SKKN Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường Mầm Non Cư Pang
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (310.96 KB, 25 trang )
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề:
Không có ngôn ngữ, việc giao tiếp hết sức khó khăn, nhất là đứa trẻ một
sinh thể yếu ớt, rất cần sự chăm sóc, bảo vệ của người lớn. Ngôn ngữ làm cho
đứa trẻ trở thành một thành viên của xã hội loài người. Nếu đối với người lớn,
ngôn ngữ cần như cơm ăn, áo mặc, thì đối với đứa trẻ còn hơn thế nữa. Ngôn
ngữ là một công cụ hữu hiệu để trẻ có thể bày tỏ những nguyện vọng của mình
khi còn rất nhỏ để người lớn có chăm sóc, giáo dục. Là điều kiện để trẻ tham gia
vào mọi hoạt động hình thành nhân cách trẻ.
Vì vậy việc hướng dẫn cho trẻ “làm quen chữ cái” là cơ hội để sớm hình
thành ở trẻ những năng lực hoạt động ngôn ngữ thái độ, phát triển trí tuệ và kĩ
năng làm quen với chữ cái. Qua đó giáo dục tình cảm và phát triển tư duy mở
rộng vốn hiểu biết của trẻ góp phần vào việc phát triển nhân cách toàn diện,
chuẩn bị cho trẻ 1 hành trang “tiếng Việt” vững chắc để trẻ bước vào lớp 1. tiếng
Việt là tiền đề học tốt các môn học khác để hình thành và phát toàn diện nhân
cách trẻ.
Trước đây sử dụng các giải pháp, biện pháp thông thường cô truyền thụ
kiến thức còn cứng nhắc, đa số trẻ ở lớp còn phát âm chữ cái sai nên việc hình
thành và phát triển những kĩ năng cần cho việc phát triển ngôn ngữ còn hạn chế,
trẻ hay phát âm sai chữ cái l thành n, chưa phân biệt được chữ cái s, x, đa số trẻ
dân tộc thiếu số phát âm chữ ă thành ơ,... nhằm tạo điều kiện phát âm chuẩn chữ
cái là điều kiện cần thiết cho trẻ hoc tốt tiếng Việt.
Nhận thức được tầm quan trọng đó trong năm qua bản thân tôi đã có một số
kinh nghiêm thực hiện tốt học hỏi kinh nghiệm ở đồng nghiệp, từ những bắt cập
trên tôi đã cố gắng nghiên cứu các biện pháp hữu hiệu nhất để truyền thụ đến trẻ
sao cho trẻ lĩnh hội một cách nhẹ nhàng thoải mái tránh được sự gò bó. Và tôi đã
chọn đề tài“Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
1
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
xây dựng theo hướng lấy trẻ làm trung tâm tại trường Mầm Non cư Pang” nhằm
năng cao chất lượng giáo dục trẻ.
II. Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra một số giải pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ học tốt môn
“Làm quen chữ cái” có hiệu quả như: kích thích tính sáng tạo qua các hoạt động
trải nghiệm, phát triển về trí tuệ và ngôn ngữ cho trẻ. Thông qua đó nhằm phát
huy tính tích cực chủ động.
Nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tế đối với vệc cho trẻ làm quen chữ cái
tại trường Mầm Non Cư Pang.
Đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt động cho trẻ mầm non làm quen với
chữ cái đạt kết quả cao.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cở sở lý luận của vấn đề:
Làm quen chữ cái theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm và tạo môi trường
tiếng Việt giáo dục chỉ cho chúng ta thấy trẻ được học một cách tự nhiên, bắt
đầu bằng những hoạt động gần gũi và có ý nghĩa với trẻ. Để dạy trẻ làm quen
chữ cái cần có sự thay đổi cách tổ chức hoạt động trong môi trường chữ cái và
ngôn ngữ nói một cách phong phú. Hoạt động làm quen với chữ cái có vị trí
quan trọng trong việc giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
Theo module 3: Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ có những đặc điểm khác
nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn tuổi trẻ. Việc nắm vững những đặc điểm này
sẽ giúp cho người giáo viên có được kiến thức và kĩ năng tốt nhất trong quá
trình hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ, đặt ra những phương pháp phù hợp, linh
hoạt để đạt được những mục tiêu cho giai đoạn nền móng này.
Thực hiện theo văn bản hợp nhất số: 01/VBHN-BGDĐT ban hành chương
trình giáo dục mầm non ngày 29/1/2017 với mục tiêu: Chương trình giáo dục
mẫu giáo nhằm giúp trẻ em mẫu giáo phát triển hài hòa các mặt về thể chất,
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
2
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẫm mĩ, chuẩn bị cho trẻ vào
học tiểu học.
Thực tế đối với bộ môn Làm quen chữ cái là môn rất quan trọng đối với trẻ
Mẫu giáo, là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ để nói năng
lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế
mà việc dạy trẻ làm quen chữ cái giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát,
khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ, Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay
chậm tùy thuộc vào điều kiện sống, mối quan hệ giao tiếp với người xung
quanh, trẻ mẫu giáo là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, thời điểm này tất
cả mọi việc đều bắt đầu: bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động
bằng đôi chân, đôi tay của mình ... tất cả những cử chỉ đó đều làm nên những
thói quen, kể cả thói xấu, trách nhiệm hình thành nhân cách cho trẻ tất cả thuộc
về cô giáo Mầm Non tạo nên nền tảng vững chắc, là chặng đường khôn lớn của
trẻ. Đặc biệt là nhận biết chữ cái và phát âm chuẩn, hoàn thiện tiếng Việt, phát
triển bộ máy phát âm...
II. Thực trạng vấn đề:
Việc cho trẻ làm quen chữ cái hiện nay chưa mang lại kết quả như mong
muốn, những biện pháp đã sử dụng trước đây như tích hợp lồng ghép, thông qua
hoạt động vui chơi chưa đạt hiệu quả cao, các phương pháp còn mang nặng tính
một chiều những yếu tố khách quan khác làm cho thực trạng của đề tài còn tồn
tại nhiều hạn chế trong việc cho trẻ làm quen chữ cái.
Sau khi bản thân tôi đã áp dụng các phương pháp cũ thực tế cho trẻ làm
quen chữ cái và cuối năm học đạt được, đem lại kết quả năm học: 2017-2018
như sau.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
3
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Nội dung
Số lượng
Tỉ lệ
4/26
15 %
Trẻ có tham gia vào giờ học, phát âm chưa đúng
chữ cái.
13/26
50 %
Trẻ không thích tham gia vào giờ học, chưa nhận
biết và phát âm được chữ cái
9/ 26
35 %
Trẻ hứng thú học phát âm đúng chữ cái
- Thuận lợi:
Được sự quan tâm sâu sắc của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương,
hội cha mẹ học sinh và đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của bộ phận chuyên môn
Phòng giáo dục và đào tạo cũng như Ban giám hiệu nhà trường đầu tư về cơ sở
vật chất tương đối đầy đủ, các chị em bạn bè đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ trợ
giúp đỡ tôi hoàn thành tốt công tác của mình.
Được sự đầu tư của công ty DakMan trường có cơ sở vật chất đầy đủ. Có
phòng học rộng rãi thoáng mát, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ
đầy đủ.
- Khó khăn: Trường Mầm non Cư Pang đóng tại địa bàn buôn Knul Xã Ea
bông thuộc vùng đặc biệt khó khăn của huyện Krông Ana. Buôn Knul 100% là
dân tộc Êđê trình độ dân trí thấp, chưa đảm bảo được mức sống cho người dân.
Đa số người dân chưa có nhận thức đúng mức về việc cho trẻ đến trường và tầm
quan trọng của việc cung cấp vốn chữ cái. Do đó chưa có sự quan tâm đến con
em mình, sự phối hợp với nhà trường còn hạn chế. Hầu hết các cháu chưa đến
trường, các cháu còn rất bỡ ngỡ với tất cả các hoạt động, đặt biệt là môn làm
quen chữ cái.
Qua thực trạng cấp bách của vấn đề và theo hướng dẫn thực hành quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng môi truờng tiếng Việt thì rõ ràng nhiệm
vụ đặt ra đối với người giáo viên đó là phải giúp trẻ mạnh dạn, tự tin. Phát triển
cho trẻ khả năng nghe và phát âm đúng chữ cái. Và nhiệm vụ đặt ra đó là phải
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
4
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
làm sao để trẻ để trẻ phát triển lĩnh vực ngôn ngữ một cách có hiệu quả đúng với
kết quả mong đợi mà độ tuổi trẻ cần đạt được đó là nhiệm vụ mà bản thân tôi
cần đưa ra các giải pháp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế của lớp. Tôi đưa
ra các giải pháp sau:
- Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, lên kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ
theo nguyên tắc lấy trẻ làm trung tâm.
- Xây dựng môi trường tiếng Việt và làm đồ dùng đồ chơi tự tạo cho trẻ
hoạt động với làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
- Làm quen với chữ cái trong hoạt động chủ đích theo nguyên tắc lấy trẻ
làm trung tâm.
- Làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi.
- Công tác tuyên truyền với phụ huynh tạo môi trường cho trẻ học tốt môn
làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
Từ những nguyên nhân, các yếu tố thực trạng nêu trên tôi lựa chọn các giải
pháp biện pháp phù hợp. Những giải pháp biện pháp đó nhằm mục đích giúp trẻ
biết học tốt môn làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng
môi trường tiếng Việt cho trẻ để kích thích sự hứng thú, sáng tạo...trong quá
trình trẻ tham gia hoạt động làm quen chữ cái.
* Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, lên kế hoạch
chăm sóc giáo dục trẻ theo nguyên tắc lấy trẻ làm trung tâm:
Muốn biết được các đặc điểm tâm sinh lý cũng như ngôn ngữ của tất cả trẻ
trong lớp, trước hết người giáo viên cần có một thời gian dài để tìm hiểu trẻ.
+ Phải nắm bắt tâm lý của trẻ vì nó rất quan trọng, giúp giáo viên hiểu được
trẻ thích hay không thích việc học môn làm quen chữ cái, từ đó có phương pháp
tiếp cận, giáo dục phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
5
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
+ Qua theo dõi trò chuyện với trẻ, với phụ huynh:
Ví dụ: Tôi đi vào từng hộ gia đình để trò chuyện, trao đổi để tìm hiểu đặc
điểm tâm sinh lý, tình hình học học tập, tình hình sức khỏe của trẻ để lên kế
hoạch cho phù hợp. Tôi tiến hành tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình nơi trẻ đang
sống những thuận lợi khó khăn của từng trẻ để tìm ra biện pháp chăm sóc và
giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Từ đầu năm học tôi được phân công chủ nhiệm
lớp lá 1 học sinh đa số con em dân tộc thiểu số nằm trong buôn đặc biệt khó
khăn trình với thôn 10/3 độ nhận thức về việc cho con đi học còn hạn chế.
Những buổi họp thôn, buôn thì tôi cũng tham gia và tuyên truyền cho phụ huynh
biết được tầm quan trọng của trẻ khi đến trường đặc biệt là môn làm quen chữ
cái. Tôi thông báo cho phụ huynh biết về chế độ của trẻ, đối với những hộ gia
đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thì ngoài những chế độ được nhà nước cấp
phát ví dụ như: Tiền hỗ trợ chi phí học tập cho trẻ có hộ nghèo 100.000 đồng/ 1
tháng. Tiền ăn trưa 139.000 đồng/ tháng. Thì tôi còn huy động các mạnh thường
quân tặng lương thực, quần áo cũ để động viên các gia đình có hoàn cảnh đặc
biệt khó khăn để trẻ thu hút trẻ đến trường.
+ Áp dụng tiêu chí 10: Giáo viên có kĩ năng phối hợp với gia đình và cộng
đồng trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ dân tộc thiểu số và trẻ có hoàn cảnh khó
khăn. Chỉ số 21: Phối hợp với gia đình trẻ dân tộc thiểu số. Trao đổi với phụ
huynh về tình hình sức khoẻ của trẻ, tôi đã nắm được đặc thù của từng trẻ như
sở thích, đặc tính cá biệt của mỗi trẻ, trẻ chậm, trẻ nhút nhát, không thích đi học,
trẻ đồng bào dân tộc êđê có trẻ lần đầu tiên đi học, nhiều trẻ vẫn chưa biết phát
âm các chữ cái.
Từ những đặc điểm tâm lý đó, bản thân nhận ra rằng: để trẻ yêu thích việc
học môn làm quen chữ cái, thì việc lựa chọn biện pháp dạy xây dựng theo hướng
lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng môi trường tiếng Việt cho trẻ là rất quan
trọng. Tôi luôn cố gắng làm cho trẻ cảm thấy việc học chữ cái trở nên thú vị,
bằng cách chuẩn bị nhiều phương pháp khác nhau hấp dẫn…Từ đó tạo cho trẻ
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
6
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
thích đến trường, sau khi hiểu rỏ trẻ lớp mình cân gì và thích gì tôi bắt đầu xây
dựng kế hoạch giáo dục trẻ.
Lứa tuổi mẫu giáo trẻ đã phát âm tốt hơn, rõ nhưng vẫn còn phát âm sai
những chữ cái khó như; x, s, phát âm chữ l thành chữ n, phát âm sai d, đ, trẻ phát
âm hay nhầm chữ p, q, e, ê, a, ă, â ....
+ Tìm hiểu đặc điểm vốn từ của trẻ: Vốn từ của trẻ tăng nhanh khoảng
1500- 2000 từ . Danh từ và động từ ở trẻ vẫn chiếm ưu thế. Tính từ và các loại
từ khác trẻ đã sử dụng nhiều hơn.( Trích bồi dưỡng thường xuyên mônđun 3).
+ Khi trẻ làm quen chữ cái, tôi thấy vốn hiểu biết của em còn ít, đặc biệt trẻ
rất nhầm lẫn khi phát âm các chữ cái có tiếng gần giống nhau. Mặt khác khả
năng phân tích của trẻ gặp rất nhiều khó khăn như phân tích chữ cái, so sánh chữ
cái nên tôi gắng tìm hiểu nhiều biện pháp để tiết dạy “Làm quen chữ cái” đạt
hiệu quả cao hơn từ đó nâng dần tính khám phá tự học sáng tạo cho trẻ. Chính vì
vậy ngay từ đầu năm học bản thân tôi đã xây dựng kế hoạch theo dõi và lựa
chọn các nội dung luyện tập phù hợp với tình hình thực tế cho lớp tôi.
Để xây dựng kế hoạch hoạt động đúng với sự phát triển của trẻ mẫu giáo.
Tôi luôn luôn tìm tòi, nghiên cứu các tài liệu về giáo dục mầm non như: Chương
trình giáo dục mầm non, tài liệu hướng dẫn xây dựng môi trường giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm áp dụng từ tiêu chí số 01- 13 xây dựng môi trường tiếng Việt
áp dụng từ tiêu chí số 01-10, bồi dưỡng thường xuyên môdun 3: Sự phát triển
ngôn ngữ của trẻ có những đặc điểm khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn
tuổi trẻ, những mục tiêu và kết quả mong đợi ở trẻ mẫu giáo về mặt ngôn ngữ.
Bản thân tôi cần xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp, đồ dùng, đồ
chơi, học liệu, thời gian, đia điểm phù hợp với, nhu cầu, khả năng của trẻ. Linh
hoạt thay đổi nội dung, phương pháp, đồ dùng, đồ chơi…khi hoàn cảnh thay đổi.
Ví dụ: Như lên kế hoạch giảng dạy thì tôi phải linh hoạt thay đổi dạy với đồ
dùng, đồ chơi thực tế sẵn có ở lớp cũng ngoài sân như: Bút, vở, bảng, hộp màu,
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
7
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
gach, rổ, bánh xe…trẻ thích đồ dùng nào thì chọn đồ dùng đó sao cho có chữ cái
và phát âm đúng chữ cái yêu cầu của cô, đồ dùng, đồ chơi không cần đúng theo
chủ đề.
Bản thân là người lập kế hoạch năm, chủ đề, học kỳ, tháng, tuần ngày. Chú
trọng nhất vào kế hoạch giáo dục tuần, ngày. Lên kế hoạch luôn bám vào
chương trình khung với bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi và bộ công cụ đánh giá
chuẩn phát triển trẻ năm tuổi, phát triển 4 lĩnh vực, 28 chuẩn, 120 chỉ số, đưa
vào 13 tiêu chí 34 chỉ số lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non, dựa vào
chương trình kế hoạch của tổ khối để điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế
của lớp mình, để lên kế hoạch đón đầu sự phát triển của trẻ.
Ví dụ: Cô phải nắm tình hình học tập của từng cá nhân trẻ, như vào chủ đề
thế giới động vật giáo viên lên kế hoạch dạy chữ cái i, t, c mà nhiều trẻ ở nhà đã
nhận biết chữ i, t, c thì cô phải có từng phương pháp dạy để phù hợp, phân loại
trẻ ra từng góc có kế hoạch mục tiêu cao thấp khác nhau từng nhóm trẻ.
Yêu cầu của tiêu chí 3. Kế hoạch giáo dục năm học có dự kiến chủ đề, thời
gian thực hiện phù hợp với khả năng của trẻ và điều kiện thực tế của vùng miền,
địa phương, trường lớp lấy trẻ làm trung tâm và bám chuẩn 91 thì:
Ví dụ: Như chủ đề gia đình lên chữ cái a, ă, â. Thì nội dung phải hoàn
thành thuộc chữ cái a, ă, â trong các hoạt động, hoạt ngoài trời, hoạt động góc…
+ Lời nói của giáo viên cần phải chuẩn mực, nói diễn cảm, rõ ràng, giải
thích nghĩa của từ khó giúp cho trẻ hiểu, nhớ và vận dụng được để trẻ học chữ
cái. Để đẩy mạnh sự phát triển khả năng vận động các cơ quan phát âm cần tập
cho trẻ các bài tập luyện cơ quan phát âm thích hợp.
Khi trẻ đã có một số lượng chữ cái phong phú trẻ sẽ tự tin hơn trong mọi
hoạt động.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
8
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
* Giải pháp 2: Xây dựng môi trường tiếng Việt và làm đồ dùng đồ chơi
tự tạo cho trẻ hoạt động với làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung
tâm.
Những gì đẹp mới lạ đẹp mắt hấp dẫn gây được sự chú ý của trẻ, vì thế việc
tạo môi trường làm quen chữ cái rất cần thiết để làm nổi bật bộ môn làm quen
chữ cái nên môi trường có tác dụng tốt đến quá trình giáo dục trẻ. Để trẻ được
làm quen với chữ cái ở mọi lúc mọi nơi mọi góc trong và ngoài lớp, tôi luôn tạo
môi trường thật đẹp để cuốn hút trẻ. Kể cả môi trường trong lớp và ngoài lớp
làm sao để trẻ được tắm trong môi trường chữ cái.
+ Tạo môi trường cho trẻ hoạt động bên ngoài đáp ứng nhu cầu chơi của
trẻ, tạo điều kiện cho “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học”:
Ví dụ; Như tiêu chí 4. Có các góc khu vực hoạt động ngoài trời được quy
hoạch, thiết kế phù hợp, an toàn, sạch đẹp, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động. Tạo
điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi như góc đọc sách, bước chân trãi
nghiệm cảm giác có chữ cái, đi qua các chữ cái theo yêu cầu gắn hết chữ trong
đồ dùng, đồ chơi, từng công truờng đi vào taọ môi trường tiếng việt cho trẻ…
gắn chữ cái từ cổng trường đi vào lớp, từng cây cối, từng cầu trượt, xích đu, nhà
banh, từng quả bóng, cho trẻ tự được được đi, trải nghiệm những bước chân có
chữ cái từ cổng trường đi vào đi vào ngoài hiên có gắn chữ cái… để trẻ nhìn
thấy chữ cái, ấn tượng ngay từ ban đầu, đặc biệt trẻ tự làm, tự trải nghiệm trẻ sẽ
nhớ lâu hơn…chuẩn bị những thẻ chữ cái rời để tạo môi trường tiếng việt trẻ
được học mọi lúc, mọi nơi
Ví dụ: Ở ngoài hiên gắn chữ cái từng kệ dép, tủ quần áo lớp làm đồ dùng,
đồ chơi, hình ảnh để trẻ rút ra các chữ cái để trẻ vừa học, vừa chơi...
+Tạo môi trường tiếng Việt trong lớp cho trẻ trãi nghiệm và hoạt động lấy
trẻ làm trung tâm:
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
9
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Ngoài việc xây dựng môi trường dạy chữ cái cho trẻ ở ngoài trời, giáo viên
còn xây dựng môi trường làm quen chữ cái ở trong lớp theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm thì mỗi trẻ lĩnh hội kiến thức về chữ cái dễ nhất và thoải mái nhất vì
môi trường trong lớp vô cùng quan trọng trẻ được tắm trong môi trường chữ cái,
tạo điều kiện cho trẻ học bằng chơi trẻ chơi mà học.
Ví dụ: Dán chữ cái y, l vào cái ly xúc miệng, dán chữ cái a vào cái ca, khăn
lau mặt của trẻ thêu chữ ă, gía đựng đồ của trẻ, kệ dép của trẻ dán các chữ cái.....
Có các góc cho trẻ hoạt động và được bố trí thuận tiện, hợp lý, linh hoạt,
dễ thay đổi, đáp ứng nhu cầu hứng thú hoạt động vui chơi của trẻ, gồm 2 chỉ số,
chỉ số 4, chỉ số 5.
Tiêu chí 3. Có đa dạng đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động
+ Trang trí lớp đảm bảo thẩm mĩ, thân thiện và phù hợp với nội dung, chủ
đề giáo dục. Các khu vực hoạt động bố trí phù hợp, linh hoạt, có thể cố định
hoặc có thể di chuyển mang tính mở, tạo điều kiện dễ dàng cho trẻ tự lựa chọn
và sử đồ vật, đồ chơi, tham gia hoạt động và thuận lợi cho sự quan sát của giáo
viên.
Ví dụ: Các góc tổ chức và hướng dẫn cho trẻ có thể tự trang trí các góc theo
hình thức mở lấy trẻ làm trung tâm, Trẻ có thể lấy chữ cái ra và gắn vào tranh
theo chủ đề.
+ Chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn.
+ Để tạo được hứng thú và sự sáng tạo cho trẻ trong giờ hoạt động môn
Làm quen chữ cái tôi thường xuyên tìm tòi từ những tranh ảnh mô hình, vật thật
đẹp về màu sắc tất cả đều có chữ viết ... hấp dẫn nhằm kích thích trẻ hoạt động
tích cực hơn. Tổ chức cho trẻ tự làm những quyển an bum, tranh có lồng ghép
chữ cái để treo góc nghệ thuật trong giờ hoạt động góc..
Ví dụ: Từ những vật liệu phế thải như hộp sửa, chai nước rửa chén, bình
nước, ly uống nước, chậu hoa ngày có các từ hoặc chữ cái…
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
10
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
* Giải pháp 3: Làm quen với chữ cái trong hoạt động có chủ đích theo
nguyên tắc lấy trẻ làm trung tâm.
+ Bản thân tôi khi tổ chức hoạt động chủ đích cho trẻ tôi luôn bám vào tiêu
chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ chức
hoạt động học cho trẻ, áp dụng 8 tiêu chí và 30 chỉ số trong hoạt động học của
trẻ, mục đích yêu cầu phải phù hợp với trẻ, trẻ được trải nghiệm vào các hoạt
động học, giáo viên chỉ là người trợ giúp, hướng dẫn, gợi ý cho trẻ, bản thân tôi
cần có tác phong gần gũi trẻ ví dụ: có thái độ nhẹ nhàng, tình cảm, giao lưu ánh
mắt thân thiện với trẻ, luôn mỉm cười với trẻ để thu hút sự chú ý của trẻ. Luôn
khuyến khích trẻ sáng tạo, luôn tạo tình huống cho trẻ vào bài học. Giáo viên tạo
cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực, chú trọng hướng dẫn trẻ bằng phương pháp
trải nghiệm, khám phá, quan sát, bắt chước, tưởng tượng, thử nghiệm, thực hành
giao tiếp, giải quyết nhiệm vụ, học có hướng dẫn... tương tác theo cá nhân,
nhóm và cả lớp bằng hình thức “Học bằng chơi, chơi mà học”.
- “Học bằng chơi, chơi mà học” giáo viên tổ chức tiết học dứơi hình thức
hội thi, trò chơi, chuyến tham quan, đóng vai...linh hoạt nhẹ nhàng không gây áp
lực, thoải mái, trẻ hoạt động hứng thú, sôi nôi, phát huy tối đa tính tích cực sáng
tạo của trẻ...Ví dụ: Tôi vẽ trên sàn hoặc trên sân ba vòng tròn hoặc ô vuông,
trong mỗi vòng tròn hoặc ô vuông đó, tôi viết chữ cái i, t, c, tôi giới thiệu từng
chữ cái, gọi tên chữ cái, yêu cầu trẻ quan sát và gọi tên. Tôi cho trẻ đứng xếp
hàng sau ô có chữ i, từng trẻ nhảy vào ô chữ i và gọi tên chữ cái đó, cứ như vậy
cho đến hết lượt tất cả đều được chơi (nhìn mặt chữ và gọi tên chữ cái). Tôi thay
đổi trò chơi để hấp dẫn trẻ ở những lần chơi khác...đây gọi là hình thức chơi mà
học.
Mỗi trẻ một đồ dùng, đồ chơi mà trẻ tự làm để học:
+ Phải kết hợp nguyên tắc động tĩnh xen kẽ phù hợp với chủ đề, ngoài ra để
có hứng thú thì cô phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ diễn đạt ngắn gọn để hấp
dẫn trẻ vào tiết học.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
11
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ cái “u, ư” chủ đề trong bác nông dân. Trước
tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú với video bừa ruộng trẻ đi quan sát dẫn
dắt vào bức tranh có từ “bừa ruộng” chứa chữ cái u,ư . Qua đó trẻ tri giác và
hiểu rõ hơn về bác nông dân và đặc biệt là được đọc và làm quen từng chữ cái
qua bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng thêm tính tò mò hấp dẫn với hình ảnh sinh
động của giáo án điện tử. Cô hướng cho trẻ tự phát âm phân tích chữ cái, trẻ chủ
động tham gia rút chữ cái đã học, các trò chơi cá nhân tới cả lớp động tĩnh xen
kẻ với các đồ dùng hấp dẫn, cô và trẻ tự tạo từ phế liệu có chứa chữ cái .
Trẻ làm quen với chữ cái u, ư tôi vào bài để gây hứng thú trẻ thông qua trò
chơi chiếc nón kỳ diệu để quay theo kim đồng hồ làm từ bìa giấy...
Đây là trò chơi tĩnh trẻ trong các tổ phân công phối hợp với nhau tạo học
chữ cái từ các nguyên vật liệu khác nhau như hồ dán, màu, xốp, lúa gạo, hạt
hướng dương, hạt cà phê…
Kết quả trẻ hứng thú hơn vào tiết học nhận biết phát âm đúng các chữ cái,
bản thân tôi lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ hơn.
+ Để trẻ có kiến thức vững vàng về chữ cái trước khi bước vào ngưỡng cữa
lớp 1 được tiếp xúc vào chữ viết, trẻ không phải ngạc nhiên mà lại thích thú hơn
bản thân tôi luôn tìm tòi các phương pháp và làm đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn
hướng dẫn trẻ tập tô màu chữ cái rõng không lem ra ngoài, tô trùng khít các nét
chấm mờ, tô chữ cái theo nét lõm, theo khe trước khi vào các giờ tập tô tôi luôn
hướng dãn trẻ cách cầm bút, chỉnh tư thế ngôi cho trẻ.
Ví dụ: Kết quả mong đợi làm quen với chữ viết, trẻ tô được các chữ cái sao
chép ký hiệu, chữ cái, tên của mình.
* Giải pháp 4: Làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi:
Như chúng ta đã biết, ở lứa tuổi mẫu giáo ghi nhớ của trẻ không có chủ
định, trẻ nhanh nhớ nhưng mau quên. Do đó muốn nâng cao chất lượng cho trẻ
học tốt làm quen chữ cái không dừng lại ở tiết học mà phải thường xuyên, tranh
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
12
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
thủ mọi lúc mọi nơi, các hoạt động trong ngày để cho trẻ làm quen với chữ cái
một cách hợp lý. Theo tiêu chí 5: Giáo viên là người trợ giúp trẻ. Chỉ số 18. cho
trẻ thời gian để chơi, suy nghỉ và giải quyết vấn đề, quan sát và đưa ra ý kiến của
tất cả các hoạt động trong một ngày.
+ Làm quen chữ cái trong giờ đưa đón trẻ:
Lớp lá 1 được phân công 2 cô một lớp, một cô đón trẻ trao đổi tình học tập,
sức khỏe của trẻ có thể hỏi trẻ về chữ cái đã học ở nhà và khi lên lớp cô kiểm tra
lại bài làm trẻ để nhớ chữ cái và thuộc lòng, một cô có thể ở trong lớp quan sát
trẻ cho trẻ chơi các trò chơi tự do: Ong tìm chữ, ô cửa bí mật, vòng quay kỳ
diệu....trẻ sẽ có niềm vui hứng thú hơn với việc học chữ cái.
+ Làm quen chữ cái trong giờ hoạt động ngoài trời theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm: Trước đây giáo viên cũng thường tổ chức ôn luyện kiến thức cũ tổ
chức dưới hình thức trò chơi nhưng giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi
trước của trẻ học. Còn bây giờ tận dụng luôn môi trường trong lớp hoặc trên sân
trường đồ dùng, đồ chơi sẵn có hoặc đồ dùng đồ chơi của trẻ tự làm mà trẻ thích
để ôn cho trẻ làm quen chữ cái...
Ví dụ: Ôn chữ cái; e, ê trong chủ đề giao thông, tận dụng môi trường trên
sân trường như: cát, sỏi, đá vẽ chữ cái e, ê trên cát, xếp cục đá thành chữ cái e,
ê... cho trẻ phát âm chữ cái e, ê để trẻ nhớ lâu hơn, khắc sâu hơn chữ cái đó. Cô
cho trẻ xếp hột hạt, hòn, sỏi sẵn có ở địa phương thành các chữ đã học, hay dùng
phấn viết lên sân trường những chữ cái đã học, cho trẻ đi qua, trải nghiệm những
bước chân có chữ cái đã học rôì cũng phát âm...
Hoặc khi ôn chữ e, ê trong chủ đề giao thông, cho 2 đội đi trên đường hẹp,
1 đội lấy các loại xe và gắn chữ cái e, 1 đội lấy chiếc thuyền có chữ cái ê, hỏi trẻ
chữ cái gì? Cho trẻ phát âm, đội nào lấy được nhiều phương tiện và phát âm
đúng chữ cái đã học đội đó sẽ dành chiến thắng, vừa tạo tình được huống thi đua
để trẻ hứng thú vừa cho trẻ tự nhớ lâu được chữ cái đã học...
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
13
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
+ Làm quen chữ cái trong giờ hoạt động góc theo hướng lấy trẻ làm trung
tâm:
Với trẻ mẫu giáo thì hoạt đông vui chơi giữ vai trò chủ đạo “trẻ học bằng
chơi, chơi mà học”: Trong quá trình chơi trẻ sẽ lĩnh hội được nhiều kiến thức mở
rộng mà cô chưa cung cấp trên tiết học, qua hoạt động góc sẽ giúp trẻ phát triển
những kỹ năng cơ bản cần thiết cho cuộc sống, quá trình học tập cung cấp
những kiến thức về thế giới xung quanh trẻ, đặc biệt môn làm quen chữ cái;
Ví dụ; Thông qua trò chơi phân vai “người đầu bếp giỏi” trong đồ chơi nấu
ăn, cái nồi cô dán từ nồi có chữ ô, nồi cơm điện dán chữ ơ, trứng dán chữ ư, rau
dền có chữ ê, bắp xú có chữ u, dao dán chữ a...cô tạo tình huống hỏi trẻ về chữ
cái trong đồ dung đồ chơi, cho trẻ phát âm...
Ở góc học tập, cho trẻ tập tô, tô màu, ghép các nét, xếp hột hạt chữ cái u,ư...
Ví dụ; Góc âm nhạc cô dán chữ cái dụng cụ âm nhạc, góc xây dựng dán
chữ cái vào dụng cụ xây dựng hỏi ...
Ví dụ: Hoạt động góc không nhất thiết phải tổ chức trong lớp học mà tận
dụng môi trường ở ngoài sân trường sẵn có với chủ đề Quê hương - Đất nước Bác Hồ: Trẻ làm quen chữ cái x,s như góc thư viện, sao chép chữ cái x,s ở góc
học tập, trẻ tự làm an bum cho thêm chữ cái x,s...
+ Làm quen chữ cái trong giờ hoạt động nuôi dưỡng theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm:
Ví dụ: Cô thêu chữ a vào gối của bạn H’Julia, cái gối của bạn Y Phơn được
ký hiệu chữ ơ, Hoàng triệu vy được ký hiệu bằng chữ y. Trước giờ ngủ trưa cô
có thể cho trẻ tự xếp dường, tự lấy gối, tự lấy chăn của mình mà cô đã ký hiệu
tên trẻ bằng chữ cái: sau đó cô kiểm tra trẻ đã lấy đúng gối của mình chưa, hỏi
trẻ được ký hiệu trẻ bằng chữ cái gì? Cho trẻ đọc chữ cái đó vừa tạo trí nhớ về
đồ dùng cá nhân của mình vừa cho trẻ học thuộc chữ cái đó...
+Làm quen chữ cái trong ngày hội, lễ theo hương lấy trẻ làm trung tâm:
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
14
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Ví dụ: Làm thiệp mừng ngày nhà giáo việt Nam dán từ tri ân ngày thầy cô
giáo, gắn chữ cái â, thiệp mừng ngày tết viết từ an khang thịnh vượng có chữ cái
a, ư, ơ, ngày lễ 8/3 làm thiệp chúc mừng bà, mẹ, chị, cô giáo...từ chúc mừng
ngày của mẹ, có chữ cái a, e, chúc mừng ngày cô giáo có chữ cái a, ô...cô tạo
tình huống để trẻ phát âm chữ cái...
+Làm quen chữ cái trong giờ hoạt động chiều theo hương lấy trẻ làm trung
tâm: Trong giờ hoạt động chiều cô phải lựa chọn phương pháp dạy linh hoạt,
đảm bảo tính vừa sức, không gây áp lực, tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm,
được thể hiện mình với phương châm nhẹ nhàng mà hiệu quả trong môn làm
quen chữ cái...
Ví dụ: Trong các trò chơi ôn bài cũ, làm quen bài mới cô cho trẻ chơi trò
chơi: Trò chơi tìm chữ cái h, k trong bài thơ " Hoa kết trái", Gạch chân chữ cái
đã học, Chiếc nón kỳ diệu. Chọn chữ theo yêu cầu của cô phát âm, nói cấu tạo
chữ, chữ cái nào biến mất thì trẻ chọn chữ cái đó. Với những trò chơi này có tác
dụng luyện cho trẻ sự tinh nhanh, khả năng ghi nhớ và tư duy về cấu tạo chữ
đúng và phát âm chuẩn.
+Làm quen chữ cái lồng ghép với các môn học khác theo hương lấy trẻ làm
trung tâm:
Để trẻ hứng thú, hoạt động tích cực sôi nổi tham gia vào lồng ghép với các
môn học khác đạt kết quả cao tôi hướng dẫn trẻ vận dụng một số trò chơi vào
các tiết học cụ thể như:
Ví dụ: Tích hợp môn tạo hình trẻ rất hứng thú trong việc cắt dán, vẽ, tô
màu, vì thế tôi tích hợp cho trẻ cắt ghép các nét chữ “u” mỗi trẻ có nét thẳng,
nét móc sau đó thông qua trò chơi trẻ ghép nét chữ này.
Tích hợp với môn làm quen văn học trẻ rất hứng thú gạch chân chữ cái theo
yêu cầu.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
15
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Ví dụ: Chủ đề hiện tượng thiên nhiên, với bài thơ Bão cô có 2 đoạn thơ yêu
cầu lần lượt trẻ của 2 đội thi nhau gạch chân chữ cái g, y sau phần nhạc kết thúc
đội nào gạch chân đúng nhiều chữ cái theo yêu cầu sẽ thắng cuộc.
* Giải pháp 5: Công tác tuyên truyền kết hợp với phụ huynh xây dựng môi
trường cho trẻ học tốt môn làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm
+ Trẻ rất dễ nhớ và cũng rất mau quên, vì vậy để cho trẻ khắc sâu những gì
đã được học ở trường ở lớp. Tôi kết hợp với gia đình trong lúc đưa đón, góc
tuyên truyền, thông báo kết quả học, họp cha mẹ học sinh để nhắc nhở cùng
nhau giúp trẻ khắc sâu hơn những kiến thức đã có, hiểu được tính cách của trẻ
cũng như luyện trẻ ở nhà thêm Phụ huynh trao đổi với con em nhiều hơn, kèm
cặp con em nhiều hơn trong môn học chữ cái, trẻ nắm được chữ cái, thuộc chữ
cái, viết được chữ cái, phát âm đúng chữ cái và nhất là nói thạo nhất định con
của phụ huynh tiếp thu bài một cách dễ dàng, học giỏi hơn trong cấp học mầm
non và nhất là trong các cấp học sau này.
Ngay từ đầu năm nhà trường tổ chức họp phụ huynh, đại hội cha mẹ học
sinh giáo viên đã trao đổi với cha mẹ học sinh đóng góp nguyên liệu, phế phẩm
mà gia đình có sẵn để trẻ tự làm một số đồ dùng đồ chơi, làm phong thú thêm
kho đồ dùng đồ chơi của trẻ. Sau đó cô giáo cho trẻ sử dụng những nguyên vật
liệu đó để trang trí, làm đồ dùng tự tạo cho các tiết làm quen chữ cái.
+ Bản thân là người đồng bào dân tộc thiểu số tại thôn buôn nơi mà trẻ và
phụ huynh đang sinh sống cho nên việc tiếp xúc, trò chuyện, thấu hiểu cùng chia
sẽ cùng, cùng lắng nghe, cùng tiếng nói việc trao đổi, tuyên truyền, vận động
học sinh, phụ huynh mọi lúc mọi nơi giúp trẻ, phụ huynh nhận thức được tầm
quan trọng của việc học tập và đặc biệt là môn làm quen chữ cái, từ đó thu hút
trẻ đến trường ngày càng nhiều hơn. Bản thân là phó bí thư chi bộ và học tập
được tham gia các cuộc họp ở UBND xã và thôn buôn có cơ hội tiếp xúc với
cộng đồng, cha mẹ học sinh thông qua các cuộc họp đó tôi luôn tuyên truyền
vận động phụ huynh có ý thức hơn về việc đưa trẻ đến trường, hiểu rỏ hơn về
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
16
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường, tạo tiền đề cho trẻ vào lớp 1. Tham
mưu với đảng ủy kết hợp với thôn buôn tạo điều kiện hỗ trợ xây dựng cơ sở vật
chất cho trường.
+ Tuyên truyền dưới nhiều hình thức, bảng tuyên truyền đẹp, thay đổi nội
dung hình ảnh phù hợp với chủ đề.
+ Với thời đại công nghệ 4.0 nhiều phụ huynh không có thời gian đưa đón
trao đổi trực tiếp với giáo viên hằng ngày. Tôi đã chủ động lập nhóm liên hệ qua
các mạng xã hội như: Facebook, zalo, Messenger, Skype và Viber....
+ Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh thu gom các loại phế liệu như: chai
nhựa, hộp sữa, lon sữa, vỏ rau câu..... để trẻ và cô cùng làm đồ dùng tự tạo thay
đổi thường xuyên để lôi cuốn, hấp dẫn trẻ.
IV. Tính mới của giải pháp:
- Sau khi nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm của tôi năm 2017- 2018 bản
thân tôi đã sử dụng chương trình lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng môi trường
Tiếng việt cho trẻ làm quen chữ cái: Đối với đề tài: Một số giải pháp giúp trẻ
Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lấy trẻ làm trung
tâm tại trường Mầm Non cư Pang: Tôi đã áp dụng sáng kiến có tính mới như
sau:
Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, lên kế hoạch chăm sóc
giáo dục trẻ theo nguyên tắc lấy trẻ làm trung tâm.
- Để xây dựng kế hoạch hoạt động đúng với sự phát triển của trẻ mẫu giáo.
Tôi đi vào từng hộ gia đình để trò chuyện, trao đổi để tìm hiểu đặc điểm tâm
sinh lý, tình hình học học tập, tình hình sức khỏe của trẻ để lên kế hoạch cho
phù hợp. Tôi áp dụng về giáo dục mầm non như: Chương trình giáo dục mầm
non, tài liệu hướng dẫn xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm áp
dụng từ tiêu chí số 01- 13 xây dựng môi trường tiếng Việt áp dụng từ tiêu chí số
01-10, bồi dưỡng thường xuyên môdun 3.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
17
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Giải pháp 2: Xây dựng môi trường tiếng Việt và làm đồ dùng đồ chơi tự
tạo cho trẻ hoạt động với làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
- Tạo môi trường cho trẻ hoạt động bên ngoài đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ.
Gắn chữ cái từ cổng trường đi vào lớp, từng cây cối, từng cầu trượt, xích
đu, nhà banh, từng quả bóng, cho trẻ tự đi, được trải nghiệm những bước chân
có chữ cái từ cổng trường đi vào ngoài hiên có gắn chữ cái…để trẻ nhìn thấy
chữ cái, ấn tượng ngay từ ban đầu, đặc biệt trẻ tự làm, tự trải nghiệm trẻ sẽ nhớ
lâu hơn.
Giải pháp 3: Làm quen với chữ cái trong hoạt động chủ đích theo nguyên
tắc lấy trẻ làm trung tâm.
- Bản thân tôi khi tổ chức hoạt động có chủ đích cho trẻ tôi luôn bám vào
tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong tổ
chức hoạt động học cho trẻ, áp dụng 8 tiêu chí và 30 chỉ số trong hoạt động học
của trẻ, mục đích yêu cầu phải phù hợp với trẻ, trẻ được trải nghiệm vào các
hoạt động học, giáo viên chỉ là người trợ giúp, hướng dẫn, gợi ý cho trẻ.
- “Học bằng chơi, chơi mà học” tôi tổ chức tiết học dứơi hình thức hội thi,
trò chơi, chuyến tham quan, đóng vai...linh hoạt nhẹ nhàng không gây áp lực,
thoải mái, trẻ hoạt động hứng thú, sôi nôi, phát huy tối đa tính tích cực sáng tạo
của trẻ. Mỗi trẻ một đồ dùng mà trẻ tự làm để học.
Giải pháp 4: Làm quen chữ cái ở mọi lúc mọi nơi:
- Làm quen chữ cái trong giờ đưa đón trẻ:
Tận dụng luôn môi trường trong lớp hoặc trên sân trường đồ dùng, đồ chơi
sẵn có hoặc đồ dùng, đồ chơi của trẻ tự làm mà trẻ thích để ôn hoặc làm quen
chữ cái cho trẻ.
- Làm quen chữ cái trong giờ hoạt động góc theo hướng lấy trẻ làm trung
tâm:
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
18
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Hoạt động góc tận dụng môi trường ở ngoài sân trường có sẵn góc thư
viện, sao chép chữ cái, trẻ tự làm anbum cho thêm chữ cái.
Giải pháp 5: Công tác tuyên truyền kết hợp với phụ huynh xây dựng môi
trường cho trẻ học tốt môn làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Tôi thừờng tiếp xúc, trò chuyện, thấu hiểu cùng chia sẽ cùng, cùng lắng
nghe, cùng tiếng nói việc trao đổi, tuyên truyền, vận động học sinh, phụ huynh
vào buổi tối giúp trẻ, phụ huynh nhận thức được tầm quan trọng của việc học tập
và đặc biệt là môn làm quen chữ cái, từ đó thu hút trẻ đến trường ngày càng
nhiều hơn.
Với thời đại công nghệ 4.0 nhiều phụ huynh không có thời gian đưa đón
trao đổi trực tiếp với giáo viên hằng ngày. Tôi đã chủ động lập nhóm liên hệ qua
các mạng xã hội như: Facebook, zalo, Messenger, Skype và Viber..
Tuyên truyền vận đông phụ huynh hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn
có để làm đồ dùng, đồ chơi dạy môn làm quen chữ cái.
V. Hiệu quả SKKN:
Các giải pháp, biện pháp khi thực hiện đề tài có mối quan hệ mật thiết với
nhau, được xem như mắt xích nối giữa vui chơi, học tập và giáo dục, đem đến
mục đích chung là giúp trẻ học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng
lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng môi trường tiếng Việt. Biện pháp này sẽ hỗ
trợ cho biện pháp kia nhằm hòa quyện các nội dung lại với nhau để đi đến một
thể thống nhất là tìm ra các giải pháp tối ưu nhất nhưng vẫn đảm bảo được tính
chính xác, tính vừa sức, tính khoa học và lôgic giữa các giải pháp, biện pháp
giúp trẻ phát triển mọi mặt giúp trẻ năng động cũng như với các môn học khác.
Thông qua phương pháp lấy trẻ làm trung tâm, và xây dựng môi trường
tiếng Việt từ nguyên vật liệu phế thãi giúp trẻ có thể trải nghiệm tự tìm hiểu sáng
tạo sau mỗi lần hoạt động, trẻ hứng thú hơn, hoạt động tích cực hơn nên việc
làm quen chữ cái đạt hiệu quả cao hơn.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
19
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng
thuận hợp tác của tập thể sư phạm, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ đã
giúp tôi đạt được một số kết quả trong việc nghiên cứu các phương pháp giúp trẻ
học tốt môn làm quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng môi
trường tiếng việt, thể hiện ở các kết quả sau:
Kết quả năm
học:
Nội dung
2018
Số
lượng
Trẻ hứng thú học phát
âm đúng chữ cái
2017- Ước lượng kết quả năm
4/26
học: 2018-2019
Tỉ lệ
15 %
Số
Tỉ lệ
Kết luận
20/26
77 %
Tăng 62 %
5/26
19 %
Giảm 31%
1/26
4%
Giảm 31 %
lượng
Trẻ có tham gia vào giờ
học, phát âm chưa đúng chữ 13/26 50 %
cái.
Trẻ không thích tham
gia vào giờ học, chưa nhận 9/ 26
35 %
biết và phát âm được chữ cái
Thực hiện tốt các giải pháp, biện pháp đưa ra, sau thời gian ngắn, tôi
đã thu được kết quả như sau:
Về cô giáo:
Giáo viên sử dụng phương pháp dạy lấy trẻ làm trung tâm” xây dựng môi
trường tiếng Việt: Tôi biết cách tạo môi trường để dạy, nắm được tâm tư nguyện
vọng của trẻ, vận động được trẻ đến lớp nhiều hơn. Tôi cảm thấy các bước lên
lớp nhẹ nhàng hơn, tận dụng được nhiều đồ dùng, đồ chơi sẵn có, cô chỉ là
người gợi ý, hướng dẫn, nghệ thuật lên lớp một cách linh hoạt, sáng tạo đã đem
lại kết quả cao trong giờ dạy, đặc biệt là hoạt động “Làm quen chữ cái”.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
20
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Về phía trẻ:
Với phương pháp dạy lấy trẻ làm trung tâm” xây dựng môi trường tiếng
Việt: Trẻ được khám phá, trải nghiệm, trẻ tự nguyện tham gia vào hoạt động
môn làm quen chữ cái một cách hứng thú, phát huy hết tối đa tính tích cực sáng
tạo trẻ, được trải nghiệm, trẻ tự làm, tự phục vụ...
Qua giờ Làm quen chữ cái các cháu đều nhận biết, phân biệt phát âm đúng
các chữ cái, Biết ghép các nét, tạo hình thành các chữ cái theo yêu cầu.
Từ kết quả trên cho thấy phương pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm
quen chữ cái theo hướng lấy trẻ làm trung tâm, trẻ được hình thành nền tảng
kiến thức ban đầu, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ năm học, đảm bảo mục tiêu
giáo dục toàn diện cho trẻ Mẫu giáo.
Đặc biệt đề tài trên góp phần không nhỏ vào việc giáo dục trẻ qua các hoạt
đông trãi nghiệm với chữ cái để góp phần giúp trẻ hoàn thiện hơn trong cuộc
sống của trẻ sau này.
Về phía cha mẹ học sinh: Sau khi áp dụng xây dựng theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm xây dựng môi trường tiếng việt bản thân tôi được cha mẹ học sinh tin
yêu hơn, có nhận thức tốt hơn về tầm quan trọng của vấn đề học tập, đặc biệt là
môn làm quen chữ cái…
Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị:
I. Kết luận.
Một số biện pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái theo
hướng lấy trẻ làm trung tâm xây dựng môi trường tiếng việt đã đưa ra sẽ góp
phần trang bị cho trẻ những vốn từ đầu đời làm hành trang cho rẻ học tốt Tiếng
Việt sau này. Góp phần hình thành nhân cách trẻ.
Từ những thực tế trên cũng như các kết quả đạt được, trước hết giáo viên
phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cần thiết trong một tiết dạy cho cô và trẻ, các đồ
dùng đó phải có hình dáng đẹp, an toàn, để kích thích tính tò mò của trẻ, biết lựa
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
21
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
chọn trò chơi câu đố bài hát phù hợp với nội dung và chủ đề, luôn tạo tình
huống bất ngờ thú vị.
Cần quan tâm gần gũi khuyến khích trẻ chủ động phát huy tinh độc lập
trong bộ môn và tập luyện bồi dưỡng thường xuyên cho trẻ mọi lúc mọi nơi, con
người mới phát triển toàn diện trong tương lai.
Cô giáo, gia đình phải thật sự là mái ấm tình thương của trẻ luôn luôn quan
tâm, yêu thương trẻ, giáo dục trẻ ngay từ những bước đầu đời để tạo cho trẻ
những thói quen tốt thích học chữ cái hàng ngày.
Phải có sự phối kết hợp chặt chẽ với các ban ngành đoàn thể trong toàn xã
cụ thể như: Phụ nữ, y tế, trưởng bản, hội cha mẹ học sinh trong công tác chăm
sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Tuyên truyền sâu rộng ở địa bàn công tác, thu hẹp
khoảng cách giữa trẻ dân tộc thiểu số và trẻ người Kinh để trẻ gần gũi nhau hơn.
Muốn giáo dục chăm sóc trẻ đạt kết quả tốt thì phải có sự thống nhất phương
pháp giáo dục của cô giáo ở trên lớp và phụ huynh ở nhà.
Các giải pháp đưa ra rất thiết thực và mang lại hiệu quả rõ rệt, qua trao đổi
với đồng nghiệp nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhiều giáo viên.
II. Kiến nghị.
a. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo:
Bổ sung thêm trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động ở trường mầm non.
Tổ chức các lớp tập huấn, chuyên đề về hoạt động làm quen chữ cái để giáo
viên có điều kiện trao đổi học tâp kinh nghiệm lẫn nhau.
b. Đối với nhà trường:
Trang bị thêm đồ dùng đồ chơi cho các lớp học.
Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn trao đổi kinh nghiệm về giáo dục
chăm sóc trẻ cho cán bộ giáo viên được giao lưu với các đơn vị bạn để học tập
rút kinh nghiệm.
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
22
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
Xin chân thành cảm ơn!
Ea Bông, ngày 15 tháng 3 năm 2019
Người viết sáng kiến
H’ Blim Knul
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………….....................
.......
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
23
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
1. Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non của Nguyễn Thị Ánh Tuyết – NXB
Giáo dục 1994.
2. Tài liệu hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm trong trường Mầm Non.
3. Tài liệu BDTX Năm 2013 gồm 44 mô đun( mô đun 3,mô đun 23) Bộ
Giáo dục và Đào tạo).
4. Tài liệu BDTX chu kỳ II cho giáo viên mầm non (2004-2007) do Nhà
xuất bản Giáo Dục.
5.Các tạp chí giáo dục mầm non.
6. Tạp chí giáo dục mầm non, tranh ảnh, internet.
MỤC LỤC
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
24
Một số giải pháp giúp trẻ Mẫu giáo học tốt môn làm quen chữ cái xây dựng theo hướng lây trẻ làm trung tâm tại trường
Mầm Non Cư Pang
TRA
NỘI DUNG
NG
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
1
I. Đặt vấn đề
1
II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu:
1
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2
I. Cở sở lý luận của vấn đề:
2
II. Thực trạng vấn đề:
3
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
3
IV. Tính mới của giải pháp:
13
V. Hiệu quả SKKN
14
Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị:
16
1
I. Kết luận.
6
1
II. Kiến nghị.
8
H’Blim Knul - Trường MN Cư Pang
25
