1
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là đ tài nghiên c u c a riêng tôi.
Các s li u trích d n, k t qu nghiên c u c a lu n v n là hoàn toàn trung th c,
khách quan và ch a t ng đ
c công b trong b t k công trình khoa h c nào khác.
Hà N i, ngày 19 tháng 04 n m 2015
H c viên
Nguy n Th H
ng
2
L IC M
N
Sau kho ng th i gian làm lu n v n th c s v i đ tài "Nghiên c u đ xu t
gi i pháp phòng ch ng l , gi m nh thiên tai sông Hoàng Long- t nh Ninh Bình
khi xét đ n nh h
ng c a bi n đ i khí h u”, nay tôi đã hoàn thành v i s giúp
đ nhi t tình c a các th y cô giáo trong khoa k thu t tài nguyên n
c, b n bè cùng
gia đình .
Tôi xin trân tr ng c m n các th y, cô trong Khoa K thu t Tài nguyên n
các th y, cô
các b môn đã truy n đ t nh ng ki n th c chuyên môn trong th i
gian h c t p t i tr
ng.
c bi t, tôi xin đ
h
c,
c chân thành c m n PGS.TS Ph m Vi t Hòa đã t n tình
ng d n, giúp đ tôi th c hi n đ tài.
Xin trân tr ng c m n các b n bè trong l p Cao h c 21Q21 đã đóng góp nhi u
ý ki n quý báu, c m n các t ch c, cá nhân, c quan, đ n v đã nhi t tình giúp đ
tôi trong quá trình đi u tra thu th p tài li u cho b n lu n v n này.
Vì th i gian nghiên c u có h n, đ tài nghiên c u r t r ng liên quan đ n r t
nhi u tài li u c b n, kh i l
ng tính toán nhi u, kinh nghi m b n thân còn h n ch
nên không tránh kh i thi u sót. Tôi xin trân tr ng ti p thu các ý ki n đóng góp c a
các th y cô và các b n bè đ có th hoàn thi n lu n v n h n.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày 19 tháng 04 n m 2015
H c viên th c hi n
Nguy n Th H
ng
3
M CL C
M
U ..............................................................................................................8
CH
NG 1: T NG QUAN V L NH V C VÀ VÙNG NGHIÊN C U .12
1.1. T ng quan v l nh v c nghiên c u ..........................................................12
1.1.1. T ng quan v l nh v c nghiên c u trong n
c ...............................12
1.1.2. T ng quan v l nh v c nghiên c u ngoài n
c ...............................14
1.2. T ng quan v vùng nghiên c u ...............................................................15
1.2.1.
c đi m t nhiên vùng nghiên c u................................................15
1.2.2. Tình hình dân sinh kinh t và các yêu c u phát tri n c a vùng ......22
1.2.3. Tình hình l l t, úng ng p và các nguyên nhân gây ra l l t trên l u
v c sông Hoàng Long ................................................................................36
1.2.4. V n đ còn t n t i và c n nghiên c u..............................................38
1.3. T ng quan v bi n đ i khí h u và các k ch b n bi n đ i khí h u ...........39
1.3.1. T ng quan v bi n đ i khí h u .........................................................39
1.3.2. Các k ch b n bi n đ i khí h u c a Vi t Nam và vùng nghiên c u ..42
1.3.3. nh h
ng c a bi n đ i khí h u đ n l l t và úng ng p l u v c sông
Hoàng Long ...............................................................................................45
CH
NG 2: NGHIÊN C U C
S
XU T PHÒNG CH NG L ,
L T VÀ GI M NH THIÊN TAI CHO SÔNG HOÀNG LONG KHI XÉT
N NH H
NG C A BI N
I KHÍ H U ..........................................48
2.1. V n đ t h p l và úng ng p trên l u v c sông Hoàng Long ...............48
2.2. Phân tích và đánh giá th c tr ng và kh n ng phòng ch ng l c a h
th ng công trình trong vùng ...........................................................................50
2.2.1. H th ng đê đi u và hi u qu phòng l ...........................................50
2.2.2. Các khu phân, ch m và ng p l thu c sông Hoàng Long ...............56
2.2.3. Th c tr ng tuy n thoát l sông Hoàng Long ...................................57
2.3. Phân tích nh h
ng c a đ nh h
ng phát tri n kinh t - xã h i đ n yêu
c u phòng tránh l l t c a vùng .....................................................................61
4
CH
NG 3:
XU T VÀ L A CH N GI I PHÁP PHÒNG CH NG
L , L T VÀ GI M NH
LONG D
I TÁC
THIÊN TAI CHO L U V C SÔNG HOÀNG
NG C A BI N
I KHÍ H U ..............................62
3.1. Phân vùng phòng ch ng l , l t ................................................................62
3.1.1. Khái ni m v phân vùng...................................................................62
3.1.2. C s phân vùng phòng ch ng l , l t. .............................................62
3.1.3. Các ph
ng pháp phân vùng phòng ch ng l , l t và k t qu phân
vùng ............................................................................................................63
3.2. M c tiêu và tiêu chu n ch ng l l u v c sông Hoàng Long ..................64
3.2.1. M c tiêu ...........................................................................................64
3.2.2. Tiêu chu n ch ng l .........................................................................64
3.3.
xu t các gi i pháp ch ng l , l t và gi m nh thiên tai cho l u v c
sông Hoàng Long ...........................................................................................66
3.3.1. Nâng c p các tuy n đê .....................................................................68
3.3.2. Phân ch m l ...................................................................................68
3.3.3. Xây d ng h ch a th
ng du c t, gi m l .......................................68
3.4. Tính toán l a ch n gi i pháp ch ng l , l t và gi m nh thiên tai ...........71
3.4.1. L a ch n mô hình tính toán thu l c. ..............................................71
3.4.2. Tài li u s d ng trong tính toán ......................................................74
3.4.3. Ki m nghi m và xác đ nh b thông s c a mô hình ........................76
3.4.4. Các tr
ng h p tính toán đ l a ch n ph
ng án phòng l xét đ n
bi n đ i khí h u..........................................................................................80
3.4.5. Phân tích và l a ch n gi i pháp ch ng l , l t và gi m nh thiên tai
....................................................................................................................88
K T LU N VÀ KI N NGH ........................................................................111
TÀI LI U THAM KH O..............................................................................113
5
DANH M C B NG BI U
B ng 1.1: L u l
ng bình quân tháng t i các tr m ............................................19
B ng 1.2: M c n
c th c đo l n nh t t i các sông tr c .....................................20
B ng 1.3: Hi n tr ng phát tri n dân s đ n n m 2012 ......................................23
B ng 1.4: C c u phát tri n nông nghi p t nh Ninh Bình .................................24
B ng 1.5: Di n bi n di n tích gieo tr ng các n m ............................................24
B ng 1.6 : Di n bi n di n tích, n ng su t, s n l
ng t 2007-2012 .................25
B ng 1.7: Hi n tr ng phát tri n ch n nuôi .........................................................26
B ng 1.8: T ng h p dân sinh vùng phân, ch m l ............................................29
B ng 1.9: Hi n tr ng s d ng đ t vùng phân ch m l ......................................29
B ng 1.10: Hi n tr ng c s h t ng vùng phân, ch m l ................................31
B ng 1.11 : D báo phát tri n dân s theo các giai đo n ..................................32
B ng 1.12: D báo c c u GDP t nh Ninh Bình theo các giai đo n .................33
B ng 1.13: D báo phát tri n ch n nuôi theo các giai đo n ...............................33
B ng 2.1 : T ng h p hi n tr ng các tuy n đê chính sông Hoàng Long .............55
B ng 2.2 : Các tuy n đê b i ch ng l ti u mãn sông Hoàng Long ....................55
B ng 2.3: Phân b di n tích m t b ng các khu phân ch m l theo cao đ .......57
B ng 2.4 : M t c t ngang tuy n thoát l t i m t s v trí trên dòng chính sông
Hoàng Long ........................................................................................................59
B ng 3.1: Li t kê các tr n l l n trên sông Hoàng Long ..................................65
B ng 3.2: L
ng m a 3 ngày MAX ng v i các tr n l l n t i các tr m đo.....65
B ng 3.3 : K t qu tính toán t n su t m c n
c l n nh t t i các tr m (hoàn
nguyên) ...............................................................................................................66
B ng 3.4: M c n
c l n nh t c a các tr n l l n đo đ
c t i các tr m quan tr c
trên sông Hoàng Long, sông áy .......................................................................66
B ng 3.5:
ng đ c tính h H ng Thi ............................................................69
B ng 3.6: Các thông s c b n c a h H ng Thi theo giai đo n nghiên c u ...70
6
B ng 3.7: K t qu m c n
c l n nh t tính toán và th c đo th i k mô ph ng
mùa l n m 1996 t i m t s v trí .......................................................................76
B ng 3.8: K t qu m c n
c l n nh t tính toán và th c đo th i k ki m đ nh
mùa l n m 2004 t i m t s v trí .......................................................................78
B ng 3.9: M c thay đ i l
ng m a và b c h i (%) so v i th i k 1970 – 1999
k ch b n phát th i A1B cho n m 2020 và 2050..................................................80
B ng 3.10 : M c thay đ i l
ng m a (%) so v i th i k 1970 – 1999 k ch b n
A2 .......................................................................................................................81
B ng 3.11: Thay đ i l u l
ng, dòng ch y mùa l trung bình nhi u n m theo
k ch b n bi n đ i khí h u A1B ...........................................................................83
B ng 3.12 : Thay đ i dòng ch y mùa l trung bình nhi u n m theo k ch b n
bi n đ i khí h u A2 ............................................................................................84
B ng 3.13: M c n
c l l n nh t d c sông Hoàng Long theo các tr
ng h p
tính .....................................................................................................................93
B ng 3.14: Hi u qu gi m m c n
B ng 3.15: T ng l
ng, l u l
c cao nh t .................................................95
ng l - Theo các tr
ng h p ............................97
7
DANH M C HÌNH
Hình 1.1: L u v c sông Hoàng Long và vùng ph c n ....................................16
Hình 2.1 : Kh n ng g p g gi a l các sông.....................................................48
Hình 2.2: Hi n tr ng các tuy n đê sông Hoàng Long ........................................60
Hình 2.3: Hi n tr ng các khu phân ch m l sông Hoàng Long .........................60
ng đ c tính h H ng Thi ............................................................69
Hình 3.1:
Hình 3.2. S đ tính toán thu l c h th ng sông H ng - Thái Bình.................75
Hình 3.3:
ng quá trình m c n
c th c đo và tính toán mô ph ng mùa l
1996 trên sông áy. ............................................................................................77
Hình 3.4:
ng quá trình m c n
c th c đo và tính toán mô ph ng mùa l
1996 trên sông Hoàng Long. ..............................................................................77
Hình 3.5:
ng quá trình m c n
c th c đo và tính toán mô ph ng mùa l
2004 tr m Ph Lý - Sông áy ............................................................................78
Hình 3.6:
ng quá trình m c n
2004 tr m B n
Hình 3.7:
c th c đo và tính toán mô ph ng mùa l
- sông Hoàng Long ...............................................................79
ng quá trình m c n
c th c đo và tính toán mô ph ng mùa l
2004 tr m Nam
nh - Sông ào .......................................................................79
Hình 3.8: M c n
c l n nh t d c sông Hoàng Long theo các tr
Hình 3.9:
ng quá trình m c n
ct iB n
theo các tr
ng h p ........99
ng h p c t l c a
h H ng Thi. .......................................................................................................99
Hình 3.10: Quá trình Qđ n; Qx h H ng Thi và Q B n đ tr
c và sau khi có
đi u ti t Wpl = 42 tri u m3 .............................................................................100
Hình 3.11: Quá trình Qđ n; Qx h H ng Thi và QB n đ tr
c và sau khi có
đi u ti t Wpl = 34 tri u m3 .............................................................................100
..........................................................................................................................101
Hình 3.12: Quá trình Qđ n; Qx h H ng Thi và QB n đ tr
c và sau khi có
đi u ti t Wpl = 30 tri u m3 .............................................................................101
8
M
1. Tính c p thi t c a
U
tài
Ninh Bình có v trí n m
phía Tây Nam
ng b ng sông H ng, có đ c thù
là đ a hình chia thành 3 vùng: vùng núi bán s n đ a, vùng đ ng chiêm tr ng và
vùng đ ng b ng ven bi n.
a hình d c d n t B c xu ng Nam t Tây sang
ông. Phía Tây g m các huy n Nho Quan, Gia Vi n, Hoa L có đ i núi và đ ng
b ng xen k , là b t l i chính cho vi c ch ng úng do khi m a l n gây l quét, úng
ng p nhanh chóng. Bên c nh đó, đ c đi m th y th t nh v i sông Hoàng Long có
l u v c t Hòa Bình vào sông
ngoài sông luôn cao h n m c n
áy t i Gián Kh u, vào mùa m a, l m c n
c trong đ ng, vì th vi c tiêu úng th
c
ng g p
r t nhi u khó kh n.
Sông Hoàng Long là con sông n i đ a l n nh t c a t nh Ninh Bình, b t
ngu n t vùng núi t nh Hoà Bình g m 3 nhánh chính là sông Bôi, sông
p, sông
L ng và m t s nhánh nh h p thành. Có ch đ thu v n r t đa d ng. Th i k
mùa l , sông Hoàng Long v a b tác đ ng c a l th
Bôi, L ng và sông
ng ngu n c a 3 nhánh sông
p d n v . M t khác còn ch u tác đ ng r t l n c a l sông
áy, l sông H ng phân qua sông ào Nam
nh. T h p c a 3 d ng l này khá
ph c t p, ít khi xu t hi n đ ng b 3 d ng l l n nh t, nh ng th
l trung bình và m c n
c cao trên sông
ng g p
d ng
áy làm c n tr vi c tiêu thoát l c a
sông Hoàng Long, nh t là hai huy n Nho Quan và Gia Vi n, t nh Ninh Bình.
Khu v c t nh Ninh Bình đã nhi u l n đ
c l p quy ho ch thu l i nh :
Quy ho ch hoàn ch nh thu nông 1973-1974; Quy ho ch thu l i vùng Ninh
Bình-B c Lèn n m 1994-1995; Quy ho ch thu l i l u v c sông
2000,..các nghiên c u quy ho ch tr
áy n m
c đây đã đ a ra các gi i pháp phòng,
ch ng l cho t nh Ninh Bình. K t qu cho t i nay t nh đã có m t h th ng các
công trình thu l i phòng ch ng l t bão to l n, góp ph n quan tr ng trong công
tác phòng ch ng và gi m nh thiên tai c a t nh. Tuy nhiên tr
hình th i ti t ngày càng b t l i, do n m
c di n bi n tình
v trí h l u các sông và có đ a hình
9
khá ph c t p, do v y Ninh Bình th
ng xuyên b đe do và ch u nh h
ng tr c
ti p là l sông Hoàng Long.
Theo trung tâm Khí t
ng th y v n t nh, mùa m a, bão l n m 2013 tình
hình th i ti t, th y v n có nhi u di n bi n ph c t p khó l
xu t bão, c
ng.
c bi t là c
ng
ng xu t l có th ngày càng gia t ng. V di n bi n th y v n, trên
các sông c a t nh có kh n ng xu t hi n ít l h n nh ng do h th ng sông Hoàng
Long có l u v c nh , đ a hình d c, kh n ng t p trung n
ch đ ng đ phòng l xu t hi n nhanh, c
c nhanh, vì v y c n
ng xu t cao và b t th
m a l n c c b trên l u v c gây ra, đ nh l có th v
Vi c nghiên c u và th c hi n các ph
ng do các tr n
t báo đ ng 3...
ng án phòng, ch ng l sông Hoàng
Long g p r t nhi u khó kh n, vì ph i đ u t r t l n, m t nhi u th i gian.Vì v y vi c
“Nghiên c u đ xu t gi i pháp phòng ch ng l , gi m nh thiên tai sông Hoàng
Long- t nh Ninh Bình khi xét đ n nh h
ng c a bi n đ i khí h u ” là h t s c c n
thi t và c p bách.
2. M c tiêu nghiên c u
Phân tích và đánh giá tình hình l l t, úng ng p và các nguyên nhân gây ra l
l t trên l u v c sông Hoàng Long khi xét đ n nh h
ng c a bi n đ i khí h u. T
đó đ xu t và l a ch n gi i pháp phòng ch ng l , l t và gi m nh thiên tai cho l u
v c sông Hoàng Long
3.
it
+
ng và ph m vi nghiên c u.
it
ng nghiên c u: Các nguyên nhân và quá trình l l t,hi n tr ng các
công trình và gi i pháp phòng ch ng l l t d
i bi n đ i khí h u c a l u v c sông
Hoàng Long thu c t nh Ninh Bình.
+ Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u v l l t d
i tác đ ng c a bi n đ i khí
h u c a l u v c sông Hoàng Long t nh Ninh Bình đ n nh ng n m 2050. Di n tích
l u v c c a sông Hoàng Long tính đ n Gián Kh u là: 1.550km2.
4. Cách ti p c n và ph
4.1. Cách ti p c n
(1) Ti p c n t ng h p
ng pháp nghiên c u.
10
Thu th p tài li u liên quan đ n vùng nghiên c u:
+ Tài li u v đ c đi m t nhiên có nh h
đ ng và bi n đ i n
nh
ng đ n quá trình hình thành, v n
c trên các l u v c bao g m: Tài li u đ a hình, đ a m o, th
ng, th m ph th c v t, tài li u khí t
ng th y v n c a các tr m trong vùng và
lân c n vùng nghiên c u.
+ Tài li u hi n tr ng dân sinh kinh t , hi n tr ng các công trình ch ng l .
+ Tài li u v di n bi n và thi t h i c a các tr n l l n đã x y ra.
+ Tài li u t ng k t các bi n pháp ki m soát l đã th c hi n t tr
c t i nay, v
các bài h c thành công và th t b i trong phòng ch ng bão, l l t.
(2) Ti p c n kh o sát th c đ a
i u tra, kh o sát th c đ a đ đánh giá hi n tr ng khai thác, v n hành công trình,
các đ c đi m t nhiên kinh t xã h i có liên quan và nh h
ng đ n vùng nghiên c u,
đ c bi t kh o sát hi n tr ng công trình tiêu và phòng ch ng l .
(3) Ti p c n k th a, phát tri n các k t qu nghiên c u và ti p thu công ngh
S d ng các ph n m m tính toán và các ph n m m ng d ng khác đ ph c v
công tác tính toán đ đ a ra ph
4.2. Ph
ng án phòng ch ng l l t.
ng pháp nghiên c u.
Lu n v n s d ng các ph
ng pháp sau:
- Ph
ng pháp k th a;
- Ph
ng pháp chuyên gia;
- Ph
ng pháp thu th p tài li u, s li u;
- Ph
ng pháp phân tích, x lý, đánh giá s li u;
- Ph
ng pháp s d ng mô hình toán;
5. K t qu đ t đ
c
Lu n v n s đ t đ
c các k t qu chính sau:
+ Phân tích và đánh giá đ
c tình hình l l t, úng ng p và các nguyên nhân
gây ra l l t trên l u v c sông Hoàng Long
+ Phân tích đ
c các k ch b n bi n đ i khí h u và nh h
h u đ n l l t và úng ng p l u v c sông Hoàng Long
ng c a bi n đ i khí
11
+ Phân tích đ
c các c s đ xu t gi i pháp phòng ch ng l , l t và gi m nh
thiên tai cho sông Hoàng Longkhi xét đ n nh h
+ Phân tích và l a ch n đ
ng c a bi n đ i khí h u
c gi i pháp phòng ch ng l , l t và gi m nh thiên
tai cho l u v c sông Hoàng Long.
12
CH
NG 1: T NG QUAN V L NH V C VÀ VÙNG NGHIÊN C U
T ng quan v l nh v c nghiên c u
1.1.
1.1.1. T ng quan v l nh v c nghiên c u trong n
L l n trên th
c
ng ngu n là m i hi m h a hàng n m đ i v i Th đô Hà N i và
đ ng b ng sông H ng là vùng dân c có dân c đông đúc (kho ng 18 tri u ng
c ng là vùng kinh t quan tr ng c a n
i)
c ta. B i v y, phòng ch ng l l t là m t
trong nh ng nhi m v quan tr ng trong quy ho ch khai thác qu n lý h th ng sông
H ng.
ng b ng sông H ng là vùng kinh t và dân sinh quan tr ng c a c n
nên công tác quy ho ch phòng l cho đ ng b ng sông H ng đã đ
c
c th c hi n trong
các d án và nhi u nghiên c u khác nhau.
tài " ánh giá kh n ng phân l sông
áy và s d ng l i các khu phân
ch m l " do 3 c quan cùng th c hi n đ ng th i (Vi n Khí t
ng Th y v n, Tr
ng
i h c Thu l i, Vi n Quy ho ch Th y l i).
Thành qu :
tài đã gi i quy t đ
H ng - Thái Bình. Xét đ n tr
sông
c ph n th y l c h l u c a h th ng sông
ng h p v n hành h Hoà Bình, Thác Bà, phân l
áy và ch m l Tam Thanh, L
ng Phú, L
hành d báo th nghi m t i Vi n Khí t
ng Phú - Qu ng Oai.
ng Th y v n, Tr
Vi n Quy ho ch Th y l i, tuy nhiên k t qu ch a đ
ng
ã có ti n
i h c Thu
l i,
c đánh giá.
C n nghiên c u ti p: M c tiêu c a các đ tài chú tr ng vào tính toán mô
ph ng l đ áp d ng cho quy ho ch phòng ch ng l , không chú tr ng đ n d báo l ;
Vì đây là mô hình th y l c không c p nh t đ
c sai s do s thay đ i đ a hình,
thay đ i đ nhám lòng sông, cho nên k t qu ch a th h ên đ
Không g n k t v i các mô hình th y v n phía th
c kh n ng d báo;
ng l u đ tr thành m t công
ngh d báo cho toàn h th ng sông H ng-Thái Bình.
tài "Xây d ng công c mô ph ng s ph c v cho đ xu t, đánh giá và
đi u hành các ph
ng án phòng ch ng l sông H ng - Thái Bình" (Vi n C h c)
Thành qu : ã áp d ng m t s các mô hình th y l c nh VRSAP, TL1, TL2,
TELEMAC2-D đ tính toán thu l c cho h l u h th ng sông H ng - Thái Bình,
phân l sông
áy và ch m l Tam Thanh, L
ng Phú, L
ng Phú - Qu ng Oai.
13
tài đã th nghi m các mô hình r t công phu b ng các bài toán m u (test cases)
đ đ mb ođ
c kh n ng áp d ng c a các mô hình.
C n nghiên c u ti p: T
ng t nh tr
ng h p
trên, nh tên c a đ tài đã
nêu rõ, đ tài ch chú tr ng vào tính toán mô ph ng l đ áp d ng cho quy ho ch
phòng ch ng l , không ph i là mô hình d báo l ; vì đây là mô hình th y l c, do đó
không c p nh t đ
c sai s do s
thay đ i đ a hình, thay đ i đ nhám lòng sông,
cho nên k t qu ch a th hi n đ
hình th y v n phía th
c kh n ng d báo; không g n k t v i các mô
ng l u đ tr thành m t công ngh d báo cho toàn h th ng
sông H ng-Thái Bình.
i v i sông Hoàng Long, trong các nghiên c u c a Vi n Quy ho ch
Th y l i, đ c bi t là d án Quy ho ch th y l i khu v c Ninh Bình – B c Lèn, đã
k t lu n ph i phân l vào khu v c Gia T
ng –
c Long (Gia Vi n) và phân l
vào khu v c L c Khoái (Nho Quan-Ninh Bình) khi l v
Tiêu chu n ch ng l cho sông Hoàng Long t
t
ng đ
t tiêu chu n thi t k .
ng l l ch s n m 1985,
ng ng t n su t kho ng 2%÷3%, th p h n so v i h th ng sông H ng nên chu
k phân l c a khu v c này ng n h n so v i sông H ng. Trong d án “Quy ho ch
s d ng t ng h p ngu n n
c l u v c sông H ng, Thái Bình (2002-2007)” đã
rút ra k t lu n vi c xây d ng đ p đi u ti t trên sông
gi m đáng k m c n
c sông
ào Nam
nh có th
áy. K t qu này cho phép xem xét đi u ti t l
sông H ng đ h tr cho vi c nghiên c u xóa các khu phân ch m l vùng Nho
Quan và Gia Vi n c a t nh Ninh Bình và xem xét vi c t o dòng ch y th
xuyên vào sông
d ng l i
Nam
áy trong th i k
m c đ đánh giá nh h
mùa l . Tuy nhiên, trong d
án này m i
ng c a vi c xây d ng đ p ng n l sông
nh và kênh Qu n Liêu đ n s
gi m th p m c n
c sông
ng
ào
áy t i Ninh
Bình mà không đ a gi i pháp v kh n ng xóa b các khu ch m l .
i v i sông Hoàng Long hi n ch a có nh ng nghiên c u đ y đ v xóa
b các khu ch m l , m c dù tiêu chu n ch ng l cho đê sông Hoàng Long r t th p
so v i h th ng sông H ng. K t qu nghiên c u c a các đ tài và d án trên là
nh ng c n c cho vi c th c hi n nh ng n i dung nghiên c u c a đ tài này.
14
1.1.2. T ng quan v l nh v c nghiên c u ngoài n
Th gi i hi n nay đang
trong th i k bi n đ i khí h u, nh ng tr n l l n
xu t hi n ngày càng nhi u ( n
, Banlades, Trung Qu c, Philipin, Mianma,
M ,...) đã gây thi t h i nghiêm tr ng v ng
th gia t ng c v t n su t l n c
c
i và c a. Thiên tai l l t đang có xu
ng đ . Nhi u nhà khoa h c, nhi u t ch c qu c t
đã t p trung nghiên c u nh m tìm ra các gi i pháp phòng ch ng và phòng tránh h u
hi u gi m thi t h i do l l t gây ra.
l t th
n
i v i các n
ng g n v i qu n lý tài nguyên, môi tr
c phát tri n các nghiên c u v l
ng theo l u v c sông.
i v i các
c đang phát tri n vi c d báo, c nh báo l l t còn g p nhi u khó kh n, các
nghiên c u ch y u ph c v cho công tác phòng tránh, gi m nh thiên tai.
Trên th gi i vi c nghiên c u, áp d ng các mô hình th y v n, th y l c cho các
m c đích trên đã đ
c s d ng khá ph bi n; nhi u mô hình đã đ
c xây d ng và
áp d ng cho d báo h ch a, d báo l cho h th ng sông, cho công tác qui ho ch
phòng l . M t s mô hình đã đ
c ng d ng th c t trong công tác mô ph ng và d
báo dòng ch y cho các l u v c sông có th đ
- Trung tâm khu v c, START
c li t kê ra nh sau:
ông Nam á (Southeast Asia
Regional Center) đang xây d ng "H th ng d
v c sông Mê Kông". H th ng này đ
báo l
START
th i gian th c cho l u
c xây d ng d a trên mô hình th y v n khu
v c có thông s phân b , tính toán dòng ch y t m a. H th ng d báo đ
c phân
thành 3 ph n: thu nh n s li u t v tinh và các tr m t đ ng, d báo th y v n và d
báo ng p l t. Th i gian d ki n d báo là 1 ho c 2 ngày.
- Vi n i n l c (EDF) c a Pháp đã xây d ng ph n m m TELEMAC tính các
bài toán thu
l c 1 và 2 chi u. TELEMAC-2D là ph n m m tính toán th y l c
2 chi u, n m trong h
th ng ph n m m TELEMAC. TELEMAC-2D đã đ
c
ki m nghi m theo các tiêu chu n nghiêm ng t c a Châu Âu v đ tin c y; mô hình
này đã đ
c áp d ng tính toán r t nhi u n i
Vi t Nam, mô hình đã đ
Thu
l i - Thu đi n, Tr
C ng hòa Pháp và trên th gi i.
c cài đ t t i Vi n C h c Hà N i và Khoa Xây d ng ng
i h c K thu t
à n ng và đã đ
c áp d ng th
15
nghi m đ tính toán dòng ch y tràn vùng Vân C cđo n tr
p áy, l u v c sông H ng
c Hà N i, và tính toán ng p l t khu v c thành ph
à N ng.
- Trung tâm k thu t th y v n (M ) đã xây d ng b mô hình HEC-1 đ tính
toán th y v n, trong đó có HEC-1F là ch
trong sông. Mô hình đã đ
đã đ
c áp d ng
ng trình d báo l t m a và di n toán l
c áp d ng r t r ng rãi trên th gi i.
Indonesia, Thái Lan. Mô hình c ng đã đ
l h th ng sông Thu B n
Vi t Nam. G n đây, mô hình đ
thành HMS có giao di n đ ho thu n l i cho ng
Châu Á, mô hình
c áp d ng đ tính toán
c c i ti n và phát tri n
i s d ng.
1.2. T ng quan v vùng nghiên c u
1.2.1.
-
c đi m t nhiên vùng nghiên c u
V tri đ a lý:
Vùng nghiên c u g m toàn b t nh Ninh Bình có v trí đ a lý t 105o30’ đ n
106o10’ kinh đ
138.868 ha đ
ông và 20o00’đ n 20o30’ v đ B c, t ng di n tích t
nhiên
c gi i h n b i:
Phía B c và ông giáp t nh Hà Nam, Nam
nh ranh gi i là sông áy.
Phía Tây B c giáp t nh Hoà Bình.
Phía Tây, Tây Nam giáp v i Thanh Hoá, ranh gi i là đ
ng phân l u dãy Tam
i p và sông Càn.
Phía Nam là Bi n ông.
-
c đi m đ a hình:
Phía Tây Ninh Bình n m trong vùng ti p giáp gi a vùng đ ng b ng sông
H ng v i d i đá tr m tích
phía Tây, phía
ông Ninh Bình n m trong vùng tr ng
c a đ ng b ng sông H ng ti p giáp v i bi n đông, vì th Ninh Bình có đ a hình đa
d ng: có vùng n a đ i núi, vùng đ i núi xen l n ru ng tr ng, vùng đ ng b ng và ven
bi n
Xu th chung, đ a hình Ninh Bình có h
B c ÷ Nam t o h
ng thoát n
c chính ra sông
ng d c Tây B c ÷
ông Nam và
áy, sông Càn và Bi n. V i đi u
ki n đ a hình nh trên, bi n pháp công trình thu l i c ng r t đa d ng, có s liên h ,
ràng bu c trong vi c c p n
c, tiêu úng, thoát l và phòng ch ng l .
16
Hình 1.1: L u v c sông Hoàng Long và vùng ph c n
17
c đi m đ a ch t :
-
a ch t vùng nghiên c u khá ph c t p, ch y u là tr m tích có 3 h chính: h
Triát (T), h Neogen (N) và h
-
c đi m đ t đai - th nh
T (Q).
ng:
T ng qu đ t là 138.868 ha, phân b trên c 3 vùng sinh thái nh đã phân tích
ph n trên.
t đai vùng đ ng b ng r t thu n l i trong phát tri n nông nghi p thâm
canh, đ t đai vùng bãi b i ven bi n thu n l i trong phát tri n tr ng cói, nuôi tr ng
thu s n và đ t đai vùng đ i núi thu n l i phát tri n kinh t tr ng tr i.
c đi m khí t
-
ng - th y v n:
+ Ch đ m a: ph thu c vào s ho t đ ng c a ch đ gió mùa. T ng l
m a trung bình n m 1750 ÷ 1850mm, m a l n th
ng t p trung
ng
vùng núi cao
(ven dãy Tam i p, đ u ngu n sông Hoàng Long) và vùng bãi ven bi n. M a đ
c
phân b thành hai mùa rõ r t.
Nhìn chung khí h u c a Ninh Bình t
ng đ i thu n l i cho phát tri n nông
nghi p. Bên c nh đó thì Ninh Bình c ng ph i ch u nhi u thiên tai nh : Bão gây ra
gió m nh kèm theo m a l n gây hi n t
ng dâng n
c trên các sông; L l t và úng
ng p n i đ ng làm t n th t đ n tài s n, hoa màu, nh t là các huy n Nho Quan, Gia
Vi n, Yên Mô. Ngoài ra gió tây khô nóng và gió mùa đông B c c ng có nh h
ng
và gây thi t h i cho s n xu t nông nghi p c a t nh.
+ M ng l
i sông ngòi:
Sông Hoàng Long dài 125 km, đo n ch y gi a khu B c Ninh Bình là khu v c
h l u có chi u dài trên 31 km. Ch đ dòng ch y c a sông Hoàng Long r t ph c
t p:
+M cn
thu tri u và l
c mùa ki t ph thu c vào n
ng n
+ Mùa l , n
do m c n
c d nh lên t sông áy do nh h
c b sung vào sông áy t sông ào Nam
c l t th
nh.
ng du đ v đ n khu v c nghiên c u th
c l trên sông áy. Khi m c n
ng
ng b d n
c l trên sông Hoàng Long dâng cao
18
đ b o v h th ng đê h du sông Hoàng Long thì ph i phân l vào các khu phân
ch m l .
Th c t t nh ng n m c a th p k 1960 đ n 2007 đã có 8 l n ph i phân l vào
khu h u Hoàng Long, c ng t đó đ n nay các tuy n đê t Hoàng Long, h u Hoàng
Long, Gia T
ng -
c Long, N m C n đ
còn khu Xích Th là khu v c ng p l th
c đ u t , nâng c p r t l n. Hi n t i ch
ng xuyên.
+ Sông V c là sông n i đ a l n trong khu Nam Ninh Bình, nó đ
sông Chanh, sông H D
qua Th ng
ng, sông Vân
th
ng. Chi u dài ra đ n c a Kim
cn iv i
ng l u C u Yên và sông B n
ang
ài là 27km. Ngoài nhi m v là tr c
tiêu chính cho khu Nam Ninh Bình nó còn nhi m v tr và d n n
ct
i t sông
áy qua các âu Lê, âu Chanh, âu Vân và âu M i đ a vào các sông nh khác cung
c pn
ct
i cho h u h t ph n đ ng b ng Nam Ninh Bình.
+ Sông G nh n i sông B n ang v i sông V c, cao trình đáy t -1,0 ÷ -2,0 m,
b r ng B= 40 ÷50 m.
+ Sông Trinh N n i sông G nh v i sông C u H i, sông h p và nông đ m
nh n c hai nhi m v tiêu và t
i cho phía Tây khu Nam Ninh Bình.
+ Sông C u H i c ng là tr c tiêu chính c a Nam Ninh Bình đ ng th i còn d n
và tr n
ct
i cho ph n đ ng b ng giáp vùng bán s n đ a. Ch sâu nh t cao trình
đáy -3,0 m, còn đo n đ u ch t -1,3 ÷ -1,8 m. Do tác d ng l sông T ng và tri u
bi n nên vi c tiêu n
c b h n ch , m t khác c a Càn đang ngày càng kéo dài ra
bi n, không thu n l i cho tiêu, m c đ b i l ng l n do dòng ch y c b n r t nh .
Ngoài ra còn các tr c sông khác nh
i m,.. t o thành m ng l
i ch ng ch t ph c v tiêu và t
vùng nghiên c u.
+ Các đ c tr ng th y v n dòng ch y :
1. Dòng ch y n m.
sông R a, B n
ang, Tiên Hoàng,
i cho h u h t di n tích
19
Ch đ dòng ch y các sông trong vùng nghiên c u là m t s hoà đ ng ph c
t p c a ch đ dòng ch y sông l n vùng đ ng b ng, các sông mi n núi v a và nh ,
thu tri u và tác đ ng c a các công trình thu l i.
Dòng ch y hi n nay trên các m ng l
h th ng công trình thu l i đã đ
i sông đ u đã b tác đông r t nhi u do
c xây d ng liên t c trong nhi u n m qua, nh t là
t khi các công trình h ch a đi u ti t dòng ch y trên các dòng chính th
đ
ng ngu n
c xây d ng. Dòng ch y t nhiên trên các sông tr c không còn n a mà đã b đi u
ch nh m t ph n do ý mu n c a con ng
i. Tuy v y dòng ch y v n tuân th quy lu t
là có hai mùa: Mùa ki t và mùa l .
Do có v trí đ a lý, c u t o đ a hình, đ a ch t và các hình thái th i ti t, t ng
ph , s l ch pha v m a t o cho vùng nghiên c u có ch đ chuy n ti p t đ ng
b ng B c B vào khu B n c .
Trên các dòng chính: T ng l
ng n
c toàn n m c a các sông su i trong l u
v c sông áy kho ng 30 t m3.
Trong đó: T sông H ng sang kho ng: 26 t m3.
Sông Hoàng Long
: 1,4 t m3
Sông Tích
: 1,5 t m3
Sông áy và các l u v c nh khác: 1,1 t m3.
B ng 1.1: L u l
ng bình quân tháng t i các tr m
n v : m3/s
Tháng
6
7
65,9 116
Tr m Sông
1
2
3
4
5
8
Ba
7,5 7,1 6,5 13,8 38,1
67,4
thá
áy
H ng
4,68 4,01 3,09 4,71 15,1 19,2 42,3 34,7
Thi
Bôi
Nam
320 296 220 284 520 1270 2440 4030
nh
ào
TB
9
10
11
12 n m
123,2 189 55,1 11,5 59,2
86,4
105 17,7 7,22
28,7
2150
880
1120
660
400
2. Dòng ch y l
Khu B c Ninh Bình: L sông Hoàng Long d n v Ninh Bình r t nhanh t i đây
do nh h
ng c a vào l sông H ng sang, l sông
áy v cùng v i tri u bi n, kh
20
n ng thoát ra th
ng là r t ch m và b d n
l i duy trì m c n
c cao dài ngày t o
ra m t khu v c ng p r ng l n nh là h ch a đi u ti t (Xích Th , Gia S n, Gia
Thu , Gia T
ng). Nh ng n m có l l n nh tr n l tháng 9/1985; 8/1996, 10/2007,
đ b o đ m an toàn cho h du bu c ph i x l sông Hoàng Long qua tràn L c Khoái
vào khu phân l h u Hoàng Long.
N
c l x vào khu h u Hoàng Long v i dung tích tr kho ng trên 200 tri u
m3 đ ng th i tràn vào sông R a.
B ng 1.2: M c n
N m
c th c đo l n nh t t i các sông tr c
V trí
Sông Hoàng Long
1971
M c n c max (m)
1978 1985 1994 1996 2005 2007
-B n
Sông áy
- Ph Lý
- Gián Kh u
3,86
5,21
5,24
4,35
4,81
3,92
3,55
4,24
3,69
4,51
4,33
4,28
3,64
4,11
3,77
3,8
- Ninh Bình
3,34
3,19
3,82
3,13
3,24
3,42
- Nh Tân
2,45
1,46
1,77
1,69
2,16
Sông V c
- C u Yên
1,9
2,34
2,09
2,14
-C aV c
1,46
1,66
1,56
1,76
2,06
2,13
1,74
2,78
2,71
2,13
Sg C u H i - G nh
-C uH i
Sông Càn
- C a T ng
Khu Nam Ninh Bình: Dòng ch y và m c n
3,98
5,17
1,77
c l t i khu Nam Ninh Bình c ng
ph thu c vào khá nhi u y u t bao g m:
+ L do m a gây ra trong b n thân khu v c do các nhánh su i
i p, l
ng n
c b m ra t các khu, n
dãy Tam
c l ngo i lai t sông T ng, sông
áy,
tri u bi n và sông B n ang, khi có phân l qua tràn L c Khoái thì Nam Ninh Bình
còn ch u nh h
ng c l c a sông Hoàng Long.
C a thoát n
c chính c a toàn khu là c a V c và c a Càn, vi c thoát l ph
thu c r t l n vào l trên sông
áy, tri u bi n và l sông T ng t s
n phía tây dãy
21
núi Tam
i p d n v . N u g p tri u c
ng m c n
c l gi cao và dài ngày gây
nhi u khó kh n cho ch ng l và s an toàn c a h th ng đê đi u n i đ a.
M ng l
i sông su i trong khu Nam Ninh Bình ch ng ch t l i liên h tr c ti p v i
sông ngoài, vi c nghiên c u l cho khu v c r t khó kh n ph c t p v a ph i k t h p tiêu
úng n i đ ng, m a và l ngo i lai c ng nh tri u bi n.
+ Âu M Quan Trang ng n không cho l t kênh Vách B c và đo n cu i sông
T ng tràn vào khu v c B c Lèn, m t khác g n 30 km2 di n tích trong khu l i b m
tr c ti p ra sông T ng, sông Càn. V i các công trình trên làm cho l B c Lèn nh đi
nhi u song l i gây nh h
ng cho khu Nam Ninh Bình qua c a sông C u H i.
3. Dòng ch y ki t
Khu v c phía Tây và Tây B c là khu v c núi đá vôi, kh n ng tr n
cr tl n
trong mùa l . Vi c đánh giá dòng ch y ki t trong vùng có nhi u hang đ ng nh
vùng này là r t khó kh n. V i s li u phân tích m t s tr m đ c tr ng và k t qu
kh o sát ki t tháng III/1995 và tháng III/2006, cho th y s b mô đuyn dòng ch y
ki t (bình quân tháng ki t) kho ng 4÷5 l/s.km2,
n i có nhi u hang đ ng thì mô s
dòng ch y ki t có th còn khá h n.
N u tính dòng ch y mùa ki t trong l u v c và vùng nghiên c u ch d a vào
các sông mi n núi thì s r t nh (sông Tích, Thanh Hà, Hoàng Long, sông V c),
trên các sông su i này nhi u công trình h ch a v a và nh đã đ
c xây d ng nên
dòng ch y mùa ki t trên sông r t nh . Vùng nghiên c u có sông
áy là tr c c p
n
c chính, đ
ào Nam
c b sung ngu n n
c d i dào v mùa ki t t sông H ng qua sông
nh.
S li u quan tr c t i m t s v trí trong vùng nghiên c u nh sau:
a) L u l
ng bình quân mùa ki t t i m t s đi m:
- Gián Kh u: L u l
ng ng
c xuôi : 100 m3/s.
- Ninh Bình: L u l
ng ch y xuôi : Q max = 140 ÷ 150 m3/s
Ch y ng
-
cB :L ul
c : Q max = 220 ÷ 240 m3/s
ng ch y xuôi : Q max = 600 ÷ 650 m3/s
22
Ch y ng
b) M c n
c :Q max = 550 ÷ 600 m3/s
c v mùa ki t (giai đo n t n m 2000 đ n 2006)
-B n
H bq ki t = +0,19 ÷ +0,42 m.
- Ninh Bình
H bq ki t = +0,18 ÷ +0,41 m.
4. Dòng ch y bùn cát
Qua tài li u th c đo
H ng Thi trên sông Bôi trong các n m 1972, 1973 thì
đ t kho ng 0,16 tri u t n. L
th
ng phù sa ngày càng ít đi do vi c làm các h ch a
ng l u các sông su i.
1.2.2. Tình hình dân sinh kinh t và các yêu c u phát tri n c a vùng
1.2.2.1. Tình hình dân sinh
1. T ch c hành chính: T nh Ninh Bình bao g m 1 thành ph , 1 th xã và 6 huy n
là: Thành ph Ninh Bình, th xã Tam
i p, huy n Nho Quan, huy n Gia Vi n,
huy n Hoa L , huy n Yên Mô, huy n Yên Khánh và huy n Kim S n. Toàn t nh có
145 đ n v xã, ph
ng, th tr n.
2. Dân c và lao đ ng:
a) Dân c :T ng dân s toàn t nh là 922.582 ng
ng
i, nông thôn 781.449 ng
i, trong đó: thành th 141.133
i. T c đ t ng dân s 0,56 % n m.(2012)
23
B ng 1.3: Hi n tr ng phát tri n dân s đ n n m 2012
T ng s
Huy n
TT
Di n tích
(Ng
t nhiên
i)
(km2)
Phân theo thành th ,
M tđ
nông thôn (ng
dân s
(Ng
i/
km2)
i)
Thành
Nông
th
thôn
1
TP Ninh Bình
103.53
46,7
2.217
77.275
26.255
2
Th xã Tam i p
53.649
106,8
502
27.201
26.448
3
Huy n Nho Quan
147.514
458,5
322
6.123
141.391
4
Huy n Gia Vi n
118.008
178,5
661
3.515
114.493
5
Huy n Hoa L
66.075
102,9
642
3.009
63.066
6
Huy n Yên Mô
119.223
144,1
827
4.347
114.876
7
Huy n Yên Khánh
142.184
137,9
1.031
6.069
136.115
8
Huy n Kim S n
172.399
213,3
808
13.594
158.805
922.582
1.388,7
664
141.133
781.449
T ng
Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Ninh Bình
b) Lao đ ng:S ng
473.214 ng
i trong đ tu i lao đ ng (n m 2012) là 563.042 ng
i, có
i đang làm vi c trong các ngành kinh t qu c dân, trong đó lao đ ng khu
v c nông, lâm nghi p, th y s n chi m t tr ng l n 61,62 %.
1.2.2.2. Hi n tr ng phát tri n kinh t - xã h i.
T c đ t ng tr
ng GDP giai đo n 2007÷2012 đ t bình quân 13,0 % n m, và
cao h n m c bình quân chung c n
c (7,5 %); trong đó t c đ t ng tr
ng giá tr
s n xu t bình quân các ngành nh sau:
- Nông, lâm, ng nghi p: 2,13 % n m
- Công nghi p, xây d ng: 23,88 % n m
- D ch v : 13,76 % n m
1. Hi n tr ng ngành nông nghi p:
a. S n su t nông nghi p:T ng di n tích t nhiên toàn t nh n m 2012 là 138.868
ha trong đó: đ t nông nghi p 69.260 ha. M t đ dân c nông thôn là 11,28
ng
i/ha đ t nông nghi p.
24
B ng 1.4: C c u phát tri n nông nghi p t nh Ninh Bình
TT
H ng m c
2007
2008
2009
2010
2011
2012
I
T ng GTSX (106 đ ng)
1659,3
1761,0
1810,3
2083,4
2194,0
2.488,2
1
Tr ng tr t
1243,3
1305,0
1316,4
1477,5
1406,6
1725,0
2
Ch n nuôi
395,3
434,9
464,8
574,6
754,4
714,0
3
D ch v
20,6
21,2
29,2
31,3
33,0
49,2
II
C c u ngành %
100
100
100
100
100
100
11
Tr ng tr t
74,9
74,1
72,7
70,9
64,1
69,3
2
Ch n nuôi
23,8
24,7
25,7
27,6
34,4
28,7
3
D ch v
1,3
1,2
1,6
1,5
1,5
2,0
Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Ninh Bình
b. Tr ng tr t
Ngành nông nghi p đã t ng b
c chuy n đ i cây tr ng, t nh ng di n tích
tr ng lúa có chân ru ng cao ho c quá th p sang các lo i cây tr ng có giá tr
kinh t cao h n ho c sang nuôi tr ng thu s n.
B ng 1.5: Di n bi n di n tích gieo tr ng các n m (đ n v : ha)
Lo i cây tr ng
2007
2008
2009
2010
2011
2012
T ng DT gieo tr ng
114.346
113.869
115.469
115.129
114.441
+ Cây hàng n m
108.145
107.495
108.101
107.536
107.072 107.245
- Cây lúa (c n m)
83.24
82.572
81.966
81.38
80.106
79.851
- Cây CN hàng n m
9.316
9.888
10.331
10.56
10.51
10.065
+ Cây lâu n m
6.201
6.374
7.368
7.593
7.369
7.325
Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Ninh Bình
114.57
25
B ng 1.6 : Di n bi n di n tích, n ng su t, s n l
Ch tiêu
I. Cây l
nv
ng t 2007-2012
2007
2008
2009
2010
2011
2012
ng th c
+ Lúa c n m: DT
ha
83.24
82.572
81.966
81.38
80.106
79.851
S nl
t n
440.381
455.959
427.752
460.968
398.146
464.945
+ Lúa xuân: DT
ha
42.697
42.422
42.195
41.977
41.457
41.348
S nl
ng
t n
247.142
250.41
254.27
258.878
258.923
262.4
+ Lúa mùa: DT
ha
40.534
40.15
39.771
39.403
38.649
38.503
S nl
ng
t n
192.454
205.531
173.483
202.083
139.233
202.545
+Ngô: DT
ha
5.091
4.882
5.039
5.053
5.729
5.9
S nl
ng
t n
15.47
14.876
16.76
17.603
18.229
19.363
+ Khoai lang: DT
ha
3.906
3.356
3.31
3.029
2.759
2.651
S nl
t n
25.232
21.406
22.16
21.544
19.16
17.408
+ S n: DT
ha
735
505
873
803
946
1.12
S nl
t n
8.386
554
14.337
14.291
12.401
18.01
+ Cây mía: DT
ha
1.415
1.468
1.528
1.534
1.478
1.177
S nl
t n
75.035
81.267
85.121
88.694
81.014
68.494
+ Cây l c: DT
ha
5.455
5.064
4.863
5.742
5.691
5.288
S nl
t n
8.893
8.555
10.271
11.282
11.284
10.799
ha
1.396
1.518
1.792
1.812
2.163
2.576
ng
t n
2.628
2.98
2.485
3.495
2.067
3.788
+ Cói: Di n tích
ha
819
1
1.023
650
850
854
S nl
t n
5.782
6.8
6.66
4.258
5.568
6.838
+ Cây n qu : DT
ha
5.7
5.829
6.687
6.9
6.657
6.606
S nl
t n
55.747
58.61
56.339
63.612
72.003
66.246
ng
Trong đó:
ng
ng
II. Cây CN
+
S nl
ng
ng
ut
ng: DT
ng
IV. Cây lâu n m
ng
Ngu n: Niên giám th ng kê t nh Ninh Bình
c. Ch n nuôi.