Quản lý dạy học 2 buổi ngày tại các trường tiểu học huyện vĩnh tường tỉnh vĩnh phúc luận văn ths giáo dục học 60 14 05 pdf

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ HỒNG GIANG

QUẢN LÝ DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY
TẠI CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN VĨNH TƢỜNG
TỈNH VĨNH PHÚC

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số:60.14.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2013

i


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

LÊ THỊ HỒNG GIANG

QUẢN LÝ DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY
TẠI CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN VĨNH TƢỜNG
TỈNH VĨNH PHÚC

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số:60.14.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thu Hằng

ii


HÀ NỘI – 2013
LỜI CẢM ƠN
Luận văn hoàn thành, tác giả đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ, tạo
điều kiện của các thầy giáo, cô giáo; nhiều cơ quan, trường học, bạn bè đồng
nghiệp tại huyện Vĩnh Tường và người thân.
Bằng tấm lòng kính trọng và biết ơn, tác giả xin chân thành cảm ơn:
Ban Giám hiệu, các phòng, ban Trường Đại học Giáo dục, ĐHQGHN;
các Giáo sư, P. Giáo sư, Tiến sỹ giảng dạy tại lớp Cao học Quản lý giáo dục
khoá 2011 - 2013, Trường Đại học Giáo dục, ĐHQGHN đã nhiệt tình giảng
dạy, tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tác giả hoàn thành quá trình học tập cũng
như nghiên cứu và làm Luận văn.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới TS.
Nguyễn Thị Thu Hằng, người đã hướng dẫn, giúp đỡ tác giả tận tình để đề tài
sớm được hoàn thành.
Tác giả xin chân thành cảm ơn: Đảng ủy, UBND huyện Vĩnh Tường,
Phòng Nội vụ; Lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT; Cán bộ quản lý các
trường tiểu học huyện Vĩnh Tường và toàn thể anh, chị em, bạn bè, đồng
nghiệp đã tham gia, góp ý kiến, cung cấp các thông tin, tư liệu, tạo mọi điều
kiện cho việc khảo sát, học tập và nghiên cứu thực hiện đề tài.
Mặc dù có nhiều cố gắng, nỗ lực để thu được kết quả nghiên cứu bước
đầu song chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất
mong nhận được sự góp ý, chỉ đạo của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô
giáo, các bạn đồng nghiệp và tất cả những ai quan tâm đến đề tài này.

Tác giả trân trọng cảm ơn.
Hà Nội, tháng 11 năm 2013
TÁC GIẢ

iii


Lê Thị Hồng Giang
BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT

BGH

:

Ban giám hiệu

CBQL

:

Cán bộ quản lý

CNH, HĐH

:

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

ĐHQGHN

:

Đại học Quốc gia Hà Nội

GD&ĐT

:

Giáo dục và Đào tạo

GV

:

Giáo viên

HS

:

Học sinh

HT

:

Hiệu trưởng

KTTĐ

:

Kinh tế thủ đô

PHHS

:

Phụ huynh học sinh

PHT

:

Phó Hiệu trưởng

PPDH

:

Phương pháp dạy học

PPHT

:

Phương pháp học tập

TTCM

:

Tổ trưởng chuyên môn

UBND

:

Ủy ban nhân dân

iv


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Bảng ký hiệu các chữ cái viế t tắ t ...................................................................... ii
Mục lục............................................................................................................. iii
Danh mu ̣c bảng................................................................................................ vii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC 2
BUỔI/NGÀY Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC........................................................ 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 6
1.1.1. Ở ngoài nước ........................................................................................... 6
1.1.2. Ở trong nước ........................................................................................... 6
1.2. Các khái niệm cơ bản ............................................................................... 10
1.2.1. Quản lý .................................................................................................. 10
1.2.2. Quản lý giáo dục ................................................................................... 10
1.2.3. Quản lý nhà trường ............................................................................... 12
1.2.4. Dạy học, dạy học 2 buổi / ngày ............................................................. 13
1.2.5. Quản lý dạy học, quản lý dạy học 2 buổi/ngày ..................................... 16

1.3. Trường tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân ................................. 18
1.3.1. Mục tiêu giáo dục tiểu học .................................................................... 18
1.3.2. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của trường tiểu học trong hệ thống giáo dục
quốc dân .......................................................................................................... 19
1.3.3. Đặc điểm cơ bản về tâm lí và hoạt động học tập của học sinh Tiểu học .. 20
1.3.4. Đặc điểm lao động của giáo viên tiểu học ............................................ 22
1.4. Quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học ....................................... 24
1.4.1. Xây dựng kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày .............................................. 24
1.4.2. Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày theo kế hoạch ......................................... 25
1.4.3. Quản lý việc giảng dạy của giáo viên theo 2 buổi/ngày ....................... 25
v


1.4.4. Quản lý việc học tập của học sinh 2 buổi/ngày .................................... 26
1.4.5. Giám sát, kiểm tra, đánh giá dạy học 2 buổi/ngày ................................ 26
1.4.6. Xây dựng cơ sở vật chất phục vụ dạy học 2 buổi/ngày ........................ 27
1.4.7. Thực hiện các chế độ chính sách đãi ngộ cho cán bộ quản lý, giáo viên
và nhân viên trong trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày................................ 28
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học 2 buổi/ngày ......................... 29
1.5.1. Các yếu tố khách quan .......................................................................... 29
1.5.2. Các yếu tố chủ quan .............................................................................. 30
Kết luận chương 1 ........................................................................................... 31
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY TẠI
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN VĨNH TƯỜNG TỈNH VĨNH PHÚC . 32
2.1. Khái quát chung về kinh tế - xã hội, thực trạng giáo dục và giáo dục tiểu
học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc .......................................................... 32
2.1.1. Địa lý tự nhiên và kinh tế - xã hội huyện Vĩnh Tường ......................... 32
2.1.2. Vài nét về giáo dục tiểu học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc ......... 34
2.2. Thực trạng giáo dục Tiểu học dạy học 2 buổi/ngày tại huyện Vĩnh Tường
tỉnh Vĩnh Phúc trong những năm gần đây ...................................................... 39

2.2.1. Về quy mô các trường tiểu học dạy học 2 buổi/ngày ........................... 39
2.2.2. Về thực hiện chương trình dạy học 2 buổi/ngày ................................... 41
2.2.3. Chất lượng học tập của học sinh ........................................................... 43
2.3. Thực trạng quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu học huyện
Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc ............................................................................ 44
2.3.1. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ............................................................. 44
2.3.2. Thực trạng công tác xây dựng kế hoạch dạy học .................................. 46
2.3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học ................................... 47
2.3.4. Thực trạng quản lý giảng dạy của giáo viên ......................................... 49
2.3.5. Thực trạng quản lý học tập của học sinh .............................................. 51
2.3.6. Thực trạng hoạt động giám sát, kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học .... 52
vi


2.3.7. Thực trạng quản lý và xây dựng cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học .. 54
2.3.8. Thực trạng thực hiện chính sách đãi ngộ cho cán bộ quản lý, giáo viên
và nhân viên .................................................................................................... 55
2.3.9. Thực trạng chung về quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học .. 56
2.4. Đánh giá chung ........................................................................................ 58
2.4.1. Những ưu điểm...................................................................................... 58
2.4.2. Những hạn chế ...................................................................................... 59
Kế t luâ ̣n chương 2 ........................................................................................... 61
CHƯƠNG 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY TẠI
CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN VĨNH TƯỜNG TỈNH VĨNH PHÚC . 62
3.1. Định hướng phát triển trường lớp dạy học 2 buổi/ngày .......................... 62
3.2. Một số nguyên tắc đề xuất biện pháp....................................................... 64
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học, sáng tạo........................................ 64
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa.......................................................... 65
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ....................................................... 65
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .......................................................... 65

3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ ........................................ 65
3.3. Các biện pháp quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu học huyện
Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc ............................................................................ 66
3.3.1. Biện pháp 1. Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của các cấp
lãnh đạo, các cấp quản lý giáo dục, cha mẹ học sinh và cộng đồng ............... 66
3.3.2. Biện pháp 2. Đổi mới công tác kế hoạch dạy học 2 buổi/ngày ............ 70
3.3.3. Biện pháp 3. Nâng cao hiệu quả tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ............. 74
3.3.4. Biện pháp 4. Đổi mới quản lý hoạt động dạy học theo hướng đề cao vai
trò tự chủ của giáo viên ................................................................................... 77
3.3.5. Biện pháp 5. Tăng cường chỉ đạo việc hướng dẫn phương pháp học tập cho
học sinh ............................................................................................................ 79

vii


3.3.6. Biện pháp 6. Đổi mới công tác giám sát, kiểm tra, đánh giá dạy học 2
buổi / ngày ....................................................................................................... 81
3.3.7. Biện pháp 7. Đẩy mạnh công tác xã hội hoá giáo dục, tiếp tục xây dựng
và hoàn thiện cơ sở vật chất - thiết bị dạy học ................................................ 82
3.3.8. Biện pháp 8. Xây dựng và đảm bảo thực hiện các chế độ đãi ngộ đối
với cán bộ, giáo viên, nhân viên tham gia quản lý, hoạt động và phục vụ dạy
học 2 buổi/ngày ............................................................................................... 84
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 86
3.5. Khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp ................... 87
Kế t luâ ̣n chương 3 ........................................................................................... 89
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 93
PHỤ LỤC ...................................................................................................... 96

viii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Quy mô, mạng lưới trường, lớp, học sinh trên địa bàn huyện Vĩnh Tường
(năm học 2012-2013) ........................................................................................ 39
Bảng 2.2: Quy mô trường - lớp - học sinh - giáo viên bậc Tiểu học .............. 39
Bảng 2.3: Mạng lưới các trường Tiểu học học 2 buổi/ngày và số lượng học
sinh học bán trú. .............................................................................................. 40
Bảng 2.4: Thời khóa biểu dạy học 2 buổi/ngày năm học 2013 – 2014 của
trường tiểu học Bình Dương I huyện Vĩnh Tường. ........................................ 42
Bảng 2.5: Chất lượng giáo dục tiểu học trong 3 năm học gần đây: ................ 43
Bảng 2.6: Đánh giá về thực trạng công tác xây dựng kế hoạch dạy học 2
buổi/ngày ......................................................................................................... 46
Bảng 2.7: Thực trạng công tác tổ chức dạy học 2 buổi/ ngày ........................ 48
Bảng 2.8: Đánh giá về thực trạng quản lý giảng dạy của giáo viên ............... 50
Bảng 2.9: Đánh giá về thực trạng quản lý học tập của HS ............................. 51
Bảng 2.10: Đánh giá thực trạng công tác giám sát, kiểm tra, đánh giá kết quả
dạy học 2 buổi/ngày cho bảng số liệu sau: ..................................................... 53
Bảng 2.11: Thực trạng công tác xây dựng cơ sở vật chất phục vụ dạy học 2
buổi/ngày ......................................................................................................... 54
Bảng 2.12: Đánh giá thực trạng thực hiện chính sách đãi ngộ cho cán bộ quản
lý, giáo viên và nhân viên tham gia hoạt động dạy học 2 buổi/ngày .............. 55
Bảng 2.13: Ý kiến của HT, PHT, TTCM và GV về thực trạng thực hiện quản
lý dạy học 2 buổi/ngày .................................................................................... 57
Bảng số 3.1: Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp
đề xuất ............................................................................................................. 87

ix

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm tới sự nghiệp giáo dục và đào
tạo, Điều 35 Hiến pháp năm 1992 đã chỉ rõ “Phát triển giáo dục là quốc sách
hàng đầu”. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 khóa VIII của Đảng tiếp tục khẳng
định “Muốn tiến hành công nghiệp hóa - hiện đại hóa thuận lợi phải phát triển
mạnh Giáo dục - Đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự
phát triển nhanh, bền vững”. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI
cũng tiếp tục khẳng định “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc
tế” và “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây
dựng nền văn hóa và con người Việt Nam”. Chiến lược phát triển giáo dục
2011 – 2020 nhằm quán triệt và cụ thể hoá các chủ trương, định hướng đổi
mới giáo dục và đào tạo, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ XI và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 –
2020 của đất nước, trong đó nêu rõ: “Đến năm 2020, nền giáo dục nước ta
được đổi mới căn bản và toàn diện theo hướng chuẩn hoá, xã hội hoá, dân
chủ hoá và hội nhập quốc tế; chất lượng giáo dục được nâng cao một cách
toàn diện, gồm: giáo dục đạo đức, kĩ năng sống, năng lực sáng tạo, năng lực
thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học; đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là
nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước và xây dựng nền kinh tế tri thức”.
Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân,
đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực và
nhân cách, là cơ sở để nâng cao dân trí, tạo sự bình đẳng giữa các tầng lớp
dân cư. Do đó, phát triển trường học 2 buổi/ngày là yêu cầu cấp thiết của giáo
dục Tiểu học, đảm bảo để dạy đủ các môn học, có thêm thời gian để quan đến
1

đối tượng học sinh yếu, phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng
khiếu để góp phần đảm bảo chất lượng đào tạo theo mục tiêu của bậc học,
theo yêu cầu nhiệm vụ giáo dục phấn đấu nâng cao chất lượng, đa dạng hoá
các loại hình trường lớp.
Tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện đường lối đổi mới và các chủ trương, chính
sách sát hợp với trình độ và qui luật vận động phát triển của kinh tế xã hội
nên đã tập trung đầu tư cho giáo dục ngày càng phát triển. Một trong những
chủ trương của giáo dục là phát triển trường Tiểu học dạy 2 buổi/ngày. Đây là
yêu cầu cần thiết của giáo dục nói chung và giáo dục Tiểu học nói riêng tại
tỉnh Vĩnh Phúc để đảm bảo chất lượng giáo dục.
Ở huyện Vĩnh Tường ngay từ những năm 1995 cũng đã xây dựng mô
hình trường Tiểu học “dạy 2 buổi/ngày” ở một số xã. Bên cạnh những kết quả
đã đạt được về số lượng trường Tiểu học thực hiện mô hình này mỗi năm một
tăng nhưng nhìn chung vẫn còn chưa đạt tối đa so với tổng số trường Tiểu học
trong toàn huyện. Mặt khác, vẫn còn những vấn đề bất cập cần phải có giải
pháp khả thi để có thể phát triển về số lượng lẫn chất lượng dạy học 2
buổi/ngày đều khắp các trường tiểu học trên toàn huyện.
Tuy nhiên, chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu một cách
có hệ thống về quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở các trường tiểu học huyện Vĩnh
Tường tỉnh Vĩnh Phúc. Vì vậy tác giả chọn đề tài Quản lí dạy học 2
buổi/ngày tại các trƣờng Tiểu học huyện Vĩnh Tƣờng tỉnh Vĩnh Phúc làm
luận văn tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lí dạy học 2
buổi/ngày tại các trường Tiểu học huyện Vĩnh Tường, từ đó đề xuất các biện
pháp quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường Tiểu học huyện Vĩnh Tường
tỉnh Vĩnh Phúc nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục tiểu
học ở địa phương.

2


3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học
3.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng dạy học 2 buổi/ngày và quản lý dạy học
2 buổi/ngày tại các trường tiểu học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc
3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu
học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc
3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý dạy học 2
buổi/ngày tại các trường tiểu học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học và quản lý dạy học ở trường tiểu học.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu học huyện Vĩnh Tường
tỉnh Vĩnh Phúc.
5. Phạm vi nghiên cứu
Do điều kiện thời gian, năng lực có hạn của bản thân nên đề tài chỉ tập
trung nghiên cứu hoạt động quản lí về dạy học 2 buổi/ngày tại 3 trường tiểu
học của huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc (trường tiểu học Thị trấn Vĩnh
Tường, trường tiểu học Bình Dương I, trường tiểu học Nguyễn Thái Học I).
- Đối tượng phỏng vấn: Cán bộ quản lý phòng giáo dục và đào tạo, hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh.
- Thời gian khảo sát và sử dụng các số liệu: từ các năm học 2010 –
2011 trở lại đây.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, nghiên cứu các tài liệu,
giáo trình, tạp chí có liên quan đến đề tài.

- Nghiên cứu các văn bản pháp quy, những quy định của ngành Giáo
dục và Đạo tạo có liên quan đến quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học.
3


6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
6.2.1. Phương pháp quan sát
Quan sát hoạt động quản lý của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng; hoạt động
dạy học 2 buổi/ngày ở một số trường tiểu học dạy 2 buổi/ngày ở địa phương.
6.2.2. Phương pháp phỏng vấn, trò chuyện, trao đổi
Trực tiếp phỏng vấn, trao đổi, trò chuyện với cán bộ lãnh đạo phòng
giáo dục và đào tạo; một số hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên, học sinh
và phụ huynh học sinh ở một số trường có dạy học 2 buổi/ngày ở địa phương.
6.2.3. Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập thông tin
Điều tra, khảo sát, thu thập thông tin về công tác quản lý dạy học 2
buổi/ngày của cán bộ quản lý phòng giáo dục và đào tạo; một số hiệu trưởng,
phó hiệu trưởng, giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh nhằm đánh giá
thực trạng vấn đề nghiên cứu.
6.2.4. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Lấy phiếu trưng cầu ý kiến với các đối tượng có liên quan đến công tác
quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học.
6.2.5. Phương pháp chuyên gia
Tham khảo ý kiến các chuyên gia có trình độ cao qua trao đổi với các
nhà quản lý giáo dục, thu thập các thông tin cần thiết liên quan đến đề tài.
6.3. Phương pháp bổ trợ
Sử dụng phương pháp toán thống kê, tin học để xử lý các số liệu thu
thập được thông qua điều tra và khảo nghiệm để rút ra các kết luận khoa học,
nhận xét mang tính khái quát.
7. Giả thuyết khoa học
Việc triển khai đại trà dạy học 2 buổi/ngày ở các trường tiểu học huyện

Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc còn gặp nhiều bất cập, khó khăn cần tháo gỡ.
Nếu đề xuất và thực hiện được hệ thống các biện pháp quản lí đưa ra trong đề
tài dựa trên cơ sở lý luận quản lý dạy học và thực tiễn, đặc biệt là những vấn
đề cần tháo gỡ thì sẽ tổ chức triển khai có hiệu quả việc dạy học 2 buổi/ngày
4


tại các trường tiểu học ở địa phương và cũng góp phần nâng cao chất lượng
dạy học tại các trường tiểu học hiện nay.
8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Tổng kết công tác quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu học
huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc, chỉ ra những thành công và hạn chế, cung
cấp cơ sở khoa học để xây dựng các biện pháp quản lý dạy học 2 buổi/ngày
tại các trường tiểu học.
8.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các trường tiểu học trong huyện
Vĩnh Tường và các trường tiểu học trong tỉnh Vĩnh Phúc và trong toàn quốc
về quản lý dạy học 2 buổi/ngày. Luận văn còn có giá trị tham khảo cho các
nhà quản lí giáo dục.
9. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở trường tiểu học.
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các
trường tiểu học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc.
Chương 3: Các biện pháp quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường
tiểu học huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc.

5

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC 2 BUỔI/NGÀY
Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở ngoài nước
Các nhà lãnh đạo, các nhà nghiên cứu của nhiều quốc gia trên thế giới
đều nhất trí cho rằng: Giáo dục chính là động lực để phát triển kinh tế - xã
hội, nguồn lực con người chính là tài sản quyết định cho sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong những công trình nghiên cứu, các nhà nghiên cứu giáo dục Nga
khẳng định rằng: Kết quả toàn bộ hoạt động quản lý của quản lý nhà trường
phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn hoạt động giảng dạy của đội
ngũ giáo viên.
Tác giả P.V Zinmin, M. I. Kônđakốp, N. I. Saxerđôtôp đi sâu nghiên
cứu lãnh đạo công tác giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, các ông cho đây
là khâu then chốt trong hoạt động quản lý của lãnh đạo nhà trường.
Hình thức hoạt động dạy học 2 buổi/ngày đã có cách đây khá lâu ở
nhiều nước trên thế giới, như châu Âu, châu Mỹ và ngay cả các nước trong
khu vực châu Á như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Sinhgapore, Thái Lan, Trung
Quốc,… cũng áp dụng đại trà và có hiệu quả.
1.1.2. Ở trong nước
Trong tiến trình lãnh đạo, Đảng và Nhà nước đã quan tâm và tạo ra
nhận thức đúng đắn về vai trò của giáo dục đối với sự phát triển công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước. Nghị quyết Trung Ương II khóa VIII của Đại hội
đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam xác định “Cùng với khoa học và công
nghệ giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu” [1, tr. 10]. Bước vào thời
kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giáo dục và đào tạo trở thành một
6

trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định tới tốc độ và quy mô phát triển.
Như vậy, Đảng và Nhà nước đã coi giáo dục là “quốc sách hàng đầu” toàn xã
hội có ý thức chăm lo cho giáo dục, vì giáo dục đã tạo nên nguồn lực con
người phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội.
Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê nin và tư tưởng Hồ Chí
Minh làm kim chỉ nam cho các nhà khoa học Việt Nam tiếp cận quản lý giáo
dục, quản lý trường học, quản lý hoạt động dạy học. Bằng sự tổng hòa các tri
thức của Quản lý giáo dục, Giáo dục học, Tâm lý học, Xã hội học, Kinh tế
học,… Ở Việt Nam nhiều nhà sư phạm đã đi sâu nghiên cứu một cách toàn
diện về vai trò, vị trí, nhiệm vụ, tổ chức quá trình dạy học, thấy được việc
nâng cao chất lượng dạy học trên lớp sẽ quyết định chất lượng dạy học.
Những ưu điểm, nhược điểm của quá trình dạy học trên lớp và nhận thức đúng
về bản chất quá trình dạy học, mối quan hệ giữa hoạt động dạy và hoạt động
học, vai trò của người dạy và người học, sự đổi mới hiện nay về giáo dục, đổi
mới nội dung và những biện pháp tổ chức dạy học trên lớp, trang thiết bị cơ sở
vật chất phục vụ cho dạy học. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học trên lớp.
Các nhà khoa học đã thể hiện trong các công trình nghiên cứu của mình một
cách khoa học về các khái niệm quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học,
quản lý hoạt động dạy học cùng các chức năng, nguyên tắc, phương pháp quản
lý,… Đó là các công trình khoa học, các tác phẩm, bài viết của các tác giả GS
Hà Thế Ngữ (1929 – 1990), Đặng Vũ Hoạt, Nguyễn Lân, Nguyễn Cảnh Toản,
Nguyễn Quang Uẩn, Đặng Quốc Bảo, Hồ Ngọc Đại, Bùi Minh Hiền, Trần
Kiểm, Trần Quốc Thành, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Nguyễn Trọng Hậu, Nguyễn
Quốc Chí,… Các kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học giáo dục đã đem lại
cho chúng ta những tri thức về phương pháp luận nghiên cứu có giá trị cao
trong quản lý giáo dục và quản lý hoạt động dạy học.
Để giải quyết từng bước cho chất lượng thực chất của giáo dục nước ta,
ngành giáo dục và đào tạo đã triển khai cuộc vận động lớn về việc “Nói

7


không với tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục” nhằm lập lại kỷ cương
trong dạy học, phát huy niềm tự hào và tự trọng nghề nghiệp của mỗi thầy
giáo cô giáo, khẳng định trách nhiệm và sứ mạng vẻ vang của ngành giáo dục,
của mỗi nhà trường, của các thầy cô giáo trong việc tạo ra nguồn nhân lực cho
đất nước.
Ở nước ta, với bậc tiểu học, việc chỉ đạo dạy học 2 buổi/ngày đã được
Bộ Giáo dục và Đào tạo cụ thể hóa trong từng giai đoạn. Tức là có chỉ đạo, có
tổ chức thực hiện thống nhất trong cả nước. Dạy học 2 buổi/ngày ở trường
tiểu học cũng là một trong các tiêu chí đánh giá của trường tiểu học đạt chuẩn
Quốc gia, phổ cập giáo dục tiểu học và phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ
tuổi, kiểm định chất lượng trường tiểu học các cấp độ,… Về vấn đề này đã có
một số công trình nghiên cứu khoa học, những hội thảo, tham luận, đề cập
đến về dạy học 2 buổi/ngày đối với tiểu học, trung học cơ sở như:
1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc Quản lý Trường tiểu học 2
buổi/ngày ở Nga Sơn – Thanh Hóa của tác giả Trần Công Định.
2. Một số biện pháp quản lý con người của hiệu trưởng nhằm nâng cao
hiệu quả dạy học 2 buổi/ngày ở Trường tiểu học Hoàn Kiếm của tác giả
Dương Kim Tuyến.
3. Một số giải pháp xây dựng chương trình tiểu học Dạy học 2
buổi/ngày tại Quận 3 – Thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Vũ Thị Mỹ Hạnh.
4. Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu học thuộc quận Tân
Bình thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Lê Huy Hoàng – Viện Chiến lược và
chương trình giáo dục thành phố Hồ Chí Minh năm 2006.
5. Quản lý dạy học 2 buổi/ngày tại các trường trung học cơ sở thuộc
quận Ba Đình thành phố Hà Nội của tác giả Lưu Văn Định – Viện khoa học
giáo dục Việt Nam năm 2008.
Các công trình nghiên cứu khoa học, bài viết, tham luận trên đã khái

quát được những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý giáo dục về dạy học 2
8


buổi/ngày và dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học, hệ thống hóa được các khái
niệm công cụ phục vụ cho việc nghiên cứu, điều tra hoạt động dạy học và
biện pháp quản lý hoạt động dạy học 2 buổi/ngày tại các trường tiểu học,
trung học cơ sở trên địa bàn nghiên cứu. Các đề tài nghiên cứu, các bài viết,
tham luận cũng đã khẳng định được những thành công và hạn chế của việc
quản lý hoạt động dạy học 2 buổi/ngày trên địa bàn nghiên cứu. Trên cơ sở
đó, các tác giả cũng đề ra được các biện pháp quản lý dạy học 2 buổi/ngày cụ
thể, phù hợp với đối tượng nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng hoạt động
dạy học và giáo dục ở địa phương. Mỗi công trình đề cập đến những khía
cạnh khác nhau nhưng điểm chung nhất là khẳng định vai trò của quản lý
trong công tác dạy học 2 buổi/ngày ở các trường tiểu học. Chính vì vậy các
công trình nghiên cứu thực sự có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn về hoạt
động quản lý giáo dục của từng địa phương, đồng thời là những viên gạch
hồng xây dựng nền tảng cho hệ thống các biện pháp quản lý dạy học 2
buổi/ngày của nước ta.
Dạy học 2 buổi/ngày là xu thế chung, tất yếu của thời đại, đáp ứng nhu
cầu học tập ngày càng cao của xã hội, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng. Đây là vấn đề cần được tiếp tục
nghiên cứu trong thực tiễn quản lý giáo dục hiện nay. Đặc biệt, trên địa bàn
huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc vấn đề quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở các
trường tiểu học cũng chưa được quan tâm nghiên cứu. Do vậy tác giả chọn
vấn đề Quản lí dạy học 2 buổi/ngày tại các trường Tiểu học để làm đề tài của
luận văn. Việc thực hiện nghiên cứu tại huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc được
xem như một địa bàn nghiên cứu cụ thể, kết quả nghiên cứu không chỉ đáp ứng
đòi hỏi của huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc mà còn là tài liệu hữu ích cho
các địa phương khác tham khảo trong công tác quản lý dạy học 2 buổi/ngày ở

tiểu học.

9


1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Mọi hoạt động của xã hội đều cần tới quản lý để thực hiện những hoạt
động kết hợp những con người, người trong các nhóm, các tổ chức nhằm đạt
được những mục tiêu chung, hay nói cách khác quản lý là một yếu tố cần thiết
để đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân để thực hiện các mục tiêu chung.
Thuật ngữ quản lý được hiểu theo nhiều khía cạnh khác nhau trên cơ sở
những tiếp cận khác nhau.
Theo từ điển Tiếng Việt do trung tâm ngôn ngữ Hà Nội xuất bản năm
1992, quản lý có nghĩa là:
“Trông coi và giữ gìn theo những yêu cầu nhất định”.
Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc “Hoạt động
quản lý là các tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người
quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) – trong một tổ chức – nhằm
làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức”. [8, tr 9]
Hiện nay, hoạt động quản lý thường được định nghĩa rõ hơn: Quản lý là
quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động
(chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra. [ 8, tr.9]
Khái quát ý kiến của nhiều tác giả khác nhau có thể xác định: Quản lý
là sự tác động có định hướng, có mục đích, có kế hoạch và có hệ thống dựa
trên những cơ sở khoa học và xu hướng phát triển khách quan của xã hội, của
chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý, nhằm chuyển đối tượng quản lý từ
trạng thái này sang trạng thái khác theo mong muốn của nhà quản lý.
Như vậy, Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích của chủ thể
quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra.

1.2.2. Quản lý giáo dục
Giáo dục là một dạng hoạt động đặc biệt có nguồn gốc từ xã hội. Bản
chất của hoạt động giáo dục là quá trình truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm
10


lịch sử - xã hội của các thế hệ loài người, nhờ có giáo dục mà các thế hệ nối
tiếp nhau phát triển, tinh hoa văn hóa nhân loại được kế thừa, bổ sung, hoàn
thiện và trên cơ sở đó không ngừng phát triển.
Trong thuật ngữ, quản lý giáo dục được hiểu như việc thực hiện đầy đủ
các chức năng kế hoạch hóa, tổ chức, lãnh đạo, kiểm tra trên toàn bộ các hoạt
động giáo dục và tất nhiên cả những cấu phần tài chính và vật chất của các
hoạt động đó nữa. Do đó, quản lý giáo dục là quá trình thực hiện có định
hướng và hợp quy luật các chức năng kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm
tra nhằm đạt tới mục tiêu giáo dục đã đề ra. Hoặc quản lý giáo dục là quá
trình đạt tới mục tiêu trên cơ sở thực hiện có ý thức và hợp quy luật các chức
năng kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra.
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường hay nói rộng ra là
quản lý giáo dục là quản lý hoạt động dạy và học nhằm đưa nhà trường từ
trạng thái này sang trạng thái khác và dần đạt tới mục tiêu giáo dục đã xác
định”. [18, tr.61]
Các nhà quản lý giáo dục còn quan niệm: Quản lý giáo dục theo nghĩa
tổng quan là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng xã hội nhằm đẩy
mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội. Ngày nay, với
sứ mệnh phát triển giáo dục thường xuyên, công tác giáo dục không chỉ giới
hạn ở thế hệ trẻ mà còn rộng ra cho mọi người; tuy nhiên trọng tâm vẫn là
giáo dục thế hệ trẻ cho nên quản lý giáo dục được hiểu là sự điều hành hệ
thống giáo dục quốc dân, các trường trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý giáo dục là hệ thống
những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý

nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng,
thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà
tiêu điểm là hội tụ quá trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới
mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất”. [28, tr.31]
11


Từ các khái niệm về quản lý giáo dục mà các tác giả đưa ra, có thể hiểu
rằng: Quản lý giáo dục là quá trình tác động có kế hoạch, có tổ chức của các
cơ quan quản lý giáo dục các cấp tới các thành tố của quá trình dạy học - giáo
dục nhằm làm cho hệ giáo dục vận hành có hiệu quả và đạt tới mục tiêu giáo
dục nhà nước đề ra.
1.2.3. Quản lý nhà trường
Nhà trường là nơi kết tinh trình độ văn minh cụ thể của một quốc gia
trong một giai đoạn lịch sử - xã hội nhất định, là nơi thực hiện nhiệm vụ giáo
dục - đào tạo ở một cấp học, bậc học. Sản phẩm của nhà trường thể hiện ở học
sinh, những công dân tương lai của đất nước; sản phẩm này đạt mục tiêu nhân
cách ở mức độ nào là tùy thuộc vào nội dung, phương pháp, tổ chức giáo dục
của nhà trường và sự tiếp nhận giáo dục của mỗi học sinh.
Tại Điều lệ trường tiểu học đã quy định “Trường tiểu học là cơ sở giáo
dục của bậc tiểu học, bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân.
Trường tiểu học có tư cách pháp nhân và con dấu riêng”.
Về ý nghĩa xã hội, nhà trường là thiết chế chuyên biệt của xã hội thực
hiện chức năng tái tạo sức lao động cho xã hội và thực hiện chức năng giáo
dục đào tạo thanh thiếu niên nhằm đạt được các mục tiêu giáo dục của nhà
nước đã đề ra.
Từ các khái niệm về quản lý nhà trường, ta có thể hiểu quản lý trường
tiểu học là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra công việc của
giáo viên, học sinh và các lực lượng xã hội tham gia vào các hoạt động của
nhà trường, việc sự dụng các nguồn lực phù hợp (cơ sở vật chất, tài chính,

thông tin…) hướng vào việc hoàn thành có chất lượng và hiệu quả các mục
tiêu giáo dục đã đề ra. Bản chất của hoạt động quản lý này là ở chỗ tác động
của con người (chủ thể quản lý) tác động một cách có mục đích đến các thành
viên thuộc một hệ thống đơn vị nhằm đạt được các mục đích đã định.

12


1.2.4. Dạy học, dạy học 2 buổi / ngày
* Dạy học.
Nhiều tác giả cho rằng: “Dạy học là toàn bộ các thao tác có mục đích
nhằm chuyển các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các giá trị văn hóa mà nhân
loại đã đạt được hoặc cộng đồng đã đạt được vào bên trong một con người”.
Thực tiễn đã chứng tỏ dạy học là con đường trực tiếp và thuận lợi nhất
để giúp học sinh lĩnh hội được tri thức của loài người một cách có hệ thống về
cơ bản, rèn luyện học sinh có những thói quen cần thiết (phù hợp với lứa tuổi)
trong học tập, lao động, giao tiếp, lối sống… Chính hoạt động học tập sẽ kích
thích mạnh mẽ sự phát triển các chức năng của não và làm xuất hiện các điều
kiện để phát triển tư duy nhất là tư duy trìu tượng ở các em. Đặc biệt trong
quá trình học tập các em còn lĩnh hội được chính những cơ sở của phương
pháp học tập cũng như các thao tác cơ bản của tư duy. Những thay đổi về
nhiều mặt này có tác dụng hình thành to lớn đến sự hình thành và phát triển
nhân cách của các em.
Hoạt động dạy học thể hiện trong việc thực hiện nội dung, chương
trình, kế hoạch giáo dục đối với yêu cầu đầy đủ các môn học bắt buộc và các
môn tự chọn, các môn học năng khiếu,… theo chương trình, kế hoạch của Bộ
Giáo dục và Đào tạo.
Hoạt động dạy học được thể hiện ở trên lớp và thực hiện ở ngoài giờ
lên lớp. Khi thực hiện ngoài giờ lên lớp nhà giáo dục dùng cách thức vui chơi,
giải trí, văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan các di tích lịch sử của

địa phương, … để tăng cường kiến thức, thái độ, kỹ năng cho học sinh.
Hoạt động dạy (còn gọi là hoạt động giảng dạy) là hoạt động của giáo
viên tổ chức và điều khiển hoạt động học tập của người học, giúp cho người
học chiếm lĩnh được nội dung kiến thức, hình thành kỹ năng, những giá trị
theo mục đích giáo dục của nhà trường đã xác định.

13


Hoạt động dạy học bao gồm hai hoạt động dạy của giáo viên và hoạt
động học của học sinh, trong đó, việc tổ chức, điều khiển của người giáo viên:
đề ra mục đích, yêu cầu, nhận thức, thái độ học tập đối với người học; tổ chức
các hoạt động học thông qua các hình thức tổ chức dạy học để người học lĩnh
hội tri thức, có các kỹ năng cần thiết đồng thời đảm bảo mối liên hệ ngược
thông qua kiểm tra, đánh giá.
Thực chất của hoạt động dạy là thầy tổ chức, hướng dẫn, kiểm tra, điều
chỉnh hoạt động học của học sinh. Nói cách khác là thầy giúp trò tự hiểu được
bản thân mình, tự hoàn thiện và phát triển trong quá trình học tập. Hoạt động
dạy đạt kết quả cao khi có sự phối hợp thống nhất biện chứng giữa người dạy
và người học.
Hoạt động học (còn gọi là hoạt động học tập) là hoạt động đặc thù của
con người diễn ra có ý thức, có đối tượng nhằm mục đích lĩnh hội tri thức, kỹ
năng, kỹ xảo, những giá trị và phương thức hành động, học tập để phát triển
và hoàn thiện bản thân. Dưới ảnh hưởng của nhân tố đặc biệt là nhân tố người
thầy và hoạt động dạy, người học không ngừng vận động và phát triển đi lên
trong con đường nhận thức của bản thân.
Hoạt động học là một quá trình chủ động, tự giác của người học nhằm
chiếm lĩnh, đồng hóa thông tin để chuyển hóa thành tri thức và cuối cùng thay
đổi hành vi một cách tổng hợp.
Hoạt động học là quá trình người học càng ngày càng hoàn thiện các

năng lực và các phẩm chất hoạt động trí tuệ cũng như hoàn thiện thế giới
khoa học và các phẩm chất đạo đức, giúp người học ngày càng có tiền đề, cơ
sở mới để tiến hành học tập ở trình độ cao hơn.
* Mối quan hệ giữa hoạt động dạy và học.
Hoạt động dạy mang tính chất hai chiều, hai nhân tố trung tâm là hoạt
động dạy của thầy và hoạt động học của trò. Hai hoạt động này thống nhất với

14


nhau và phản ánh tính chất hai mặt của quá trình dạy học. Ở đây chúng ta có
một hệ thống, thống nhất giữa dạy và học.
Sự tác động qua lại trong hệ thống dạy và học chịu sự ảnh hưởng của
sự tác động qua lại chung trong hệ thống quá trình dạy học. Trong hệ thống
dạy và học, sự tác động của dạy mà thầy là chủ thể nhằm thúc đẩy hoạt động
nhận thức của học sinh, từ đó kết quả dạy học xét cho cùng chính là tập trung
ở kết quả nhận thức của học sinh và từ đó thay đổi hành vi của họ.
Như vậy chỉ có thể tìm thấy bản chất của quá trình dạy học ở hoạt động
nhận thức của bản thân học sinh. Hoạt động dạy học diễn ra trong những điều
kiện nhất định, hoạt động này đóng vai trò chỉ đạo, điều khiển, hướng dẫn; hoạt
động học đóng vai trò chủ động, tích cực, tự giác, sáng tạo nhằm đạt kết quả.
Xét cho cùng, hoạt động dạy học là một quá trình giao tiếp, hợp tác đa
dạng và biến đổi theo sự phát triển của xã hội. Hoạt động dạy học bao gồm
một chuỗi các tình huống diễn ra trong không gian và thời gian với hoàn cảnh
cụ thể các tình huống luôn thay đổi theo sự phát triển của vấn đề và theo hoàn
cảnh môi trường dạy học. Trong khi thực hiện môi trường giảng dạy, trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, trình độ hoạt động xã hội của người thầy đã
không ngừng được nâng cao, nhân cách của người thầy không ngừng được
hoàn thiện.
* Dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học:

Giáo dục học sinh trở thành những con người năng động, sáng tạo trong
tình hình xã hội và khoa học công nghệ thay đổi nhanh chóng hiện nay đang
trở thành vấn đề bức xúc của các nhà trường.
Dạy học 2 buổi/ngày là giải pháp tích cực để thực hiện mục tiêu giáo
dục toàn diện ở cấp tiểu học.
Dạy học 2 buổi/ngày nhà trường có thêm thời lượng cho việc tổ chức
các hoạt động giáo dục tập thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp, giúp học sinh
củng cố kiến thức và phát triển năng khiếu.
15


Dạy học 2 buổi/ngày có thêm thời lượng nên giảm bớt cường độ học
tập, khắc phục tình trạng quá tải đối với học sinh tiểu học.
Để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày yêu cầu cần phải có đủ số lượng giáo
viên theo quy định (1,5 giáo viên/lớp). Mặt khác cần phải có đủ các loại hình
như giáo viên dạy nhiều môn, giáo viên dạy các môn đặc thù, giáo viên dạy
tin học, ngoại ngữ và các môn năng khiếu khác trong nhà trường. Bên cạnh đó
vấn đề lớp học, phòng học đạt chuẩn cũng là một yếu tố không thể thiếu được
khi tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Dạy học 2 buổi/ngày cũng là một trong các tiêu chí của trường tiểu học
đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, mức độ 2; là một trong các tiêu chí của Phổ cập
giáo dục tiểu học, Phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 1 và 2.
1.2.5. Quản lý dạy học, quản lý dạy học 2 buổi/ngày
* Quản lý dạy học.
Quản lý hoạt động dạy học là quá trình tác động của chủ thể quản lý
vào hoạt động dạy học được tiến hành bởi giáo viên, học sinh và sự hỗ trợ của
các lực lượng giáo dục khác nhằm hoàn thành nhiệm vụ dạy học và đạt tới
mục tiêu dạy học.
Chủ thể quản lý hoạt động dạy học: Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, tổ
trưởng, tổ phó chuyên môn;

Đối tượng quản lý: Hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của
học sinh;
Như vậy, quản lý dạy học nhằm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ dạy học
đảm bảo cho học sinh nắm vững hệ thống tri thức khoa học; Rèn luyện kỹ
năng, kỹ xảo; hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của học sinh.
* Nhiệm vụ quản lý hoạt động dạy học
- Gắn hoạt động dạy học với việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện;
- Tạo động lực, môi trường, điều kiện thuận lợi, kích thích tinh thần lao
động sáng tạo của đội ngũ cán bộ, giáo viên;
16