XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI VÀ HỖ TRỢ CHO VIỆC SINH CÁC ĐỀ THI TRẮC NGHIỆM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
-----------------------------
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
ĐỀ TÀI
XÂY DỰNG NGÂN HÀNG CÂU HỎI VÀ HỖ TRỢ CHO VIỆC
SINH CÁC ĐỀ THI TRẮC NGHIỆM
Hà Nội ngày 16/04/2008
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
MỤC LỤC
I.Lý do chọn đề tài.....................................................................................................3
II.Mục đích nghiên cứu..............................................................................................3
III.Bố cục đề tài.........................................................................................................3
IV.Nội dung...............................................................................................................4
Chương I. Một số vấn đề về phương pháp thi trắc nghiệm.........................................................................................4
1.Một số phương pháp kiểm tra đánh giá cơ bản.......................................................................................................4
1.1. Đặc điểm chung.............................................................................................................................................4
1.1. Đặc điểm riêng...............................................................................................................................................4
2.Thực trạng việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.............................................................................5
3.Hình thức thi trắc nghiệm........................................................................................................................................6
1.2.Khái niệm........................................................................................................................................................6
1.3.Phân loại trắc nghiệm khách quan...................................................................................................................7
1.4.Các dạng câu hỏi trong trắc nghiệm khách quan.............................................................................................7
1.5. Ưu nhược điểm của phương pháp kiểm tra đánh giá bằng câu hỏi trắc nghiệm khách quan.........................7
1.6. Soạn thảo đề kiểm tra sử dụng phương pháp trắc nghiệm.............................................................................8
Chương II. Một số công nghệ sử dụng.....................................................................................................................10
Chương III. Phân tích thiết kế hệ thống....................................................................................................................11
A.Phân tích hệ thống................................................................................................................................................11
1.Đặt vấn đề.............................................................................................................................................................11
2.Giải quyết vấn đề...................................................................................................................................................11
B.Thiết kế hệ thống...................................................................................................................................................13

1.Thiết kế dữ liệu......................................................................................................................................................13
2.Thiết kế chi tiết chức năng.....................................................................................................................................15
Chương IV. Tổng kết................................................................................................................................................21
2
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
I. Lý do chọn đề tài.
Hiện nay, khi mà ngành Công nghệ Thông tin đang phát triển như vũ bão trên thế giới thì
những ứng dụng của nó vào tất cả các lĩnh vực trong đời sống xã hội đã và đang mang lại những
hiệu quả cao. Để bắt kịp thời đại, ở Việt Nam hiện nay Công nghệ Thông tin cũng đã được nghiên
cứu và ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo, tin
học đã trở thành một công cụ không thể thiếu trong quản lý và giảng dạy.
Trong quá trình dạy học kiểm tra và đánh giá là một trong những bộ phận chủ yếu và hợp
thành một chỉnh thể thống nhất trong quá trình đào tạo. Lâu nay, chúng ta hầu như chỉ sử dụng loại
bài kiểm tra tự luận để đánh giá kết quả học tập của học sinh. Loại câu hỏi có nhiều bất cập vì
những câu hỏi thường dài, tốn nhiều thời gian cho việc làm bài, khối lượng kiến thức được kiểm
tra hạn chế, khó sử dụng các phương tiện hiện đại trong kiểm tra đánh giá chẳng hạn như máy vi
tính.
Hình thức kiểm tra trắc nghiệm đã được đưa vào áp dụng phổ biến, cho nên theo đó trên
thị trường hiện nay đã có rất nhiều phần mềm trắc nghiệm xuất hiện. Tuy nhiên những phần mềm
chuyên nghiệp thì giá thành khá cao và còn nhiều phần mềm chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu
soạn thảo đề thi của các giáo viên, vậy nên em chọn đề tài này nhằm “xây dựng ngân hàng câu hỏi
và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc”. Đề tài của em bước đầu chỉ mang tính nghiên cứu, em hi
vọng rằng sẽ có thể phát triển nó thành một phần mềm thi trắc nghiệm trực tuyến đáp ứng nhu cầu
của các giáo viên hiện nay.
II. Mục đích nghiên cứu.
Mục đích của đề tài là nghiên cứu xây dựng hệ thống thi trắc nghiệm trực tuyến nhằm giúp
cho các giáo viên tạo ra ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ việc sinh đề thi trắc nghiệm trực tuyến.
Xuất phát từ mục đích trên, nhiệm vụ của đề tài đặt ra như sau:
+ Nghiên cứu cơ sở lý thuyết về bản chất và phân loại câu hỏi trắc nghiệm.
+ Nghiên cứu các công nghệ lập trình .NET và hệ quản trị cơ sở dữ liệu SQL.

+ Xây dựng phần mềm nhằm hổ trợ việc tạo câu hỏi và sinh ra các đề thi trắc nghiệm.
III. Bố cục đề tài.
Đề tài gồm các phần chính như sau.
Chương I. Một số vấn đề về phương pháp thi trắc nghiệm.
 Khái niệm, một số thuật ngữ trong thi trắc nghiệm.
 Các hình thức thi trắc nghiệm và cách phân loại câu hỏi trong thi trăc nghiệm.
3
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
 ....
Chương II. Một số công nghệ sử dụng.
 Khái quát về ngôn ngữ lập trình C# và một số vấn đề của ADO.NET
 Tổng quan SQL 2005.
Chương III. Phân tích thiết kế hệ thống hỗ trợ trắc nghiệm.
Chương IV. Tổng kết.
Phân tích và thiết kế ứng dụng.
IV. Nội dung
Chương I. Một số vấn đề về phương pháp thi trắc nghiệm
1. Một số phương pháp kiểm tra đánh giá cơ bản
Tính đến nay, trong việc KTĐG kết quả học tập người ta hay sử dụng 2 phương pháp chủ
yếu là trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan.
Trắc nghiệm tự luận: là phương pháp kiểm tra gồm các câu hỏi dạng mở (loại câu hỏi
này không chỉ có một câu trả lời hay một kiểu trả lời mà có thể có nhiều cách, nhiều hướng trình
bày) mà học sinh phải tự mình trình bày ý kiến trong một bài viết dài để giải quyết vấn đề mà câu
hỏi nêu ra.
Trắc nghiệm khách quan: là nhóm các câu hỏi trong đó một câu nêu ra một vấn đề cùng
với những thông tin cần thiết đòi hỏi học sinh phải viết câu trả lời ngắn hoặc lựa chọn một câu trả
lời, thậm chí chỉ cần điền thêm một vài từ.
1.1. Đặc điểm chung
Đặc điểm chung của trắc nghiệm tự luận và trắc nghiệm khách quan là:
- Đều có thể đo lường hầu hết mọi thành quả học tập của học tập quan trọng mà một bài

khảo sát bằng lối viết có thể khảo sát được.
- Tất cả đều có thể được sử dụng để khuyến khích học sinh học tập chăm chỉ nhằm đạt đến
các mục tiêu, hiểu biết các nguyên lý, tổ chức và phối hợp các ý tưởng, ứng dụng các kiến thức
trong việc giải quyết các vấn đề.
1.1. Đặc điểm riêng
Cả 2 loại trắc nghiệm đều đòi hỏi sự vận dụng ít nhiều phán đoán chủ quan. Giá trị của cả
hai loại trắc nghiệm phụ thuộc vào tính khách quan và đáng tin cậy của chúng. Tuy nhiên, chúng
có những điểm khác nhau như sau:
4
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
Trắc nghiệm tự luận Trắc nghiệm khách quan
1. Một câu hỏi thuộc loại tự luận đòi hỏi
thí sinh tự mình soạn câu trả lời và
diễn tả nó bằng ngôn ngữ của chính
mình.
Một câu hỏi trắc nghiệm khách quan
buộc thí sinh phải lựa chọn câu trả lời
đúng nhất trong một số câu hỏi đã cho
sẵn.
2. Một bài kiểm tra tự luận gồm số câu
hỏi tương đối ít và có tính cách tổng
quát, đòi hỏi thí sinh phải triển khai
câu trả lời bằng lời lẽ dài dòng.
Một bài kiểm tra trắc nghiệm thường
gồm những câu hỏi có tính chất chuyên
biệt và chỉ đòi hỏi những câu trả lời
ngắn gọn.
3. Khi làm một bài tự luận thí sinh phải
bỏ ra nhiều thời gian để suy nghĩ và
viết câu trả lời.

Khi làm một bài trắc nghiệm thí sinh
chỉ dùng thời gian để đọc và suy nghĩ
mà không tốn thời gian trình bày câu
trả lời.
4. Kết quả của bài tự luận được xác định
nhiều do người chấm.
Chất lượng của bài trắc nghiệm được
xác định một phần do kĩ năng soạn
thảo bộ câu hỏi.
5. Một bài tự luận tương đối dễ soạn
nhưng khó chấm và khó cho điểm
chính xác.
Một bài trắc nghiệm khó soạn đề
nhưng việc chấm và cho điểm tương
đối dễ dàng hơn.
6. Với tự luận thí sinh có thể tự do bộc lộ
cá tính của mình trong câu trả lời và
người chấm bài cũng có tự do cho
điểm các câu trả lời theo xu hướng của
mình.
Với một bài trắc nghiệm người soạn
thảo có thể tự do bộc lộ kiến thức và
các giá trị của mình thông qua việc đặt
câu hỏi và các phương pháp trả lời,
nhưng thí sinh chỉ được chứng tỏ mức
độ hiểu biết của mình qua tỉ lệ câu trả
lời đúng.
2. Thực trạng việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Hiện nay, việc kiểm tra ở các trường nói chung vẫn còn phổ biến ở hình thức ra đề tự luận.
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, người ta phát hiện ra một số hạn chế sau:

− Việc làm này hạn chế tính toàn diện và khách quan của nội dung kiểm tra vì đề thi, đề
kiểm tra do giáo viên dạy ra đề nên có phần cảm tính, không có thời gian để kiểm tra được hết các
kiến thức có trong bài, trong chương.
5
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
− Nội dung kiểm tra còn tập trung vào việc kiểm tra kiến thức theo tài liệu sẵn có, nên kiến
thức còn nghèo nàn, đơn điệu, nặng về tính diễn giải một số vấn đề hẹp, không mang tính đầy đủ
nên độ tin cậy không cao.
− Kết quả kiểm tra rất khó xác định đúng trình độ của học sinh do chưa xây dựng được
những chuẩn mực mới để đánh giá kết quả học tập của học sinh...
3. Hình thức thi trắc nghiệm.
1.2. Khái niệm.
Trắc nghiệm theo nghĩa rộng là một hoạt động được thực hiện để đo lường năng lực của
các đối tượng nào đó nhằm những mục đích xác định. Trong giáo dục trắc nghiệm được tiến hành
thường xuyên ở các kỳ thi, kiểm tra để đánh giá kết quả học tập, giảng dạy đối với một phần của
môn học, toàn bộ môn học, đối với cả một cấp học; hoặc để tuyển chọn một số người có năng lực
nhất vào học một khoá học.
Trắc nghiệm khách quan trong giáo dục chỉ hình thức trắc nghiệm không phụ thuộc vào
các yếu tố chủ quan của người giáo viên. Hình thức này chỉ hoàn toàn khách quan trong việc chấm
điểm còn việc lựa chọn nội dung đề kiểm tra, xây dựng câu hỏi và câu trả lời vẫn có phần mang
tính chủ quan.
6
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
1.3. Phân loại trắc nghiệm khách quan.
1.4. Các dạng câu hỏi trong trắc nghiệm khách quan.
Trong trắc nghiệm khách quan có thể phân chia ra nhiều kiểu câu hỏi khác nhau:
− Câu ghép đôi (matching items): Cho 2 cột nhóm từ, đòi hỏi thí sinh phải ghép đúng từng
cặp nhóm từ ở hai cột với nhau sao cho phù hợp về nội dung.
− Câu điền khuyết (supply items): Nêu một mệnh đề có khuyết một bộ phận, thí sinh phải
nghĩ ra nội dung thích hợp để điền vào ô trống.

− Câu trả lời ngắn (short answer): Là câu trắc nghiệm đòi hỏi chỉ trả lời bằng câu rất ngắn.
− Câu đúng sai (yes/no questions): Đưa ra một nhận định, thí sinh phải lựa chọn một trong
hai phương án trả lời để khẳng định nhận định đó là đúng hay sai.
− Câu nhiều lựa chọn (multiple choise questions): Đưa ra một nhận định và 4-5 phương án
trả lời, thí sinh phải chọn để đánh dấu vào một phương án đúng hoặc phương án tốt nhất. ..
1.5. Ưu nhược điểm của phương pháp kiểm tra đánh giá bằng câu hỏi trắc nghiệm
khách quan
− Thi trắc nghiệm khách quan có ưu điểm rõ ràng là đánh giá phạm vi kiến thức rộng hơn
hình thức thi tự luận. Thi tự luận, mỗi câu hỏi, bài tập có thể rơi vào một vấn đề nào đó. Đề bài có
7
Xây dựng ngân hàng câu hỏi và hỗ trợ cho việc sinh các đề thi trắc nghiệm
tổng hợp đi chăng nữa vẫn có xác suất trúng “tủ”. Đề thi trắc nghiệm khách quan với khoảng 40-
70 câu hỏi có thể phủ kín phạm vi kiến thức của một môn học trong chương trình học.
− Nhanh chóng, mất ít thời gian trong việc tiến hành kiểm tra và chấm bài.
− Kiểm tra được một giới hạn rộng về nội dung của môn học hay bài học do tính nhanh
chóng mất ít thời gian nên trong thời gian ngắn có thể kiểm tra được nhiều học sinh, do đó giáo
viên có khả năng tăng cường kiểm tra thúc đẩy học tập.
− Bảo đảm được tính khách quan trong việc đánh giá, tránh được một số hiện tượng thiếu
công bằng trong thi cử.
− Do các câu hỏi được hạn định về số lượng, các đáp án cho trước được hạn định về nội
dung và do các mức đánh giá đã được chuẩm hoá, cho nên dễ sử dụng phương pháp thống kê toán
học trong xử lý kết quả kiểm tra của từng lớp học sinh.
− Cách tiến hành và phương tiện kiểm tra có thể rất đơn giản và dễ dàng. Ta có thể đưa trắc
nghiệm vào các loại máy để kiểm tra kiến thức dạy học chương trình hoá.
Bên cạnh các ưu điểm trên, các nhà sư phạm nhận thấy trắc nghiệm có một số nhược điểm
sau:
− Trắc nghiệm chủ yếu là những câu hỏi với những câu trả lời sẵn. Điều này đã hạn chế phần
nào tư duy sáng tạo, việc phát triển ngôn ngữ nói và viết của học sinh;
− Trắc nghiệm chỉ cho giáo viên biết “kết quả” suy nghĩ của học sinh mà không biết “quá
trình” suy nghĩ, nhiệt tình hứng thú của học sinh đối với nội dung kiểm tra;

− Câu hỏi thường liên quan đến các kiến thức hơn là mục tiêu ở mức độ cao hơn nên nhiều
khi gán cho kiến thức một tầm mở rộng thái quá;
− Không thể dùng để kiểm tra kĩ năng thực hành của học sinh, nhất là những bài lập trình đòi
hỏi sử dụng máy tính trong môn Tin lớp 11;
− Soạn thảo đề thi trắc nghiệm thường khó và tương đối tốn kém;
− Có thể nảy sinh việc học sinh “đoán mò”.
1.6. Soạn thảo đề kiểm tra sử dụng phương pháp trắc nghiệm
Thành công của phương pháp kiểm tra bằng trắc nghiệm phụ thuộc rất lớn vào việc soạn
thảo các câu trắc nghiệm. Biên soạn một đề kiểm tra có thể bao gồm các công đoạn sau:
Bước 1- Xác định mục đích, yêu cầu đề kiểm tra
Phân tích nội dung chương trình giảng dạy thành các chủ đề dạy học cụ thể, xác định mức
độ quan trọng của từng mục tiêu và các vấn đề khác nhau sẽ cần phải được kiểm tra ấn định thời
gian cho hợp lý với trình độ, tâm lý lứa tuổi của từng đối tượng học sinh.
Bước 2- Xác định mục tiêu dạy học
8