CÁC BƯỚC SOẠN GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ NHANH VÀ HIỆU QUẢ MÔN ĐỊA LÍ TRÊN MS POWERPOINT

Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
BẢN TÓM TẮT ĐỀ TÀI
 Tên đề tài : “CÁC BƯỚC SOẠN GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ NHANH VÀ
HIỆU QUẢ MÔN ĐỊA LÍ TRÊN MS POWERPOINT ”
 Họ và tên tác giả : Nguyễn Quốc Vũ
 Đơn vị công tác : Trường THCS Thị Trấn, Bến Cầu, Tây Ninh
1.Lý do chọn đề tài :
 Đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí.
2.Đối tượng, phương pháp
 Đối tượng : Giáo viên môn Địa lí, học sinh , trường THCS Thị Trấn, Bến
Cầu, Tây Ninh.
 Phương pháp nghiên cứu tài liệu, điều tra, giả thuyết khoa học
3.Đề tài đưa ra giải pháp mới :
 Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả trên Microsoft
PowerPoint ở môn Địa Lí
4.Hiệu quả ứng dụng
 Đề tài giúp giáo viên có thêm kinh nghiệm trong soạn giáo án điện tử
nhanh và hiệu quả trên Microsoft PowerPoint ở môn Địa Lí, góp phần
đổi mới phương pháp và nâng cao hiệu quả chất lượng bộ môn.
5.Phạm vi áp dụng
 Áp dụng cho giáo viên môn Địa lí trong trường và các trường trong
huyện
Tây Ninh, ngày 8 tháng 3 năm 2011
Người thực hiện
Nguyễn Quốc Vũ
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang1
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint

A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

iện nay, khoa học kĩ thuật hiện đại, đặc biệt là công nghệ thông tin.
Hàng loạt các phát minh mới ra đời đã nâng cao tầm nhìn, sự hiểu biết
của con người đưa lượng tri thức của nhân loại ngày một phong phú. Khoa học
công nghệ nói chung, khoa học Địa lí nói riêng hàng ngày, hàng giờ đang phát
triển với tốc độ nhanh chóng, lượng thông tin, tri thức của nhân loại ngày càng
đa dạng, phong phú và vươn tới đỉnh cao của nó.
H
Trước tình hình đó, nhiệm vụ của ngành giáo dục cũng hết sức nặng nề,
phải đào tạo những thế hệ trẻ, người chủ tương lai của đất nước có đầy đủ sức
khoẻ, phẩm chất đạo đức tốt và đặc biệt phải có tri thức khoa học, có sự hiểu
biết, thông minh, năng động, sáng tạo,… Tiếp tục thực hiện chủ đề “Năm học
ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới quản lí tài chính và triển khai
phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Vì thế, vấn
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang2
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
đề đặt ra cho giáo dục là đổi mới cả về nội dung và phương pháp dạy học nhằm
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh, đáp ứng những yêu cầu
của xã hội và phù hợp với sự phát triển nhân cách học sinh.
Để làm được điều đó, mỗi thầy cô giáo đều phải không ngừng nỗ lực,
hăng say tìm tòi, khám phá cái hay cái mới của kho tàng tri thức nhân loại, của
khoa học kĩ thuật để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Đặc biệt, trong
lĩnh vực công nghệ thông tin, việc soạn giảng bài dạy bằng chương trình trình
chiếu MS PowerPoint và các phần mềm khác.
Bộ môn Địa Lí cũng như các bộ môn khác ở các cấp, bậc học đã và đang
thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, nhiều giáo viên đã sử dụng chương
trình MS PowerPoint để soạn bài giảng làm cho tiết dạy thêm sinh động. Vì
trong bài giảng có hình ảnh tĩnh, động phong phú, những đoạn phim thực tế,
trực quan hấp dẫn, giúp các em hiểu biết thêm về thế giới tự nhiên, các mối
quan hệ giữa động thực vật và con người, giữa sinh vật với môi trường sống,...

gây hứng thú học hỏi tìm tòi ở học sinh. Qua đó, giúp các em có lòng say mê
yêu thích môn học hơn, góp phần giáo dục tư tưởng, tình cảm yêu quý và bảo
vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường . Đồng thời, rèn luyện cho học sinh kỹ năng:
quan sát, phân tích, so sánh, tìm tòi,… phát huy tính tích cực, chủ động sáng
tạo của học sinh trong học tập. Giáo viên là người hướng dẫn học sinh là người
tự tìm hiểu tri thức thông qua những hình ảnh trực quan, các hoạt động dạy học
nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Đưa chương trình MS PowerPoint vào
soạn giảng cho các bài học môn Địa Lí là rất cần thiết, không chỉ bởi đây là một
bộ môn học có tính ứng dụng cao mà còn bởi các thành tựu về khoa học sự
sống đã lên đến đỉnh cao, nhiều nội dung được mô hình hoá dựa trên các phim,
ảnh động dễ hiểu.
Tuy nhiên, việc soạn bài giảng bằng chương trình MS PowerPoint còn
gặp nhiều khó khăn, nhất là việc tìm, sưu tầm các tư liệu: đoạn phim, flash,
hình ảnh tĩnh, ảnh động… Mặt khác, trong mỗi bài soạn sẽ mất nhiều thời gian
nếu giáo viên chưa có kỹ năng xử lí một số hình ảnh hay đoạn phim để đưa vào
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang3
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
bài dạy. Cũng như các thầy cô dạy môn Địa Lí khác, tôi rất quan tâm đến vấn
đề này. Chính vì thế, tôi chọn: “ Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu
quả trên Microsoft PowerPoint ở môn Địa Lí” làm đề tài nghiên cứu.
2 .Đối tượng nghiên cứu:
− Chủ thể : Sáng kiến kinh nghiệm “Các bước viên soạn giáo án điện tử
nhanh và hiệu quả trên Microsoft PowerPoint ở môn Địa Lí”, trường
THCS Thị Trấn Bến Cầu.
− Khách thể : Học sinh, giáo viên cùng bộ môn Địa lí trường THCS Thị Trấn
Bến Cầu.
3 .Phạm vi nghiên cứu :
Đề tài tập trung nghiên cứu tìm ra các bước soạn giáo án điện tử nhanh
và hiệu quả trên phần mềm Microsoft PowerPoint ở môn Địa Lí”, trường

THCS Thị Trấn Bến Cầu.
4. Các phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau :
− Phương pháp nghiên cứu tài liệu : nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề
tài, tìm hiểu những tiến bộ tiến bộ của khoa học công nghệ thông tin, các
tài liệu liên quan
− Phương pháp điều tra : nhằm tìm hiểu thực trạng của vấn đề nghiên
cứu, thực trạng sử dụng hình ảnh trong soạn giảng giáo án điện tử, nhằm
tìm hiểu hứng thú học tập của học sinh, trao đổi với đồng nghiệp về
những thuận lợi, khó khăn trong soạn và trình chiếu giáo án điện tử.
− Phương pháp giả thuyết khoa học : nhằm xây dựng giả thuyết đề tài và
dự kiến các hướng giải quyết đề tài đạt kết quả cao nhất.
B. NỘI DUNG
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang4
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
1. Cơ sở lý luận :
* Một số văn bản cấp trên về định hướng đổi mới phương pháp dạy học
Luật giáo dục, điều 28.2, đã ghi “ Phương pháp giáo dục phổ thông phải
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với
đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện
kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm
vui, hứng thú học tập cho học sinh”
Nghị quyết TW 4 khoá VII đã chỉ rõ phải “Đổi mới phương pháp dạy học ở
tất cả các cấp học, bậc học. Kết hợp học với hành, học tập với lao động sản
xuất, thực nghiệm và nghiên cứu khoa học, gắn nhà trường với xã hội. Áp dụng
những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư
duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề”.
Nghị quyết TW2 khoá VIII tiếp tục khẳng định phải “Đổi mới phương
pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp

tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến
và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện và thời gian
tự học, tự nghiên cứu cho học sinh”.
* Quan niệm về giáo án điện tử :
Vài năm gần đây, tên gọi "Giáo án điện tử" đã dần trở nên quen thuộc
với người giáo viên. Giáo án điện tử là kế hoạch giảng dạy được biên soạn trên
phần mềm Power Point với sự hỗ trợ của một số phần mềm chuyên dụng khác
cũng như máy ảnh kỹ thuật số, scanner, projector ….
Đó là cách nhìn giáo án điện tử về mặt kỹ thuật. Còn về mặt sư phạm,
giáo án điện tử là gì? Về phương diện này, thật khó thể đưa ra một định nghĩa
cụ thể. Tuy nhiên, qua thực tiễn thực hiện giáo án điện tử, nhận thấy giáo án
điện tử được quan niệm như là một phương tiện dạy học trong đó giáo viên
khai thác tiện ích của công nghệ thông tin để thiết kế các hoạt động học tập
nhằm giúp học sinh không chỉ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng; phát triển tư duy,
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang5
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
nhận thức mà còn phát triển cả cảm xúc và tâm hồn; kỹ năng xử lý thông tin và
kỹ năng giao tiếp. Giáo án điện tử tuyệt nhiên không chỉ là bài trình bày nội
dung bài dạy trên một số trang trong MS Power Point. Về thực chất, giáo án
điện tử là một giáo án có thêm các yếu tố điện tử như: Bài thuyết trình
Powerpoint với các lời giảng phụ theo, phần mềm biểu diễn hỗ trợ….
* Những yêu cầu chung của giáo án điện tử.
Nội dung:
 Cần đủ nội dung cơ bản.
 Thông tin cần phải chọn lọc, hệ thống, cập nhật.
 Nội dung cần sử dụng nhiều hình ảnh, âm thanh minh họa.
 Tránh sai sót các lỗi văn bản.
 Tránh quá nhiều thông tin.
Hình thức:

 Cần có bố cục.
 Cần thẩm mỹ.
 Tránh lạm dụng nhiều hiệu ứng làm rối mắt.
 Tránh lạm dụng màu sắc, dùng nhiều màu sắc không hợp nhau.
 Tránh chèn những hình ảnh không hài hòa với nội dung, chèn những
đoạn phim quá dài so với thời lượng cho phép
2.Cơ sở thực tiễn
• Thực tiễn vấn đề nghiên cứu :
* Hiện nay các trường đã và đang tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin vào giảng dạy. Giáo viên đều tích cực soạn giảng bằng chương trình
MS PowerPoint. Song do trình độ về tin học còn hạn chế, kinh nghiệm về soạn
giảng giáo án điện tử chưa nhiều nên giáo viên gặp rất nhiều khó khăn trong
tìm kiếm và xử lý thông tin hình ảnh, phim, tạo hiệu ứng, tạo liên kết cho giáo
án…..
Ngoài ra, nội dung và hình thức của một giáo án điện tử cần phải đảm
bảo các nguyên tắc dạy học trong khi trình độ giáo viên có hạn Việc thu thập
thông tin, tư liệu phải có kỹ năng tin học nhất định như : xử lý một số hình
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang6
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
ảnh, đoạn phim đưa vào bài giảng theo mục đích sử dụng. Việc soạn phải phù
hợp với phương pháp, phải phù hợp với từng loại bài, từng đối tượng học sinh
và phù hợp với đặc trưng bộ môn……. Do vậy, giáo viên cần nhiều thời gian
để đầu tư nghiên cứu, thiết kế song hiệu quả chưa đạt như mong muốn, giáo
viên ngại soạn và giảng dạy với giáo án điện tử.
* Thuận lợi và khó khăn trong ứng dụng công nghệ thông tin ở trường THCS
Thị Trấn
Nhà trường đã có trang bị hệ thống máy vi tính, máy chiếu tương đối
thuận tiện cho giáo viên khi dạy. Đa số giáo viên thành thạo vi tính, có máy
tính riêng ở nhà nên thuận tiện trong việc soạn bài giảng bằng chương trình

MS PowerPoint và dễ dàng trao đổi với đồng nghiệp về công nghệ thông tin.
Giáo viên có tinh thần học hỏi để nâng cao nghiệp vụ tay nghề, có nhiều cố
gắng để tìm thông tin, tư liệu trên mạng, sử dụng hình ảnh , đoạn phim trong
soạn giảng bằng chương trình MS PowerPoint.
Trường đã nối mạng Internet thuận tiện cho giáo viên tìm thông tin, tư liệu
trên mạng. Nhiều giáo viên đã tự trang bị mạng Internet cá nhân thuận lợi cho
việc tìm kiếm, khai thác thông tin, dữ liệu.
Được sự quan tâm của cấp lãnh đạo ngành, đặc biệt là sự quan tâm của Ban
giám hiệu đã mở lớp bồi dưỡng về kiến thức mạng Internet và chương trình
MS PowerPoint cho giáo viên tại trường.
Nhà trường đã trang bị máy chiếu tại một phòng cố định. Số máy quá ít
trong khi nhu cầu sử dụng lại nhiều, vì vậy nhiều bài đã được soạn nhưng lại
phải dạy “chay” trên lớp.
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang7
Các bước soạn giáo án điện tử nhanh và hiệu quả môn Địa lí trên Powerpoint
Chỉ một số ít giáo viên có kết nối mạng tại nhà, quá ít để tìm kiếm thông
tin, tư liệu trên mạng.
Mất nhiều thời gian khi soạn bài giảng bằng chương trình MS PowerPoint,
nhất là việc tìm kiếm và xử lí hình ảnh, đoạn phim,…
Giáo viên còn lúng túng trong việc kết nối dữ liệu, chèn hình ảnh, truy cập
Internet để tải những tư liệu, hình ảnh. Khi dạy bằng máy chiếu, học sinh
thường tập trung nhiều vào các phim, ảnh nhưng lại không chú ý nhiều vào
nội dung; việc ghi chép bài của học sinh cũng gặp khó khăn. Hơn nữa, nếu
giáo viên quản lí học sinh không tốt thì sẽ làm cho học sinh ồn ào, ảnh hưởng
tiêu cực đến lớp học.
• Sự cần thiết của đề tài :
Giáo án điện tử là phương tiện dạy học hiện đại đã góp phần tích cực
vào việc đổi mới phương pháp dạy học, nó làm cho các giờ học hấp dẫn nhờ
những đoạn video clip sinh động, những hình ảnh, bản đồ với màu sắc đẹp....

Những hình ảnh, mô phỏng những hoạt động, quá trình hình thành, phát
triển và tạo thành của các đối tượng giúp giáo viên rút ngắn con đường hình
thành biểu tượng, khái niệm địa lí cho học sinh .Thực tế cho thấy rằng những
hình ảnh đó đã thay thế cho rất nhiều lời giảng giải.
Ví dụ: Những hình ảnh về quá trình động đất, núi lửa và hậu quả của nó,
chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời, hoạt động của dòng biển, sơ
đồ một số hình thức sản xuất trong công nghiệp.... Tận dụng được kho thông
tin, hình ảnh khổng lồ trên mạng In ternet, phần mềm Encatar..., tạo lập bản
biểu đồ, bảng số liệu nhanh chóng và chính xác.
Giúp giáo viên cập nhật thông tin, tiết kiệm thời gian trong việc chuẩn bị
thiết bị , đồ dùng dạy học.Giúp học sinh dễ dàng liên hệ thực tế, có thêm nhiều
kiến thức về địa lí tự nhiên, kinh tế, văn hoá xã hội mà trong sách giáo khoa
không thể đưa ra hết.
Để phát huy tích tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong quá
trình học tập, giáo viên có thể đưa ra nhiệm vụ yêu cầu học sinh nghiên cứu, sử
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Quốc Vũ
Trang8