Dân chủ xã hội chủ nghĩa và vận dụng nó trong quản lý cấp xã (phường)

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

PH N A

L I NĨI

U

TÀI.

Cơng cu c đ i m i c a đ t n

c ta đã và đang đ t ra nh ng thành

OBO
OK S
.CO
M

1- TÍNH C P THI T C A

cơng quan tr ng trên m i m t cuqr đ i s ng xã h i, trong đó có vi c đ i
m i dân ch trong qu n lý
c p c

Nam
ph

ng đ

s

c g i

c p c

là đ n v xã (ph

s . Theo h th ng hành chính Vi t
ng), xã đ

c g i

nơgn thơn và

vùng đơ th cho đ n nay. Vi t Nam v n là m t n

nơng nghiêp, có trên 70% dân s s ng và làm vi c

khu v c này, đóng

góp m t t tr ng l n cho n n kinh t qu c dân. H n n a, n
n

c có n n v n minh lúa n

tri n ngàn x a.

c

c ta v n là

c lâu đ i, cho nên làng xã đã t n t i và phát

ây chính là m nh đ t màu m , đ b o t n, ni d

ng và

phát tri n các truy n th ng, phong t c c a dân t c, là n i gìn gi các giá
tr v n hố tiêu bi u c a dân t c, làng xã c ng là b c thành đ ng ch ng
l i s xâm chi m, nơ d ch, đ ng hố a v n hố ngo i lai đ c h i c a bên
ngồi.

C p làng xã, v i t cách qu n lý hành chính c s , còn là đ n v , t
ch c kinh t quan tr ng. Tuy nhiên c p làng xã c ng là n i ch a đ ng
nh ng h t c, nh ng t t

ng l c h u, l i s ng b o th … bên c nh đó do

tính t ch c khép kín làm cho vi c s n xu t và hi u qu kinh t khơng cao.
dây k c

ng phép n

KIL

M t khác,

c ch a đ

c th c hi n nghiêm ch nh,

t n n xã h i, n n tham nh ng c a quy n ch a th c s ch m d t.
ã v y, do t n t i q lâu trong n n kinh t quan liêu bao c p, d
s

i

qu n lý b ng các m nh l nh k ho ch hành chính chúng ta đã khơng

chú ý đúng m c đ n vai trò c a chính quy n c p xã, đ n vi c t qu n
c p c s . Chúng ta đã áp đ t cách qu n lý m t chi u theo ch tiêu phân



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
b , làm m t đi n ng l c t ch sáng t o, khơng t o ra đ

c đ ng l c thúc

đ y phát tri n kinh t , xã h i.
Nh v y, vi c xây d ng đ

c mơt c ch qu n lý tiên ti n phù h p

đ

KIL
OBO
OKS

.CO
M

v i đi u ki n kinh t , xã h i, là chi c chìa khố m ra thành cơng.

có

c m t c ch qu n lý nh th , chúng ta t t y u ph i đ a dân ch trong

cách qu n lý, b i ch có đ i m i n n dân ch trong qu n lý, đ i m i n n
dân ch t c s chúng ta m i phát huy đ

c nhân t s c m nh c ng đ ng,

c ng c tình đồn k t và th ng nh t ý chí.

2. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U V N

:

Vi c đ i m i n n dân ch trong qu n lý
đ h t s c c n thi t, cho nên nó đã đ

c p c s hi n nay là v n

c nhi u h c gi quan tâm nghiên

c u, v i nh ng khía c nh khác nhau. Ví d : “qu n lý xã h i nơng thơn
n

c ta hi n nay - m t s v n đ và gi i pháp” c a nhóm tác gi Phan

i

Dỗn, Lê S Phúc (Nhà xu t b n Chính tr qu c gia - 1996)”. C i cách
hành chính đ a ph

ng, lý lu n và th c ti n” c a nhóm tác gi Tơ T H ,

Nguy n H u Tr , Nguy n H u

c - (Nhà xu t b n Chính tr qu c gia).

Ngồi ra còn m t s bài báo quan tr ng khác c ng đ c p xung quanh v n
đ này. Nh n th c đ

c t m quan tr ng c a v n đ này, tơi ch n “Dân

ch xã h i ch ngh a và qu n lý xã h i dân ch

c p c s xã (ph

ng)”

làm đ tài lu n v n c a mình.
3. M C

ÍCH NGHIÊN C U VÀ NHI M V

GI I QUY T:

a- M c đích nghiên c u:
B

c đ u tìm hi u dân ch xã h i ch ngh a và v n d ng nó trong

qu n lý c p xã (ph
qu n lý xã h i

ng) nh m ph c v s

nghi p đ i m i ph

ng th c

c p c s và đáp ng t t h n cho cơng cu c xây d ng đ t

n c vì m c tiêu dân giàu, n
b. Nhi m v gi i quy t:

c m nh, xã h i cơng b ng v n minh.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
t

c nh ng m c ớch nờu trờn, vi c nghiờn c u c n gi i

quy t t t nh ng nhi m v sau:

- Lm rừ khỏi ni m dõn ch v dõn ch xó h i ch ngh a.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

- Tớnh t t y u c a vi c i m i c ch qu n lý, v s c n thi t a
dõn ch vo qu n lý

c p c s xó (ph

ng) núi riờng v cỏc c p chớnh

quy n núi chung.

- Tỡm hi u y quan i m c a Ch t ch H Chớ Minh v
v xõy d ng chớnh quy n c p xó (ph

ng ta

ng).

- Tỡm hi u th c tr ng c a vi c t ch c qu n lý c a chớnh quy n c p
xó hi n nay.

- Tỡm ra v xu t nh ng ki n ngh v gi i phỏp thớch h p th c
hi n vi c qu n lý xó h i dõn ch
h i

c s a ph
4. PH

c p xó, ph n thỳc y n n kinh t , xó

ng phỏt tri n.

NG PHP NGHIấN C U.

gi i quy t t t cỏc nhi m v
phỏp nghiờn c u trờn c

s

nờu trờn tụi s

tri t h c Mỏc - Lờnin.

bi n ch ng v duy v t l ch s ). Ph

ng phỏp ny

d ng cỏc ph

ng

ú l (phộp duy v t
c v n d ng c th

trong khi nghiờn c u ti l ph i xu t phỏt t tỡnh hỡnh th c ti n, t b n
thõn ch dõn ch v nh ng c tr ng c a cụng vi c qu n lý.
Ngoi ra trong b n lu n v n chỳng tụi c ng s
phỏp nghiờn c u c th khỏc nh : ph

d ng cỏc ph

ng phỏp phõn tớch, so sỏnh

ng



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
PH N B

CH

KIL
OBO
OKS
.CO
M

N I DUNG
NG 1: DN CH

X H I CH

NGH A V I VI C QU N Lí

X H I

1.1. Khỏi ni m dõn ch v dõn ch xó h i ch ngh a:
1.1.1. Khỏi ni m dõn ch :
Dõn ch
n

- s n ph m phỏt tri n c a xó h i. T

c ó xu t hi n m i quan h gi a ng

khi xu t hi n Nh

i dõn v i Nh n

c. T i ú ỏc

m i quan h c u k t gi a cỏc t ng l p nhõn dõn n n s n xu t cựng nh ng
cỏch th c t ch c xó h i qui nh ra i. Trong quỏ trỡnh phỏt tri n c a
l ch s

loi ng

i ó cú nhi u hỡnh th c dõn ch . Dõn ch cng cao thỡ

trong nh ng cụng vi c chung, ng

i dõn cng cú quy n chi ph i, cng cú

quy n quy t nh r ng l n h n. Con ng

i m t m t b h n ch b i nh ng

i u ki n v t ch t xỏc nh do l ch s l i, m t khỏc b chi ph i b i h
th ng cỏc quan h chớnh tr c a ch h ang s ng. Khi l c l

ng s n

xu t phỏt tri n n m c mõu thu n gay g t v i quan h s n xu t, v i
nh ng quan i m chớnh

c xõy d ng trờn c s quan h ú thỡ c ng l

lỳc giai c p th ng tr dựng quy n l c c a mỡnh duy trỡ xó h i trong
vũng tr t s xó h i c b ng cỏch h n ch n m c th p nh t cỏc quy n l c
(nh t l quy n l c chớnh tr ) c a qu n chỳng.

Dõn ch v i t cỏch l m t hỡnh th c chớnh quy n m c tr ng l
vi c tuyờn b
nh n quy n t

chớnh th c nguyờn t c thi u s
do bỡnh ng c a ng

ph c tựng a s

v th a

i cụng dõn. Trờn th c t chỳng ta

th y b t c m t nờn dõn ch no v i tớnh cỏch l m t t ch c chớnh tr c a
xó h i, xột n cựng u do trỡnh phỏt tri n c a san trong xó h i quy
nh.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
1.1.2. Dõn ch xó h i ch ngh a hỡnh th c cao c a dõn ch :
Nờn dõn ch xó h i ch ngh a l m t hỡnh th c cao nh t c a n n dõn
ch , m t n n dõn ch th c s cho a s nhõn dõn v cho qu n chỳng lao
c th c hi n m t cỏch r ng rói. C s kinh t c a n n dõn ch ch

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ng

ngh a xó h i, chớnh l s h u xó h i v t li u s n xu t. Dõn ch xó h i
ch ngh a

c th c hi n v chớnh tr th a nh n quy n t do bao g m bỏo

chớ, t do b u c , kinh t kh ng nh quy n l c th c s c a nhõn dõn
i v i ti nguyờn, khoỏng s n v nh ng t li u s n xu t ch y u c a xó
h i. V v n hoỏ, Nh n
t cd

c b o v v phỏt huy truy n th ng v n hoỏ dõn

i ch ngh a xó h i. Do v y, khi chỳng ta xem xột b n ch t c a dõn

ch xó h i ch ngh a c n ph i xem xột trong nhi u m i quan h v i t t c
cỏc l nh v c c a i s ng xó h i.
Tr

c tiờn ta xem xột dõn ch v t do, cú th xem dõn ch nh l

ti n chớnh tr v xó h i t n t do, b i vỡ khi giai c p vụ s n thi t
l p ch s h u m i ó xoỏ i c s v t ch t t o nờn ch . Nh
v y vi c thi t l p chuyờn chớnh vụ s n l ti n chớnh tr xó h i t t i
t do. Song t t i t do thỡ con ng

i khụng ch d a trờn cỏc c

chớnh tr , xó h i, v ph i d a trờn s t t y u v kinh t , xó h i n a.

s
ú l

ch cụng h u v t li u s n xu t.

V n th hai chỳng ta xem xột b n ch t dõn ch xó h i ch ngh a
trong m i quan h gi a dõn ch v bỡnh ng. Chỳng ta núi t i dõn ch
v i gúc quy n l i th c t thu c nhõn dõn thỡ b n thõn khỏi ni m dõn
ch ny tr thnh m i quan h cỏ nhõn v i xó h i ho c l m i quan h xó
h i v i t ng cỏ nhõn. M i cỏ nhõn dự tr

c u dõn ch , cho nờn dõn ch
dõn, vỡ nhõn dõn v nú
khỏi ni m dõn ch

ng thnh hay ch a u cú nhu

õy l dõn ch cho nhõn dõn, c a nhõn

c ph n ỏnh t p trung trong Nh n

c. B n thõn

th c ch t ó cú búng dỏng c a bỡnh ng, khụng cú

bỡnh ng, thỡ c ng khụng cú dõn ch . Theo ngh a ú, thỡ qu n lý xó h i



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
hi u qu ph i l qu n lý theo nguyờn t c dõn ch . Bỡnh ng v dõn ch
xó h i cú s t

ng ng v g n bú m t thi t v i nhau t c l mu n cú dõn

ch ũi h i ph i cú s bỡnh ng trong kinh t , chớnh tr xó h i v bỡnh
c phỏp lu t, khụng cú s

cụng dõn.

phõn bi t no v quy n l c gi a cỏc

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ng tr

V n th ba: xem xột b n ch t dõn ch xó h i ch ngh a trong m i
quan h gi a dõn ch v phỏp lu t. Trong m i quan h ny phỏp lu t nh
l m t nhõn t b o m th c hi n dõn ch cho nờn m t n n dõn ch
th c s khụng tỏch r i v i phỏp lu t v k c

ng ng

c l i phỏp lu t tr

thnh thu c tớnh bờn trong, n i t i c a dõn ch . N u khụng cú dõn ch thỡ
khụng th cú phỏp ch dõn ch , ng

cl i nl

t nú, n n dõn ch khụng

th t n t i v phỏt tri n n u khụng d a vo phỏp lu t. Nh v y,
trong giai o n hi n nay khi m n n dõn ch ang
tri n thỡ tr
n

ng h c c a dõn ch chớnh l tr

n

c ta

c xỏc l p v phỏt

ng h c v k c

ng Nh

c thnh nhu c u, thnh thúi quen c a qu n chỳng nhõn dõn v bi t

dựng nú khi i u ch nh cỏc hnh vi trong cu c s ng hay gi i quy t cỏc
m i quan h gi a cỏc cỏ nhõn con ng
V n th

i v i nhau.

t l dõn ch v nhõn cỏch. Th c ti n xó h i cho th y

r ng n u nh khụng cú dõn ch th c s thỡ khú cú th cú nhõn cỏch trung
th c sỏng t o. Tỡnh tr ng vi ph m dõn ch ó d n n con ng
hoỏ, n tỡnh tr ng phõn thõn gi d i, n s
v y, con ng

m t mỏt v nhõn cỏch. Do

i t o l p nhõn ỏch v phỏt tri n nhõn cỏch lnh m nh ũi h i

ph i i qua con
tinh th n.

i b tha

ng dõn ch hoỏ, c bi t l dõn ch trong i s ng

Nh v y, khụng th hi u n thu n dõn ch xó h i ch ngh a, ch l
hỡnh th c t ch c chớnh tr c a xó h i m cũn ph i a nú vo trong cu c
s ng, m th c ti n ó cho th y, dõn ch xó h i ch ngh a khụng ch l ch



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
đ chính tr và trong q trình phát tri n nó còn ph i đ

c th hi n ra nh

m t giá tr xã h i.
Do đó, b n ch t c a dân ch nh t là trong th i kì q đ

lên ch

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ngh a xã h i thì chính là n n dân ch vơ s n, m t n n dân ch th c s vì
nhân dân lao đ ng tuy v n còn nhi u h n ch nh ng đã là là n n dân ch
hồn thi n nh t và r ng rãi nh t t tr

c t i nay. Ch có n n dân ch xã

h i ch ngh a m i phát huy tri t đ tính ch đ ng sáng t o, tích c c c a
nhân dân lao đ ng, nh m khai thác h t ti m n ng to l n c a y u t con
ng

i và huy đ ng s đóng góp c a nhân dân, h n n a m t n

nh

chúng ta, cơng cu c này ch có th th c hi n đ

con đ

c nghèo

c thành cơng b ng

ng duy nh t, dan ch hố tri t đ và r ng rãi tồn b các l nh v c

đ i s ng xã h i. Mà c th
qu n lý xã h i

đây chúng ta v n d ng vào trong cơng cu c

c p c s xã (ph

ng).

1.2. Qu n lý xã h i dân ch - M c đích c a ch

ngh a xã h i và

đ ng l c thúc đ y xã h i phát tri n.

1.2.1. Khái ni m qu n lý xã h i:
Qu n lý: thu t ng
t

này có nhi u ngh a khác nhau, qu n lý là đ i

ng nghiên c u c a nhi u ngành khoa h c t

m i ngành khoa h c đ nh ngh a v qu n lý d
Khái ni m chung v

qu n lý d

i góc đ

chung v qu n lý do đi u ki n h c đ a ra.

nhiên và xã h i, vì v y

i góc đ riêng c a mình.

riêng c a mình. Khái ni m

ó là s tác đ ng đ nh h

b t kì lên m t h th ng nào, nh m tr t t hố nó và h
tri n phù h p v i nh ng quy đ nh nh t đ nh,

ng

ng nó vào phát

đây h th ng đ

c hi u

nh là t ng th nh ng y u t c u thành có đ c tr ng riêng mà nh ng đ c
tr ng đó khơng ph i là thu c tính c a m i y u t riêng r n m trong h
th ng. Khái ni m nêu trên khơng nh ng phù h p v i v n đ ng c a thi t b
t
ng

đ ng hố v i máy móc c

gi i, mà c v i c

i, m t t ch c hay m t c quan Nhà n

th s ng, m t t p th

c đ u c n có s qu n lý. Xét

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
theo ngh a r ng, qu n lý l nh m ph i h p l l c c a nhi u ng

i, sao cho

m c tiờu c a t ng cỏ nhõn bi n thnh nh ng thnh t u xó h i. Nh

v y,

qu n lý xó h i cú c tr ng l:

th

i v a l ch th , v a l khỏch th qu n lý, s

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Con ng

ng xuyờn gi a nh ng con ng

(con ng
con ng

i, cỏ nhõn, con ng

tỏc ng

i trong cỏc c p t n t i khỏc nhau

i, giai c p) khi cú ho t ng chung c a

i l xu t hi n nhu c u qu n lý. Trong i s ng xó h i, s

ng qu n lý b ng cỏch ny, cỏch khỏc u nh m vo con ng
ph m ch t v ho t ng c a h .
con ng

nõng cao ch t l

tỏc

i, vo

ng ho t ng c a

i v i t cỏch l khỏch th qu n lý thỡ b n thõn ch th qu n lý -

c quan qu n lý v nh ng con ng

i lm vi c trong ú c ng ph i khụng

ng ng hon thi n b n thõn mỡnh.

Nh v y al xó h i hi u theo ý ngh a trờn l m t khỏi ni m r ng, bao
hm hai khỏi ni m: Qu n lý cỏc cụng vi c Nh n
h i do Nh n
qu n lý xu h

c (ph n qu n lý xó

c m nhi m) v qu n lý cỏc cụng vi c c a xó h i (ph n

ng cũn l i).

1.2.2: Qu n lý xó h i dõn ch -

ng l c thỳc y xó h i phỏt tri n:

Qu n lý cú nhi m v ch c n ng l ph i h p hnh ng c a nhi u cỏ
nhõn, nhi u t ch c, nhi u nhúm xó h i khỏc nhau h
vi ho t ng c a con ng

ng nh ng hnh

i, c a t ch c vo gi i quy t nh ng nhi m v

cụng vi c t ra theo m t nh h

ng nh t nh nh m t

cm tm c

tiờu ó ra m t khỏc, hi u qu qu n lý ph thu c vo s phự h p gi a
ch th qu n lý v i t

ng qu n lý, vo m c nh n th c sõu s c c a

ch th qu n lý v i i t

ng al v s ph c tựng c a khỏch th b qu n lý.

Qu n lý xó h i dõn ch l phỏt huy tớnh tớch c c v t o ra s phự
h p gi a ch th qu n lý v i t

ng b qu n lý trong cỏc ho t ng kinh

t , xó h i, chớnh tr nh m t hi u qu cao trong qu n lý.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Th c ti n l ch s
quy n, đ c đốn, th

ch ra r ng mơ hình qu n lý quan liêu, chun
ng làm cho xã h i trì tr , trói bu c con ng

i. Mơ

hình qu n lý khơng dân ch này đã t ng t n t i trong xã h i phong ki n,
ng

quy n t

do dân ch

KIL
OBO
OKS
.CO
M

xã h i này khơng th a nh n b t k
i. Giai c p c m quy n t

nào c a con

áp đ t các m nh l nh và d a vào b máy

b o l c kh ng l c a mình đ áp đ t thi hành.
n

c ta, cách m ng tháng Tám thành cơng, ch đ xã h i c a dân,

do dân, vì dân ra đ i. Nh ng quy n t do dân ch trong nhân dân đ

c

th a nh n. Qu n lý dân ch xã h i b t đ u. Nh ng trên th c t , do nh
h

ng c a nh ng t

c p nên c
nhi u n i.

t

ng và vi c duy trì q lâu c

ch quan liêu bao

ch qu n lý xã h i dân ch còn b vi ph m nghiêm tr ng

C ch quan liêu bao c p khơng ch p nh n con ng
ngh , tìm tòi sáng t o. C ch đó làm cho ng

i có đ u óc suy

i lao đ ng m t d n tính ch

đ ng sáng t o, bi n thành k th a hành d b o, th đ ng hồn tồn. M t
xã h i ki u đó s t hu di t đi ngu n sinh l c c a mình. S tham gia c a
qu n chúng hay huy đ ng đ

c tài n ng, trí tu c a nhân dân vào trong

các ho t đ ng qu n lý xã h i, nh m gi i quy t k p th i và có hi u qu các
nhi m v đang đ t ra cho xã h i hi n nay.

Qu n lý xã h i m t cách dân ch là ph i thi t l p m t c ch dân
ch nh

là m t ph

ng th c phát hi n và gi i quy t các mâu thu n n y

sinh v i t t c m i trình đ và đ c tr ng c a nó.

hi u rõ qu n lý xã h i m t cách dân ch , chúng ta đi vào tìm
hi u l i v n đ : L ch s t t

ng dân ch trong truy n th ng dân t c Vi t

Nam. Hai là th c ti n kinh t , xã h i - chính tr
Vi c nghiên c u l ch s

chun ch phong ki n ph

Vi t Nam hi n nay.

dân t c Vi t Nam cho chúng ta th y, ch đ
ng đơng nh h

ng khá n ng n trong xã h i

phong ki n Vi t Nam. Nho giáo t n t i v i m t th i gian khá dài, v i



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
quan ni m: T gia, Tr qu c, Bỡnh thi n h . V i s kh ng nh uy quy n

tuy t i c a ng

i ch ng, ng

i cha trong gia ỡnh, v i s

kh ng nh

tuy t i c a nh vua trong xó h i t t c cỏc quan h trong gia ỡnh v

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ngoi xó h i l quan h ra l nh, ph c tựng: khụng th a nh n b t kỡ m t
quy n no c a nhõn dõn. T

t

ng trờn nh h

s ng, tõm lý v thúi quen c a ng

ng t i cỏch ngh , cỏch

i Vi t Nam. Chuyờn ch ph

ng ụng

l m t th ch c quy n c a Hong - Con tr i thu vo tay mỡnh m i
quy n hnh chớnh tr , kinh t , quõn s

v tụn giỏo. Hong tuyờn b

theo m nh tr i m trụng coi vi c chung c a thiờn h , lm vua, lm cha,
lm th y c a m i ng
Nh n
ng

i.

c mang b

m t h p lý: ch m lo cụng vi c chung, ch n

i c ti theo quan i m phỏp lu t tr n

c. quan h trờn d

i l

m nh l nh, l ph c tựng. Ch phong ki n l che d u tớnh ch t chuyờn
ch c a Nh n
Ng

c, tớnh ch t c quy n c a ng c p quan l i, s phu.

i dõn d ch p nh n i u ú. Cụng vi c chung l cụng vi c c a b

trờn, c a vua quan trong n

c v c a quan ch c trong lng, ng

i dõn

khụng cú quy n tham gia.

V n th hai l chỳng ta c n nghiờn c u th c tr ng qu n lý xó h i
n

c ta hi n nay.
T

nh ng nh h

ng nờu trờn c a xó h i c , cựng v i hỡnh th c

qu n lý hnh chớnh bao c p trong nh ng n m v a qua, ó a t i m t tỡnh
hỡnh th c t l s qu n lý xó h i

Vi t Nam hi n nay ang cũn h n ch

nhi u m t, tỡnh tr ng m t dõn ch cũn di n ra khỏ ph bi n,
cú n i m t dõn ch khỏ nghiờm tr ng.
c a s

i u ú ang h n ch s c m nh

nghi p xõy d ng ch ngh a xó h i

nh ng c a quy n ang di n ra

nhi u n i,

Vi t Nam. Tỡnh tr ng tham

khỏ nhi u n i v i nhi u hỡnh th c, nh ng

hỡnh th c no i n a c ng u d i l p v i dõn ch , xa l v i b n ch t xó
h i ch ngh a. Ch ngh a quan liờu d n t i tớnh bi t l p, c t t m i quan



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
h tr c ti p th

ng xuyờn gi a

ng, Nh n

c v i qu n chỳng nhõn dõn,

d n t i nh ng quy t nh c oỏn, xa r i th c ti n v xa dõn, l c i
ngu n ra nh ng ch tr

ng chớnh sỏch khụng cú kh n ng gi i quy t

KIL

OBO
OKS
.CO
M

v th c hi n trong th c t , d n t i s l c h u, thi u sinh khớ c a cỏc d ỏn,
k ho ch. B nh gi y t v ch ngh a hỡnh th c, ph

ng phỏp ch huy b ng

ỏp t v m nh l nh l nh ng bi u hi n ph bi n c a ch ngh a quan liờu.
Do thoỏt li th c t v xa dõn, lónh o v qu n lý quan liờu ó buụng l ng
cụng tỏc ki m tra, giỏm sỏt, khụng tớnh n hi u qu c a cụng vi c th c t
hng ngy, xem th

ng nh ng ph n

ng, khụng chỳ ý t i nguy n v ng,

ki n ngh c a qu n chỳng.

C i cỏch b mỏy Nh n

c theo h

ng g n nh cú hi u qu v hi u

l c, l m t n i dung quan tr ng qu n lý xó h i m t cỏch dõn ch . B
mỏy Nh n

c ph i

c c i cỏch theo h

ng ngy cng m

r ng, cng

t o i u ki n cho quan ni m nhõn dõn tham gia ngy cng nhi u nh ng
cụng vi c c a Nh n
cu c s ng.

c, t vi c xõy d ng phỏp lu t t i a phỏp lu t vo

Qu n lý xó h i c ng ng cú th

c th c hi n trong nhi u l nh

v c (V n hoỏ, kt ) t o m i i u ki n nhõn dõn tham gia vo cụng tỏc
qu n lý xó h i, th c hi n dõn bi t, dõn bn, dõn ki m tra. T o i u ki n
nõng cao trỡnh v n hoỏ, giỏo d c cho cỏc t ng l p nhõn dõn l m t i u
ki n nhõn dõn t

gi i quy t nh ng cụng vi c, nh ng s

ng, cỏc sinh ho t xó h i, l a ch n cỏn b

lónh o c a

úng gúp nh ng ý ki n,

nh ng giỏ tr v n hoỏ, sỏng t o, k ho ch phỏt tri n cho c ng ng.
Nh
v i Nh n

chỳng ta ó bi t nhõn dõn th c hi n quy n l c c a mỡnh i
c v xó h i, thụng qua hai ph

ng di n dõn ch

tr c ti p,

nhõn dõn tr c ti p tham gia vo quỏ trỡnh t ch c, qu n lý xó h i, qu n lý
Nh n

c v con

ng th hai l giỏn ti p - thụng qua cỏc i bi u c a

mỡnh qu n lý xó h i. V y thỡ, v n tr

c tiờn m b o cho dõn



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ch

trong l nh v c chớnh tr , ú l ph i m b o quy n t

trong b u c , ng c
hi n, t ch c

do dõn ch

v l a ch n cỏn b , cú nh v y m i m b o th c

c cỏc c quan i di n cho quy n l c c a nhõn dõn lao

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ng m t cỏch cú hi u qu cao nh t, th c s l c quan, t ch c do dõn
c a dõn, v vỡ dõn. Ch cú b ng con

ng m

r ng dõn ch , th c hi n

theo nguyờn t c dõn ch trong vi c b u c , ng c a v l a ch n cỏn b
m i, cú

c nh ng cỏn b - ng

m i ch n

i lónh o sỏng su t, hay ỳng h n l

c i ng nh ng i bi u tiờn ti n nh t, su t s c nh t c a

nhõn dõn lao ng, i bi u ho quy n l i chớnh ỏng c a nhõn dõn lao
ng.

Ch cú b ng cỏch ú m i ch ng l i
tr

c ch ngh a quan liờu, gia

ng, bố phỏi trong hng ng cỏn b lónh o

on th qu n chỳng. Nh

ng, Nh n

chỳng ta ó bi t, v n con ng

c v cỏc
i l v n

trung tõm c a m i v n . Ch dõn ch xó h i ch ngh a l ch th c
s

vỡ con ng

i v do con ng

i. M t t

mu n ho t ng cú hi u qu thỡ tr

ch c xó h i, on th xó h i

c tiờn ph i ch n cho

c i ng

cỏn b lónh o qu n lý t t, th c s i di n cho l i ớch qu n chỳng, m i
ch tr

ng chớnh sỏch ra u xu t phỏt t

tỡnh hỡnh th c ti n, t nhu

c u chớnh ỏng c a qu n chỳng nhõn dõn lao ng. n ph i m b o dõn
ch trong vi c ra quy t nh v t ch c th c hi n cỏc quy t nh c a cỏc
c quan

ng , Nh n

c v cỏc t ch c xó h i. Th c ti n nh ng n m qua

ó cho th y nh ng ch tr

ng c a

ng, chớnh sỏch c a Nh n

khi khụng i sỏt v i th c t , ch a th c s

c nhi u

xu t phỏt t th c ti n, t nhu

c u chớn mu i v chớnh ỏng c a qu n chỳng nhõn dõn lao ng. M t
trong nh ng nguyờn nhõn d n n tỡnh hỡnh ú l vi c thi u tụn tr ng
quy n dõn ch c a nhõn dõn trong vi c ra quy t nh v t ch c th c hi n.
ú c ng chớnh l hỡnh th c bi u hi n c a b nh ch quan, duy ý chớ, ch
ngh a quan liờu th hi n

thỏi

xa r i th c t , coi th

ng kh n ng

sỏng t o c a qu n chỳng, tớnh t cao t i, cao uy tớn cỏ nhõn c a b n



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
thân mình d n đ n nh ng quy t đ nh tu
quan

ti n, ch

ng, các t ch c chính quy n, Nhà n

hi n

quan. Trong các c

c, ch ngh a quan liêu th

b máy c ng k nh. Nh ng quy t đ nh đ c đốn cá nhân, tu ti n,

dân.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

xa r i th c t , chính là s vi ph m quy n dân ch c a qu n chúng nhân

Th c ti n đã ch ng minh r ng, khơng th khai thác tri t đ nh ng
ti m n ng to l n c a y u t con ng
th c t

ch c qu n lý xã h i, trên c

nhân dân t

i n u nh khơng thi t l p đ
s

c hình

lơi cu n đơng đ o qu n chúng

giác tham gia c a q trình đó. N u nh

khơng xố b ch

ngh a quan liêu. T th c ti n cho th y s vi ph m dân ch ln g n li n
v i s t n t i c a ch ngh a quan liêu, nó là do tan d , thói quen và ti p
t c c a xã h i c , đ
ng, Nhà n

c bi u hi n rõ nét trong nhi u cán b lãnh đ o c a

c và đồn th qu n chúng.

Q trình đ i m i và phát tri n, u c u m r ng dân ch
đ i s ng xã h i đang đòi h i ph i kh n tr
th ng qu n lý Nhà n

ng, c n thi t, đ i m i h

c, qu n lý xã h i. C n phân đ nh rõ ch c n ng,

nhi m v và quy n h n c a các c quan
qu n chúng.

m i m t,

ng, Nhà n

c, và các đồn th

Ngay các c quan đó c ng c n ph i đ i m i t ch c và ph

ng th c

ho t đ ng cho phù h p v i tình hình nhi m v m i.

V n đ v n d ng dân ch vào q trình qu n lý xã h i - qu n lý c p
c

s

(c p xã), trong giai đo n chuy n đ i hi n nay khi đ t n

c đang

trong q trình đ i m i, h i nh p, giao l u và phát tri n. Nó đ t ra nh ng
v n đ c p bách, c n thi t cho v n đ , cơng tác qu n lý xã h i - qu n lý
c p c s theo nh ng quy lu t phát tri n t t y u khách quan c a s phát
tri n kinh t , xã h i nơng thơn Vi t Nam trong giai đo n hi n nay.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
CH

N2

QU N LÝ XÃ H I M T CÁCH DÂN CH
NG) - M T U C U TRONG S

S

HI N NAY

VI T NAM.

2.1. V TRÍ C A C P XÃ V I S

PHÁT TRI N XÃ H I:

V i t cách là đ n v hành chính c p c s , xã (ph
to l n trong s phát tri n xã h i. C p xã (ph
n n t ng cho s
(ph

ng) có vai trò

ng) có th là cái g c, cái

phát tri n xã h i. Khơng có s

ng) khơng có s

C P XÃ

NGHI P CÁCH M NG

KIL
OBO
OKS
.CO
M

(PH

C

n đ nh c a c p xã

n đ nh c a tồn b h th ng chính quy n, khơng

có s giàu có và phát tri n

c p c s xã (ph

ng) thì khơng có s giàu

có và phát tri n c a tồn xã h i.
Khơng có dân ch

c

s

thì khơng có dân ch trong tồn b

th ng thi t ch chính quy n. C p xã (ph

h

ng) là nh ng đ n v đ a bàn

tr c ti p s n xu t kinh doanh, t o ra c a c i hàng hố cho xã h i. Trong
c ch th tr

ng hi n nay, s t n t i c a nhi u thành ph n càng thúc đ y

vi c s n xu t hàng hố
s

các đ n v c s này. C p xã (ph

là nh ng đ n v kinh t giàu m nh. C p xã (ph

cc n v c v n, nh ng đ i tác tin c y cho các c
bàn.

làm đ

ng) ph i th c

ng) ph i là nh ng

s kinh doanh trên đ a

c đi u này, đòi h i chính quy n C p xã (ph

ng) ph i có

c ch qu n lý phù h p, phát huy n ng l c t ch , sáng t o. V m t xã h i,
c p xã (ph
ng

ng) là các đ n v qu n lý Nhà n

i dân. M i đ n v xã (ph

cái nơi ni d

c, g n bó tr c ti p v i

ng) là nh ng t đi m v n hố, là nh ng

ng, b o t n, các giá tr tinh hoa c a dân t c.

Trong th i đ i ngày nay khi mà xu h

ng tồn c u hố, khu v c hố

đang di n ra m nh m , thì vi c b o t n v n hố, gi gìn b n s c dân t c
l i h t s c c n thi t. C p xã (ph
n n v n hố dân t c. C p xã (ph

ng) chính là b c thành đ ng đ b o t n
ng) c ng là đ i t

ng c a vi c xây

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
d ng cỏc phong tro n p s ng m i, lo i b nh ng h t c khụng cũn phự
h p. Ch khi no, n n v n hoỏ c s a d ng phong phỳ, thỡ n n v n hoỏ
dõn t c m i phỏt tri n

c.

c a dõn t c. T lũng yờu quờ h
n

cỏc truy n th ng, cỏc giỏ tr tinh hoa

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Lng xó c ng l n i gỡn gi

ng lng xúm, hun ỳc nờn tỡnh yờu t

c, ng lo i nhi u i u ph l y giỏ g

th

ng. Ng

i trong m t n

c ph i

ng nhau cựng.

Lng xó c ng l ngu n cung c p chớnh cỏc ti n ng, cung c p nhõn
l c, v t l c, cho s phỏt tri n c a xó h i. con ng
xó h i phỏt tri n c n u t
d c

c

i l v n qỳy c a xó h i,

cho giỏo d c, c bi t l s

nghi p giỏo

. C p lng xó c ng l n i n y sinh nh ng t duy sỏng t o, nh ng

cỏch ngh , cỏch lm hay m thụng qua ú, cỏc c quan nh qu n lý, lónh
o, cú th ti p thu v ph bi n r ng rói.

õy c ng l n i cỏc c quan

lónh o t ch c thớ i m, kh o sỏt, cỏc ch tr
trờn c s ú rỳt ra

ng chớnh sỏch c a mỡnh,

c nh ng kinh nghi m qỳy bỏu.

Túm l i, c p xó (ph

ng) gi

v trớ quan tr ng trong s

phỏt tri n

c a xó h i. Nú chớnh l c s , ngu n ng l c cho s phỏt tri n xó h i.
2.1.1. V trớ c p xó trong l ch s .
Nh

v y, c p xó (ph

h i, song khụng ph i
ú.
Tr

ng) cú vai trũ to l n trong s

xó h i no,

phỏt tri n xó

c ch qu n lý no u th y rừ i u

c cỏch m ng thỏng 8-1945, n

c ta l m t n

c n a phong

ki n, n a thu c a, c ng ng lng xó l n v t ch c s n xu t, sinh
ho t khộp kớn.

c tr ng c a c ng ng lng xó trong th i kỡ ny l n n

s n xu t nụng nghiờp l c h u, t cung t c p.
xó tr

ng u m i lng l cỏc

ng do c p trờn b nhi m, phong chu n. L i qu n lý mang n ng tớnh

chuyờn quy n, c oỏn. Cỏc quy n t

do dõn ch c a ng

i dõn - th c



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
s không đ

c đ c p đ n. H ch đ n thu n là nh ng thu n dân c a nhà

vua và ph c tùng tuy t đ i c a g i phong ki n c m quy n.
Chính vì nh ng lý do này mà c ng đ ng làng xã th

ng tr

thành

KIL
OBO
OKS
.CO
M

các đ n v co c m, đóng kín, c u k t ch t ch v i nhau đ t o nên s c
m nh ph n kháng. C ng đ ng làng xã t hình thành nên các l làng, đ t
đi u ch nh các m i quan h trong c ng đ ng. H

không c n s

qu n lý

c a gi i c m quy n phong ki n, phép vua thua l làng.
D

i ch đ phong ki n, v trí c a làng xã không đ

th c a qu n lý. C ng đ ng làng xã là các đ n v c u k t t
ch c và t

qu n lý. S

c coi là khách
nhiên, t t

qu n lý c a nhà c m quy n th c ch t ch mang

tính áp đ t, do đó hi u qu qu n lý c a nó không cao. Trong th i kì này,
làng xã không ph i là nhân t cho s phát tri n xã h i.

Cách m ng tháng 8 - 1945 thành công, ch đ xã h i m i ra đ i, v
trí c a c p xã đ

c kh ng đ nh, n

c Vi t Nam v ph

ng di n hành

chính g m có ba b B c, Trung, Nam. M i b chia thành t nh, m i t nh
chia thành Huy n, m i huy n chia thành Xã.

Tuy nhiên do quá trình th c hi n c ch hành chính bao c p mà v
trí vai trò c a làng xã b lu m b i các t ch c h p tác xã, chúng ta đã đ
cao các hình th c h p tác xã. Coi đây không nh ng là các đ n v t ch c
s n xu t mà còn là nh ng đ n v qu n lý. Nhi u l nh v c th m quy n c a
c p xã b chuy n giao sang h p tác xã. S ch ng chéo, l n l n trong th m
quy n qu n lý gi a c p xã và h p tác xã đã làm cho c ch qu n lý kém
hi u qu . T s kém hi u qu này đã đem đ n h u qu là làm cho v trí,
vai trò c a c p xã (ph

t o ra s

ng) tr nên m nh t. Chính vì lý do đó, đã không

n đ nh, đ ng l c cho s phát tri n c a xã h i.

Tóm l i, khi c p xã (ph

ng) không xác đ nh đúng v trí, ch c n ng,

vai trò c a nó trong thi t ch qu n lý c a Nhà n

c, chúng ta c ng không



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
th cú

c m t c ch qu n lý thớch h p, t ú thỳc y hi u qu ho t

ng th c t c a nú.

quy n c p xó.

t

ng H Chớ Minh v quan i m c a

KIL

OBO
OKS
.CO
M

2.1.2. T

Xó l c p hnh chớnh c
trong qu n lý Nh n

nụng thụng n

c ta, tr c ti p v i dõn

c, lónh o, t ch c v ng viờn nhõn dõn ch p

hnh phỏp lu t, cỏc ch
giu, n

s

ng ta v chớnh

ng trỡnh kinh t , xó h i a ph

ng, lm cho dõn

c m nh, xó h i cụng b ng, v n minh.
nghiờn c u t t

ng c a H Chớ Minh v xõy d ng chớnh quy n

c p xó, chỳng ta tỡm v nh ng ti li u qỳy giỏ, tuy ớt nh ng dó ph n ỏnh
s lónh o ti tỡnh v s quan tõm sõu s c c a Bỏc i v i th ng l i c a
cu c khỏng chi n tr

ng k ch ng th c dõn Phỏp.

ú l b c th Bỏc g i

cho ỏc u ban t nh v huy n c a 3 t nh B c Ninh, B c giang v L ng s n
ngy 9-23-1948 [9 - tr 371-372].
c nh ng dũng th

Bỏc vi t g n 60 n m v tr

c, ng m ngh v

liờn h l i v i nhi m v hnh chớnh hi n nay chỳng ta th y nh ng ý t

ng

c a Bỏc v n cũn tớnh th i s v cú ý ngh a th c ti n to l n. C p xó l g n
g i dõn nh t, l n n t ngo i th

ng c a hnh chớnh. C p xó lm

c vi c

thỡ m i cụng vi c u xong xuụi [11 - tr 198-199].

ỳng v y, chớnh quy n Nh n
c

c m nh hay y u ph thu c vo c p

s . Mu n qu n lý nụng thụn m t cỏch dõn ch ỳng ngh a, thỡ tr

c

tiờn ph i c ng c ki n ton b mỏy chớnh quy n c p xó, nh n th c rừ i u
ny, trong nh ng n m qua

ng v Nh n

c ta cú nhi u s quan tõm v

coi tr ng thớch ỏng n b mỏy chớnh quy n c p xó.
2.2. Qu n lý xó h i c ng ng
dõn Vi t Nam hi n nay.

c p xó - m t yờu c u c a nhõn



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
T sau 1986, th ch qu n lý nụng thụn b t u cú s i m i, vai
trũ c a h gia ỡnh thay th h p tỏc xó. Vai trũ c a xó

c t ng c

ng,

chớnh quy n th c hi n cỏc ch c n ng m h p tỏc xó m nhi m (nh :
vi c m

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Qu n lý t ai, thu thu , gi i quy t chớnh sỏch xó h i) v cỏc cụng
ng u bao bi n lm thay.

V qu n lý xó h i nụng thụn, tớnh t qu n c a nụng thụn nhi u n m
b h n ch , nay cú i u ki n phỏt tri n. Nhi u lng xõy d ng l i h
c,

ng

c coi nh b lu t riờng c u lng [ Tr 52-53,7].

Tri t lý trong qu n lý nụng thụn

Vi t Nam l ph i bi t i u ch nh

m i quan h hi ho gi a lý v tỡnh. Nh ng cỏi tỡnh

õy khụng ph i l

vụ h n, m ph i n m trong cỏi lý - cỏi lu t, lu t qu n lý nụgn thụn n
hi n nay ph i d a vo phỏp lu t, t ng c
thi t th c h n [ Tr20 - 21,7].

c ta

ng phỏp lu t, chi ti t v c th

phỏt huy dõn ch trong qu n lý

c pc

s chỳng ta c n ph i n m rừ vai trũ, v trớ, ch c n ng c a c p xó i v i
s phỏt tri n xó h i.

2.2.1. H th ng chớnh tr c p xó

Vi t Nam hi n nay.

Lng xó v n l n v cú t ch c v xu t hi n s m.

ú l c ng ng

c a nh ng gia ỡnh cú cựng a bn c trỳ liờn k t v i nhau ch ng ch i
v i thiờn nhiờn lm n sinh s ng v t
ngoi. Lng xó v n l thi t ch

v ch ng s

xõm l n t

bờn

c t o ra b o v quy n l i c a nh ng

thnh viờn c a c ng ng nh m m c tiờu c ng c m i liờn k t c ng ng.
Cho nờn thi t ch ú v a ph n ỏnh yờu c u dõn ch , bỡnh ng c a ng
dõn, v a i u ch nh cỏc hnh vi c a cỏ nhõn khụng cho nú lm ph
h i n l i ớch c ng ng.

i
ng

giai o n c a ch phong ki n, thi t ch

lng xó b chớnh quy n phong ki n l i d ng lm bi n ch t i.

n th i

Phỏp thu c thi t ch lng xó c ng b chớnh quy n th c dõn s d ng ph c
v cho m c ớch cai tr c a chỳng. Hi n nay thi t ch lng xó v n cú s c
s ng m nh m , l th c th khụng th ch i b . Vỡ v y, n u khụng cú s



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
l

ng tính đ y đ

nó s tác đ ng m t cách t

phát lên các m t c a đ i

s ng xã h i c nh ng m t tích c c và không ít nh ng m t tiêu c c, cho
nên khi xây d ng h th ng chính tr nhi u p v a ph i t o ra s thích nghi
tích c c c a truy n th ng nh ng

KIL
OBO
OKS
.CO
M

c n thi t đ khai thác nh ng nhân t

c ng đ ng th i ph i có s nghiên c u đ y đ nh ng bi u hi n tiêu c c đ
có bi n pháp kh c ph c.

C p xã là đ n v hành chính c s nên h th ng chính tr c p xã có
nh ng nét đ c thù riêng khác v i h th ng chính tr c a huy n và t nh.
H th ng chính tr c p xã là n i tr c ti p đ a đ
c a
đ ng

ng l i chính sách

ng và Nhà n

c vào qu n chúng và bi n nó thành hi n th c sinh

m i đ a ph

ng thành hành đ ng cách m ng c a qu n chúng.

ng th i h th ng chính tr c p xã c ng tr c ti p thu nh n s góp ý ki n
c a nhân dân v i

ng và Nhà n

c, là n i n m b t nh ng sáng ki n c a

qu n chúng nhân dân đ cung c p c li u cho

ng, Nhà n

c nh m s a

đ i, b sung nh ng chính sách ch a h p lý.
H th ng chính tr xã h i ch ngh a

c p xã, trong m i quan h c a

nó không chr có quan h pháp lý, quan h theo tinh th n đ ng viên mà còn
mang n ng quan h tình làng ngh a xóm, quan h h hàng huy t t c. Vì
v y trong vi c thi hành nhi m v theo ch c n ng trách nhi m c a mình
không ch gi i quy t đ n thu n b ng lý mà còn b ng tình, sao cho th u
tình đ t lý thì m i có hi u qu , v a đ m b o cho công vi c đ u đ ng th i
v n gi

đ

c tình làng ngh a xóm. Các t ch c trong h th ng chính tr

ph i bi t khai thác th m nh c a tính c ng đ ng trong vi c xây d ng và
b o v t qu c trong vi c xây d ng nông thôn m i.
Các b

ph n trong h th ng chính tr xã h i ch

ngh a

không có đ i ng cán b chuyên trách, không có nh ng ph

c p xã

ng ti n c n

thi t m t cách đ y đ , không có tài chính riêng…đ th c thi nh ng nhi m
v kinh t xã h i m tcách thu n l i nh các c p khác. Các cán b trong



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
h th ng chính tr c p xã th

ng ho t đ ng bán th i gian, cho nên th

ng

b nh ng cơng vi c gia đình, cơng vi c s n xu t chi phí. H n n a đ i ng
cán b c p xã th

ng ít đ

c đào t o, trình đ v n hố, trình đ hi u bi t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

v pháp lu t, v cơng tác qu n lý kinh t qu n lý xã h i còn b h n ch ,
cho nên g p nhi u khó kh n trong cơng tác.

Vì v y, mu n đ i m i h th ng chính tr c p xã chúng ta ph i n m
đ

c vai trò, v trí, ch c n ng c a các b ph n c u thành h th ng chính

tr c p này trong qu n lý xã h i nơng thơn.

C u trúc c a h th ng chính tr c p xã bao g m:

ng u xã, H i

đ ng nhân dân và U ban nhân dân xã, m t tr n t qu c và các đồn th
nghiên c u.

M c tiêu đ i m i qu n lý h i nơng thơn, ch nh đ n

ng

c

s

nơng thơn các xã là nh m nâng cao hi u l c lãnh đ o và s c chi n đ u c a
ng u xã, c a chi b phù h p v i y u c u khách quan c a nhi m v
phát tri n kinh t , xã h i và xây d ng nơng thơn m i. Vì v y, tr
ph i xác đ nh đúng v trí c a

ng b xã. T ch c c s

h t nhân chính tr tr c ti p th c hi n vai trò lãnh đ o c a

c h t ta

ng c p xã là
ng đ i v i

các nhi m v và ho t đ ng c a c s .

Trong các t ch c chính tr xã h i
s

ng là l c l

nơng thơn nói trên, t ch c c

ng lãnh đ o chính tr có trách nhi m lãnh đ o nhân dân

xây d ng và phát tri n các m t c a đ i s ng xã h i theo đ nh h

ng xã

h i ch ngh a, trong đó vi c xây d ng và qu n lý đ i ng cán b xã là m t
nhi m v hàng đ u c a các c s

ng nơng thơn.

V đ i ng cán b c s nơng thơn, đ i ng cán b nói chung g m:
Cán b

ng t bí th chi b tr lên, cán b chính quy n t tr

ng thơn

(xóm, b n) tr lên, cán b các đồn th t u viên ban ch p hành đồn th
c p xã và cán b h p tác xã nơng nghiêp t đ i tr

ng s n xu t tr lên.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
M

i ch c danh cỏn b chớnh l: Bớ th

ng u (chi u xó) xó, ch

t ch u ban nhõn dõn xó, ch nhi m h p tỏc xó nụng nghiờp ton xó (n u
cú). Tr

ng u xó, tr

ng cụng an xó, xó i tr

ng,

ng cỏc on th : Thanh niờn, ph n , nụng dõn, m t tr n T qu c.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

tr

ng ban t ch c

Ba ch c danh ch ch t: Bớ th

ng u (chi u ) xó, ch t ch u ban

nhõn dõn xó, ch nhi m h p tỏc xó nụng nghiờp.
i ng cỏn b xó

t


c hỡnh thnh v tr c ti p ho t ng trong cỏc

ch c chớnh tr , kinh t , xó h i
ng l i, ch tr

ng c a

th c ti n i s ng xó h i

nụng thụn, l ng

i tr c ti p a

ng, chớnh sỏch, phỏp lu t c a Nh n

nụng thụn, ng th i c ng l ng

c vo

i ti p c n

th c t v i i s ng a d ng, phong phỳ hng ngy c a nhõn dõn, cú trỏch
nhi m l ng nghe, n m v ng v ph n ỏnh k p th i th c tr ng tỡnh hỡnh cỏc
m t c a i s ng xó h i, tõm t
nghi m c a cỏc t ng l p dõn c
ng v Nh n

c c n c

nguy n v ng c ng nh
nụng thụn v i

ng v Nh n

ho ch nh nh ng ch tr

ho ch, bi n phỏp phự h p, t ng b

sỏng ki n kinh

c a nụng thụn n

c,

ng, chớnh sỏch, k
c ta t tỡnh tr ng

nghốo nn l c h u i lờn xõy d ng cu c s ng m no h nh phỳc v v n
minh.

T sau i h i

ng ton qu c l n th VI v nh t l t khi th c hi n

ngh quy t 10 c a B

chớnh tr v i m i c

nghiờp, tỡnh hỡnh kinh t , xó h i
tớch c c ỏng k , l i ớch c a ng
nụng dõn ó

ch qu n lý trong nụng

nụng thụn ó cú nh ng chuy n bi n

i lao ng

c chỳ ý h n, i s ng c a

c c i thi n rừ nờn ó khoa h c k thu t v khai thỏc

nh ng ti m n ng to l n v lao ng ti n v n v vi c s d ng t ai cú
hi u qu t t h n.


nhi u n i cỏc ngh th cụng truy n th ng b

c khụi ph c. Nụng dõn ó ch ng u t

v t ch t nh

(i n, thu

c u

ti n v n xõy d ng c

l i, giao thụng, d ch v ), u t

s

lao ng cho



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
thâm canh, phát tri n ch n nuôi, kinh t VAC và m

r ng thêm m t s

ngành ngh m i.
Không khí dân ch , công khai trong các l nh v c ho t đ ng c a đ i
nông thôn có nh ng chuy n bi n t t. Nhìn chung nông dân

ph n kh i tin t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

s ng xã h i

ng vào s nghi p đ i m i do

ng ta kh i x

ng và lãnh

đ o, b m t nông thôn nói chung đã có nh ng chuy n bi n rõ r t.
ng u
l

xã, chi u

ho t đ ng có hi u qu hay không là do ch t

ng c a t ng đ ng viên, chi u viên và uy tín c a đ ng chí bí th

hay th p.

i m i ph
thôn xóm và

ng th c lãnh đ o c a

ng b xã) là đ i m i ph

cao

ng u xã (c ng nh chi u

ng pháp, cách th c nh m đ m

b o cho s lãnh đ o c a đ ng u v ng ch c và có hi u qu phù h p v i

ti n trình đ i m i kinh t , xã h i
nêu ra nh ng ch

tr

nông thôn.

ng lãnh đ o b ng cách

ng sát th c v i đ a ph

ng mình, r i thông qua

chính quy n và các t ch c qu n chúng. Tri n khai t ch c th c hi n và
ng ki m tra s a đ i u n n n nh ng sai sót đ cho m i ho t đ ng c a
Nhà n

c c a chính quy n c a các t ch c qu n chúng đi đúng h

v a đúng lu t pháp, v a huy đ ng đ
dân.

ng,

c s c m nh c a qu n chúng nhân

V y v trí và ch c n ng c a h i đ ng nhân dân xã ra sao? H i đ ng
nhân dân đ

c thành l p

t nh, huy n, xã và c p t

và ngh a v c a H i đ ng nhân dân đ

ng đ

ng. quy n h n

c quy đ nh khá đ y đ , khái quát

trong hi n pháp, bao g m trên m i l nh v c đ i s ng xã h i.
l u ý

đây là th m quy n c a H i đ ng nhân dân đ

l nh v c kinh t . Tuy là c quan quy n l c Nhà n

c

i u đáng

c m

r ng trong

đ a ph

ng nh ng

ho t đ ng c a h i đ ng nhân dân v i ho t đ ng c a Qu c h i - C quan
quy n l c cao nh t mà ch c n ng c b n c a nó là l p pháp và giám sát
t i cao vi c thi hành hi n pháp, pháp lu t, th c hi n giám sát ho t đ ng



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
c a ton b b mỏy Nh n

c. Cũn h i ng nhõn dõn l m t thi t ch

hnh ng th c hi n mang tớnh ch t ch p hnh v i u hnh.
Vi t Nam, qu c h i v H i ng nhõn dõn cỏc c p h p thnh h
ú l i u ki n trỏnh nh ng ho t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

th ng c quan quy n l c th ng nh t.
ng mang tớnh ch t a ph
ng v a ph

ng c c b , d n t i xung t quy n l c trung

ng. Tuy v y

õy c ng c n cú s phõn bi t ch c n ng,

nhi m v . Qu c h i i bi u cho nhõn dõn c n
ch y u i bi u cho t ng a ph

ng nh t nh nú v a l m t b ph n

khụng th phõn chia c a chớnh quy n Nh n
chung c n

c v h i ng nhõn dõn

c th ng nh t, c a quy n l i

c, v a l i di n cho quy n l c nhõn dõn a ph

ng y v

lm vi c trờn cỏc n v hnh chớnh lónh th .
Vỡ v y, mu n c i ti n b mỏy Nh n

c ta hi n nay, tr

c h t c n

thay i cỏch ngh , cỏch lm c ó h n ch hi u qu ho t ng c a cỏc c
quan quy n l c Nh n

c, xỏc nh cho m i ng

i nh ng nh n th c v

hnh ng ỳng n i v i vai trũ v v trớ v n cú c a cỏc c quan quy n
l c ó

c ghi nh n trong hi n phỏp lm cho Qu c h i v H i ng nhõn

dõn cỏc c p tr thnh ng

i ch ớch th c v ch u trỏch nhi m tr

c yờu

c u hng ngy c a nhõn dõn.
U

ban nhõn dõn l c

quan hnh chớnh Nh n

Th m quy n c a c quan hnh chớnh Nh n

a ph

ng.

c ch gi i h n trong ph m vi

ch p hnh v i u hnh. Th m quy n c a nh ng c

c

quan ny ch

y u

c quy nh trong cỏc v n b n phỏp lu t v t ch c b mỏy Nh n

ho c trong m t s quy ch Cỏc c quan hnh chớnh Nh n

c

c dự tr c

ti p hay giỏn ti p tr c thu c, ch u s lónh o giỏm sỏt, ki m tra c a cỏc
c
ph

quan quy n l c a ph

ng ho c i v i chớnh quy n nhõn dõn a

ng cựng c p v c quan hnh chớnh c p trờn.

on th nhõn dõn

i v i m t tr n v cỏc

xó quy n l c c a nhõn dõn ch ng nh ng

m v th hi n trong h th ng cỏc c quan Nh n

c, m cũn

c b o
c m



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
b o và th hi n trong m t h th ng các đồn th nhân dân d
đ oc a

i s

ng. Cơng tác “dân v n”, cơng tác “qu n chúng” c a

lãnh

ng

c

s vì th c ch t là xác l p quy n làm ch c a dân, làm cho dân bi t, dân
i ch th c s c a xã h i. Th c s xây d ng

KIL
OBO
OKS
.CO

M

quy t đ nh v i t cách là ng

quy n ch đ ng c a dân trong các v n đ chính tr xã h i.
i m i cơng tác qu n chúng

nơng thơn có ý r t quan tr ng.

Nh m v này v a c p bách, v a có tính c b n g n li n v i vi c đ i m i
t ch c và ho t đ ng c a h th ng chính tr c p xã. Vì v y, v n ki n đ i
h i
c n đ

ng l n th VII đã nêu: M t tr n t qu c và các đồn th nhân dân
c đ i m i v t ch c và ph

ng pháp ho t đ ng đ th c s

góp

ph n th c hi n dân ch và đ i m i xã h i, ch m lo và b o v l i ích chính
đáng c a nhân dân, t o đi u ki n cho h tham gia các cơng vi c qu n lý
Nhà n

c, gi

v ng và t ng c

ng m i liên h m t thi t gi a

nhân dân. Các đồn th có nhi m v giáo d c chính tr t

t

ng và

ng và đ o

đ c m i đ ng viên phát huy tích c c xã h i c a các t ng l p nhân dân
đồn k t tồn dân. Xây d ng và b o v t

qu c Vi t Nam xã h i ch

ngh a, trong đó vai trò c a m t tr n t qu c Vi t Nam có v trí quan tr ng.
Nhà n

c c n th ch hố quy n h n và trách nhi m c a m t tr n, c a các

đồn th , trong vi c tham gia qu n lý kinh t , qu n lý xã h i, ph i h p
ch t ch ho t đ ng c a các đồn th v i nhau và v i c quan t ng c p.
ó là v trí ch c n ng nhi m v c a các b ph n c u thành h th ng
chính tr xã h i ch ngh a

c p xã.

nơng thơn hi n nay
quy n l c Nhà n

ng lãnh đ o theo h

ng c n n m gi nhi u

c tr c ti p. chính quy n, đồn th là l c l

ng th c

hi n th đ ng, ý ki n, ch th c a đ ng u là m nh l nh tr c ti p cho t t c .
C ch đó đang có ít nhi u thay đ i trong vài n m qua, nh t là th i gian
g n đây, nh ng s

thay đ i t

nh ng y u kém c a đ ng b c

ch c ch a th y hi u qu rõ ràng.

ó là

s , nh ng trong giai đo n hi n nay c ng



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
cú nhi u c s i n hỡnh, cú n ng l c sỏng t o, ý chớ ph n u cao i
m i nụng thụn, nh ng n v ny huy n no c ng cú, t nh no c ng cú
khụng th ghộp nú vo b c tranh y u kộm chung kho l p i.

KIL
OBO

OKS
.CO
M

b n ch t truy n th ng v s c m nh i m i c s

ng

õy l

nụng thụn.

Chớnh vỡ vai trũ c a ng b c s m cú nh ng n i s n xu t phỏt tri n,
i s ng

c nõng cao.

nhi u xó chớnh quy n

a ph

ng khi gi i quy t cụng vi c ngoi

tớnh phỏp lu t cũn mang n ng tỡnh lng, ngh a xúm, quan h

h

hng

huy t t c, cho nờn nhi u khi d n t i tỡnh tr ng l i d ng quy n l c m u

c u l i ớch cỏ nhõn hay l i ớch dũng h .

m t s n i ho t ng c a cỏc

on th qu n chỳng c s ch a th t s ch m lo t i l i ớch c a nhõn dõn,
ch a phỏt huy

c s c m nh c a qu n chỳng. Ch a t o nờn phong tro

cỏch m ng sõu r ng trong qu n chỳng t n cụng vo m t trỏi xúa úi
gi m nghốo v nõng cao hi u bi t, nõng cao trớ th c cho nhõn dõn.
Túm l i, h th ng chớnh tr xó h i ch ngh a

nụng thụn hi n nay

cũn nhi u y u kộm, khụng phự h p v i quỏ trỡnh i m i v phỏt tri n.
xem xột v n ny chỳng ta tỡm hi u thờm v dõn ch - vai trũ c a dõn
ch trong qu n lý xó h i nụng thụn (c p xó)
Hon thi n thi t ch chớnh tr
vi c t ng c


n

c p c

c ta hi n nay.
cú vai trũ to l n trong

ng dõn ch trong i s ng xó h i. Cỏc c quan, t ch c c n

c xỏc nh quy ch ho t ng rừ rng.

ú l h i ng nhõn dõn.

i

di n cho nhõn dõn trong xó ho t ng v i ch c n ng l c quan quy n l c
Nh n

c

a ph

ng, l c quan t qu n a ph

ng.

U ban nhõn dõn xó l c quan hnh chớnh Nh n

c

a ph

ng.

on Thanh niờn cú ch c n ng t p h p giỏo d c thanh niờn nh m tuyờn
truy n giỏc ng
m i cho

lý t

ng cho thanh niờn, rốn luy n th

thỏch ng viờn

ng, qu n lý thanh thi u niờn nhi ng, cụng tỏc qu n lý hố.