Tìm hiểu thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi trong quá trình dạy học môn toán lớp 3 của giáo viên một số trường tiểu học khu vực thành phố vĩnh yên
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (535.75 KB, 61 trang )
Khóa luận tốt nghiệp
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay, các nước trên thế giới kể cả những nước đang phát triển đều
coi giáo dục là nhân tố hàng đầu quyết định sự phát triển nhanh và bền vững
của mỗi quốc gia. Đảng và Nhà nước ta cũng đã đặt giáo dục ở vị trí cao.Nghị
quyết Trung ương 2 khoá VIII đã xác định phát triển giáo dục và đào tạo là
quốc sách hàng đầu, là nền tảng động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội
trong giai đoạn đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước. Do vậy,
chất lượng giáo dục phải được nâng cao đáp ứng nhu cầu cơng nghiệp hố,
hiện đại hố đất nước. Một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng
giáo dục là đổi mới phương pháp dạy học.
Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học trong thời gian qua, bên cạnh
những kết quả đã đạt được , nền giáo dục nước ta vẫn tồn tại những hạn chế
nhất định. Chất lượng giáo dục còn thấp chưa đáp ứng được những địi hỏi
ngày càng cao về nhân lực của cơng cuộc đổi mới kinh tế - xã hội, xây dựng
và bảo vệ tổ quốc. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó là chất lượng việc vận
dụng, sử dụng phương pháp dạy học chưa tốt, chưa thực sự hiệu quả. Chính vì
thế nhiệm vụ đặt ra cần tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học theo hướng
phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh là vấn đề rất được quan tâm.
Trong hệ thống giáo dục của mỗi quốc gia thì: “Tiểu học là cấp học nền
tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành, phát triển tồn diện nhân cách con
người, đặt nền tảng vững chắc cho giáo dục phổ thơng và tồn bộ hệ thống
giáo dục Quốc dân” (theo Quyết định số 2957/GD-ĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục – Đào tạo). Do đó, dạy học ở Tiểu học phải tạo điều kiện để các em phát
triển toàn diện, tối đa với các môn thuộc tất cả các lĩnh vực: tự nhiên, xã hội,
con người.
Nguyễn Thị Xuân
1
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Trong các mơn học ở trường Tiểu học, mơn Tốn có vị trí và ý nghĩa
đặc biệt quan trọng. Mơn Tốn trang bị cho học sinh một hệ thống tri thức và
phương pháp riêng để nhận thức thế giới và làm công cụ cần thiết để học tập
các mơn học khác tốt hơn.
Vì vậy, u cầu của giáo dục hiện nay đòi hỏi phải đổi mới phương
pháp dạy học mơn Tốn ở bậc tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực chủ
động, sáng tạo của học sinh. Trước hết, người giáo viên phải gây được hứng
thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các em tham gia vào hoạt động học
tập. Phương pháp trò chơi học tập là một trong những phương pháp dạy học
tích cực, được sử dụng ở hầu hết các mơn học ở tiểu học trong đó có Tốn
học. Thơng qua các trị chơi có nội dung tốn học lí thú và bổ ích phù hợp với
nhận thức của học sinh dễ dàng củng cố khắc sâu kiến thức một cách vững
chắc, tạo cho các em niềm say mê hứng thú trong học tập trong việc làm. Sử
dụng trò chơi trong dạy học khơng phải là vấn đề hồn tồn mới. Cho đến nay
đã có nhiều bài viết, nhiều cơng trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề này. Song
phần lớn là nghiên cứu về cơ sở lí luận của phương pháp này còn thực trạng
sử dụng phương pháp này như thế nào và ngun nhân dẫn đến thực trạng đó
cịn chưa có nhiều cơng trình nghiên cứu đến. Kế thừa những thành tựu của
các cơng trình nghiên cứu nói trên và xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của việc
dạy học toán ở tiểu học nên khoá luận chọn đề tài nghiên cứu là: “Tìm hiểu
thực trạng sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình dạy học mơn Tốn
lớp 3 của giáo viên một số trường Tiểu học khu vực thành phố Vĩnh Yên”
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Việc sử dụng trị chơi trong dạy học khơng phải là vấn đề mới được đặt
ra. Ngay từ đầu thế kỉ XX nhà tâm lý học Thuỵ Sĩ J.Piaget đã rất quan tâm
đến phương pháp này “Thông qua hoạt động vui chơi để tiến hành học tập”.
Nguyễn Thị Xuân
2
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Năm 1974, trên tạp chí văn học trường học Matxcơva, số 2 (trang 53)
B.C.Grrenhikâi đã cho rằng: “chúng ta khơng những phải tạo cho trẻ có thì
giờ để chơi mà cịn phải làm cho tồn bộ cuộc sống của trẻ được ni dưỡng
bằng trị chơi”
Ở Việt Nam ngồi những cơng trình nghiên cứu có tính chất lý luận về
phương pháp trị chơi học tập nói chung, nhiều tác giả đã quan tâm đến việc
sử dụng phương pháp này trong từng môn học cụ thể như: Đỗ Tiến Đạt, Trần
Ngọc Lan, Phạm Thanh Tâm đã đề cập đến các trò chơi theo từng nội dung
bài học trong chương trình Tốn 1 qua cuốn sách “100 trị chơi học tốn lớp
1”.
Tác giả Ngơ Thúc Lanh đã cho xuất bản cuốn “Giúp em vui học toán 1”
Cuốn sách đã đưa ra những câu đố và rất nhiều trị chơi tốn học giúp các em
củng cố nội dung bài học, rèn trí thơng minh và khả năng sáng tạo mà vẫn
đảm bảo vui mà học, học mà vui.
Như vậy đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về việc sử dụng phương
pháp này dạy học ở Tiểu học. Nhưng thực trạng sử dụng phương pháp này
trong dạy học mơn Tốn vẫn ít được quan tâm.
3. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở tìm hiểu thực trạng việc sử dụng phương pháp trò chơi trong
q trình dạy học Tốn 3 của giáo viên một số trường Tiểu học khu vực thành
phố Vĩnh Yên, đề xuất những biện pháp khắc phục thực trạng nhằm nâng cao
chất lượng dạy học Toán ở Tiểu học.
4. Khách thể nghiên cứu
Q trình dạy học mơn Tốn lớp 3 của giáo viên các trường Tiểu học ở
thành phố Vĩnh Yên.
5. Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp trị chơi trong q trình dạy học Toán 3.
Nguyễn Thị Xuân
3
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
6. Giả thuyết khoa học
Hiệu quả sử dụng phương pháp trò chơi phụ thuộc vào các yếu tố sau:
- Kĩ năng sử dụng phương pháp của giáo viờn.
- Các điều kiện để tổ chức thực hiện phng phỏp trũ chi: chuẩn bị giáo
án, chuẩn bị học liệu và các phương tiện dạy học cần thiết khác: b đồ dùng học
tập, bảng phụ, bút dạ, tranh ảnh,…
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu cơ sở lí luận của việc sử dụng phương pháp trị chơi trong
dạy học mơn Tốn.
- Tìm hiểu cơ sở thực tiễn của việc sử dụng phương pháp trị chơi của
giáo viên dạy mơn Tốn 3 các trường Tiểu học khu vực thành phố Vĩnh Yên.
- Nguyên nhân thực trạng đó và đề xuất các biện pháp khắc phục.
8. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
8.1. Phạm vi nghiên cứu
Do thời gian có hạn nên phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ dừng lại ở
việc tìm hiểu thực trạng sử dụng phương pháp trị chơi trong dạy học mơn
Tốn 3 của giáo viên các trường Tiểu học Ngô Quyền và trường Tiểu học
Liên Minh ở thành phố Vĩnh Yên (từ 1/3/2010 đến 19/4/2010)
8.2. Giới hạn nghiên cứu
Khoá luận tập trung nghiên cứu việc sử dụng phương pháp trò chơi ở loại
bài “học bài mới” và loại bài “luy ện tập”.
9. Các phương pháp nghiên cứu
Khoá luận sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:
9.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Trên cơ sở sử dụng các thao tác của tư duy : phân tích, tổng hợp, so s¸nh,
khái qt hóa,… để nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài nh»m thu thËp
th«ng tin cần thiết làm cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.
Nguyn Th Xuõn
4
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
9.2.Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
9.2.1. Phương pháp điều tra giáo dục
Tiến hành điều tra bằng bảng hỏi với những câu hỏi đóng đối với giáo viên
dạy mơn Tốn và học sinh lớp 3 nhằm thu thập những thông tin cần thiết về
thực trạng sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình dạy học Tốn lớp 3
9.2.2. Phương pháp quan sát sư phạm
Trò chuyện với giáo viên, học sinh để tìm hiểu hiệu quả của phương pháp,
những khó khăn khi sử dụng phương pháp, việc thực hiện những yêu cầu khi sử
dụng phương pháp, những điều kiện cần thiết để phát huy tối đa hiệu quả sử
dụng của phương pháp nâng cao chất lượng dạy học Tốn từ đó tìm ra ngun
nhân của thực trạng và đề xuất giải pháp khắc phục thực trạng.
9.2.3. Phương pháp đàm thoại:
Dùng phương pháp này trao đổi với giáo viên, trị chuyện với học sinh
để tìm hiểu thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến thực trạng và đề ra biện
pháp khắc phục.
9.2.4. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động giáo dục
Thông qua nghiên cứu giáo án của giáo viên dạy mơn Tốn có sử dụng
phương pháp trị chơi để xem trong giáo án giáo viên tổ chức trò chơi có đúng
với quy trình, đúng mục đích trị chơi khơng.
9.2.5. Phương pháp thống kê tốn học
Dùng phương pháp này để lượng hố thơng tin thu thập được, trên cơ
sở đó rút ra những kết luận cần thiết.
10. Cấu trúc khóa luận
Ngồi phần mở đầu, phần kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội
dung chính của khố luận bao gồm:
Chương 1: Cơ sở lí luận của việc sử dụng phương pháp trị chơi trong
q trình dạy học mơn Toán
Nguyễn Thị Xuân
5
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Chương 2. Thực trạng sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình
dạy học mơn Tốn 3 của giáo viên các trường Tiểu học khu vực thành phố
Vĩnh Yên. Nguyên nhân và biện pháp.
Nguyễn Thị Xuân
6
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC SỬ DỤNG PHƯƠNG
PHÁP TRỊ CHƠI TRONG Q TRÌNH DẠY HỌC MƠN TỐN
LỚP 3
1.1. Các khái niệm cơng cụ của đề tài
1.1.1. Khái niệm phương pháp
Theo Heghen : “Phương pháp là ý thức về hình thức của sự tự vận động
bên trong của nội dung” [12, 6].
Theo Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt : “Phương pháp là con đường, cách
thức để đạt được mục đích nhất định” [9, 227]
Theo Hoàng Phê : “Phương pháp là cách thức nhận thức, nghiên cứu hiện
tượng của tự nhiên và đời sống xã hội ” [11,793]
Còn nhiều quan niệm khác nhau nữa về phương pháp, tuy nhiên các tác giả
đều cho rằng phương pháp là cách thức, con đường để thực hiện một mục đích nào
đó. Do vậy, chúng tơi đồng ý với quan niệm của tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ
Hoạt về định nghĩa phương pháp như sau: Phương pháp là con đường, cách thức để
đạt được mục đích nhất định.
1.1.2. Khái niệm phương pháp dạy học
Theo Phan Trọng Ngọ : “Định nghĩa chung nhất về phương pháp dạy học
là những con đường, cách thức tiến hành hoạt động dạy học” [10,145]
Theo Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt : “Phương pháp dạy học là tổ hợp cách
thức hoạt động của cả thầy và trị trong q trình dạy học, mà thầy và trị sử
dụng để đạt được mục đích dạy học.” [9, 229]
Theo Nguyễn Bá Kim: “Phương pháp dạy học là cách thức hoạt động và
giao lưu của thầy gây nên các hoạt động và giao lưu cần thiết của trị nhằm đạt
được các mục đích dạy học.” [102, 6]
Nguyễn Thị Xuân
7
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Theo Nguyễn Ngọc Quang : “Phương pháp dạy học là cách thức làm việc
của thầy và của trò trong sự phối hợp thống nhất và dưới sự chỉ đạo của thầy,
nhằm làm cho trị tự giác, tích cực, tự lực đạt tới mục đích dạy học ” [12, 23]
Mỗi một nhà giáo dục lại có những quan niệm khác nhau về phương pháp
dạy học song các quan niệm của Phan Trọng Ngọ, Đặng Vũ Hoạt, Hà Thế Ngữ,
Nguyễn Bá Kim và Nguyễn Ngọc Quang có những nét tương đồng khi cho rằng
đó là cách thức phối hợp của cả thầy và trị nhằm đạt được mục đích dạy học.
Như vậy, quan niệm về phương pháp dạy học này phù hợp với quan điểm dạy
học lấy người học làm trung tâm, chúng tơi đồng tình với quan điểm của 2 tác
giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt cho rằng: “Phương pháp dạy học là tổ hợp
cách thức hoạt động của cả thầy và trị trong q trình dạy học, mà thầy và trò
sử dụng để đạt được mục đích dạy học”.
1.1.3. Khái niệm trị chơi
Trị chơi là hoạt động vui chơi mang một chủ đề, một nội dung nhất định
và có những quy định mà người tham gia cần tuân thủ.
Trò chơi là hoạt động của con người nhằm mục đích trước tiên và chủ yếu
là vui chơi giải trí, thư giãn sau giờ làm việc căng thẳng, mệt mỏi. Qua trị
chơi, người chơi cịn có thể rèn luyện thể lực, trí tuệ, tạo cơ hội giao lưu với
mọi người, cùng hợp tác với bạn bè, đồng đội trong nhóm, tổ,…
Những đặc trưng cơ bản của trị chơi:
- Trò chơi là một hoạt động sống của con người.
- Trị chơi có chủ đề, nội dung, quy tắc nhất định.
- Trị chơi vừa mang tính chất vui chơi giải trí vừa có ý nghĩa giáo dục
tích cực.
1.1.4. Khái niệm phương pháp trò chơi
Nguyễn Thị Xuân
8
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Phương pháp trị chơi với tư cách là phương pháp dạy học là phương
pháp tổ chức cho học sinh thực hiện thao tác hoạt động phù hợp với bài học
thơng qua trị chơi nào đó.
1.1.5. Khái niệm quá trình dạy học
Theo Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt : Q trình dạy học là một q trình,
trong đó, dưới tác dụng chủ đạo (tổ chức, điều khiển, lãnh đạo) của thầy, học
sinh tự giác, tích cực tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức, nhằm thực
hiện tốt các nhiệm vụ dạy học.[9, 155]
1.1.6. Khái niệm quá trình dạy học mơn Tốn
Dựa vào quan niệm q trình dạy học của Hà Thế Ngữ, Đặng vũ Hoạt,
chúng tôi đưa ra quan niệm về q trình dạy học mơn Tốn như sau : “Q
trình dạy học mơn Tốn là một q trình, trong đó, dưới tác dụng chủ đạo (tổ
chức, điều khiển, lãnh đạo) của thầy, học sinh tự giác, tích cực tự tổ chức, tự
điều khiển hoạt động nhận thức, nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học mơn
Tốn”
1.1.7. Khái niệm sử dụng
Theo Hồng Phê : “Sử dụng là đem dùng vào một mục đích nào đó” [11,876]
1.1.8. Khái niệm sử dụng phương pháp trò chơi
Sử dụng phương pháp trò chơi là dùng phương pháp trò chơi vào mục
đích dạy học.
1.2. Các phương pháp dạy học ở Tiểu học và đặc điểm của phương pháp
dạy học Tiểu học.
1.2.1. Hệ thống các phương pháp dạy học ở Tiểu học (được sử dụng phổ
biến hiện nay)
1.2.1.1. Nhóm các phương pháp dạy học dùng lời và chữ
Nguyễn Thị Xuân
9
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
* Các phương pháp dạy học thuyết trình
- Giảng thuật: Là một trong những phương pháp thuyết trình có chứa
đựng các yếu tố trần thuật và mơ tả.
- Giảng giải: Là dùng luận cứ, số liệu để chứng minh các ngun tắc,
qui định, định lí, cơng thức,… trong toán học, từ ngữ, ngữ pháp,….Phương
pháp này chứa đựng các yếu tố suy luận và phán đốn, có nhiều khả năng phát
huy trí thơng minh, sáng tạo của học sinh.
* Phương pháp vấn đáp
Phương pháp này được sử dụng rộng rãi trong quá trình dạy học nhằm
gợi mở học sinh làm sáng tỏ những vấn đề mới, rút ra những kết luận cần
thiết từ những tài liệu đã học cũng như kinh nghiệm tích lũy được trong cuộc
sống; tổng kết những tri thức mà học sinh đã thu lượm được; củng cố, ôn tập,
mở rộng và đào sâu những tri thức đã học.
* Phương pháp dùng sách giáo khoa và tài liệu khác
Sách phản ánh những kinh nghiệm đã được hệ thống hóa và khái qt
hóc mà lồi người đã tích lũy được bao đời nay và nhất là phản ánh những
thành tựu mới nhất của khoa học, kĩ thuật, văn hóa,….Do đó, chúng ta cần coi
trọng việc hướng dẫn học sinh sử dụng sách trước hết là sách giáo khoa.
* Phương pháp kể chuyện
Phương pháp kể chuyện là phương pháp dùng lời để giới thiệu, thuyết
minh, miêu tả nhân vật, hành động, tâm tư, tình cảm của nhân vật, kể lại diễn
biến của câu chuyện sao cho người đọc hình dung được nội dung và ý nghĩa
của câu chuyện.
1.2.1.2. Nhóm các phương pháp dạy học trực quan
* Phương pháp quan sát
Là phương pháp nhận thức cảm tính tích cực. Nó được sử dụng rộng rãi
trong q trình dạy học đặc biệt là trong quá trình giảng dạy và học tập các
Nguyễn Thị Xuân
10
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
mơn khoa học tự nhiên nhằm giúp học sinh rút ra được những kết luận khái
quát.
* Phương pháp trình bày trực quan
Phương pháp trình bày trực quan là phương pháp sử dụng các phương
tiện trực quan trước khi, trong khi, sau khi nắm được tài liệu mới. Nó cịn
được sử dụng trong q trình ơn tập, củng cố và cả khi kiểm tra tri thức, kĩ
năng, kĩ xảo.
1.2.1.3. Nhóm các phương pháp dạy học thực hành
* Phương pháp làm thí nghiệm
Phương pháp này được sử dụng ở Tiểu học qua mơn Tự nhiên- Xã hội.
Nó giúp học sinh nắm được tri thức một cách vững chắc gây hứng thú tị mị
khoa học, tin tưởng vào tính chính xác của các tri thức khoa học.
* Phương pháp luyện tập
Luyện tập là lặp đi lặp lại nhiều lần những hành động nhất định nhằm
hình thành và củng cố những kĩ năng, kĩ xảo cần thiết. Trong quá trình luyện
tập, một điều có ý nghĩa to lớn là bồi dưỡng cho học sinh năng lực độc lập kĩ
năng, kĩ xảo.
* Phương pháp ơn tập
Ơn tập giúp học sinh nắm vững tri thức, kĩ năng, kĩ xảo, giúp giáo viên
sửa chữa những sai lầm đảm bảo cho học sinh trong lớp tiến bộ đồng đều, rèn
luyện những kĩ năng, kĩ xảo làm việc đúng đắn và phát huy tính tích cực độc
lập tư duy của học sinh, giúp học sinh mở rộng, đào sâu, khái quát hóa, hệ
thống hóa những tri thức đã học.
* Phương pháp trò chơi
Trong xu hướng phát triển của giáo dục hiện đại, người ta đang nghiên
cứu việc sử dụng trò chơi để giúp học sinh lĩnh hội tri thức, kĩ năng, kĩ xảo và
Nguyễn Thị Xuân
11
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
các kĩ năng hoạt động sáng tạo điển hình. Trị chơi trong học tập ở Tiểu học
có nhiều loại: trị chơi sắm vai, trị chơi trí tuệ,…
1.2.2. Đặc điểm của các phương pháp dạy học ở Tiểu học
1.2.2.1. Phương pháp dạy học phụ thuộc vào nội dung dạy học
Nội dung dạy học quy định phương pháp dạy học. Nội dung dạy học
phản ánh cái khách quan, phương pháp dạy học là cái chủ quan- cách thức,
con đường nhằm chuyển tải nội dung dạy học.
Nội dung dạy học thay đổi kéo theo sự thay đổi phương pháp dạy học.
1.2.2.2. Phương pháp dạy học Tiểu học phụ thuộc vào các đặc điểm tâm sinh
lí của người học
- Nhận thức của học sinh Tiểu học chủ yếu là nhận thức cảm tính: từ cụ
thể đến trừu tượng. Do đó, phương pháp dạy học trực quan rất hay được sử
dụng trong nhà trường Tiểu học.
- Độ tuổi học sinh Tiểu học còn nhỏ (6 đến 11 tuổi), năng lực chú ý và
trí nhớ kém bền vững. Hơn nữa, học sinh dễ mệt mỏi và chán nản do đó
khơng nên sử dụng một phương dạy học duy nhất mà phải kết hợp đan xen
nhiều phương pháp dạy học khác nhau giúp học sinh tập trung chú ý cao, gây
hứng thú học tập.
1.2.2.3. Phương pháp dạy học Tiểu học phụ thuộc vào các yếu tố khác như:
phương tiện dạy học, các hình thức tổ chức dạy học.
Các phương tiện dạy hoc hỗ trợ không nhỏ đến hiệu quả sử dụng
phương pháp dạy học ở Tiểu học. Điều này phụ thuộc vào cơ sở vật chất và
đồ dùng dạy học ở mỗi nhà trường. Giáo viên cần sử dụng tối đa các phương
tiện, đồ dùng dạy học để giờ học đạt kết quả cao.
Các hình thức tổ chức dạy học thay đổi (hoạt động nội khoá, ngoại
khoá) sẽ kéo theo sự thay đổi của phương pháp dạy học.
Nguyễn Thị Xuân
12
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
1.2.2.4. Phương pháp dạy học Tiểu học phụ thuộc vào vai trị và vị trí của
nhà sư phạm.
Vai trị của thầy, cơ giáo có vị trí quan trọng. Đối với học sinh Tiểu
học, thầy cô giáo luôn là “người mẫu lý tưởng”, do đó một giờ học thành
công hay không phụ thuộc phần lớn vào khả năng sư phạm của người giáo
viên.
1.3. Các phương pháp chủ yếu trong dạy học mơn Tốn ở Tiểu học
Phương pháp dạy học Toán ở Tiểu học là sự vận dụng các phương pháp
dạy học Tốn (nói chung) cho phù hợp với nội dung, các điều kiện dạy học ở
Tiểu học. Một số phương pháp thường sử dụng trong dạy học môn Tốn ở
Tiểu học:
- Phương pháp trình bày trực quan
- Phương pháp giảng giải- minh hoạ
- Phương pháp gợi mở- vấn đáp
- Phương pháp thực hành- luyện tập
- Phương pháp trò chơi
1.4. Phương pháp trò chơi với tư cách là phương pháp dạy học
1.4.1. Bản chất của phương pháp trò chơi trong dạy học
Bản chất của phương pháp trò chơi học tập là dạy học thông qua việc tổ
chức hoạt động cho học sinh. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh
được hoạt động bằng cách tự chơi trò chơi trong đó nội dung của trị chơi
truyền tải mục tiêu bài học. Luật chơi thể hiện nội dung và phương pháp học
đặc biệt là phương pháp học tập phương pháp học tập có sự hợp tác và sự tự
đánh giá.
1.4.2. Yêu cầu sử dụng
Lựa chọn hoặc tự thiết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu sau:
Nguyễn Thị Xuân
13
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
- Mục đích của trị chơi phải thể hiện mục tiêu của bài học hoặc một
phần của chương trình.
- Hình thức chơi đa dạng giúp học sinh được thay đổi các hoạt động hoạt
động học tập trên lớp, giúp học sinh phối hợp các hoạt động trí tuệ với các
hoạt động vận động.
- Luật chơi đơn giản dễ nhớ, dễ thực hiện. Cần đưa ra các cách chơi có
nhiều học sinh tham gia để tăng cường kĩ năng học tập hơn.
- Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm tại chỗ.
Tổ chức trị chơi học tập để dạy các mơn học ở Tiểu học nói chung và
mơn Tốn nói riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời
gian trong mỗi tiết học cụ thể đưa các trò chơi phù hợp. Song muốn tổ chức
trị chơi trong dạy Tốn có hiệu quả cao địi hỏi mỗi giáo viên có kế hoạch
chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ cặn kẽ.
1.4.3. Ưu nhược điểm
- Ưu điểm:
+ Trò chơi học tập là một hình thức hoạt động học tập bằng hành động,
hấp dẫn học sinh do đó duy trì tốt hơn sự chú ý của các em với bài học.
+ Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ,
do đó giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức lí
thuyết mới.
+ Trị chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kĩ năng
học tập hợp tác cho học sinh.
- Nhược điểm:
+ Khó củng cố kiến thức, kĩ năng một cách có hệ thống.
+ Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của
các trò chơi.
Nguyễn Thị Xuân
14
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
1.4.4. Các bước tiến hành .[ 1 ]
Mỗi trò chơi thường diễn ra từ 5- 10 phút.
Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trị chơi.
Bước 2: Hướng dẫn chơi
Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia
(mấy đội chơi), quản trò, trọng tài.
- Các dụng cụ dùng để chơi (khổ giấy to, quân bài, thẻ từ, cờ, …)
- Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi, đội chơi, những điều
người chơi không được làm.
- Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc
chơi (nếu có)
Bước 3: Thực hiện trị chơi
Bước 4: Nhận xét cuộc chơi
Bước này bao gồm những việc sau:
- Giáo viên hoặc trọng tài là học sinh nhận xét về thái độ tham gia chơi
của từng đội để rút kinh nghiệm.
- Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần
thưởng cho đội đoạt giải.
- Một số học sinh nêu kiến thức, kĩ năng trong bài học mà trị chơi đã
thể hiện.
1.5. Mơn Tốn lớp 3 với vấn đề sử dụng phương pháp trò chơi
1.5.1. Đặc điểm mơn Tốn lớp 3
Nội dung kiến thức Tốn trong sách giáo khoa Tốn 3 khơng sắp xếp
thành chương, mục, theo từng mạch kiến thức riêng mà sắp xếp theo nguyên
tắc đồng tâm, hợp lí, mở rộng và phát triển dần theo các vịng số, đan xen vào
đó là các mạch kiến thức khác phù hợp với từng giai đoạn học tập của học
Nguyễn Thị Xuân
15
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
sinh. Sách Tốn 3 phân chia nội dung kiến thức theo 2 học kì. Học kì 1 tiếp
tục chương trình lớp 2 học các số đến 1000, phép nhân, phép chia trong phạm
vi 1000, xen vào đó là góc vng, góc khơng vng, bảng đơn vị đo độ dài,
gam, tính giá trị biểu thức, chu vi hình chữ nhật, chu vi hình vng. Học kì 2
học các số đến 10000, cộng, trừ, nhân chia các số trong phạm vi 10000, học
các số trong phạm vi 100000, cộng, trừ, nhân, chia các số trong phạm vi
100000 xen vào đó là tiền Việt Nam, làm quen chữ số La Mã, làm quen thống
kê số liệu, tháng- năm, diện tích hình chữ nhật, diện tích hình vng.
Ở từng nội dung cụ thể, sự sắp xếp các kiến thức chú ý đến tính phát
triển hợp lí, đi từ dễ đến khó, tránh sự trùng lặp không cần thiết, phát huy
được vốn hiểu biết có sẵn của học sinh, đồng thời kết hợp các học kiến thức
mới với ôn tập, củng cố kiến thức đã học. Đặc biệt sự sắp xếp đó coi trọng
thực hành, luyện tập, lấy thực hành luyện tập để củng cố, bổ sung và hoàn
thiện các kiến thức mới. Các nội dung, kiến thức trong sách Toán 3 được sắp
xếp một cách tường minh, khoa học, gói gọn từng tiết học, với kênh hình,
kênh chữ rõ ràng, hấp dẫn.
Như vậy với những đặc điểm trên, mơn Tốn 3 đã có sự đổi mới phù
hợp với yêu cầu thực tiễn và đặc điểm tâm sinh lý của các em, tạo điều kiện
thuận lợi để các em tiếp tục ở các lớp học cao hơn.
1.5.2. Tác dụng của phương pháp trị chơi trong dạy học Tốn lớp 3
Ở giai đoạn đầu Tiểu học, các em rất thích hình thức “học mà chơi,
chơi mà học”, những môn học kéo dài 30 – 35 phút với những thao tác nghe,
làm theo khiến cho khơng khí lớp học trở nên nặng nề và các em dễ mất tập
trung. Những trò chơi được tổ chức ngay tại lớp học, phục vụ mục tiêu bài
học, những trò chơi được tổ chức ngay tại lớp học, trong thời gian của tiết
học, sẽ giúp học sinh tránh được những căng thẳng thần kinh, tạo cho các em
hứng thú và niềm vui trong học tập, duy trì được sự chú ý của các em. Mặt
Nguyễn Thị Xuân
16
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
khác vẫn đảm bảo sự kế thừa, liên tục giữa giáo dục Mầm non và giáo dục
Tiểu học.
Hơn nữa, xét trên quan điểm của phương pháp dạy học mới cũng khẳng
định, phương pháp trò chơi là một trong những phương pháp đem lại hiệu quả
giáo dục cao. Vì trước đây hình thức học tập chủ yếu là theo đơn vị lớp và
đơn vị cá nhân, các em thực hiện yêu cầu, mệnh lệnh của giáo viên mà không
được trao đổi, thảo luận, bàn bạc với nhau. Nhưng trong phương pháp mới,
thơng qua trị chơi học tập, các em sẽ được trao đổi hợp tác với nhau. Qua đó,
góp phần hình thành những phẩm chất tốt, tinh thần hợp tác, đoàn kết giữa
các em học sinh với nhau. Như vậy, học sinh sẽ có cơ hội học bằng cách tự
hoạt động, tự củng cố kiến thức, kỹ năng.
Trò chơi học tập là trị chơi mà luật của nó bao gồm các quy tắc gắn với
kiến thức kỹ năng có được trong hoạt động học tập, gần với nội dung bài học,
giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi, thông qua chơi
học sinh được vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các tình huống của
trị chơi và do đó học sinh được thực hành luyện tập củng cố mở rộng kiến
thức kỹ năng đã học. Như vậy, trong trò chơi học tập các kỹ năng mơn Tốn
được đưa vào trị chơi.
Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó
quan trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy, các em
ln tìm mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được
chơi các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ
tình cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui
mừng khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi
khơng làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó
khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có
mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của các trị chơi. Vì vậy, khi tham
Nguyễn Thị Xn
17
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
gia trị chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự
chú ý, trí thơng minh và sự sáng tạo của mình.
Trị chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp
học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện
củng cố kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua
hoạt động chơi.
Trị chơi học tập rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ,
nhờ sử dụng trị chơi học tập mà q trình dạy học trở thành một hoạt động
vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.
1.5.3. Các loại trò chơi học tập được sử dụng trong dạy học mơn
Tốn 3
Trị chơi trong dạy học mơn Tốn ở Tiểu học rất phong phú và đa dạng.
Vì vậy, cũng rất nhiều cách phân loại trò chơi. Trong phạm vi đề tài này, tôi
xin đưa ra các phân loại:
1.5.3.1. Phân loại theo nội dung chương trình
* Trị chơi về số: là loại trò chơi được tổ chức nhằm củng cố cho học
sinh về so sánh và sắp xếp thứ tự các số trong phạm vi các bảng số.
* Trò chơi về phép tính: là loại trị chơi được tổ chức nhằm để luyện
tập và củng cố kỹ năng làm tính cộng, trừ, nhân, chia.
* Trò chơi về đại lượng và đo đại lượng: là loại trò chơi được tổ chức
nhằm để củng cố cho học sinh nhận biết và sử dụng một số đại lượng đã được
học; rèn kỹ năng cộng, trừ các đại lượng; thực hành sử dụng các đại lượng
trong cuộc sống.
* Trị chơi về các yếu tố hình học: là loại trò chơi được tổ chức nhằm
củng cố cho học sinh nhận biết các yếu tố hình học và một số kỹ năng tính
tốn liên quan đến các yếu tố hình học.
Nguyễn Thị Xuân
18
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
* Trị chơi về giải bài tốn có lời văn: là loại trị chơi được tổ chức
nhằm rèn cho học sinh kỹ năng đọc, hiểu, tóm tắt đề tốn và giải bài tốn có
lời văn.
1.5.3.2. Phân loại theo đặc điểm của từng trò chơi.
* Trò chơi vận động: là loại trị chơi ln có sự vận động cơ bắp. Ở loại
trò chơi này, giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện nhiều thao tác khác
nhau dưới hình thức tự nhiên, trong đó nội dung của trị chơi truyền tải mục
tiêu bài học.
* Trò chơi tiếp sức: là loại trò chơi mà các thành viên trong đội chơi
luân phiên lên thực hiện nhiệm vụ của đội mình.
* Trò chơi đố vui: là loại trò chơi sử dụng các hình thức đố vui gắn với
nội dung bài học.
* Trị chơi có sử dụng phương tiện chơi: là loại trò chơi được tổ chức
với sự trợ giúp của một số đồ vật: máy tính, tranh ảnh, cờ, hoa,…
Kết luận chương 1
Qua việc nghiên cứu cơ sở lý luận của việc sử dụng phương pháp trị
chơi trong dạy học Tốn 3 em rút ra kết luận sau: Phương pháp trò chơi là
một trong những phương pháp dạy học tích cực. Việc sử dụng phương pháp
trò chơi trong dạy học nhằm thu hút các em tham gia nhiệt tình, tự nhiên,
thoải mái tạo tiết học vui, nhẹ nhàng, hoạt động học tập có hiệu quả hơn. Hiện
nay, phương pháp trị chơi học tập được sử dụng để giảng dạy nhiều môn,
phân mơn trong nhà trường Tiểu học trong đó có mơn Tốn 3. Đây là mơn
học quan trọng nhưng kiến thức trừu tượng, “khô khan” dễ làm học sinh
mệt mỏi, chán nản. Vì vậy, sử dụng phương pháp này giúp học sinh thay đổi
hoạt động học, chống mệt mỏi trong học tập, tăng cường kĩ năng luyện tập,
thực hành và vận dụng tốt các kiến thức đã học. Đồng thời củng cố khắc sâu
kiến thức đã học một cách nhẹ nhàng thoải mái tránh sự căng thẳng.
Nguyễn Thị Xuân
19
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TRỊ
CHƠI TRONG Q TRÌNH DẠY HỌC MƠN TỐN 3 CỦA GIÁO
VIÊN MỘT SỐ TRƯỜNG TIỂU HỌC KHU VỰCTHÀNH PHỐ VĨNH
YÊN
2.1. Khái quát về đối tượng điều tra, khảo sát
2.1.1. Đặc điểm giáo viên trường Tiểu học Ngô Quyền và trường Tiểu học
Liên Minh
- Tất cả giáo viên đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. 30% số giáo
viên có thâm niên từ 2 đến 5 năm. 50% số giáo viên có thâm niên từ 5 đến 10
năm, 20% số giáo viên có thâm niên từ 10 năm trở lên.
- Giáo viên giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, yêu nghề, yêu trẻ.
- Các thầy cô giáo thường xuyên tham gia vào các kì thi giáo viên dạy
giỏi các cấp và đều đạt thành tích cao
Với các đặc điểm nêu trên đi tới kết luận: Các giáo viên ở hai trường
Tiểu học Ngơ Quyền và Liên Minh sẽ có nhận thức đúng đắn về đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng tích cực cũng như vận dụng tốt các phương
pháp đó vào q trình dạy học mơn Tốn trong đó có phương pháp trò chơi.
2.1.2. Đặc điểm học sinh
- Hầu hết học sinh đi học đúng độ tuổi, đều có hộ khẩu thường trú ở
thành phố Vĩnh Yên.
- Học sinh chăm ngoan, hiếu học, thường xuyên tham gia vào các cuộc
thi học sinh giỏi các cấp, giải Toán qua mạng, cuộc thi Trạng nguyên nhỏ tuổi
do trường, thành phố, quốc gia tổ chức và đạt nhiều giải cao.
Từ các đặc điểm trên cho thấy các em dễ dàng tiếp thu các phương
pháp dạy học phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo như phương pháp trò
chơi.
Nguyễn Thị Xuân
20
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
2.1.3. Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 3
Nhìn chung, ở giai đoạn đầu Tiểu học ( lớp 1, 2, 3), hệ thống tín hiệu
thứ nhất phát triển hơn hệ thống tín hiệu thứ hai, các em rất nhạy cảm với các
tác động bên ngoài. Do đó trí nhớ trực quan- hình tượng được phát triển hơn
trí nhớ từ ngữ- logic. Các em nhớ và giữ gìn chính xác những sự vật, hiện
tượng cụ thể nhanh hơn và tốt hơn những định nghĩa, những lời giải dài dịng.
Khả năng phân tích của học sinh Tiểu học còn kém, các em thường tri
giác trên tổng thể mà không đi sâu vào chi tiết và các thành phần của sự vật
đó. Tri giác thường gắn với hành động vật chất nên khi dạy học giáo viên phải
tổ chức cho học sinh hoạt động vật chất để học sinh tri giác các đối tượng.
Tưởng tượng của học sinh lớp 3 đạt trình độ cao hơn so với học sinh
lớp 1, 2. Học sinh khơng chỉ hình dung lạinhững gì đã nghe, đã nhìn thấy, đã
cảm nhận được trong q khứ, mà học sinh cịn có khả năng tưởng tượng sáng
tạo
Ở lứa tuổi Tiểu học, chú ý có chủ định của các em còn yếu, khả năng
điều chỉnh chú ý một cách có ý chí chưa mạnh. Chú ý khơng chủ định được
phát triển. Những gì mang tính mới mẻ, bất ngờ, rực rỡ, khác thường dễ dàng
lôi cuốn sự chú ý của các em, khơng có sự nỗ lực ý chí. Sự chú ý này thường
hướng ra bên ngồi, vào hành động mà chưa có khả năng hướng vào bên
trong, vào tư duy. Do đó, khi học sinh làm việc trên giấy nháp hoặc đồ dùng
học tập, giáo viên phải trình bày rõ ràng, ghi nội dung cơ bản đầy đủ và giáo
vien cần chủ động hình thành cho học sinh khả năng chú ý hướng vào bên
trong.
Lên lớp 3, ghi nhớ của học sinh vẫn chủ yếu là ghi nhớ máy móc, ghi
nhớ khơng chủ định.Tư duy của trẻ chủ yếu vẫn là tư duy cụ thể, mang tính
hình thức bằng cách dựa vào đặc điểm trực quan của những đối tượng và hiện
tượng cụ thể. Tư duy trừu tượng đã bắt đầu phát triển nhưng còn non yếu.
Nguyễn Thị Xuân
21
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh lớp 3 như vậy, ta phải sử dụng
các phương pháp dạy học phù hợp trong trong quá trình dạy Toán để đạt hiệu
quả cao, thu hút được sự chú ý của học sinh.
2.2. Khái quát quá trình điều tra, khảo sát
- Mục đích điều tra khảo sát: Tìm hiểu thực trạng sử dụng phương pháp
trò chơi trong quá trình dạy học mơn Tốn lớp 3, ngun nhân dẫn đến thực
trạng đó. Từ đó đưa ra biện pháp khắc phục.
- Nội dung điều tra, khảo sát:
+ Tìm hiểu nhận thức của giáo viên về sự cần thiết của phương pháp trị
chơi trong q trình dạy học mơn Tốn
+Tìm hiểu việc sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình dạy học
mơn Tốn lớp 3, bao gồm: Mức độ sử dụng, các bước tiến hành, sử dụng với
hình thức tổ chức dạy học nào, sử dụng với loại bài học nào, lựa chọn thời
điểm tiến hành.
+ Thực trạng hứng thú của học sinh khi học giờ Tốn có sử dụng
phương pháp trị chơi
+ Tìm hiểu thực trạng hiệu quả giờ dạy có áp dụng phương pháp trị
chơi trong dạy học mơn Tốn lớp 3.
+ Tìm hiểu thực trạng khó khăn của giáo viên khi sử dụng phương pháp
trò chơi trong q trình dạy học mơn Tốn lớp 3 và những điều kiện để phát
huy tối đa hiệu quả sử dụng phương pháp trò chơi.
- Phương pháp điều tra, khảo sát
+ Phương pháp điều tra bằng Anket
+ Phương pháp trò chuyện, trao đổi trực tiếp với giáo viên
+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp thống kê toán học
- Địa điểm và thời gian tiến hành điều tra, khảo sát
Nguyễn Thị Xuân
22
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Địa điểm là trường Tiểu học Ngơ Quyền và trường Tiểu học Liên
Minh ở thành phố Vĩnh Yên (thời gian từ 01/03/2010 đến 19/04/2010)
- Đối tượng điều tra khảo sát: 10 giáo viên, 30 học sinh bất kì của 2
trường Tiểu học Liên Minh và Ngơ Quyền, một số tiết Toán lớp 3.
Tổng số phiếu phát ra là 10 phiếu dành cho giáo viên (trong đó trường
Tiểu học Ngô Quyền là 3 phiếu, trường Tiểu học Liên Minh là 7 phiếu)
- Xử lý kết quả điều tra khảo sát: Lượng hố thơng tin thu thập được
theo tỉ số %.
2.3. Kết quả điều tra, khảo sát
2.3.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên về sự cần thiết sử dụng phương
pháp trị chơi trong dạy học mơn Tốn lớp 3
Để tìm hiểu vấn đề này chúng tơi sử dụng phiếu thăm dò ý kiến cùng
trao đổi trực tiếp với giáo viên. ( phiếu điều tra số 1- phụ lục 2). Sau khi tiến
hành điều tra chúng tôi thu được kết quả như sau:
Bảng 1: Thực trạng nhận thức của giáo viên về sự cần thiết của phương
pháp trò chơi trong dạy học Toán lớp 3 ở Tiểu học
Ý kiến
Số lượng
Tỉ lệ %
Cần thiết
10
100
Khơng cần thiết
0
0
Phân vân
0
0
Nhìn vào bảng điều tra ở trên ta thấy tất cả 100% GV khi được hỏi đều
khẳng định việc sử dụng phương pháp trò chơi trong q trình dạy học mơn
Tốn 3 là cần thiết . Điều đó chứng tỏ tất cả giáo viên đều có nhận thức đúng
đắn về sự cần thiết của việc sử dụng phương pháp này. Khi đã nhận thức đúng
đắn thầy (cô) giáo sẽ vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong bài dạy của mình.
Nguyễn Thị Xuân
23
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Qua tìm hiểu và dự giờ một số tiết học Tốn lớp 3 tơi thấy tất cả các giờ học
có áp dụng phương pháp này đều diễn ra thành cơng.
Tơi cũng có dịp trị chuyện với một số giáo viên giảng dạy ở các khối
lớp 1, 2, 4, 5 về nhận thức của họ về việc sử dụng của phương pháp trị chơi
trong q trình dạy học mơn Tốn thì cũng nhận được câu trả lời là cần thiết.
Ngoài ra khi trao đổi với giáo viên lớp 3 là “Tại sao thầy (cô) cho rằng
việc sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình dạy học mơn Tốn là cần
thiết ?”. Các cơ trả lời là ở các lớp 1, lớp 2 trong các giờ học Toán các giáo
viên thường xuyên sử dụng phương pháp trò chơi thấy phương pháp này
mang lại hiệu quả tốt, các em tiếp thu bài tốt hơn, khơng khí lớp học vui vẻ,
sơi nổi. Mặt khác mơn Tốn là bộ mơn khoa học khô khan, trừu tượng mà học
sinh Tiểu học hiếu động nên sử dụng phương pháp trò chơi giúp học sinh hiểu
bài nhanh và gây hứng thú cho người học.
Như vậy, tất cả các giáo viên được tiến hành điều tra đều nhận thức
đúng về sự cần thiết sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình dạy học
mơn Tốn 3.
2.3.2. Thực trạng sử dụng phương pháp trò chơi trong dạy học Tốn lớp 3
ở Tiểu học
Để tìm hiểu vấn đề này chúng tơi sử dụng phiếu thăm dị ý kiến kết hợp
quan sát một số giờ dạy Toán và trao đổi với giáo viên.
2.3.2.1. Thực trạng về mức độ sử dụng phương pháp trị chơi trong dạy học
Tốn lớp 3
Để tìm hiểu thực trạng này chúng tơi sử dụng phiếu thăm dò ý kiến của giáo
viên kết hợp trò chuyện với giáo viên. (phiếu điều tra số 2- phụ lục 2)
Về thực trạng mức độ sử dụng phương pháp trị chơi, tơi đưa ra các mức độ:
thường xun ( sử dụng trên 80% các tiết học), không thường xuyên (sử dụng
từ 50% đến 80% các tiết học), ít khi (dưới 50% các tiết học).
Nguyễn Thị Xuân
24
K32A- GDTH
Khóa luận tốt nghiệp
Sau khi điều tra thu được kết quả như sau:
Bảng 2: Thực trạng về mức độ sử dụng phương pháp trị chơi trong dạy học
Tốn lớp 3
Các mức độ sử dụng
Số lượng
Tỉ lệ %
Thường xun
6
60
Khơng thường xun
4
40
Ít khi
0
0
Khơng bao giờ
0
0
Nhìn vào bảng trên, ta thấy 60% giáo viên thường xuyên sử dụng phương
pháp trò chơi trong quá trình dạy học mơn Tốn, 40% giáo viên khơng thường
xun sử dụng phương pháp này trong dạy học Toán. Như vậy, tất cả giáo viên
được điều tra đều sử dụng phương pháp trị chơi trong q trình dạy học mơn
Tốn với các mức độ khác nhau.
Khi trò chuyện trực tiếp với giáo viên, đối với giáo viên thường xuyên sử
dụng phương pháp trị chơi vì họ cho rằng phương pháp này mang lại hiệu quả
học tập cao. Khi giáo viên tổ chức trò chơi, các em rất hào hứng, tham gia nhiệt
tình vào trị chơi, khơng khí lớp học trở nên sôi nổi. Hơn nữa, khi học sinh
tham gia chơi có sự thi đua sơi nổi giữa các nhóm, trong nhóm có sự đồn kết
hợp tác giúp đỡ lẫn nhau hoặc thi đua giữa các cá nhân. Từ đó, các em khơng
những học tập tốt cịn hình thành nhân cách tốt cho trẻ. Đối với giáo viên
không thường xuyên thoảng sử dụng phương pháp trị chơi trong q rình dạy
học Toán, họ cũng thấy được hiệu quả của phương pháp này trong dạy học
song tổ chức trò chơi cho học sinh để phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp
này khơng phải dễ vì tốn thời gian, chuẩn bị nhiều đồ dùng học tập…
2.3.2.2. Thực trạng về các bước tiến hành khi tổ chức trò chơi
Nguyễn Thị Xuân
25
K32A- GDTH
