Bài giảng quy hoạch sử dụng bền vững tài nguyên môi trường TS nguyễn vinh quy

QUY HOẠCH SỬ
DỤNG BỀN VỮNG TÀI
NGUYÊN
MÔI TRƯỜNG


I. GIỚI THIỆU MÔN HỌC VÀ HÌNH
THỨC HÌNH THỨC ĐÁNH GIÁ
TÊN MÔN HỌC: QUY HoẠCH SỬ DỤNG BỀN VỮNG TÀI NGUYÊN MÔI
TRƯỜNG
1.

* (PLANNING FOR SUSTAINABLE UTILIZATION OF NATURAL
RESOURCES).
2. MÃ MÔN HỌC:

TNQH ­6013 Quy hoạch sử dụng bền vững tài nguyên ­Planning 

for sustainable utilization of natural resources 

3. SỐ ĐƠN VỊ HỌC TRÌNH:

02 TC.

4. MỤC TIÊU MÔN HỌC.
 Mục tiêu tổng quát của môn học là cung cấp kiến thức chuyên sâu về: quy
hoạch và quy hoạch tài nguyên môi trường; quy trình quy hoạch tài nguyên môi
trường; phương pháp thực hiện.
 Người học sau khi kết thúc môn học không những nắm vững các kiến thức
chuyên sâu quy hoạch tài nguyên mà còn có kỹ năng thực hiện hiện và hướng dẫn
quy hoạch tài nguyên môi trường.

I. GIỚI THIỆU MÔN HỌC VÀ HÌNH THỨC HÌNH THỨC
ĐÁNH GIÁ
3.

PHÂN PHỐI THỜI LƯỢNG
☛ Lý thuyết :

60%

☛ Thực hành:

40%

4. HÌNH THỨC ĐÁNH GIÁ:
* Kết quả học tập của người học sẽ được đánh giá thơng qua các tiêu chí: chuyên cần; ý thức trách nhiệm;
và mức độ hồn thành nhiệm vụ được giao đối với mơn học.
* Thang điểm đánh giá kết quả học tập: 10 điểm = 100%.
Trong đó:
- Thảo luận nhóm trên lớp:

10 %

- Tiểu luận/bài tập lớn:

30%

- Thi hết môn học (Thi vấn đáp)

12/9/15

60%.

Tiến sĩ: Nguyễn Vinh Quy

3


II. YÊU CẦU CỦA MÔN HỌC
 MÔN HỌC YÊU CẦU HỌC VIÊN:
1.   Thực hiện đầy đủ các các yêu cầu của giảng viên về việc:
- Tham gia đầy đủ các giờ học & thảo luận trên lớp; tìm kiếm
tài liệu để thảo luận.
- Thảo luận nhóm - tùy theo nội dung trình bày trên lớp học,
giảng viên đưa ra môt vấn đề để các nhóm thảo luận.
- Các nhóm thảo luận trên lớp được hình thành ngay trong giờ
học và thảo luận dưới sự hướng dẫn của giảng viên.

12/9/15

Tiến sĩ: Nguyễn Vinh Quy

4


II. YÊU CẦU CỦA MÔN HỌC
2. Lập “Đề cương chi tiết” cho tài liệu quy hoạch.
-  Mỗi học viên đề xuất một ý tưởng/vấn đề cần phải
quy hoạch.

- Học viên và giảng viên cũng xem xét quyết định đề
tài.
- Trên cơ sở đề tài (vấn đề TN cần quy hoạch) đã
được chọn, học viên xây dựng đề chi tiết quy hoạch sử
dụng bền vững tài nguyên đó.   
3. Thi hết môn học. 
12/9/15

Tiến sĩ: Nguyễn Vinh Quy

5


III. TÀI LIỆU HỌC TẬP & 
NGHIÊN CƯÚ
        Tài liệu người học có thể tham khảo bao gồm: 
1. Giáo trình/nội dung bài giảng của giáo viên – (Giảng viên sẽ cung cấp 
cho học viên ở dạng file nếu học viên yêu cầu).
2. Tài liệu tham khảo bằng tiếng việt.
-Department 

of  the  Interio  Bureau  of  Reclamation  2003,  Resource 

Management Plan Guiebook: Planning for the future.
­  Cain  J.  2001,  Planning  improvements  in  natural  resources 
management, Wallingford. 

12/9/15

Tiến sĩ: Nguyễn Vinh Quy

6


III. TÀI LIỆU HỌC TẬP & 
NGHIÊN CƯÚ

-Selman,

p.

2000 , Environmental Planning, secon ed., SAGE

Publication Ltd. London.
-

Cain  J.  2001,  Planning  improvements  in  natural  resources 

management, Wallingford. 
-Strategic_Planning_Handbook_12­2­10.pdf

12/9/15

Tiến sĩ: Nguyễn Vinh Quy

7


NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH

12/9/15

Tiến sĩ: Nguyễn Vinh Quy

8


MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT TRONG
CHƯƠNG TRÌNH
Nội dung chương trình đề cập các vấn đề sau:

        

1. Quy hoạch và quy hoạch tài nguyên môi trường.
2. Sử dụng bền vững tài nguyên môi trường.
1.

Quy hoạch quản lý tài nguyên môi trường.

4. Hướng dẫn lập một quy hoạch (Quy hoạch bảo tồn).


1. khái niệm về quy hoạch

 Quy hoạch là một quá trình 
xác định chúng ta muốn đi đâu 
và bằng cách nào để đạt được 
điều ta muốn.

WHAT IS PLANNING ?

Planning  is  a  process  of 
determining…..Where 
we 
want  to  go    (Symbolised  by  the 
compass) and how we are going to 
get there (Symbolised by the compass)


1. khái niệm về quy hoạch
  Quy  hoạch  là  một  quá 
trình  “biến  ước  mơ  thành 
sự thật” 
  Planning  is  a  process  of 
bringing dream to life.


1. khái niệm về quy hoạch
    Quy

hoạch có nghĩa là suy nghĩ về
tương lai và là một nhiệm vụ đòi hỏi:
 Sự thông minh
 Kỹ năng kỹ thuật,
 Trí tưởng tượng và quan trọng nhất là
tầm nhìn.


1. khái niệm về quy hoạch



Planning, by definition, means thinking

a bout the future, and that is an exercise
requiring intelligence, technical skill,
imagination, and most of all, vision.
(Harrision 1997)


1.

khái niệm về quy hoạch

 Quy hoạch có thể là một khát vọng (Planning can

be an aspiration)
 Tương lai chưa chắc là một nơi mà ta được mang
đến nhưng chắc chắn là một nơi được ưa thích mà
ta tạo ra. (The future is not probable place we are
being taken to, but a preferred place we are
creating)

Peter Dyard 1993


 KẾT LUẬN KHÁI NIỆM/ĐỊNH NGHĨA VỀ
QUY HOẠCH
  Quy  hoạch  thường  được  đề  cập  như  là  một  quá 

trình  xây  dựng  một  chiến  lược  nhằm  đạt  được  mục 
tiêu,  khát  vọng  của  cộng  đồng,  giải  quyết  được  các 
vấn đề tồn tại và nảy sinh, và làm thuận tiện cho các 
hành động.
“Planning is usually interpreted as a process to develop 
a  strategy  to  achieve  desired  objectives,  to  solve 
problems, and to facilitate action" (Mitchell 2002, 6).


 KẾT LUẬN KHÁI NIỆM/ĐỊNH NGHĨA VỀ
QUY HOẠCH

Vai trò của người làm quy hoạch là phải xác 

 

định  các  ước  vọng  trong  tương  lai  và  chuẩn 
bị  các  chương  trình  hành  động  nhằm  đạt 
được mục tiêu đó.
 “ The role of the planner is thus to identify a 
desirable  future  and  to  prepare  a  course  of 
action to achieve this goal (Mitchell 2002)”


TẠI SAO PHẢI QUY HoẠCH?
 Quy


hoạch nhăm:

Sống tốt hơn với thiên nhiên/ To live in better

harmony with nature.


Sống hòa đồng hơn với các nhóm lợi ích

khác nhau/ To live in better harmony with each
other.


TẠI SAO PHẢI QUY HoẠCH?
 

    Bảo

cảnh

vệ được các giá trị về môi trường, lịch sử,

quan

và

kinh

tế/To

protect

areas

of

environmental, historic, scenic or economic value
  Giảm thiểu các xung đột giữa các nhóm lợi 

ích/To minimize conflicts between uses


TẠI SAO PHẢI QUY HoẠCH?
 Hiện nay không có ‘cái gì’ được giữ lại

một cách ngẫu nhiên, nếu muốn giữ lại thì
cần phải quy hoạch!/Today, nothing remains
special by accident, if you want it to remain
special, you have to plan for it.



Mỗi năm khoảng 3.2 triệu acres không gian mở được chuyển 
thành các khu đô thị và công nghiệp, tức khoảng 356 acres 
mỗi giờckhông


2. QUY HOẠCH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN MÔI 
TRƯỜNG
  Động từ “Lập quy hoach/to plan” xuất phát từ những

người trồng cây ở Pháp: To plant or fix in place!
- Tài nguyên = vật chất có giá trị sử dụng.
- Quản lý

= Ban hành/ making các quyết định.

- Quy hoạch = Lập biểu đồ một phương cách giải quyết
hoặc thiết lập hướng cai quản
(Planning = To chart a course, to set a direction)


2. QUY HOẠCH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN MÔI 
TRƯỜNG
   Quy hoạch tài nguyên môi trường phải giải nhiều vấn 

đề phức tạp, cả những vấn đề tồn tại và mới tiếp tục nảy 
sinh. Ví dụ: trong khi chúng ta đang chống chọi với những 
vấn  đề  cũ  như  chất  lượng  nước,  sử  dụng  hiệu  quả  tài 
nguyên (wise use); thu hẹp sinh cảnh, bảo lụt, thảm họa 
thiên  nhiên  thì  các  vấn  mới  cần  giải  quyết  như:  chống 
chọi với sự phát tán, sự lan truyền của các loại ngoại lai; 
tình trạng & sức khỏe của các loài thụ phấn bản địa cũng 
như ngoại lai có kiểm soát; ... 


2. QUY HOẠCH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN MÔI 
TRƯỜNG
Nhà quy hoạch phải dự tính và đề xuất được các giải pháp 

  

bảo tồn và quản lý tài nguyên môi trường hiệu quả hơn.


Quy hoạch tài nguyên và môi trường liên quan đến cả khía cạnh tự

nhiên và con người của thế giới xung quanh chúng ta.


Quy hoạch là một quá trình sáng tạo, đa lĩnh vực và tập trung vào

con người cũng như nơi chúng ta đang sống, làm việc và vui chơi.