Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12

Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
 
I/ THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN.
1. Họ và tên: Nguyễn Quỳnh Mai
2. Ngày, tháng, năm sinh 22/4/1984
3. Nam - nữ: Nữ
4. Địa chỉ: Ấp Suối tre - xă Suối tre - TX Long Khánh - Đồng Nai
5. Điện thoại: 01686322911
6. Chức vụ: Giáo Viên
7. Đơn vị công tác: Trường THPT Dầu Giây
II/ TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO.


Học vị cao nhất: ĐHSP



Năm nhận bằng: 2007



Chuyên ngành đào tạo: Giáo dục chính trị

III/ KINH NGHIỆM KHOA HỌC.
o

Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giáo dục công dân.

Số năm có kinh nghiệm: 07 năm.

o

Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:

NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

1


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12

MỤC LỤC
Trang
I.

Lí do chọn đề tài.

II. Cơ sở lí luận và thực tiễn.

3
3

III.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu.

6

IV.

Tổ chức và thực hiện các giải pháp.

7

V.

Hiệu quả của đề tài.

15

VI.

Đề xuất, khuyến nghị và khả năng áp dụng.

16

VII.

Tài liệu tham khảo.

17

VIII.

Phụ lục.

17

Tên sáng kiến kinh nghiệm :
SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN PHÁP LUẬT NHẰM NÂNG CAO HỨNG

THÚ HỌC TẬP MÔN GDCD 12
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

2


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Môn GDCD ở bậc trung học phổ thông phải góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục: "Giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân..." (Điều 23 - Luật Giáo dục năm
2005).
Để thực hiện được điều đó, các môn học, hoạt động giáo dục trong nhà
trường đều có ý nghĩa, vai trò nhất định. Trong đó, môn Giáo dục công dân có vai trò
quan trọng và trực tiếp trong việc giáo dục cho học sinh ý thức, hành vi người công
dân, phát triển tâm lực và nhân cách con người toàn diện, giúp học sinh có sự thống
nhất cao giữa ý thức và hành vi. Đặc biệt, chương trình Giáo dục công dân lớp 12 đã
đề cập đến một chủ đề lớn: "Công dân với pháp luật", đó là bản chất và vai trò của
pháp luật trong đời sống xã hội. Mặt khác, qua môn học học sinh hiểu được quyền và
nghĩa vụ cơ bản của mình, có niềm tin vào các chuẩn mực, có ý thức tuân thủ luật
pháp và có khả năng thực hiện đúng những quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, trong thực tế dạy và học cho thấy, vai trò môn Giáo dục công
dân từ trước chưa được nhìn nhận một cách đúng đắn , đặc biệt là Giáo dục công dân
lớp 12. Ở năm học cuối cấp, học sinh chịu nhiều áp lực bởi chương trình học nặng
hơn cũng như lo lắng nhiều cho việc thực hiện ước mơ, hoài bão bằng của mình. Môn
Giáo dục công dân thường bị các em xem nhẹ,
Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu và sử dụng
các câu chuyện pháp luật có thật trong đời sống hàng ngày vào từng bài sao cho phù
hợp nhằm gây sự hứng thú cho học sinh; góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động

dạy - học môn Giáo dục công dân lớp 12.
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỂN
1/ Cở sở lý luận
Nâng cao hứng thú học môn Giáo dục công dân nói chung và Giáo dục công
dân 12 nói riêng là một vấn đề được các cấp quản lí, các giáo viên làm trong công tác
giảng dạy môn Giáo dục công dân quan tâm. Nhưng đến nay chưa có một đề tài nào
nghiên cứu một cách có hệ thống về vấn đề "Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm
nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục công dân lớp 12". Tuy nhiên, theo sự tìm
hiểu và tham khảo, tôi thấy có một số công trình liên quan đến vấn đề này:
- Sáng kiến kinh nghiệm "Sử dụng phương pháp liên hệ thực tiễn thông qua
câu chuyện pháp luật trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 12" - Nguyễn Thị
Hồng (trường THPT Thanh Khê - Đà Nẵng).
- Sáng kiến kinh nghiệm "Nâng cao ý thức và thích học môn Giáo dục công
dân" - Trần Ngọc Tuấn.
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

3


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
- "Tình huống Giáo dục công dân 12", chủ biên Trần Văn Thắng, NXB Giáo
dục, năm 2008.
a) Quan niệm về câu chuyện pháp luật
Câu chuyện pháp luật là những câu chuyện phản ánh những sự việc, những
hành động, việc làm có thật diễn ra trong thực tiễn cuộc sống xã hội hàng ngày của
con người, được thể hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng.
b) Vai trò của câu chuyện pháp luật
Câu chuyện pháp luật góp phần hình thành cho học sinh những phương pháp
học tập tích cực, năng động, sáng tạo, tạo cho học sinh hiểu sâu và nhớ lâu kiến thức
pháp luật. Bằng những câu chuyện có thật, học sinh sẽ hứng thú tìm tòi các tình tiết và

tìm cách giải quyết, phù hợp với thực tiễn. Vì tính thực tiễn của câu chuyện pháp luật
rất cao, nên sẽ giúp học sinh có kinh nghiệm, thái độ ứng xử trong cuộc sống một
cách hợp lý nhất.
Sử dụng những câu chuyện pháp luật ngắn gọn, hấp dẫn sẽ là phương pháp
hiệu quả để tạo được ở các em học sinh những ấn tượng mạnh mẽ, những cảm xúc sâu
sắc và sự hứng thú trong học tập.
Với kinh nghiệm giảng dạy còn ít, tôi xin được đưa ra một biện pháp trong
việc nâng cao hứng thú cho học sinh bằng cách sử dụng các câu chuyện pháp luật.
2/ Cơ sở thực tiễn
Hiện nay, ở trường Trung học phổ thông môn Giáo dục công dân lớp 12 do
tính đặc thù của môn thuộc khoa học xã hội; bên cạnh đó, kiến thức môn học liên
quan đến pháp luật cho nên rất khó, do đó, học sinh không hứng thú học. Trong thời
gian tôi giảng dạy, tôi thấy tình trạng học sinh không học bài cũ, không xem bài mới
còn phổ biến.Từ việc không thích học môn Giáo dục công dân lớp 12 cho nên học
sinh có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc,
ý thức pháp luật kém, thiếu niềm tin trong cuộc sống, không có tính tự chủ, dễ bị lôi
cuốn vào những việc xấu.
Thực trạng trên do nhiều nguyên nhân, như: Đa số giáo viên chưa đầu tư
xứng đáng cho môn học; giáo viên chỉ khai thác những câu chuyện có sẵn ở sách giáo
khoa. Đặc biệt, do tâm lý chung của mọi người, trong đó cha mẹ học sinh cho rằng
đây là môn học phụ, vì vậy cũng không quan tâm nhiều và chưa chú ý động viên con
em tích cực học tập.
Từ những lí do trên mà trong giờ học Giáo dục công dân lớp 12 chưa gây
hứng thú cho học sinh. Vì vậy, trong giảng dạy Giáo dục công dân lớp 12, tôi đã sử
dụng các câu chuyện pháp luật để gây hứng thú cho học sinh.
Sử dụng các câu chuyện pháp luật để gây hứng thú cho học sinh là đề tài
thay thế một phần phần giải pháp đã có nhưng chưa mang lại kết quả tốt.
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

4

Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
Trước khi áp dụng đề tài nhìn chung tình hình nhận thức của Học sinh các lớp
12 mà tôi được phân công giảng dạy năm học 2014-2015: Lớp 12A3, 12A10, 12A11,
12A12 - Trường THPT Dầu Giây như sau:
Trước khi áp dụng đề tài tôi đã thăm dò 4 lớp 12 (12A3, 12A10, 12A11 và
12A12) trường THPT Dầu Giây kết quả nhận thức của các lớp như sau:
* Khi chưa sử dụng câu chuyện pháp luật vào dạy học Giáo dục công dân
lớp 12
Lớp

Sĩ
số

Số HS
hứng thú với
môn học

Số HS có
Số HS
thái độ bình không hứng thú
thường với
với
môn học

môn học

12A3

35

12%

27.8%

60,2%

12A10

39

8,4%

28.5%

63.1%

12A11

37

3,7%

23%

73,3%

12A12

37

6,9%

25,4%

67,7%

III. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.
1/ Mục đích nghiên cứ.u
Đánh giá được thực trạng việc học tập môn Giáo dục công dân 12 của học
sinh ở trường Trung học phổ thông. Thông qua đó, nâng cao ý thức và sự thích thú
học môn Giáo dục công dân lớp 12 bằng việc sưu tầm, chọn lọc các câu chuyện pháp
luật phù hợp với nội dung từng bài.
2/ Nhiệm vụ nghiên cứu.
Sưu tầm, chọn lọc những câu chuyện pháp luật, đồng thời nghiên cứu nội
dung chương trình Giáo dục công dân lớp 12 và việc học tập của học sinh đối với
môn học. Từ đó, sử dụng câu chuyện pháp luật phù hợp trong từng tiết học để nâng
cao hứng thú cho học.
3/ Thời gian nghiên cứu.
Từ tháng 8.2014 đén Tháng 11.2014
IV.TỔ CHỨC THỰC HIỆN GIẢI PHÁP.
1/ Quy trình sử dụng câu chuyện pháp luật để giảng dạy giáo dục công
dân lớp 12.
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

5


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12

Sử dụng câu chuyện pháp luật để dạy học Giáo dục công dân lớp 12, giáo
viên phải thực hiện theo 3 bước sau:
Bước 1: Giáo viên chuẩn bị các câu chuyện pháp luật có nội dung phù hợp
với bài học. Sau đó, giáo viên tóm tắt ý chính của câu chuyện cho ngắn gọn, dễ hiểu,
dễ đưa vào bài học.
Bước 2: Học sinh lắng nghe câu chuyện. Giáo viên yêu cầu học sinh phân
tích và trả lời câu hỏi ở cuối câu chuyện.
Bước 3: Giáo viên theo dõi, lắng nghe, phân tích và tổng hợp các ý kiến của
học sinh trả lời; đồng thời nhận xét, bổ sung và đưa ra kết luận.
Để làm rõ quy trình sử dụng câu chuyện pháp luật trong dạy học môn Giáo
dục công dân lớp 12, tôi xin đưa ra một số ví dụ cụ thể sau:
Ví dụ 1: Sau khi truyền đạt kiến thức ở phần 1b: "Nội dung bình đẳng trong
hôn nhân và gia đình" (Bình đẳng giữa cha mẹ và con cái) - Bài 4: "Quyền bình đẳng
của công dân trong một số lĩnh vực của đời sống xã hội", giáo viên kể cho học sinh
nghe câu chuyện pháp luật:
Bắt giam cha mẹ đánh cháu bé bốn tuổi chấn động não.
Thấy con nghich bếp gas Trang la mắng và dùng thanh tre quất liên tiếp
vào mông và hai bên tay rồi bắt con gái quì dưới nền. Nằm trên gác thấy vợ la mắng
và đánh con, Minh bực tức xuống đấm vào đầu và mặt bé Ngân.
Với hành vi bạo hành con này, ngày 16.9.2014 Công an thị xã Dĩ An (Bình
Dương) đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tạm giam hai đối tượng Đỗ
Trọng Minh và Nguyễn Thị Thùy Trang về tội danh "cố ý gây thương tích".
(Báo Vietnamnet, ngày 16.09.2014)
- Bước 1: Giáo viên tóm gọn ý chính và kể cho học sinh nghe về câu chuyện
để củng cố phần 1b trong khoảng 2 phút. Giáo viên đưa ra câu hỏi sau khi kết thúc:
1. Phân tích những hành vi ngược đãi bé Ngân của Nguyễn Thị Thùy Trang
và Đỗ Trọng Minh?
2. Em có nhận xét gì hành vi của Nguyễn Thị Thùy Trang và Đỗ Trọng Minh?
- Bước 2: Học sinh lắng nghe câu chuyện. Giáo viên yêu cầu học sinh phân
tích và trả lời câu hỏi ở cuối câu chuyện

- Bước 3: Giáo viên theo dõi và phân tích, tổng hợp ý kiến của các nhóm,
đồng thời bổ sung, kết luận: Hành vi của Nguyễn Thị Thùy Trang và Đỗ Trọng Minh
là vi phạm pháp luật (vi phạm quyền bình đẳng giữa cha mẹ và con cái). Qua đó,
chúng ta cần lên án, tố cáo hành vi dã man, ngược đãi con cái của Nguyễn Thị Thùy
Trang và Đỗ Trọng Minh nói riêng và những gia đình khác trong cuộc sống nói
chung.
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

6


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
Ví dụ 2: Sau khi truyền đạt kiến thức ở phần 2c: "Các loại vi phạm pháp luật
và trách nhiệm pháp lý" (Vi phạm hành chính) - Bài 2: "Thực hiện pháp luật", giáo
viên kể cho học sinh nghe câu chuyện pháp luật:
Chà bông bẩn làm từ thịt gà thối.
Trưa ngày 1 tháng 10 Đoàn kiểm tra liên ngành phòng chống dịch gia súc,
gia cầm huyện Bình chánh bất ngờ kiểm tra cơ sở sản xuất của bà Tân. phát hiện tại
đây đang sản xuất chà bông với qui mô lớn nhưng không có giấy phép và điều kiện an
toàn vệ sinh thực phẩm. tang vật thu giữ là hơn một tấn trong đó hơn 800 kg thành
phẩm chờ tiêu thụ.
Mỗi ngày, lò chế biến chà bông của bà Đỗ thị Tân tại xã Vĩnh Lộc B, huyên
Bình Chánh cho ra lò khoảng 100 kg thành phẩm bán cho các quán xôi, bánh ngọt,
bánh mì.
(Vietnamnet, ngày 02-10-2014)
- Bước 1: Giáo viên tóm gọn ý chính và kể cho học sinh nghe về câu chuyện
để củng cố phần 2c trong khoảng 2 phút. Giáo viên đưa ra câu hỏi sau khi kết thúc:
Em có nhận xét gì về hành vi của bà Tân?
- Bước 2: Học sinh lắng nghe câu chuyện và trả lời câu hỏi sau khi kết thúc
câu chuyện. Học sinh thảo luận nhóm và trình bày ý kiến của mình.

- Bước 3: Giáo viên theo dõi và phân tích, tổng hợp ý kiến của các nhóm,
đồng thời bổ sung, kết luận: Hành vi của bà Tân là vi phạm pháp luật (vi phạm hành
chính), với hành vi này bà Đỗ Thị Tân sẽ phải gánh chịu trách nhiệm hành chính. Qua
đó, chúng ta cần đấu tranh chống lại những hành vi chỉ vì lợi nhuận cá nhân mà bất
chấp sức khoẻ của người tiêu dùng.
2/ Giải pháp: Cách sử dụng câu chuyện pháp luật để giảng dạy giáo dục
công dân lớp 12.
a/ Sử dụng câu chuyện pháp luật để giới thiệu bài
Thay thế cho cách giới thiệu bài thông thường bằng phương pháp thuyết
trình, giáo viên có thể sử dụng một câu chuyện pháp luật để gây hứng thú cho học
sinh khi bước vào bài mới.
Ví dụ: Để dẫn học sinh vào bài 1: "Pháp luật và đời sống", giáo viên có thể sử
dụng một trong hai câu chuyện sau:
Khởi tố vụ lật xe khách ở Lào Cai làm 14 người chết.
Chiều ngày 1 tháng 9 tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai xe khách Sao Việt
chạy tuyến Hà Nội - Lào Cai đã lao xuống vực khiến hành chục người thương vong.
Cơ quan điều tra CA tỉnh Lào Cai cho biết vừa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về
tội"vi phạm qui định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ"
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

7


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
(Báo Tuổi trẻ, ngày 17-09-2014)
Hỏi: Thái độ của em như thế nào khi nghe câu chuyện trên?
- Hoặc:
Xả thải gây ô nhiêm môi trường công ty Tuấn Cường bị phạt hơn 200
triệu đồng.
Công ty TNHH Tuấn Cường Plastic đóng tại xã Minh Hải, huyện Văn Lâm

vừa bị UBND tỉnh Hưng Yên ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về những sai
phạm trong qui định bảo vệ môi trường. Cùng với mức phạt 220 triệu dồng do gây ô
nhiễm môi trường ở hai xã Chỉ Đạo và Minh Hải, công ty này còn bị đình chỉ hoạt
động xã thải ra môi trường.
(TTXVN, ngày 13.07.2014)
Hỏi: Em có suy nghĩ gì trước vụ việc trên?
Giáo viên: Câu chuyện trên nói về hành vi vô nhân tính của con người. Đây
chỉ là một trong số rất nhiều trường hợp trong xã hội được pháp luật phát hiện. Vậy
còn những trường hợp khác chưa được đưa ra ánh sáng thì sao? Pháp luật nước ta có
vai trò và trách nhiệm như thế nào đối với đời sống? Chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung
bài học hôm nay.
b/ Sử dụng câu chuyện pháp luật để dẫn dắt vào từng đơn vị kiến thức.
Nội dung câu chuyện ở đây có thể không phải là nội dung chung của toàn bài
mà chỉ là một câu chuyện mang một nội dung của một đơn vị kiến thức. Dẫn dắt theo
lối này là một cách làm có hiệu quả, tạo cho học sinh sự bất ngờ, thu hút được sự chú
ý của các em.
Ví dụ 1: Để dẫn học sinh vào phần 1b: "Quyền sáng tạo của công dân"- bài
8: "Pháp luật với sự phát triển của công dân", giáo viên có thể sử dụng câu chuyện:
Kỹ sư nhí với giàn phơi đồ tự động.
Ba học sinh của trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (TP Vĩnh Long) đã chế
tạo thành công giàn phơi đồ tự động với tổng chi phí chỉ từ 2 triệu đồng. Trong cuộc
sống sản phẩm này rất hữu ích và sản phẩm này đã đạt giải nhì (không có giải nhất)
tại cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Vĩnh Long năm 2014. Hiện sản
phẩm của các em đã chuyển ra Hà Nội để dự cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi
đồng toàn quốc.
(Báo Thanh niên, ngày 17-10-2011)
Hỏi: Em có nhận xét gì về tấm gương say mê sáng tạo của các em học sinh
trường Nguyễn Bỉnh Khiêm?
Giáo viên: Qua câu chuyện trên, chúng ta thấy các em học sinh đã sáng tạo ra
một sản phẩm có giá trị. Việc các em giành được giải thưởng đã thể hiện sự quan tâm

8
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
của Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền đến quyền sáng tạo của công dân. Sự
quan tâm đó sẽ được chúng ta tìm hiểu rõ hơn trong những quy định của pháp luật về
"Quyền sáng tạo của công dân".
Ví dụ 2: Để dẫn học sinh vào phần 2: "Công dân bình đẳng về trách nhiệm
pháp lý"- bài 3:"Công dân bình đẳng trước pháp luậtt", giáo viên có thể sử dụng câu
chuyện pháp luật:
Bị cáo Dương Tự trọng lãnh thêm 15 tháng tù.
Tòa tuyên phạt cựu phó giám đốc CA Hải Phòng Dương Tự Trọng 15 tháng
tù. Cộng với bản án trước đó, bị cáo phải chịu 17 năm 3 tháng tù với tội danh"lợi
dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ và tổ chức đưa người trốn đi
nước ngoài".
Biết anh trai là Dương Chí Dũng bị khởi tố. Dương Tự Trọng (nguyên phó
Giám đốc CA TP Hải Phòng) đã tổ chức cho anh trốn đi nước ngoài. Dương Tự trọng
giao cho cấp dưới là Vũ Tiến Sơn (nguyên Phó phòng CSĐT tội phạm TTXH – CA TP
Hải Phòng) điều hành việc tổ chức cho Dương Chí Dũng trốn chạy. Dù biết Dương
Chí Dũng đang bị truy nã, nhưng vẫn nỗ lực giúp đỡ. Bị cáo là cán bộ CA cao cấp, tổ
chức sự việc này với nhiều thủ đoạn tinh vi gây khó khăn cho cơ quan điều tra.
(Báo Pháp Luật, ngày 28-08 2014)
c/ Sử dụng câu chuyện pháp luật để làm rõ kiến thức
Là hình thức giáo viên dùng câu chuyện pháp luật có nội dung phù hợp để
làm sáng tỏ tri thức của bài thay cho việc dùng lý luận để phân tích, lý giải tri thức
cho học sinh.
Ví dụ 1: Ở mục 2c: "Quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe,
danh dự và nhân phẩm của công dân" - bài 6: "Công dân với các quyền tự do cơ
bản", sau khi cung cấp tri thức (khái niệm): Công dân có quyền được pháp luật bảo hộ

về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm có nghĩa là công dân có quyền bảo
đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, được bảo vệ về nhân phẩm và danh dự; không ai
được xâm phạm tới tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác.
Giáo viên có thể sử dụng câu chuyện:
Xử vụ vu khống cán bộ Công thương "ăn thịt nhím không trả tiền"
Do có mâu thuẫn về tiền bạc từ trước, khoảng 7 giờ ngày 10.07.2013 bà
Hàn Thị Phước cho người đến cổng Bộ Công thương phát tán tờ rơi tố cáo bà
Nguyễn Thị Hoa (chủ tịch Công đoàn Bộ Công thương) ăn thịt nhím không trả tiền
nhằm hạ uy tín, bôi xấu người khác. Ngày 30.09.2014 TAND Hà Nội mở phiên tòa sơ
thẩm xét xử bị cáo Hàn Thị Phước ra xét xử tội vu khống.
(Báo
30/09/2014)
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

Vietnamnet,

ngày
9


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
Hỏi: Hành động của bà Phước trong câu chuyện trên đã vi phạm quyền gì của
công dân?
Giáo viên: Trong câu chuyện trên, chúng ta thấy hành động (tố cáo Chủ tịch
Công đoàn Bộ công thương với thông tin không chính xác, sai sự thật, vu khống. ảnh
hưởng đến uy tín, danh dự cán bộ) của bà Phước đã vi phạm quyền được pháp luật
bảo hộ về nhân phẩm và danh dự của công dân. Pháp luật sẽ xử lý nghiêm minh vi
phạm trên.
Ví dụ 2: Để làm rõ tri thức: Cán bộ, công chức, viên chức vi phạm kỷ luật
phải chịu trách nhiệm kỷ luật - phần 2c: "Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý" bài 2: "Thực hiện pháp luật", giáo viên có thể sử dụng câu chuyện pháp luật:

Kỷ luật bảy cán bộ công an vì đánh bài ăn tiền.
Chiều 17.11 đại tá Nguyễn Văn Lộc phó giám đốc CA tỉnh Tiền Giang cho
biết đã có kết luận thanh tra quanh việc nhiều cán bộ CA huyện Tân Phú Đông sai
phạm và chỉ đạo trưởng CA huyện xử lí kỷ luật.
Có bảy cán bộ CA huyện sai phạm gồm: Thiếu tá Trần Thanh Tâm, Thiếu
úy Lê Minh Cường, Nguyên Văn Được, Nguyễn Nhật Linh (đội CSGT), Hạ sĩ Trần
Viết Trọng, Nguyễn Văn Mậu (đội CS thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp) và
Nguyễn văn Hải (CA viên Xã Phú Thanh).
Bảy cán bộ nói trên khai nhận cùng nhau đánh bài ăn tiền nhưng không lớn
(mỗi ván 10 ngàn đồng). Sau đó cả nhóm dùng tiền đó đi nhậu.
(Báo Pháp Luật, ngày 30.11.2014)
Hỏi: Em hãy chỉ ra hành vi vi phạm kỷ luật và trách nhiệm kỷ luật trong câu
chuyện trên?
d/ Sử dụng câu chuyện pháp luật để củng cố bài học
Sau khi kết thúc bài học, giáo viên kể cho học sinh nghe một câu chuyện có
nội dung phù hợp để củng cố lại tri thức đã truyền thụ cho học sinh. Đây là cách củng
cố bài vừa hấp dẫn, vừa hiệu quả; giúp học sinh liên tưởng đến tri thức bài học và tri
thức cuộc sống được thể hiện qua câu chuyện; đồng thời, làm cho giờ học kết thúc
một cách nhẹ nhàng, tạo tâm lý hào hứng, đón chờ giờ học sau của học sinh.
Ví dụ: Để củng cố kiến thức bài 8: "Pháp luật với sự phát triển của công
dân", giáo viên có thể kể câu chuyện:
Khâm phục nghị lực vượt khó của cậu học trò khuyết tật.
Em có tên trong đêm "vinh danh gương hiếu học xứ nghệ, với thành tích thi
đỗ vào trường ĐH Bách Khoa Hà Nội với 20,5 điểm khi trong diện tuyển thẳng.
Chàng trai Nguyễn Văn Linh, học sinh lớp 12a1 Trường THPT Lê Viết Thuận (Tp
Vinh) đã làm cho cả khán phòng hôm đó rơi nước mắt vì cảm phục. Từ nhỏ em đã
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

10

Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
phải chiến dấu với chứng bệnh bại não thể vận động. Nhưng với sự nỗ lực của mình
em đã cố gắng viết được, học được. Không phụ lòng cha mẹ, Những năm cấp 1,2
Linh đều là học sinh giỏi đặc biệt là những môn tự nhiên, chính vì thế em đã nuôi ước
mơ trở thành kĩ sư CNTT. Ước mơ đó đã thành sự thật khi em đậu vào trường ĐH
Bách Khoa Hà Nội.
(Báo Dân trí, ngày 28/08/2012.)
Hỏi: Qua câu chuyện trên, chúng ta học được gì ở tấm gương Nguyễn Văn
Linh?
Gợi ý trả lời: Chúng ta thấy một nghị lực phi thường của Nguyễn Văn Linh.
đã bỏ qua mặc cảm để tự vươn lên bằng chính nghị lực phi thường của mình, Nguyễn
Văn Linh đã khẳng định mình vẫn là con người có ích cho xã hội "tàn nhưng không
phế". Qua đây, thể hiện rõ mọi công dân đều có quyền học tập, sáng tạo và phát triển
không phân biệt, đối xử. Nhà nước và pháp luật Việt Nam luôn tạo điều kiện để mọi
công dân có quyền học tập và phát triển, để đưa đất nước ngày càng đổi mới.
Tóm lại, khi giảng dạy Giáo dục công dân lớp 12, giáo viên có thể sử dụng
những câu chuyện pháp luật khác nhau và những cách sử dụng câu chuyện để dạy học
khác nhau. Giáo viên cần khai thác tối đa để nâng cao hứng thú học tập môn Giáo dục
công dân lớp .
V. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI:
1/ Lợi ích thu được sau khi áp dụng đề tài:
Câu chuyện pháp luật là một trong những phương tiện giảng dạy hiệu quả
chương trình Giáo dục công dân lớp 12. Cụ thể là:
- Học sinh hứng thú say mê, tích cực, chủ động suy nghĩ trong việc tìm tòi
kiến thức.
- Trong quá trình học tập lĩnh hội kiến thức của bài học và từ đó biết vận dụng
kiến thức của bài học vào thực tiễn cuộc sống và giải thích được các hiện tượng xảy
ra trong cuộc sống.
- Đã giúp học sinh từ chỗ học tập thụ động, chuyển sang hoạt động chủ động,

học sinh tích cực chiếm lĩnh kiến thức và kĩ năng thu thập, xử lý trình bày trao đổi
thông tin thông qua các hoạt động học tập do giáo viên tổ chức hướng dẫn.
2. Khi sử dụng câu chuyện pháp luật vào dạy học Giáo dục công dân lớp
12
Lớp

Sĩ
số

Số Hs
Số Hs
hứng thú với môn hứng thú với môn
học
học

NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

Số Hs
không hứng thú
với môn học
11


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
12A3

35

42,9%

43%

14,1%

12A10

39

35,7%

40,1%

24,2%

12A11

37

30,3%

36,4%

33,3%

12A12

37

36,2%

41,8%

22%

So với kết kết quả trước khi chưa sử dung câu chuyện pháp luật vào dạy học
GDCD lớp 12
Lớp

Sĩ
số

Số HS
hứng thú với
môn học

Số HS có
thái độ bình
thường với

Số HS không
hứng thú với
môn học

môn học
12A3

35

12%

27,8%

60,2%

12A10

39

8,4%

28.5%

63.1%

12A11

37

3,7%

23%

73,3%

12A12

37

6,9%

25,4%

67,7%

Từ kết quả so sanh trên cho ta thấy sự nhận thức của học sinh đã chuyển biến
theo hướng tích cực một cách rõ rệt.
VI. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
Qua tổ chức thực hiện cũng như qua kết quả nghiên cứu bước đầu từ thực tế
giảng dạy, tôi có một vài kiến nghị, đề xuất như sau:
1. Kiện toàn đội ngũ giáo viên. Tổ chức bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên
môn, phương pháp giảng dạy và cập nhật kiến thức pháp luật cho giáo viên.
2. Xây dựng hệ thống tài liệu tham khảo. Giáo viên cần có nguồn cung cấp các
câu chuyện pháp luật phong phú (đề xuất nhà trường cấp Báo Pháp Luật cho giáo viên
GDCD). Mỗi giáo viên phải thường xuyên xây dựng cho mình thói quen đọc và nghe.
3.Tôi cũng rất mong muốn được nhà trường và các cấp quản lí giáo dục quan
tâm, giúp đỡ tạo điều kiện để có thể sử dụng phương pháp này trong giảng dạy bộ
môn Giáo dục công dân lớp 12 ở các lớp khác trong những năm học tiếp theo để góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục.
VII. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. SGK Giáo dục công dân 12 - Nhà xuất bản giáo dục - Năm 2011.
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

12


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
2. SGV Giáo dục công dân 12 - Nhà xuất bản giáo dục - Năm 2011.
3. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình, sách giáo khoa lớp
12 - Nhà xuất bản giáo dục - Năm 2008.
VIII. PHỤ LỤC

Bài giảng minh họa trong quá trình áp dụng phương pháp: "Sử dung câu
chuyện pháp luật vào dạy học GDCD lớp 12.
Bài 1: PHÁP LUẬT VÀ ĐỜI SỐNG
(tiết 3)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1- Về kiến thức
- Nêu được khái niệm, bản chất của PL, mối quan hệ giữa PL với kinh tế,
chính trị, đạo đức.
- Hiểu được vai trò của PL với đời sống của cá nhân, Nhà nước và XH.
2- Về kỹ năng
- Biết đánh giá hành vi xử sự cử bản thân và những người xung quanh theo
những chuẩn mực của PL.
3- Về thái độ
- Có ý thức tôn trọng PL, tự giác sống và học tập theo qui định của PL.
B. CHUẨN BỊ
1- Phương tiện
- SGK, SGV 12, Tình huống GDCD 12, Bài tập trắc nghiệm GDCD 12,
Hiến Pháp 1992.
2- Thiết bị
- Bảng biểu, máy vi tính, đèn chiếu nếu có..
- Tranh, ảnh, sơ đồ có liên quan nội dung bài học.
C. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
* Nêu mối quan hệ giữa PL với đạo đức?
* Phân biệt đạo đức với PL theo bảng sgk tr 14.
3. Giảng bài mới
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

13

Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
Xả thải gây ô nhiêm môi trường công ty Tuấn Cường bị phạt hơn 200
triệu đồng.
Công ty TNHH Tuấn Cường Plastic đóng tại xã Minh Hải, huyện Văn Lâm
vừa bị UBND tỉnh Hưng Yên ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về những sai
phạm trong qui định bảo vệ môi trường. Cùng với mức phạt 220 triệu dồng do gây ô
nhiễm môi trường ở hai xã Chỉ Đạo và Minh Hải, công ty này còn bị đình chỉ hoạt
động xã thải ra môi trường.
(TTXVN, ngày 13.07.2014)
Hỏi: Em có suy nghĩ gì trước vụ việc trên?
Giáo viên: Câu chuyện trên nói về hành vi vô nhân tính của con người. Đây
chỉ là một trong số rất nhiều trường hợp trong xã hội được pháp luật phát hiện. Vậy
còn những trường hợp khác chưa được đưa ra ánh sáng thì sao? Pháp luật nước ta có
vai trò và trách nhiệm như thế nào đối với đời sống? Chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung
bài học hôm nay.
Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính của bài

* Hoạt động 1

4. Vai trò của pháp
- GV: Yêu cầu HS hiểu chức năng kép luật trong đời sống xã hội.
của PL: Vừa là phương tiện quản lí nhà nước, vừa
a) Pháp luật là phương
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cong dân.
tiện để nhà nước quản lí xã
hội

- Thảo luận nhóm:
- Nhà nước quản lí xh
+ Vì sao nhà nước phải quản lí xh bằng
bằng nhiều phương tiện: Kế
PL? Nêu VD?
hoạch, chính sách, hoạch định,
+ Nhà nước quản lí xh bằng PL như thế gd đạo đức, tư tưởng…và PL ;
nào? Liên hệ ở địa phương mà em biết?
trong đó, PL là phương tiện chủ
yếu đảm bảo quản lí thống
- HS: Thảo luận, đại diện trả lời.
nhất, dân chủ và có hiệu lực
- GV: Nhận xét, bổ xung, kết luận.
cao.
- Gv đua ra tình huống để củng cố cho nội
Nhờ PL nhà nước phát
dung này.
huy được quyền lực của mình
Chà bông bẩn làm từ thịt gà thối.
và kiểm tra, kiểm soát được
Trưa ngày 1 tháng 10 Đoàn kiểm tra mọi hoạt động của đời sống xh.
liên ngành phòng chống dịch gia súc, gia cầm
- Quản lí bằng PL dân
huyện Bình chánh bất ngờ kiểm tra cơ sở sản chủ, có hiệu quả:
xuất của bà Tân. phát hiện tại đây đang sản xuất
+ PL có tính phổ biến
chà bông với qui mô lớn nhưng không có giấy
và bắt buộc chung, nên qlí bằng
14
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
phép và điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm. PL đảm bảo dân chủ, công
tang vật thu giữ là hơn một tấn trong đó hơn 800 bằng, phù hợp với lợi ích chung
kg thành phẩm chờ tiêu thụ.
các g/c, tầng lớp trong xh.
Mỗi ngày, lò chế biến chà bông của bà
+ PL do nhà nước ban
Đỗ thị Tân tại xã Vĩnh Lộc B, huyên Bình Chánh hành để điều chỉnh các qhệ xh
cho ra lò khoảng 100 kg thành phẩm bán cho các một cách thống nhất, đảm bảo
quán xôi, bánh ngọt, bánh mì.
sức mạnh quyền lực nhà nước,
(Báo Vietnamnet, ngày 02-10- nên hiệu lực thi hành cao.
2014)

- Nhà nước quản lí xh
- GV theo dõi và phân tích, tổng hợp ý như thế nào?
kiến của các nhóm, đồng thời bổ sung, kết luận:
+ Nhà nước ban hành
Hành vi của bà Tân là vi phạm pháp luật, với luật và tổ chức thực hiện PL,
hành vi này bà Đỗ Thị Tân sẽ phải gánh chịu đưa PL vào đời sống.
trách nhiệm hành chính. Qua đó, chúng ta cần
+ Người dân phải hiểu
đấu tranh chống lại những hành vi chỉ vì lợi PL, làm đúng PL.
nhuận cá nhân mà bất chấp sức khoẻ của người
+ Nhà nước phổ biến,
tiêu dùng.
tuyên truyền gd PL để “dân
* Hoạt động 2

biết” “dân làm” theo PL.
- Câu hỏi tình huống: Có quan điểm cho
rằng, chỉ cần phát triển KT thật mạnh là sẽ giải
quyết được mọi hiện tượng tiêu cực trong xh. Vì
vậy, quản lí xh và giải quyết các xung đột bằng
b) Pháp luật là phương
các công cụ KT là thiết thực nhất, hiệu quả nhất! tiện để công dân thực hiện và
Ý kiến của em?
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp
của mình.
- HS: Thảo luận, đại diện trả lời.
- Nước ta các quyền về
- GV: Nhận xét, bổ xung, kết luận.
con người được tôn trọng, thể
* KL: PL vừa là phương tiện quản lí nhà hiện ở các quyền công dân qui
nước, vừa là phương tiện bảo vệ quyền và lợi ích định trong HP, pháp luật.
hợp pháp của công dân.
- HP qui định các quyền
(Nêu VD thực tiễn để HS khắc sâu kiến và nghĩa vụ cơ bản của công
thức)
dân; (luật dân sự, HN&GĐ,
Xử vụ vu khống cán bộ Công thương thuế, đất đai, giáo dục…) xác
"ăn thịt nhím không trả tiền"
lập quyền công dân trong mọi
Do có mâu thuẫn về tiền bạc từ trước, lĩnh vực của đời sống xh. (VD:
khoảng 7 giờ ngày 10.07.2013 bà Hàn Thị Phước Quyền tự do kinh doanh…)
cho người đến cổng Bộ Công thương phát tán tờ
- PL là phương tiện để
rơi tố cáo bà Nguyễn Thị Hoa (chủ tịch Công công dân bảo vệ các quyền và
15

NTH: Nguyễn Quỳnh Mai


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12
đoàn Bộ Công thương) ăn thịt nhím không trả
tiền nhằm hạ uy tín, bôi xấu người khác. Ngày
30.09.2014 TAND Hà Nội mở phiên tòa sơ thẩm
xét xử bị cáo Hàn Thị Phước ra xét xử tội vu
khống.

lợi ích hợp pháp của mình,
thông qua các luật: hành chính,
hình sự, tố tụng, qui định thẩm
quyền, nội dung, hình thức, thủ
tục giải quyết tranh chấp, khiếu
(Báo Vietnamnet, ngày 30/09/2014) nại và xử lí các vi phạm PL.
* KL: PL qui định
- GV Trong câu chuyện trên, chúng ta
thấy hành động (tố cáo Chủ tịch Công đoàn Bộ quyền công dân trong cuộc
công thương với thông tin không chính xác, sai sống và cách thức công dân
sự thật, vu khống. ảnh hưởng đến uy tín, danh dự thực hiện các quyền đó , yêu
cán bộ) của bà Phước đã vi phạm quyền được cầu nhà nước bảo vệ quyền, lợi
pháp luật bảo hộ về nhân phẩm và danh dự của ích hợp pháp của mình bị xâm
công dân. Pháp luật sẽ xử lý nghiêm minh vi hại.
phạm trên.

4. Củng cố – hệ thống bài học
Hiểu: PL là phương tiện để CD bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
-

Câu 8 sgk tr 15-câu đúng a, b, e, g.

-

Hãy lựa chọn câu trả lời đúng nhấ, PL là:

a.
và thực hiện.
b.

Hệ thống các văn bản và nghị định do các cấp ban hành
Những luật và điều luật cụ thể trong thực tế đời sống.

c.
Hệ thống các qui tắc xử sự chung do nhà nước ban hành
và đảm bảo thực hiện bằng quyền lực nhà nước
d.
Hệ thống các qui tắc xử sự được hình thành theo đk cụ
thể của từng địa phương.
5. Hướng dẫn về nhà
Câu hỏi sgk tr 15-đọc bài 2.
NGƯỜI THỰC HIỆN

Nguyễn Quỳnh Mai
NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

16


Sử dụng câu chuyện pháp luật nhằm nâng cao hứng thú học tập môn GDCD 12

SỞ GD&ĐT TỈNH ĐỒNG NAI

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Trường THPT Dầu Giây

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Dầu Giây, ngày tháng năm 2015

PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2014-2015
Tên sáng kiến kinh nghiệm: SỬ DỤNG CÂU CHUYỆN PHÁP LUẬT
NHẰM NÂNG CAO HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GDCD 12
Họ và tên tác giả: Nguyễn Quỳnh Mai
Đơn vị: Trường THPT Dầu Giây
Lĩnh vực:


- Quản lý giáo dục
- Phương pháp giáo dục 

- Phương pháp dạy học bộ môn: GDCD 
- Lĩnh vực khác: ………………………..

1. Tính mới
- Có giải pháp hoàn toàn mới



- Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có



2. Hiệu quả
- Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao 
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng
trong toàn ngành có hiệu quả cao

- Hoàn toàn mới và đã triển khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao 
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng
tại đơn vị có hiệu quả



3. Khả năng áp dụng
- Cung cấp được các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính sách:
Tốt 
Khá 
Đạt 
- Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực hiện
và dễ đi vào cuộc sống:
Tốt 
Khá 
Đạt 
- Đã được áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt hiệu
quả trong phạm vi rộng:
Tốt 
Khá 
Đạt 
NGUỜI THỰC HIỆN SKKN XÁC NHẬN CỦA TỔ CM THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nguyễn Quỳnh Mai

NTH: Nguyễn Quỳnh Mai

17