Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh bình dương
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (866.5 KB, 112 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM
------------------------------
TRẦN THỊ TÙNG
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT
LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN
VỊ SỰ NGHIỆP GIÁO DỤC CÔNG LẬP TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Kế toán
Mã số ngành : 60340301
TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 06 năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM
------------------------------
TRẦN THỊ TÙNG
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT
LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN
VỊ SỰ NGHIỆP GIÁO DỤC CÔNG LẬP TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Kế toán
Mã số ngành : 60340301
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS VÕ VĂN NHỊ
TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 06 năm 2015
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng
thông tin kế toán tại các đơn vịsự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh
Bình Dương” là công trình của việc học tập và nghiên cứu thật sự nghiêm túc của
bản thân. Những kết quả nêu ra trong nghiên cứu này là trung thực và chưa từng
được công bố trước đây. Các số liệu trong luận văn nghiên cứu có nguồn gốc rõ
ràng, được tổng hợp từ những nguồn thông tin đáng tin cậy.
Tp. HCM, tháng 06 năm 2015
Tác giả
TRẦN THỊ TÙNG
ii
LỜI CẢM ƠN
Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với những sự hỗ
trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của người khác. Trong suốt
thời gian từ khi bắt đầu học tập khoá học cao học tại trường Đại học công nghệ Tp.
HCM đến nay, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý Thầy Cô,
gia đình và bạn bè.
Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, Tôi xin gửi đến quý Thầy Cô ở khoa Kế toán –
Tài chính – Ngân hàng; phòng Quản lý khoa học và đào tạo sau đại học – Trường
Đại học Công nghệ Tp. HCM; tất cả quý Thầy Cô đã cùng với tri thức và tâm huyết
của mình để truyền đạt vốn kiến thức quý báu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho
chúng tôi trong suốt thời gian học tập tại trường.
Tôi chân thành cảm ơn PGS. TS Võ Văn Nhị đã tận tâm hướng dẫn tôi trong
suốt thời gian thực hiện đề tài luận văn. Nếu không có những lời hướng dẫn tận tình
của thầy thì tôi rất khó hoàn thiện được luận văn này.
Mặc dù, tôi đã cố gắng rất nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện
luận văn. Nhưng do hạn chế về mặt thời gian cùng với việc thiếu kinh nghiệm trong
nghiên cứu nên đề tài luận văn chắc chắn còn nhiều hạn chế và thiếu sót. Tôi rất
mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý Thầy Cô để luận văn của
tôi được hoàn thiện hơn nữa.
Tp. HCM, tháng 06 năm 2015
Tác giả
TRẦN THỊ TÙNG
iii
TÓM TẮT
Mục tiêu nâng cao chất lượng thông tin nói chung và chất lượng thông tin kế
toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập nói riêng đang ngày càng là mối
quan tâm chung của toàn xã hội. Vì vậy, đã có không ít các nghiên cứu về vấn đề
này kể cả trong nước và trên thế giới. Tuy nhiên, các đề tài trước đây chủ yếu xoay
quanh vấn đề nghiên cứu chất lượng thông tin kế toán tại các doanh nghiệp ngoài
quốc dân, còn tại các đơn vị công nói chung và các đơn vị sự nghiệp giáo dục công
lập nói riêng còn rất hạn chế.
Trong nghiên cứu này, mục tiêu của tác giả là xem xét và tìm ra mối liên hệ
giữa các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự
nghiệp giáo dục công lập (trong đó đại diện là 03 trường đại học và 03 trường cao
đẳng) trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Nghiên cứu này sẽ trả lời các câu hỏi: “Những
tiêu chuẩn nào là thang đo chất lượng thông tin kế toán?” “Các nhân tố nào ảnh
hưởng đến chất lượng thông tin kế toán?” và “Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
này đến chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên
địa bàn tỉnh Bình Dương?”.
Tổng hợp các lý luận, thừa kế kết quả từ các nghiên cứu trước đây có liên
quan trực tiếp và gián tiếp đến đề tài, tác giả bước đầu hình thành nên các thang đo
chất lượng thông tin kế toán; 05 nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán
gồm: Môi trường pháp lý, môi trường chính trị, môi trường kinh tế, môi trường văn
hoá và môi trường giáo dục; xây dựng mô hình nghiên cứu, các giả thuyết nghiên
cứu cùng với bảng câu hỏi khảo sát. Từ đó, tác giả tiến hành khảo sát thực tế, tổng
hợp kết quả và xử lý số liệu khảo sát trong khoảng thời gian từ tháng 02/2015 đến
tháng 05/2015 bằng cách sử dụng excel và phần mềm SPSS.
Thông qua quá trình đánh giá thang đo; kiểm định độ tin cậy (hệ số
Cronbach Alpha); kiểm định giá trị của thang đo (phân tích nhân tố khám phá
EFA); kiểm định các giả thuyết nghiên cứu (mô hình hồi quy tuyến tính)… Luận
văn đã đưa ra kết quả nghiên cứu gồm cả 05 nhân tố đều ảnh hưởng theo chiều
dương (+) đến chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công
iv
lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Trong đó, có 02 nhân tố có tác động mạnh mẽ
nhất là Nhân tố Môi trường pháp lý (β = 0,364) và Môi trường chính trị (β = 0,280);
các nhân tố còn lại cũng có tác động nhưng ở mức độ không cao: Môi trường văn
hoá (β = 0,180), Môi trường kinh tế (β = 0,161) và Môi trường giáo dục (β = 0,068).
Từ kết quả nghiên cứu trên, tác giả đã đề xuất một số giải pháp có tác động
trực tiếp đến các nhân tố nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị
sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Tuy nhiên, các đề xuất
này chỉ mang tính chất chung chung, chưa cụ thể và đi sâu vào từng yếu tố của các
nhân tố ảnh hưởng. Và đây chính là một trong những hạn chế của đề tài. Một hạn
chế nữa là phạm vi nghiên cứu của đề tài chưa được đa dạng, chỉ mới tập trung ở
một số đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập (bậc cao đẳng, đại học) trên địa bàn tỉnh
Bình Dương nên số lượng mẫu không cao, kết quả chưa bao quát. Vì vậy hướng
nghiên cứu cho đề tài tiếp theo mà tác giả lựa chọn là nghiên cứu về chuẩn mực kế
toán công – nghiên cứu về các giải pháp để thống nhất các quy định kế toán, hình
thành một chế độ kế toán chung cho khu vực công tại Việt Nam trong đó có đơn vị
sự nghiệp giáo dục công lập.
v
ABSTRACT
An Objective to improve the quality of information in general and the quality
of accounting information in the state educational institutions in particular is
increasingly a general concern of the whole society. Therefore, there have been
quite a few researches on this issue both at home and around the world. However,
the former main topics revolved around the issues of the research of in quality
accounting information outside national enterprises, while those in public agencies
in general and the state educational institutions in particular are very limited.
In this study, the author's goal is to review and find out the relationship
between factors affecting the quality of accounting information in state educational
institutions (in which,03 universities and 03 colleges) in the province of Binh
Duong. This study will answer the questions: "What criterion is the scale of quality
of accounting information?" "What factors affect the quality of accounting
information?" And "The impact of this factor to the quality of accounting
information in the state educational institutions in the province of Binh Duong?"
Collecting reasoning, and obtaining results from previous studies directly
and indirectly related to the subject, the author formed the initial scale of quality of
accounting information; 05 factors that affect the quality of accounting information
include legal, political, economic, the cultural and educational contexts; settling, the
research hypothetical patterns with survey questionnaires. Since then, the author
conducted field surveys, aggregated results and processed survey data from
February to May using Excel and SPSS.
Through the process of evaluating the scale; testing the reliability (Cronbach
alpha coefficient); the value of the scale (of analyzing discovery factor EFA), and
research hypotheses (linear regression model), etc.Thesis presents research results
including 05 factors that all have the positive influence (+) to the quality of
accounting information in the state educational institutions in the province of Binh
Duong. Among them, 02 factors that make dramatic impact are the legal context (β
= 0.364) and political context (β = 0.280), the remaining factors also have an impact
vi
but not at a high level: the cultural context (β = 0.180), the economic context (β =
0.161) and Educational context (β = 0.068).
From the results of the research, the author has proposed a number of
solutions which have a direct impact on the factors to improve the quality of
accounting information in the state educational institutions in particular in the
province of Binh Duong. However, these recommendations are general in nature,
not specific and go into every aspect of the contributing factors. And this is one of
the limitations of the subject. Another limitation is that the study's scope is not
diverse, just focusing on some state educational institutions (college, university),
Binh Duong province, the number of samples is not high, and the result is not
extensive. So, in the next research the author will study about public accounting
standards - solutions to unify accounting rules, forming a common accounting
system for the public sector in Vietnam including the state educational institutions.
vii
MỤC LỤC
Trang bìa
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Tóm tắt nội dung
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt
Danh mục từ viết tắt
Danh mục bảng biểu
Danh mục hình vẽ
Danh mục phụ lục
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .................................... 1
1.1 Đặt vấn đề ..........................................................................................................1
1.2 Tính cấp thiết của đề tài .....................................................................................2
1.3 Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................3
1.4 Nội dung nghiên cứu..........................................................................................3
1.4.1 Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................3
1.4.2 Phạm vi nghiên cứu .....................................................................................4
1.5 Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................4
1.6 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...........................................................4
1.6.1 Ý nghĩa khoa học .........................................................................................4
1.6.2 Ý nghĩa thực tiễn .........................................................................................4
1.7 Đóng góp mới của đề tài ....................................................................................5
1.8 Kết cấu đề tài .....................................................................................................5
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .......................................................................................... 6
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ....................................................................... 7
2.1 Những quy định chung về chất lượng thông tin kế toán ...................................7
2.1.1 Tổng quan về kế toán ..................................................................................7
2.1.1.1 Bản chất của kế toán.................................................................................................. 7
viii
2.1.1.2 Phân loại kế toán ........................................................................................................ 7
2.1.2 Tổng quan về kế toán hành chính sự nghiệp .............................................8
2.1.2.1 Tổng quan về đơn vị hành chính sự nghiệp ........................................................... 8
2.1.2.2 Đặc điểm của đơn vị hành chính sự nghiệp ............................................................ 9
2.1.2.3 Đặc điểm kế toán đơn vị hành chính sự nghiệp....................................................... 9
2.1.3 Pháp luật và cơ chế tài chính áp dụng cho đơn vị HCSN ........................10
2.1.3.1 Luật ngân sách...........................................................................................................10
2.1.3.2 Luật kế toán ...............................................................................................................11
2.1.3.3 Cơ chế tài chính áp dụng cho đơn vị hành chính sự nghiệp ...............................12
2.1.4 Đặc tính chất lượng thông tin kế toán (TTKT) trình bày trên BCTC ......12
2.1.4.1 Chất lượng thông tin ................................................................................................12
2.1.4.2 Chất lượng thông tin kế toán ....................................................................................15
2.2 Tổng kết các lý thuyết có liên quan ................................................................25
2.3 Đánh giá khái quát về các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế
toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương ....26
2.3.1 Khái quát về tỉnh Bình Dương .................................................................26
2.3.2 Tổng quan về các đề tài có liên quan .......................................................29
2.3.2.1 Bài báo khoa học của Tiến Sĩ Nguyễn Thị Hồng Nga (2014) “Tiêu chí đánh
giá và các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán” ....................................29
2.3.2.2 Nghiên cứu của Phan Minh Nguyệt (2014)“Xác định và đo lường mức độ ảnh
hưởng của các nhân tố đến chất lượng thông tin kế toán trình bày trên báo cáo tài chính
của các công ty niêm yết ở Việt Nam” ................................................................................31
2.3.2.3 Nghiên cứu của Choi và Mueller (1984) về các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát
triển của kế toán và sự liên hệ với chất lượng thông tin BCTC .......................................33
2.3.2.4 Nghiên cứu của Nguyễn Thị Thu Hiền (2014) “Hoàn thiện báo cáo tài chính
khu vực công – nghiên cứu cho các đơn vị hành chính sự nghiệp tại Việt Nam ..........35
2.3.3 Đánh giá khái quát về các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT tại
các đơn vị SNGD công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương .................................36
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 39
ix
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 40
3.1 Giả thuyết nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT tại
các đơn vị SNGD công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương: ...................................40
3.1.1
Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT tại các đơn vị
SNGD công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương cần được kiểm định .................40
3.1.2
Xây dựng mô hình thống kê sử dụng để kiểm định các nhân tố ảnh
hưởng đến chất lượng TTKT tại các đơn vị SNGD công lập trên địa bàn tỉnh
Bình Dương ........................................................................................................41
3.2 Thiết kế nghiên cứu ........................................................................................43
3.2.1 Phương pháp nghiên cứu: .........................................................................43
3.2.2 Quy trình nghiên cứu:...............................................................................45
3.2.2.1 Xác định kích thước mẫu và thang đo ...................................................................45
3.2.2.2 Các giả thuyết nghiên cứu cần kiểm định: ............................................................50
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 51
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP
GIÁO DỤC CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG .................... 52
4.1 Đánh giá thang đo ...........................................................................................52
4.1.1 Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường pháp lý (PL) .............53
4.1.2. Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường chính trị (CT) ..........53
4.1.3. Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường Kinh tế (KT) ............54
4.1.4. Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường giáo dục (GD)..........54
4.1.5. Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường văn hóa (VH) ...........55
4.1.6. Cronbach Alpha của thang đo đặc tính chất lượng TTKT .......................55
4.2 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị
sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương ..................................56
4.2.1. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ..........................................................57
4.2.2 Kết luận phân tích nhân tố khám phá mô hình đo lường ..........................59
4.3 Phân tích tương quan ......................................................................................59
x
4.4 Kiểm định độ phù hợp của mô hình nghiên cứu............................................60
4.4.1 Phương pháp nhập các biến thành phần trong mô hình hồi quy bội .......60
4.4.2 Đánh giá mức độ phù hợp của mô hình hồi quy tuyến tính bội ..............61
4.4.3 Kiểm định độ phù hợp của mô hình hồi qui tuyến tính bội .....................62
4.4.4 Kiểm định giả thuyết về ý nghĩa của các hệ số hồi quy ..........................63
4.5 Kiểm tra các giả định mô hình hồi quy bội ...................................................63
4.5.1 Kiểm định giả định phương sai của sai số (phần dư) không đổi ...............64
4.5.2 Kiểm tra giả định các phần dư có phân phối chuẩn ..................................64
4.5.3 Kiểm tra giả định không có mối tương quan giữa các biến độc lập (Hiện
tượng đa cộng tuyến) ..........................................................................................66
4.6 Mô hình hồi quy của chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp
giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương ...................................................67
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 ........................................................................................ 68
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................... 69
5.1 Kết luận ............................................................................................................69
5.2 Giải pháp nâng cao chất lượng thông tin kế toán trong các đơn vị sự nghiệp
giáo dục trên địa bàn tỉnh Bình Dương..................................................................70
5.2.1 Hoàn thiện nhân tố môi trường pháp lý: ...................................................71
5.2.2 Hoàn thiện nhân tố môi trường chính trị: .................................................72
5.2.3 Hoàn thiện nhân tố môi trường văn hóa: ..................................................73
5.2.4 Hoàn thiện nhân tố môi trường kinh tế: ...................................................74
5.2.5 Hoàn thiện nhân tố môi trường giáo dục:.................................................74
5.3 Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo: ........................................................75
5.3.1 Hạn chế của luận văn ...............................................................................75
5.3.2 Hướng nghiên cứu tiếp theo .....................................................................76
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 1
Danh mục tài liệu tham khảo
Phụ lục
xi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BCTC
: Báo cáo tài chính
CL
: Chất lượng
CLTTKT
: Chất lượng thông tin kế toán
CP
: Chính Phủ
CT
: Chính trị
DN
: Doanh nghiệp
GD
: Giáo dục
GT
: Giả thuyết
HCSN
: Hành chính sự nghiệp
KT
: Kinh tế
MTCT
: Môi trường chính trị
MTGD
: Môi trường giáo dục
MTKT
: Môi trường kinh tế
MTPL
: Môi trường pháp lý
MTVH
: Môi trường văn hoá
PL
: Pháp lý
SNGD
: Sự nghiệp giáo dục
TNHH
: Trách nhiệm hữu hạn
TTKT
: Thông tin kế toán
VH
: Văn hoá
xii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
IASB
IPSAS
IPSASB
FASB
VAS
-
International Accounting Standards Board
:
Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế
-
International Public Sector Accounting Standards
:
Chuẩn mực kế toán công quốc tế
-
International Public Sector Accounting Standards Board
:
Hội đồng chuẩn mực kế toán công quốc tế
-
Financial Accounting Standards Board
:
Hội đồng chuẩn mực kế toán tài chính
-
Viet Nam Accounting Standards
:
Chuẩn mực kế toán Việt Nam
xiii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 Tổng hợp đặc tính chất lượng thông tin của Knight và Burn (2005) ........14
Bảng 2.2 Đặc tính CL của BCTC theo quan điểm hội tụ IASB – FASB .................19
Bảng 4.1: Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường pháp lý .....................53
Bảng 4.2: Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường chính trị ...................53
Bảng 4.3: Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường Kinh tế .....................54
Bảng 4.4: Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường giáo dục ...................54
Bảng 4.5: Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường văn hóa ....................55
Bảng 4.6: Cronbach Alpha của thang đo đặc tính chất lượng TTKT .......................55
Bảng 4.7: Hệ số KMO và kiểm định Bartlett các thành phần...................................57
Bảng 4.8: Bảng phương sai trích ...............................................................................57
Bảng 4.9: Bảng ma trận xoay ....................................................................................58
Bảng 4.10: Ma trận tương quan giữa biến phụ thuộc và các biến độc lập ................60
Bảng 4.11 Phương pháp nhập các biến vào phần mềm SPSS ..................................60
Bảng 4.12: Đánh giá mức độ phù hợp của mô hình hồi qui tuyến tính bội ..............61
Bảng 4.13: Kiểm định tính phù hợp của mô hình hồi quy tuyến tính bội.................62
Bảng 4.14: Bảng kết quả các trọng số hồi quy..........................................................63
Bảng 4.15: Bảng kiểm định giả định phương sai của sai số .....................................64
xiv
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu ................................................................................49
Hình 4.1: Đồ thị phân tán giữa giá trị dự đoán và phần dư từ hồi qui ......................64
Hình 4.2: Đồ thị P-P Plot của phần dư – đã chuẩn hóa .............................................65
Hình 4.3: Đồ thị Histogram của phần dư – đã chuẩn hóa .........................................66
xv
DANH MỤC PHỤ LỤC
Phụ lục PL – 01 : Nội dung bảng khảo sát
Phụ lục PL – 02 : Kết quả bảng khảo sát thu về (phần số liệu trả lời câu hỏi)
Phụ lục PL – 03 : Danh sách các cá nhân tham gia khảo sát
Phụ lục PL – 04 : Kết quả nghiên cứu
Phụ lục PL – 4.1 : Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường pháp lý
Phụ lục PL – 4.2 : Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường chính trị
Phụ lục PL – 4.3 : Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường kinh tế
Phụ lục PL – 4.4 : Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường giáo dục
Phụ lục PL – 4.5 : Cronbach Alpha của thang đo nhân tố Môi trường văn hoá
Phụ lục PL – 4.6 : Cronbach Alpha của thang đo đặc tính chất lượng TTKT
Phụ lục PL – 4.7 : Hệ số KMO và kiểm định Bartlett các thành phần
Phụ lục PL – 4.8 : Bảng phương sai trích
Phụ lục PL – 4.9 : Bảng ma trận xoay
Phụ lục PL – 4.10: Ma trận tương quan giữa biến phụ thuộc và biến độc lập
Phụ lục PL – 4.11: Phương pháp nhập các biến vào phần mềm SPSS
Phụ lục PL – 4.12: Đánh giá mức độ phù hợp của mô hình hồi quy tuyến tính bội
Phụ lục PL – 4.13: Kiểm định tính phù hợp của mô hình hồi quy tuyến tính bội
Phụ lục PL – 4.14: Bảng kết quả các trọng số hồi quy
Phụ lục PL – 4.15: Bảng kiểm định giả định phương sai của sai số
Phụ lục PL – 4.16: Đồ thị phân tán giữa giá trị dự đoán và phần dư từ hồi quy
Phụ lục PL – 4.17: Đồ thị P – P Plot của phần dư – đa chuẩn hoá
Phụ lục PL – 4.18: Đồ thị Histogram của phần dư – đã chuẩn hoá
1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1 Đặt vấn đề
Trong những năm gần đây, với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thì
các đơn vị hành chính sự nghiệp dưới sự quản lý của Nhà nước cũng từng bước đi
vào phát triển ổn định và vững chắc góp phần không nhỏ vào sự nghiệp đổi mới
kinh tế - xã hội của đất nước.
Các đơn vị hành chính sự nghiệp là các đơn vị quản lý hành chính Nhà nước
như đơn vị sự nghiệp y tế, giáo dục, văn hóa, thông tin, sự nghiệp khoa học công
nghệ, sự nghiệp kinh tế… hoạt động bằng nguồn kinh phí của Nhà nước cấp, hoặc
các nguồn kinh phí khác như thu sự nghiệp, phí, lệ phí, thu từ kết quả hoạt động
kinh doanh hay nhận viện trợ biếu tặng theo nguyên tắc không bồi hoàn trực tiếp để
thực hiện nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao cho.
Trong quá trình hoạt động, các đơn vị hành chính sự nghiệp dưới sự quản lý của
Đảng và Nhà nước phải có nhiệm vụ chấp hành nghiêm chỉnh luật Ngân sách Nhà nước,
các tiêu chuẩn định mức, các qui định về chế độ kế toán hành chính sự nghiệp do Nhà
nước ban hành. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý kinh tế - tài chính, tăng cường
quản lý kiểm soát chi quỹ Ngân sách Nhà nước, quản lý tài sản công, nâng cao chất
lượng công tác kế toán và hiệu quả quản lý các đơn vị hành chính sự nghiệp.
Chính vì vậy, công việc của kế toán trong các đơn vị hành chính sự nghiệp có
thu là phải tổ chức hệ thống thông tin bằng số liệu để quản lý và kiểm soát nguồn
kinh phí, tình hình sử dụng, quyết toán kinh phí, tình hình quản lý và sử dụng các
loại vật tư tài sản công, tình hình chấp hành dự toán thu, chi và thực hiện các tiêu
chuẩn định mức của Nhà nước ở đơn vị. Đồng thời, kế toán hành chính sự nghiệp
với chức năng thông tin mọi hoạt động kinh tế phát sinh trong quá trình chấp hành
Ngân sách Nhà nước tại đơn vị hành chính sự nghiệp được Nhà nước sử dụng như
là một công cụ sắc bén trong việc quản lý Ngân sách Nhà nước, góp phần đắc lực
vào việc sử dụng vốn một cách tiết kiệm và hiệu quả cao.
2
Chính vì vậy mà chất lượng thông tin kế toán là một yếu tố rất quan trọng cần
được tìm hiểu và hoàn thiện nhằm phát huy tốt nhất vai trò của kế toán hành chính
sự nghiệp.
1.2Tính cấp thiết của đề tài
Thông tin kế toán, mô tả vấn đề tài chính tại các đơn vị hành chính sự nghiệp, là
kết quả của hệ thống thông tin kế toán; phản ánh được hiệu quả hoạt động cũng như
mức độ tuân thủ pháp luật trong việc chấp hành theo đúng các quy định do Nhà
nước ban hành.
Tuy nhiên, hiện nay chất lượng thông tin kế toán ngày càng phát sinh nhiều sai sót
và gian lận. Tình trạng này không chỉ diễn ra trong các doanh nghiệp kinh doanh lớn
trên toàn thế giới đã được công bố như: Lucent, Enron, Worldcom, Tyco…. Mà còn
diễn ra ngay trong các doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp cả trong nước.
Vì vậy, nâng cao chất lượng thông tin kế toán đã và đang trở thành nhu cầu bức
thiết trong toàn xã hội và trong mọi lĩnh vực. Đặc biệt, chất lượng thông tin trong
các đơn vị giáo dục sự nghiệp công lập đang dần được quan tâm nhằm cải tạo chất
lượng đào tạo và hiệu quả hoạt động. Để thực hiện được mục tiêu này, chúng ta cần
phải nghiên cứu và tìm hiểu các nhân tố cũng như mức độ ảnh hưởng của các nhân
tố đó đến chất lượng thông tin kế toán; từ đó có hướng tác động, điều chỉnh tích
cực, phù hợp đến các nhân tố trọng yếu giúp cải thiện chất lượng thông tin kế toán
theo mong muốn.
Bình Dương là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ; là một trong những địa
phương năng động trong kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài; là một tỉnh phát triển
mạnh mẽ trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt lĩnh vực giáo dục. Hệ thống giáo dục sự
nghiệp tại tỉnh Bình Dương có 08 trường đại học, 04 trường cao đẳng, 08 trường
trung cấp chuyên nghiệp cả công lập và ngoài công lập; là nơi đào tạo ra đội ngũ lao
động dồi dào, có trình độ kỹ thuật cao. Để nền kinh tế nói riêng và mọi lĩnh vực nói
chung trong tỉnh ngày càng phát triển thì đòi hỏi nền giáo dục tỉnh Bình Dương phải
cung cấp cho xã hội một đội ngũ lao động ngày càng cao về trình độ chuyên môn,
mức độ phù hợp và cần thiết với nhu cầu thực tiễn. Chính vì vậy mà nhu cầu nâng
3
cao chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục nói chung và sự
nghiệp giáo dục công lập nói riêng (các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập được đề
cập ở đây là các trường bậc cao đẳng, đại học công lập trên địa bàn tỉnh Bình
Dương) đang trở thành nhu cầu bức thiết của tỉnh. Câu hỏi được đặt ra là chất lượng
thông tin kế toán tại các trường này cung cấp như thế nào và các nhân tố nào ảnh
hưởng đến chất lượng thông tin kế toán đó?
Xuấtpháttừthựctiễnnêu trên, đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng
thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh
Bình Dương” được lựa chọn để nghiên cứu.
1.3Mục tiêu nghiên cứu
- Khảo sát thực trạng các đối tượng sử dụng, trình bày TTKT tại các đơn vị
SNGD công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương, cụ thể tại 03 trường đại học công lập
và 03 trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh.
- Nhận diện và xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT tại các
đơn vị SNGD công lập bậc Cao đẳng, Đại học trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
- Đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này đến chất lượng TTKT tại
các đơn vị SNGD công lập bậc Cao đẳng, Đại học trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
- Đánh giá được thực trạng mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tác động đến
chất lượng TTKT của các đơn vị SNGD công lập bậc Cao đẳng, Đại học tại tỉnh
Bình Dương.
1.4Nội dung nghiên cứu
Do hạn chế về thời gian và khả năng nghiên cứu cũng như một số khó khăn
khách quan khác, cho nên luận văn này sẽ đi sâu vào một số lĩnh vực sau:
1.4.1 Đối tượng nghiên cứu
- Chất lượng thông tin kế toán
- Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị
SNGDcông lập (bao gồm 03 trường đại học và 03 trường cao đẳng công lập) trên
địa bàn tỉnh Bình Dương thông qua việc khảo sát các đối tượng là giảng viên, nhân
viên kế toán công tác tại các đơn vị này.
4
1.4.2 Phạm vi nghiên cứu
- Không gian nghiên cứu: đề tài tập trung vào việc tìm hiểu, xác định các nhân
tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT và mức độ tác động của các nhân tố này đến
chất lượng TTKT được công bố trên báo cáo tài chính tại các đơn vị SNGD công
lập (gồm 03 trường đại học và 03 trường cao đẳng) trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
- Thời gian nghiên cứu: Dữ liệu nghiên cứu, khảo sát được tiến hành từ tháng
02 năm 2015 đến tháng 05 năm 2015.
1.5Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng đồng thời hai phương pháp nghiên cứu: định tính và định
lượng. Phương pháp nghiên cứu định tính được dùng để khái quát hóa, mô tả các lý
thuyết về thông tin kế toán, chất lượng thông tin kế toán, các nhân tố ảnh hưởng đến
chất lượng thông tin kế toán. Phương pháp nghiên cứu định lượng được sử dụng để
xác định, kiểm chứng các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế toán tại
các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương, trên cơ sở đó
đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế toán tại các
đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương nói riêng và cả
nước nói chung.
1.6Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
1.6.1 Ý nghĩa khoa học
-
Vận dụng được cơ sở lý thuyết về chất lượng thông tin kế toán và kết quả
khảo sát để phát triển mô hình đánh giá chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị
sự nghiệp giáo dục công lập (bậc Cao đẳng, Đại học) trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
-
Vận dụng được phương pháp kiểm định mô hình hồi quy tuyến tính bội để
đo lường mức độ ảnh hưởng các nhân tố của chất lượng thông tin kế toán của các
đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập (bậc Cao đẳng, Đại học) trên địa bàn tỉnh Bình
Dương.
1.6.2 Ý nghĩa thực tiễn
-
Kết quả nghiên cứu giúp các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập trên địa bàn
tỉnh Bình Dương xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin kế
5
toán, từ đó có những giải pháp tích cực, hiệu quả nhằm cải thiện và nâng cao chất
lượng thông tin kế toán tại đơn vị mình.
-
Làm tài liệu tham khảo, làm tư liệu giảng dạy thực tế cho các đơn vị sự
nghiệp giáo dục trên địa bàn tỉnh Bình Dương có các môn giảng dạy liên quan đến
kế toán hành chính sự nghiệp, hệ thống thông tin kế toán…
-
Kết quả nghiên cứu cũng có thể mở rộng và làm tài liệu tham khảo, ứng
dụng trong đánh giá chất lượng thông tin kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục
khác ngoài công lập và ngoài tỉnh Bình Dương.
1.7 Đóng góp mới của đề tài
Hiện nay, đa số các đề tài nghiên cứu kể cả trong nước và nước ngoài có liên
quan đều chỉ tập trung phân tích các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng thông tin kế
toán và mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tác động đến chất lượng thông tin kế
toán trong các doanh nghiệp, đề tài nghiên cứu liên quan đến khu vực công không
nhiều lại chưa đầy đủ. Trên quan điểm kế thừa và tiếp tục phát triển những công
trình nghiên cứu trước đây, luận văn sẽ tập trung nghiên cứu các nhân tố cũng như
mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này đến chất lượng thông tin kế toán trong các
đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập (bậc Cao đẳng, Đại học) trên địa bàn tỉnh Bình
Dương. Từ đó, đưa ra các giải pháp hữu ích nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế
toán của các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập (bậc Cao đẳng, Đại học) trên địa
bàn tỉnh Bình Dương.
1.8Kết cấu đề tài
Luận văn bao gồm 5 chương:
Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
Chương 2: Cơ sở lý thuyết
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Chương 4: Kết quả nghiên cứu
Chương 5: Kiến nghị và kết luận
Ngoài ra, luận văn còn đính kèm các phụ lục.
6
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Chương 1 đã trình bày được lý do, tính cấp thiết của việc lựa chọn đề tài nghiên
cứu là xuất phát từ tầm quan trọng của chất lượng thông tin kế toán trong tất cả các
lại hình doanh nghiệp nói chung và trong lĩnh vực sự nghiệp giáo dục công lập tỉnh
Bình Dương nói riêng, nhằm ngày càng nâng cao hiệu quả hoạt động cũng như chất
lượng đào tạo tại các đơn vị này. Trong khi đó, để đáp ứng nhu cầu nâng cao chất
lượng thông tin kế toán thì việc đầu tiên là phải tìm hiểu các nhân tố nào tác động đến
nó và mức độ tác động của mỗi nhân tố này như thế nào để có những biện pháp tác
động phù hợp, hiệu quả. Chính vì vậy mà đề tài nghiên cứu hướng đến mục tiêu là
tìm hiểu và xác định các nhân tố cũng như mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này
đến chất lượng thông tin kế toán của các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập (bậc Cao
đẳng, Đại học) trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Đồng thời, trong chương này cũng đã
trình bày được các phương pháp nghiên cứu, những đóng góp về mặt khoa học và
thực tiễn, cùng với điểm mới của đề tài so với những nghiên cứu trước đây.
Chương 2 sẽ tiếp tục trình bày về cơ sở lý thuyết của nghiên cứu này.
7
CHƯƠNG 2:CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1 Những quy định chung về chất lượng thông tin kế toán
2.1.1Tổng quan về kế toán
2.1.1.1Bản chất của kế toán
Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế
tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động. [Điều 4, Luật kế toán].
Qua định nghĩa trên ta có thể thấy kế toán là quá trình thực hiện ba công việc
cơ bản gồm thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về tình trạng tài chính, kết quả
hoạt động kinh doanh và luồng tiền tạo ra trong một đơn vị, một tổ chức, là cơ sở
cho những người sử dụng thông tin ra quyết định.
2.1.1.2 Phân loại kế toán
- Căn cứ vào đối tượng cung cấp thông tin, kế toán được phân thành hai loại:
Kế toán tài chính: Là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp
thông tin kinh tế tài chính bằng báo cáo tài chính cho đối tượng có nhu cầu sử dụng
thông tin của đơn vị kế toán. [Điều 4, Luật kế toán]
Kế toán quản trị: là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh
tế tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế tài chính trong nội bộ đơn vị
kế toán. [Điều 4, Luật kế toán]
- Căn cứ vào hình thức sở hữu, kế toán được phân thành:
Kế toán tư: Là kế toán tại các tổ chức, đơn vị được thành lập nhằm mục đích
tìm kiếm lợi nhuận như: kế toán trong các công ty TNHH, doanh nghiệp tư nhân,
công ty cổ phần… [9; trang 4]
Kế toán công: Là kế toán trong các tổ chức, đơn vị được thành lập bởi cơ
quan Nhà nước có thẩm quyền và hoạt động với mục tiêu phục vụ lợi ích công, lợi
ích của xã hội mà không hướng đến mục đích tìm kiếm lợi nhuận. [9; trang 4]
Lĩnh vực kế toán công của Việt Nam hiện nay áp dụng nhiều chế độ kế toán
khác nhau: Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp, chế độ kế toán ngân sách và tài
chính xã hội, kế toán ngân sách và nghiệp vụ kho bạc Nhà nước, kế toán hải quan,
kế toán thuế… Như vậy, kế toán hành chính sự nghiệp chỉ là một bộ phận của kế
8
toán công. Trong phạm vi giới hạn, đề tài chỉ nghiên cứu phần chất lượng thông tin
kế toán trong kế toán hành chính sự nghiệp mà thôi.
2.1.2 Tổng quan về kế toán hành chính sự nghiệp
2.1.2.1 Tổng quan về đơn vị hành chính sự nghiệp
2.1.2.1.1 Khái niệm về đơn vị hành chính sự nghiệp
“Đơn vị hành chính sự nghiệp là đơn vị do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
quyết định thành lập nhằm thực hiện một nhiệm vụ chuyên môn nhất định hay quản
lý nhà nước về một hoạt động nào đó (các cơ quan chính quyền, cơ quan quản lý
Nhà nước trong các ngành Giáo dục – Đào tạo, Y tế, Văn hoá, Thể thao, Sự nghiệp,
Nông lâm ngư nghiệp, Trạm, Trại); hoạt động bằng nguồn kinh phí ngân sách nhà
nước cấp toàn bộ hay cấp một phần và các nguồn khác đảm bảo chi phí hoạt động
thường xuyên theo nguyên tắc không bồi hoàn trực tiếp”[6; trang 7]
2.1.2.1.2 Phân loại đơn vị hành chính sự nghiệp
Đơn vị hành chính sự nghiệp có thể phân loại theo nhiều căn cứ khác nhau như:
- Căn cứ vào tính chất, các đơn vị HCSN được chia thành:
Các đơn vị hành chính thuần tuý: đó là các cơ quan công quyền trong bộ
máy hành chính nhà nước (các đơn vị quản lý hành chính nhà nước).
Các đơn vị sự nghiệp: sự nghiệp văn hoá, sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp y tế,
sự nghiệp kinh tế, sự nghiệp nghiên cứu khoa học….
Các tổ chức đoàn thể, xã hội, nghề nghiệp, tổ chức quần chúng,…..
-
Căn cứ theo phân cấp quản lý ngân sách, đơn vị hành chính sự nghiệp được
tổ chức theo hệ thống dọc tương ứng với từng cấp ngân sách nhằm phù hợp với
công tác chấp hành ngân sách cấp đó. Cụ thể đơn vị HCSN chia thành ba cấp:
Đơn vị dự toán cấp I: là cơ quan chủ quản các ngành hành chính sự nghiệp
trực thuộc trung ương và địa phương như các Bộ, Tổng cục, Sở, Ban,…. Đơn vị dự
toán cấp I trực tiếp quan hệ với cơ quan tài chính để nhận và thanh quyết toán
nguồn kinh phí cấp phát.
Đơn vị dự toán cấp II: Trực thuộc đơn vị dự toán cấp I, chịu sự lãnh đạo trực
tiếp về tài chính và quan hệ cấp phát vốn của đơn vị dự toán cấp I. Đơn vị dự toán
