Tải bản đầy đủ (.pdf) (15 trang)

LTDH ... TÍCH PHÂN HÀM NHỊ PHÂN THỨC

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (251.25 KB, 15 trang )

www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498

Email:

TÍCH PHÂN HÀM PHÂN THỨC, LƯỢNG GIÁC VÀ MŨ – LOGARIT DƯỚI “CON
MẮT” CỦA TÍCH PHÂN HÀM NHỊ THỨC
I. Trước khi tìm hiểu về chuyên đề này chúng ta tìm hiểu qua tích phân hàm nhị thức


Có dạng

x

m

(a  bx n ) p dx với a, b  R  , m, n, p  Q, n, p  0



Tùy thuộc vào tính chất và mối quan hệ qua lại giữa lũy thừa của m, n, p mà ta có các cách đặt khác nhau.
m 1 m 1
Cụ thể xét bộ ba số p;
;
p
n
n
TH 1: Nếu p  Z thì ta đặt x  t q với q là mẫu số chung nhỏ nhất của phân số tối giản của m và n
p


m 1
s
TH 2: Nếu
 Z , p  , r , s  Z  ,  r , s   1 ta đặt t   a  bx n  hoặc t  a  bx n
n
r
Đặc biệt
r
- Nếu p   Z ta chỉ được đặt t  a  bx n
s
r
- Nếu p   Z và p  2,3,... ta có thể sử dụng tích phân từng phần, khi p  2 TPTP một lần, khi p  3
s
TPTP hai lần, …
a  bx n
m 1
s
TH 3: Nếu
 p  Z , p  , r , s  Z  thì ta đặt
 tr
n
r
xn
Bài tập giải mẫu:
TH 1: Nếu p  Z thì ta đặt x  t q với q là mẫu số chung nhỏ nhất của phân số tối giản của m và n
4

Bài 1: Tính tích phân sau I  
1


dx



x 1 x



Giải:
4

1

4

1


Ta có I  
  x 1  x 2  dx
x
1 x 1
1



dx




1



Nhận xét: m  1, n 

1
, p  1  Z  q  2
2

Cách 1:
Đặt

x  t2
x t
dx  2tdt

www.mathvn.com

1


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
 x  4 t  2
Đổi cận 

x  1

t  1

Email:

2

2
2
2
t
dt
1 
4
1
Khi đó I  2 2
dt  2 
 2  
  2  ln t  ln 1  t   2 ln
t 1 t
t 1 t 
1
3
1 t 1  t 
1 
1
Cách 2:
 x   t  1 2
Đặt 1  x  t  
dx  2  t  1 dt
 x  4 t  3

Đổi cận 

x  1
t  2

3
3
 t  1 dt 3 dt
1
4
 1
I  2

2

2

dt

2
ln
t

1

ln
t
 2ln





2


2
t  1 t
t 1 t 
3
2  t  1 t
2 
2
2

Khi đó

TH 2: Nếu

p
m 1
s
 Z , p  , r , s  Z  ,  r , s   1 ta đặt t   a  bx n  hoặc t  a  bx n
n
r

Đặc biệt
r
 Z ta chỉ được đặt t  a  bx n
s
r

- Nếu p   Z và p  2,3,... ta có thể sử dụng tích phân từng phần, khi p  2 TPTP một lần, khi p  3
s
TPTP hai lần, …

- Nếu p 

1

Bài 2: (ĐHDB – A 2003 – ĐHNT – 1996) Tính tích phân sau I   x 3 1  x 2 dx
0

Giải:
1

1

Phân tích I   x 3 1  x 2 dx   x 2 1  x 2 .xdx
0

0

1
m 1
Nhận xét: m  3, n  2, p  
 2
2
n
Cách 1:
 x2  1  t 2
Đặt t  1  x 2  

 xdx  tdt

x  1
t  0
Đổi cận 

 x  0 t  1
0

1
2



Khi đó I    t 1  t
1

2

 dt   t 1  t  dt   t
0

1

1
2

2

0


2

t

4



1 
2
1
dt   t 3  t 5  
5  0 15
3

Cách 2:

www.mathvn.com

2


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
x2  1  t

2

Đặt t  1  x  
dt
 xdx  

2
x

1
t

0


Đổi cận 

 x  0 t  1

Email:

1

0 1
1 1
1
1
3
3
3

1 2

1 2
1  2
12 2 2 2 
2
2
Khi đó I    t 1  t  dt   t 1  t  dt    t  t dt   t  t  
21
20
2 0
23
3 
15

0
Cách 4:
Đặt x  cos t  dx   sin tdt


2


2

0

0

Khi đó I   sin 2 t cos 3 tdt   sin 2 t 1  sin 2 t  cos tdt
Cách 4.1.
Đặt sin t  u  cos tdt  du

Khi đó
1
1
 u 3 u5  1 2
I   u 2 (1  u 2 )du    u 2  u 4  du     
5  0 15
 3
0
0
Cách 4.2.


2
2



2


2



I   sin t 1  sin t d  sin t   
0

0





 sin 3 t sin 5 t 
2
sin t  sin t d  sin t   

 2 .
5 
15
 3
0
2

4



Cách 4.3.








12
1 2 1  cos 4t
12
12

I   sin 2 2t costdt  
cos tdt   cos tdt    cos 4t cos tdt
40
40
2
80
80
Cách 5:
1
1
1
1
I    x2 1  x 2 d 1  x 2   1  x2  1 1  x 2 d 1  x 2
20
20



1

1
  1  x2
20





1


3
2

1
d 1  x   1  x2
20
dt
Cách 3: Đặt t  x 2 
 xdx
2



 

2





7

Bài 3: Tính tích phân I 


0




1
2





 d 1  x 
2

x 3 dx
3

x2  1

Giải :

 x2  t 3  1

Cách 1: Đặt t  x  1  
3 2
 xdx  t dt

2
3

www.mathvn.com

2


3


Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
t  2
 x  7
Đổi cận 

 x  0
t  1
7

Khi đó I 


0

www.MATHVN.com

Email:

3
2
2
2
3  t  1 .t dt 3
3  t 5 t 2  2 93
4
 

   t  t  dt     
t
21
2  5 2  1 10
x2  1 2 1

x 2 .xdx
3

Cách 2:

x2  t  1

Đặt t  x 2  1  
dt
 xdx 

2
t  8
 x  7
Đổi cận 

t  1
 x  0
2
1
5
2
8
8

1  t  1 dt 1  3  3 
13 3 3 3  8
Khi đó I  
   t  t  dt   t  t 
1
21
2 1
25
2 1

3
t
2
x3
x
Cách 3: Phân tích x 3  x  x 2  1  x 
 x  x 2  1 3 
3 2
3 2
x 1
x 1
Cách 4: Sử dụng tích phân từng phần
u  x 2
du  2 xdx


2
3
Đặt 
3 2

x
1 d  x  1  
2
v

x

1
dv

dx





3 2
3 2

4
2
x 1
x 1

4

Bài 4: (ĐHAN – 1999) Tính tích phân I 

x
7


dx
x2  9

Giải:
Phân tích
4

I

x
7

4

dx
x2  9



 x x
1

2

1
2

 9  dx


7

Nhận xét: m  1, n  2, p  

1
m 1

 0
2
n

 x2  t 2  9
Đặt t  x 2  9  
 xdx  tdt
t  5
 x  4
Đổi cận 

t  4
 x  7
4

Khi đó I 

x
7

xdx
2


x2  9

5

5
tdt
dt
1 t 3 5 1 7


ln
 ln
2

2
6
t

3
4
6 4
t
(
t

9)
t

9
4

4



Cách 2:

www.mathvn.com

4


www.MATHVN.com Email:
Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
x2  t  9

2
Đặt t  x  9  
dt
 xdx 

2
25
1
dt
Khi đó I  
... đến đây liệu ta có thể làm được không, có thể đó bằng cách đặt
1
2 16
2

t  9 t
1
u 2  t
… bạn đọc giải tiếp nhé
u  t2  
2udu  dt

1

6

Bài 5: (ĐH KTQD – 1997) Tính tích phân sau: I   x5 1  x3  dx
0

Giải:
1

I   x 1  x
5

3 6



1

6

dx   x 3 1  x 3  x 2 dx


0

0

Nhận xét: m  5, n  3, p  6  Z 

m 1
 0
n

Cách 1:

 dt
2
  x dx
Đặt t  1  x   3
 x3  1  t

3

x  1
t  0
Đổi cận 

 x  0 t  1
0
1
1
1 6
1 6

1 6 7
1  t 7 t8 
1
Khi đó I    t 1  t dt   t 1  t dt    t  t dt     
31
30
30
3  7 8  168
Cách 2:
1

6

1

6

1

6

1

7

I   x5 1  x3  dx   x 2 1  1  x 3   1  x3  dx   x 2 1  x 3  dx   x 2 1  x 3  dx
0

0


0

0

6
7
1
1 1  x
   1  x3  d 1  x 3    1  x3  d 1  x3    .
30
3
7
0
1

1

3 7



1 1  x
 .
0 3
8

1

3 8




1
0



1
168

2
2

Bài 6: (SGK – T 112) Tính tích phân sau I   x  x  1 dx
0

Giải:
Cách 1: Sử dụng phương pháp tích phân từng phần
du  2  x  1 dx
u   x  12

Đặt 

x2
dv

xdx
v





2
2
2
2
 x 4 x 3  2 34
2 x 2
2
Khi đó I   x  1
  x  x  1 dx  6    x 3  x   dx  6     
2 0 0
3 0 3
 4
0

www.mathvn.com

5


www.MATHVN.com
Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
Cách 2:
x  t  1
Đặt t  x  1  
dx  dt
 x  2 t  3
Đổi cận 


 x  0 t  1
Khi đó
3
3
 t 4 t 3  3 34
2
I    t  1 t dt    t 3  t 2  dt     
 4 3 1 3
1
1
Cách 3: Sử dụng phương pháp phân tích
2
Ta có x  x  1  x  x 2  2 x  1  x 3  2 x 2  x

Email:

2
 x 4 2 x 3 x 2  2 34
Khi đó I    x3  2 x 2  x  dx   
  
3
2 0 3
 4
0
Cách 4: Sử dụng phương pháp đưa vào vi phân
2
2
3
2

Ta có x  x  1   x  1  1  x  1   x  1   x  1

2

2

2

3

2

2

3

2

Khi đó I    x  1 dx    x  1 dx    x  1 d  x  1    x  1 d  x  1 
0

TH 3: Nếu

0

0

 x  1
4


0

4



 x  1

3

3



34
3

a  bx n
m 1
s
 p  Z , p  , r , s  Z  thì ta đặt
 tr
n
r
xn
2

Bài 7: Tính tích phân sau I  
1


dx
x 4 1  x2

Giải:
Nhận xét: m  2; n  2; p 

x2  1 2
1
m 1

 p  2  Z nên đặt
t
2
n
x2

1
 2
x  2

t 1
1  x2

Đặt
 t2  
2
tdt
x
 xdx  
2


 t 2  1

5
 x  2 t 
Đổi cận 

2
x  1
t  2

Ta có
2

I
1

dx
x4 1  x2

2


1

www.mathvn.com

dx
x6


1
1
x2

5
2




2

t

2

 1
t

3

.

2

tdt

t

2


 1

 t3

   t  1 dt    t 
3

5
2

2

2

2
5
2

7 5 8 2
24

6


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
1


Bài 8: Tính tích phân sau: I  

Email:

1
3 3

x  x 
x4

1
3

dx .

HD:
1

1

1

1
 1
3 1
Ta có I    2  1 . 3 dx   x 3  1  x 2  3 dx
 x
1 x
1

3

3

1
m 1
Nhận xét: m  3, n  2, p  
 1 Z
3
n
1
dt dx
Đặt t  2  1    3 ….  I  6 bạn đọc tự giải
2 x
x
3

Bài 9: Tính tích phân sau I 

dx



(1  x 2 )3

3
2

Giải :
Ta có m  0; n  2; p 


3
m 1

 p  1  Z
2
n

 1
2
 t 2  1  x
x 1 2
Đặt
t 
x2
 xdx  tdt
(t 2  1) 2

2

x  3
 2 3

t 
Đổi cận 
3
3 
x 
t  3


2

3

Khi đó I 


3
2

3
dt
1
1
 
  2  2 3 
2
2
1
t
2
2
2 3
(1  x ) 1  x
2 3 (t  1) .
.t 2 .t 2 3 t
2
2
x4.
.

3
2
3
3
(t  1)
x
x
3

xdx

3

tdt

Bài tập tự giải:
2

Bài 1: (ĐHSP II HN – A 2000) Tính tích phân I  
1

dx
x x3  1

HD:
Đặt t  x3  1  dt 

3x2
2 x3  1


dx 

dx
x x3  1



4

Bài 2: (ĐHAN – A 1999) Tính tích phân I 

x
7

www.mathvn.com

dt
t 1
2

dx
x2  1



1 7
ln
6 4

7



www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498

2

Bài 3: (ĐHBKHN – 1995) Tính tích phân I 



dx
x x2  1

2

Email:


12



3

Cách 1:
Đặt t  x 2  1  dt 


x

dx 

dx

xdx



x2  1
x x2  1 x2 x2  1
1
dx
 
Cách 2: Đặt t 
, t   0;  
 dt
cos t
 2
x x2  1
1
1
 π
C1: Đặt x 
với t   0;  hoặc x 
cos t
sin t
 2




dt

 dt
và t  tanu ,   u  , 2
 du .
2
2 t 1
t 1
2

C2: Đặt x 2  1  t
C3: Đặt x 2  1  t
1
C4: Đặt x 
t
C5: Phân tích 1    x 2  1  x 2 
1

Bài 4: Tính tích phân I 



1

x3
x2  1

dx  0


C1: Đặt x  tan t
C2: Phân tích x 3  x  x 2  1  x
u  x 2

C3: Đặt 
x
dx
dv 
2
x

1

C4: Đặt x  t
C5: Phân tích x 3 dx  x 2 xdx   x 2  1  1 d  x 2  1
7

Bài 5: (ĐHTM – 1997) Tính tích phân I 


0

x3
3

1 x

2


2

dx 
x4

Bài 6: (CĐKT KT I – 2004) Tính tích phân I  

x5  1

0

141
20
dx

3

Bài 7: (CĐ Hàng hải – 2007) Tính tích phân I   x 3 x 2  1 dx 
1

14 3
5

9

Bài 8: (CĐ Sư Phạm Tiền Giang – 2006) Tính tích phân I   x. 3 1  x dx  
1
1

468

7

2 2 1
3

Bài 9: (CĐ Nông Lâm – 2006) Tính tích phân I   x x 2  1dx 
0

3

Bài 10: (CĐ Tài Chính Kế Toán IV – 2005) Tính tích phân I 


0

www.mathvn.com

x 3  1.x5 dx 

848
105

8


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498


1

Bài 11: (CĐ Khối A, B – 2005) Tính tích phân I   x3 . x 2  3dx 
0

1

Bài 12: (CĐ GTVT – 2005) Tính tích phân I   x5 1  x 2 dx 
0

Email:
6 3 8
5

8
105

1

x
1
dx  ln 2
2
2
0 1 x

Bài 13: (ĐH Hải Phòng – 2006) Tính tích phân I  
1

2

3 32 2
9
0
Bài 15: (CĐ Dệt may thời trang Tp.HCM – 2007) Tính tích phân



Bài 14: Tính tích phân I   x 2 2  x 3 dx 
3

I

dx

 x x
2

2

1

 1

 1



3 

3 12

2 3

Bài 16: Tính tích phân I 


3

dx
x2 x 2  1



2
3



3
2 2

b. Tích phân hàm phân thức, lượng giác, mũ – loga dưới “con mắt” của tích phân hàm nhị phân thức


p

Mở rộng I   u m  x   a  bu n  x   d u  x   với với a, b  R  , m, n, p  Q, n, p  0


Và cụ thể hóa trường hợp 2 như sau
p

m 1
s
Nếu
 Z , p  , r , s  Z  ,  r , s   1 ta đặt t   a  bu n  x   hoặc t  a  bu n  x 
n
r
r
Đặc biệt : Nếu p   Z ta chỉ được đặt t  a  bu n  x 
s
Ta xét các thí dụ sau đây
ln 5

Thí dụ 1. (ĐH DB – B 2003) Tính tích phân sau I 


ln 2

e2 x
ex  1

dx

Lời giải.
ln 5

Ta có I 



e2 x

x

ln 5

dx 

 

e x 1  e x





1
2

de x thì đây chính là tích phân nhị thức với

e 1
ln 2
1
m 1
m  n  1, p   
 2  Z và u  x   e x
2
n
x
e  t 2  1
x

2
Đặt e  1  t   x
e dx  2tdt
 x  ln 5
t  2
Đổi cận 

 x  ln 2 t  1
2 t 2  1 tdt
2
2 20
2 2
Khi đó I  2 
 2  t 2  1 dt  t 3  2t 
1 3
t
3 1
1
1
ln 2



www.mathvn.com








9


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
Cách khác: Đặt e x  1  t

e

Thí dụ 2. (ĐH – B 2004 ) Tính tích phân sau I  
1

Email:

1  3ln x .ln x
dx
x

Lời giải.
e

e

1
1  3ln x .ln x
dx   ln x 1  3ln x  3 d  ln x  thì đây chính là tích phân nhị thức với
x

1
1
1
m 1
m  n  1, p  
 2  Z và u  x   ln x
2
n

t2 1
ln
x


3
Đặt 1  3ln x  t 2  
 dx  2 tdt
 x 3
 x  e t  2
Đổi cận 

x  1
t  1
2
2
2 t2 1 2
2
2  t 5 t 3  2 116
Khi đó I  
t dt   (t 4 t 2 )dt     

31 3
91
9  5 3  1 135

Ta có I  

Cách khác: t  1  3ln x
e

ln x. 3 2  ln 2 x
dx
x
1

Thí dụ 3. (PVBCTT – 1999) Tính tích phân sau I  
Lời giải.
e

e

1
ln x. 3 2  ln 2 x
dx   ln x 1  ln 2 x  3 d  ln x  thì đây chính là tích phân nhị thức với
x
1
1
1
m 1
m  1, n  2, p  
 1  Z và u  x   ln x

3
n

Ta có I  

3 2
ln x
t dt 
dx
2
x
 x  e t  3 3
Đổi cận 

x  1
t  3 2

Đặt t 3  2  ln 2 x 

3

3

3

3

3
3 3
3 t4

2
Khi đó I   t.t dt   t dt  .
232
2 32
2 4

3
3

3
2



3 3
3 3  23 2
8





Cách khác: Đặt 2  ln 2 x  t
e

Thí dụ 4. (ĐH – B 2010) Tính tích phân sau I  
1

ln x
x  2  ln x 


2

dx

Lời giải.

www.mathvn.com

10


www.MATHVN.com Email:
Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
e
2
ln x
2
Ta có I  
dx   ln x  2  ln x  d  ln x  thì đây chính là tích phân nhị thức với
2
1 x  2  ln x 
1
m 1
 2  Z , p  2  Z và u  x   ln x
n
ln x  t  2

Đặt t  2  ln x   dx

 x  dt
m  1, n  1, 

3

Khi đó I  

t  2
t

2

2

3

1 2
dt     2
t
2t

2 3
3 1


dt   ln t    ln 
t2
2 3



ln 3

Thí dụ 5. (ĐHDB – 2002) Tính tích phân sau I 


0

e x dx

e

x

3



1

Lời giải.
ln 3

Ta có I 

ln 3

e x dx




e

0

x



1

3



 e

x



1



1
3

de x thì đây chính là tích phân nhị thức với

0


1
m 1

 1  Z và u  x   e x
2
n
2
x
Đặt t  e  1  2tdt  e x dx  dx  2tdt
2
tdt
12
Khi đó I  2  3  2.
 2 1
t
t
2
2
m  0, n  1, p  

2

Thí dụ 6. Tính tích phân sau I  
1

dx
x  x3
5


Lời giải.
2

2

dx
Ta có I   5
  x 3 1  x 2
3
1 x  x
1



x2

Đặt t  x 2  1   dt

2
x

2

t
Đổi cận 

x  1
t
2


Ta có I  
1



5
2



x x 1
5

Khi đó I  
2

dt
t  t  1

www.mathvn.com

2

dx đây là tích phân nhị thức với m  3, n  2, p  1  Z

 xdx

2

2


1

 t 1

1
3



dx  
1

x
x

4

x

2



1

dx

5
1  1

1
1
1 1
t 5 3
1 5
 


 ln
 dt   
 2   ln 2  ln
2
2 2   t  1
t 1 t 
2  t 1
t 1 
8
2 2



11


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498
Thí dụ 7. Tìm nguyên hàm: I  


Email:

x 2 dx
39

1  x 

Lời giải.
Ta có I  

x 2 dx

1  x 

39

  x 2 1  x 

39

dx đây là tích phân nhị thức với m  2, n  1, p  39  Z 

m 1
 3 Z
n

Đặt t  1  x  x  1  t  dx   dt
Khi đó
2
1  t  dt

1
1
1
1 1
2 1
1 1
I  
   39 dt  2  38 dt   37 dt 


 C với t  1  x
39
38
37
38 t
37 t
36 t 36
t
t
t
t

2

sin 2 x.cos x
dx
1  cos x
0

Thí dụ 8. (ĐH – B 2005) Tính tích phân sau I  

Lời giải.
Phân tích

2





2
2
sin 2 x.cos x
sin x.cos 2 x
1
I
dx  2 
dx  2  cos 2 x 1  cos x  d  cos x  thì đây chính là tích phân nhị thức
1  cos x
1  cos x
0
0
0

với m  2, n  1, p  1  Z và u  x   cos x
dt   sin xdx
Đặt t  1  cos x  
cos x  t  1


t  1

x 
Đổi cận 
2 
t  2
 x  0
1

Khi đó I  2 
2

 t  1
t

2

2
 t2
1

dt  2   t  2   dt  2   2t  ln t
t
2
1


2

2
  2 ln 2  1
1

2

Thí dụ 9. (ĐHTS – 1999) Tính tích phân sau I   sin x cos x 1  cos x  dx
0

Lời giải.

2

2


2

2

Ta có I   sin x cos x 1  cos x  dx    cos x 1  cos x  d  cos x  thì đây chính là tích phân nhị thức với
0

0

m  1, n  1, p  2  Z và u  x   cos x
sin xdx   dt
Đặt t  1  cos x  
cos x  t  1

www.mathvn.com

12



www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498


t  1
x 
Đổi cận 
2 
t  2
 x  0

Email:

1
2
 t 4 t 3  2 17
Khi đó I     t  1 t 2 dt    t 3  t 2  dt     
 4 3  1 12
2
1
Nhận xét: Nếu gặp tích phân là tổng (hiệu) của hai tích phân nhị thức mà có cùng cách đặt thì ta vẫn tính như
trong lý thuyết


2

Thí dụ 10. (ĐH – A 2005) Tính tích phân sau I  

0

sin 2 x  sin x
1  3cos x

dx

Lời giải.

2

Ta có I  
0

sin x  2 cos x  1
1  3cos x


2


2

1

2



1


dx    2 cos x 1  3cos x  d  cos x    1  3cos x  2 d  cos x 
0
0




I1

I2

Nhận xét: Đây chính là tổng của hai nhị thức u  x   cos x với I1 ta có m  n  1 

m 1
 2  Z và với I 2
n

m 1
 1 Z .
n
Vậy chung qui lại ta có thể

t2 1
cos
x


3
Đặt 1  3cos x  t 2  

2dt
 sin x
dx  
 1  3cos x
3

ta có m  0, n  1 



t  1
x 
Đổi cận 
2 
t  2
 x  0
2
 4t 2 2 
2  2 34
 4
Khi đó I   
  dt   t 3  t  
9
9
9  1 27
 27
1

2


sin 3 x
dx
1  cos x
0

Thí dụ 11. (ĐHQG HCM – B 1997) Tính tích phân sau I  
Lời giải.

2


2

3


2

sin 3 x
3sin x  4sin x
1
dx  
dx     4cos 2 x  1 1  cos x  d  cos x  thì đây chính là tổng của
1  cos x
1  cos x
0
0
0

Ta có I  


hai tích phân nhị thức tích phân nhị thức với m  2, n  1, p  1  Z 

m 1
 3  Z và u  x   cos x nên ta
n

cos x  t  1
đặt t  1  cos x  
 dt  sin xdx

www.mathvn.com

13


www.MATHVN.com Email:
Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498


t  1
x 
Đổi cận 
2 
t  2
 x  0
2
1
2

4  t  1  1
2
3


Khi đó I   
dt    4t   8  dt   2t 2  3ln t  8t   3ln 2  2
1
t
t

2
1

Để kết thúc bài viết này mời các bạn tự giải các tích phân sau
e3

Bài 1: (ĐHDB – D 2005) Tính tích phân sau I 

ln 2 x

x

ln x  1

1

ln 2

Bài 2: (ĐHBK – 2000) Tính tích phân sau I 


e



Bài 3: (ĐHHH – 98) Tính tích phân I =

 x.
1

dx 

e 1

ln x

dx 

1  ln x
e

Bài 4: (ĐHDB 2 – 2006) Tính tích phân sau I 

2x

x

0

e


dx 

x

76
15

2 2
3

42 2
3

3  2 ln x

dx 

10 2  11
3

1  2 ln x
ln x
1
Bài 5: (ĐHCT – 1999) Tính tích phân sau I  
dx  (ln 2  1)
2
2
1 x  ln x  1
1


e

e

Bài 7: Tính tích phân sau I  
1

log 32 x
2

dx 

x 1  3ln x

4
27 ln 3 2

ln 8

Bài 8: (ĐHDB – 2004) Tính tích phân sau I 



ln 8

e x  1.e 2 x dx 

ln 3


e

ln 5

Bài 9: Tính tích phân sau I 


ln 2

x

 1 e
ex  1



e x  1.e x .e x dx

ln 3

x

dx

2

sin 4 x
3
dx  2  6 ln
2

4
0 1  cos x

Bài 10: (HVNH TPHCM – D 2000) Tính tích phân sau I  

2

3

Bài 11: Tính tích phân sau I   sin 2 x 1  sin 2 x  dx 
0

15
4


2

sin x cos 3 x
dx
2
1

cos
x
0

Bài 12: (ĐH BCVT – 1997) Tính tích phân sau I  

6


sin 3 x  sin 3 3 x
1 1
dx    ln 2
1  cos 3 x
6 3
0

Bài 13: Tính tích phân I  

www.mathvn.com

14


www.MATHVN.com

Giáo viên: Nguyễn Thành Long
DĐ: 01694 013 498

3

Bài 14: (ĐHDB – B 2004) Tính tích phân sau I 

dx

 xx
0

3


 ln

Email:

6
2

3

Bài 15: Tìm nguyên hàm I  

x dx
1 1
3 1
3 1
1 1




C
10
6
7
8
6 ( x  1)
7 ( x  1)
8 ( x  1)
9 ( x  1)9

( x  1)

Góp ý theo địa chỉ Email: hoặc địa chỉ: Nguyễn Thành Long
Số nhà 15 – Khu phố 6 – Phường ngọc trạo – Thị xã bỉm sơn – Thành phố thanh hóa

www.mathvn.com

15



×