Biện chứng cái đẹp trong ngũ luân, tình cảm cha mẹ với con cái

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Bi n ch ng cỏi p trong ng luõn, tỡnh c m cha m v i con cỏi
Cụng cha nh nỳi Thỏi S n
c trong ngu n ch y ra

OBO
OK S
.CO
M

Ngh a m nh n

M t lũng th m kớnh cha

Cho trũn ch hi u m i l o con

(Ca dao Vi t Nam)

N u tr

c õy, cõu ca y ch l l i hỏt ru c a b, c m a tụi

chỡm sõu vo trong nh ng gi c m

c a tu i th n tiờn ng t ngo, thỡ gi

õy, ngay lỳc ny, tụi l i th y thõm thớa bi t bao nhiờu ý ngh a thiờng
liờng cao p trong t ng cõu ch c a bi ca dao y!

Cụng cha, ngh a m , o hi u lm con - nh ng i u y t

ng ch ng

nh b quờn lóng b i nh p s ng h i h c a th i hi n i. Nh ng khụng! xó
h i chỳng ta v n ũi h i nh ng chu n m c s ng truy n th ng, cú o c
u ng n

c nh

ngu n v ngay b n thõn chỳng ta c ng luụn tr i d y

nhõn cỏch s ng cú tỡnh ng

i. Trong c

ng th

ng t ng quỏt c a Nho

gia, ngoi cao tỡnh vua - tụi, th y - trũ, v - ch ng, anh em. Thỡ tỡnh
c m huy t th ng gi a cha m v con cỏi c ng
bn lu n qua r t nhi u th h tr
h i! Ng m th y, con ng
luõn th
th c

thnh o lớ

c giỏo d c,
ng x

c a ra

chung trong xó

i luụn b xoay quanh v b chi ph i b i nh ng

ng y! Cú l , trong gi i sinh quan ny, ch cú con ng

im iý

c nh ng quan h h t s c t nhiờn, h t s c t t y u ú m thụi!.

Bỡnh minh c a loi ng

i, t o húa ó cho h

c nh ng gỡ? Xó h i

KIL

mụng mu i, khụng v n húa, khụng giai c p, khụng gia ỡnh Nh ng khi
m t a tr sinh ra, chỳng c ng
b ng b u s a m nong c a ng

c ch m súc, b o v ,

c nuụi d

i ó sinh thnh ra chỳng, v

nh ng bi h c sinh t n, nh ng bi h c u i tr

ng

c d y cho

c cu c s ng hoang dó

th i nguyờn th y. Tr i qua r t nhi u th k , n xó h i chỳng ta ngy nay,
cu c s ng v n minh, hi n i, phõn t ng giai c p rừ r t, con ng

it t p

theo huy t th ng t o thnh nh ng gia ỡnh Nh ng r i khi cú m t a



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
tr

c sinh ra, chỳng c ng

trong vũng tay c a nh ng ng

c d y d , ch m súc, yờu th

ng, b o v

i thõn xung quanh chỳng, v

c l n lờn

c ng b ng b u s a m núng ng t ngo y! Nh ng ti ng b p b u i,
ba

i g n g i v i chỳng.

i u m tụi mu n núi

õy, l tỡnh c m, l m i quan h huy t

th ng gi a cha m v con cỏi, khụng ch t n t i

m nú b t u ngay t khi t o húa sinh ra loi ng
nh

Giỏo s Tr n Qu c V

h p con ng

ú l b, l m , l

KIL
OBO
OKS
.CO
M

chỳng luụn g i tờn nh ng ng

m t vi xó h i nh t nh
i trờn trỏi t ny! Núi

ng thỡ l m t trong ba nguyờn lớ c b n t p

i thnh xó h i, khi n con ng

i tr thnh m t sinh v t c a

xó h i ú l nguyờn lý cựng c i ngu n. Nguyờn lớ cựng dũng mỏu, quan
h

mỏu m

ru t r l c

ng l nh t

nhiờn c a loi ng

i, ú l

nguyờn lớ tiờn nghi m (Apriori) xu t hi n ngay t bu i u c a l ch s
loi ng

i v cho dự sau ny, nú cú ph i nh

ng quy n

u tiờn cho

nguyờn lớ cựng ch (Co-Residence) r i v i di n trỡnh l ch s
cu c cỏch m ng Nh n

c, cỏch m ng ch

c a cỏc

vi t, cỏch m ng ụ th , r i

cỏch m ng cụng nghi p, cho nguyờn lớ cựng l i ớch (Co-intộrờt) thỡ nú
v n cũn

ú cho n ngy hụm nay ph i gan cựng tu nguy t, khi l ng

b , khi ch t ch a, nh ng ch a bao gi
cựng dũng mỏu trong l ch s

loi ng

(Panchromique) hay ú l h ng s

t o n cú th g i nguyờn lớ
i l m t nguyờn lớ liờn i

(constance) c a v n húa nhõn dõn,

mong ch m t giỏ tr nhõn v n ph quỏt ton nhõn lo i (Universel)
Chớnh vỡ th , tỡnh c m gi a cha - m - con cỏi v ng

c l i, o lm

con i v i m cha l quan h mỏu m ru t r cú ý ngh a thiờng liờng
g n bú nh t c a con ng

i. Nú l n n t ng xõy d ng nh ng m i quan

h tỡnh c m khỏc trong xó h i chỳng ta!.
Nh

ó núi

r ng rói h n n a l

trờn, m i quan h ny ó t n t i

xó h i chỳng ta,

ton th gi i, ton nhõn lo i hng ngn n m nay! V

khụng ph i ng u nhiờn m l i
Theo quan ni m Macxit thỡ con ng

c cao, tụn vinh, tụn th

nh

th !

i c ng l s n ph m c a t nhiờn. Cho
1



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
nờn, con ng
con ng

i cú y nh ng gỡ thu c v t nhiờn. Nh ng, cú i u,

i chỳng ta, biờn tỡnh c m m nh v phong phỳ h n nh ng loi

khỏc trong t

nhiờn.

c bi t l t

c vớ v i nh ng cỏi vụ cựng, vụ t n c a t nhiờn:

KIL
OBO
OKS
.CO
M

n tỡnh m u t . Nú

duy. Tỡnh c m g n k t nh t ph i núi

Ngh a m nh n

c trong ngu n ch y ra. V i xó h i Vi t Nam, k c xó

h i phong ki n cho n ngy nay, ng

i ph n tuy khụng ph i l tr c t

chớnh trong gia ỡnh, ụi khi cũn b t

c b quy n l i (xó h i phong ki n)

nh ng l i gi
lm m !.
M t ng

m t ch c trỏch vụ cựng quan tr ng v thiờng liờng.

ú l

i m - M t nhõn v t t nhiờn vụ i u ki n sinh ra m t

a con, ó ph i tr i qua bi t bao nhiờu khú kh n, th thỏch. Chớn thỏng
m

i ngy nuụi d

c n.

ng, b o v , gỡn gi bo thai r i l i m t mỡnh v

au , ng a gh , ũn ghen ú l nh ng i u kh

nh t m ụng cha ta ó ỳc k t ra. Trong ú, au
cho s

aaysQ cho dự ngy nay,

vi c sinh c a con ng

c s

giỳp

t

s , khú ch u

c ng u tiờn

c a khoa h c ti n b ,

i ph n d dng h n r t nhi u, kh e m nh v

an ton c m , c con, nh ng v n cũn ú

ng

i m s lo l ng, h i h p

cho ún m t sinh linh bộ b ng, mỏu m g n k t v i chớnh mỡnh. V
chớnh s au n y, m m i cng th

ng con h n, con cng mang n m

nhi u h n! Th t l k ! M t th tỡnh c m cao p thỏnh thi n, g n k t ch t
ch l i n y sinh t n i n au h t s c t nhiờn y! M t n i n dõu m
b t k ng

i con gỏi, b t k ng

i ph n no c ng mong mu n cú.

ú l

mún qu quớ giỏ nh t m t o húa ó ban cho h quy n lm m ! Ch ng th
m cú ng

i cho r ng ph n l m c a nhõn lo i. Khụng cú m s khụng

cú nh ng Giỏo s , bỏc s , khụng cú nh ng thiờn ti, nh ng th n ng cho
nhõn lo i. Khụng cú m s khụng cú nh ng cụng trỡnh i vo l ch s , v
nh ng cụng trỡnh xuyờn th k nh hụm nay. M - ti ng y vang lờn trong
m i chỳng ta th t ng t ngo m th m. Nú ch a ng m t ý ngh a sõu sa
cho tỡnh yờu nhõn lo i ! Trong ti ng Anh, M l ngụn t
t p 5 ngụn t

p nh t trong

c b u ch n l ngụn t p nh t t i 102 qu c gia.
2

ú l



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Motherr (m ) Passion (ni m đam mê) Smile (m c

i) Love (tình yêu),

Elorrnity (S b t di t). Nó không nh ng đ p mà còn có m t ý ngh a cao
c , v

t lên trên c cái đ p c a ngôn t . Nó làm cho chúng ta c m th h

KIL
OBO
OKS
.CO
M

bình y , m cáp h n, ng t ngào và hi n d u h n bao gi h t! Ti ng khóc
chào đ i c a tr là ni m vui s
c c kh m t nh c tr

ng, h nh phúc c a m . Nó xóa tan đi n i

c đó. Và nh m t s m nh thiêng liêng, ng

i m

l i ti p t c cu c hành trình c a mình: Nuôi, d y, b o v cho con khôn l n
tr

ng thành. Th m nhu n đ o lí Nho gia, ng

hi u cách giáo d

i ph

n

Vi t Nam r t

ng con cái: “D y con t thu còn th ” hay “bé không

vin, c gãy cành”… Nh ng đ o lí c b n đ thành ng

i là đi u ng

im

nào c ng d y cho con mình đ u mong cho con mình l nh h i nh ng gì t t
đ p nh t trong cu c s ng. T t c tâm huy t t m lòng c a m lúc nào c ng
bao la, r ng l n, lúc nào c ng h
t o” c a mình. M t ng

ng v con, che ch cho “công trình sáng

i m

hi n d u, nhân h u, đ m đang, có tình

ngh a… h n s sinh ra nh ng đ a con nh th . B i l , ph n l n, trong quá
trình hình thành nhân cách, tr ch u nh h

ng r t l n c a ng

i m . Ph i

ch ng vì th mà ông cha ta v n luôn quan ni m r ng “con h t i m , cháu
h

t i bà”.

i u đó có đúng không? Thiên ch c c a m là nuôi d y con

tr

thành m t ng

i hi u thu n v i t

trong cu c s ng, và là m t ng

tiên, ông bà, cha m , thành đ t

i công dân có ích cho xã h i. Vì l đó, mà

công đ u thu c v m khi có m t đ a con nh th . Và h n r i, ng
s là ng

im

i “đ ng m i ch u sào” cho t t c nh ng gì con làm, khi con

không ngoan!.

Th t khó đ nói h t nh ng hi sinh, m t mát, nh ng n i c c kh c a
m ! Ta s r t d dàng b t g p trong nh ng áng v n ch
th , l i hát, nh ng t

ng t c mà

đó, hình nh ng

ng, nh ng câu

i m đã hi n lên nh

m t pháp đài k v . M đã hi n ra v i t t c nh ng ph m ch t c a mình,
ch c t sao:

“Nuôi con cho đ

c vuông tròn.

M , th y d u dãi g i mòn l ng cong”

3



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
(Ca dao Vi t Nam)
Bi t bao n i c c nh c đ n lên đôi vai g y c a m , Hình nh ng
m v i dáng “cò” “l n l i” “quanh n m buôn bán
n m con” c a Tú X

mon sông” đ “nuôi

ng c ng làm cho ta thán ph c và ng m ngùi

KIL
OBO
OKS
.CO
M

đ

i

th

ng c m, và càng thêm trân tr ng nh ng ng

ng

i m giàu đ c hi sinh cho gia đình, cho con cái ! v t v là v y, c c

nh c là th nh ng ch ng bao gi ng

im

i ph n lam l , nh ng

y than vãn cho s ph n, trách

gi n cho con cái.

“Chim tr i ai d đ m lông

Nôi con ai d k công tháng ngày”
(Ca dao Vi t Nam)

Mà luôn coi đó nh

s

m nh thiêng liêng cao c , đ y ý ngh a c a

t o hóa. Và m còn la ai n a!
“…Là ng

i sinh ra nh ng đ a con.

ti p t c gi ng nòi và d y chúng ta bi t yêu bi t hát

Bu i s m mai

mb

c chân mình lên v t chân cát.

Bà m đã cho ra đ i nh ng Phù

ng Thiên V

ng.

D u là nguyên th qu c gia hay là nh ng anh hùng.
Là bác h c hay là ai đi n a.
V n là con c a m t ng
M t ng

i ph n .

i đàn bà bình th

ng không bi t tu i tên”.

(Xuân Qu nh)

Là th đ y! Bình d nh ng cao quí bi t bao nhiêu! M đã sinh ra cho
đ t n

c nh ng ng

i anh hùng, nh ng nhân tài tu n ki t nh ng c ng là

ng

i th m l ng, đ ng sau thành công c a các con. S

ng

i làm đ

c! R i c khi đ t n

hi sinh y m y

c có binh đao l a đ n, m l i s n sàng

hi sinh m t l n n a, nén n i đau th

ng, dành t ng nh ng gi t máu c a

mình cho T qu c! M t mát đ y nh ng r t đ i t hào vì trên m nh đ t quê
h

ng mình, nh ng đ a con c a m đã chi n đ u, đã anh d ng hi sinh ch

không hèn nhát khu t ph c k thù. R t có th , nh ng ng
4

i con y tr v

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
quê h

ng, v v i m cùng nhi u v t th

ng, m nh d n, cùng nh ng hình

thù kì quái, cùng nh ng b nh c a n ng m a, lúc quên, lúc nh … nh ng
trong lòng m , nh ng con ng

c b o v , ch m sóc, c n ph i đ

c che ch , yêu th

KIL
OBO
OKS
.CO
M

nhú, c n ph i đ

i y, lúc nào c ng là m m ch i non m i

Còn gì cao quý h n th n a ch ng? B t k m t ng

ng!

i m nào c ng

v y! S n sàng cho đi nh ng cái ý ngh a nh t đ i mình mà không h đòi
h i riêng cho b n thân mình.

ó là b n ch t t

nhiên c a nh ng ng

i

làm m , luôn mu n đi u t t đ p nh t cho con mình. B n ch t t nhiên y
qua th i gian, qua nh ng quan đi m kh t khe c a Nho giáo đã tr thành
quy lu t, là chu n m c đ o đ c chung trong th
th m m

mà chúng ta v n th

ng x c a v n hóa, c a

ng b t g p trong th c t cu c s ng. V i

b n tính nhân h u hi n lành, v a thánh thi n v a gi n đ n, ch t phác. T t
y u nh ng ng

i ph n , nh ng ng

i ph n

y s luôn dành tình yêu

th

ng, nh ng bài h c nhân cách đ o đ c cho con. Ch ng th mà, ông cha

th

ng nói “Phúc đ c t i m u”. Quan ni m này không ch kh ng đ nh l i

v trí mà còn nâng t m quan tr ng c a thiên ch c làm m lên cao h n v n
d . Nh ng c ng đè n ng thêm trách nhi m c a m - làm sao nuôi d y con
cái khôn ngoan, tr
C ng nh

ng thành.

tình m , công cha l n lao và thiêng liêng vô cùng! M c

dù “Cha sinh không tày m d
suy ngh a c a con, ng

ng” nh ng bao gi

i cha gi ng nh

m t t m g

mình, đ con h c t p. Tình c m c a m đ
chúng ta r t d nhìn th y. Nh ng tình th
l ng th m. Có ng

trong tâm h n, trong
ng l n đ con soi

c th hi n m t cách rõ ràng,

ng c a cha thì luôn chìm l ng,

i cha ch ng bao gi dành nh ng l i ng t ngào cho con

nh ng trong sâu th m lòng cha là tình yêu th

ng vô b b n. Cha đã d y

cho con nhi u đi ub ích, d y nh ng quy lu t t t y u trong cu c s ng. Có
th th i gian dành cho con không nhi u, nh ng nh ng gì cha làm cho con
là vô tân. Trong xã h i phong ki n x a, ng

i cha có m t v trí quan

tr ng đ i v i gia đình. S ch ng có b t c lí do gì khi n nh ng ng
nh ng ng

i con không nghe l i c a cha - ng
5

iv ,

i đàn ông tr c t trong gia

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
đình. Ng
h

i cha gi ng nh

ng

i d n đ

ng cho con b

c đi, là ng

i

ng cho con ánh sáng trong đ i!.
Cha m là ch d a v ng ch c nh t cho con cái. Vì th , vai trò trách
c đ t cao h n n a! có nuôi d y đ

c con ngoan gi i thì

KIL
OBO
OKS
.CO
M

nhi m l i càng đ

xã h i m i có nh ng công dân t t, nh ng công dân có ích đ xây d ng đ t
n

c ph n vinh, t

i đ p. Tuy nhiên, v i cu c s ng công nghi p nh

ngày nay, r t ít cha m có th i gian cho con cái. Nhi u đ a tr ph i s ng
cu c s ng thi u tình c m. T

mình ph i lo t ng b a

n, t ng cái m c

trong khi cha m dành th i gian nhi u h n cho công vi c. Và d
h phó thác con cái cho ng
con mình tr

i giúp vi c, cho nhà tr

ng nh

ng, coi đó là đ đ

ng thành, đ đ con mình b ng b n b ng bè. Nh ng không !

ã có r t nhi u đ a tr th a v t ch t, thi u tình c m, thi u s quan tâm,
d y d c a cha m đã lao vào con đ

mu n màng c a cha m đ

ng l m l i.

c đ n đáp b ng tình th

n lúc đó, s tình ng

ng yêu cho con. “Con

d i cái mang” nh ng c ng có m t ph n trách nhi m không nh

c a b c

làm cha làm m . Và s ch ng có m t th tình c m nào thiêng liêng h n đ
thay th tình m u t , ph t . Bình yên, m áp, ng t ngào đó là nhwgnx gì
con c n

cha m . B i l đó, đ làm tròn trách nhi m c a mình không

ph i cha m nào c ng làm đ

c!.

Lai nói đ n Nho giáo! Nho giáo luôn b n tâm đ n đi u mjoons ai
c ng đ u tr ng l (t c tôn tr ng tr t t xã h i, đ ng c p). V i nh ng đ o
giáo kh t khe nh ng vô cùng thâm thúy, thì ch ng khó hi u khi nhà nho
quan ni m “L y nhà làm g c trong nhà con cái l y ch hi u làm g c đ i
v i cha m ” Ch hi u đ

c đ t ra trong m i xã h i t phong ki n đ n xã

h i ngày nay. Ông cha ta đã khuyên d y con cháu m i th h ph i bi t đ n
công ngh a sinh thành d

ng d c c a cha m .

o lý “u ng n

c nh

ngu n” không bao gi c nh t là trong xã h i chúng ta ngày nay - khi mà
nh ng lo toan cu c s ng d

ng nh khi n b c con cái vô tình quên đi đ o

hi u c a mình. Có c n gì nhi u đâu, ch đôi l i h i th m s c kho , ch đôi
phút hàn huyên tâm s c ng ph n nào làm m lòng cha m .
6

i v i con,



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
cha m là ng

i d n đ

ng ch l i, là ng

i nâng b

c con đ n nh ng

thành cơng trong cu c s ng.
Nh

đã nói

trên, tình m u t

làtình c m g n k t nh t trong m i

i v i con ng

i. B u s a m nóng c a m v a ni

d

KIL
OBO
OKS
.CO
M

quan h gi a con ng

ng con khơn l n, v a là s i dây tình c m n i gi a m và con. Th t b t

h nh cho nh ng đ a tr sinh ra mà khơng có m , khơng có bàn tay m
b ng b , ch

che. Nh ng đ a tr

khuy t mà khó có gì bù đ p đ
Ta c ng th t c m th
tác ph m “T t

y s l n lên v i m t tâm h n thi u

c!

ng và xót th

ng cho nhân v t Cái Tý trong

èn” c a Ngơ T t T khi ph i bán mình đi

ch l y đ ng

b c đ n p thu cho cha, đ a tr 7 tu i y, bi t đâu là đ o hi u, ch bi t
r ng n u có ti n thì Th y nó khơng b trói đánh
khơng kh n a... đ y c ng là hi u ch
b t l c tr

ngồi đình và m nó

còn gì ! hay có nh ng ng

i con

c trách nhi m c a mình:

“Con hèn qua khơng giúp gì đ

cm

Ph i thân g y bán s s ven đ

ng

M sinh con mong v già n
Tóc đi m s

ng t a

ng r i nhìn m mà th

ng.

“M - Th Hùng”

Bi t là th

ng nhi u l m, nh ng đ a con y khơng giúp gì đ

m và th n v i chính b n thân mình.

i u đó v i m t ng

c cho

i con bi t ngh

thì là n i ám nh trong long, n i ám nh h th n dâng cao đ n n i:
“Ch ng dám đi qua s nhìn m mà đau
Mà sót xa m

i con th

ng m

N ng s chi u r i con đâu còn bé.

S m t ngày kia ân h n q mu n r i.
Rõ ràng ng

i con đã có ý th c đ

c trách nhi m c a minh. “Nhìn

m mà đau” mà xót xa, mà ân h n, tr ng thái âm lý y ch ng minh đ

c

tình c m sâu đ m con giành cho m , tình c m đó đã h n sâu in đ m vào
trong lòng con vào tâm trí con khơng th nào xố đ
7

c.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Nh ng đơi khi, v i con m còn là m t cái gì đó r t đ n gi n, bình d
nh ng ý ngh a vơ cùng. “Ph i bé l i và l n vào lòng m m t ng
m t vào b u s a nóng c a ng

i m , đ bàn tay ng

i m , áp

i m vu t ve t trán

KIL
OBO
OKS
.CO
M

xu ng c m, và gãi rơm vào s ng l ng cho, m i th y đ

c ng

i m có

m t êm d u vơ cùng”.(trích trong lòng m - Ngun H ng).
Hay ch là n i nh : “Tơi nh me tơi thu thi u th i
Lúc ng

i còn s ng tơi lên m

i

M i l n n ng m i reo ngồi n i

Áo đ ng

i đ a tr

c d u ph i

Hình dáng me tơi ch a xố m

Hãy còn m
Nét c

ng t

ng lúc vào ra.

i đen nhánh sau tay áo.

Trong ánh tr a hè tr

c d u th a”.

(N ng m i - L u Tr ng L )

Tình c m c a tác gi dành cho m th t đ p.
đ n m lúc ng

i còn s ng, nh t hình dáng, t chi c áo đ đ n nét c

đen nhánh..., ph i ch ng đó c ng là m t n i ám
khơng th d t kh i tâm trí đ
Nh ng đi u t
v n th

a con xa m , đã nh

nh, m t n i ám

i
nh

c.

ng ch ng nh h t s c bình th

ng, h t s c t nhiên

ng x y ra trong cu c s ng, x y ra trong m i quan h huy t th ng

“máu m ru t già” mà chúng ta đang nói đ n
đ p, m t l i

Trong v n hố

ng x

s đ

ng x

ph

c truy n n i t
ng

đây đơi khi no là m t cái

th h này đ n th h khác.

ơng, r t coi tr ng ch

con b t hi u s b lên an, b nguy n r a. Vì th trong

hi u. M t ng
ng x

ng

i

i con

ph i làm tròn trách ph n c a mình:

“ ói lòng n h t chà là

c m ni m , m già y u r ng”
(Ca dao Vi t Nam)

Kh ng t

cho r ng: “b t hi u cha m th

nhi u đi u mà con cái c n ph i làm. Ph ng d
8

kính vơ ích” và còn r t
ng cha m v già là trách



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
nhi m, l b n ph n c a o lm con. Th
v

n lờn tr

ng m c

g ng

ng thnh bỏo ỏp cụng n sinh thnh c a cha m - ng

i con

no c ng mong lm

ng cha, th

c i u ú:

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Cha i!

Cha c ng nh cõy hộo g y tỏm m

i n m r siờng

n ng nh c nh n nuụi con khụn l n.

Con nh chi c lỏ u cnh xanh bi c c tr i xanh
Nhỡn chi c lỏ cu i cựng l t lay trong giú.
Con rựng mỡnh s cú ngy m t cha.

(Ngh v cha mựa ụng 2001-Th Hựng)

Ng

i con y h n s r t t ho v cha mỡnh. Cõu th v gi ng th

r t i chõn thnh, ch a ng bi t bao nhiờu tỡnh yờu th
ng


ng dnh cho

i cha ó c ng hi n, ó hy sinh cu c i mỡnh cho con cỏi. V cũn
m c m t n i bu n khi trong ý ngh con s cú m t ngy m t cha.
Kinh Ph t d y r ng t i l i l n nh t c a i ng

i l b t hi u.

Th c t cu c s ng chỳng ta õy, ó cú bi t bao nhiờu ng

i m c vo t i

l i l n nh t ny?! Nhi u l m! Cú nh ng a con giu cú nh ng ch ng
m y may b n tõm n cha m gi, cú nh ng b m n n m b y a con
m v n ph i s ng cụ n khụng n i n
tr i giỏo d

ng t a hay ph i s ng trong nh ng

ng, th m chớ ph i i n xin t ng b a... nh ng c nh th

tõm y v n x y ra y thụ!

b t hi u! Chớnh vỡ th Ho th
d n d y:

ú l t i l i ch ng th no tha th
ng Kim C

Gỏnh n ng cu c i khụng ai kh b ng cha.

c bi n mờnh mong khụng ong y tỡnh m .

Mõy tr i l ng l ng khụng ph kớn cụng cha.
T n t o s m hụm m nuụi con khụn l n

Mang c t m thõn g y cha m ch i con.
Ai cũn m xin ng lm m khúc
9

c-t i

ng T ó vi t l i kinh sau õy

i kh p th gian khụng ai t t b ng m .
N

ng



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ng bu n lờn m t m nghe khụng.
N u núi n ch ngh a nhõn v n (Humanism) hay núi theo Giỏo s
Tr n Qu c V

ng thỡ l: Quan c m nhõn tỡnh (Humansense) l giỏ tr
i núi chung v con ng

i th k 21 núi riờng thỡ

KIL
OBO
OKS
.CO
M

hng u c a con ng

tỡnh c m huy t th ng gi a cha m - con cỏi v ng

c l i c ng mang ch

m t giỏ tr nhõn v n sõu s c v rừ r t. Gi a hai th h
tỡnh c m, tỡnh yờu th

ng, chia x , ng c m v i nhau. V núi theo quan

ni m v m h c cỏi p do con ng

i t o ra b t ngu n t nh ng quan

ni m chớnh tr , c i m truy n th ng, l i s ng.
x (M h c i c

y cú chung m t

ú chớnh l v n hoỏ ng

ng - Th Hựng) thỡ m i quan h ny l i cú giỏ tr

th m m xó h i r ng l n, mang m b n ch t v n hoỏ ng x . B i l , nú
cú c ch tõm v ch nh n v i ch tõm ú l l
lũng bao dung, nhõn ỏi,

l

ng, th

ch Nh n ú l nh n nh n, nh

ng tõm, o c,

ng yờu, chia x , c m thụng. V i

ng nh n nh n ph n thi t v mỡnh. T t c

nh ng o lý y u cú trong m i quan h tỡnh c m huy t th ng thiờng
liờng ny!

ú c ng l cỏi p trong vụ vn cỏi p khỏc m con ng

th tỡm th y trong t

nhiờn, trong xó h i ch ng ta. M t cỏi p v

i cú
t lờn

trờn c cỏi p. V tr thnh cỏi trỏc tuy t (Sublime) - m t th trỏc tuy t
thanh cao mang b n ch t ng

i./.

10



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
TI LI U THAM KH O
1. Tr n Thuý Anh - Th

ng x xó h i c truy n c a ng
HQGHN.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

B c b qua m t s ca dao - t c ng - Nxb
2. Th Hựng - M h c i c

i Vi t chõu th

ng - Nxb V n hoỏ Thụng tin.

3. Th Hựng - Ph n - Ngh thu t lm v - lm m - Nxb V n hoỏ thụng
tin.

4. Th hựng - T p th Rụmance - Nxb V n hoỏ Thụng tin.
5. M t s ti li u tham kh o khỏc.

11