Quản lý hoạt động dạy học môn tiếng anh ở trường cao đẳng công nghệ thái nguyên

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRỊNH THANH ĐIỆP

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG
CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
THÁI NGUYÊN - 2013

ii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRỊNH THANH ĐIỆP

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG
CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. TRẦN THỊ MINH HUẾ


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
THÁI NGUYÊN - 2013

ii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở Trường Cao
đẳng Công nghiệp Thái Nguyên” đƣợc thực hiện từ tháng 11/2012 đến
tháng 4/2013.
Các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ đúng nguyên tắc. Kết quả
trình bày trong luận văn đƣợc thu thập trong quá trình nghiên cứu là trung thực,
chƣa từng đƣợc ai công bố trƣớc đây.

Thái Nguyên, ngày 15 tháng 08 năm 2013
Tác giả luận văn

Trịnh Thanh Điệp

i


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các
Thầy, Cô giáo Khoa Tâm lý - Giáo dục Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học
Thái Nguyên đã trực tiếp giảng dạy, hƣớng dẫn tôi trong quá trình học tập và
nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cám ơn Ban Giám hiệu, cán bộ quản lý các Phòng,
Khoa, các Thầy, Cô giáo và bạn bè đồng nghiệp Trƣờng ĐHSP Thái Nguyên
và Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên, đã quan tâm, tạo điều kiện
giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp và khóa học.
Đặc biệt tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc đến TS
Trần Thị Minh Huế, ngƣời đã hết lòng chỉ bảo, động viên và giúp đỡ hƣớng
dẫn tôi hoàn thành luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013
Tác giả

Trịnh Thanh Điệp

ii

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ............................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ................................................................................ vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 2
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
8. Những đóng góp mới của luận văn ................................................................. 4
9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 4
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ.................... 5
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề............................................................ 5
1.2. Khái niệm công cụ ........................................................................................ 7
1.2.1. Quản lý....................................................................................................... 7
1.2.2. Hoạt động dạy học ................................................................................... 10
1.2.3. Quản lí hoạt động dạy học ....................................................................... 12
1.2.4. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học ..................................................... 13
1.3. Một số vấn đề về hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở trƣờng

Cao đẳng nghề ........................................................................................ 13
1.3.1. Tầm quan trọng của dạy học môn Tiếng Anh trong thực hiện mục
tiêu đào tạo............................................................................................... 13
1.3.2. Mục tiêu của dạy học môn Tiếng Anh .................................................... 16
1.3.3. Nội dung chƣơng trình............................................................................. 17
1.3.4. Phƣơng pháp và phƣơng tiện dạy học ..................................................... 20
iii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
1.3.5. Hình thức tổ chức dạy học ....................................................................... 23
1.4. Quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở trƣờng Cao đẳng nghề ......... 24
1.4.1. Đặc thù công tác quản lí hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở
trƣờng Cao đẳng nghề ............................................................................ 24
1.4.2. Nội dung quản lí ...................................................................................... 25
1.4.2.1. Quản lí kế hoạch hoạt động dạy học .......................................... 25
1.4.2.2. Quản lí nội dung, chƣơng trình và kế hoạch môn học ............... 26
1.4.2.3. Quản lí việc sử dụng phƣơng pháp ............................................ 27
1.4.2.4. Quản lí hoạt động giảng dạy của giảng viên .............................. 27
1.4.2.5. Quản lí hoạt động học tập môn Tiếng Anh của sinh viên.......... 28
1.4.2.6. Quản lí cơ sở vật chất, thiết bị dạy học ...................................... 29
1.4.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở trƣờng cao đẳng nghề .................................................................. 30
1.4.3.1. Yếu tố chủ quan ......................................................................... 30
1.4.3.2. Yếu tố khách quan ..................................................................... 30
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .................................................................................. 32
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG

...................................................................................... 33
2.1. Khái quát về Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên ....................... 33
2.1.1. Sơ lƣợc quá trình thành lập và phát triển của Trƣờng CĐCN
Thái Nguyên ........................................................................................... 33
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ............................................................................... 34
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Nhà trƣờng ............................................................... 35
2.1.4. Vài nét về bộ môn tiếng Anh ................................................................... 36
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 38
2.2.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 38
2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 38
2.2.3. Khách thể khảo sát ................................................................................... 38
2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát và cách xử lý số liệu............................................ 38
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học tiếng Anh ở Trƣờng CĐCN Thái Nguyên ...... 38
2.3.1. Nhận thức về tầm quan trọng của việc dạy học môn tiếng Anh ............. 38

iv


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
2.3.2. Thực trạng tổ chức dạy học và thực hiện các công việc chuyên môn
nhằm thực hiện mục tiêu dạy học của GV tiếng Anh trƣờng CĐCN
Thái Nguyên ............................................................................................. 40
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở Trƣờng
CĐCN Thái Nguyên ............................................................................... 44
2.4.1. Thực trạng quản lý kế hoạch dạy học ...................................................... 44
2.4.2. Thực trạng QL mục tiêu dạy học ............................................................. 46
2.4.3. Thực trạng quản lý nội dung chƣơng trình, giáo trình ............................ 46
2.4.4. Thực trạng quản lý đổi mới phƣơng pháp giảng dạy .............................. 48

2.4.5. Thực trạng quản lý hoạt động lên lớp của giảng viên ............................. 50
2.4.6. Thực trạng quản lý nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên ..................... 52
2.4.7. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học................................. 55
2.4.8. Thực trạng quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên ........ 56
2.4.9. Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng QL hoạt động dạy học môn
Tiếng Anh ............................................................................................... 56
2.5. Đánh giá chung về thực trạng .................................................................... 62
2.5.1. Ƣu điểm và nguyên nhân ......................................................................... 62
2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân .......................................................................... 63
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .................................................................................. 65
Chƣơng 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC MÔN TIẾNG ANH CỦA HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN ...... 66
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý........................................................ 66
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp QL ...................... 66
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa của các biện pháp quản lý ................. 66
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của biện pháp quản lý ......................... 67
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp QL ....................... 68
3.2. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh của
Hiệu trƣởng trƣờng CĐCNTN ................................................................. 69

v


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
3.2.1. Biện pháp 1. Tăng cƣờng quản lý mục tiêu, nội dung chƣơng
trình dạy học ........................................................................................... 69
3.2.2. Biện pháp 2. Quán triệt việc thực hiện hiệu quả qui chế chuyên môn....... 70

3.2.3. Biện pháp. Tăng cƣờng chỉ đạo thực hiện đổi mới phƣơng pháp
dạy học theo hƣớng phát huy tích cực, chủ động của ngƣời học ............ 72
3.2.4. Biện pháp 4. Bồi dƣỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực
sƣ phạm cho giảng viên ........................................................................... 76
3.2.5. Biện pháp. Chỉ đạo việc tăng cƣờng sử dụng các phƣơng tiện, thiết
bị dạy học và áp dụng công nghệ thông tin và giảng dạy........................ 78
3.2.6. Biện pháp. Quản lý công tác tổ chức kiểm tra và đánh giá kết quả
học tập của sinh viên theo chuẩn đầu ra .................................................. 80
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất .................................................... 83
3.4. Kết quả khảo nghiệm giá trị khoa học của các biện pháp đề xuất ............. 85
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .................................................................................. 89
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 93
PHỤ LỤC

vi


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
CBNV

:

Cán bộ nhân viên

CBQL

:

Cán bộ quản lí

CĐCN

:

Cao đẳng công nghiệp

CĐCNTN

:

Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

CNH, HĐH

:

Công nghiệp hoá, hiện đại hoá

CNKT

:

Công nhân kỹ thuật

DHNN

:

Dạy học ngoại ngữ

GD& ĐT

:

Giáo dục và đào tạo

GV

:

Giảng viên

HĐD

:

Hoạt động dạy

HĐH

:

Hoạt động học

HĐDH

:

Hoạt động dạy học

HĐGD

:

Hoạt động giáo dục

LĐ - TB & XH

:

Lao động thƣơng binh và xã hội

PPDH

:

Phƣơng pháp dạy học

QL

:

Quản lí

QLGD

:

Quản lí giáo dục

QTĐT

:

Quá trình đào tạo

QTDH

:

Quá trình dạy học

SV

:

Sinh viên

TA

:

Tiếng Anh

XHCN

:

Xã hội chủ nghĩa

XHH

:

Xã hội hoá

iv


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:

Một số đặc điểm của đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở trƣờng
CĐCN Thái Nguyên ...................................................................... 37

Bảng 2.2:

Nhận thức của cán bộ quản lý, GV về tầm quan trọng của
việc dạy học Tiếng Anh ................................................................ 39

Bảng 2.3:

Thực trạng tổ chức dạy học và thực hiện các công việc

chuyên môn nhằm thực hiện mục tiêu dạy học của GV
Tiếng Anh trƣờng CĐCN Thái Nguyên ........................................ 41

Bảng 2.4:

Thực trạng quản lý kế hoạch dạy học ........................................... 44

Bảng 2.5:

Thực trạng nội dung, giáo trình tiếng Anh ở trƣờng CĐCNTN ........ 46

Bảng 2.6:

Thực trạng quản lý chƣơng trình, giáo trình ................................. 47

Bảng 2.7:

Tình hình triển khai đổi mới phƣơng pháp dạy học tiếng Anh ........ 49

Bảng 2.8:

Quản lý thực hiện hoạt động lên lớp của giảng viên..................... 50

Bảng 2.9:

Mức độ thực hiện quản lý nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên ..... 53

Bảng 2.10: Bảng đánh giá của cán bộ QL và GV khoa Khoa học cơ bản
về công tác QL cơ sở vật chất, thiết bị dạy học ............................ 55
Bảng 2.11: Thực trạng quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập

của sinh viên .................................................................................. 57
Bảng 2.12. Bảng kết quả dạy học môn tiếng Anh kỳ II (2012 - 2013) ........... 59
Bảng 2.13: Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng QL hoạt động dạy học
môn Tiếng Anh.............................................................................. 60
Bảng 3.1:

Đánh giá về mức độ cần thiết của các biện pháp đề xuất ............. 86

Bảng 3.2:

Đánh giá về mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ................ 87

v


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Cấu trúc hệ thống quản lý...........................................................................10
Sơ đồ 1.2. Sự phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học ....................................11
Sơ đồ 1.3. Mối liên hệ giữa các thành tố của quá trình dạy học..................................12
Sơ đồ 1.4. Cấu trúc hoạt động dạy học ngoại ngữ .......................................................15
Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy của Trƣờng ......................................................................36

vi


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Thế giới đã bƣớc vào thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21 và đang chứng
kiến, thậm chí đang bị cuốn vào dòng thác của sự biến đổi vô cùng lớn lao của
xã hội loài ngƣời đặc trƣng là toàn cầu hóa, sự đổi mới công nghệ, đặc biệt là
công nghệ thông tin; nhu cầu học tập suốt đời đã và đang thôi thúc giúp chúng
ta tổ chức lại một cách cơ bản đời sống xã hội, đƣa loài ngƣời đến với nền kinh
tế tri thức, bƣớc vào nền văn minh trí tuệ. Kinh nghiệm của các nƣớc phát triển
và các nƣớc công nghiệp mới trên thế giới cũng nhƣ trong khu vực Châu Á Thái Bình Dƣơng đã chỉ rõ, trong những điều kiện cần thiết để hội nhập và phát
triển thì ngoại ngữ nói chung và Tiếng Anh nói riêng thực sự trở thành một
công cụ, phƣơng tiện đắc lực, là chìa khóa giúp con ngƣời mở kho tàng trí tuệ
của nhân loại.
1.2. Ở Việt Nam trong những năm gần đây, đáp ứng yêu cầu phát triển
đất nƣớc trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế,
môn ngoại ngữ đã đƣợc đƣa vào giảng dạy cho ngƣời học ở các cấp học và
chƣơng trình đào tạo nghề. Tuy nhiên, những đánh giá về chất lƣợng dạy học
chƣa đƣợc nghiên cứu có hệ thống, đặc biệt là năng lực sử dụng ngoại ngữ nói
chung và Tiếng Anh nói riêng của ngƣời học chƣa đƣợc khẳng định trong
thực tiễn.
1.3. Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên đƣợc thành lập theo
quyết định số 5618/QĐ - BCN ngày 9 tháng 10 năm 2006 trên cơ sở nâng cấp
từ Trƣờng Trung học Công nghiệp Thái Nguyên. Trƣờng Cao đẳng Công
nghiệp Thái Nguyên là cơ sở đào tạo công lập trực thuộc bộ Công nghiệp (nay
là Bộ Công thƣơng). Trƣờng có chức năng đào tạo, bồi dƣỡng nguồn nhân lực
có trình độ cao đẳng kỹ thuật, kinh tế công nghiệp và trình độ thấp hơn, gồm
các chuyên ngành chủ yếu: Công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ cơ khí động
lực, điện tự động hóa, công nghệ kỹ thuật điện, điện tử. Là cơ sở nghiên cứu

1

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
triển khai khoa học - công nghệ phục vụ quản lý, sản xuất - kinh doanh ngành
công nghiệp, Trƣờng đã có nhiều công lao trong các lĩnh vực đào tạo nguồn
nhân lực, cán bộ khoa học kỹ thuật và quản lý có trình độ cao, nghiên cứu và
chuyển giao nhiều tiến bộ kỹ thuật phục vụ sản xuất công nghiệp. Việc ứng
dụng các công nghệ mới đã tạo nên sự thay đổi quan trọng về trình độ công
nghệ của toàn ngành công nghiệp, đòi hỏi cần phải nâng cao kỹ năng, trình độ
của đội ngũ cán bộ giảng viên và cán bộ quản lý. Ngoại ngữ nói chung và tiếng
Anh nói riêng là công cụ để giúp họ nâng cao kỹ năng và trình độ của mình.
Trên thực tế, môn Tiếng Anh đƣợc đƣa vào giảng dạy khá lâu và đƣợc
quan tâm ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên, song kết quả chƣa
khả quan: Sinh viên sau khi hoàn thành môn học không sử dụng đƣợc ngôn ngữ
này nhƣ một phƣơng tiện giao tiếp, chƣa đọc đƣợc tài liệu chuyên ngành dẫn
đến hiệu quả công việc chƣa cao. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng
này, đội ngũ giảng viên trình độ nhìn chung còn hạn chế, chƣa đủ năng lực sử
dụng tiếng Anh làm công cụ giao tiếp, chƣa đủ khả năng nghiên cứu tài liệu
nƣớc ngoài, cơ sở vật chất, phƣơng tiện dạy học còn thiếu, lạc hậu, các phƣơng
pháp dạy và học chƣa phù hợp... Để nâng cao chất lƣợng dạy học môn tiếng
Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên, vấn đề đánh giá đúng thực
trạng, trên cơ sở đó xây dựng và vận dụng đƣợc các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học môn tiếng Anh khả thi có vai trò quan trọng.
Với những lý do trên tôi nghiên cứu đề tài: "Quản lý hoạt động dạy học
môn Tiếng Anh ở Trường Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên".
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất
lƣợng dạy học môn tiếng Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái

Nguyên hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động dạy học môn
Tiếng Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên.

2


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn
tiếng Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất và áp dụng đƣợc một số biện pháp quản lý khoa học, phù
hợp với thực tiễn và mang tính khả thi đối với hoạt động dạy môn tiếng Anh sẽ
nâng cao hiệu quả dạy học môn tiếng Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp
Thái Nguyên
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh
ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn tiếng
Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh
ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Về đối tượng nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu một số biện
pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh của hiệu trƣởng Trƣờng Cao
đẳng Công nghiệp Thái Nguyên đối với hệ cao đẳng
6.2. Về khách thể khảo sát: 52 cán bộ (cán bộ quản lý, giảng viên giảng

dạy môn tiếng Anh) Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận, gồm: Phƣơng pháp tổng
hợp, hệ thống hoá, phân tích tài liệu, phƣơng pháp lịch sử.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn, gồm: Phƣơng pháp điều
tra bằng ankét, phƣơng pháp quan sát sƣ phạm, phƣơng pháp trò chuyện,

3


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
phƣơng pháp chuyên gia, phƣơng pháp khảo nghiệm sƣ phạm, phƣơng pháp
tổng kết kinh nghiệm.
7.3. Các phương pháp khác: Phƣơng pháp thống kê, phƣơng pháp kiểm
định giả thuyết.
8. Những đóng góp mới của luận văn
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý hoạt động dạy học
môn tiếng Anh ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp.
Đánh giá đƣợc thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở
Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên.
Xây dựng đƣợc một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn tiếng
Anh có tính khả thi ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục các tài liệu tham khảo và Phụ lục.
Luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở
Trƣờng Cao đẳng nghề
Chƣơng 2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở

Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên
Chƣơng 3: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
của hiệu trƣởng Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp Thái Nguyên

4


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
Bộ giáo dục đã ban hành nhiều văn bản và tài liệu hƣớng dẫn, tổ chức
các hội thảo ở nhiều cấp độ về đảm bảo chất lƣợng môn ngoại ngữ trong nhà
trƣờng THPT, nâng cao hiệu quả dạy học môn Tiếng Anh, đổi mới PP giảng
dạy... Vấn đề kinh nghiệm dạy học ngoại ngữ ở một số nƣớc trên thế giới và
trong khu vực trong đó có công tác quản lý đã đƣợc đề cập đến khá chi tiết
trong “Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn
2008-2020”. Hà Nội, 2008. Có thể kể đến một số công trình tiêu biểu nhƣ:
“Teaching English Cambridge University Press, 1995” của Adrian Doff;
“Những vấn đề cơ bản về dạy học ngoại ngữ” , NXB ĐHQG Hà Nội, 2005.
Tuy nhiên, việc nghiên cứu về quản lí hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở các trƣờng cao đẳng

hƣa đƣợc quan tâm và nghiên

cứu một cách có hệ thống. Cho đến những năm gần đây, việc nghiên cứu về

hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trƣờng cao đẳng và
đƣợc đề cập đến.
Hiện nay đất nƣớc ta đang trên đà phát triển, đã hội nhập với thế giới
và khu vực trong tất cả các lĩnh vực, hơn lúc nào hết, tiếng Anh đƣợc xem
nhƣ một ngôn ngữ phổ thông nhất, là phƣơng tiện đặc biệt hữu ích phục vụ
cho việc giao tiếp, trao đổi kinh tế, văn hoá… trên toàn thế giới. Đối với
nƣớc ta, việc dạy và học tiếng Anh đã và đang đƣợc đặc biệt chú trọng ở tất
cả các bậc học. Nhƣng việc giảng dạy môn tiếng Anh ở trƣờng nghề còn gặp
nhiều khó khăn, chất lƣợng bộ môn không đồng đều, hơn nữa khả năng sử
dụng tiếng Anh của SV khối Nghề còn rất nhiều hạn chế. Chúng ta đang vấp

5


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
phải một thực trạng là hầu hết các sinh viên trƣờng nghề khi tốt nghiệp đều
chƣa có khả năng sử dụng Tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung.
Nhấn mạnh về vấn đề này, Ông Dƣơng Đức Lâm - phó Tổng cục trƣởng dạy
nghề cho biết: “Bất lợi cũng nhƣ hạn chế của lao động Việt Nam là đi thi tay
nghề quốc tế luôn đạt kết quả cao, nhƣng trình độ TA so với các nƣớc trong
khu vực thấp”. [7]
Ông Cao Quang Đại, phụ trách Phòng Đánh giá và cấp chứng chỉ kỹ
năng nghề quốc gia, Tổng cục dạy nghề thừa nhận: “Hai vấn đề thách thức đối
với lao động Việt Nam là kỹ năng và trình độ Tiếng Anh. TA là một trong 6
môn học bắt buộc trong trƣờng nghề, nhƣng thời lƣợng môn TA rất ít, (hệ trung
cấp 60 tiết, hệ cao đẳng 120 tiết). Chƣơng trình chƣa thống nhất và việc giảng
dạy chƣa chú trọng đến khả năng giao tiếp. Điều này khiến cho kỹ năng của
ngƣời lao động kém đi” [2]

Nhƣ vậy, vấn đề chất lƣợng và nguyên nhân ảnh hƣởng đến chất lƣợng
dạy học môn TA ở các trƣờng nghề hiện nay đã và đang đƣợc quan tâm. Chúng
ta đang quyết tâm đẩy nhanh tốc độ CNH, HĐH, phấn đấu đến năm 2020 nƣớc
ta cơ bản trở thành một nƣớc công nghiệp theo hƣớng hiện đại thì việc nâng cao
chất lƣợng dạy học, đặc biệt là nâng cao trình độ TA cho lao động đã trở thành
mối quan tâm của toàn xã hội, của các cơ sở giáo dục, các cơ sở đào tạo nghề và
các trƣờng Cao đẳng, Đại học.
Trong các nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh có
các đề tài: Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh của bộ
môn ngoại ngữ trƣờng Cao đẳng Kỹ thuật Y tế I - Vũ Thị Thúy, ĐHSPHN,
2005; Biện pháp quản lý nâng cao chất lƣợng dạy học Tiếng Anh cho cán bộ
công chức khối hành chính sự nghiệp của thành phố Hải Phòng trong thời kỳ
hội nhập - Nguyễn Thị Ngân, ĐHSPHN, 2007; Biện pháp quản lý hoạt động

6


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
giảng dạy môn Tiếng Anh ở trƣờng Trung học Kinh tế - Kỹ thuật Lào Cai Phạm Thị Mai Lan, ĐHSPHN, 2011.
Nhìn chung các đề tài trên đều hƣớng về việc phân tích quản lý hoạt
động dạy học Tiếng Anh ở trƣờng trung cấp Cao đẳng nghề, song chƣa nghiên
cứu về quản lý dạy học môn tiếng Anh ở trƣờng Cao đẳng Công nghiệp.
1.2. Khái niệm công cụ
1.2.1. Quản lý
Để duy trì sự tồn tại và phát triển, con ngƣời phải thực hiện nhiều hoạt
động khác nhau, có thể nói hoạt động sống của con ngƣời là những chuỗi dài
dòng chảy của những hoạt động. Hoạt động con ngƣời khác hành vi của động
vật là sự liên kết giữa nhiều ngƣời để đạt mục đích chung nào đó, mà để đạt

đƣợc mục đích đó một con ngƣời riêng rẽ không thể nào đạt đƣợc, đó là hoạt
động có tổ chức. Bất kỳ một tổ chức đều phải có sự quản lý (QL).
Thuật ngữ “quản lý” (tiếng việt gốc Hán) lột tả đƣợc bản chất hoạt động
này trong thực tiễn. Nó gồm 2 quá trình tích hợp với nhau:
Quá trình “quản” gồm có sự coi sóc, giữ gìn, duy trì hệ ở trạng thái “ổn định”;
Quá trình “lý” gồm có sự sửa sang, sắp xếp, đổi mới đƣa hệ vào phát
triển. Nếu chỉ lo “quản” mà thiếu quan tâm đến việc “lý” thì tổ chức bị trì trệ,
ngƣợc lại nếu chỉ lo việc “lý” mà không quan tâm chăm lo đến việc “quản” sự
phát triển của tổ chức cũng không bền vững. Vì vậy, trong “quản” phải có “lý”
mà trong “lý” phải có “quản” để động thái của hệ ở thể cân bằng động.
Khái niệm quản lý là một khái niệm rất quan trọng, phong phú về dấu
hiệu đặc trƣng, có nhiều đối tƣợng, đồng thời nó cũng biến đổi theo từng giai
đoạn lịch sử, vì vậy không có khái niệm quản lý chung cho mọi lĩnh vực.
Theo Các Mác, QL là loại lao động điều khiển mọi quá trình lao động phát
triển xã hội. Ông đã nêu lên bản chất của QL là: “Nhằm thiết lập sự phối hợp
những công việc giữa các cá nhân và thực hiện những chức năng chung nảy sinh
7


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
từ sự vận động của toàn bộ cơ sở sản xuất, khác với sự vận động của các bộ phận
riêng lẻ của nó”.[10]
Các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: hoạt
động QL là tác động có định hƣớng, có chủ đích, có chủ thể QL (ngƣời quản
lý) đến khách thể QL (ngƣời bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ
chức vận hành và đạt đƣợc mục đích nhất định. [6]
Theo các tác giả Trần Hữu Cát và Đoàn Minh Huệ, “quản lý là hoạt động
thiết yếu nảy sinh khi con ngƣời hoạt động tập thể, là sự tác động của chủ thể

vào khách thể, trong đó quan trọng nhất là khách thể con ngƣời, nhằm thực
hiện các mục tiêu chung của tổ chức”.[5]
Tác giả Đặng Quốc Bảo và cộng sự nhận định: “Quản lý là một quá trình
gây ảnh hƣởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt đƣợc mục
tiêu chung”.[3]
Một cách tiếp cận khác của nhóm các nhà khoa học quản lý ngƣời
Mỹ gồm Harold Koontz, Cyzil O’Đomell, Heiuz Weihrich: Quản lý là hoạt
động đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt đƣợc mục đích của
nhóm. [17]
Giáo sƣ Đặng Vũ Hoạt và giáo sƣ Hà Thế Ngữ cho rằng: “Quản lý là
một quá trình định hƣớng, quá trình có mục tiêu, quản lý có hệ thống là quá
trình tác động đến hệ thống nhằm đạt đƣợc những mục tiêu nhất định. Những
mục tiêu này đặc trƣng cho trạng thái mới của hệ thống mà ngƣời quản lý mong
muốn. [15]
Tác giả Nguyễn Văn Lê khẳng định: “quản lý là một công việc mang tính
khoa học xong nó cũng mang tính nghệ thuật”. Mục đích của công việc quản lý
chính là nhằm đạt đƣợc hiệu quản tối ƣu theo mục tiêu đề ra. Ông viết “quản lý là
một hệ thống xã hội và nghệ thuật và tác động vào hệ thống đó mà chủ yếu là
những con ngƣời nhằm đạt hiệu quả tối ƣu theo mục tiêu đề ra”.[21].
8


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Từ nhiều cách hiểu về khái niệm “quản lý” nhƣ đã nêu trên, ta thấy khái
niệm QL đƣợc hiểu từ nhiều góc độ song đều có những đặc trƣng sau:
Quản lý là các hoạt động thực tiễn nhằm đảm bảo hoàn thành các công
việc qua những nỗ lực của ngƣời khác.
Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả hoạt động của những ngƣời

cộng sự khác nhau cùng chung một tổ chức.
Quản lý là những tác động có mục đích lên những tập thể ngƣời, thành tố
cơ bản của hệ thống xã hội.
Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản lý
nhằm chỉ huy điều hành, hƣớng dẫn các quá trình xã hội và hành vi của cá nhân,
hƣớng đến mục đích hoạt động chung cho phù hợp với quy luật khách quan.
Những định nghĩa trên tuy khác nhau về cách diễn đạt, nhƣng đều chung
những nội dung cơ bản, đó là quản lý bao gồm những điều kiện sau:
Phải có ít nhất một chủ thể quản lý - là tác nhân tạo ra các tác động, phải
có ít nhất một đối tƣợng quản lý - tiếp nhận trực tiếp các tác động của chủ thể
quản lý tạo ra và các khách thể khác chịu các tác động gián tiếp của chủ thể
quản lý.
Phải có mục tiêu và một quỹ đạo đặt ra cho cả đối tƣợng và chủ thể. Mục
tiêu này là căn cứ để chủ thể tạo ra các tác động.
Chủ thể phải thực hành việc tác động.
Chủ thể có thể là một ngƣời, nhiều ngƣời, đối tƣợng có thể là một hoặc
nhiều ngƣời (trong tổ chức xã hội).
Bất luận một tổ chức có mục đích gì, cơ cấu và quy mô ra sao cần có sự
quản lý và có ngƣời quản lý để tổ chức hoạt động và đạt đƣợc mục đích của mình.
Cũng có thể hiểu quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng
cách vận dụng các hoạt động (chức năng), kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo (lãnh
đạo) và kiểm tra.

9


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Ngày nay, trƣớc sự phát triển của khoa học kỹ thuật và những biến

động không ngừng của nền kinh tế - xã hội, công tác quản lý đƣợc coi là một
trong năm nhân tố phát triển kinh tế - xã hội (vốn - nguồn lực lao động - khoa
học kỹ thuật - tài nguyên - quản lý) trong đó quản lý có vai trò mang tính
quyết định trong sự thành bại của công việc.
Nhƣ vậy, từ các yếu tố nêu trên ta thấy yếu tố quan trọng và có thể coi đó
là xuất phát điểm của hoạt động QL là con ngƣời điều khiển, điều hành, tiếp
theo là đối tƣợng quản lý. QL tồn tại với tƣ cách là một hệ thống, QL có cấu
trúc và vận động trong một môi trƣờng nhất định. Hệ thống QL đƣợc tạo bởi
các yếu tố: cơ chế QL, chủ thể QL, đối tƣợng QL và mục tiêu QL (Sơ đồ 1)

Sơ đồ 1.1. Cấu trúc hệ thống quản lý
CTQL: Chủ thể quản lý là tác nhân gây ra các tác động quản lý
KTQL: Khách thể quản lý tiếp nhận các tác động quản lý và đem tài lực, trí
tuệ của mình để sản sinh ra các giá trị vật chất và tinh thần có giá trị sử dụng trực
tiếp, đáp ứng nhu cầu của con ngƣời, thoả mãn mục đích của chủ thể quản lý.
MTQL: Mục tiêu quản lý
1.2.2. Hoạt động dạy học
Hoạt động dạy học theo nghĩa rộng gắn với hoạt động giáo dục - hoạt
động xã hội hóa nhân cách con ngƣời, đƣợc thực hiện trong môi trƣờng xã hội
nói chung.
10


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Hoạt động dạy học theo nghĩa hẹp là một dạng hoạt động xã hội, hoạt
động sƣ phạm đƣợc tổ chức có mục đích, có kế hoạch trong nhà trƣờng, là một
bộ phận hữu cơ của quá trình sƣ phạm tổng thể nhằm phát triển toàn diện nhân
cách cho ngƣời học. Trong đó, dƣới vai trò chủ đạo của ngƣời dạy, ngƣời học

tự giác, tích cực, chủ động thực hiện hiệu quả hoạt động nhận thức nhằm giải
quyết các nhiệm vụ dạy học, hình thành và phát triển tri thức, kĩ năng, kĩ xảo,
năng lực hoạt động trí tuệ và những phẩm chất cần thiết của con ngƣời. Về cấu
trúc, hoạt động dạy học là hoạt động mang tính hai mặt thống nhất, bao gồm
hoạt động dạy (giảng dạy) của giáo viên và hoạt động học (nhận thức) của
ngƣời học. Trong chƣơng trình đào tạo ở trƣờng cao đẳng nghề, cấu trúc của
quá trình này đƣợc hiểu nhƣ sau:
Hoạt động dạy: Trong quá trình dạy học (QTDH) GV là chủ thể của hoạt
động dạy (HĐD), tổ chức, điều khiển lãnh đạo hoạt động học (HĐH) của
HSSV; đảm bảo cho HSSV tiếp thu tri thức, nghiên cứu khoa học có chất
lƣợng, đạt đƣợc những yêu cầu theo qui định của chƣơng trình đào tạo.
Hoạt động học: HSSV là đối tƣợng của HĐD vừa là chủ thể của hoạt
động nhận thức có tính chất nghiên cứu. Nói cách khác, HSSV là khách thể của
HĐD vừa là chủ thể của hoạt động tích cực độc lập sáng tạo để chiếm lĩnh tri
thức, kỹ năng, kỹ xảo liên quan đến nghề nghiệp tƣơng lai của bản thân.

Sơ đồ 1.2. Sự phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học

11


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
1.2.3. Quản lí hoạt động dạy học
Quá trình dạy học có những nhân tố cấu trúc đƣợc sắp xếp theo thứ tự xác
định. Trong đó mục đích dạy học là nhân tố định hƣớng cho toàn bộ quá trình, nó
đƣợc cụ thể hóa ở các nhiệm vụ và nội dung dạy học. Nhân tố phƣơng pháp dạy
học chịu sự chi phối của chính nội dung dạy học, cũng là nhân tố phản ánh rõ nhất
tính chất của quá trình dạy học. Thông qua các nhân tố này mới diễn ra sự tác

động qua lại của hai mặt thống nhất là hoạt động giảng dạy của GV và hoạt động
nhận thức mang tính nghề nghiệp của HSSV. Có thể tóm tắt mối liên hệ giữa các
thành tố của QTDH theo sơ đồ sau:
Mục đích
dạy học

Nội dung
dạy học
Phƣơng pháp,
phƣơng tiện
dạy học

Sơ đồ 1.3. Mối liên hệ giữa các thành tố của quá trình dạy học
Các nhân tố của QTDH không tồn tại biệt lập, chúng có mối liên hệ tác
động qua lại một cách biện chứng, phản ánh tính qui luật của quá trình dạy học.
Quản lí hoạt động dạy là QL việc xây dựng và thực hiện chƣơng trình,
nội dung, phƣơng pháp giảng dạy thông qua qui chế chuyên môn, thông qua chỉ
đạo việc đổi mới phƣơng pháp dạy học, nâng cao năng lực chuyên môn cho
ngƣời dạy, thông qua kiểm tra đánh giá.

12