Giáo án ngữ văn 6 bài 3 sơn tinh, thủy tinh

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6
BÀI 3 - TIẾT 9: VĂN BẢN: SƠN TINH - THUỶ TINH
I. Mục tiêu: Giúp HS.
1. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện của truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
- Hiểu truyền thuyết Sơn tinh, Thuỷ tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt thường xảy ra ở
châu thổ Bắc Bộ thủa các Vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải
thích và chế ngự thiên tai lũ lụt bảo vệ cuộc sống của mình.
- Những nét chính về nghệ thuật của truyện: Nhiều chi tiết kì lạ, hoang đường.
2. Kĩ năng: - Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện.
- Xác định ý nghĩa của truyện.
- Kể lại được truyện.
3. Thái độ: Khơi gợi niềm ước mơ chinh phục thiên nhiên.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Tranh minh hoạ.
2. HS: - Đọc và soạn bài theo câu hỏi SGK.
III. Tiến trình tổ chức dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Trong văn bản Thánh Gióng có những chi tiết nào liên quan đến sự thật lịch sử?
- Trình bày chuỗi sự việc trong truyện Thánh Gióng.
2. Các hoạt động dạy học (35’). Giới thiệu tranh minh hoạ truyện Sơn Tinh - Thuỷ Tinh.
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thúc

HĐ 1: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản

I. TÌM HIỂU VĂN BẢN.

GV lưu ý cách đọc:

1. Đọc và tìm hiểu chú thích (5’)

- Đọc chậm, diễn cảm nhấn mạnh đoạn
Sơn Tinh và Thuỷ tinh giao chiến.
-GV đọc mẫu: 2 HS đọc nối tiếp nhau.
-Lưu ý các chú thích số 1,2,4,5,6.


? Xác định các chú thích là từ Hán Việt :
Cầu hôn, sính lễ, phán...
? Xác định bố cục của truyện? Nêu nội
dung từng phần?

2. Bố cục và tóm tắt truyện (5’)
* Bố cục: 3 phần
Đ1: Vua Hùng kém rể.
Đ2: Thuỷ Tinh cầu hôn Mị Nương, giao tranh
quyết liệt.

- GV yêu cầu HS tóm tắt truyện theo
chuỗi sự việc - GV tóm tắt lại:
+ Hùng Vương 18 có người con gái đẹp
muốn kén chồng xứng đáng với con.

Đ3: Sự trả thù của Thuỷ Tinh đều thất bại.
* Tóm tắt truyện:

+ Sơn Tinh-Thuỷ Tinh đến cầu hôn, 2
chàng trai ngang tài ngang sức.
+ Vua Hùng băn khoăn ra điều kiện kén
rể.

+ Sơn Tinh mang đủ sính lễ đến sớm rước
Mị Nương về núi.
+ Thuỷ Tinh đến sau tức giận dâng nước
đánh Sơn Tinh.
+ Sơn Tinh-Thuỷ Tinh đánh nhau, Thuỷ
Tinh thua.
+ Hàng năm Thuỷ Tinh đều dâng nước
đánh Sơn Tinh nhưng đều thua.
? Truyện Sơn Tinh-Thuỷ Tinh gắn với
thời đại bào trong lịch sử Việt Nam?
- HS: Thời đại Vua Hùng ( thời gian ước
lệ).
? Tại sao truyện lại gắn với thời Vua
Hùng?
- HS: Truyện gắn với công cuộc trị thuỷ
với thời đại mở nước , dựng nước đầu tiên
của người Việt Cổ.

3. Phân tích (19’)


? Vì sao nhân vật Sơn Tinh - Thuỷ Tinh
được coi là nhân vật chính?
- HS: + Vì nhân vật xuất hiện từ đầu đến
cuối.
+ Mọi việc đều xoay quanh 2 nhân vật
này. Tên 2 nhân vật trở thành tên truyện.

a. Nhân vật Sơn Tinh- Thuỷ Tinh .
- Nhân vật chính.

? Hãy nêu những chi tiết tưởng tượng kì
ảo về 2 vị thần?
- HS: + Sơn Tinh: Thần núi, tài bốc từng
qua đồi , dời từng dãy núi.

- Sơn Tinh : Thần núi

+ Thuỷ Tinh: Thần nước hô mưa ,
gọi gió làm dông, làm bão.

-> có tài cao, phép lạ.

- Thuỷ Tinh: Thần nước

? Em có nhận xét gì về nghệ thuật tưởng
tượng của người xưa khi xây dựng 2 nhân
vật Sơn Tinh-Thủy Tinh?
- HS: Người xưa có trí tưởng tượng đặc
sắc.
GV giảng: Chi tiết tưởng tượng kì ảo bay
bổng về Sơn Tinh - Thuỷ Tinh cùng với
khí thế hào hùng của cuộc giao tranh giữa
hai vị thần thể hiện trí tưởng tượng phong
phú đặc sắc của con người.
- GV chốt , rút ra ý cơ bản
? Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là những hình ảnh
tượng trưng cho ý nghĩa nào trong cuộc
sống?
-> Là những nhân vật tưởng tượng hoang đường

nhưng có ý nghĩa KQ hoá hiện tượng lũ lụt và
- HS: Trả lời.
sức mạnh, ước mơ chế ngự thiên nhiên của nhân
dân ta
? Truyện giải thích điều gì? Muốn thể
hiện ước mơ gì của nhân dân?
- HS: Giải thích hiện tượng lũ lụt. Thể
hiện mong muốn chiến thắng thiên nhiên.

b. Ý nghĩa truyện.

GV giảng: Cách giải thích hiện tượng tự
nhiên như trong truyện là không đúng

- Sơn Tinh: tượng trưng cho sức mạnh chế ngự
chinh phục tự nhiên của con người.


thực tế nhưng đó là cách hiểu của người
xưa, giải thích như vậy phù hợp với cách
hiểu của họ thể hiện ước mơ chinh phục
tự nhiên của người xưa.

- Thuỷ Tinh: tượng trưng cho sự tàn phá của
thiên tai, lũ lụt.

? Truyện còn ca ngợi ai?
- HS: Ca ngợi nhân dân, ca ngợi Vua
Hùng
- GV khái quát rút ra ghi nhớ.

-> Truyện giải thích hiện tượng thiên tai lũ lụt
xảy ra hàng năm, thể hiện sức mạnh và ước mơ
chinh phục của thiên nhiên , của con người.

- HS đọc ghi nhớ.
- GV yêu cầu HS kể tóm tắt truyện.
Yêu cầu HS kể chuyện theo ngôi kể khác

- Truyện suy tôn ca ngợi công lao dựng nước của
các Vua Hùng và chiến công của người Việt Cổ.
4. Ghi nhớ (SGK) 2’
II. LUYỆN TẬP (4’)

3. Củng cố (3’):
- Hãy phát hiện chi tiết làm cho mạch truyện phát triển?
- Em có suy nghĩ về cách giải thích hiện tượng thiên nhiên của người xưa?
- Mô tả lại sự việc theo tranh minh hoạ.
4. Hướng dẫn học ở nhà (2’).
- Đọc kĩ truyện, nhớ những sự việc chính và kể lại được truyện.
- Xem lại nội dung bài giảng, liệt kê những chi tiết tưởng tượng kì ảo về Sơn Tinh và Thuỷ
Tinh và cuộc giao tranh của 2 thần.
- Đóng vai 1 nhân vật trong truyện và tự kể.
- Soạn bài: Sự tích Hồ Gươm.