quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố cần thơ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (653 KB, 67 trang )

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA LUẬT
BỘ MÔN HÀNH CHÍNH
˜&™

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
KHÓA 32 (2006 – 2010)
Đề tài:

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÔN GIÁO
Ở THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Giáo viên hướng dẫn:
Ths. Võ Duy Nam

Sinh viên thực hiện:
Trần Thị Thu Vân
MSSV : 5062520
Lớp:Luật Tư Pháp 3-K32
Cần Thơ, Tháng 04/2010

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 1

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 3

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ
MỤC LỤC

LỜI NÓI ĐẦU ..................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÔN GIÁO, TÍN NGƯỠNG........................................ 10
1.1 Khái niệm chung về tôn giáo ...............................................................................................10
1.1.1 Lược sử hình thành thuật ngữ “Tôn giáo”...............................................................10
1.1.2 Khái niệm tôn giáo .....................................................................................................10
1.1.3 Một số thuật ngữ tương đồng với tôn giáo ..............................................................11
1.2 Khái niệm tín ngưỡng ...........................................................................................................12
1.2.1 Tín ngưỡng phồn thực ...............................................................................................12
1.2.2 Tín ngưỡng sùng bái tự nhiên ...................................................................................12
1.2.3 Tín ngưỡng sùng bái con người ................................................................................13
1.3 Lịch sử hình thành và tình hình tôn giáo ở Thành phố Cần Thơ .....................................13
1.3.1 Lịch sử hình thành và phát triển các tôn giáo ở Cần Thơ .....................................14
1.3.1.1 Phật giáo...................................................................................................... 14
1.3.1.2 Công giáo .................................................................................................... 15
1.3.1.3 Đạo Tin Lành .............................................................................................. 16
1.3.1.4 Đạo Cao Đài................................................................................................ 17
1.3.1.5 Phật giáo Hòa Hảo ...................................................................................... 18
1.3.2 Đặc điểm chung của các tôn giáo ở thành phố Cần Thơ .......................................19
1.3.2.1 Cần Thơ là một thành phố đa tôn giáo........................................................ 19
1.3.2.2 Tính dung hợp, đan xen, hòa đồng về tín ngưỡng, tôn giáo ....................... 20
1.3.2.3 Thờ cúng tổ tiên, những người có công với làng, với nước ....................... 20
1.3.3 Tình hình tôn giáo ở thành phố Cần Thơ hiện nay ................................................20
CHƯƠNG 2
VAI TRÒ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÔN GIÁO........................................................ 23
2.1 Quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo .23

2.1.1 Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề tôn giáo .....................................23
2.1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo ....................................................25
2.2 Quan điểm của Đảng về công tác tôn giáo .........................................................................26
2.3 Chính sách của Đảng và Nhà nước ta đối với tôn giáo trong giai đoạn hiện nay .........28
2.3.1 Về nguyên tắc: ............................................................................................................29
2.3.2 Các chính sách cụ thể: ...............................................................................................30
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 4

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

2.3.2.1 Đối với tín đồ tôn giáo: ............................................................................... 31
2.3.2.2 Đối với chức sắc, nhà tu hành:.................................................................... 31
2.3.2.3 Đối với các tổ chức tôn giáo ....................................................................... 31
2.3.2.4 Đối với các hoạt động tôn giáo ................................................................... 31
2.3.2.5 Đối với nơi thờ tự và tài sản của các tổ chức tôn giáo: .............................. 32
2.3.2.6 Đối với hoạt động đối ngoại của tổ chức tôn giáo:..................................... 32
2.3.3 Đặc điểm của đối tượng quản lý .......................................................................................32
2.3.3.1 Đặc điểm của tín đồ: ...............................................................................................33
2.3.3.2 Đặc điểm của nhà tu hành, chức sắc:....................................................................33
2.3.3.3 Đặc điểm của nơi thờ tự: ........................................................................................34
2.3.3.4 Đặc điểm của đồ dùng việc đạo: ...........................................................................34
2.3.3.5 Đặc điểm của cơ sở vật chất khác: ........................................................................34
2.3.3.6 Đặc điểm của sinh hoạt tôn giáo: ..........................................................................34

2.3.3.7 Đặc điểm của tổ chức tôn giáo: .............................................................................35
2.4 Vai trò quản lý Nhà nước về tôn giáo .................................................................................35
2.4.1 Quản lý Nhà nước và quản lý hành chính Nhà nước đối với tôn giáo ................36
2.4.1.1 Mục tiêu quản lý: ........................................................................................ 36
2.4.1.2 Chủ thể, khách thể quản lý.......................................................................... 36
2.4.1.3 Các phương pháp quản lý ........................................................................... 36
2.4.2 Công tác quản lý nhà nước về tôn giáo hiện nay ...................................................37
2.4.2.1 Công tác ban hành văn bản liên quan đến công tác quản lý tôn giáo ......... 37
2.4.2.2 Công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng.......... 38
2.5 Bộ máy quản lý Nhà nước về tôn giáo................................................................................49
2.5.1 Cấp Trung ương..........................................................................................................49
2.5.2 Cấp địa phương...........................................................................................................51
2.5.2.1 Quản lý nhà nước về tôn giáo cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương: 51
2.5.2.2 Quản lý nhà nước về tôn giáo cấp quận huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh
................................................................................................................................. 51
2.6.2.3 Quản lý nhà nước về tôn giáo của Ủy ban cấp xã, phường, thị trấn: ......... 52
2.6 Bộ máy làm công tác quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ ...................52
2.6.1 Nhiệm vụ quyền hạn của Ban Tôn giáo: .................................................................52
2.6.2 Nhiệm vụ quyền hạn Phòng tôn giáo huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh:
........................................................................................................................................................54

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 5

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

CHƯƠNG 3
THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÔN GIÁO Ở THÀNH PHỐ CẦN THƠ VÀ
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ QUẢN LÝNHÀ NƯỚC VỀ TÔN
GIÁO.................................................................................................................................. 56
3.1 Chủ trương của Đảng bộ thành phố Cần Thơ về công tác tôn giáo ................................56
3.2 Thực tiễn công tác quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ trong năm
2009 ...............................................................................................................................................56
3.3 Thành tựu, kết quả đạt được trong năm qua: .....................................................................59
3.4 Một số hạn chế: ......................................................................................................................60
3.5 Nâng cao vai trò quản lý tôn giáo ở thành phố Cần Thơ và giải pháp hoàn thiện pháp
luật về tín ngưỡng, tôn giáo ........................................................................................................61
3.5.1 Nâng cao chất lượng công tác quản lý tôn giáo ở thành phố Cần Thơ................61
3.5.2 Giải pháp hoàn thiện pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo........................................64
KẾT LUẬN........................................................................................................................ 65
................................................................................................................................................

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 6

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ
LỜI NÓI ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Việt Nam là một quốc gia đa dân tộc, đa văn hóa. Ngay từ những ngày đầu dựng
nước và trãi qua hàng nghìn năm giữ nuớc hơn 54 dân tộc anh em đã cùng nhau sinh sống
trên một lãnh thổ với nhiều nền văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng truyền thống khác nhau tạo
nên những sắc thái đặc biệt cho mỗi tộc người và cũng xây dựng nên một nền văn hóa đặc
sắc và đa dạng cho đất nước.
Ý thức được tầm quan trọng của những giá trị văn hóa dân tộc nói chung và đời
sống tâm linh nói riêng, mà tín ngưỡng, tôn giáo là một phần tạo nên giá trị văn hóa đó
mà Hiến Pháp qua các giai đoạn 1946, 1959, 1980, 1992 đã ghi nhận quyền tự do tín
ngưỡng, tôn giáo như là một quyền cơ bản của công dân. Theo đó, công dân có quyền tự
do tín ngưỡng, tôn giáo theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo đều bình
đẳng trước pháp luật. (Đoạn 1, Điều 70 Hiến Pháp 1992, sửa đổi, bổ sung 2001).
Những năm gần đây, các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo có chiều hướng đang phục
hồi và phát triển mạnh ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Rõ ràng tôn giáo không
mất đi vị trí của nó trong đời sống xã hội mà ngược lại nó đang có chiều hướng phát triển.
Hiện nay, hầu hết các tôn giáo lớn ở Việt Nam được Nhà nước công nhận đều có những
đường hướng hành đạo ngày càng gắn bó với dân tộc, tuân thủ pháp luật, thông qua việc
thực hiện các phương châm: “Đạo pháp, dân tộc và xã hội chủ nghĩa”, sống “tốt đời, đẹp
đạo”, từ đó đã thắt chặt thêm tình đoàn kết lương giáo và làm cho mối quan hệ giữa tôn
giáo và các đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ngày càng gắn bó hơn. Mặt
khác, gần đây do điều kiện mở cửa và hội nhập quốc tế, do tác động của nền kinh tế thị
trường mà trong các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo cũng phát sinh những vấn đề cần
quan tâm như: tình trạng truyền đạo trái phép, xây dựng sửa chữa nơi thời tự không phải
chỉ thuần túy cho tu hành mà nhằm ý đồ mở rộng thân thế để lôi kéo tín đồ, một số người
còn hành nghề mê tín dị đoan, thương mại hóa các hoạt động tôn giáo. Bên cạnh đó, do
chưa hiểu đầy đủ chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước nên một số chức sắc, tín đồ
còn nghi ngại, số ít người bị tác động của kẻ địch và các phần tử xấu dẫn đến suy nghĩ
lệch lạc, thậm chí bất chấp chính quyền địa phương. Ngày nay, các thế lực thù địch ở
trong và ngoài nước đang thực hiện chiến lược diễn biến hòa bình để chống phá cách
mạng Việt Nam, các thế lực đó đặc biệt quan tâm đến vấn đề lợi dụng tôn giáo, chúng gắn

với vấn đề dân chủ nhân quyền và được thực hiện qua nhiều thủ đoạn làm ảnh hưởng
không nhỏ đến trật tự xã hội, mất lòng tin của nhân dân nói chung và các tín đồ nói riêng
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 7

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

đối với Đảng và Nhà nước. Chính vì vậy, việc xây dựng hệ thống pháp lý và tăng cường
quản lý Nhà nước về hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo là hết sức cần thiết. Trước tình hình
đó, người viết đã chọn đề tài “Quản lý Nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ” để
nghiên cứu và làm đề tài luận văn tốt nghiệp.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài:
Khi thực hiện nghiên cứu đề tài này thì đã có nhiều tư liệu, đề tài khoa học viết về
lý luận trong công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo và lấy thực tiễn ở một số tỉnh ở Đồng
bằng sông Cửu Long. Các tư liệu mà người viết tham khảo phản ánh được nhiều góc nhìn
khác nhau về tình hình tôn giáo đang diễn ra đồng thời cũng nêu lên được những vấn đề
cần phải giải quyết trong công tác quản lý từ trung ương đến địa phương.
3. Mục đích nghiên cứu:
Trong khuôn khổ nội dung của luận văn này, người viết tập trung vào tìm hiểu
những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng,
chính sách của Nhà nước về vấn đề tôn giáo, tín ngưỡng ở Việt Nam, cụ thể là ở thành
phố Cần Thơ.
Khái quát quá trình du nhập, phát triển các tôn giáo lớn ở thành phố Cần Thơ, tình
hình hoạt động của các tôn giáo, những thành tựu đã đạt được và những khó khăn còn tồn

tại. Tìm hiểu phương thức hoạt động cũng như vai trò và trách nhiệm của các cơ quan
quản lý nhà nước về tôn giáo. Từ đó, có thể đưa ra một số kiến nghị nhằm khắc phục
những hạn chế trong công tác quản lý đồng thời đề ra phương thức phát huy vai trò quản
lý của nhà nước về tôn giáo
4. Đối tượng nghiên cứu:
Là các vấn đề lý luận chung về tôn giáo, vai trò của Nhà nước trong vấn đề quản lý
tôn giáo, tín ngưỡng. Trong đó, người viết tập trung chủ yếu vào việc nghiên cứu tôn giáo
và công tác quản lý nhà nước về tôn giáo ở phạm vi khu vực thành phố Cần Thơ.
5. Phương pháp nghiên cứu đề tài:
Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh và các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về tôn giáo như Pháp lệnh, Nghị
định,…Luận văn chọn lọc những thành tựu nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn liên
quan của các tác giả và các đề tài nghiên cứu khoa học.
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin trong đó có chủ
nghĩa xã hội khoa học, áp dụng các phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp, gắn lý luận
với thực tiễn để thực hiện mục đích của đề tài.

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 8

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

6. Kết cấu của đề tài:
Ngoài lời nói đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm có ba

chương.
Chương 1: Những vấn đề chung về tôn giáo, tín ngưỡng
Chương 2: Vai trò quản lý của nhà nước về tôn giáo, tín ngưỡng
Chương 3: Thực tiễn quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ và một số
giải pháp nhằm phát huy vai trò quản lý nhà nước về tôn giáo.

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 9

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ
CHƯƠNG 1

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÔN GIÁO, TÍN NGƯỠNG
1.1 Khái niệm chung về tôn giáo
1.1.1 Lược sử hình thành thuật ngữ “Tôn giáo”
Thuật ngữ “tôn giáo” không phải là một từ thuần Việt mà nó có nguồn gốc từ
phương Tây. “Tôn giáo” bắt nguồn từ thuật ngữ “religion” (tiếng Anh) và từ này bắt
nguồn từ tiếng Latinh “legere” có nghĩa là thu lượm thêm sức mạnh thêm siêu nhiên. Xét
về phương diện nội dung khi khái niệm này được phổ biến trên toàn thế giới nó đã vấp
phải những khái niệm truyền thồng không thống nhất của các nền văn minh khác nhau. Ở
phương Tây, “tôn giáo” là một thuật ngữ nhằm chỉ hai tôn giáo cùng thờ một Chúa là đạo
Kitô (Thiên Chúa giáo) và đạo Tin Lành.
Thuật ngữ “religion” được dịch thành “Tông giáo” đầu tiên xuất hiện ở Nhật Bản
từ thế kỷ XVIII và sau đó du nhập sang Trung Hoa. Tuy nhiên ở Trung Hoa, từ thế kỷ

XIII, “Tông giáo” lại có ý nghĩa hoàn toàn khác, nó chỉ nhằm chỉ đạo Phật, “Tông” là lời
của đệ tử Đức Phật, “Giáo” là lời thuyết giảng của Đức Phật.
Thuật ngữ “Tông giáo” được truyền vào Việt Nam từ cuốn thế kỷ thứ XIX nhưng
do kỵ húy của vua Thiệu Trị nên được gọi là “Tôn giáo”. Như vậy, thuật ngữ tôn giáo bắt
đầu được sử dụng ở Châu Âu chỉ hai nhánh của Thiên Chúa giáo nhưng sau đó thuật ngữ
này lại làm nhiệm vụ chỉ những tôn giáo.
1.1.2 Khái niệm tôn giáo
Khái niệm tôn giáo là một vấn đề được giới nghiên cứu về tôn giáo bàn cãi rất
nhiều. Ở đây, người viết đưa ra một số quan điểm về tôn giáo của một số nhà nghiên cứu
ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Các nhà thần học cho rằng: “Tôn giáo là mối liên hệ giữa thần thánh và con
người”.
Một số nhà tâm lý học cho rằng: “Tôn giáo là sự sáng tạo của mỗi cá nhân trong
nỗi cô đơn của mình, tôn giáo là sự cô đơn, nếu anh chưa từng cô đơn thì anh chưa bao
giờ có tôn giáo”.
Đối với C.Mac tôn giáo lại mang bản chất xã hội: “Tôn giáo là tiếng thở dài của
chúng sinh bị áp bức, là trái tim của thế giới không có trái tim, nó là tinh thần của trật tự
không có tinh thần”1.

1

C.Mác – Ph.Ănghen, toàn tập, NXB Chính trị quốc gia, T20, Tr 437.

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 10

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

Theo từ điển tiếng Việt, thì tôn giáo được định nghĩa như sau: “Tôn giáo là sự
công nhận một sức mạnh coi là thiêng liêng quyết định một hệ thống ý nghĩ tư tưởng của
con người về số phận của mình trong và sau cuộc đời hiện tại, do đó quyết định phần nào
hệ thống đạo đức, đồng thời thể hiện bằng những tập quán lễ nghi tỏ thái độ tin tưởng và
tôn sùng sức mạnh đó”.
Như vậy, tùy theo từng cách tiếp cận khác nhau mà người ta đưa ra nhiều khái
niệm khác nhau nhưng dù theo ý nghĩa nào thì nó luôn luôn đề cập đến vấn đề hai thế giới
cùng tồn tại: thế giới hiện hữu và thế giới phi hiện hữu, thế giới của vật thể vô hình và
hữu hình. Chính vì thế mà gần như các khái niệm trên ít nhiều cũng có những đặc điểm
chung và từ đó ta có thể hiểu tôn giáo qua các yếu tố sau:
- Tôn giáo là một sản phẩm ra đời do sự bất lực của con người trong cuộc đấu
tranh với tự nhiên và xã hội.
- Là niềm tin vào ảo tưởng để sống và phải sống trong thế giới trần gian có nhiều
đau khổ và bế tắc.
- Là chỗ dựa cho lòng tin, hướng con người tới cuộc sống lương thiện.
- Tôn giáo đi vào cuộc sống trở thành nghi thức, sinh hoạt văn hóa và duy trì qua
nhiều thế hệ.
- Là một món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của con người.
1.1.3 Một số thuật ngữ tương đồng với tôn giáo
Như đã trình bày, tôn giáo là một là một từ có nguồn gốc từ phương Tây, trước khi
nó du nhập vào Việt Nam, tại Việt Nam cũng đã có những từ có ý nghĩa tương đồng với
nó. Đó là:
- Đạo: từ này xuất phát từ Trung Hoa, tuy nhiên cần phải hiểu “đạo” không hoàn
toàn đồng nghĩa với tôn giáo, mặt khác, đạo có thể hiểu là con đường học thuyết hoặc là
cách ứng xử làm người như: đạo vợ chồng, đạo cha con, đạo thầy trò,…
- Giáo: từ này có ý nghĩa tôn giáo khi nó đứng sau tên một tôn giáo cụ thể như Phật

giáo, Thiên chúa giáo, “giáo” là giáo hóa, là dạy bảo theo đạo lý của tôn giáo.
- Thờ: có nghĩa bao hàm một hành động biểu thị sự sùng kính một đấng siêu nhiên,
thần linh, tổ tiên, đồng thời có ý nghĩa như cách ứng xử với bề trên cho phải đạo như thờ
vua, thờ cha mẹ hay một người nào đó mà mình mang ơn.
Thờ thường đi đôi với cúng. Cúng cũng có nhiều ý nghĩa, vừa mang tính tôn giáo,
vừa mang tính thế tục. Cúng theo tôn giáo có thể hiểu là hiến tế, hiến dâng lễ vật cho thần
linh, cho người đã khuất, nhưng cúng với ý nghĩa trần tục là đóng góp cho công ích, từ
thiện.
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 11

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

1.2 Khái niệm tín ngưỡng
Tín ngưỡng cũng là một hình thức của sự sùng bái, tôn thờ các lực lượng siêu
nhiên của con người. Tín ngưỡng là nét văn hóa lâu đời và là yếu tố quan trọng nhất của
tôn giáo vì tôn giáo ra đời là dựa vào niềm tin nào đó có sẵn trong sự tín ngưỡng. Trong
quá trình truyền đạo, những nhà hoạt động tôn giáo luôn tìm cách củng cố lòng tin để từ
đó phát triển thêm tín đồ. Đó là tín ngưỡng tôn giáo. Bên cạnh tín ngưỡng tôn giáo, ở Việt
Nam còn có các hình thức tín ngưỡng tôn giáo khác như: tín ngưỡng phồn thực, tín
ngưỡng sùng bái tự nhiên và tín ngưỡng sùng bái con người.
1.2.1 Tín ngưỡng phồn thực
Ngay từ đầu, duy trì và phát triển sự sống đã là nhu cầu thiết yếu nhất của con
người. Đối với đất nước có nền văn hóa nông nghiệp như nước ta, điều đầu tiên muốn

phát triển sự sống thì cần cho người sinh sôi và cần cho mùa màng tươi tốt. Chính vì vậy
mà hai hình thức sản xuất lúa gạo và sản xuất con người được chú trọng phát triển. Từ
thực tiễn đó, tư duy của cư dân nông nghiệp vùng Nam Á nói chung đã phát triển theo
hướng đi tìm quy luật để giải thích hiện thực. Đối với những trí tuệ sắc sảo, họ đã tìm
được triết lý âm dương, còn những trí tuệ bình dân thì thấy ở hiện thực một sức mạnh siêu
nhiên bởi vậy mà sùng bái nó như thần thánh, kết quả là xuất hiện tín ngưỡng phồn thực.
Phồn là nhiều và thực là nảy nở. Triết lý âm dương và tín ngưỡng phồn thực đã từng tồn
tại suốt chiều dài lịch sử và trở thành một nét văn hóa tín ngưỡng truyền thống lâu đời
nhất của dân tộc Việt Nam.
1.2.2 Tín ngưỡng sùng bái tự nhiên
Với người Việt, sống bằng nghề lúa nước, thì sự gắn bó với tự nhiên ngày càng
lâu dài và bền chặt, việc phụ thuộc vào yếu tố khác nhau của tự nhiên trong quá trình sản
xuất nông nghiệp là một sự tất yếu trong quá trình phát triển của con người dẫn đến hậu
quả trong nhận thức của ông cha ta là lối tư duy tín ngưỡng đa thần.
Trước hết, là thần Trời, thần Đất, thần Nước - những thần cai quản các hiện tượng
tự nhiên gần gũi nhất đối với cuộc sống của người dân trồng lúa nước. Về sau do ảnh
hưởng của văn hóa Trung Hoa nên có thêm Ngọc Hoàng, Thổ Công, Hà Bá. Đến khi Phật
giáo được truyền vào Việt Nam, các thần Mây – Mưa - Sấm - Chớp cai quản những hiện
tượng tự nhiên hết sức quan trọng trong cuộc sống thì nhóm thần này được nhào nặn
thành hệ thống Tứ Pháp, bao gồm: Pháp Vân (Thần Mây), Pháp Vũ (Thần Mưa), Pháp
Lôi (Thần Sấm), Pháp Điện (Thần Chớp). Lòng tin của nhân dân vào hệ thống Tứ Pháp

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 12

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

có sức mạnh to lớn, đến nỗi dưới thời Lý, nhiều lần triều đình đã rước tượng Pháp Vân
(thần Mây) về Thăng Long, thậm chí rước theo đoàn quân đi đánh giặc2.
Trong mảng tín ngưỡng sùng bái tự nhiên còn có việc thờ động vật và thực vật.
Chim, rắn, cá, sấu là những loài động vật phổ biến hơn cả ở vùng sông nước và do vậy
nên chúng được sùng bái hàng đầu.Bên cạnh đó, thiên hướng nghệ thuật của loại hình văn
hóa nông nghiệp còn tôn sùng thực vật nhất là cây lúa. Khắp nơi dù là người Việt hay các
vùng, các dân tộc đều có tín ngưỡng thờ thần Lúa, Hồn Lúa…kế đến là các loại cây xuất
hiện sớm như cây Cau, cây Đa,…
1.2.3 Tín ngưỡng sùng bái con người
Trong con người có hai mặt tồn tại song song với nhau là cái vật chất và cái tinh
thần. Cái tinh thần khó nắm bắt nên người xưa đã thần thánh hóa nó thành khái niệm “linh
hồn” và linh hồn trở thành đầu mối tín ngưỡng của người Việt .
Người Việt quan niệm, cái chết là cơ thể từ trạng thái động trở thành tĩnh, cho nên
theo triết lý âm dương thì phần hồn đi từ cõi dương (dương gian) sang cõi âm (âm phủ).
Đó là một thế giới khác, là nơi của ông bà tổ tiên, nhưng dù xa lìa cõi dương nhưng ông
bà tổ tiên vẫn thường xuyên đi về thăm nom con cháu, phù hộ cho con cháu đó cũng là cơ
sở hình thành tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Nó có mặt ở nhiều dân tộc Đông Nam Á và là
nét đặc thù của của vùng văn hóa này, nhưng đối với người Việt nó gần như trở thành một
thứ tôn giáo, nhiều nơi còn gọi là đạo ông bà, ngay cả những người không tin thần thánh
cũng đặt bàn tổ tiên trong nhà.
1.3 Lịch sử hình thành và tình hình tôn giáo ở Thành phố Cần Thơ
Cần Thơ là trung tâm của Đồng bằng sông Cửu Long, là trung tâm kinh tế - chính
trị của khu vực. Cần Thơ nằm bên bờ Tây sông Hậu, có diện tích tự nhiên là 1.390 km2,
đất đai màu mỡ, hệ thống sông ngòi chằng chịt, cách biển Đông 75 km, dân số là
1.187.000 người . Trong lĩnh vực lịch sử văn hóa, vùng đất nơi đây nổi tiếng về bề dày
bậc nhất của cả vùng Nam Bộ. Hiện nay, thành phố Cần Thơ có năm đơn vị hành chính
quận: Ninh Kiều, Bình Thủy, Ô Môn, Cái Răng, Thốt Nốt và bốn đơn vị hành chính

huyện: Phong Điền, Cờ Đỏ, Thới Lai và Vĩnh Thạnh. Có bốn dân tộc lớn cùng sinh sống
là Kinh, Khmer, Hoa, Chăm. Tuy mới trở thành một đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 1976
và là thành phố trực thuộc Trung ương năm 2004 nhưng Cần Thơ đã có những điều kiện
nhanh chóng trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa của cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Sự hình thành và phát triển các tôn giáo ở Cần Thơ khá đa dạng, có lịch sử hình thành và
2

Giáo trình Cơ sở văn hóa Việt Nam, Ths Lê Đình Bích, Khoa Sư Phạm, Đại học Cần Thơ, năm 2006, Tr 50

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 13

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

phát triển khác nhau. Hiện tại có 5 tôn giáo cùng tồn tại đó là: Phật giáo, Công giáo, Phật
giáo Hòa Hảo, Tin Lành và Cao Đài. Trong đó có hai tôn giáo khai sinh trong nước là
Cao Đài và Phật giáo Hòa Hảo, ba tôn giáo du nhập từ nước ngoài vào là Phật giáo, Công
Giáo và Tin Lành. Riêng Phật giáo, có hai nhánh cùng tồn tại song song là Phật giáo Nam
Tông (Tiểu Thừa) và Phật giáo Bắc Tông (Đại Thừa).
1.3.1 Lịch sử hình thành và phát triển các tôn giáo ở Cần Thơ
1.3.1.1 Phật giáo
Đạo Phật hình thành ở vương quốc Nêpan (Ấn Độ ngày nay) vào khoảng cuối thế
kỷ thứ VI TCN. Phật giáo ra đời trong làn sóng phản đối sự ngự trị của đạo Bàlamôn
(Brahmanisme) và nạn kỳ thị màu da, đẳng cấp, đòi tự do, bình đẳng xã hội. Phật giáo ra

đời lý giải căn nguyên của nỗi khổ và tìm đường giải thoát cho con người khỏi nỗi khổ
triền miên trong xã hội nô lệ Ấn Độ.
Người sáng lập ra đạo Phật là Thái tử Sidharta (Tất- đạt- đa), họ là Gotama (Cồ
đàm hay còn gọi là Cù đàm), thuộc bộ tộc Sakyamuni, là con của vua Tịnh Phạn
Điểm khác biệt của Phật giáo và các tôn giáo khác là Phật giáo không đề cập đến
thần sáng tạo ra thế giới và con người. Phật giáo có hệ thống triết học rất phát triển, gồm
thế giới quan và nhân sinh quan, trong đó đề cao vai trò của con người, thiên về một triết
lý sống, một phương pháp rèn luyện nhân cách hướng thiện. Giáo lý Phật giáo là cả một
hệ thống đồ sộ, tập trung trong tam tạng kinh điển bao gồm: kinh tạng, luận tạng và luật
tạng với nhiều nội dung đa dạng và sâu sắc, trong đó có một số nội dung cơ bản như: tứ
diệu đế, lý duyên khởi và thập nhị nhân duyên, thuyết vô thường, vô ngã, luân hồi, nghiệp
báo, niết bàn.
Về cơ bản, Phật giáo có hai giới luật quan trọng là ngũ giới và thập thiện, quy định
những điều mà những người theo đạo Phật phải tuân theo. Người theo đạo Phật chia thành
hai loại:
- Người tu hành: thoát khỏi gia đình và sinh hoạt xã hội, đi tu ở chùa theo quy
định. Nam gọi là tăng, nữ gọi là ni
- Người tu tại gia: Thờ Phật, lễ Phật tại nhà theo ngũ giới và thập thiện gọi là cư sĩ
hay phật tử.
Chức sắc, nhà tu hành:
- Tăng có Hòa thượng, Thượng tọa, Đại Đức, Sadi được thọ giới từ tiểu lên, Tiểu
(điệu) là người xuất gia tu hành.
- Ni có Ni trưởng, Ni sư, Ni cô, Sadini, Tiểu (điệu) cũng phải thọ giới và tấn phong
như bên Tăng.
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 14

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

Đạo Phật có hai hệ phái: Tiểu Thừa và Đại Thừa hay còn gọi là Nam Tông và Bắc
Tông. Từ hai phái đó, mỗi phái chia làm nhiều tông nên người ta gọi là tông phái.
Phật giáo có mặt tại Cần Thơ ngay từ khi vùng đất này được khai mở và là tôn giáo
có mặt sớm nhất tại thành phố Cần Thơ do những cuộc di dân từ miền Bắc, miền Trung
vào miền đất mới. Đạo Phật của phái Tiểu thừa hay còn gọi là Phật giáo Théravada là tôn
giáo chính thống của đồng bào Khmer vốn sinh sống xen kẽ lâu đời với người Việt và
người Hoa ở vùng Nam Bộ. Trong phong trào chấn hưng Phật giáo Việt Nam (19201970), ngày 01/01/1964, Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất ra đời. Tại tỉnh Phong
Dinh (nay là Cần Thơ) hình thành một ban đại diện tỉnh và sáu ban đại diện quận của giáo
hội địa phương. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, năm 1981 Đại hội thống nhất
Phật giáo Việt Nam long trọng khai mạc ở thủ đô Hà Nội đã đáp ứng nguyện vọng, tình
cảm của của tăng, ni, phật tử. Trong bối cảnh chung ấy, tháng 12 năm 1983 Ban trị sự
Tôn giáo Cần Thơ được thành lập do Hòa thượng Thích Phước Minh làm trưởng ban.
Trong các giai đoạn lịch sử, các thế lực phản động và bọn xâm lược luôn tìm cách
lợi dụng, chi phối Phật giáo. Trong phong trào chấn hưng Phật giáo, thực dân Pháp luôn
tìm cách lôi kéo, thao túng một số nhân vật và tổ chức Phật giáo để thực hiện mưu toan
tập hợp lực lượng làm chỗ dựa chính trị. Đế quốc Mỹ tìm cách chi phối xu hướng “hiện
đại hóa Phật giáo”, mua chuộc, lôi kéo tăng ni xa rời dân tộc, tạo sự phân hóa trong Phật
giáo. Khi có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, dù âm mưu của kẻ thù có thâm độc thì
phong trào yêu nước trong giới Phật giáo ở Cần Thơ vẫn vững mạnh. Trong cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, nhiều tăng ni tham gia trong hàng ngũ kháng
chiến, hàng ngàn phật tử tham gia dân quân du kích, gia nhập bộ đội, trực tiếp cầm súng
đánh giặc, phục vụ chiến đấu. Nhiều cơ sở Phật giáo trong thành phố Cần Thơ là nơi nuôi
chứa, bảo vệ cán bộ cách mạng, chôn dấu vũ khí, tài liệu, nơi hội họp,…
1.3.1.2 Công giáo
Công giáo là tôn giáo có cấu trúc hiện diện như một nhà nước, thống nhất quản lý

theo nước Chúa. Cao nhất là Giáo hội- Nhà nước La Mã, đơn vị hạt nhân là xứ đạo (giáo
xứ, họ đạo). Trên thế giới, Công giáo đã gắn chặt với nhiều biến động của lịch sử nhân
loại và là rường cột của chế độ phong kiến Châu Âu. Với tư cách là một nhà nước, Giáo
hội Công giáo cũng tham gia vào hoạt động quốc tế như những nhà nước khác.
Giáo hội được điều hành bởi hàng giáo phẩm, thực hiện theo giáo luật. Giáo hoàng
cai quản giáo hội toàn cầu và là quốc trưởng của Nhà nước Vaticăn. Các giám mục cai
quản các giáo phận ở địa phương. Giám mục tuyệt đối phải phục tùng Giáo hoàng. Các
linh mục cai quản các giáo xứ, phải tuyệt đối phục tùng giám mục.
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 15

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

Công giáo có một hệ thống giáo lý, giáo luật, nghi lễ rất phức tạp và chặt chẽ.
Công giáo được các giáo sĩ người Pháp truyền vào Cần Thơ khá sớm, khoảng cuối thế kỷ
XIX. Linh mục người Pháp, Vicent Gonet đã mở đầu công cuộc truyền giáo ở đất Cần
Thơ. Những xứ đạo được thành lập sớm ở Cần Thơ như Trà Lồng (1878) nay thuộc xã
Long Phú huyện Long Mỹ, họ đạo Đức Bà (1880), họ đạo Nàng Rền nay thuộc xã Hương
Phú, thị xã Ngã Bảy,…Trước năm 1883, tại xã Thới Thuận, huyện Thốt Nốt đã tồn tại
một họ đạo, vào thời vua Tự Đức cấm đạo, đồng bào Công giáo nơi đây tản mác, một số
trôi dạt về vùng Thất Sơn (tỉnh An Giang). Năm 1883, linh mục Domont về Bò Ót (Thốt
Nốt) quy tụ một số giáo dân cũ, mở rộng truyền giáo xây dựng nhà thờ Bò Ót. Năm 1889,
linh mục Duquet khởi công xây dựng nhà thờ Cần Thơ, nay là nhà thờ Chánh tòa Cần
Thơ. Dưới ách thống trị của thực dân Pháp, một số linh mục và giáo dân bị lợi dụng, tiếp

tay cho chính quyền thực dân đi ngược lại quyền dân tộc. Sau hiệp định Giơnevơ, hơn
nửa triệu người Công giáo đã bị Mỹ Diệm cưỡng ép vào Nam. Tiếp đó, Mỹ-ngụy thực
hiện âm mưu biến vùng có đồng bào Công giáo thành vùng trắng, xây dựng đồn bót ngay
tại khuôn viên nhà thờ. Tuy nhiên, phong trào yêu nước của đồng bào Công giáo Cần Thơ
vẫn liên tục đấu tranh, ban đầu là tự phát nhưng từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh
đạo, phong trào yêu nước được tổ chức chặt chẽ và phát triển mạnh. Năm 1945, khi thực
dân Pháp trở lại xâm lược nước ta, một số tu sĩ, linh mục đã vào vùng giải phóng động
viên tham gia kháng chiến như Trần Quang Nghiêm, Võ Thành Trinh,… dưới sự hướng
dẫn của Mặt trận Việt Minh, hầu hết họ đạo trong thành phố Cần Thơ đã thành lập Ban
chấp hành Công giáo cứu quốc, Liên đoàn Công giáo. Trong thời kỳ kháng chiến chống
Mỹ, giới Công giáo Cần Thơ cũng có nhiều gia đình nuôi chứa cán bộ cách mạng.
1.3.1.3 Đạo Tin Lành
Đạo Tin Lành du nhập vào Việt Nam vào khoảng thế kỷ cuối XIX đầu thế kỷ XX
do Tổ chức Tin Lành “Liên hiệp phúc âm truyền giáo” truyền vào. Đến năm 1930, một tổ
chức thứ hai là Giáo hội cơ đốc Phục lâm được truyền vào nước ta.
Nhìn chung, về nội dung cơ bản đạo Tin Lành vẫn giữ nguyên như Công giáo
nhưng về luật lệ, lễ nghi, cách thức hành đạo và cơ cấu tổ chức Giáo hội có nhiều thay
đổi, ảnh hưởng khá đậm nét tư tưởng dân chủ tư sản, nhấn mạnh ý chí cá nhân.
Giáo lý cơ bản của đạo Tin Lành: đạo Tin Lành đề cao vị trí của kinh thánh, coi đó
là chuẩn mực duy nhất của đức tin sự hành đạo. Lấy kinh thánh làm giáo lý nhưng đạo
Tin Lành chỉ công nhận 36 trong tổng cộng 46 cuốn Cựu Ước. Khác với Công giáo, đạo
Tin Lành không coi kinh thánh là cuốn sách chỉ có một số người được quyền giảng giải
mà tín đồ, giáo sĩ đạo Tin Lành đều có quyền sử dụng, nói và làm theo kinh thánh.
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 16

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

Đạo Tin Lành tin rằng Đức Mẹ Maria sinh ra Chúa Giêsu một cách mầu nhiệm
nhưng không xem bà là mẹ Thiên Chúa và chỉ đồng trinh cho đến khi sinh ra Thiên Chúa.
Bên cạnh đó, đạo Tin Lành còn tin thiên sứ, các thánh tông đồ, các thánh tử vì đạo và các
thánh khác nhưng không sùng bái và thờ lạy họ như Công giáo. Tin có thiên đàng và địa
ngục nhưng không coi trọng nó như một công cụ để khuyến khích hay răn đe, trừng phạt
con người.
Về mặt tổ chức: Đạo Tin Lành không lập Giáo hội duy nhất cho toàn đạo mà xây
dựng các giáo hội riêng rẽ, độc lập với các hình thức khác nhau, tùy theo hệ phái và từng
quốc gia. Nhà thờ đạo Tin Lành tuy có cấu trúc hiện đại nhưng có sự bày trí đơn giản.
Đạo Tin Lành quan tâm đến các vấn đề của cuộc sống hằng ngày như khuyên con
người sống văn minh, loại bỏ những hủ tục trong may chay, cưới hỏi, cúng lễ,… quy định
những điều cấm kỵ như không được rượu chè, ma túy, đánh chửi nhau… nên dễ lôi kéo
quần chúng theo đạo. Đạo Tin Lành còn có một đặc điểm nữa là không chấp nhận điều gì
trái với kinh thánh, không cho tín đồ thờ cúng tổ tiên, các lễ hội…đều bị xem là khác điều
Chúa dạy. Vì lẽ đó mà nhiều dân tộc theo đạo Tin Lành bị buộc phải từ bỏ tôn giáo, văn
hóa truyền thống của dân tộc mình.
Đạo Tin Lành được phát triển đến Cần Thơ năm 1921 do mục sư người Pháp
Herbert A.Jackson được cử đến Cần Thơ làm công việc truyền giáo. Các giáo sĩ mướn
một căn phố đối diện với Tòa án (nay là đường Phan Đình Phùng) làm nơi sinh hoạt tôn
giáo. Đạo Tin Lành phát triển mạnh vào thời kỳ đế quốc Mỹ thực hiện chính sách thực
dân kiểu mới tại miền Nam (1954-1975), đế quốc Mỹ lợi dụng đạo Tin Lành vào các mục
tiêu chính trị, dành cho Hội Thánh Tin Lành nhiều đặc quyền đặc lợi, đưa nhiều sĩ quan
Mỹ núp dưới danh nghĩa mục sư nhằm can thiệp và chi phối Giáo hội Tin Lành Việt
Nam. Tuy nhiên, nhiều tín đồ Tin Lành đã nhận rõ âm mưu của Mỹ nguyh nên đã bí mật
tham gia cách mạng, các nhà thờ lần lượt được xây dựng lại, tín đồ gia tăng, một số Hội
thánh được thành lập: Chi hội Cái Răng (1962), Chi hội An Phú (1966), Chi hội Thới Hòa

(1972)…
1.3.1.4 Đạo Cao Đài
Đạo Cao Đài Tam Kỳ Phổ Độ gọi tắt là đạo Cao Đài ra đời ở Tây Ninh vào năm
1926. Đạo ra đời gắn liền với tên tuổi của các ông Ngô Minh Chiêu, Lê Minh Trung,
Phạm Công Tắc,… Đạo Cao Đài là điển hình của tư tưởng “Tam giáo đồng nguyên”
(Phật- Lão- Nho). Đạo Cao đài do một số người thuộc tầng lớp trên (tư sản, địa chủ, tiểu
tư sản), công chức chủ trương, ban đầu vốn là một trào lưu chính trị với mục đích thành
lập đạo để tập hợp lực lượng quần chúng mà chủ yếu là nông dân chống lại sự kỳ thị, bóc
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 17

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

lột, chèn ép của thực dân Pháp. Song sau đó trào lưu này đã nhanh chóng trở thành một
tôn giáo lớn tại Nam bộ cho đến tận ngày nay.
Về giáo lý: nội dung giáo lý của đạo Cai Đài là sự vay mượn kết hợp các giáo lý
của các tôn giáo đã có. Đạo Cao Đài có chủ trương “Quy nguyên tam giáo” và có ý đồ
“hợp nhất ngũ chi” thống nhất năm ngành đạo (nhân đạo- Khổng Tử, thần học- Khương
Thái Công, thánh đạo- Giêsu, tiên đạo- Lão Tử, Phật đạo- Thích Ca Mâu Ni). Từ đó, đạo
Cao Đài bộc lộ ý đồ là “tôn giáo của tôn giáo” và làm cho giáo lý mang tính dung hợp
phức tạp.
Về luật lệ, nghi lễ: đạo Cao Đài đặt ra nhiều quy định về luật lệ, lễ nghi để hướng
dẫn người theo đạo tu tập và xử thế. Luật đạo có nhiều nhưng có một số nội dung quan
trọng là: “ngũ giới cấm”, “tứ đại điều quy”,…Lễ nghi của đạo Cao Đài khá rườm rà và

cầu kỳ. Đạo Cao Đài có đạo phục chung là màu trắng, khăn đóng đen.
Về tổ chức: có hai cấp là trung ương và cơ sở. Tương ứng với bộ máy tổ chức ấy,
đạo Cao Đài có một hệ thống chức sắc bao gồm nhiều cấp bậc khác nhau với những qui
định về số lượng khá cụ thể.
Do khác nhau về phương hướng hành đạo trong năm 1926, ông Ngô Minh Chiêu
người nổi bật nhất trong 12 vị sáng lập đạo Cao Đài đã từ chức về Cần Thơ. Đạo Cao Đài
đến Cần Thơ sớm nhất là phái Chiếu Minh Tam Thanh Vô Vi.
Cao Đài Tây Ninh truyền đến Cần Thơ năm 1930 do ông Lê Văn Sĩ người làng
Nhơn Ái, quận Châu Thành đi Tây Ninh học đạo và trở về quê phổ biến đạo lý.Giữa năm
1930, thánh thất Cao Đài Tây Ninh đầu tiên được thành lập tại Nhơn Ái.
1.3.1.5 Phật giáo Hòa Hảo
Phật giáo Hòa Hảo gọi tắt là đạo Hòa Hảo. Người sáng lập ra đạo này là ông
Huỳnh Phú Sổ, còn gọi là Đức Huỳnh Giáo Chủ (vì ông là nhân vật được xem như giáo
chủ của đạo Hòa Hảo). Ông sinh năm 1920 tại làng Hòa Hảo, huyện Tân Châu , tỉnh Châu
Đốc (nay là tỉnh An Giang) trong một gia đình địa chủ giáo chủ giàu có. Đạo Hòa Hảo là
một đạo cũng có ảnh hưởng rất lớn đối với tín ngưỡng cư dân Nam bộ, lan tràn khắp các
tỉnh miền Tây cùng với một số đạo khác tồn tại đến ngày hôm nay.
Về giáo lý: giáo lý Phật giáo Hòa Hảo cũng là một sự tổng hợp của các giáo lý
khác, nhưng lại mang một ý nghĩa thực tiễn, gần gũi với cuộc sống hơn nhất là cuộc sống
của những người nông dân nghèo. Với từng bước tu tập từ thấp lên cao, nếu muốn học
làm Phật trước phải học làm người thông qua tiến trình “Học Phật -Tu Nhân”. Phần học
Phật chủ yếu dựa vào tư tưởng của Phật giáo nhưng có giản lược và có đôi chỗ sửa đổi

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 18

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

cho phù hợp với thực tiễn. Phần tu nhân là phần thực hành đạo đức “tứ ân hiếu nghĩa” bao
gồm ân tổ tiên cha mẹ; ân đất nước; ân tam bảo; ân đồng bào và nhân loại.
Phật giáo Hòa Hảo không hình thành thiết chế giáo quyền, không chủ trương xây
dựng chùa chiền không thờ tượng ảnh. Việc thờ phụng và hành đạo rất thô sơ, chủ yếu
được tiến hành tại gia đình. Mỗi gia đình thờ tấm Trần điều tại trang thờ đặt ở gian chính
giữa và xây dựng một bàn thông thiên ở trước sân nhà.
Phật giáo Hòa Hảo truyền đến Cần Thơ năm 1940 và phát triển mạnh ở hai huyện
Thốt Nốt và Ô Môn. Trong hai cuộc kháng chiến, đại bộ phận tín đồ sống trong vùng địch
kềm kẹp, khủng bố ác liệt nhưng bà con tín đồ luôn phát huy truyền thống yêu nước, nuôi
chứa, bảo vệ cách mạng đóng góp cho công cuộc kháng chiến thắng lợi.
1.3.2 Đặc điểm chung của các tôn giáo ở thành phố Cần Thơ
1.3.2.1 Cần Thơ là một thành phố đa tôn giáo
Cần Thơ là nơi giao lưu văn hóa Đông- Tây, nên có sự du nhập của nhiều tôn giáo
nội sinh và ngoại sinh. Cho đến nay, thành phố Cần Thơ có năm tôn giáo chính, bên cạnh
đó còn có một bộ phận dân cư khác vẫn giữ nguyên tín ngưỡng dân gian, truyền thống.
Sự phân bố tôn giáo ở thành phố Cần Thơ cũng khác nhau: có những nơi tín đồ
sống thành cộng đồng tương đối tập trung như tín đồ Công giáo tập trung chủ yếu ở thành
phố Cần Thơ, Phật giáo Hòa Hảo tập trung ở huyện Thốt Nốt và quận Ô Môn,…cũng có
nơi tín đồ tôn giáo sống xen kẽ với nhau hoặc xen kẽ với quần chúng không theo tôn giáo.
Qua quá trình phát triển, Cần Thơ cũng từng bước khẳng định vị trí trung tâm của
vùng đồng bằng sông Cửu Long. Chính vì vậy mà các tôn giáo cũng theo hướng chọn tỉnh
Cần Thơ làm nơi phát triển, thiết lập các tổ chức, trụ sở quan trọng của tổ chức tôn giáo
như:
- Đối với Công giáo, địa phận Cần Thơ được thành lập năm 1955, năm 1960, tòa
thánh Vaticăn nâng giáo phận tỉnh Cần Thơ thành giáo phận chính tòa. Tòa giám mục,
nhà thờ chánh tòa đặt tại thành phố Cần Thơ. Năm 1988, đại chủng viện Thánh Quý của

Đạo công giáo được thành lập tại thị trấn Cái Răng, huyện Châu Thành, tỉnh Cần Thơ, là
nơi đào tạo linh mục cho giáo hội Công giáo ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long.
- Đạo Tin Lành Việt Nam thành lập địa hạt Tây Nam Bộ năm 1972. Địa hạt Tây
Nam Bộ của Tin Lành Việt Nam gồm các tỉnh phía Tây sông Hậu, trụ sở đặt tại đường
Nguyễn Trãi thành phố Cần Thơ
- Đạo Cao Đài, phái Chiếu Minh Long Châu ra đời năm 1956, Tòa thánh Long
Châu được xây dựng tại xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành,…

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 19

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

1.3.2.2 Tính dung hợp, đan xen, hòa đồng về tín ngưỡng, tôn giáo
Tính hòa hợp, đan xen của tín ngưỡng, tôn giáo ở Cần Thơ được thể hiện khá rõ
nét qua những đặc điểm sau:
- Trên điện thờ của một số tôn giáo dễ chấp nhận sự hiện diện của các vị thần
thánh…của các tôn giáo khác; tín đồ của một tôn giáo dễ tham gia vào các hành vi tôn
giáo khác.
- Đối với nhiều người dân thành phố Cần Thơ, rất khó xác định tiêu chuẩn tôn giáo
cụ thể của họ. Không ít người sẵn sàng chấp nhận cả thần, thánh, tiên, phật, … họ tham
gia các lễ nghi tôn giáo lớn nhưng vẫn chăm chỉ thờ cúng tổ tiên. Bên cạnh việc theo các
tôn giáo, nhiều người còn tin vào hình thức ma thuật, bói toán, tướng số,… những hiện
tượng này ít nhiều dẫn đến sự giảm sút vẻ linh thiêng, thanh khiết của tôn giáo.

1.3.2.3 Thờ cúng tổ tiên, những người có công với làng, với nước
Tín ngưỡng, tôn giáo ở Cần Thơ có từ rất sớm, trước khi có sự du nhập của các tôn
giáo ngoại sinh. Hệ thống tín ngưỡng Cần Thơ rất đa dạng, phong phú với nhiều hình
thức khác nhau đan xen với các lễ thức từ cưới xin, ma chay, đến các ngày rằm hằng
tháng, lễ Tết Nguyên đán , trong các lễ hội nông nghiệp, các hội làng diễn ra hằng năm.
Đối với người Cần Thơ, thờ cúng tổ tiên không đơn thuần chỉ biểu hiện tình cảm
nhớ ơn những người có công sinh thành, nuôi dưỡng con cháu trưởng thành mà còn quan
niệm ông bà, tổ tiên như những vị thần hộ mệnh cho con cháu khỏe mạnh, hưởng phúc
cho con cháu tránh tai họa. Bên cạnh đó, người Cần Thơ còn thờ những người đã có công
với những người đã góp công xây dựng và bảo vệ quê hương, vùng đất Cần Thơ.
1.3.3 Tình hình tôn giáo ở thành phố Cần Thơ hiện nay
Ở thành phố Cần Thơ hiện nay có năm tôn giáo lớn đó là: Phật giáo, Công giáo,
Tin Lành, Cao Đài và Phật giáo Hòa Hảo. Trong đó, Phật giáo có hai hệ phái cùng tồn tại
là Phật giáo Tiểu Thừa (Nam Tông) của đồng bào dân tộc Khmer và Phật giáo Đại Thừa
(Bắc Tông) của người Hoa. Qua quá trình sống cộng cư hỗn hợp đã làm cho thành phố
Cần Thơ trở thành một vùng đất đa dạng về tôn giáo. Thành phố Cần Thơ hiện nay có đến
29 tôn giáo, hệ phái, số người có đạo hoặc có tín ngưỡng dân gian là 384.358 người,
chiếm 32,3 % tổng số dân thành phố Cần Thơ. Theo thống kê năm 2009 của Ban tôn giáo
thành phố Cần Thơ thì số lượng chức sắc, tín đồ của một số tôn giáo lớn như sau3:

3

Thống kê tôn giáo thành phố Cần Thơ năm 2009 của Ban Tôn giáo ( biểu số 1)

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 20

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

STT

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

Tôn Giáo

Cơ sở tôn giáo

Chức sắc, nhà
tu hành

Tín đồ

1

Phật giáo

176

922 vị

29.393 người

2

Phật giáo Khmer

12

76 vị

29.294 người

3

Công giáo

78

522 vị

90.527 người

4

Cao Đài

26

201 vị

17.165 người

5

Phật giáo Hòa Hảo

4

18 vị

203.764 người

6

Tin Lành Việt Nam

6

0

4.962 người

Trong năm qua, các cuộc đại hội, hội nghị tôn giáo lớn được tổ chức trang trọng
như Đại giới đàn Huệ quang do Ban Trị sự Phật giáo tổ chức (tháng 11 năm 2009); Hội
đồng điều hành Học viện Phật giáo Nam Tông Khmer tổ chức tổng kết năm học; Ủy ban
Đoàn kết Công giáo thành phố Cần Thơ đại hội nhiệm kỳ; Ban quy ước các phái Cao Đài
tổ chức Hội nghị phát động cuộc vận động, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh;….song song đó, các cuộc đại lễ cũng đã được tổ chức trang trọng như Đại lễ
Phật đản, lễ trao kinh sách Phật giáo Nam Tông Khmer; Ban trị sự Phật giáo thành phố tổ
chức văn nghệ Bông hồng tặng mẹ nhân dịp Đại lễ Vu Lan, nhân dịp Kỷ niệm ngày
thương binh liệt sĩ (27/7) Ban đoàn kết Công giáo phối hợp tổ chức lễ cầu nguyện cho các
Linh mục, tu sĩ và nhân dân đã hy sinh vì Tổ quốc; Phật giáo Hòa Hảo tổ chức lễ đản sinh
Đức Hhuỳnh Phú Sổ; các cơ sở thờ tự Phật giáo Nam tông Khmer tổ chức tết
CholchnamThmay, lễ Sen Đôl-ta và lễ Dâng y Kathina trong không khí vui tươi, tiết
kiệm…
Hoạt động từ thiện, nhân đạo của các tổ chức tôn giáo được các tổ chức, cá nhân

có đạo và ngoại đạo tham gia tích cực. Cụ thể như sau4:

STT

1
4

Tôn giáo
Phật giáo
Hòa Hảo

Nội dung công tác từ thiện xã hội

Tổng số tiền

Xây dựng nhà tình thương, bắt mới cầu
7.062.626.000 đồng
đường bê tông…

Thống kê Công tác từ thiện xã hội của các tôn giáo năm 2009 của Ban Tôn giáo thành phố Cần Thơ (biểu số 2)

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 21

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ
Đóng góp làm đường nông thôn, xây

2

Công giáo

dựng nhà tình thương, cấp học bổng
sách vở, tặng quà cho hộ nghèo,…

5.000.000.000 đồng và
14 tấn gạo

Hỗ trợ quà cho hộ nghèo nhân dịp Tết
3

Phật giáo

Nguyên đán và lễ Phật đản, Tiếp sức 2.814.990.000 đồng
trong kỳ thi Đại học năm 2009,…

4
5

6

Tin Lành

Hỗ trợ bà con nghèo; khám bệnh cấp

Việt Nam

thuốc,…

Cao Đài

Phát gạo cho hộ nghèo; quà cho học
sinh; quỹ vì người nghèo,

Tin Lành
Báp tít Việt Quà tết cho hộ nghèo, xây nhà tình
Nam (Nam

nghĩa, nhà tình thương,…

275.017.000 đồng
87.000.000 đồng

434.000.000 đồng

Phương)
7
8

Cơ đốc

Giúp đỡ học sinh nghèo, trẻ mồ côi,

phục lâm

người tàn tật,…

Tịnh độ

Khám bệnh, châm cứu cho bệnh nhân,

cư sĩ

cấp thuốc,…

152.700.000 đồng
627.441.000 đồng

Nhìn chung, trong năm các cuộc đại hội, hội nghị tôn giáo được tổ chức theo Hiến
chương, Giáo luật và phù hợp với pháp luật. Việc phong chức, phong phẩm, bổ nhiệm,
thuyên chuyển, bầu cử, suy cử chức sắc, nhà tu hành, việc sửa chữa, xây dựng nơi thờ tự
được thực hiện theo yêu cầu của tổ chức tôn giáo. Quan hệ quốc tế của tổ chức, cá nhân
tôn giáo ngày càng mở rộng đáp ứng yêu cầu quan hệ của các tôn giáo. Hoạt động từ
thiện, nhân đạo của các tôn giáo ngày càng phát triển rộng trên nhiều lĩnh vực, giá trị vật
chất ngày càng cao.
Tuy nhiên, những hoạt động vi phạm cần lưu ý như một số trường hợp xây dựng
chùa, dựng tượng Phật không xin phép hoặc không đúng với giấy phép đã cấp, một số nơi
điều trị bênh mang tính chất mê tín dị đoan,và gân đây nhất là truyền đạo trái phép của
Đặng Thành Định và Đặng Văn Nghĩa ở phường Phước Thới quận Ô Môn lợi dụng danh
nghĩa tín đồ Phật giáo Hòa Hảo để truyền đạo trái phép gây mất trật tự xã hội và làm giảm
sút lòng tin của tín đồ đối với tôn giáo này đang được các cơ quan chức năng phối hợp
điều tra và làm rõ.
GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 22

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

CHƯƠNG 2
VAI TRÒ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÔN GIÁO
2.1 Quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng,
tôn giáo
2.1.1 Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề tôn giáo
Tất cả các nhà triết học trước Mác, kể cả những nhà duy vật đều là những người
theo chủ nghĩa duy tâm trong quan niệm đời sống và xã hội, vì họ chỉ mới dừng lại một sự
thật là xã hội vận hành theo cách riêng của nó hoặc theo ý chí của một đấng siêu nhiên có
nhân tính (như Đức Chúa). Xuất phát từ cách nhìn duy tâm đó, tôn giáo – một hình thái ý
thức xã hội đã ra đời và phát triển theo suốt chiều dài lịch sử nhân loại, từ thời kỳ công xã
nguyên thủy cho đến ngày nay.
Ở tác phẩm “Chống Đuyhrinh” Ănghen đã đưa ra những nhận định quan trọng của
những người cộng sản về công tác tôn giáo, ông định nghĩa “Tôn giáo là sự phản ánh hư
ảo – vào trong đầu óc con người – của những lực lượng bên ngoài chi phối cuộc sống
hằng ngày của họ…”. Với Mác, ông cho rằng tôn giáo cũng thể hiện là lời phản kháng
của quần chúng bị áp bức, cho dù đó chỉ là một sự phản kháng yếu ớt trong cái xã hội áp
bức, bóc lột của chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Bởi lẽ đem theo lòng hy vọng khắc
phục tình trạng khổ ải hiện thực bằng một phép lạ bên ngoài cho nên tôn giáo đã tồn tại
trong niềm tin tuyệt đối của nhân dân. Từ đó, Mác rút ra kết luận “Tôn giáo là thuốc phiện
của nhân dân”5.
Với Lênin, “Tôn giáo là một trong những hình thức áp bức về tinh thần, luôn luôn
và bất cứ ở đâu cũng đè nặng lên quần chúng nhân dân khốn khổ vì lao động suốt đời cho

người khác hưởng, vì phải chịu cảnh bần cùng và cô độc”6. Chính sự bất lực của giai cấp
bị bóc lột, hay cũng như chính sự bất lực của con người trong cuộc đấu tranh với thiên
nhiên để từ đó con người bắt đầu hình thành lòng tin vào những phép màu, thần thánh,
lòng tin vào cuộc đời tốt đẹp ở thế giới bên kia.
Như vậy, chủ nghĩa Mác – Lênin coi tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội, phản
ánh một cách hoang đường hư ảo hiện thực khách quan. Tuy nhiên, chủ nghĩa Mác –
Lênin cũng thừa nhận vai trò của tôn giáo, thừa nhận tôn giáo còn tồn tại lâu dài, và cần
phải tôn trọng quyền tự do, tín ngưỡng và không tín ngưỡng của nhân dân. Để giải quyết
vấn đề tôn giáo cần một thời gian dài, gắn liền với quá trình vận động cách mạng, cải biến
5

6

C.Mác – Ph. Ănghen, Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia 1994, Tập 1, Tr 570
V.I Lênin, NXB Chính trị quốc gia 2005 , Tập 30, Tr 237

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 23

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

xã hội và nâng cao nhận thức quần chúng. Quan điểm chung của chủ nghĩa Mác – Lênin
về việc giải quyết vấn đề tôn giáo gồm các vấn đề sau:
- Thứ nhất, khắc phục dần những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo gắn liền với

cuộc vận động đoàn kết các tín đồ tôn giáo trong quá trình cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã
hội mới. Chủ nghĩa Mác – Lênin khẳng định tôn giáo là một hình thức xã hội nên muốn
thay đổi nó trước hết cần phải thay đổi bản thân tồn tại xã hội, phải xóa bỏ những nguồn
gốc gây ra ảo tưởng, những ước mơ về thiên đường hư ảo. Muốn được như vậy thì con
người cần phải xây dựng một xã hội mới, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho
nhân dân, đồng thời gạt bỏ những ảnh hưởng tiêu cực của tôn giáo trong đời sống xã hội.
- Thứ hai, tôn trọng quyền tự do, tín ngưỡng của nhân dân. Tự do, tín ngưỡng là
một trong những tư tưởng tiến bộ trong lịch sử phát triển của xã hội loài người. Trong chủ
nghĩa xã hội, tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng là một nguyên tắc. Quyền ấy
không chỉ thể hiện về mặt pháp lý mà còn thể hiện trong đời sống xã hội.
- Thứ ba, phải có quan điểm lịch sử cụ thể khi giải quyết vấn đề tôn giáo. Trong
những thời kỳ khác nhau, vai trò và tác động của mỗi tôn giáo đối với xã hội là hoàn toàn
khác nhau và quan điểm, thái độ của giáo sĩ và giáo dân đối với các lĩnh vực xã hội cũng
không hoàn toàn thống nhất. Vì vậy, khi thực hiện nhất quán nguyên tắc bình đẳng, không
phân biệt đối xử cần phải có quan điểm lịch sử khi xem xét, đánh giá và ứng xử đối với
các vấn đề có liên quan với tôn giáo. Có những tôn giáo mới ra đời được coi như là một
phong trào bảo vệ, bênh vực quyền lợi của những người nghèo, những người bị áp bức
nhưng sau một thời gian tồn tại, tôn giáo ấy lại biến thành công cụ của giai cấp thống trị,
bóc lột. Vì vậy, đòi hỏi nhà nước xã hội chủ nghĩa phải có thái độ, cách ứng xử phù hợp
với từng trường hợp cụ thể.
Bên cạnh đó, cần phân biệt rõ ràng hai mặt chính trị và tư tưởng trong việc giải
quyết vấn đề tôn giáo. Trong xã hội công xã nguyên thủy, tôn giáo chỉ thuần túy về mặt tư
tưởng, phản ánh nhận thức cảm tính của con người trước thế giới tự nhiên. Khi xã hội
xuất hiện giai cấp, tôn giáo không chỉ thể hiện mặt tư tưởng mà còn ở mặt chính trị. Mặt
tư tưởng thể hiện tín ngưỡng trong tôn giáo. Mặt chính trị, bên cạnh ước nguyện giải
phóng của quần chúng chống lại sự nô dịch của các thế lực thống trị bóc lột, mặt chính trị
còn thể hiện ở việc lợi dụng tôn giáo để chống lại sự nghiệp cách mạng của những phần
tử phản động đội lốt tôn giáo.

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 24

SVTH: Trần Thị Thu Vân

Luận văn tốt nghiệp

Quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố Cần Thơ

2.1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo
Tư tưởng Hồ Chí Minh về tín ngưỡng, tôn giáo không chỉ là sự vận dụng sáng tạo
quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể ở nước ta mà còn có những điểm
mới, những phát triển mới.
Đó là sự kết hợp hài hòa giữa lợi ích giai cấp với lợi ích dân tộc, giữa độc lập dân
tộc với chủ nghĩa xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi các giá trị đạo đức của các tôn giáo là
những tinh thần quý giá của nhân loại. Là một người cộng sản theo chủ nghĩa Mác - Lê
nin, Người không hề có sự phân biệt đối xử giữa tôn giáo này và tôn giáo khác, giữa
người có đạo và người không có đạo. Tư tưởng đoàn kết tôn giáo, hòa hợp dân tộc, không
phân biệt tín ngưỡng tôn giáo là tư tưởng nhất quán và trở thành chính sách lớn của Bác.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tôn giáo được xây dựng trên cơ sở nhận thức rõ đặc
điểm văn hóa Việt Nam - một quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo, mỗi tôn giáo, tín ngưỡng
có quá trình hình thành, phát triển với những đặc điểm riêng, tồn tại đan xen ảnh hưởng
lẫn nhau.
Hồ Chí Minh đặc biệt rất quan tâm đến vấn đề đoàn kết tôn giáo. Sau ngày độc lập
2/9/1945, ngày 3/9/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trình bày trước Hội đồng chính phủ
“Về những vấn đề cấp bách của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa” trong đó Người đề
nghị Chính phủ ra tuyên bố “Tín ngưỡng tự do và lương giáo đoàn kết”7. Đối với tôn
giáo, hơn bao giờ hết cần đoàn kết thực lòng và bền vững. Người cho rằng việc đoàn kết
lương giáo, đoàn kết giữa những người có tín ngưỡng, tôn giáo với những người không có

tín ngưỡng, tôn giáo là một bộ phận của đoàn kết dân tộc. Bên cạnh đó phải phân biệt
được đức tin chân chính và bộ phận lợi dụng tín ngưỡng vì lợi ích cá nhân, lợi dụng tôn
giáo để chống phá đoàn kết đoàn kết dân tộc. Muốn có được sự đoàn kết những người có
tín ngưỡng, tôn giáo với người không theo tín ngưỡng, tôn giáo thì cần phải đặt lợi ích
dân tộc lên trên hết đồng thời phải xóa bỏ những định kiến, mặc cảm, nâng cao đời sống
vật chất, tinh thần của đồng bào có đạo.
Tư tưởng Hồ Chí Minh lấy nguyên tắc tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín
ngưỡng của nhân dân làm trung tâm của chính sách tôn giáo. Quyền tự do tín ngưỡng,
không tín ngưỡng là một quyền chính đáng của con người. Hạn chế và vi phạm quyền tự
do tín ngưỡng, tôn giáo là đi ngược với xu thế của tiến bộ xã hội. Sự tôn trọng ấy không
phải chỉ thể hiện bằng văn bản, qua lời nói mà nó còn được thể hiện qua những hoạt động
thực tiễn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người nghiêm khắc phê phán những phần tử lợi
7

Hồ Chí Minh toàn tập, NXB Chính trị quốc gia, năm 2000, Tập 8, Tr 403

GVHD: Ths Võ Duy Nam

Trang 25

SVTH: Trần Thị Thu Vân

quản lý nhà nước về tôn giáo ở thành phố cần thơ

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về