thiết kế giáo án điện tử vật lí lớp 12 cơ bản sử dụng phần mềm microsoft powerpoint và adobe presenter 7

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƢ PHẠM
BỘ MÔN SƢ PHẠM VẬT LÍ

THIẾT KẾ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ VẬT LÍ LỚP 12 CƠ BẢN
SỬ DỤNG PHẦN MỀM MICROSOFT POWERPOINT
VÀ ADOBE PRESENTER 7
Luận văn tốt nghiệp
Ngành: SP VẬT LÍ – TIN HỌC

Giáo viên hƣớng dẫn:

Sinh viên thực hiện

Vƣơng Tấn Sĩ

Huỳnh Thị Xuân Thảo
Mã số sinh viên: 1110256
Lớp: TL1134A1
Khóa: 37

Cần Thơ, năm 2015


TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA SƢ PHẠM
BỘ MÔN SƢ PHẠM VẬT LÍ

THIẾT KẾ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ VẬT LÍ LỚP 12 CƠ BẢN
SỬ DỤNG PHẦN MỀM MICROSOFT POWERPOINT
VÀ ADOBE PRESENTER 7

Luận văn tốt nghiệp
Ngành: SP VẬT LÍ – TIN HỌC

Giáo viên hƣớng dẫn:

Sinh viên thực hiện

Vƣơng Tấn Sĩ

Huỳnh Thị Xuân Thảo
Mã số sinh viên: 1110256
Lớp: TL1134A1
Khóa: 37

Cần Thơ, năm 2015


LỜI CẢM ƠN

Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với sự hỗ
trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của ngƣời khác. Trong
suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập ở giảng đƣờng đại học đến nay, em đã
nhận đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý Thầy Cô, gia đình và bạn bè.
Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, xin gửi đến quý Thầy Cô ở Khoa Sƣ
Phạm – Trƣờng Đại Học Cần Thơ đã cùng với tri thức và tâm huyết của mình
để truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian học tập
tại trƣờng.
Và đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến thầy Vƣơng Tấn Sĩ,
ngƣời đã hết lòng chỉ dạy, hƣớng dẫn, đóng góp những ý kiến quý báu cũng
nhƣ đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp em có thể hoàn thành tốt đề tài luận

văn.
Sau cùng, em xin chúc quý thầy cô của trƣờng Đại học Cần Thơ, đặc
biệt quý thầy cô của Khoa Sƣ Phạm đƣợc nhiều sức khỏe và thành công trong
cuộc sống.
Em xin chân thành cảm ơn!
Trân trọng kính chào.
Cần Thơ, ngày 19 tháng 04 năm 2015
Sinh viên thực hiện

Huỳnh Thị Xuân Thảo


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện. Các số liệu,
kết quả phân tích trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trong
bất kỳ công trình nghiên cứu nào trƣớc đây.
Mọi tham khảo, trích dẫn đều đƣợc chỉ rõ nguồn trong danh mục tài liệu tham khảo
của luận văn.

Cần Thơ, ngày 19 tháng 04năm 2015
Tác giả

Huỳnh Thị Xuân Thảo


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .......................................................................................... 1
2. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ................................................................................................ 1
3. PHƢƠNG PHÁP VÀ PHƢƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU ........................................ 1
3.1. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................. 1
3.2. Phƣơng tiện nghiên cứu .................................................................................... 1
4. CÁC GIAI ĐOẠN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI .............................................................. 2
PHẦN NỘI DUNG ........................................................................................................ 3
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ .............................................. 3
1. KHÁI QUÁT VỀ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ ................................................................. 3
1.1. Khái niệm về giáo án điện tử. ........................................................................... 3
1.2. Quy trình thiết kế giáo án điện tử ..................................................................... 4
2. CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ ........................................... 8
2.1. Mục đích chính của việc xây dựng bài giảng điện tử ....................................... 8
2.2. Kỹ năng trình bày ............................................................................................. 8
2.3. Kỹ năng giảng bài ............................................................................................. 8
2.4. Đáp ứng tiêu chí tự học .................................................................................... 8
2.5. Kỹ năng Multimedia ......................................................................................... 8
2.6. Soạn câu hỏi ..................................................................................................... 8
2.7. Nguồn tƣ liệu .................................................................................................... 9
2.8. Từ khóa ............................................................................................................. 9
CHƢƠNG II: THIẾT KẾ GIÁO ÁN ĐIỆNTỬ SỬ DỤNG MICROSOFT
POWERPOINT 2007 .................................................................................................. 10
1. CHUẨN BỊ ............................................................................................................ 11
1.1. Mở trình xử lý tiếng Việt (Unikey) ................................................................ 11
1.2. Mở chƣơng trình Powerpoint ......................................................................... 11
1.3. Lƣu file ........................................................................................................... 11
2. THỰC HIỆN NỘI DUNG .................................................................................... 12

2.1. Chọn định dạng trang thích hợp cho nội dung đƣa vào ................................. 12
2.2. Đƣa nội dung vào slide ................................................................................... 12
2.3. Thêm vào các slide mới .................................................................................. 13
2.4. Chèn ngày và giờ (Date & time), số thứ tự trang (Slide Number), Header,
Footer. .................................................................................................................... 13
3. ĐỊNH DẠNG NỀN TRANG ................................................................................ 14
3.1.Chọn More Colors. .......................................................................................... 14
3.2. Gradient fill, Picture or texture fill ................................................................. 14
4. TẠO KỸ XẢO CHO TRANG VÀ CÁC ĐỐI TƢỢNG TRONG TRANG ......... 15
4.1. Kỹ xảo trang ................................................................................................... 15
4.2 Kỹ xảo cho các đối tƣợng trong trang ............................................................. 15
i


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

5. ĐÓNG GÓI ........................................................................................................... 17
5.1. Lƣu file dƣới dạng *.pps. ............................................................................... 17
5.2. Đóng gói ......................................................................................................... 18
6. CÁC TIÊU CHUẨN CỦA GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ ................................................. 19
6.1. Quy cách thiết kế ............................................................................................ 19
6.2. Kết xuất giáo án theo chuẩn E – Learning ..................................................... 20
6.3. Một số yếu tố cần thiết khi giảng bài dùng giáo án điện tử ........................... 20
CHƢƠNG III : THIẾT KẾ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ SỬ DỤNG POWERPOINT &
ADOBE PRESENTER 7 ............................................................................................ 21
1. MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 21

2. QUY TRÌNH XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ DÙNG ADOBE PRESENTER
7 ................................................................................................................................. 21
2.1. Thiết kế bài giảng trên Powerpoint ................................................................ 21
2.2. Biên tập bài giảng sử dụng các công cụ của Presenter ................................... 21
2.3. Xem lại bài giảng và công bố trên mạng ........................................................ 22
3. HƢỚNG DẪN SỬ DỤNG ADOBE PRESENTER ............................................. 22
3.1. Cài đặt Adobe Presenter ................................................................................. 22
3.2. Sử dụng phần mềm Adobe Presenter ............................................................. 23
3.3. Xuất trình bài giảng điện tử lên mạng ................................................................ 42
CHƢƠNG IV: CÁC PHẦN MỀM VÀ THIẾT BỊ HỖ TRỢ ................................. 44
1. PHẦN MỀM HỖ TRỢ.......................................................................................... 44
1.1. Phần mềm Adobe Premiere Pro ..................................................................... 44
1.2. Phần mềm Snipping Tool ............................................................................... 44
2. THIẾT BỊ HỖ TRỢ .............................................................................................. 44
2.1. Máy quay Sony HDR - PJ260VE ................................................................... 44
CHƢƠNG V: ỨNG DỤNG THIẾT KẾ MỘT SỐ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ MÔN VẬT
LÍ LỚP 12 .................................................................................................................... 47
1. Giáo án điện tử bài: “Tán sắc ánh sáng” (SGK Vật Lí 12CB) .............................. 47
1.1. Thông tin giáo viên ......................................................................................... 47
1.2.Mục tiêu, yêu cầu của bài giảng ...................................................................... 47
1.3.Thiết kế bài giảng ............................................................................................ 48
2. Giáo án điện tử bài: “Giao Thoa Ánh Sáng” (SGK Vật Lí 12 CB) ...................... 52
2.1. Thông tin giáo viên ......................................................................................... 52
2.2. Mục tiêu, yêu cầu bài giảng ............................................................................ 52
2.3.Thiết kế bài giảng ............................................................................................ 53
3. Giáo án điện tử bài: “Các Loại Quang Phổ” (SGK Vật Lí 12 CB)....................... 57
3.1. Thông tin giáo viên ......................................................................................... 57
3.2.Mục tiêu, yêu cầu bài giảng ............................................................................. 57
3.3.Thiết kế bài giảng ............................................................................................ 58
4. Giáo án điện tử bài: “Tia Hồng Ngoại Và Tia Tử Ngoại” (SGK Vật Lí 12 CB)61

ii


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

4.1. Thông tin giáo viên ......................................................................................... 61
4.2.Mục tiêu, yêu cầu bài giảng ............................................................................. 61
4.3.Thiết kế bài giảng ............................................................................................ 62
PHẦN KẾT LUẬN ..................................................................................................... 67
1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC........................................................................................ 67
2. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI ...................................................................................... 67
3. NHỮNG DỰ ĐỊNH TRONG TƢƠNG LAI ........................................................ 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 68

iii


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong thời đại công nghệ thông tin(CNTT) hiện nay, thì việc yêu cầu đổi mới giáo

dục ngày càng cao. Cập nhật, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và học tập là
nhân tố rất quan trọng để nâng cao chất lƣợng toàn diện trong phƣơng pháp dạy học.
Cùng các trang thiết bị, phƣơng tiện hiện đại nhƣ là máy vi tính, máy chiếu, mạng
internet và các phần mềm ứng dụng…thì việc ứng dụng CNTT trong việc soạn bài giảng
điện tử trên các phần mềm hỗ trợ chẳng hạn nhƣ là phần mềm Microsoft PowerPoint và
một số phần mềm khác để thiết kế giáo án điện tử phục vụ cho giảng dạy đã trở nên phổ
biến.Vừa đổi mới phƣơng pháp giảng dạy, vừa tạo hứng thú cho học sinh trong các giờ
học. Và nếu giáo viên có một hệ thống giáo án điện tử đƣợc thiết kế hay, theo hƣớng dạy
học tích cực thì chắc chắn việc giảng dạy sẽ có hiệu quả cao hơn. Và điều đó đã góp phần
không nhỏ vào việc hiện đại hóa phƣơng tiện và thiết bị dạy học, nâng cao chất lƣợng
chất lƣợng trong giảng dạy.
Để đáp ứng yêu cầu trên thì việc đƣa tin học vào hỗ trợ cho chƣơng trình giảng
dạy là một vấn đề tất yếu, nhận thức đƣợc tầm quan trọng của việc này và là một ngƣời
giáo viên Vật Lí trong tƣơng lai nên tôi đã quyết định chọn và nghiên cứu đề tài: “ Thiết
kế giáo án điện tử Vật Lí lớp 12 Cơ bản sử dụng phần mềm Microsoft PowerPoint
và Adobe Presenter 7”.

2. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
Sử dụng phần mềm Microsoft PowerPoint và Adobe Presenter 7 để thiết kế giáo án điện
tử Vật Lí 12 cơ bản đƣợc xây dựng theo nội dung sách giáo khoa nhằm phục vụ nhu cầu
tự học, tự nghiên cứu của các học sinh. Nhằm góp phần vào việc đổi mới phƣơng pháp
dạy học hiện nay.

3. PHƢƠNG PHÁP VÀ PHƢƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU
3.1. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Tìm hiểu chung các phần mềm xây dựng giáo án điện tử thông qua sách, giáo
trình, Internet và thông qua các thầy cô, bạn bè.
- Tìm hiểu phần mềm Microsoft PowerPoint và Adobe Presenter 7.
- Nghiên cứu sách giáo khoa Vật Lí 12 hiện hành.
- Tiến hành thiết kế giáo án điện tử sử dụng Microsoft PowerPoint 2007, chuyển

hóa thành giáo án điện tử trực tuyến thông qua phần mềm Adobe Presenter đƣợc tích
hợp trên Microsoft PowerPoint 2007.
3.2. Phƣơng tiện nghiên cứu
- Máy vi tính, phần mềm Microsoft PowerPoint 2007 và phần mềm Adobe
Presenter 7.
- Sách giáo khoa Vật Lí lớp 12.
1


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

- Một số phần mềm và thiết bị hỗ trợ thực hiện đề tài: Adobe Premiere Pro,
Snipping Tool, Máy quay Sony HDR - PJ260VE, Smart TV Samsung 64inch.

4. CÁC GIAI ĐOẠN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
- Nhận đề tài từ GVHD.
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan và khai thác các nguồn tài nguyên có trên
Internet.
- Lập đề cƣơng chi tiết.
- Tiến hành viết lý thuyết nộp GVHD chỉnh sửa, bổ sung.
- Thiết kế giáo án điện tử sử dụng phần mềm PowerPoint & Presenter 7.
- Hoàn thành luận văn.
- Bảo vệ luận văn tốt nghiệp.
* Các chữ viết tắt trong đề tài:
Học sinh: HS
Giáo viên: GV

Sách giáo khoa: SGK
Sách giáo viên: SGV
Công nghệ thông tin: CNTT
Vật lí: VL
Cơ bản: CB

2


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

PHẦN NỘI DUNG
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
“Phần nội dụng này tôi viết dựa trên cấu trúc giáo trình Thiết kế giáo án điện tử
PowerPoint & Adobe Presenter 7 [3]”

1. KHÁI QUÁT VỀ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
Trong thời gian gần đây, giáo án điện tử đƣợc sử dụng tƣơng đối phổ biến ở nhiều
bộ môn. Giáo án điện tử có thể thiết kế với bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào tùy theo trình
độ có đƣợc về công nghệ thông tin của ngƣời viết hoặc dựa vào các phần mềm trình diễn
có sẵn nhƣ Frontpage, Publisher, PowerPoint… Trong đó thiết kế bài giảng với phần
mềm Microsoft PowerPoint là đơn giản và dễ sử dụng nhất đối với đa số các giáo viên ở
nƣớc ta hiện nay.
1.1. Khái niệm về giáo án điện tử.
Giáo án điện tử là một hình thức tổ chức bài lên lớp mà ở đó toàn bộ kế hoạch dạy
học đều thực hiện thông qua môi trƣờng multimedia do máy tính tạo ra.

Multimedia đƣợc hiểu là đa phƣơng tiện, đa môi trƣờng và đa truyền thông. Trong
môi trƣờng multimedia, thông tin đƣợc truyền dƣới dạng: văn bản (text), đồ họa
(graphics), ảnh động (animation), ảnh tĩnh (image), âm thanh (audio) và phim video
(video clip).
Đặc trƣng cơ bản nhất của giáo án điện tử là toàn bộ kiến thức bài học, mọi hoạt
động điều khiển của giáo viên đều đƣợc multimedia hóa.
Cần phân biệt khái niệm sách giáo khoa điện tử, giáo trình điện tử, giáo án điện tử
và bài giảng điện tử.
Sách giáo khoa hay giáo trình điện tử là tài liệu giáo khoa, mà trong đó kiến thức
đƣợc trình bày với nhiều kênh thông tin khác nhau nhƣ bản đồ, đồ họa, hình ảnh động,
hình ảnh tĩnh, âm thanh,… Đặc điểm quan trọng của sách giáo khoa điện tử là kiến thức
đƣợc khai thác theo nhiều phƣơng án khác nhau: trọng tâm, đơn giản hoặc chi tiết…
thuận tiện cho ngƣời học tra cứu và tìm kiếm thông tin nhanh. Ngày nay sách giáo khoa
điện tử còn cho phép kết nối cập nhật thêm các thông tin mới từ các trang Web mà địa
chỉ đã có sẵn trong sách giáo khoa điện tử.
Giáo án điện tử là bản thiết kế toàn bộ kế hoạch hoạt động dạy học của giáo viên
trên giờ lên lớp, toàn bộ hoạt động dạy học đó đã đƣợc multimedia hóa một cách chi tiết,
có cấu trúc chặt chẽ và logic đƣợc quy định bởi cấu trúc của bài học. Giáo án điện tử là
sản phẩm của hoạt động thiết kế bài dạy đƣợc thể hiện bằng vật chất trƣớc khi bài dạy
đƣợc tiến hành. Giáo án điện tử chính là bản thiết kế của bài giảng điện tử, chính vì vậy
xây dựng giáo án điện tử hay thiết kế bài giảng điện tử là cách gọi khác nhau cho một
hoạt động cụ thể để có đƣợc bài giảng điện tử.

3


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

1.2. Quy trình thiết kế giáo án điện tử
Giáo án điện tử có thể đƣợc xây dựng theo quy trình gồm 6 bƣớc:
- Xác định mục tiêu bài học.
- Lựa chọn kiến thức cơ bản, xác định đúng những nội dung trọng tâm.
- Multimedia hóa từng đơn vị kiến thức.
- Xây dựng thƣ viện tƣ liệu.
- Lựa chọn ngôn ngữ hoặc phần mềm dễ trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học
thông qua các hoạt động cụ thể.
- Chạy thử chƣơng trình, sửa chữa và hoàn thiện.
Dƣới đây là nội dung cụ thể của từng bƣớc:
1.2.1. Xác định mục tiêu bài học
Mục tiêu là cái đích cần phải đạt đƣợc sau mỗi bài học, do chính giáo viên đề ra để
định hƣớng hoạt động dạy học. Mục tiêu giống mục đích ở chỗ đều là cái đề ra nhằm đạt
đến, nhƣng chúng khác nhau cơ bản:
- Mục đích (aim) là mục tiêu khái quát, dài hạn.
Ví dụ: mục đích của chƣơng trình trung học phổ thông.
- Mục tiêu (objective) là mục đích ngắn hạn, cụ thể.
Ví dụ: mục tiêu của một bài dạy học.
Nhƣ vậy, mục đích quy định mục tiêu. Mục đích chung của chƣơng trình quy định
mục tiêu cụ thể của các chƣơng, các bài cụ thể ở lớp.
Xác định mục tiêu đúng, cụ thể mới có căn cứ để tổ chức hoạt động dạy học khoa
học và đánh giá khách quan, lƣợng hóa kết quả dạy học. Trong dạy học, hƣớng tập trung
vào học sinh, thông thƣờng mục tiêu phải chỉ rõ học xong bài, học sinh đạt đƣợc cái gì.Ở
đây là mục tiêu học tập (Learning objectives) chứ không phải mục tiêu dạy học
(Teaching objectives).
Mỗi mục tiêu cụ thể nên diễn đạt bằng một động từ để xác định rõ mức độ học
sinh cần đạt đƣợc bằng hành động, tránh viết chung chung nhƣ “nắm đƣợc”, “hiểu
đƣợc”… Để viết mục tiêu cụ thể nên dùng các động từ nhƣ: phân tích, so sánh, liên hệ,

tổng hợp, chứng minh, đo đạc, tính toán, quan sát, lập đƣợc, vẽ đƣợc, thu thập, áp
dụng,…
Mục tiêu đƣợc đề ra nhằm vào việc đảm bảo thực hiện nhiệm vụ.Liên quan đến 3
nhiệm vụ cơ bản của lý luận dạy học, bài học thƣờng có các mục tiêu và kiến thức, kỹ
năng, thái độ.
Theo Bloom, nhóm mục tiêu nhận thức có 6 nhóm từ thấp đến cao:
- Biết: nhận biết, ghi nhớ, tái hiện, định nghĩa khái niệm.
- Hiểu: thông báo, thuyết minh, tóm tắt, thông tin, giải thích, suy rộng.
- Vận dụng: vận dụng kiến thức vào tình huống mới.
- Phân tích: nhận biết các bộ phận của một tổng thể, so sánh, phân tích, đối chiếu,
phân loại.
4


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

- Tổng hợp: tập trung các bộ phận thành một thể thống nhất, lập kế hoạch, dự
đoán.
- Đánh giá: khả năng đƣa ra ý kiến một vấn đề.

Đánh giá
Tổng hợp

Phân tích

Vận dụng

Hiểu
Biết

1.2.2. Lựa chọn kiến thức cơ bản của bài dạy, xác định đúng những nội dung trọng
tâm, trọng điểm của bài cấu trúc các kiến thức cơ bản theo ý định bài học.
Những nội dung đƣa vào chƣơng trình và sách giáo khoa phổ thông đƣợc chọn lọc
từ khối lƣợng tri thức đồ sộ của khoa học bộ môn, sắp xếp theo logic khoa học và logic
sƣ phạm, đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn, tính giáo dục, tính phổ thông của chƣơng
trình. Tuy nhiên trong thực tế quá trình dạy học, đã có nhiều mâu thuẫn xuất hiện giữa:
- Khối lƣợng tri thức phong phú và thời gian tiết lên lớp có hạn (45 phút) với
nhiều nhiệm vụ đa dạng.
- Yêu cầu đảm bảo tính khoa học và đảm bảo tính vừa sức đối với học sinh.
- Yêu cầu đảm bảo sự lĩnh hội kiến thức vững chắc với sự phát triển những năng
lực nhận thức của học sinh.
Nhiều giáo viên đã rơi vào hai cực của việc dạy học: một số tham lam ôm đồm
kiến thức, làm cho tiết học nặng nề đối với học sinh, ngƣợc lại một số khác rơi vào cực
kiaquá “tóm lƣợc” sách giáo khoa, không đảm bảo truyền thụ đầy đủ kiến thức cần thiết
cho học sinh. Kiến thức cơ bản là những kiến thức chƣa vạch ra đƣợc bản chất của sự vật
hiện tƣợng.
Chọn đúng các kiến thức cơ bản của một bài dạy học là một công việc khó, phức
tạp. Để chọn đúng kiến thức cơ bản của một bài dạy học, cần phải quan tâm đến các điểm
sau:
- Nắm vững đối tƣợng và nhiệm vụ nghiên cứu của bộ môn. Do tính tổng hợp cao
của khoa học bộ môn mà nội dung tri thức liên quan đến hàng loạt ngành khoa học khác.

5


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

- Bám sát vào chƣơng trình dạy học và sách giáo khoa bộ môn. Đây là điều bắt
buộc tất yếu vì sách giáo khoa là tài liệu dạy học và học tập chủ yếu; chƣơng trình pháp
lệnh cần phải tuân theo. Căn cứ vào đó để lựa chọn kiến thức cơ bản là nhằm đảm bảo
tính thống nhất của nội dung dạy học trong toàn quốc. Mặt khác, các kiến thức trong sách
giáo khoa đã đƣợc quy định để dạy cho học sinh. Do đó, chọn kiến thức cơ bản là kiến
thức ở trong đó chứ không phải là ở tài liệu nào khác.
Nắm vững chƣơng trình và sách giáo khoa, ngoài nắm vững nội dung từng
chƣơng, từng bài, giáo viên cần có cái nhìn tổng quát chung toàn bộ chƣơng trình và mối
liên hệ “ móc xích” giữa chúng để thấy tất cả các mối liên quan và sự kế tiếp. Do đó mới
xác định đƣợc đúng đắn những vấn đề, khái niệm… cần giảng kỹ, cần đi sâu, cần bổ sung
vào và giảm bớt đi đƣợc mà không có hại đến toàn bộ hệ thống kiến thức, trên cơ sở đó
chọn lọc các kiến thức cơ bản.
Tuy nhiên, để xác định đúng kiến thức cơ bản mỗi bài thì cần phải đọc thêm tài
liệu, sách báo tham khảo để mở rộng hiểu biết về vấn đề cần dạy học và tạo khả năng
chọn đúng kiến thức cơ bản.Đồng thời “muốn chọn lọc cái không nhiều, cái quan trọng
thƣờng phải học tập rất nhiều (hầu nhƣ tất cả mọi thứ) và không phải chỉ học tập mà còn
phải hiểu biết khá sâu sắc nữa”. Điều đáng chú ý là khi nghiên cứu nội dung sách giáo
khoa, giáo viên không chỉ dừng lại ở nội dung bài khóa mà phải nghiên cứu các bảng số
liệu thống kê, tranh ảnh, câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa với tƣ cách là một thành
phần của nội dung bài giảng.
Phải hết sức quan tâm đến trình độ học sinh (tức là chú ý đến đối tƣợng dạy học).
Cần phải biết học sinh đã nắm vững cái gì, dựa vào kiến thức của các em để cân nhắc lựa
chọn kiến thức cơ bản của bài giảng, xem kiến thức nào cần bổ sung, cải tạo hoặc cần
phát triển, đi sâu hơn.
Việc chọn lọc kiến thức cơ bản của bài dạy học có thể gắn kết với việc sắp xếp lại

cấu trúc của bài để làm nổi bật các mối liên hệ giữa các phần kiến thức của bài, từ đó làm
rõ thêm các trọng tâm, trọng điểm của bài.Việc làm này thật sự cần thiết, tuy nhiên không
phải ở bài nào cũng có thể áp dụng đƣợc. Cũng cần chú ý cấu trúc lại nội dung bài phải
tuân thủ nguyên tắc không làm biến đổi tinh thần cơ bản của bài học mà các tác giả sách
giáo khoa đã dày công xây dựng.
1.2.3. Multimedia hóa kiến thức
Đây là bƣớc quan trọng nhất cho việc thiết kế bài giảng điện tử, là nét đặc trƣng cơ
bản của bài giảng điện tử để phân biệt với các bài giảng truyền thống hoặc các bài giảng
có sự hỗ trợ một phần của máy vi tính. Việc multimedia hóa kiến thức đƣợc thực hiện
qua các bƣớc:
- Dữ liệu hóa thông tin kiến thức.
- Phân loại kiến thức đƣợc khai thác dƣới dạng văn bản, bản đồ, đồ họa, ảnh tĩnh,
phim, âm thanh… Kiến thức cho một bài lên lớp thƣờng rất nhiều, hình thức tổ chức hoạt
động dạy học rất phong phú và đa dạng. Giáo viên cần chọn một nội dung kiến thức nào
đƣợc trình bày dƣới dạng văn bản, sơ đồ, tranh ảnh, video clip…những hình ảnh, sơ đồ,
6


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

video clip đó đƣợc trình bày dƣới dạng nguồn tri thức hỗ trợ cho học sinh hoạt động học
tập chứ không chỉ minh họa đơn thuần.
- Tiến hành sƣu tập hoặc xây dựng mới nguồn tƣ liệu sẽ sử dụng trong bài học.
Nguồn tƣ liệu này thƣờng đƣợc lấy từ một phần mềm dạy học nào đó hoặc từ Internet,
Encarta…hoặc đƣợc xây dựng mới bằng đồ họa, hoặc ảnh quét, ảnh chụp, quay video,
bằng các phần mềm đồ họa chuyên dụng nhƣ Macromedia Flash…

- Chọn lựa các phần mềm dạy học có sẵn cần dùng đến trong bài học để đặt liên
kết.
- Xử lý các tƣ liệu thu đƣợc để nâng cao chất lƣợng về hình ảnh, âm thanh. Khi sử
dụng các đoạn phim, hình ảnh, âm thanh cần phải đảm bảo các yêu cầu về mặt nội dung,
phƣơng pháp, thẩm mỹ và ý đồ sƣ phạm.
1.2.4. Xây dựng các thƣ viện tƣ liệu
Sau khi có đƣợc đầy đủ tƣ liệu cần dùng cho bài giảng điện tử, phải tiến hành sắp
xếp lại thành thƣ viện tƣ liệu, tức là tạo đƣợc cây thƣ mục hợp lý. Cây thƣ mục hợp lý sẽ
tạo điều kiện tìm kiếm thông tin nhanh chóng và giữ đƣợc các liên kết trong bài giảng
đến các tập tin âm thanh, video clip khi sao chép bài giảng từ ổ đĩa này sang ổ đĩa khác,
từ máy này sang máy khác.
1.2.5. Lựa chọn ngôn ngữ hoặc các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy
học thông qua các hoạt động cụ thể
Sau khi đã có các thƣ viện tƣ liệu, giáo viên cần lựa chọn các ngôn ngữ hoặccác
phần mềm trình diễn thông dụng để tiến hành xây dựng giáo án điện tử.
Trƣớc hết cần chia quá trình dạy học trong giờ lên lớp thành các hoạt động nhận thức cụ
thể. Dựa vào các hoạt động đó để định ra các slide (trong PowerPoint) hoặc các trang
Frontpage. Sau đó xây dựng nội dung cho các trang (các slide). Tùy theo nội dung cụ
thểmà thông tin trên mỗi trang/slide có thể là văn bản, đồ họa, tranh ảnh, âm thanh, video
clip…
Văn bản trình bày ngắn gọn cô động, chủ yếu là các tiêu đề và dàn ý cơ bản. Nên
dùng một loại font chữ phổ biến, đơn giản, màu chữ đƣợc dùng thống nhất tùy theo mục
đích sử dụng của văn bản nhƣ câu hỏi gợi mở, dẫn dắt hoặc giảng giải, giải thích, ghi
nhớ, câu trả lời… Khi trình bày nên sử dụng sơ đồ khối để học sinh thấy ngay đƣợc cấu
trúc logic của những nội dung trình bày.
Đối với mỗi bài dạy nên dùng khung, màu nền (background) thống nhất cho tất cả
các trang/slide, hạn chế sử dụng các màu quá chói hoặc quá tƣơng phản nhau.
Không nên lạm dụng các hiệu ứng biểu diễn theo kiểu “bay nhảy” thu hút sự tò
mò không cần thiết của học sinh, làm phân tán chú ý trong học tập, mà cần chú ý đến làm
nổi bật các nội dung trọng tâm, khai thác triệt để các ý tƣởng tiềm ẩn bên trong các đối

tƣợng trình diễn thông qua việc nêu vấn đề, hƣớng dẫn, tổ chức hoạt động nhận thức
nhằm phát triển tƣ duy của học sinh. Cái quan trọng là đối tƣợng trình diễn không chỉ để
thầy tƣơng tác với máy tính mà chính sự hỗ trợ một cách hiệu quả sự tƣơng tác thầy – trò,
trò – thầy.
7


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

Cuối cùng là thực hiện các liên kết (hyperlink) hợp lý, logic giữa các đối tƣợng
trong bài giảng.Đây chính là ƣu điểm nổi bật trong bài giảng điện tử nên cần khai thác tối
đa khả năng liên kết. Nhờ sự liên kết này mà bài giảng đƣợc tổ chức một cách linh hoạt,
thông tin đƣợc truy xuất kịp thời, học sinh dễ tiếp thu.
1.2.6. Chạy thử chƣơng trình, sửa chữa và hoàn thiện
Sau khi thiết kế xong phải tiến hành chạy thử chƣơng trình, kiểm tra các sai sót
đặc biệt là các liên kết để tiến hành sửa chữa và hoàn thiện.Kinh nghiệm cho thấy không
nên chạy thử từng phần trong khi thiết kế.

2. CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
2.1. Mục đích chính của việc xây dựng bài giảng điện tử
- Giúp ngƣời học hiểu bài dễ hơn, chính xác hơn.
- Đề cao tính tự học nhờ bài giảng điện tử, đáp ứng tính cá thể trong học tập.
- Giúp ngƣời học có thể tự học ở mọi nơi, mọi lúc, trên mọi thiết bị.
2.2. Kỹ năng trình bày
- Màu sắc không lòe loẹt.
- Không có âm thanh ồn ào.

- Chữ đủ to, rõ, không quá nhỏ.
- Không ghi nhiều chữ chi chít.
- Mỗi slide nên có chủ đề (title).
- Có slide ngăn cách khi chuyển chủ đề lớn.
2.3. Kỹ năng giảng bài
- Tránh không thao thao bất tuyệt từ đầu đến cuối.
- Hãy đặt câu hỏi trao đổi, khuyến khích ngƣời học phát biểu.
- Trƣớc khi giảng bài, cần tìm hiểu đối tƣợng nghe giảng, tâm lý và mong muốn
của họ, cố gắng hãy nói cái họ cần hơn là cái mình có.
2.4. Đáp ứng tiêu chí tự học
- Có nội dung phù hợp.
- Có tính sƣ phạm.
2.5. Kỹ năng Multimedia
- Có âm thanh.
- Có video giáo viên giảng bài.
- Có hình ảnh, video clip minh họa về chủ đề đang giảng.
- Công nghệ: Chuẩn SCORM, AICC, công cụ dễ dùng, có thể online hay
offline…(giải quyết vấn đề mọi lúc, mọi nơi).
2.6. Soạn câu hỏi
Các câu hỏi ở đây không phải để thi cử, lấy điểm.Các câu hỏi đƣợc xây dựng
nhằm kích thích tính động não của ngƣời học, thực hiện phƣơng châm lấy ngƣời học làm

8


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

trung tâm, chú trọng tính chủ động. Có những nội dung không nên giảng luôn, mà chuyển
sang thảo luận, trả lời câu hỏi gợi ý.
2.7. Nguồn tƣ liệu
Có nguồn tƣ liệu phong phú liên quan đến bài học.Tài liệu, website tham khảo để
ngƣời học tự chủ học thêm. Tuy nhiên cũng tránh việc trích dẫn tràn lan.
2.8. Từ khóa
Để gợi ý ngƣời học đặt từ khóa để tìm trên mạng.Tốt nhất có cả tiếng Anh và tiếng
Việt. Ví dụ: làm thế nào để biết cách tách âm thanh ra khỏi đĩa CD, DVD? Mấu chốt nằm
ở chỗ từ khóa: Ripper.

9


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

CHƢƠNG II: THIẾT KẾ GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ SỬ DỤNG
MICROSOFT POWERPOINT 2007
“Phần nội dụng này tôi viết dựa trên cấu trúc giáo trình Thiết kế giáo án điện tử
PowerPoint & Adobe Presente 7 [3]”
Microsoft PowerPoint giúp tạo ra một loạt các công cụ trình diễn có minh họa,
nhờ đó có thể thiết kế các mẫu chủ yếu cho bài báo cáo, bài giảng với các trang tiêu đề,
văn bản, các biểu bảng, biểu đồ, các hình họa, ảnh chụp đƣợc quét vào máy tính, các hoạt
hình, các phim video và âm thanh. Với các khả năng đó, nhiều giáo viên đã tận dụng
PowerPoint để thiết kế giáo án điện tử.
Sử dụng PowerPoint để soạn thảo giáo án điện tử cho phép tạo ra một tập các slide

theo cấu trúc logic của bài giảng. Mỗi một slide thƣờng chứa đựng trên đó một đơn vị
kiến thức cần truyền thụ của bài giảng. Các slide đƣợc liên kết với nhau trong một file và
lần lƣợt xuất hiện theo một trật tự đƣợc quy định bởi ngƣời soạn.
Việc xây dựng giáo án điện tử trên máy tính không chỉ cho phép lƣu trữ hệ thống
các bài giảng của từng môn học theo từng chức năng mà còn cho phép cập nhật, sửa đổi
để nâng cao chất lƣợng của bài giảng theo thời gian. Trong PowerPoint, số lƣợng các
Slide cũng nhƣ mỗi liên kết giữa chúng là hoàn toàn tùy ý.
Đặc điểm nổi bật của các trình ứng dụng trên Windows là chúng có thể phát huy
cao độ những khả năng đồ họa của máy tính. Cũng nhƣ vậy, PowerPoint cho phép tạo ra
các Slide với những dáng vẻ khác nhau (màu nền, kiểu chữ, màu chữ) rất đa dạng và
phong phú, nhờ đó đã tăng cƣờng đƣợc sự chú ý, kích thích hứng thú, tránh đƣợc tâm lý
buồn chán, mỏi mệt khi phải làm việc chỉ với bảng đen và phấn trắng.
Việc liên kết các file dữ liệu hầu hết các chƣơng trình trên Windows đã cho
PowerPoint khả năng sử dụng thêm các công cụ khác để phục vụ cho tiến trình dạy học
nhƣ: vẽ các biểu bảng, biểu đồ, đồ thị, xử lý các bảng số liệu…
Các hiệu ứng tác động lên các đối tƣợng trên các Slide nhƣ hiệu ứng xuất hiện các
dòng văn bản, các hình vẽ, ảnh chụp,…khả năng trình diễn các hoạt ảnh, phim video, ghi
âm lời thuyết minh không chỉ đã làm cho hoạt động dạy học diễn ra phù hợp với logic
của quá trình nhận thức mà còn có tác dụng làm cho thế giới khách quan đƣợc tái tạo lại
một cách có chọn lọc và sinh động, kích thích hứng thú, tăng cƣờng sự chú ý và niềm tin
của học sinh trong quá trình dạy học nhận thức.
Việc trình bày các slide theo thời gian có thể đƣợc thực hiện ở ba chế độ tự động,
có định thời gian hoặc không theo thời gian. Biết cách sử dụng hợp lý ba chế độ này sẽ
cho phép giám sát và khống chế đƣợc thời gian trình bày. Nhờ vậy, bài giảng luôn đƣợc
thực hiện đúng theo tiến độ đã đƣợc định sẵn.
Với chức năng Pointer Option, Powerpoint cung cấp một công cụ viết hoặc vẽ trên
nền các slide để đánh dấu các điểm trọng yếu trong nội dung trình bày và có thể dễ dàng
xóa đi mà không làm ảnh hƣởng đến các đối tƣợng đã đƣợc tạo ra trƣớc đó trên slide.

10

Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

Đây là một chức năng rất ƣu việt, thƣờng đƣợc dùng để nhấn mạnh nội dung kiến
thức nào đó trong khi giảng dạy.
Để thực hiện một bài giảng dùng Powerpoint, ta làm theo thứ tự các bƣớc sau:

1. CHUẨN BỊ
1.1. Mở trình xử lý tiếng Việt (Unikey)
Chọn bảng mã Unicode, kiểu gõ tiếng Việt (Telex, vini…).
1.2. Mở chƣơng trình Powerpoint
- Chọn font chữ sẽ sử dụng trong slide, mặc định là Arial.
- Chọn định dạng cho slide phù hợp với nội dung muốn trình bày.
- Vào menu Home/Slide Layout.
Các định dạng trang: Text Layouts, Content Layouts, Text and Content.

Hình 2.1: Giao diện Microsoft PowerPoint 2007
1.3. Lƣu file
Vào menu File/ Save as, đặt tên file ví dụ: bài 1.ppt.

11


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

2. THỰC HIỆN NỘI DUNG
2.1. Chọn định dạng trang thích hợp cho nội dung đƣa vào
Nhƣ tiêu đề, đoạn văn bản, hình, phim, bảng tính, biểu đồ…

Hình 2.2: Hộp thoại Layout
2.2. Đƣa nội dung vào slide
- Văn bản: trực tiếp gõ vào hay copy từ tài liệu dán vào ( nhớ mở Text Box và
chọn canh lề là Justify). Các tiêu đề phải chọn định dạng Bold.
- Hình, audio, video, flash: vào menu Insert/ Picture, Movies and Sounds, Flash
Movie,…

Hình 2.3: Menu Insert

12


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

2.3. Thêm vào các slide mới
- Vào Home/ click vào biểu
tƣợng (
) hoặc bấm tổ hợp phím

(Ctrl + M).
- Nếu muốn thêm 1 Slide mới
có cùng định dạng ta chọn Home/
New Slide/ Dupicate Selected Slides.

Hình 2.4: Hộp thoại New Side
2.4. Chèn ngày và giờ (Date & time), số thứ tự trang (Slide Number), Header,
Footer.
Vào menu Insert/ click vào biểu tƣợng (

).

Hình 2.5: Hộp thoại Header and Footer

13


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

3. ĐỊNH DẠNG NỀN TRANG
Trang trí cho nền của trang trình chiếu vào menu Design/ Background Styles/
Format Background.
3.1.Chọn More Colors.

Hình 2.7: Hộp thoại Colors

Hình 2.6: Hộp thoại Format Background
chọn mục Solid fill
3.2. Gradient fill, Picture or texture fill

Hình 2.9: Hộp thoại Format Background
chọn mục Picture ỏ texture fill

Hình 2.8: Hộp thoại Format Background
chọn mục Gradeint fill

14


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

Chú ý khi chọn Background cho Slide:
- Nếu màu chữ đậm thì background phải có màu nhạt và ngƣợc lại.
- Các trang nội dung bài giảng (văn bản và công thức) nên chọn nền trang màu
trắng.
Thực hiện trình chiếu (F5) hoặc click vào biểu tƣợng (

).

4. TẠO KỸ XẢO CHO TRANG VÀ CÁC ĐỐI TƢỢNG TRONG TRANG
Vào menu Animations/ Transition To This Slide – Custom Animation: để tạo kỹ
xảo cho slide khi chuyển trình chiếu từ slide này sang slide khác – kỹ xảo cho các đối

tƣợng trong trang.
4.1. Kỹ xảo trang

Hình 2.10: Menu Animations

4.2 Kỹ xảo cho các đối tƣợng trong trang

Hình 2.11: Trình đơn của Add Effect

15


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

Hình 2.12: Hộp thoại Add Entrance Effect

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

Hình 2.13: Hộp thoại Add Motion Path

Hình 2.15: Hộp thoại Add Exit Effect

Hình 2.14: Hộp thoại Add Emphasis Effect

16


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

5. ĐÓNG GÓI
5.1. Lƣu file dƣới dạng *.pps.
Ví dụ: Bai 24. Tan sac anh sang.pps. Trong thƣ mục D:\GIAO AN DIEN TU

Hình 2.16: Hộp thoại Save As

17


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học

GVHD: Vƣơng Tấn Sĩ

SVTH: Huỳnh Thị Xuân Thảo

5.2. Đóng gói
* Chọn biểu tƣợng (

) / Publish / Package for CD để mở cửa sổ Package for CD,
đặt tên: GIAO AN DIEN TU.

Hình 2.18: Hộp thoại Package for CD

Hình 2.17: Menu Office Button

* Click Option và chọn Embedded True
Type font để mang theo font chữ đã dùng
trong file trình chiếu.
Để bảo vệ file đóng gói có thể đặt
thêm Password. Click OK.

Hình 2.19: Hộp thoại Options

18