quyết định hành chính cũng như vai trò của nó trong quản lí hành chính nhà nước

Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính

MỤC LỤC

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Hiện nay,khi xã hội đang có nhiều sự thay đổi .kèm theeo đó là việc phải quản lí
thế nào để cho đúng cho phù hợp đó chính là vấn đề đặt ra cho các cơ quan quản lí
nhà nước. Và để quản lí tốt cũng như là phù hợp thì các cơ quan quản lí hành chính
nhà nước đẵ ban hành các quyết định để mà quản lí,và đó là yếu tố chủ yếu và quan
trọng giúp cho các cơ quan quản lí nhà nước thực hiện tốt cũng như hoàn thành được
nhiệm vụ của mình.
Sau đây để hiểu rõ hơn về khái niệm quyết định hành chính cũng như vai trò của
nó trong quản lí hành chính nhà nước thì sau đây tôi xin đi phân tích làm rõ hơn vấn
đề này để .
II. NỘI DUNG
1. Khái niệm quyết định hành chính.
a) Quyết định là gì?
Theo Từ điển Tiếng Việt (Nhà xuất bản khoa học xã hội - 1997) thì “quyết định là
định một cách chắc chắn, với ý nhất định phải thực hiện”. Theo Giáo trình Luật
1
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
Hành chính (Khoa Luật Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, 1994) thì
khái niệm quyết định được bắt nguồn từ thuật ngữ La tinh “Actus” (nghĩa là hành
động).Theo nghĩa hiểu thông thường quyết định còn là việc lựa chọn một phương án
tối ưu nhất trong nhiều phương án để giải quyết một vấn đề.
b) Quyết định hành chính là gì?

Quyền lực nhà nước được thực hiện chủ yếu thông qua hoạt động của bộ máy
nhà nước trên các lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp. Một trong những biểu
hiện của việc thực hiện quyền lực nhà nước là ra các quyết định pháp luật. Quyết
định pháp luật bao gồm quyết định của cơ quan lập pháp, cơ quan tư pháp và cơ
quan hành pháp.Đối với quyết định của cơ quan hành pháp hiện nay có nhiều quan
điểm khác nhau chính vì vậy, việc làm rõ khái niệm của loạicủa khái niệm là rất cần
thiết.
Theo Từ điển giải thích từ ngữ luật học (Nhà xuất bản Công an nhân dân, 1999)
thì Quyết định hành chính là “Kết quả của sự thể hiện ý chí quyền lực đơn phương
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, những người có chức vụ, các tổ chức và cá
nhân nhà nước được Nhà nước trao quyền, thực hiện trên cơ sở luật và để thi hành
pháp luật, theo trình tự và hình thức do pháp luật quy định hướng tới việc thực hiện
nhiệm vụ quản lý hành chính trong lĩnh vực hoặc vấn đề được phân công phụ
trách”.Điều 12 của Hiến pháp 1992 nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam quy
định “Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật”. Những quy định này đã được cụ thể
hóa trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.Quyết định hành chính là
mệnh lệnh điều hành của các chủ thể quản lý hành chính Nhà nước, được thông qua
theo một thể thức, trình tự nhất định nhằm thực hiện một mục đích hay một công
việc cụ thể..Quyết định hành chính là biện pháp giải quyết công việc của chủ thể
2
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
quản lý hành chính trước một tình huống đang đặt ra, là sự phản ứng của chủ thể
quản lý hành chính Nhà nước trước một tình huống đòi hỏi phải có sự giải quyết của
Nhà nước theo thẩm quyền do luật định.Việc ban hành quyết định hành chính là
nhiệm vụ của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nhằm định ra chính sách, quy định,
sửa đổi hoặc bãi bỏ các quy phạm pháp luật hành chính.

Như vậy, quyết định hành chính là kết quả của sự thể hiện ý chí quyền lực Nhà
nước của các cơ quan hành chính Nhà nước hoặc của những người có chức vụ,
người đại diện cho quyền lực hành chính nhất định.
c) Đặc điểm của quyết định hành chính
Quyết định hành chính là một dạng của quyết định pháp luật vì vậy quyết định
hành chính có những đặc điểm chung và riêng sau:
Về đặc điểm chung trước hết ta phải đề cập đến tính quyền lực nhà nước. Việc
thực hiện quyền lực nhà nước thường thể hiện dưới hình thức là những quyết định
bằng văn bản, trong số những quyết định thành văn đó thì những quyết định do chủ
thể quản lí hành chính ban hành rất nhiều. Tính quyền lực nhà nước trước hết thể
hiện ngay ở hình thức của những quyết định bởi lẽ theo quy định của pháp luật thì
chỉ có cơ quan nhà nước mới được đơn phương ra các quy định của pháp luật xuất
phát từ những lợi ích chung (theo quy định của luật ban hành văn bản quy phạm
pháp luật thì các tổ chức xã hội chỉ được phép kết hợp với cơ quan nhà nước để ra
một số quyết định cần thiết). Tính quyền lực,đơn phương của quyết định hành chính
còn được thể hiện rõ ở nội dung và mục đích của quyết định. Để thực thi quyền hành
pháp trên cơ sở luật và để thi hành luật,quyết định hành chính luôn thể hiện tính
mệnh lệnh rất cao , chính vì vậy tinh quyền lực nhà nước còn thể hiện ở tính đảm
bảo thi hành của quyết định. Về nguyên tắc ,mọi quyết định đều phải được thi
hành,kể cả những quyết định có sự phản kháng từ phía đối tượng quản lí, có nghĩa là
3
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
quyết định sẽ được đảm bảo thi hành bằng những biện pháp cưỡng chế của nhà nước
khi cần thiết.
Tiếp đến là tính pháp lí của quyết định.quyết định hành chính như trên đã trình
bày là kết quả của sự thể hiện ý chí nhà nước. Do vậy ,các quyết định do nhà nước

ban hành đều có những giá trị về mặt pháp lí. Trước hết quyết định hành chính xuất
hiện đã tác động ngay đến cơ chế điều chỉnh pháp luật ,quyết định hành chính có thể
đưa ra những biện pháp hoặc những chủ trương lớn trong lĩnh vực quản lí hành
chính.Mặt khác tính pháp lí của quyết định hành chính còn thể hiện ở việc làm xuất
hiện quy phạm pháp luật ,thay thế hủy bỏ quy phạm pháp luật hoặc làm phát sinh
thay đổi châm dứt một quan hệ pháp luật cụ thể.(quyết định áp dụng pháp luật).
Ngoài những điểm chung nêu trên thì quyết định hành chính còn có một số đặc
điểm riêng sau đây:
Thứ nhất, đó là tính dưới luật xuất phát từ vị trí chấp hành của cơ quan quyền lực
nhà nước (chấp hành các quy định của hiến pháp và luật), nên các quyết định hành
chính do các chủ thể có thẩm quyền trong hệ thống hành chính nhà nước ban hành là
những văn bản dưới luật nhằm thi hành luật.
Thứ hai, quyết định hành chính là những quyết định được nhiều chủ thể trong hệ
thống cơ quan hành chính nhà nước ban hành, đó là những chủ thể ở trung ương,địa
phương,những chủ thể có thẩm quyền chung cũng như những chủ thể có thẩm quyền
chuyên môn...
Thứ ba,quyết định hành chính có những mục đích và nội dung rất phong phú ,xuất
phát từ những đặc điểm của hoạt động quản lí hành chính nhà nước .Ngoài ra quyết
định hành chính là những quyết định mà về mặt hình thức có những tên gọi khác
nhau theo quy định của pháp luật như nghị quyết ,nghị định,thông tư.
2. Vai trò của quyết định hành chính trong quản lí hành chính nhà nước.
Quyết định hành chính chiếm vị trí trung tâm trong hoạt động quản lí hành
chính nhà nước là phương tiện không thể thiếu để các chủ thể quản lí hành chính
4
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
Nhà nước .Quyết định hành chính chủ yếu nhằm mục đích đưa ra quyết định và các

quyết định phải phù hợp với thực tiễn quản lí nhà nước và pháp luật nhằm tạo ra sự
hài hòa thống nhất giữa quyết định với quy định hiện hành.Ngoài ra quyết định hành
chính còn giúp cho bộ máy nhà nước nhất là bộ máy hành chính nhà nước hoạt
động nhịp nhàng các quyền của công dân được thực hiện trên thực tế ,tạo ra chuyển
biến về mọi mặt trong đời sống xã hội theo mục đính của quản lí nhà nước ,có vai
trò quan trọng trong việc hoạch định chính sách chủ trương đường lối cho hoạt động
quản lí và nó cũng đặt ra,sửa đổi ,bãi bỏ các quy phạm pháp luật hành chính hoặc
làm thay đổi phạm vi hiệu lực của chúng.cùng với đó thì quyết định hành chính cũng
là cơ sở cho việc đánh giá năng lực cán bộ công chức và hiệu quả hoạt động của bộ
máy nhà nước,tạo điều kiện cho các cơ quan nhà nước thưc hiện tốt và hoàn thành
chức năng nhiệm vụ của mình.
Xuất phát từ định nghĩa quyết định hành chính đã nêu ở trên có thể thấy vai trò quan
trọng nhất của quyết định hành chính là “nhằm đưa ra các chủ trương ,biện pháp,đặt
ra các quy tắc xử sự hoặc áp dụng các nguyên tắc đó giải quyết một công việc cụ thể
trong đời sống xã hội nhằm thực hiện chức năng quản lí hành chính nhà nước”.
Và quyết định hành chính có vai trò chung nhất là nhằm thực hiện quyền hành
pháp.Mỗi loại quyết định hành chính được ban hành để thực hiện một mảng quyền
lực nhà nước ,đó là quyền lực nhà nước.khi thực hiện quyền hành pháp tức là thực
hiện thi hành luật ,các cơ quan hành chính không có nhiệm vụ thi hành các quyết
định của cơ quan quyền lực mà còn phải ban hành nhiều quyết định hành chính quy
phạm.
o Quyết định hành chính đưa ra chủ trương lớn trong lĩnh vực quản lý hành
chính

5
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính

Quyết định nhằm đưa ra những chủ trương chính sách, những giải pháp lớn về quản
lý hành chính đối với cả nước, cả một vùng hay đối với một đơn vị hành chính nhất
định.
o

Quyết định có giá trị cụ thể hóa, chi tiết hóa các quyết định lập pháp.
Trong thực tiễn, rõ ràng nhiều khi cũng có những quy định lập pháp chỉ điều
chỉnh mức độ chung, trong khi đó hành pháp cần cụ thể linh hoạt để đáp ứng nhu
cầu đa dạng của thực tiễn cuộc sống. Bên cạnh hoạt động lập pháp bao giờ cũng tồn
tại hoạt động lập quy để bảo đảm các nhu cầu ổn định, mềm dẻo, linh hoạt trong các

quan hệ xã hội.
o Quyết định hành chính điều tiết các vấn đề thực tiễn
Các văn bản pháp quy đưa ra các quy định còn các văn bản hành chính cá biệt thì
biến quyết định thành hiện thực và cũng tạo cơ sở cho pháp luật được thi hành trong
thực tế Các văn bản này nhằm mục đích tạo ra một hành lang pháp lý để các chủ thể
pháp luật hành chính thực hiện được các quyền cũng như nghĩa vụ của mình trên các
lĩnh vực của đời sống xã hội. Nó làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quan hệ
pháp luật hành chính cụ thể.
o Quyết định hành chính góp phần ổn định trật tự xã hội, tạo cơ hội quản lý tốt và
phát triển xã hội.
Quyết định hành chính mang tính bắt buộc đối với mọi cá nhân, tổ chức cho nên
trong những hoàn cảnh nhất định họ phải làm theo nhằm đưa ra các chuẩn mực ứng
xử và điều chỉnh các hành vi xử sự theo mong muốn thiết lập trật tự xã hội ổn
định.Mặt khác, các biện pháp chế tài của luật hành chính không chỉ mang tính chất
trừng trị người vi phạm mà quan trọng hơn nó có tác dụng giáo dục, răn đe người vi
phạm không lặp lại vi phạm đó đồng thời ngăn chặn những hành vi mới xảy ra.
Chính nhờ đó mà trật tự an toàn xã hội được đảm bảo.Quyết định quản lý Nhà nước
tạo cơ hội cho sự phát triển của xã hội theo định hướng chung của Nhà nước.
6

Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
3. Một số khó khăn ,hạn chế trong việc ra các quyết định hành chính.
Những tồn tại, khó khăn,hạn chế trong việc phát huy hiệu quả các quyết định
hành chính. Hiện nay, hoạt động xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện quyết định
hành chính còn nhiều hạn chế, bất cập đã phần nào đã kéo lùi hiệu quả hoạt động
của các cơ quan hành chính nhà nước.
o

Các văn bản quy phạm pháp luật của cấp dưới thường sao chép lại các quy định
của cấp trên nên nhìn chung tính khả thi sau khi ban hành không cao, đến lúc thực
hiện thì còn chung chung và chưa thực sự có hiệu quả. Các quyết định của cấp dưới
nhiều khi còn chưa làm rõ được nội dung, vấn đề giải quyết, chưa xác định được
phương thức giải quyết vấn đề từ đó tạo ra nhiều kẽ hở pháp luật trong quản lý dẫn

tới sai phạm phát sinh.
o Nhiều quyết định hành chính ban hành còn chưa đúng thẩm quyền, đúng chủ thể,
chưa phù hợp với pháp luật, chưa đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn cuộc sống.
Thậm chí, một số quyết định hành chính được ban hành trái với thẩm quyền, có dấu
hiệu vi phạm pháp luật.
o Các quyết hành chính được ban hành chưa thực sự đảm bảo được tính hợp pháp và
hợp lý, cụ thể:
o Một số quyết định vẫn chưa thực sự đảm bảo được yêu cầu đối với nội dung và
hình thức một quyết định. Nhiều quyết định còn chưa đảm bảo được tính cụ thể,
quyết định chưa có sự phân hóa theo từng vấn đề, từng đối tượng áp dụng hay từng
chủ thể ban hành. Có những quyết định được ban hành quy định còn quá chung
chung gây khó khăn cho việc thực hiện nhưng cũng có những quyết định lại quy

định quá chi tiết, không phù hợp với hoàn cảnh.
o Quyết định chưa có tính tổng thể. Nội dung của quyết định thường chỉ bó hẹp trong
một lĩnh vực, một địa phương hay một hoàn cảnh cụ thể. Việc ban hành quyết định
7
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
còn chưa gắn mục tiêu trước mắt với mục tiêu lâu dài; chưa tính đến việc tác động
của quyết định đến các ngành, lĩnh vực khác.
o Hiện nay nhiều cơ quan hành chính ban hành quyết định không thuộc phạm vi
thẩm quyền vẫn xảy ra khá phổ biến đặc biệt là trong lĩnh vực xử phạt vi phạm hành
chính. Tình trạng quyết định của cấp dưới ban hành chưa đúng với quyết định của
cấp trên cả nội dung và hình thức vẫn còn.Quyết định ban hành chưa phù hợp với lợi
ích của nhà nước và của xã hội vẫn tồn tại.
o Công tác rà soát và hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật ở các cấp hàng năm
chưa được quan tâm đúng mức. Việc gửi văn bản phục vụ cho công tác kiểm tra
chưa kịp thời và chưa đầy đủ theo quy định của pháp luật.
o Nhiều quyết định hành chính được xây dựng không có tính khả thi cao, hay là việc
ra quyết định quá chậm chạp, gây khó khăn cho hoạt động quản lý.
o Một số chủ thể ban hành quyết định còn chưa tính đến đối tượng chịu sự tác động.
o Tính hiệu quả trong quá trình thực thi các quyết định hành chính chưa được một số
chủ thể ban hành quyết định tính đến, cho nên, một số quyết định khi thực hiện đã
vấp phải tình trạng “phản ứng” dữ dội, thậm chí là chống đối từ chính các chủ thể
phải thi hành quyết định.
o Nhiều quyết định ban hành sai nguyên tắc, sai thẩm quyền gây ảnh hưởng đến chất
lượng đời sống của công dân nói chung và của chính đối tượng bị tác động trực tiếp
bởi chính quyết định đó.
o Nhiều địa phương còn né tránh việc kiểm tra văn bản nên đã không ban hành văn

bản quy phạm pháp luật mà thay vào đó là ban hành nhiều văn bản cá biệt có chứa
quy phạm pháp luật.
o Công tác chuẩn bị nhằm triển khai thực hiện các quyết định của chủ thể ban hành
vẫn còn chưa được tính đến trong phương án xây dựng và ban hành quyết định, còn
coi các điều kiện để thi hành các quyết định chỉ là thứ yếu như cơ sở vật chất,
phương tiện thi hành, cán bộ thực hiện, ngân sách, tài chính... chưa bảo đảm được
8
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
yêu cầu đặt ra. Chưa có kế hoạch tổng thể, dài hơi về việc xây dựng kế hoạch ban
hành quyết định, dẫn đến những lúng túng, bị động trong hoạt động triển khai thực
hiện.
o Vấn đề thực thi còn gặp nhiều khó khăn vì trình độ cán bộ còn thấp, đặc biệt là cán
bộ xã, phường, vùng sâu, vùng xa...
Việc thi hành quyết định hành chính còn chậm hoặc không được thi hành đặc biệt là
các quyết định hành chính cá biệt gây bức xúc cho nhân dân.
o Có những quyết định được ban hành nhưng lại không được thực hiện, việc thực
hiện còn chưa đầy đủ hoặc thực hiện sai nội dung trong quyết định.
o Nhiều cơ quan hành chính nhà nước còn chưa thật sự nghiêm túc nhìn nhận, đánh
giá lại kết quả khi thực thi các văn bản quy phạm pháp luật hành chính.
Một nguyên nhân nữa xuất phát từ người ra quyết định:
o

Ra quyết định mà không nắm vững yêu cầu thực tế, giải quyết vấn đề một cách
chung chung, không đủ cụ thể và hiện thực, không đủ độ chính xác, có thể hiểu và

làm khác nhau.

o Quá tin vào người tham mưu, người dự thảo và chấp bút; không điều tra kỹ lưỡng,
không lắng nghe hết ý kiến của người tham gia, có sẵn định kiến, quá tin vào những
hiểu biết của mình, từ đó quyết định một cách chủ quan phiến diện.
o Ra quyết định mang tính chất thoả hiệp, nể nang, dựa dẫm vào cấp trên.
o Ra quyết định không đúng thẩm quyền, không đủ căn cứ pháp lý.
4. Giải pháp nâng cao hiệu quả của quyết định hành chính trong quản lí hành chính
o
o
o
o

nhà nước.
Hoàn thiện các quy định pháp luật về quyết định hành chính.
Tăng cường các biện pháp đảm bảo thực hiện quyết định hành chính.
Đảm bảo tính hiệu lực và hiệu quả của quyết định hành chính.
Tăng cƣờng công tác kiểm tra, giám sát, quản lý Nhà nƣớc về ban hành, thực hiện
quyết định hành chính.
9
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
o

Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung, cán bộ công chức làm

công tác liên quan đến việc ban hành, thực hiện quyết định hành chính nói riêng.
o Phát huy vai trò của cá đoàn thể quần chúng và nhân dân trong việc kiểm tra, giám
sát các cơ quan nhà nước.

o Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luậtCông tác tuyên
truyền, phổ biến giáo dục pháp luật góp phần ngăn chặn, hạn chế vi phạm pháp luật,
giữ vững an ninh, trật tự và an toàn xã hội, đồng thời phát huy vai trò cơ quan và cán
bộ tư pháp trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức chấp hành
pháp luật của cán bộ, nhân dân.
III.
KẾT LUẬN
Như vậy thông qua bài trên ta thấy được rằng Quyết định hành chính có vai trò
rất quan trọng trong việc cụ thể hoá các văn bản luật, điều chỉnh các mối quan hệ xã
hội phát sinh rất đa dạng và phức tạp cho nên quyết định hành chính nói riêng và
Luật hành chính nói chung không nằm trong một văn bản cụ thể nhất định mà nằm
trong nhiều văn bản khác nhau. Mặt khác quyết định hành chính luôn luôn gắn liền
với việc xử lý các tình huống mà tình huống thì biến động, chuyển biến theo thực tế
của tình hình xã hội cho nên Luật hành chính không thể đóng khung trong một văn
bản nhất định. Qua đó ta thấy quyết định hành chính là một quyết định pháp luật, do
đó nó mang đầy đủ tính chất của một quyết định pháp luật mà đặc điểm quan trọng
nhất là thể hiện tính ý chí, tính quyền lực của Nhà nước. Quyết định hành chính thể
hiện tính pháp lý rất cao, thể hiện ý chí quyền lực Nhà nước, thể hiện vai trò trách
nhiệm của cơ quan có thẩm quyền khi ban hành để quản lý mọi mặt đời sống xã hội.
Trên thực tế thì những vai trò này diễn ra hàng ngày, hàng giờ trên toàn thể đất nước
thông qua hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước.Qua đó ta cũng thấy được rằng
quyết định hành chính là mật quyết định mang đầy đủ tính chất của một quyết định
10
Lo Văn Dương -----370616


Bài tập lớn học kì ---- luật hành
chính
pháp luật mà mà đặc điểm quan trọng nhất là thể hiện ý chí và tính quyền lực nhà
nước.

“ trong quá trình làm bài thì em cũng đã cố gắng hết sức nhưng cũng sẽ không
tránh khỏi những sai sót.chính vì thế em rất mong nhận được sự góp ý của thầy cô.
Em xin chân thành cảm ơn!!”.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1)

Giáo trình luật hành chính Việt Nam NXB công an nhân dân.
2) />3) />%E1%BA%BFt-%C4%91%E1%BB%8Bnh-h%C3%A0nh-ch%C3%ADnh-trongqu%E1%BA%A3n-l%C3%BD-h%C3%A0nh-ch%C3%ADnh-nh%C3%A0-n
%C6%B0%E1%BB%9Bc.

11
Lo Văn Dương -----370616