Bài giảng tài chính quốc tế bộ ba bất khả thi

Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

TAØI CHÍNH QUOÁC TEÁ

BỘ BA BẤ
BẤT KHẢ
KHẢ THI

TÓM TẮT
Xem xét lý thuyết bộ ba bất khả thi kinh ñiển của Robert Mundell và
Marcus Fleming vào thập niên 1960
Nghiên cứu những phiên bản mới của lý thuyết này ñể xem xét việc
lựa chọn chính sách kinh tế của Chính phủ các quốc gia.
Nhấn mạnh ñến sự thay ñổi của lý thuyết bộ ba bất khả thi ñối với các
nước ñang phát triển.
Liên hệ lý thuyết bộ ba bất khả thi với nền kinh tế Việt Nam.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

1


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ mơn Tài Chính Quốc Tế

GIỚI THIỆU

Mơ hình Mundell – Fleming: bộ ba bất khả thi, chỉ có
thể thực hiện 2 trong 3 mục tiêu:
Chính sách tiền tệ độc lập;

Chế độ tỷ giá hối đối ổn định;
Tự do tài chính.

Các biện pháp kiểm soát vốn của chính phủ
Mục tiêu kiểm soát vốn và lý thuyết “Bộ 3 bất khả thi”

Kiểm sốt hồn tồn tài
khoản vốn

CS tiền tệ
độc lập

Thả nổi tỷ giá
hồn tồn

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

Dỡ bỏ hạn chế về
tài chính

Hội nhập tài chính
hồn tồn

Ổn định tỷ giá

Cố định tỷ giá
hồn tồn

2

Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

ĐỘC LẬP TiỀN TỆ
1.

Giúp cho CP chủ ñộng các công cụ chính sách tiền tệ ñể
thực hiện các chính sca1h phản chu kỳ kinh tế. Ví dụ, nếu
nền kinh tế có dấu hiệu tăng trưởng nóng, CP sẽ tăng lãi
suất hoặc thắt chặt cung tiền. Trong trường hợp này, CP sẽ
không quan tâm ñến sự biến ñộng tỷ giá và các biến số
kinh tế vĩ mô khác.

2.

Hạn chế của ñộc lập tiền tệ quá mức:
Cp có thể lạm dụng ñể thực hiện các chiến lược tăng trưởng méo
mó trong ngắn hạn.
Có thể dẫn ñến bất ổn ñịnh trong tăng trưởng và tiềm ẩn nguy cơ
lạm phát cao.
Cp có thể phát hành thêm tiền quá mức trang trải cho thâm hụt
ngân sách
nền kinh tế rơi vào bất ổn ñịnh và lạm phát cao.

ỔN ĐỊNH TỶ GIÁ
1.

Tạo ra cái neo danh nghĩa ñể CP tiến hành các biện pháp ổn
ñịnh giá cả

các nhà ñầu tư cho rằng nền kinh tế ổn ñịnh,
làm tăng thêm niềm tin của người dân với ñồng nội tệ.

2.

Mặt trái của tỷ giá cố ñịnh:
CP mất ñi một công cụ hấp thụ các cú sốc bên ngoài và bên trong
truyền dẫn vào nền kinh tế (ví dụ như lạm phát cao trong nước
làm xuất khẩu giảm)
Ngăn cản việc sử dụng các công cụ chính sách phù hợp với diễn
biến nền kinh tế
Tỷ giá cứng nhắc dẫn ñến bất ổn trong tăng trưởng, rủi ro lạm
phát cao, phân bổ sai nguồn lực và tăng trưởng không bền vững.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

3


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

HỘI NHẬP TÀI CHÍNH
1.

Lợi ích của hội nhập tài chính:
Lợi ích hữu hình: giúp quốc gia tăng trưởng nhanh hơn và phân
bổ nguồn lực tốt hơn, giúp nhà ñầu tư ña dạng hóa ñầu tư, phát
triển thị trường tài chính nội ñịa, giải quyết vấn ñề bất cân xứng
thông tin (công bố thông tin của CP minh bạch hơn)

Lợi ích vô hình: tạo ra ñộng lực giúp CP tiến hành nhiều cải cách
và quản trị tốt hơn ñể bắt kịp những thay ñổi trong hội nhập.

1.

Hạn chế của hội nhập tài chính: nguyên nhân dẫn ñến bất ổn
kinh tế nhất là khi thiếu cơ chế giám sát hữu hiệu.

TÓM LẠI

HỘI NHẬP
TÀI CHÍNH
HOÀN TOÀN

1

CAC

TỔNG
QUAN
VỀ

(1)

“BỘ
BA
BẤT
KHẢ
THI”

BẤT

(2)

KHẢ
THI
!!!

2

TỶ GIÁ
CỐ ĐỊNH

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

(3)
KIỂM SOÁT VỐN HOÀN TOÀN

CHÍNH SÁCH
TIỀN TỆ
ĐỘC LẬP

3

4


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

CAC
..?..

CAPITAL ACCOUNT CONVERTIBILITY

CAC

TÍNH DỄ CHUYỂN ĐỔI TÀI KHOẢN VỐN

..?..

TỰ DO HÓA “KHÔNG HOÀN TOÀN”
TÀI KHOẢN VỐN

RÀO CẢN TỰ NHIÊN
RÀO CẢN TỪ CHÍNH
SÁCH

KIỂM
SOÁT VỐN

HỘI
NHẬP
TÀI
CHÍNH
HOÀN
TOÀN
RÀO CẢN TỰ NHIÊN

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

CAC

5


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

DỰ TRỮ NGOẠI HỐI VÀ BỘ BA BẤT KHẢ
THI Ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN
• Trong suốt 20 năm qua, hầu hết các quốc gia ñang phát triển ñã
chọn:
Tăng cường tự do hóa tài chính.
Chế ñộ tỷ giá hối ñoái hỗn hợp.
• Mặc dù tỷ giá hối ñoái linh hoạt hơn, tỷ số IR/GDP vẫn tăng
ñáng kể, ñặc biệt là sau khủng hoảng Đông Á

DỰ TRỮ NGOẠI HỐI VÀ BỘ BA BẤT KHẢ
THI Ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

6


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

DỰ TRỮ NGOẠI HỐI VÀ BỘ BA BẤT KHẢ THI

Ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN
• Toàn cầu hóa thị trường tài chính là ñiều hiển nhiên trong xu thế hội nhập
tài chính ngày càng tăng của tất cả các nước.
• Trước ñây, tập trung vào vai trò của dự trữ ngoại hối như là một công cụ
quan trọng cho việc quản lý chế ñộ tỷ giá có ñiều chỉnh hay chế ñộ tỷ giá
thả nổi có quản lý.
• Các tài liệu gần ñây tập trung vào các tác dụng phụ bất lợi của sự hội nhập
ngày càng sâu về tài chính của các nước ñang phát triển.
• Tầm quan trọng ngày càng tăng của hội nhập tài chính như là một yếu tố
quyết ñịnh cho quỹ dự trữ ngoại hối ám chỉ sự liên kết giữa sự thay ñổi
trong cách sắp xếp của bộ ba bất khả thi và mức ñộ của dự trữ ngoại hối.

THƯỚC ĐO BỘ BA BẤT KHẢ THI
Xây dựng thước ño Trilemma
Chính sách tiền tệ ñộc lập (MI)

MI = 1 −

corr(ii , i j ) − (−1)
1 − (−1)

Trong ñó:
i: nước nghiên cứu
j : nước cơ sở

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

7

Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

TIÊU CHUẨN ĐO LƯỜNG BỘ BA BẤT KHẢ THI
Xây dựng thước ño Trilemma
Tỷ giá cố ñịnh (ERS)

ERS =

1
stdev ( exch _ rate )
1+
d log E t / dt + 0 .01

Trong ñó:
/d logEt/dt/ là giá trị tuyệt ñối của tỷ lệ trượt giá hàng năm ñược tính dựa
trên tỷ giá hối ñoái tháng mười hai hàng năm.

TIÊU CHUẨN ĐO LƯỜNG BỘ BA BẤT KHẢ THI
Sự tự do/hội nhập tài chính (KAOPEN)
•Đối với việc ño lường sự tự do tài chính, chúng tôi sử dụng chỉ số tự do tài
khoản vốn, hoặc KAOPEN.
• KAOPEN ñược xác ñịnh dựa trên các thông tin về những hạn chế trong
việc hội nhập tài chính của các nước ñược trình bày trong Báo cáo hàng năm
về cơ chế tỉ giá và hạn chế ngoại hối của Quỹ tiền tệ quốc tế IMF
(AREAER).
• Chỉ số ñược chuẩn hóa trong phạm vi giữa 0 và 1. Chỉ số này càng cao cho
thấy một quốc gia mở cửa hơn ñối với các chu chuyển vốn.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

8


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

MỐI QUAN HỆ TUYẾN TÍNH CỦA CÁC CHỈ SỐ BỘ
BA BẤT KHẢ THI
Thách thức gặp phải trong việc kiểm tra ñầy ñủ sự ñánh ñổi giữa các
Trillema là mô hình Trillema không thể hiện hình thức chức năng rõ ràng
nào về bản chất của sự ñánh ñổi giữa giữa ba nhân tố bộ ba bất khả thi này.
Kiểm tra sự hợp lí của ñánh ñổi tuyến tính giữa các biến Trilemma , cụ thể
kiểm ñịnh xem tổng trọng số của ba biến Trilemma có bằng một hằng số
hay không.
1 = ajMIi,t + bjERSi,t + cjKAOPENi,t + εt
với j có thể là cả IDC, ERM hoặc LDC

MỐI QUAN HỆ TUYẾN TÍNH CỦA CÁC CHỈ SỐ BỘ
BA BẤT KHẢ THI
Hạn chế ñằng sau MÔ HÌNH:
Thứ nhất, các nhà làm chính sách phải chọn một tỷ trọng trung bình của bộ
ba chính sách ñể ñạt ñược sự kết hợp tốt nhất của hai chính sách.
Thứ hai, các tham số ước lượng trong mô hình hồi qui ở trên sẽ cho một số
ước tính gần ñúng về cách các nước ñã ñặt trọng số ñối với ba mục tiêu
chính sách.
Thứ ba, bằng cách so sánh các giá trị dự ñóan dựa trên phương trình hồi qui
trên, có thể rút ra ñược một số kết luận về mối quan hệ giữa các biến
Trilemma . Nếu các biến Trilemma ñược tìm thấy có mối quan hệ tuyến
tính, thì các giá trị dự ñoán sẽ xoay quanh 1.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

9


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

10


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

BỘ BA BẤT KHẢ THI ĐÃ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO
SAU MỖI CUỘC KHỦNG HOẢNG
SAU SỰ ĐỔ VỠ CỦA BRETTON WOODS:
Chỉ số ổn ñịnh tỷ giá của nhóm các QG công nghiệp hóa giảm ñi ñáng
kể, còn mức ñộ hội nhập tài chính thì tăng nhẹ
Các nước ñang phát triển mức ổn ñịnh tỷ giá tăng khá mạnh cùng với lộ
trình hội nhập tài chính sâu rộng hơn, mức ñộ ñộc lập tiền tệ giảm ñáng
kể
Các nước ñang phát triển là thị trường mới nổi thì có xu hướng tiến tới
linh hoạt tỷ giá hơn.

BỘ BA BẤT KHẢ THI ĐÃ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO SAU
MỖI CUỘC KHỦNG HOẢNG

Sau cuộc khủng hoảng nợ của Mexico:
Các nước công nghiệp ñẩy mạnh tỷ giá hối ñoái linh hoạt và tự do hóa
tài chính, trong khi giữ cố ñịnh chính sách tiền tệ ñộc lập.
Tất cả các nước ñang phát triển theo ñuổi chính sách tỷ giá hối ñoái linh
hoạt hơn nữa, ñồng thời theo ñuổi chính sách tiền tệ ñộc lập.
Các nước ñang phát triển thắt chặt kiểm soát vốn trong khi các nước
mới nổi ñã không thay ñổi lập trường của họ.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

11


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

BỘ BA BẤT KHẢ THI ĐÃ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO SAU
MỖI CUỘC KHỦNG HOẢNG
Cuộc khủng hoảng Châu Á:
Mức ñộ ñộc lập tiền tệ của các nước công nghiệp giảm xuống ñáng kể trong
khi tỷ giá hối ñoái của họ trở nên ổn ñịnh hơn và những nỗ lực về tự do hóa
tài khoản vốn vẫn tiếp tục.
Các nước ñang phát triển bắt ñầu theo ñuổi hội nhập tài chính và tiếp tục
theo ñuổi tỷ giá hối ñoái linh hoạt hơn và chính sách tiền tệ ñộc lập hơn.
Những nước mới nổi cũng bắt ñầu tự do hóa thị trường tài chính nhiều hơn
nữa, nhưng ñã ñánh mất chính sách tiền tệ ñộc lập trong khi theo ñuổi tỷ giá
hối ñoái linh hoạt.

BỘ BA BẤT KHẢ THI ĐÃ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO SAU
MỖI CUỘC KHỦNG HOẢNG

Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu
Cấu trúc của bộ ba bất khả thi thay ñổi: thận trọng hơn với
hội nhập tài chính bằng các biện pháp kiểm soát vốn, chính
sách tỷ giá thận trọng hơn và ñộc lập tiền tệ nhiều hơn.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

12


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

TÓM LẠI
Các nước LDC: bộ ba bất khả thi– chính sách tiền tệ ñộc lập, ổn ñịnh tỷ giá
và hội nhập tài chính hoàn toàn – ñược hội tụ về “con ñường trung dung”.
Các nước IDC: trải qua sự bất ổn của bộ ba bất khả thi và ñã ñi theo hướng
phối hợp giữa ổn ñịnh tỷ giá hối ñoái cao với tự do tài chính và chính sách
tiền tệ ñộc lập thấp.
Hệ thống này ñã phát triển theo thời gian nhưng vận hành không ñược trơn
tru và liên tục mà có sự rời rạc, gián ñoạn cấu trúc gắn liền với những sự
kiện quan trọng.
Khẳng ñịnh các nước phải lựa chọn trong số các mục tiêu của bộ ba bất khả
thi.

NHỮNG LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH CỦA BỘ
BA BẤT KHẢ THI
TỶ GIÁ CỐ ĐỊNH VÀ HỘI NHẬP TÀI CHÍNH
Đối với các QG có lạm phát cao, lựa chọn tỷ giá

cố ñịnh và hội nhập tài chính có ưu ñiểm là tạo
ra một cái neo danh nghĩa ñể củng cố niềm tin
thị trường vào giá trị ñồng nội tệ và kiểm soát
lạm phát. Trong cơ chế này, CP mất ñi tính ñộc
lập trong chính sách tiền tệ và chỉ còn có thể
sử dụng chính sách tài khóa ñể thực hiện các
chính sách phản chu kỷ kinh tế. (EU)

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

13


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

NHỮNG LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH CỦA BỘ
BA BẤT KHẢ THI
TỶ GIÁ THẢ NỔI VÀ HỘI NHẬP TÀI CHÍNH
Khi lựa chọn tỷ giá thả nổi và hội nhập tài chính, CP có
thể chủ ñộng sử dụng công cụ chính sách tiền tệ phản
chu kỳ kinh tế. Tuy nhiên, tỷ giá không trở thành cái
neo danh nghĩa
nền kinh tế xu hướng rơi vào lạm
phát nếu bản thân chính sách tiền tệ không ñủ mạnh
(Mỹ)
Nếu dòng vốn vào quá mức, nhất là dòng vốn vào
TTCK và bất ñộng sản sẽ khiến ñồng nội tệ tăng giá,
thâm hụt cao trong TK vãng lai, nguy cơ khủng hoảng
khi dòng vốn ñột ngột ñảo chiều.

NHỮNG LỰA CHỌN CHÍNH SÁCH CỦA BỘ
BA BẤT KHẢ THI
CHẾ ĐỘ TRUNG GIAN
1.

Tỷ giá cố ñịnh với kiểm soát vốn

2.

Tỷ giá thả nổi với kiểm soát vốn: cho phép CP vừa triển khai chinh
sách tỷ giá vừa ñiều hành chính sách tiền tệ với tư cách là những
công cụ riêng biệt:
Ví dụ CP kiểm soát vốn nhưng thả nổi tỷ giá và không cho ñồng nội
tệ tăng giá bằng cách kiểm soát dòng vốn vào và tăng lãi suất ñể
chống lạm phát.
Trung Quốc ( Ấn ñộ, Malaysia) lựa chọn chế ñộ trung gian ñể ñối
phó với chiến tranh tiền tệ. NHTW TQ thực hiện chính sách tiền tệ
khá ñộc lập, duy trì kiểm soát chặt chẽ giá ñồng nhân dân tệ và hạn
chế dòng vốn quốc tế, hạn chế công dân TQ chuyển tiền ra nước
ngoài.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

14


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

Phần mở rộng:
KINH NGHIỆM ÁP DỤNG BỘ BA BẤT KHẢ THI Ở
TRUNG QUỐC
Trung Quốc là một quốc gia áp dụng khá thành công bộ ba bất khả thi vẫn
chưa tự do hóa dòng vốn.
Trung Quốc bắt ñầu chính sách mở cửa kinh tế vào năm 1979. Tuy nhiên,
trong 5 năm ñầu tiên của thời kỳ mở cửa, công cuộc cải cách dường như
chưa chạm ñến hệ thống tài chính ngân hàng.
Cho ñến nay, hệ thống dịch vụ tài chính ở Trung Quốc vẫn bị chính phủ
khống chế và kiểm soát chặt chẽ. Mức ñộ mở cửa cho các ngân hàng nước
ngoài hoạt ñộng còn rất hạn chế, Trung Quốc vẫn tỏ ra hết sức dè dặt trong
việc mở cửa thị trường dịch vụ tài chính.

KINH NGHIỆM ÁP DỤNG BỘ BA BẤT
KHẢ THI Ở TRUNG QUỐC
Về chính sách tỷ giá hối ñoái, Trung Quốc có những thành công nhất ñịnh
và khẳng ñịnh ñược sự phát triển mang tính ñột phá trong việc ñưa Trung
Quốc trở thành nước có kim ngạch xuất khẩu ñứng hàng ñầu thế giới (vượt
vị trí dẫn ñầu của Đức).
Các khía cạnh thực thi chính sách tỷ giá hối ñoái hỗ trợ hữu hiệu cho mục
tiêu thúc ñẩy xuất khẩu của Trung Quốc:
Thứ nhất, Trung Quốc luôn theo ñuổi chế ñộ tỷ giá hối ñoái trên cơ sở ñịnh
giá thấp thực tế ñồng nhân dân tệ so với các ngoại tệ khác ñặc biệt với ñồng
ñô la Mỹ ñể tạo lợi thế thương mại ngắn hạn.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

15

Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

KINH NGHIỆM ÁP DỤNG BỘ BA BẤT
KHẢ THI Ở TRUNG QUỐC
Thứ hai, Trung Quốc ñã khéo léo vận dụng các ñiểm yếu của ñối tác thương
mại quan trọng cả song phương và ña phương thông qua chiến lược ñàm
phán hữu hiệu nhằm duy trì chính sách ñịnh giá thấp ñồng tiền trong nước.
Thứ ba, sẵn sàng chấp nhận sự chỉ trích của các ñối tác thương mại ñể bảo
vệ ñược trạng thái ñịnh giá trị thấp của ñồng nhân dân tệ.
Thứ tư, Trung Quốc luôn tìm mọi nỗ lực ñể ñạt mục tiêu ñưa ñồng nhân dân
tệ thành ñồng tiền mạnh và chủ chốt trong nền kinh tế thế giới.

KINH NGHIỆM ÁP DỤNG BỘ BA BẤT
KHẢ THI Ở TRUNG QUỐC
Trung Quốc ñã chấm dứt hành ñộng can thiệp tỷ giá của Ngân hàng trung ương
bằng cách tung ra các loại trái phiếu chính phủ nhằm vô hiệu hóa ảnh hưởng
của sự can thiệp tỷ giá.
Bởi vậy, ñồng nhân dân tệ ñã bị ñặt dưới áp lực tăng giá và quá trình này có
tính tự duy trì, ñặc biệt kể từ khi cơ chế cố ñịnh tỷ giá NDT/USD ñược chuyển
sang cơ chế cho phép tăng giá ñồng nhân dân tệ từ từ so với ñồng ñôla từ năm
2005.
Thực tế là mặc dù ngân hàng trung ương của Trung Quốc ñã thực hiện can
thiệp tỷ giá nhưng lượng cung tiền vẫn tăng 17% so với mức tăng GDP 11%.
Dù vậy, lạm phát ở Trung Quốc vẫn ở mức thấp. Hơn nữa, trong những thời
ñiểm suy thoái nhẹ, áp lực giảm phát ñã tăng lên ở Trung Quốc.
Tóm lại, cái gọi là “bộ ba bất khả thi” hoàn toàn có thể là “bộ ba khả thi” trong
một số trường hợp. Nền kinh tế Trung Quốc là một minh họa rõ nét cho hiện
tượng này.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

16


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

VIỆC ÁP DỤNG BỘ BA BẤT KHẢ THI Ở VIỆT
NAM
Việt Nam ñang trong tình trạng “bộ ba bất khả thi”. Lý thuyết về bộ ba bất
khả thi cho thấy chúng ta không thể duy trì một chính sách tiền tệ ñộc lập
trong khi cố ñịnh tỷ giá hối ñoái của mình và duy trì tự do hóa dòng chảy tài
khoản vốn. Một trong những nguyên nhân ñối với thách thức này ñó là Việt
Nam ñang cố gắng neo giá ñồng tiền của mình theo USD.
Năm 2007, tốc ñộ tăng cung tiền của Việt Nam rất ấn tượng. Điều này làm
cho công cụ chính sách tiền tệ trở nên kém hiệu quả theo quy tắc “bộ ba bất
khả thi”, ñặc biệt trong trường hợp dòng vốn nước ngoài không ổn ñịnh .

VIỆC ÁP DỤNG BỘ BA BẤT KHẢ THI Ở VIỆT
NAM
Trong năm 2007, do sự gia tăng mạnh mẽ của cả dòng vốn ñầu tư trực tiếp,
ñầu tư gián tiếp và luồng tiền kiều hối ñã tạo nên thặng dư lớn trong cán cân
thanh toán quốc tế tổng thể
Để kiểm soát lạm phát, NHNN ñã phải thông qua hoạt ñộng của thị trường
mở ñể hút bớt số tiền ñồng ñã bơm ra dưới hình thức bán tín phiếu của
NHNN.
Kết quả lại tạo nên sự thiếu thanh khoản tiền ñồng của một số NHTM, ñẩy
lãi suất trên thị trường liên ngân hàng cao lên mức chưa từng có, thị trường
chứng khoán có nhiều biến ñộng nóng lạnh thất thường và hiện ñang ở mức

sụt giảm nghiêm trọng.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

17


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

VIỆC ÁP DỤNG BỘ BA BẤT KHẢ THI Ở VIỆT
NAM
Nguyên nhân của sự biến ñộng ña chiều trên thị trường tiền tệ và thị
trường ngoại hối thời gian qua là sự ñối mặt với ảnh hưởng của “bộ
ba bất khả thi” của một nước mở của nền kinh tế khá mạnh mẽ, một
nước mở cửa cán cân vốn không thể vừa ñạt ñược mục tiêu ổn ñịnh
giá cả vừa ñạt ñược mục tiêu ổn ñịnh tỷ giá.

VIỆC ÁP DỤNG BỘ BA BẤT KHẢ THI Ở VIỆT
NAM
Đối với công cụ lãi suất, các nước không bị tình trạng ñô la hoá và có
mặt bằng lãi suất thấp có thể sử dụng ñể kiếm soát lạm phát bằng
cách tăng lãi suất và thả tỷ giá tương ñối tự do.
Tuy nhiên, với Việt Nam, với mặt bằng lãi suất cao trong khu vực và
trên thế giới và với bối cảnh khá tự do hoá các giao dịch vốn thì biện
pháp tăng lãi suất ñể thắt chặt tín dụng sẽ khó phát huy tác dụng, áp
lực lạm phát không giảm mà còn tăng.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

18


Khoa Tài Chính Doanh Nghiệp
Bộ môn Tài Chính Quốc Tế

VIỆC ÁP DỤNG BỘ BA BẤT KHẢ THI Ở VIỆT
NAM
Do vậy, có thể cho rằng việc NHNN áp dụng riêng rẽ các biện pháp lãi suất
hay tỷ giá mà không có phối hợp của việc quản lý các luồng vốn của các bộ
ngành, ñặc biệt là luồng vốn ngắn hạn thì mục tiêu kiểm soát lạm phát khó
có thể ñạt ñược.
Trong bối cảnh lạm phát gia tăng mạnh, thâm hụt cán cân thương mại lớn
và dòng vốn ñầu tư nước ngoài vào nhiều ở Việt Nam, việc lựa chọn một cơ
chế ñiều hành tỷ giá phù hợp với tình hình và chính sách tiền tệ hiện tại có ý
nghĩa quan trọng trong việc bình ổn kinh tế vĩ mô.

Chương 8: Chu chuyển vốn quốc tế

19