
hại cho nhà thầu, Chủ đầu tư, Nhà nước và xã hội. Chính vì vậy mà trong quá
trình lập kế hoạch tiến độ thi công xây dựng công trình ta cần phải sắp xếp
công việc, phân bổ nguồn vốn sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
Hiện nay, cùng với sự phát triển nền giáo dục cả nước yêu cầu đào tạo
ra nguồn nhân lực có chất lượng. Trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật Vĩnh
Phúc là trường trọng điểm chất lượng cao của Tỉnh, đào tạo nhân lực kinh tế
- kỹ thuật - dịch vụ đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh Vĩnh Phúc và các tỉnh
lân cận; đồng thời là trung tâm nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ
mới vào sản xuất, kinh doanh, góp phần làm cho Vĩnh Phúc trở thành tỉnh
công nghiệp, hiện đại.
Xuất phát từ quan điểm của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo;

từ phân tích các điều kiện đảm bảo các yếu tố khách quan và các yếu tố chủ
quan có thể khẳng định rằng: Việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất Trường cao
đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Vĩnh Phúc nói chung và xây dựng ký túc xá sinh viên
là nhu cầu cần thiết và hoàn toàn có cơ sở thực tế; phù hợp với quá trình phát
triển kinh tế xã hội và chủ trương chính sách của Chính phủ về nhà ở xã hội
và an sinh xã hội.
Để nâng cao hiệu quả của dự án cũng như tránh những phát sinh về
thời gian thi công, chi phí xây dựng gây ảnh hưởng không tốt đến mục tiêu
xây dựng của Dự án thì việc xác định thời gian xây dựng tối ưu cho Dự án
trên là rất quan trọng và cần thiết. Chính vì vậy tác giả luận văn đã lựa chọn
đề tài này để nghiên cứu.


3

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ HOẠCH TIẾN ĐỘ TRONG XÂY
DỰNG CÔNG TRÌNH
1.1. Khái niệm về tiến độ trong xây dựng
1.1.1. Đôi nét về thi công xây dựng công trình.
1.1.1.1. Thực chất của thi công xây dựng công trình.
Thi công là quá trình qua đó nhà thầu với năng lực và điều kiện tương
xứng, tổ chức kiến tạo công trình theo đúng bản vẽ thiết kế đã được duyệt,
đúng tiêu chuẩn quy chuẩn trong xây dựng và những cam kết trong hợp đồng
A-B. Thi công tạo nên chất lượng tổng hợp và hiệu quả đích thực của các
công trình xây dựng. Thi công được biểu hiện trên 2 phương diện đó là:
phương diện kỹ thuật thực hiện và phương diện tổ chức thực hiện.
+ Phương diện kỹ thuật thực hiện: Chỉ ra những giải pháp kỹ thuật nào
cụ thể sử dụng để thi công công trình đạt được chất lượng theo quy định.
+ Phương diện tổ chức thực hiện: Chỉ ra việc bằng những phương án tổ
chức thực hiện nào thì công trình được tạo ra vừa đảm bảo chất lượng quy

định, vừa rút ngắn thời gian thi công và giảm chi phí xây lắp.
1.1.1.2. Những yếu tố chi phối quá trình thi công xây dựng công trình
và hiệu quả của nó.
Có nhiều vấn đề ảnh hưởng đến quá trình thi công xây dựng công trình,
trong phạm vi luận văn này tác giả chỉ đề cập đến các yếu tố quan trọng ảnh
hưởng tới tổ chức thi công xây dựng công trình.
a. Đặc điểm của sản phẩm xây dựng
Những đặc điểm của sản phẩm xây dựng có ảnh hưởng rất lớn đến việc
lập và quản lý tiến độ trong ngành xây dựng. Sản phẩm xây dựng với tư cách
là các công trình hoàn chỉnh thường có các đặc điểm sau:
- Sản phẩm xây dựng là những công trình, nhà cửa được xây dựng và


4

sử dụng tại chỗ và phân bố tản mạn tại nhiều nơi trên lãnh thổ. Đặc điểm này
làm cho sản xuất xây dựng có tính lưu động cao và thiếu tính ổn định.
- Sản phẩm xây dựng phụ thuộc chặt chẽ vào điều kiện địa phương nơi
đặt công trình. Do đó nó có tính đa dạng và cá biệt cao về công dụng, cấu tạo
và cách chế tạo.
- Sản phẩm xây dựng thường có kích thước và chi phí lớn, có thời gian
kiến tạo và sử dụng lâu dài. Do đó những sai lầm về xây dựng có thể gây nên
những lãng phí lớn, tồn tại lâu dài và khó sửa chữa. Kích thước sản phẩm xây
dựng đồ sộ, thời gian thi công kéo dài, vốn sản xuất bị ứ đọng dẫn đến phải
tính toán xem xét nhiều yếu tố, nguồn lực liên quan đến dự án.
- Sản phẩm xây dựng có liên quan đến nhiều ngành cả về phương diện
cung cấp các yếu tố đầu vào thiết kế và chế tạo sản phẩm, cả về phương diện
sử dụng sản phẩm của xây dựng làm ra.
- Sản phẩm xây dựng có liên quan nhiều đến cảnh quan và môi trường
xung quanh do đó liên quan nhiều đến lợi ích cộng đồng, nhất là dân cư nơi

đặt công trình.
- Sản phẩm xây dựng mang tính tổng hợp về kỹ thuật, kinh tế, xã hội,
văn hóa và quốc phòng.
b. Đặc điểm của sản xuất xây dựng công trình
Đây có thể nói là một trong những yếu tố khách quan, nên cần có cái
nhìn đúng đắn để có giải pháp tổ chức thi công thích hợp. Sản suất xây dựng
công trình có 3 đặc điểm chính là:
- Sản xuất xây lắp là quá trình phải di chuyển thường xuyên để kiến tạo
công trình. Sự di chuyển và thay đổi này thể hiện ở chỗ: địa điểm thi công
thay đổi, mặt bằng sản xuất thay đổi, máy móc - công cụ thi công thay đổi, bố
trí lao động cũng có thể thay đổi. Việc này làm cho chất lượng thi công không
đồng nhất, thời gian thi công và chi phí sản xuất cũng khác nhau đáng kể.


5

- Sản xuất xây dựng chỉ tạo ra một sản phẩm cá biệt - đơn chiếc. Do công
trình được xây dựng đơn chiếc đòi hỏi Nhà thầu và Chủ đầu tư phải xem xét
toàn diện mọi khía cạnh và giải quyết thật tốt các vấn đề trong thiết kế tổ chức
thi công và lập tiến độ thi công để công trình được thi công trong tầm kiểm soát
của các bên liên quan với chất lượng, thời gian và chi phí hợp lý nhất.
- Sản phẩm xây dựng phải thực hiện trong môi trường lộ thiên, chịu ảnh
hưởng rất nặng nề do tác động của thời tiết, khí hậu và yếu tố mùa màng.
Có thể nói rằng, do những đặc điểm của sản phẩm xây dựng và sản xuất
xây dựng như trên, làm cho chất lượng của công trình, thời gian thi công và
chi phí xây dựng luôn biến động và rất khó khống chế; cũng do những đặc
điểm này làm cho thị trường xây dựng cũng có những đặc điểm riêng đòi hỏi
phải hiểu rõ trong hoạt động quản lý và kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng.
c. Đặc điểm của thị trường xây dựng.
Yếu tố thị trường thường tác động rất mạnh mẽ đến chế tạo và lưu

thông các loại sản phẩm hàng hóa trong xây dựng, thị trường xây dựng có các
đặc điểm sau đây:
- Quá trình sản xuất và trao đổi diễn ra đồng thời.
- Đòi hỏi phải thực hiện đúng quy định về phương thức trao đổi: tạm
ứng, tạm chi, thanh toán theo khối lượng thực hiện sau từng giai đoạn và
thanh quyết toán hoàn thành gói thầu theo hợp đồng xây dựng.
- Giá xây dựng được hình thành đúng dần; chi phí phát sinh là hiện
tượng khó có thể tránh khỏi.
Để nâng cao chất lượng và hiệu quả kinh tế trong thi công, giải pháp
quan trọng hàng đầu trong sản suất xây dựng là phải làm tốt thiết kế tổ chức thi
công xây dựng công trình và chỉ đạo thi công theo đúng tiến độ được duyệt.


6

1.1.2. Kế hoạch tiến độ trong xây dựng.
1.1.2.1. Khái niệm.
Ngành xây dựng nói chung cũng như các ngành sản xuất khác muốn đạt
được những mục đích đề ra phải có một kế hoạch sản xuất cụ thể. Một kế
hoạch sản xuất được gắn liền với một trục thời gian người ta gọi đó là kế hoạch
lịch hay tiến độ. Như vậy tiến độ là một kế hoạch được gắn liền với niên lịch.
Mọi thành phần của tiến độ được gắn trên một trục thời gian xác định.
Công trường xây dựng được tổ chức bởi nhiều tổ chức xây lắp với sự
tham gia của nhà thầu, người thiết kế, doanh nghiệp cung ứng vật tư máy móc
thiết bị và các loại tài nguyên ... Như vậy xây dựng một công trình là một hệ
điều khiển phức tạp, rộng lớn. Vì trong hệ có rất nhiều các thành phần và mối
quan hệ giữa chúng rất phức tạp. Sự phức tạp cả về số lượng các thành phần và
trạng thái của nó biến động và ngẫu nhiên. Vì vậy trong xây dựng công trình
không thể điều khiển chính xác mà có tính xác suất. Để xây dựng một công
trình phải có một mô hình khoa học điều khiển các quá trình - tổ chức và chỉ

đạo việc xây dựng. Mô hình đó chính là kế hoạch tiến độ thi công. Đó là một
biểu kế hoạch trong đó quy định trình tự và thời gian thực hiện các công việc,
các quá trình hoặc hạng mục công trình cùng những yêu cầu về các nguồn tài
nguyên và thứ tự dùng chúng để thực hiện các nhiệm vụ kế hoạch đề ra.
Như vậy tiến độ xây dựng là kế hoạch sản xuất xây dựng thể hiện bằng
biểu đồ, nội dung bao gồm các số liệu tính toán, các giải pháp được áp dụng
trong thi công gồm: công nghệ, thời gian, địa điểm, vị trí và khối lượng các
công việc xây lắp cùng với điều kiện thực hiện chúng.
Tiến độ là bộ phận không thể tách rời của thiết kế tổ chức xây dựng và
thiết kế tổ chức thi công, trong đó:
+ Tiến độ trong thiết kế tổ chức xây dựng gọi tắt là tiến độ tổ chức xây
dựng do cơ quan tư vấn thiết kế lập bao gồm kế hoạch thực hiện các công


7

việc: Thiết kế, chuẩn bị, thi công, hợp đồng cung cấp máy móc, thiết bị, cung
cấp hồ sơ tài liệu phục vụ thi công và đưa công trình vào hoạt động. Biểu đồ
tiến độ nếu là công trình nhỏ thì thể hiện bằng sơ đồ ngang, nếu công trình
lớn phức tạp thì thể hiện bằng sơ đồ mạng. Trong tiến độ các công việc thể
hiện dưới dạng tổng quát, nhiều công việc của công trình đơn vị được nhóm
lại thể hiện bằng một công việc tổng hợp. Trong tiến độ phải chỉ ra được
những thời điểm chủ chốt như giai đoạn xây dựng, ngày hoàn thành của các
hạng mục xây dựng, thời điểm cung cấp máy móc thiết bị cho công trình và
ngày hoàn thành toàn bộ.
+ Tiến độ trong thiết kế tổ chức thi công xây dựng gọi là tiến độ thi
công do đơn vị nhà thầu (B) lập với sự tham gia của các nhà thầu phụ (B’).
Trong đó thể hiện các công việc chuẩn bị, xây dựng tạm, xây dựng chính và
thời gian đưa từng hạng mục công trình vào hoạt động. Tiến độ thi công có
thể thể hiện bằng sơ đồ ngang hay sơ đồ mạng. Tổng tiến độ lập dựa vào tiến

độ của các công trình đơn vị. Các công trình đơn vị khi liên kết với nhau dựa
trên sự kết hợp công nghệ và sử dụng tài nguyên. Trong tiến độ đơn vị các
công việc xây lắp được xác định chi tiết từng chủng loại, khối lượng theo tính
toán của thiết kế thi công. Thời hạn hoàn thành các hạng mục công trình và
toàn bộ công trường phải đúng với tiến độ tổ chức xây dựng.
1.1.2.2. Mục đích của việc lập tiến độ trong xây dựng.
Ta thấy rằng nếu các dự án xây dựng không có kế hoạch tiến độ thì
không xác định được thời gian hoàn thành dự án. Các công việc không được
thực hiện theo một trình tự kỹ thuật và không tuân thủ nghiêm ngặt về thời
gian bắt đầu và thời gian kết thúc thì không kiểm soát được công việc. Việc
chậm trễ trong quá trình thi công ảnh hưởng rất nhiều đến chi phí đầu tư xây
dựng dự án, hầu hết các dự án bị chậm tiến độ đều làm cho chi phí tăng lên từ
20% - 30% tổng giá trị. Bên cạnh đó, việc chậm bàn giao công trình vào sử


8

dụng còn làm chậm quay vòng vốn đầu tư, Nhà thầu bị ứ đọng vốn. Vì vậy để
dự án đảm bảo về mặt thời gian nhanh nhất, chất lượng tốt nhất và chi phí hợp
lý, để tránh sự ách tắc, cản trở trong quá trình thi công thì cần phải có một kế
hoạch tiến độ thi công tối ưu và khoa học.
Khi xây dựng một công trình phải thực hiện rất nhiều các quá trình xây
lắp liên quan chặt chẽ với nhau trong một không gian và thời gian xác định
với tài nguyên có giới hạn. Như vậy mục đích của việc lập tiến độ là thành lập
một mô hình xây dựng, trong đó sắp xếp các công việc sao cho bảo đảm xây
dựng công trình trong thời gian ngắn, giá thành hạ, chất lượng cao.
Mục đích này có thể cụ thể như sau:
- Kết thúc và đưa các hạng mục công trình từng phần cũng như tổng thể
vào hoạt động đúng thời hạn định trước.
- Sử dụng hợp lý máy móc thiết bị.

- Giảm thiểu thời gian ứ đọng tài nguyên chưa sử dụng.
- Lập kế hoạch sử dụng tối ưu về cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ
xây dựng.
- Cung cấp kịp thời các giải pháp có hiệu quả để tiến hành thi công
công trình.
1.1.2.3 Vai trò của việc lập kế hoạch tiến độ thi công.
Kế hoạch tiến độ là tài liệu thể hiện rõ các căn cứ, các thông tin cần thiết
để nhà thầu tổ chức và quản lý tốt mọi hoạt động xây lắp trên toàn công trường.
Trong kế hoạch tiến độ thường thể hiện rõ:
+ Danh mục công việc, tính chất công việc, khối lượng công việc theo
từng danh mục.
+ Phương pháp thực hiện (phương pháp công nghệ và cách tổ chức
thực hiện) nhu cầu lao động, xe cộ, máy móc và thiết bị thi công và thời gian
cần thiết để thực hiện từng đầu việc.


9

+ Thời điểm bắt đầu và kết thúc của từng đầu việc và mối quan hệ
trước sau về không gian, thời gian, công nghệ và cách thức tổ chức sản xuất
của các công việc.
+ Thể hiện tổng hợp những đòi hỏi về chất lượng sản xuất, an toàn thi
công và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đã có trên công trường.
Kế hoạch tiến độ còn là căn cứ để lập các kế hoạch phụ trợ khác như:
kế hoạch lao động - tiền lương, kế hoạch sử dụng xe máy, kế hoạch cung ứng
vật tư, kế hoạch đảm bảo tài chính cho thi công …
Việc thiết kế tổ chức thi công mà điều quan trọng là thiết kế
phương thức, cách thức tiến hành từng công trình, hạng mục hay tổ hợp công
trình…, có một vai trò rất lớn trong việc đưa ra công trình thực từ hồ sơ thiết
kế kỹ thuật ban đầu và các điều kiện về các nguồn tài nguyên. Nó là tài liệu

chủ yếu chuẩn bị về mặt tổ chức và công nghệ, là công cụ để người chỉ huy
điều hành sản xuất, trong đó người thiết kế đưa vào các giải pháp hợp lý hóa
sản xuất để tiết kiệm vật liệu, lao động, công suất thiết bị, giảm thời gian xây
dựng và hợp lý về mặt giá thành.
1.1.2.4. Đặc điểm kế hoạch tiến độ thi công
Kế hoạch tiến độ thi công xây dựng phụ thuộc rất nhiều vào đặc điểm
của từng công trình như: điều kiện tự nhiên, đặc điểm địa chất thủy văn nơi
xây dựng công trình, cơ sở hạ tầng (giao thông, điện, nước…), địa hình, mức
độ phức tạp về kỹ thuật và điều kiện tổ chức thi công. Quá trình sản xuất xây
dựng là một quá trình động và luôn chịu ảnh hưởng của các yếu tố ngẫu nhiên
đến tiến độ thi công. Tiến độ xây dựng chịu ảnh hưởng của các đặc điểm của
sản xuất xây dựng và sản phẩm xây dựng vì vậy trong quá trình lập kế hoạch
tiến độ thi công cần phải có dự trữ sản xuất. Nguồn dự trữ này đảm bảo quá
trình xây dựng được liên tục và đề phòng những rủi ro.
Khi thiết kế kế hoạch tiến độ thi công trong giai đoạn này cần chú ý tới


10

các yêu cầu sau:
- Kế hoạch tiến độ này phải được thiết lập trên cơ sở giải pháp tác
nghiệp xây lắp dự định cho các hạng mục và công tác chủ yếu.
- Danh mục đầu việc được phân chia chi tiết hơn, phù hợp với các giải
pháp công nghệ đã chọn: khối lượng công việc được xác định phù hợp
phương án kỹ thuật và tổ chức thi công được áp dụng.
- Độ dài thời gian thực hiện các đầu việc, các hạng mục không được ấn
định theo định mức chung mà được tính toán trên cơ sở năng suất thực tế của
phương tiện thi công và lực lượng lao động đã chọn, chính vì vậy độ chính
xác được cao hơn.
- Thứ tự thực hiện các đầu việc được ấn định thông qua tính toán các

quan hệ về công nghệ và tổ chức để có nhiều quá trình xây lắp được triển khai
liên tục, nhịp nhàng, tận dụng triệt để năng lực thi công và mặt bằng sản xuất.
- Phải xác định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật phù hợp với tiến độ đã lập và
có thể phải tiến hành tối ưu hóa kế hoạch tiến độ theo những yêu cầu nhất định.
- Tiến độ lập ra ban đầu chỉ là dạng tĩnh trên cơ sở tính toán và giả thiết
theo sự mong muốn của người lập, từ đó có thể dự kiến tính toán được khả
năng tiêu thụ tài nguyên của công trình. Tuy nhiên trong thi công thường có
những thay đổi vì vậy yêu cầu tiến độ lập ra ban đầu phải có sự mềm dẻo thể
hiện qua những yếu tố như:
+ Các công việc thường có dự trữ để có thể thay đổi thời gian bắt đầu,
kết thúc của công việc.
+ Tiến độ có khả năng điều chỉnh linh hoạt trong quá trình thi công.
Điều đó được thực hiện dễ dàng trong sơ đồ ngang hay trong phương pháp sơ
đồ mạng.
1.1.2.5. Các căn cứ để lập kế hoạch tiến độ thi công xây dựng
Khi lập kế hoạch tiến độ thi công xây dựng công trình cần căn cứ vào


11

các điều kiện và tài liệu sau:
- Bản vẽ thiết kế kiến trúc và kết cấu, bản vẽ thi công công trình.
- Các quy định về thời gian khởi công và hoàn thành công trình, thời
gian đưa công trình vào sử dụng từng phần (nếu có).
- Các số liệu về điều kiện tự nhiên và điều kiện kinh tế - xã hội của địa
phương nơi xây dựng công trình.
- Dự toán thi công xây dựng công trình và giá hợp đồng.
- Định mức lao động (định mức sản xuất hoặc định mức chung).
- Các tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm có liên quan.
- Phương án thi công, phương án công nghệ của các công tác chủ yếu.

- Điều kiện tài nguyên sử dụng cho thi công công trình.
- Sự phối hợp giữa các bên liên quan.
- Hợp đồng thi công giữa các bên A và bên B.
1.1.2.6. Các bước lập tiến độ.
Tiến độ thi công được lập dựa trên số liệu và tính toán của thiết kế tổ
chức xây dựng hoặc thiết kế tổ chức thi công cùng với những kết quả khảo sát
bổ sung do đặc điểm của công trường. Trong số những số liệu đó, đặc biệt
quan tâm đến thời hạn của các hạng mục công trình và toàn bộ công trường.
Để tiến độ lập nhanh chóng thỏa mãn nhiệm vụ đề ra và hợp lý, người
lập tiến độ phải tiến hành lập theo các bước như sau:
a. Phân tích công nghệ
Là bước khởi đầu nhưng vô cùng quan trọng, nó sẽ định hướng cho các
giải pháp công nghệ sẽ lựa chọn về sau. Muốn phân tích được công nghệ xây
dựng phải dựa trên thiết kế công nghệ, kiến trúc và kết cấu của công trình.
Phân tích khả năng thi công công trình trên quan điểm chọn công nghệ thực
hiện các quá trình xây lắp hợp lý và sự cần thiết máy móc và vật liệu phục vụ
thi công.


12

Việc phân tích công nghệ thi công được bắt đầu ngay sau khi có thiết
kế công trình do cơ quan tư vấn thiết kế chủ trì lập có sự bàn bạc với người
thực hiện xây dựng, đôi khi phải có ý kiến của các bên liên quan như: người
cấp vốn, đơn vị chịu trách nhiệm cung cấp vật tư, máy móc, thiết bị phục vụ
cho việc thi công xây dựng công trình. Sự hợp tác đầy đủ sẽ tạo điều kiện để
những quyết định lựa chọn về công nghệ thi công trở thành hiện thực. Sau khi
lựa chọn được công nghệ thi công ta tiến hành phân tích công nghệ đó.
Phân tích công nghệ xây lắp để lập tiến độ thi công do cơ quan xây
dựng công trình thực hiện có sự tham gia của các đơn vị dưới quyền. Sự phân

tích đặc điểm sản xuất để nắm vững công nghệ xây lắp làm cho các đơn vị
thực hiện hiểu tường tận công việc và sẽ có biện pháp kỹ thuật phù hợp.
Những biện pháp áp dụng chỉ được phép hoàn thiện thêm công nghệ đã được
lựa chọn, mọi vật tư thay thế không được làm giảm chất lượng công trình…
quan trọng hơn tất cả là không kéo dài thời gian thi công.
b. Lập danh mục công việc xây lắp
Việc lập danh mục công việc xây lắp dựa vào sự phân tích công nghệ
sản xuất và những tính toán trong thiết kế. Tất cả các công việc trong danh
mục sẽ được trình bày ở tiến độ, vì vậy việc phân chia các quá trình thành
những công việc phải thỏa mãn những điều kiện sau:
- Tên công việc trùng với mã số trong định mức sử dụng.
- Công việc có thể tiến hành thi công độc lập về không gian cũng như
thời gian, không bị và cũng không gây cản trở cho những công việc khác.
- Một công việc phải đủ khối lượng cho một đơn vị (tổ, đội) làm việc
trong một thời gian nhất định.
- Trong khả năng có thể nên phân chia mỗi việc cho một đơn vị chuyên
môn hóa đảm nhiệm, trong các trường hợp không thể mới bố trí tổ đa năng
hay hỗn hợp thực hiện.


13

- Tại thời điểm kết thúc các giai đoạn xây dựng công trình các công
việc liên quan cũng kết thúc tại thời điểm đó.
- Những công việc không thực hiện tại hiện trường nhưng nằm trong
quy trình xây lắp cũng phải đưa vào danh mục.
- Những công việc lớn có thể chia ra làm nhiều công việc nhỏ để có thể
kết hợp thi công song song với các công việc khác để có thể rút ngắn thời
gian thi công.
- Nhiều công việc nhỏ, khối lượng ít có thể gộp lại thành một công việc

dưới một tên chung để đơn giản khi thể hiện biểu đồ.


14

Hình 1-1. Các bước lập tiến độ


15

c. Xác định khối lượng công việc
Khối lượng công việc luôn được đi kèm với bản danh mục được tính
toán xác định theo bản vẽ thi công và thuyết minh của thiết kế. Đơn vị của
khối lượng thường dùng là các đơn vị đo lường (m, m 2, m3, t, cái, chiếc…)
cũng có thể dùng đơn vị tiền tệ tương đương trong định mức, đơn giá sử
dụng. Xác định đúng đối tượng là cơ sở chọn phương tiện, phương án thi
công hợp lý. Từ đó xác định chính xác nhân lực, máy móc và thời gian thi
công để lập tiến độ.
d. Chọn biện pháp kỹ thuật thi công
Trên cơ sở khối lượng công việc và điều kiện làm việc ta chọn biện
pháp thi công. Trong quá trình chọn biện pháp thi công ưu tiên sử dụng cơ
giới sẽ rút ngắn thời gian thi công cùng tăng năng suất lao động giảm giá
thành. Chọn máy móc nên tuân theo quy tắc “máy móc hóa đồng bộ”. Trong
một kíp máy chọn máy cho công việc chủ đạo hay công việc có khối lượng
lớn trước sau đó chọn các máy còn lại. Trường hợp có nhiều phương án khả
thi trong lựa chọn máy móc phải tiến hành so sánh các chỉ tiêu kinh tế kỹ
thuật. Sử dụng biện pháp thi công thủ công chỉ trong trường hợp điều kiện thi
công không cho phép cơ giới hóa, khối lượng quá nhỏ hay chi phí tốn kém
nếu dùng cơ giới.
Khi chọn máy ngoài tính năng kỹ thuật phải phù hợp ta cần chú ý đến

năng suất và sự ảnh hưởng của biện pháp thi công đến môi trường xung quanh.
e. Chọn các thông số tiến độ (nhân lực máy móc).
Tiến độ phụ thuộc ba loại thông số cơ bản đó là công nghệ, không gian
và thời gian: Thông số công nghệ bao gồm số tổ đội (dây chuyền) làm việc
độc lập, khối lượng công việc, thành phần tổ đội (biên chế), năng suất của tổ
đội. Thông số không gian gồm vị trí làm việc, tuyến công tác và phân đoạn,
đợt thi công. Thông số thời gian gồm thời gian thi công công việc và thời gian


16

đưa từng hay toàn bộ công trình vào hoạt động.
Các thông số tiến độ liên quan chặt chẽ với nhau theo quy luật chặt chẽ.
Sự thay đổi mỗi thông số sẽ làm các thông số khác thay đổi theo và làm thay
đổi tiến độ thi công. Việc chọn các thông số trước tiên phải phù hợp với công
nghệ thi công sau đó là hợp lý về mặt tổ chức. Tùy theo phương pháp tổ chức
người ta chọn các thông số theo những nguyên tắc riêng.
- Phân khu, phân đoạn phải phù hợp với kết cấu, kiến trúc để các phần
việc thi công độc lập, đảm bảo chất lượng công trình.
- Khối lượng của các công việc đủ lớn để sử dụng hiệu quả năng suất
máy móc, năng lực tổ đội.
- Số loại công việc (trong danh mục công việc) chọn tùy theo mức độ
chuyên môn hóa của tổ đội. Công việc phân càng nhỏ sẽ tăng mức độ chuyên
môn hóa song làm cho số công việc tăng lên thường kéo dài thời hạn thi công
và tổ chức thực hiện càng phức tạp.
- Nếu công việc vừa thi công cơ giới vừa thi công thủ công thì phải
chọn thông số máy trước, thông số người chọn tùy theo máy.
f. Xác định thời gian thi công
Thời gian thi công công việc phụ thuộc vào khối lượng, tuyến công tác,
mức độ sử dụng tài nguyên và thời hạn xây dựng công trình. Để đẩy nhanh

tốc độ xây dựng, nâng cao hiệu quả cơ giới hóa phải chú trọng đến chế độ làm
việc hai ca, ba ca, những công việc chính được cơ giới hóa đồng bộ. Tuy
nhiên làm tăng ca sẽ làm tăng phụ phí như chiếu sáng, chi phí bảo hộ làm ca
hai, ba ca, tăng lực lượng cán bộ kỹ thuật, quản lý. Những quá trình thi công
thủ công chỉ áp dụng làm tăng ca khi khối lượng lớn nhưng tuyến công tác
hẹp không triển khai thêm nhân công được.
Khi thời gian thi công không xác định đủ chính xác, người ta dùng giá
trị tin cậy, đó là trường hợp quá trình thực hiện công việc gặp nhiều yếu tố


17

ngẫu nhiên không lường được, thời gian hoàn thành công việc phải ước đoán
với độ tin cậy nhất định từ kinh nghiệm sản xuất còn ít hoặc điều kiện sản
xuất phụ thuộc quá nhiều yếu tố ngẫu nhiên. Áp dụng giá trị tin cậy về thời
gian thi công dựa trên phương pháp thống kê toán học.
g. Lập tiến độ ban đầu
Sau khi chọn biện pháp thi công và xác định các thông số tổ chức, ta
tiến hành lập tiến độ ban đầu. Lập tiến độ bao gồm xác định phương pháp thể
hiện tiến độ và thứ tự công việc hợp lý triển khai công việc.
Tiến độ có thể thể hiện bằng sơ đồ ngang, sơ đồ xiên hay sơ đồ mạng.
Chọn cách nào thì tùy thuộc vào quy mô, tính phức tạp của công trình. Sơ đồ
ngang thường biểu diễn tiến độ công trình nhỏ và công nghệ đơn giản. Sơ đồ
xiên dùng để biểu diễn tiến độ thi công đòi hỏi sự chặt chẽ về thời gian và không
gian. Biểu đồ xiên chỉ thích hợp với công trình có số lượng công việc ít. Sơ đồ
mạng dùng để thể hiện tiến độ thi công những công trình lớn và phức tạp.
Thứ tự triển khai công việc luôn gắn liền với thứ tự thi công. Bên cạnh
chú ý đến công nghệ, luôn khai thác khả năng triển khai công việc đồng thời
song song rút ngắn thời gian thi công. Mặt khác triển khai công việc đồng
thời cần chú ý đến vấn đề sử dụng tài nguyên và đảm bảo tổ đội chuyên môn

hoạt động theo dây chuyền.
h. Điều chỉnh tiến độ ban đầu
Sau khi tiến độ ban đầu được lập, người ta tiến hành tính toán các chỉ
số của nó và so sánh với các tiêu chí đề ra. Các tiêu chí đó chỉ thường là thời
gian thi công (đúng giai đoạn và tiến độ), mức sử dụng tài nguyên, độ ổn định
điều hòa tiền vốn, nhân lực, giá thành phương án. Nếu các tiêu chí đạt tiến độ
ban đầu sẽ tiến hành tối ưu theo quan điểm người xây dựng để nâng cao chỉ
tiêu kinh tế, kỹ thuật.
Trong trường hợp có vài tiêu chí không đạt, ta phải điều chỉnh lại tiến


18

độ ban đầu. Việc điều chỉnh sẽ được tiến hành theo nhiều vòng.
- Vòng 1: Điều chỉnh bước lập tiến độ ban đầu (sắp xếp lại công việc)
nếu chưa đạt tiến hành điều chỉnh vòng tiếp.
- Vòng 2: Điều chỉnh các thông số tổ chức tăng giảm số công nhân,
máy móc. Đây là bước tổ chức lại đơn vị sản xuất nếu chưa đạt ta tiến hành
tiếp vòng sau.
- Vòng 3: Điều chỉnh biện pháp thi công. Đây là vòng điều chỉnh
phương án kỹ thuật thi công (thay đổi loại máy móc, chọn phương pháp thi
công khác…) nếu chưa đạt ta tiến hành điều chỉnh tiếp vòng cuối cùng.
- Vòng 4: Đây là vòng điều chỉnh công nghệ sản xuất. Vì các biện pháp
tổ chức và kỹ thuật đều không đạt ta phải thay đổi công nghệ xây dựng.
Tuy nhiên mỗi vòng có thể tiến hành một vài lần khi không đạt mới
chuyển sang vòng tiếp theo. Việc điều chỉnh tiến độ thường khó khăn với
công trình lớn phức tạp khi đó người ta cần sự trợ giúp của máy tính điện tử.
1.2. Các phương pháp sử dụng để lập kế hoạch tiến độ xây dựng.
1.2.1 Nguyên tắc lập kế hoạch tiến độ thi công [4].
Để tiến độ lập ra gần sát với thực tế và yêu cầu của công trình, làm cho

việc xây dựng công trình đạt hiệu quả kinh tế kỹ thuật, chúng ta cần định
hướng theo những nguyên tắc cơ bản sau:
1.2.1.1. Ổn định những công việc chuẩn bị kịp thời để tiến hành thi
công xây dựng chính.
Công tác xây dựng công trình tiến hành thuận lợi hay không phụ thuộc
rất nhiều vào công tác chuẩn bị. Thông thường xây dựng một công trình
người ta chia ra làm 2 phần:
+ Phần công tác chuẩn bị: bao gồm chuẩn bị mặt bằng và xây dựng lán
trại, đường xá tạm thời phục vụ cho việc thi công.