Tìm hiểu thực trạng nhận thức về giáo dục trẻ em tuổi mầm non trong gia đình (trong khu vực vĩnh yên vĩnh phúc)

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

Phần 1. mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Uốn cây từ thủa còn non
Dạy con từ thủa con còn trẻ thơ.
Câu tục ngữ đúc kết kinh nghiệm của ông cha ta đến nay vẫn còn
nguyên giá trị. Điều này chứng tỏ từ ngày xưa nhân dân ta đã có ý thức nuôi
dạy con cái ngay từ khi trẻ vừa lọt lòng. Nhưng do nhận thức của từng gia
đình khác nhau nên quá trình giáo dục có sự khác nhau ở mỗi gia đình.
Trong công cuộc đổi mới đất nước, Đảng và nhà nước ta chủ trương
Muốn tiến hành Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển
giáo dục - đào tạo, phát huy nguồn lực con người là yếu tố cơ bản của sự phát
triển nhanh và bền vững. (Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 - Ban chấp hành
Trung ương Đảng khoá VIII).
Bậc mầm non trong những năm gần đây đã được đặt đúng vị trí xứng
đáng của nó - đây là bậc học cơ sở giúp trẻ học lên các bậc học cao hơn. Vì
vậy, để tránh tình trạng "chăm ngọn, bỏ gốc" thì các bậc phụ huynh đã được
khuyến cáo về tác dụng to lớn của việc giáo dục, chăm sóc con trong gia đình.
Đối với trẻ nhỏ, gia đình là môi trường lý tưởng cho việc chăm sóc và
giáo dục chúng. Gia đình là tổ ấm được hình thành nên bởi những người
thương yêu, ruột thịt, trong đó trẻ được quan tâm chăm sóc hết lòng của ông
bà, cha mẹ, ... Gia đình là môi trường an toàn về thể chất lẫn tinh thần cho sự
phát triển của trẻ, bởi lẽ việc chăm sóc và giáo dục trẻ được thực hiện một
cách tỉ mỉ và chu đáo từng chút một. Đó là tính ưu việt của gia đình đối với
việc giáo dục trẻ nhỏ.
Văn hoá gia đình là một môi trường đặc biệt rất phù hợp với sự phát
triển của trẻ thơ. ở đó trẻ được sống trong một môi trường an toàn cả về tâm
lý và thể chất. Gia đình chăm sóc trẻ em bằng tình yêu thương ruột thịt. Chỉ có

Bùi Thị Kim Yến

1

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

ở trong gia đình đứa trẻ mới được hưởng đầy đủ tình yêu thương, mới có
những phút đùa vui thích thú bên mẹ, trò chuyên thủ thỉ với người thân, được
vỗ về âu yếm khi ăn, khi ngủ. Người lớn trong gia đình dạy trẻ bằng "giao tiếp
trực tiếp" và thường xuyên với nó. Con hỏi mẹ đáp, mẹ gọi con thưa, mẹ kể
truyện con nghe, con nói sai mẹ sửa, ... Từ đó trẻ lớn lên bên cạnh mẹ, qua đó
trẻ học ăn, học nói, ... học làm người một cách tự nhiên và nhẹ nhàng.
Có một câu phương ngôn rất sâu sắc của người da đỏ: "Tương lai của
thế giới nằm trong tay cháu bé. Người mẹ cần ôm chặt con vào lòng để bé
nhận ra thế giới là của mình. Còn người cha thì bồng con lên ngọn đồi cao
nhất để bé nhận ra thế giới là như thế nào". Và A.C. MacKaRenCô đã từng
nói: Những gì mà bố mẹ đã làm cho con trước tuổi học, đó là 90% kết quả
của quá trình giáo dục.
Tất cả những điều đó chứng tỏ gia đình giữ một vị trí quan trọng trong
quá trình giáo dục trẻ mầm non. Hiện nay phần lớn các gia đình đã nhận thức
được vị trí quan trọng đó. Song vẫn còn một số gia đình cho rằng trẻ con chỉ
cần "biết ăn, biết ngủ" là được, trẻ còn bé chưa biết gì không cần phải giáo
dục.
Bản thân tôi, với tư cách là một sinh viên năm cuối nghành Sư phạm

giáo dục mầm non, hiện đã và đang được học tập và rèn luyện dưới mái trường
Đại học Sư phạm Hà Nội 2 tại Xuân Hoà - Phúc Yên - Vĩnh Phúc. Tôi cảm
thấy mình có trách nhiệm góp một phần kiến thức đã được cung cấp và trau
dồi tại trường để giúp cho các gia đình nhận thức được tầm quan trọng của
việc giáo dục gia đình đối với trẻ mầm non. Từ đó nâng cao chất lượng giáo
dục đào tạo.
Vì vậy tôi chọn đề tài nghiên cứu "Tìm hiểu thực trạng nhận thức về
giáo dục trẻ em tuổi mầm non trong gia đình khu vực Vĩnh Yên - Vĩnh
Phúc".

Bùi Thị Kim Yến

2

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

2. Lịch sử nghiên cứu đề tài
Đã có rất nhiều nhà tâm lý, giáo dục học nghiên cứu vấn đề nhận thức
về giáo dục trẻ em trong gia đình và các khía cạnh của nó.
Theo Arixtốt nhà giáo dục tiêu biểu của Hy Lạp cổ đại, ông đánh giá
rất cao vai trò của giáo dục gia đình trong việc giáo dục trẻ em, nhất là giáo
dục ban đầu. Theo J.A. CooMenXki: muốn giáo dục trẻ em phải dựa vào đặc
điểm phát triển về mặt sinh lý và tâm lý của trẻ để giáo dục trẻ. Tác giả L.F.
Oxtropxcaia trong cuốn tại sao trẻ không vâng lời viết những bậc cha mẹ
nhận thức rõ tất cả trách nhiệm giáo dục trẻ mà xã hội giao cho mình, đã biểu

hiện một sự quan tâm lớn đối với những tri thức sư phạm
ở Việt Nam, tác giả Nguyễn ánh Tuyết trong cuốn Giáo dục mầm
non những vấn đề lý luận và thực tiễn cũng đưa ra vai trò của giáo dục gia
đình đối với sự phát triển của trẻ thơ. Tác giả Vũ Mạnh Quỳnh trong cuốn Tư
vấn ứng xử sư phạm với trẻ ở độ tuổi mẫu giáo viết sự phát triển hoàn thiện
của trẻ trong tương lai phụ thuộc rất nhiều vào cách chăm sóc giáo dục của
cha mẹ[6, tr5]
Tuy nhiên đề tài tìm hiểu thực trạng nhận thức về giáo dục trẻ em
trong gia đình khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc thì chưa có ai nghiên cứu. Vì
thế mà tôi sẽ đi tìm hiểu, nghiên cứu đề tài này.
3. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu thực trạng nhận thức về giáo dục trẻ em tuổi mầm non trong
gia đình khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc nhằm nâng cao nhận thức về giáo dục
trẻ em trong gia đình.
4. Mức độ và phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu nhận thức của các bậc phụ huynh của các trẻ 3 6 tuổi ở
khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc về nội dung giáo dục trẻ và phương pháp giáo
dục trẻ trong gia đình.

Bùi Thị Kim Yến

3

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

5. Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu những tài liệu liên quan đến giáo dục trẻ em, tâm lý trẻ
em để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
- Xây dựng hệ thống câu hỏi điều tra và tiến hành điều tra.
- Phát hiện ra thực trạng nhận thức về giáo dục trẻ em trong gia đình ở
khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc.
- Đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao nhận thức về việc giáo dục
trẻ em tuổi mầm non trong gia đình ở khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc.
6. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
Nhận thức của các bậc phụ huynh về việc giáo dục trẻ em trong
gia đình khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc
2. Khách thể nghiên cứu
Các bậc phụ huynh của các cháu từ 3 6 tuổi ở khu vực Vĩnh
Yên Vĩnh Phúc
7. Giả thuyết khoa học
Hiện nay có nhiều bậc phụ huynh của các cháu từ 3 6 tuổi đã nhận
thức được vị trí và vai trò của giáo dục gia đình với tuổi mầm non. Xong do
nhữg quan niệm, trình độ, cách sống và cách sinh hoạt trong từng gia đình là
khác nhau vì vậy nhiều bậc phụ huynh chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa và vị
trí của giáo dục gia đình với trẻ mầm non. Do đó trong nội dung và phương
pháp giáo dục trẻ có những sai lệch đáng tiếc. Tuy nhiên, nếu họ được tư vấn
và cung cấp những kiến thức khoa học về lĩnh vực này, họ sẽ giáo dục các
cháu bằng nội dung và phương pháp giáo dục đúng đắn.
8. ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Việc tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng giáo dục trẻ mầm non là rất quan
trọng và cần thiết. Trên cơ sở tìm hiểu, phát hiện việc giáo dục trẻ sẽ giúp ta

Bùi Thị Kim Yến

4

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

tìm ra được những nhận thức tích cực cũng như tiêu cực của thực tiễn giáo dục
trẻ tuổi mầm non hiện nay. Từ đó tư vấn những nội dung và phương pháp giáo
dục trẻ đúng đắn trong gia đình giúp các bậc phụ huynh nôi dạy con đúng
khoa học, tạo cơ sở để các cháu phát triển toàn diện, xây dựng cho xã hội một
thế hệ khỏe về thể lực, lành mạnh về tâm hồn và thông minh về trí tuệ.
9. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu
- Phương pháp trò chuyện
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp phân tích kết quả
- Phương pháp thống kê toán học
- phương pháp tổng kết kinh nghiệm
10. Dự kiến công trình nghiên cứu
Phần 1: Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Lịch sử nghiên cứu đề tài
3. Mục đích nghiên cứu
4. Mức độ và phạm vi nghiên cứu
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
6. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
7. Giả thuyết khoa học
8. ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài

9. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu
10. Dự kiến công trình nghiên cứu
Phần 2: Nội dung
Chương 1. Cơ sở lý luận
1.1.

Nhận thức là gì?

1.2.

Giáo dục là gì?

Bùi Thị Kim Yến

5

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

1.3.

Giáo dục gia đình là gì?

1.4.

Vai trò của giáo dục gia đình

1.5.

Đặc điểm tâm lý lứa tuổi mầm non

1.6.

Một số biện pháp cơ bản trong giáo dục gia đình với tuổi mầm non

Chương 2. Thực trạng nhận thức của các bậc phụ huynh khu vực
Vĩnh Yên Vĩnh Phúc về giáo dục gia đình với tuổi mầm non
2.1. Một số nét khái quát về khách thể nghiên cứu
2.2. Nhận thức của các bậc phụ huynh khu vực Vĩnh Yên Vĩnh
Phúc về vai trò của giáo dục gia đình với trẻ tuổi mầm non
2.3. Nhận thức của các bậc phụ huynh về những yếu tố tác động
đến trẻ tuổi mầm non
2.4. Nhận thức của các bậc phụ huynh về giáo dục hành vi ứng xử
trong giao tiếp với trẻ mầm non
2.5. Nhận thức của các bậc phụ huynh về tác động của các biện
pháp giáo dục đối với trẻ mầm non
Chương 3. Một số tác động thử nghiệm nhằm nâng cao nhận thức của
các bậc phụ huynh về giáo dục trẻ em tuổi mầm non trong gia đình
khu vực Vĩnh Yên Vĩnh Phúc
3.1. Mục tiêu thử nghiệm
3.2. Nội dung thử nghiệm
3.3. Kết quả thử nghiệm
Phần kết luận và kiến nghị
1. Kết luận
2. Kiến nghị

Bùi Thị Kim Yến

6

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

Nội dung
Chương 1. cơ sở lý luận
1.1. Nhận thức là gì?
Để phản ánh hiện thực khách quan, con người không chỉ bày tỏ thái độ
của mình với nó mà trước hết là nhận thức về thế giới đó. Để có một hành vi
văn hoá đẹp, biết tôn trọng, lễ phép với người lớn, thể hiện bằng cử chỉ, hành
động, lời nói thì trước hết chúng ta phải nhận thức được người lớn là những
người bề trên, là người hơn tuổi mình. Những hiện tượng tâm lí của con người
(cảm giác, tri giác, tư duy) nhằm phản ánh hiện thực khách quan, gọi là
hoạt động nhận thức của con người. Hoạt động này mang lại những sản phẩm
khác nhau về hiện thực khách quan (hình ảnh, hình tượng, biểu tượng, khái
niệm). Nhận thức là một trong ba mặt cơ bản của đời sống tâm lí con người.
Theo quan điểm triết học Mac - Lênin, nhận thức là quá trình phản ánh
biện chứng hiện thực khách quan vào trong bộ óc của con người, có tính tích
cực, năng động, sáng tạo, trên cơ sở thực tiễn [1, tr25]
Còn theo Từ điển bách khoa Việt Nam, nhận thức là quá trình biện
chứng của sự phản ánh thế giới khách quan trong ý thức con người, nhờ đó
con người tư duy và không ngừng tiến đến gần khách thể [11, tr224]
1.2. Giáo dục là gì?

Theo quan điểm của học thuyết Mac - Lênin bản chất của con người là
tổng hoà các mối quan hệ xã hội, như vậy con người và xã hội không tách rời
nhau.Xã hội muốn phát triển cần dựa vào giáo dục. Giáo dục góp phần làm cho
xã hội phát triển thông qua sản phẩm của nó - đó là những con người có nhân
cách.
Trong từ điển tiếng Việt có ghi giáo dục là hoạt động nhằm tác động
một cách có hệ thống đến sự phát triển tinh thần, thể chất của đối tượng nào

Bùi Thị Kim Yến

7

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

đó, làm cho đối tượng ấy dần dần có được những phẩm chất và năng lực như
yêu cầu đề ra"[10, tr379]
Quá trình giáo dục là một quá trình hoạt động phối hợp tương tác giữa
người giáo dục và người được giáo dục, được tổ chức một cách có mục đích,
có kế hoạch. Dưới sự chỉ đạo của người giáo dục, người được giáo dục tự giác,
tích cực và tự lực nắm vững hệ thống quan điểm, niềm tin, thái độ và hình
thành hành vi, thói quen hành vi phù hợp với các chuẩn mực đạo đức.
1.3. Giáo dục gia đình là gì?
Giáo dục gia đình được hiểu là toàn bộ những tác động của gia đình đối
với sự hình thành và phát triển nhân cách con người, trước hết của lớp trẻ.
Không thể có sự hình thành và phát triển nhân cách một cách đầy đủ và vững

bền nếu không có một môi trường giáo dục gia đình thuận lợi. Bởi vì gia đình
là thể chế đầu tiên, quan trọng nhất in dấu lên nhân cách đang hình thành vào
lứa tuổi còn non dại, khi trẻ em chưa có ý thức rõ về điều đó.
Những mối liên hệ của trẻ em với môi trường nguyên thuỷ này, đặc biệt
với bố và mẹ, quyết định phương thức ứng xử, nhất là về mặt tình cảm mà
chúng sẽ trải qua sau này trong những mối liên hệ với những cá nhân khác.
Một mối liên hệ tốt với bố mẹ, nhất là với mẹ nếu được coi là tốt, sẽ đem lại
cho trẻ sự phấn chấn, tin cậy, lòng biết ơn và lòng hào hiệp sau này. Còn nếu
như mối liên hệ ấy bị trẻ coi là xấu thì sẽ đem lại cho chúng nỗi lo sợ mất đi
cái gì đang có, sự bất an, sự ganh tức, sự nghi ngờ, thậm chí cả sự co mình lại
kiểu tinh thần phân lập.
1.4. Vai trò của giáo dục gia đình
Tổ ấm gia đình là cái nôi, là một bến đỗ để từ đó con người bước ra
ngoài xã hội. Một trong những chức năng cơ bản, quan trọng của gia đình đó
là chức năng nuôi nấng và giáo dục con cái. Nếu con người sinh ra mà không
được nuôi nấng và dạy dỗ trong một gia đình thực sự thì khó có điều kiện trở

Bùi Thị Kim Yến

8

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

thành người bình thường. Nếu từ nhỏ con người không được giáo dục đầy đủ
thì lớn lên sẽ trở thành hoang dã, không có gia giáo, nề nếp:

Bé không vin cả gãy cành
Giáo dục gia đình có tác động mạnh mẽ, có ý nghĩa sâu sắc với trẻ thơ
và có ý nghĩa to lớn đến cả cuộc đời của con người ngay cả lúc trưởng thành
cho đến khi về già. Trong giáo dục trẻ, người mẹ có ảnh hưởng rất lớn đến
những phẩm chất đạo đức, những nét tính cách và năng lực của con cái. Cho
nên trong cuốn Tình huống giáo dục gia đình của Xecmiacer có viết Có
một thực tế lạ lùng là phần lớn những thiên tài đều có những bà mẹ tuyệt vời
và họ nhận được ở người mẹ nhiều hơn là ở người cha [3, tr78]
Hơn nữa, giáo dục gia đình có nét đặc thù riêng mà giáo dục nhà trường
và giáo dục xã hội không có, đó là giáo dục gia đình dựa vào tình yêu thương
của những người ruột thịt, quan hệ trong gia đình là quan hệ huyết thống. Con
cái trong gia đình luôn được ông bà, cha mẹ sẵn sàng hy sinh cả vật chất và
tinh thần để tạo thuận lợi cho việc giáo dục con cái nên người. Vì vậy,giáo dục
gia đình là nền giáo dục toàn diện nhất.
Giáo dục trẻ tuổi mầm non trong gia đình chỉ đạt hiệu quả tốt khi các
thành viên trong gia đình đều hiểu được tầm quan trọng của giáo dục gia đình
và trách nhiệm lớn lao đối với xã hội.
Cần nhận thức rằng: dạy một đứa trẻ trở thành một người tốt sẽ dễ hơn
rất nhiều là phải cải tạo một đứa con hư thành một người bình thường.
Giáo dục trẻ trong gia đình là một khoa học và là một nghệ thuật. Nó
mang ý nghĩa thời sự, nó luôn luôn nảy sinh nhiều điều mới mẻ nên đòi hỏi
các gia đình phải luôn luôn khám phá, tìm hiểu.

Bùi Thị Kim Yến

9

K31 Giáo dục mầm non

Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

1.5. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi mầm non
1.5.1. Đặc điểm phát triển tâm lí của trẻ 3 - 4 tuổi
Những phẩm chất tâm lý và những đặc điểm nhân cách của trẻ được
phát triển mạnh mẽ nhất là trong hoạt động vui chơi. Trò chơi đóng vai theo
chủ đề không chỉ có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển trí tưởng tượng của
trẻ, mà còn có tác động rất mạnh đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ.
Mối quan hệ Người - Người được phản ánh trong trò chơi, những rung động,
thái độ buồn rầu, vui vẻ được gợi lên ở trẻ. Qua trò chơi, trẻ còn được hình
thành những phẩm chất, ý chí như tính mục đích, tính kỷ luật, tính dũng cảm.
Nếu trẻ đóng vai người lính gác thì phải thực hiện kỷ luật thật nghiêm minh,
vào vai lái xe thì phải bình tĩnh, nhanh nhẹn Vì vậy mà A.C. MacKaRenCô
đã viết Trò chơi có một ý nghĩa quan trọng đối với trẻ. Đứa trẻ thể hiện như
thế nào trong trò chơi thì sau này nó cũng thể hiện như thế trong công việc. Vì
vậy một nhà hoạt động trong tương lai trước tiên phải được giáo dục trong trò
chơi.
1.5.2. Đặc điểm phát triển tâm lí của trẻ 4 - 5 tuổi
Việc chơi trong nhóm bạn bè là một nhu cầu bức bách đối với trẻ. Từ đó
xã hội trẻ em được hình thành. Nỗi đau khổ, điều làm cho trẻ buồn bã, ỉu
xìu là thiếu bạn bè để cùng chơi. Nếu người lớn không thấy được nhu cầu đó
của trẻ để tạo điều kiện cho chúng chơi với nhau thì đó là một sai lầm trong
giáo dục. Tính a dua trở thành một tật xấu trong nhân cách của trẻ nếu như
người lớn không kịp thời hướng dẫn cho trẻ biết nhận xét một cách độc lập về
các sự việc xảy ra quanh trẻ.
Đời sống tình cảm của trẻ phát triển mạnh mẽ. Trẻ thèm khát sự trìu
mến, yêu thương của người lớn, đồng thời rất lo sợ trước thái độ thờ ơ, lạnh
nhạt của những người xung quanh. Đáng lưu ý hơn là sự bộc lộ tình cảm mạnh

mẽ của trẻ với những người xung quanh. Trước hết là với ông bà, bố mẹ. Trẻ

Bùi Thị Kim Yến

10

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

rất thích quan tâm đến các bạn trong nhóm, các em nhỏ. Tình cảm của trẻ còn
được biểu lộ với cả động vật, cỏ cây Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn tình
cảm thẩm mỹ của trẻ phát triển mạnh mẽ. Trẻ rất dễ sung sướng, ngỡ ngàng
khi nhìn thấy một bông hoa tươi thắm, một cánh bướm sặc sỡ Giáo dục
thẩm mỹ cho trẻ lúc này sẽ mang lại hiệu quả to lớn cho giáo dục các mặt
khác, đặc biệt là giáo dục đạo đức cho trẻ.
1.5.3. Đặc điểm phát triển tâm lí của trẻ 5 - 6 tuổi
Đây là lứa tuổi chuẩn bị bước vào trường phổ thông. Giai đoạn này,
những cấu tạo tâm lí trong độ tuổi mẫu giáo nhỡ vẫn được tiếp tục phát triển
mạnh. Với sự giáo dục của người lớn, những chức năng tâm lí đó sẽ được hoàn
thiện tạo cơ sở ban đầu cho sự phát triển nhân cách sau này của con người.
Trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ, nhưng vẫn còn nhiều trẻ phát âm
ngọng, dùng từ sai, nói năng chưa đúng. Chủ yếu là do trẻ học lỏm của người
lớn hay bắt chước. Do đó ở gia đình cũng như ở lớp mẫu giáo cần coi trọng
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những nội dung quan trọng của
giáo dục mầm non.
Trẻ cũng đã bắt đầu ý thức được về giới tính của mình. Những nhận xét,

đánh giá bắt đầu mang sắc thái giới tính. Trẻ thường nói con trai mà lại khóc
à! hay con gái mà lại đánh nhau à?. Trẻ bắt đầu nhận biết mình là như thế
nào, có những đặc điểm gì. Trẻ bắt đầu đánh giá người khác, nhưng bị tình
cảm, xúc cảm chi phối mạnh. Trẻ biết điều khiển hành vi của mình theo mục
đích đã định. Sự tập trung, tính bền vững của chú ý tăng lên. Nhu cầu nhận
thức phát triển mạnh. Hoạt động vui chơi không thoả mãn nhu cầu này, trẻ
phải tìm đến một hoạt động mới - đó là hoạt động học tập. Vì vậy việc chuẩn
bị sẵn sàng về mặt tâm lí cho trẻ đến trường phổ thông là một việc làm rất
quan trọng.

Bùi Thị Kim Yến

11

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

1.6. Một số biện pháp cơ bản trong giáo dục gia đình với tuổi mầm non
1.6.1. Tổ chức hoạt động cho trẻ
Đây là con đường cơ bản để hình thành và phát triển nhân cách con
người, qua đó thể hiện được mối quan hệ của mình với thế giới xung quanh.
Với trẻ mầm non thì hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo. Gia đình cần tổ
chức những trò chơi lành mạnh hợp lứa tuổi, hợp vệ sinh, hợp sở thích, an toàn
cho trẻ. Khi tham gia vào hoạt động trẻ sẽ hiểu biết thêm về thế giới đồ vật, về
quan hệ con người - con người, con người với thế giới đồ vật. Qua đó trẻ thấy
được cái hay để học tập, cái dở, cái xấu để tránh.

Cha mẹ cần hướng dẫn, giao trách nhiệm cho trẻ, hướng dẫn cụ thể các
hệ thống, thao tác. Đồng thời người lớn cũng cần đánh giá việc thực hành quá
trình hoạt động của trẻ để kịp thời uốn nắn những lệch lạc, sai xót. Cần động
viên, khích lệ khi trẻ có sự sáng tạo.
1.6.2. Biện pháp khuyên bảo, thuyết phục
Người lớn dùng lời để diễn giải, khuyên bảo, phân tích nhằm giúp trẻ
hiểu được, nhận thức được ý nghĩa xã hội, ý nghĩa cá nhân và sự cần thiết phải
thực hiện những hành vi đạo đức trong cuộc sống hằng ngày.
Trong gia đình thì ông bà, cha mẹ cần lưu ý:
- Lời nói phải ngắn gọn, dễ hiểu.
- Nội dung thuyết phục phù hợp với trình độ nhận thức của trẻ. Giọng
điệu, lời nói phải thu hút sự chú ý của trẻ, thể hiện được sự đồng cảm với trẻ.
- Cha mẹ phải chọn thời điểm thích hợp, giữ tâm lý thoải mái để thuyết
phục, tránh tạo không khí nặng nề, căng thẳng.
1.6.3. Biện pháp rèn luyện thói quen
- Dạy trẻ lễ phép với người trên: nói năng lễ phép
- Ngăn nắp, gọn gàng.
- Biết yêu lao động.

Bùi Thị Kim Yến

12

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

- Khách vào nhà phải biết vui vẻ chào hỏi khách.
- Luôn luôn nghĩ đến những người thân yêu.
Dạy trẻ hình thành thói quen làm theo năm điều Bác Hồ dạy.
1.6.4. Biện pháp khen thưởng
Mục đích của khen thưởng là giúp trẻ luôn luôn nỗ lực hơn nữa nên cần
phải khen thưởng kịp thời để khích lệ trẻ và duy trì thành tích đạt được. Tuy
nhiên không được khen quá dễ dãi, không nên khen quá lời dễ sinh ra tính
kiêu ngạo, tự mãn ở trẻ và có lúc trẻ sẽ coi khen thưởng như một sự mua
chuộc dẫn đến trẻ mặc cả cho những gì mình làm.
1.6.5. Biện pháp kỷ luật, trừng phạt
Cần lưu ý không nên sử dụng roi vọt, sức mạnh trong những cơn giận
dữ, bực tức. Gia đình cần bàn bạc và thống nhất một số hình thức kỷ luật,
trừng phạt trẻ sao cho có tác dụng.
Tóm lại, nên sử dụng tất cả các phương pháp trên sao cho phù hợp, hài
hoà. V.A.XuKhômLinXiki đã từng nói Nếu chỉ giáo dục bằng một cách thức
nào đó thôi thì cũng như cố chơi một bản giao hưởng trên một phím đàn.
Như vậy chỉ có sự hài hoà giữa các phương pháp mới thành công trong việc
giáo dục trẻ.

Bùi Thị Kim Yến

13

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

CHƯƠNG 2. THựC TRạNG NHậN THứC CủA CáC BậC PHụ
HUYNH KHU VựC Vĩnh yên vĩnh phúc Về GIáO DụC GIA
ĐìNH VớI TuổI MầM NON

2.1. Một số nét khái quát về khách thể nghiên cứu
Trong thời gian hai tháng thực tập tại trường Mầm Non Ngô Quyền
Vĩnh Yên Vĩnh Phúc, tôi đã có điều kiện được tiếp xúc, trò chuyện với các
bậc phụ huynh, với trẻ tuổi mầm non ở khu vực này. Phần lớn phụ huynh ở
đây là công nhân viên chức nhà nước, giáo viên, bác sĩ, số ít là kinh doanh,
buôn bán, diễn viên và ở nhà nội trợ, ... Vì vậy nên trình độ nhận thức của họ
về việc giáo dục trẻ trong gia đình cũng khác nhau và còn ít nhiều hạn chế.
Phần lớn các phụ huynh cố gắng thu xếp công việc, dành thời gian chăm sóc
cho con. Số ít còn lại do yếu tố công việc, phải đi làm cả ngày, hoặc họ quá lo
cho công việc kinh doanh, buôn bán nên không có nhiều thời gian chăm sóc
con cái. Có một số phụ huynh trao gửi con cho người quen, gửi ở trường mầm
non từ sáng đến chiều, lại nhờ người khác đón con. Có những gia đình có điều
kiện kinh tế nhưng lại không có thời gian phải nhờ người ở đưa đón con tới
trường hàng ngày. Điều này có ảnh hưởng không nhỏ đến mối quan hệ cha mẹ
và con cái. Và cha mẹ cũng sẽ không phát hiện kịp thời những diễn biến tâm
sinh lý của con để kịp thời chỉnh sửa, tác động cho phù hợp.
Hơn nữa trình độ nhận thức cũng là một nguyên nhân nhiều phụ huynh
để con tự lớn mà không chú ý đến giáo dục. Không ít phụ huynh chưa nhận
thức được hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo, nhiều người còn xem nhẹ
việc giáo dục con ngay từ nhỏ. Một vấn đề nữa là năng lực giáo dục con trong
gia đình của nhiều bậc phụ huynh còn hạn chế. Nhiều gia đình có phương
pháp giáo dục sai lầm. Có nhiều người quá chiều con, có gia đình lại quá khắt

Bùi Thị Kim Yến

14

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

khe với con. Những điều này đều ảnh hưởng không tốt đến quá trình phát triển
của trẻ.
Vĩnh Yên là thành phố đang trên đà phát triển, điều kiện sống của người
dân ở đây rất khá giả. Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng có nhận
thức đúng đắn trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Trẻ ở khu vực này có đặc
điểm tâm lý khác với trẻ khu vực nông thôn. qua tìm hiểu, trò chuyện với các
phụ huynh của trẻ ở các độ tuổi từ 3 6 tuổi. Tôi nhận thấy phần lớn trẻ được
bố mẹ chăm lo chu đáo về đời sống vật chất và tinh thần. Trẻ được bố mẹ, ông
bà ở nhà nuông chiều, vì thế nên đa số trẻ đến trường hay quấy khóc đòi theo
bố mẹ về nhà. Trẻ đã có khả năng tự phục vụ, ý thức tự giác ở trẻ khá cao. Trẻ
đã biết giúp đỡ cô những công việc vừa sức như thu gọn đồ dùng, đồ chơi. Đến
lớp trẻ tự cất dép gọn gàng, tự lấy ghế ngồi. Giờ ăn cơm cũng tự xúc ăn, tự
giác đi vệ sinh trước khi đi ngủ.
Những thực trạng trên có ảnh hưởng rất lớn đến việc giáo dục trẻ trong
gia đình.Và để tìm hiểu rõ hơn về nhận thức của các bậc phụ huynh trong việc
giáo dục trẻ tuổi mầm non, tôi đã tiến hành điều tra, trưng cầu ý kiến của họ
và đã thu được những kết quả nhất định.
2.2. Nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục gia đình với
trẻ tuổi mầm non.
Để tìm hiểu thực trạng nhận thức của các bậc phụ huynh về việc giáo
dục trẻ trong gia đình,tôi đã đưa ra hệ thống câu hỏi và đáp án trong phiếu
trưng cầu ý kiến để các bậc phụ huynh lựa chọn, bày tỏ, thể hiện quan điểm

của mình , đồng thời trò chuyện, giúp họ tiếp cận và có những phương pháp
giáo dục con thật đúng đắn.
Tiến hành điều tra ý kiến phụ huynh có con ở các độ tuổi: 27phụ huynh
có con lớp 3 tuổi. 26 phụ huynh có con lớp 4 tuổi. 27 phụ huynh có con lớp 5
tuổi. Tổng số phiếu điều tra là 80.

Bùi Thị Kim Yến

15

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

Có 5 câu hỏi đầu tiên trong phiếu điều tra nhằm tìm hiểu nhận thức của
các bậc phụ huynh về vai trò của giáo dục gia đình với trẻ tuổi mầm non, kết
quả thu được như sau:
Bảng 1. Thực trạng nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò của giáo
dục gia đình với trẻ mầm non
STT

Câu hỏi

Câu trả lời

Số lượng

%

64

80

16

20

Anh chị nghĩ nên giáo dục A. Ngay từ nhỏ trong gia đình

67

83,75

con mình từ khi nào?

B. Khi trẻ đi học

13

16,25

C. Đợi đến khi trẻ ra ngoài xã

0

0

Theo anh (chị) việc giáo trẻ
1

ngay từ nhỏ có ảnh hưởng

A. Có ảnh hưởng

đến sự phát triển sau này B. Không ảnh hưởng
của trẻ không?

2

hội
Anh (chị) sẽ giáo dục con

A. Chỉ giáo dục đạo đức.

8

8,75

theo những tiêu chí nào?

B. Giáo dục thể chất và thẩm

2

2,5

0

0

70

87,5

Trong gia đình anh (chị) A. Bố

13

16.25

người có ảnh hưởng nhiều B. Mẹ

45

56,25

nhất tới trẻ là

C. Ông bà

22

27,5

A. Có ảnh hưởng

66

82,5

mẹ, không khí gia đình, B. ảnh hưởng đôi chút

13

16,25

có ảnh hưởng đến tính cách C. Không ảnh hưởng
của trẻ sau này không?

1

1,25

mỹ cho trẻ.

3

C. Giáo dục thái độ và kỹ
năng lao động
D. Cả 3 phương án trên

4

Theo anh (chị) thói quen
sinh hoạt, thái độ của cha
5

Bùi Thị Kim Yến

16

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

Quan sát bảng 1 tôi thấy đa số các bậc phụ huynh đã nhận thức đúng
tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ tuổi mầm non trong gia đình. Bên cạnh
đó vẫn còn số ít phụ huynh chưa nhận thức đúng vai trò của giáo dục gia đình
với trẻ mầm non, cụ thể:
Tôi đặt câu hỏi đầu tiên: Theo anh (chị) việc giáo dục trẻ ngay từ nhỏ có
ảnh hưởng đến sự phát triển sau này của trẻ không?. Hầu hết các bậc phụ
huynh đều cho rằng việc giáo dục trẻ ngay từ nhỏ có ảnh hưởng tới sự phát triển
sau này của trẻ . Trong số 80 phụ huynh được hỏi có 64 phụ huynh, chiếm 80%
trả lời là có ảnh hưởng, có 16 phụ huynh trả lời là không ảnh hưởng.
Kết quả trên là điều dễ hiểu vì phụ huynh ở khu vực Vĩnh Yên Vĩnh
Phúc chủ yếu là cán bộ, công nhân, viên chức nhà nước nên họ có điều kiện
tìm hiểu về giáo dục trẻ em. Song bên cạnh đó còn một số phụ huynh còn
chưa nhận thức đúng về vai trò của giáo dục với trẻ mầm non. Một thực tế
đáng lưu ý là trong số những phụ huynh này, ngoài những người làm buôn bán
kinh doanh và nội trợ ra có tới 4 phụ huynh là cán bộ, viên chức nhà nước.
Quan sát trẻ là con của những phụ huynh này, tôi thấy những em này rất
bướng bỉnh, hay tranh giành đồ chơi, cãi vã, đánh nhau với bạn bè trong lớp.
Các em có biểu hiện như vậy là do ở nhà được bố mẹ quá nuông chiều.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ, hầu hết các bậc

phụ huynh đều cho rằng nên bắt đầu giáo dục con cái ngay từ khi còn nhỏ
trong gia đình.
Trong số 80 phụ huynh được hỏi, có tới 67 phụ huynh, chiếm 83,75%
trả lời nên giáo dục con ngay từ khi còn nhỏ trong gia đình. Có 13 phụ huynh,
chiếm 16,25% cho rằng nên giáo dục trẻ khi trẻ bắt đầu đi học. Và không có
phụ huynh nào trả lời nên để trẻ ra ngoài xã hội rồi mới giáo dục.
Thực tế này chứng tỏ các bậc phụ huynh rất quan tâm tới việc giáo dục
con cái mình. Bởi vì, những gia đình ở đây đa số là những gia đình trẻ, có kiến
thức khoa học, sinh đẻ có kế hoạch, chỉ sinh từ 1 2 con, lại có điều kiện về

Bùi Thị Kim Yến

17

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

kinh tế nên họ hiểu cần phải giáo dục con trẻ ngay từ nhỏ trong gia đình. Họ
hiểu được rằng giáo dục cho con ngay từ khi trẻ còn nhỏ là một nhiệm vụ
quan trọng của gia đình. Có giáo dục ngay từ nhỏ thì sau này lớn lên trẻ mới
có những thói quen tốt, hành vi tốt. Hơn nữa giáo dục gia đình bằng tình cảm
yêu thương của những người thân yêu ruột thịt sẽ tạo cho trẻ có một tâm lý an
toàn, thoải mái, qua đó trẻ học làm người một cách tự nhiên
Có 13 phụ huynh cho rằng nên bắt đầu giáo dục con khi trẻ bắt đầu đi
học. Qua trò chuyện với những phụ huynh này, tôi được biết họ chủ yếu làm
nghề buôn bán kinh doanh, họ quan niệm như vậy là do họ nghĩ giáo dục ở

đây chỉ là việc dạy cho trẻ các môn học đơn thuần chứ không bao gồm cả việc
dạy trẻ học ăn học nói học làm người. Một số phụ huynh làm cán bộ nhân
viên nhà nước nuông chiều con thì cho rằng trẻ còn quá nhỏ, chưa biết gì việc
giáo dục trẻ là chưa cần thiết, giáo dục từ nhỏ sẽ là gò bó trẻ, khi trẻ bắt đầu đi
học mới bắt đầu giáo dục lúc đó cũng chưa muộn. Quan sát những trẻ là con
của những phụ huynh này tôi thấy vì trẻ chưa được sự giáo dục đúng đắn của
bố mẹ, trẻ được cưng chiều nên chỉ biết đòi hỏi cho bản thân mình chỉ thích
làm theo ý mình, không thích nghe lời dạy bảo của bất kì ai, trẻ thường khóc
lóc, hờn dỗi để đe doạ mọi người cho đến khi đạt được mục đích của mình.
Với mục đích tìm hiểu nội dung của giáo dục trẻ trong gia đình, tôi đã
xây dựng phiếu điều tra: Anh chị sẽ giáo dục con theo những tiêu chí nào?
và thu được kết quả như sau: trong số 80 phụ huynh được hỏi có 70 phụ huynh
chiếm 87,5% tổng số phụ huynh đều nhận thức rõ ràng là cần phải giáo dục
trẻ một cách toàn diện từ việc giáo dục đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, thái độ, kỹ
năng lao động và sự hiểu biết thế giới xung quanh. Có 8 phụ huynh chiếm
10% trả lời chỉ cần giáo dục đạo đức cho trẻ. 2 phụ huynh chiếm 2,5% trả lời
chỉ cần giáo dục thể chất và thẩm mỹ cho trẻ. Không có phụ huynh nào trả lời
chỉ cần giáo dục thái độ và kỹ năng lao động.

Bùi Thị Kim Yến

18

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

Kết quả trên cũng là điều dễ hiểu vì phần lớn phụ huynh trên đều thừa
nhận việc giáo dục từ nhỏ cho trẻ là rất cần thiết cho sự phát triển sau này của
trẻ. Họ muốn con cái mình ngay từ nhỏ được bồi dưỡng thói quen đạo đức tốt
với các tiêu chí: cơ thể khoẻ mạnh, đầu óc linh hoạt, tính cách tốt, hứng thú
lao động, tình cảm tốt đẹp. Nhằm xây dựng cho con mình một nền tảng tốt
cho sự giáo dục tiếp theo trong nhà trường và xã hội. Tồn tại một số phụ
huynh hạn chế trong cách giáo dục con cái, qua trò chuyện và tìm hiểu với
những phụ huynh này tôi được biết những phụ huynh cho rằng chỉ cần giáo
dục đạo đức cho trẻ là do họ nghĩ trẻ con rất nhỏ chưa thể giáo dục cho trẻ
được điều gì, con cái họ chỉ cần ngoan ngoãn biết vâng lời người lớn là được.
Các phụ huynh cho rằng chỉ cần giáo dục thể chất và thẩm mỹ cho trẻ cũng
vậy, họ nghĩ trẻ nhỏ chỉ cần chăm sóc sao cho trẻ khoẻ mạnh đợi trẻ lớn lên
rồi mới cần đến việc giáo dục trẻ cũng chưa muộn.
Để tìm hiểu xem trong gia đình người quan tâm gần gũi, trò chuyện với
trẻ nhất là ai, tôi hỏi: Trong gia đình anh (chị) người có ảnh hưởng nhiều nhất
tới trẻ là ai?. Trong số 80 phụ huynh được hỏi có 13 phụ huynh chiếm
16,25% trả lời bố của trẻ là người có ảnh hưởng nhiều nhất tới trẻ. Có 45 phụ
huynh chiếm 56,25% trả lời mẹ của trẻ là người có ảnh hưởng nhiều nhất tới
trẻ. Có 22 phụ huynh chiếm 27,5% trả lời ông, bà là người có ảnh hưởng nhiều
nhất tới trẻ.
Như vậy đa số phụ huynh trả lời mẹ là người ảnh hưởng tới trẻ nhiều
nhất. Bởi vì ngay từ lúc mới sinh, người mẹ luôn là người gần gũi với trẻ nhiều
nhất. Càng về sau, người mẹ càng có ảnh hưởng lớn đến những phẩm chất đạo
đức, những nét tính cách và năng lực của trẻ. Nhưng cũng có những gia đình
mà cha mẹ phải làm việc cả ngày, phải gửi trẻ cho ông bà, ông bà là người đưa
đón trẻ đến trường, là người có nhiều thời gian gần gũi chăm sóc, trò chuyện
với trẻ hơn do vậy ông bà có ảnh hưởng lớn tới trẻ. Những gia đình bố có ảnh

Bùi Thị Kim Yến

19

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

hưởng nhiều nhất tới trẻ là do trẻ hợp bố hơn mẹ, bố hay gần gũi trò chuyện
hay chơi với con hơn.
Đa số phụ huynh cho rằng những thói quen sinh hoạt, thái độ của cha
mẹ, không khí gia đình, có ảnh hưởng đến tính cách của trẻ sau này.
66 phụ huynh chiếm 82,5% trả lời là có ảnh hưởng. 13 phụ huynh
chiếm 16,25% trả lời là có ảnh hưởng đôi chút. Có 1 phụ huynh trả lời không
ảnh hưởng đến tính cách của trẻ sau này.
Họ đều là những phụ huynh coi trọng sự giáo dục từ nhỏ với trẻ. Họ
nhận thức được điều này nên trước mặt trẻ nhỏ họ không bao giờ cãi vã đánh
nhau với người khác, với con cái họ luôn luôn dịu dàng ân cần chỉ bảo khi trẻ
làm sai, họ luôn chú ý đến hành vi cử chỉ, lời nói của mình để làm gương cho
trẻ noi theo, tạo cho trẻ có thói quen tốt dần dần hình thành nhân cách cho trẻ.
13 phụ huynh, chiếm 16,25% cho rằng phần lớn thời gian trẻ ở trường, được
giao tiếp với cô giáo và các bạn bè ở trong lớp. Cô giáo đã rèn cho trẻ những thói quen
theo nề nếp ở trường nên thái độ của cha mẹ, không khí gia đình, thói quen sinh hoạt,
chỉ ảnh hưởng đôi chút đến tính cách của trẻ sau này. Duy nhất 1 phụ huynh
chiếm 1,25% trả lời không ảnh hưởng đến tính cách của trẻ sau này. Phụ huynh này
làm nghề kinh doanh, họ mải làm ăn buôn bán nên ít có thời gian để ý, quan tâm
chăm sóc con cái họ cho rằng cha mẹ sinh con trời sinh tính. Quan sát trẻ này tôi
thấy trẻ rất nghịch ngợm và bướng bỉnh.
Như vậy qua 5 câu hỏi đã chứng tỏ phần đông phụ huynh thuộc khu vực

Vĩnh Yên Vĩnh Phúc đã nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục
trẻ trong gia đình. Bên cạnh đó vẫn còn số ít phụ huynh xem nhẹ hoặc nhận
thức sai về việc giáo dục trẻ tuổi mầm non trong gia đình. Họ nghĩ trẻ còn
nhỏ, chưa cần phải giáo dục đợi trẻ lớn thêm rồi giáo dục cũng chưa muộn. Họ
không biết rằng cơ sở của tính cách trẻ được hình thành ngay trong những
ngày thơ ấu.

Bùi Thị Kim Yến

20

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

2.3. Nhận thức của các bậc phụ huynh về những yếu tố tác động đến trẻ
mầm non
Bảng 2: Thực trạng nhận thức của các bậc phụ huynh về những yếu tố tác
động đến trẻ mầm non
STT
1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Câu hỏi

Số lượng

%

Theo anh (chị) trò chơi có cần A: Rất cần thiết
cho trẻ mẫu giáo không?
B: Cần thiết
C: Không cần thiết

61
19
0

76,25
23,75

0

Anh (chị) lựa chọn đồ chơi A: Theo sở thích của trẻ
cho trẻ như thế nào?
B: Theo ý thích của anh chị
C: Theo hướng giúp trẻ nhận
biết, phát triển tư duy
Khi mua đồ chơi mới cho trẻ, A: Có
anh (chị) có hướng dẫn trẻ sử B: Đôi khi
dụng không?
C: Không

19
12
49

23,75
15
61,25

51
24
5

63,75
30
6,25

Anh (chị) có thường xuyên A: Có
quan sát, tham gia chơi và B: Đôi khi

hướng dẫn trẻ chơi không?
C: Không

56
22
2

70
27,5
2,5

Anh (chị) có dạy trẻ sau khi A: Có
chơi biết tự cất dọn đồ chơi, B: Đôi khi
tự rửa tay.
C: Không

43
27
10

53,75
33,75
12,5

Thời gian chơi của con anh A: Theo ý thích của trẻ
(chị) như thế nào?
B: Theo quy định của anh (chị)
C: Chơi và nghỉ cân bằng đảm
bảo tính khoa học
Anh (chị) nghĩ việc đọc chuyện A: Rất cần thiết

cổ tích, đọc sách cho trẻ nghe có B: Cần thiết
cần thiết không?
C: Không cần thiết

11
23
46

13,75
28,75
57,5

61
19
0

76,25
23,75
0

Anh (chị) thường ru con ngủ A: Bật tivi
bằng cách nào?
B: Kể chuyện
C: Hát ru
D: Cách khác
Anh (chị) thường cho con A: Chương trình quảng cáo
xem những chương trình nào B: Chương trình dành cho thiếu nhi
trên tivi?
C: Tất cả các chương trình

2
44
20
14
22
42
16

2,5
55
25
17,5
27,5
52,5
20

Anh (chị) có thường xuyên A: Thường xuyên
dẫn con đi dạo chơi ở công B: Đôi khi
viên, sở thú?
C: Chưa bao giờ

16
58
6

20
72,5
7,5

Bùi Thị Kim Yến

Câu trả lời

21

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

Quan sát bảng trên tôi thấy các bậc phụ huynh phần lớn đã nhận thức
được vai trò quan trọng của trò chơi với trẻ mầm non. Bên cạnh đó còn một số
phụ huynh chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của trò chơi với trẻ. Cụ thể:
Đa số phụ huynh cho rằng trò chơi là không thể thiếu cho trẻ mầm non.
Có 61 phụ huynh chiếm 76,25% trả lời trò chơi rất cần thiết cho trẻ. 19 phụ
huynh chiếm 23,75 trả lời trò chơi cần thiết cho trẻ.
Đó là điều dễ hiểu vì họ nhận thức được rằng trẻ mầm non thì hoạt động
chơi là chủ đạo, thông qua các trò chơi, nhất là trong trò chơi đóng vai theo
chủ đề trẻ rất thích thú khi được được mặc sức tưởng tượng đóng vai làm
người lớn, được hoà mình vào cuộc sống muôn màu muôn vẻ, được học những
kỹ năng lao động đơn giản của người lớn, một cách rất tự nhiên trẻ học làm
người. Những phụ huynh này nhận thức được điều này đa số là cán bộ nhà
nước, giáo viên, bác sỹ, họ có trình độ học vấn.
Có 19 phụ huynh chiếm 23,75% cho rằng trò chơi cần thiết đối với trẻ
mầm non. Họ không đánh giá quá cao vai trò của trò chơi đối với sự phát triển
của trẻ. Họ nghĩ rằng trẻ chơi cũng được, không chơi cũng được, đó là do sở
thích của trẻ, còn sự phát triển sau này của trẻ có tốt hay không lại phụ thuộc
nhiều vào quá trình giáo dục khi trẻ đến tuổi đi học. Hơn nữa, trẻ còn quá nhỏ

những trò chơi chỉ mang tính chất giải trí đối với trẻ. Từ việc nhận thức vai
trò, ý nghĩa của trò chơi đối với trẻ mầm non mà có nhiều phụ huynh đã đưa
ra những ý kiến khác nhau cho việc chọn đồ chơi cho trẻ.
Trong số 80 phụ huynh được hỏi, có 19 phụ huynh, chiếm 23,75% lựa
chọn đồ chơi theo sở thích của trẻ . Có 12 phụ huynh chiếm 15% lựa chọn đồ
chơi theo ý thích của họ. Có 49 phụ huynh chiếm 61,25% lựa chọ đồ chơi theo
hướng giúp trẻ nhận biết, phát triển tư duy.
Những phụ huynh chọn đồ chơi cho con theo ý thích của trẻ là do gia
đình rất chiều con. Và cũng là những gia đình đánh giá không cao vai trò của
trò chơi đối với trẻ mầm non. Họ nghĩ rằng đồ chơi là mua về cho trẻ, có thích

Bùi Thị Kim Yến

22

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

thì trẻ mới chơi, vì vậy họ sẽ dẫn con đi chọn đồ chơi và sẽ mua những đồ chơi
mà trẻ thích. Hiện nay có rất nhiều phụ huynh chiều con, trẻ thích đồ chơi siêu
nhân, đồ chơi bạo lực như: kiếm nhựa, xe tăng, súng nhựa họ mua về cho
con chơi mà không hiểu được những đồ chơi đó sẽ kích thích tính bạo lực ở
trẻ, ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển sau này của trẻ.
Chỉ có 49 phụ huynh, chiếm 61,25 là chọn đồ chơi cho con theo hướng
giúp trẻ phát triển toàn diện. Đây là những gia đình đã đánh giá rất cao vai trò
của trò chơi đối với trẻ mầm non. Chính từ việc nhận thức như vậy, nên họ cho

rằng cần phải lựa chọn đồ chơi cho con thật chính xác, khoa học để tạo điều
kiện cho sự phát triển sau này của trẻ. Trước khi mua đồ chơi cho con, các phụ
huynh này luôn suy nghĩ, lựa chọn kỹ đồ chơi với mong muốn giúp con phát
triển toàn diện. Đây là những gia đình có nhận thức rất đúng.
Còn 12 phụ huynh, chiếm 15% lại chọn mua đồ chơi cho con theo ý
thích của mình. Đây là những phụ huynh luôn áp đặt ý nghĩ của mình cho con.
Họ nghĩ trẻ nhỏ không nhận thức được, mua đồ chơi nào thì trẻ chỉ biết chơi
đồ chơi đó. Họ chưa thực sự quan tâm tìm hiểu xem con mình thích gì.
Như vậy việc chọn mua đồ chơi cho trẻ cũng rất quan trọng, nên chọn
mua đồ chơi cho trẻ theo hướng giúp trẻ phát triển toàn diện. Vì chính qua đồ
chơi mà trẻ học hỏi được nhiều điều. Cha mẹ cũng không nên quá nuông
chiều con, con đòi mua đồ chơi gì là cũng mua cho con, làm như vậy sẽ tạo
cho trẻ thói quen đòi hỏi. Sau này lớn lên, lúc nào trẻ cũng muốn người khác
phải phục tùng theo ý của mình. Còn nếu chọn mua đồ chơi cho trẻ theo ý của
bố mẹ thì dễ gây cho trẻ một áp lực khi chơi, có thể trẻ không thích đồ chơi đó
nhưng vẫn phải chơi dẫn đến tình trạng trẻ phá phách, ném vứt đồ chơi. Đây là
một quan điểm hoàn toàn sai lầm
Sau khi đã mua đồ chơi về cho trẻ, cũng có những ý kiến khác nhau cho
việc người lớn có hướng dẫn trẻ biết cách sử dụng hay không.

Bùi Thị Kim Yến

23

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

51 phụ huynh chiếm 63,75% trả lời là có hướng dẫn trẻ sử dụng. Có 24
phụ huynh chiếm 30% đôi khi hướng dẫn trẻ sử dụng. Có 5 phụ huynh chiếm
6,25% không hướng dẫn trẻ sử dụng.
Những phụ huynh hướng dẫn trẻ biết cách sử dụng đồ chơi mới là
những phụ huynh chăm lo cho con rất khoa học. Họ biết rằng với đồ chơi mới
trẻ chưa biết cách sử dụng, khi vừa cầm vào đồ chơi mới bao giờ trong đầu trẻ
cũng rất tò mò muốn biết tên gọi của đồ chơi đó là gì? dùng để làm gì? chơi
đồ chơi đó như thế nào? tất cả những câu hỏi đó rất cần có sự hướng dẫn, giúp
đỡ của người lớn thì trẻ mới có thể hiểu được.
Hành động chơi với đồ chơi cũng rất quan trọng. Khi có đồ chơi trong
tay, tất cả trẻ đều biết thao tac đơn giản với đồ chơi đó: cầm, nắm, sờ,
lănNhưng điều quan trọng là trẻ cần được hiểu về tác dụng, biết cách sử
dụng đồ chơi đó như thế nào.
Nhưng không phải tất cả phụ huynh đều hiểu được điều đó. Có 5 phụ
huynh, chiếm 6.25% đã không hướng dẫn con biết cách sử dụng đồ chơi mới.
Đây là những gia đình quá bận rộn với công việc, có phụ huynh là công nhân
phải đi làm theo ca, công việc căng thẳng, có phụ huynh làm nghề kinh doanh
buôn bán, họ không có thời gian chăm lo cho con vì công việc đã làm họ quá
căng thẳng và mệt mỏi.
24 phụ huynh, chiếm 30% chỉ đôi khi hướng dẫn con biết cách sử dụng
những đồ chơi mới. Họ cho rằng không nhất thiết phải hướng dẫn trẻ biết cách
sử dụng tất cả các loại đồ chơi mới. Có khi do họ không có thời gian, hoặc có
những đồ chơi mới nhưng cách chơi đơn giản, họ cũng để cho trẻ tự mình
khám phá ra cách sử dụng của đồ chơi mới.
Phần lớn phụ huynh đã nhận thức được vai trò to lớn của trò chơi đối
với sự phát triển của trẻ nhưng không phải phụ huynh nào cũng hướng dẫn,
quan sát và tham gia chơi cùng với con. Đã có những câu trả lời khác nhau về
vấn đề này, cụ thể như sau:

Bùi Thị Kim Yến

24

K31 Giáo dục mầm non


Trường ĐHSP Hà Nội 2

Khoá luận tốt nghiệp

56 phụ huynh, chiếm 70% có quan sát, tham gia chơi, hướng dẫn con
mình chơi. Khi được hỏi lí do vì sao họ làm như vậy? hầu hết các phụ huynh
đều trả lời là họ muốn được gần gũi với trẻ hơn, qua đó tìm hiểu trò chuyện
với trẻ để biết được tâm tư tình cảm của trẻ. Hơn nữa trong khi trẻ chơi có thể
nảy sinh những điều mà trẻ không biết, và khi đó người lớn sẽ giúp đỡ trẻ giải
quyết những thắc mắc đó. Họ cũng lo sợ trong quá trình trẻ chơi có thể có
những rủi ro, không an toàn cho trẻ.
22 phụ huynh, chiếm 27,5% rất ít khi quan sát, tham gia chơi, hướng
dẫn con mình chơi. Những phụ huynh này là cán bộ, công nhân, viên chức nhà
nước không có nhiều thời gian chơi và quan sát con chơi, hoặc là họ chưa
nhận thức được tầm quan trọng của việc này.
Có 2 phụ huynh, chiếm 2,5% đã không quan sát, tham gia chơi, hướng
dẫn con mình chơi. Đây là những phụ huynh không có nhiều thời gian ở nhà
với con, họ chỉ tập trung cho công việc, lo kiếm tiền. Có phụ huynh lại nghĩ
rằng để trẻ chơi một mình sẽ thoải mái tự nhiên hơn, như thế mới thể hiện
được sự hồn nhiên của trẻ mầm non.
Như vậy có rất nhiều phụ huynh đã nhận thức được ý nghĩa của việc
người lớn quan sát, tham gia chơi, hướng dẫn con mình chơi. Chỉ còn số ít phụ
huynh là do tính chất công việc của họ quá căng thẳng, bận rộn, họ không còn

thời gian chú ý chăm lo cho con nữa. Vì vậy ngay cả thời gian quan sát con
chơi họ cũng không có.
Trò chơi với những đồ dùng đồ chơi là rất cần thiết với trẻ mầm non,
nhưng sau khi chơi không phải trẻ nào cũng biết cất dọn đồ dùng, đồ chơi.
Trong số 80 phụ huynh được hỏi, có 43 phụ huynh, chiếm 53,75% dạy trẻ tự
biết xếp dọn gọn gàng. Có 27 phụ huynh, chiếm 33,75% đôi khi mới nhắc nhở để trẻ
tự xếp dọn. Đây là những phụ huynh có nhận thức rất tốt, họ cho rằng trẻ tuy còn nhỏ
nhưng có thể tự làm được những việc vừa sức với mình. Vì vậy họ dạy cho trẻ biết để

Bùi Thị Kim Yến

25

K31 Giáo dục mầm non