Ứng dụng mô hình mike 11 đánh giá chất lượng nước sông nhuệ đoạn chảy qua hà nội

L IC M

N

Lu n v n “ ng d ng mô hình Mike 11 đánh giá ch t l

ng n

c sông

Nhu đo n ch y qua Hà N i” đã hoàn thành theo đúng n i dung c a đ c
nghiên c u, đ

c H i đ ng Khoa h c và

v n đánh giá ch t l

ng n

ào t o khoa Môi tr

ng

ng phê duy t. Lu n

c sông Nhu đo n ch y qua thành ph Hà N i, t đó s

b đ xu t bi n pháp gi m thi u.
Tr
phòng

c h t tác gi xin chân thành c m n t i Ban giám hi u nhà tr

ào t o

khoa Môi tr

i h c và Sau đ i h c khoa Môi tr

ng,

ng và các Th y giáo, Cô giáo

ng đã t n tình truy n đ t ki n th c v chuyên môn và kinh nghi m

giúp đ tác gi trong su t quá trình h c và làm lu n v n.
có k t qu nh ngày hôm nay, tác gi xin g i l i bi t n sâu s c t i t i
TS. Nguy n Th Minh H ng, khoa Môi tr
tình h

ng, tr

ng

i ho c Th y L i đã t n

ng d n, ch b o và đóng góp các ý ki n quý báu trong su t quá trình th c

hi n lu n v n.
Xin trân tr ng c m n T ng c c Môi tr

ng – B Tài nguyên & Môi tr

ng

đã nhi t tình giúp đ cung c p các thông tin c n thi t cho lu n v n.
Cu i cùng tác gi xin chân thành c m n t i đ ng nghi p, t p th l p cao h c
20MT tr

ng

i h c Th y l i, cùng toàn th gia đình, b n bè đã giúp đ , đ ng

viên, khích l đ tác gi hoàn thành lu n v n theo đúng k ho ch đ ra.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày tháng
H c viên th c hi n

Lê Th H i Lý

n m


L I CAM OAN

Mã s h c viên: 128440301024

Tên tôi là: Lê Th H i Lý
L p: 20MT
Chuyên ngành: Khoa h c Môi tr

Mã s : 60-85-02

ng

Khóa h c: 20
Tôi xin cam đoan quy n lu n v n đ

c chính tôi th c hi n d

is h

ng

d n c a TS. Nguy n Th Minh H ng v i đ tài nghiên c u trong lu n v n “ ng
d ng mô hình Mike 11 đánh giá ch t l
N i”.

ng n

c sông Nhu đo n ch y qua Hà

ây là đ tài nghiên c u m i, không trùng l p v i các đ tài lu n v n nào
tr c đây, do đó không có s sao chép c a b t kì lu n v n nào. N i dung c a lu n
v n đ c th hi n theo đúng quy đ nh, các ngu n tài li u, t li u nghiên c u và s
d ng trong lu n v n đ u đ

c trích d n ngu n.

N u x y ra v n đ gì v i nôi dung lu n v n này, tôi xin ch u hoàn toàn trách
nhi m theo quy đ nh./.

NG

I VI T CAM OAN

Lê Th H i Lý


M CL C
M
U .................................................................................................................... 1
1. M c tiêu c a đ tài: ............................................................................................. 2
2. i t ng và ph m vi nghiên c u ....................................................................... 2
3. Cách ti p c n và ph ng pháp nghiên c u: ........................................................ 2
3.1. Cách ti p c n ................................................................................................ 2
3.2. Ph ng pháp nghiên c u.............................................................................. 3
CH
NG 1. T NG QUAN V CÁC MÔ HÌNH ÁNH GIÁ CH T L
NG
N
C VÀ TH C TR NG CH T L
NG N
C L U V C SÔNG NHU
O N CH Y QUA HÀ N I ................................................................................... 4
1.1. Gi i thi u chung v l u v c sông: ................................................................... 4
1.1.1. i u ki n t nhiên: .................................................................................... 4
1.1.2. c đi m l u v c sông Nhu : ................................................................. 12
1.1.3. c đi m kinh t - xã h i l u v c sông Nhu : ........................................ 12
1.2. Tình hình n c th i đ vào sông Nhu đo n qua Hà N i:............................. 13
1.2.1. Hi n tr ng ô nhi m n c sông Nhu - áy: ........................................... 13
1.2.2. Ngu n ô nhi m đ vào sông Nhu : ......................................................... 16

1.3. T ng quan v các mô hình đánh giá ch t l ng n c đã đ c áp d ng đ đánh
giá ô nhi m n c sông:........................................................................................... 18
1.3.1. Vai trò c a mô hình ch t l ng n c trong qu n lý ch t l ng n c: ... 18
1.3.2. M t s mô hình trên th gi i ................................................................... 18
CH
NG II: NG D NG MÔ HÌNH
ÁNH GIÁ CH T L
NG
N
C L U V C SÔNG NHU
O N CH Y QUA HÀ N I ....................... 25
2.1. Gi i thi u chung v mô hình MIKE11: ......................................................... 25
2.1.1. Các ph ng trình c b n: ....................................................................... 26
2.1.2. Ph ng pháp gi i s : ............................................................................... 29
2.2 S li u th y v n, th y l c và ch t l ng n c c a sông Nhu :...................... 31
2.3. Thi t l p mô hình: .......................................................................................... 33
2.3.1. S đ m ng sông: ................................................................................... 33
2.3.2. i u ki n biên: ........................................................................................ 34
2.3.3. i u ki n ban đ u: .................................................................................. 35
2.3.4. Chu i s li u hi u ch nh và ki m đ nh mô hình th y l c: ...................... 35
2.3.5. D li u ngu n th i:.................................................................................. 35
2.3.6. S li u quan tr c n c m t ...................................................................... 52
2.4. Hi u ch nh và Ki m đ nh mô hình th y l c: .................................................. 52


2.4.1. Hi u ch nh mô hình: ................................................................................ 52
2.4.2. Ki m đ nh mô hình: ................................................................................ 56
2.5. ng d ng mô hình MIKE 11 tính toán ch t l ng n c l u v c sông Nhu :58
CH
NG 3. XÂY D NG K CH B N D BÁO CH T L

NG N
C VÀ
XU T M T S GI I PHÁP C I THI N CH T L
NG N
C SÔNG
NHU ....................................................................................................................... 64
3.1. Xây d ng các k ch b n phát tri n đánh giá di n bi n ch t l ng n c l u v c
sông Nhu : ............................................................................................................ 65
3.1.1. D báo dân s l u v c sông Nhu giai đo n 2010- 2020: ...................... 65
3.1.2. Quy ho ch phát tri n công nghi p c a thành ph Hà N i giai đo n 20102020 ................................................................................................................... 67
3.2. Xây d ng các k ch b n: .................................................................................. 71
3.3. ánh giá k t qu các k ch b n: ...................................................................... 73
3.4. ánh giá nh ng v n đ còn t n t i trong b o v môi tr ng. ....................... 74
3.4.1.Các chính sách, pháp lu t c a Nhà n c: ................................................ 75
3.4.2.Ch ng chéo trong quy ho ch s d ng n c:............................................ 75
3.4.3. X lý n c th i ch a đ c quan tâm đúng m c, ch a đáp ng đ c yêu
c u BVMT:........................................................................................................ 76
3.5.
xu t m t s gi i pháp nh m gi m thi u nh h ng x u ch t l ng n c.76
3.5.1. Rà soát, b sung và hoàn thi n chính sách pháp lu t và th ch v
BVMT n c ...................................................................................................... 76
3.5.2. Áp d ng bi n pháp công trình, các công c kinh t , gi i pháp khoa h c
công ngh : ......................................................................................................... 77
3.5.3. Nhóm các gi i pháp qu n lý:................................................................... 79
3.5.4. Gi i pháp tuyên truy n giáo d c, nâng cao nh n th c đ i v i ng i dân
trên l u v c sông: .............................................................................................. 80
K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................................81


DANH M C CÁC HÌNH V

Hình 1.1. B n đ l u v c sông Nhu .......................................................................... 6
Hình 1.2: N ng đ NH4+ th c đo d c sông Nhu tháng 3 và tháng 5 n m 2012 ..... 15
Hình 1.3: N ng đ BOD 5 trên sông Nhu n m 2012 ............................................... 15
Hình 1.4.

ng cong suy gi m oxy Streeter- Phelps .............................................. 22

Hình 2.1: Chu trình bi n đ i oxy .............................................................................. 29
Hình 2.2. S đ 6 đi m c a Abbott-Ionescu ............................................................. 30
Hình 2.3. S đ m ng sông ....................................................................................... 34
Hình 2.4: B n đ tiêu n

c l u v c sông Nhu ........................................................ 44

Hình 2.5: K t qu hi u ch nh m c n

c tính toán và th c đo t i tr m th y v n Ba

Thá (a), Ph Lý (b) n m 2010 ................................................................................... 54
Hình 2.6: K t qu hi u ch nh m c n

c tính toán và th c đo t i tr m th y v n B n

(c), Gián Kh u (d) n m 2010 ............................................................................... 55
Hình 2.7: K t qu ki m đ nh m c n

c tính toán và th c đo t i tr m th y v n Ba

Thá (a), Ph Lý (b) n m 2012 ................................................................................... 56
Hình 2.8: K t qu ki m đ nh m c n

c tính toán và th c đo t i tr m th y v n B n

(c), Gián Kh u (d) n m 2012 ............................................................................... 57
Hình 2.9: K t qu hi u ch nh s li u th c đo và tính toán sông Nhu ..................... 59
Hình 2.10: B thông s c a modul ch t l

ng n

c ................................................ 61

Hình 2.11: K t qu ki m đ nh s li u tính toán và th c đo d c sông Nhu ............. 62
Hình 3.1: K t qu tính toán BOD 5 theo các k ch b n d c sông Nhu ...................... 72
Hình 3.2: K t qu tính toán NO 3 - theo các k ch b n d c sông Nhu ........................ 72
Hình 3.3. K t qu tính toán NH 4 + theo các k ch b n d c sông Nhu ....................... 72


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1. M t s đ c tr ng c b n c a các h th ng sông l n c a Vi t Nam ........... 4
B ng 1.2. M a bình quân nhi u n m t i tr m Láng (mm).......................................... 9
B ng 1.3. Nhi t đ bình quân tháng tr m Láng (0C) .................................................. 9
B ng 1.4. B c h i bình quân tháng tr m Láng (0C).................................................... 9
B ng 1.5.
m t ng đ i t i tr m Hà ông (%) ................................................... 10
B ng 1.6. S gi n ng tr m Hà ông (gi ) .............................................................. 10
B ng 2.1: Danh sách các sông tham gia tính toán và th ng kê s l ng m t c t ..... 32
B ng 2.2: Danh sách các tr m th y v n đ hi u ch nh và ki m đ nh mô hình ......... 35
B ng 2.3: Dân s và c tính l u l ng n c th i sinh ho t trên ............................ 39
l u v c sông Nhu n m 2012 ................................................................................... 39
B ng 2.4: T i l ng các ch t ô nhi m trong n c th i sinh ho t phân theo các l u

v c nh p l u .............................................................................................................. 41
B ng 2.5: Danh sách các khu công nghi p và c tính t i l ng ô nhi m n c th i
công nghi p c a thành ph Hà N i n m 2012 .......................................................... 42
B ng 2.6: C m công nghi p và c tính t i l ng ô nhi m trên l u v c sông Nhu
n m 2012 ................................................................................................................... 44
B ng 2.7: T ng h p n c th i công nghi p t i các l u v c nh p l u ...................... 46
B ng 2.8: N c th i làng ngh các l u v c nh p l u trên sông Nhu ..................... 49
B ng 2.9: T ng t i l ng ô nhi m trong các lo i n c th i ..................................... 51
B ng 2.10: Các tr m quan tr c n c m t trong l u v c sông Nhu ......................... 52
B ng 2.11: K t qu hi u ch nh h s nhám manning (n) .......................................... 53
B ng 2.12: Sai s hi u ch nh mô hình th y l c ........................................................ 54
B ng 2.13: Sai s ki m đ nh mô hình th y l c ......................................................... 57
B ng 2.14: K t qu tính sai s gi a tính toán và th c đo ......................................... 64
B ng 3.1:
c tính dân s Hà N i đ n n m 2020 .................................................... 65
B ng 3.2: T i l ng ch t ô nhi m có trong n c th i sinh ho t ............................... 66
phân theo l u v c nh p l u ....................................................................................... 66
B ng 3.3: T ng h p xu h ng phát tri n công nghi p n i thành đ n n m 2020...... 67
B ng 3.4. T ng h p xu h ng phát tri n công nghi p c a huy n ngo i thành đ n
n m 2020 ................................................................................................................... 69
B ng 3.5: T i l ng ch t ô nhi m trong n c th i công nghi p phân theo các l u
v c nh p l u đ n n m 2020 ...................................................................................... 70


DANH M C CH
TCMT

T ng c c môi tr

BVMT

B o v môi tr

CN

Công nghi p

CCN

C m công nghi p

DO

N ng đ Oxy hòa tan

K T

Khu đô th

KCN

Khu công nghi p

KB

K ch b n

KT-XH

Kinh t - Xã h i

LVS

L u v c sông

BOD 5

Nhu c u oxy hóa sinh h c

NH 4

+

ng
ng

Amôni

NO 3 -

Nitrat

NO 2 -

Nitrit

QCVN

Quy chu n Vi t Nam

QCKT

Quy chu n k thu t

TNN

Tài nguyên n

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam

c

VI T T T


1

M
N

U

c là tài nguyên quan tr ng đ i v i s s ng c a con ng

tham gia th

ng xuyên vào quá trình sinh hóa trong c th s ng. Ngày nay s t ng

nhanh v dân s d n đ n nhu c u n

c ngày càng gia t ng đ c bi t là các thành ph

l n nh Thành ph Hà N i và Thành ph H Chí Minh. Con ng
n

i và thiên nhiên,

c nh t đ nh đ duy trì cu c s ng n u không s c kh e s b

n u ngu n n
l i, s c kh e s

cđ

ic nm tl
nh h

ng

ng, nh ng

c đ a vào c th không s ch, không đ m b o v sinh thì ng

nh h

c

ng, đe d a đ n tính m ng.

Cùng v i s phát tri n c a công nghi p hóa, hi n đ i hóa, t p trung đông dân
c đ c bi t khu v c Hà N i đã khi n nhi u con sông ô nhi m nghiêm tr ng. S phát
tri n nhanh c a Hà N i đã t o s c ép n ng n lên các các con sông ch y qua trong
đó có sông Nhu , làm c n ki t ngu n n
tr

ng,

nh h

ng đ n vùng h

nhi m r t n ng do n
h

c, gi m ch t l

l u sông. Sông Nhu

c th i công nghi p, làng ngh và n

ng r t nhi u t i s c kh e c a nh ng ng

ng gây ô nhi m môi
đang b b i l ng và ô
c th i sinh ho t nh

i dân s ng trong l u v c. Nên vi c

xem xét, phân tích, đánh giá k p th i nguyên nhân gây ô nhi m và m c đ ô nhi m
trên sông Nhu là r t quan tr ng và c n thi t đ t trong bài toán quy ho ch t ng th
toàn l u v c sông Nhu -

áy đây c ng là nhi m v c a 5 t nh, thành ph trên l u

v c và đòi h i ph i có s ch đ o ch t ch và h tr đ u t c a Chính ph , các B ,
ngành.
ng tr
môi tr

c nh ng thách th c đó vi c ng d ng mô hình toán trong b o v

ng các l u v c sông đ

c tri n khai trong th c ti n v a có đóng góp không

nh cho vi c c i thi n, gi m thi u ô nhi m môi tr
pháp cho công tác b o v môi tr

ng và đ a ra đ

c nh ng gi i

ng t i các l u v c sông. Hi n nay trong và ngoài

n

c đã có r t nhi u các mô hình tính toán ph c v cho công tác qu n lý tài nguyên

n

cđ

c xây d ng. Cùng v i quá trình phát tri n khoa h c, k thu t trên th gi i

các mô hình này ngày càng ti n b h n cho phép ng

i s d ng có th áp d ng linh

ho t cho nhi u m c đích tính toán khác nhau.Trong lu n v n tác gi s d ng mô


2

hình Mike 11 đ tính toán lan truy n, khuy ch tán ch t ô nhi m trên sông Nhu làm
c s đánh giá hi n tr ng, nghiên c u di n bi n ch t l

ng n

c và đ xu t m t s

gi i pháp t ng th b o v và nâng cao n ng l c qu n lý. Mô hình ch t l

ng n

thu c h th ng ph n m m MIKE 11 đ

an M ch

c phát tri n b i Vi n th y l c

c

hi n là m t trong nh ng mô hình tiên phong v i nhi u ng d ng thành công trên th
gi i và là mô hình h th ng sông thông d ng. MIKE 11 là h th ng ph n m m tích
h p đa tính n ng, đã đ
l

ng n

c ki m nghi m th c t cho phép tính toán th y l c và ch t

c v i đ chính xác cao, giao di n thân thi n d s d ng, có ng d ng k

thu t GIS là m t k thu t m i v i tính hi u qu cao.
T nh ng yêu c u th c ti n nêu trên, đ tài “ ng d ng mô hình Mike 11
đánh giá ch t l

ng n

v tình hình ch t l

ng n

thi n ch t l

c.

ng n

c sông Nhu đo n ch y qua Hà N i” đánh giá toàn di n
c trên c s đó đ xu t c i ti n th ch , k thu t đ c i

1. M c tiêu c a đ tài:
- ánh giá di n bi n ch t l ng n

c sông Nhu đo n ch y qua Hà N i, đ a ra

nh ng h n ch , b t c p;
-

xu t m t s gi i pháp đ kh c ph c nh ng h n ch , nâng cao hi u qu

qu n lý.
2.

it

ng và ph m vi nghiên c u:
it

tr

ng n

ng nghiên c u: S d ng mô hình Mike 11 nghiên c u di n bi n môi

c sông Nhu .

Formatted: Font: 13 pt, Not Bold,
Dutch (Netherlands)

Ph m vi nghiên c u: o n sông Nhu ch y qua thành ph Hà N i
3. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u:

3.1. Cách ti p c n:
-

Formatted: Font: 13 pt, Not Bold,
Dutch (Netherlands)

ánh giá, t ng h p vi c th c hi n các quy đ nh c a pháp lu t v qu n lý

ngu n th i vào sông Nhu .

Formatted: Font: 13 pt, Not Bold,
Dutch (Netherlands)


3

- Nâng cao bi n pháp k thu t và n ng l c qu n lý đáp ng yêu c u phát
tri n b n v ng.
ng pháp nghiên c u: Lu n v n s d ng các ph

3.2. Ph

ng pháp phân tích, t ng h p s li u th ng kê: T ng h p nh ng s li u

- Ph

th c t thu th p đ

c trên đ a bàn Hà N i, đánh giá ch t l

đ nh các ch tiêu liên quan đ n ch t l

ng n

ng n

c; đo đ c, xác

c nh đ pH, nhi t đ , đ đ c…;

ng pháp k th a: Vi c đi u tra, kh o sát, đánh giá hi n tr ng ô nhi m

- Ph
n

ng pháp:

c trên đ a bàn Hà N i đã có m t s c quan th c hi n trong th i gian qua, tìm ra

nh ng v n đ c n b sung nâng cao là c n thi t.
ng pháp mô hình mô ph ng: là ph

- Ph

ng pháp chính s d ng trong lu n

v n, c th s s d ng mô hình MIKE 11 đ đánh giá s bi n đ i c a ch t l
n

ng

c sôngNhu theo không gian và th i gian.
ng pháp chuyên gia: Xin ý ki n c a các chuyên gia v k t qu phân tích,

- Ph

đánh giá và nh ng gi i pháp đã đ

c đ xu t trong k t qu nghiên c u.

Lu n v n bao g m nh ng n i dung c b n :
Ch
ch t l

ng I: T ng quan v các mô hình đánh giá ch t l

ng n
Ch

ng n

c và th c tr ng

c l u v c sông Nhu đo n ch y qua Hà N i.

ng II:

ng d ng mô hình Mike 11 đ đánh giá ch t l

ng n

cl uv c

sông Nhu đo n ch y qua Hà N i.
Ch

ng III: Xây d ng các k ch b n d báo ch t l

s gi i pháp c i thi n ch t l

ng n

c sông Nhu .

ng n

c và đ xu t m t

Formatted: Dutch (Netherlands), N
Highlight

Formatted: Dutch (Netherlands), N

Highlight

Formatted: Dutch (Netherlands), N
Highlight

Formatted: Dutch (Netherlands), N
Highlight


4

CH

NG 1

T NG QUAN V CÁC MÔ HÌNH ÁNH GIÁ CH T L
VÀ TH C TR NG CH T L

NG N

NG N

C

C L U V C SÔNG NHU

O N CH Y QUA HÀ N I
1.1. Gi i thi u chung v l u v c sông:
1.1.1. i u ki n t nhiên:
a. V trí đ a lý:

Formatted: Font: Italic, Dutch
(Netherlands)

c đi m các l u v c sông

•
N

c ta có m ng l

lên, có dòng ch y th

Vi t Nam:

i sông ngòi khá dày, các sông có chi u dài t 10 km tr

ng xuyên thì có t i 2.372 sông, trong đó có 13 h th ng sông

l n có di n tích l u v c trên 10.000 km2, chi m 80% di n tích lãnh th , 10 trong s
13 h th ng sông là sông liên qu c gia. M t s đ c tr ng c b n c a các h th ng
sông l n c a Vi t Nam đ

c th ng kê trong b ng 1.1.

B ng 1.1. M t s đ c tr ng c b n c a các h th ng sông l n c a Vi t Nam

M i LVS có đ c đi m riêng v tài nguyên thiên nhiên c ng nh tài nguyên
n

c. Các l u v c sông mang l i các giá tr to l n: Cung c p các ngu n tài nguyên

quý giá cho s n xu t và sinh ho t; B o v s s ng c a con ng

i và các h sinh thái;


5

Là môi tr

ng ti p nh n, chuy n t i và làm s ch các ch t th i; Là n i t p trung

nhi u lo i hàng hoá t nhiên có giá tr v m t kinh t ; các giá tr c a tài nguyên
n

c nh cung c p n

c cho sinh ho t và công nghi p, ph c v giao thông v n t i

thu , khai thác cát lòng sông, cung ng d ch v phi th tr
làm s ch ch t th i, t o c nh quan môi tr

ng nh ti p nh n và t

ng và tham gia vào chu trình n

c trong

t nhiên, b o t n đa d ng sinh h c…

Tuy nhiên tài nguyên n
đ u trên lãnh th , kho ng 60% l

c c a Vi t Nam không b n v ng, phân b không
ng n

c sông toàn qu c t p trung

sông C u Long, n i sinh s ng c a 20% dân s c n
n

đ ng b ng

c, trong khi đó 40% l

ng

c còn l i đáp ng cho 80% s dân còn l i, đáp ng cho 90% các ho t đ ng s n

xu t, th
sông

ng m i và các ho t đ ng d ch v khác. Tr l

ng n

Vi t Nam d i dào, phong phú nh ng n u không tính l

c trên các h th ng
ng n

c t h th ng

sông Mê Kông vào h th ng sông qu c gia thì có th đ n n m 2025 Vi t Nam s
ph i đ i m t v i s thi u h t l

ng n

c, cùng v i s gia t ng dân s làm s thi u

h t này càng tr m tr ng h n. Thêm vào đó là xu h

ng suy gi m ch t l

ng n

c

do r t nhi u nguyên nhân nh ng ch y u là quá trình đô th hoá và phát tri n công
nghi p càng làm cho vi c qu n lý l u v c sông ngày càng tr nên quan tr ng.
• L u v c sông Nhu :
Sông Nhu là m t nhánh sông l n phía bên b h u c a sông

áy, sông l y

n

c t sông H ng qua c ng Liên M c ch y d c qua đ a ph n Hà N i, ti p nh n

n

c th i c a thành ph sau đó đ vào sông áy t i Ph Lý. Sông Nhu là con sông

nh dài kho ng 62.9 km (tính riêng trên đ a bàn Hà N i) và dài 76 km n u tính t
ngu n là c ng Liên M c v đ n c ng Ph Lý (Hà Nam).

r ng trung bình sông là

30 – 40 m, v i đ cao đáy sông 0.52 ÷ 2.8 m. Sông ch y ngo n ngoèo theo h
B c – Nam
l u.

ph n th

ng ngu n và theo h

ng Tây B c - ông Nam

ng

h và trung


6

Hình 1.1. B n đ sông Nhu

Di n tích l u v c 1.070 km², di n tích b ph i là 584 km2 và di n tích b trái
là 486 km2 .
Phía

ông B c giáp l u v c sông H ng; Phía Tây Nam giáp l u v c sông

áy; Phía Nam giáp l u v c sông Châu Giang.
b.

a hình, đ a m o:
a hình l u v c sông mang đ c tr ng chính c a đ a hình đ ng b ng châu

th sông H ng và xen k đ a hình th p tr ng.
sông

a hình l u v c cao

các vùng ven

áy, sông H ng th p d n vào tr c chính sông Nhu (d ng đ a hình lòng

máng), th p d n t Tây B c xu ng

ông Nam, t Tây sang

ông, và b chia c t


7

thành nh ng d i nh ch y dài theo h

ng Tây B c –

ông Nam.

a hình l u v c

ng Hoà, M

c. Có đ cao

sông Nhu có th phân thành các d ng:
d

ng b ng th p tr ng, l y th t

khu v c

i 2 m v i thành ph n c p h t ch y u là sét, sét b t, bùn nhão.
-

ng b ng th p xen k nh ng ô tr ng nh , đ cao t 2 ÷ 4 m v i thành

ph n c p h t là sét, sét b t. Lo i đ ng b ng này phân b
M

ng Hoà, Phú Xuyên,

c.
-

ng b ng cao trong đê có đ cao 5 ÷ 8 m, thành ph n c p h t ch y u là

b t, sét b t. D i đ ng b ng ven đê có đ cao 7 ÷ 11 m, là nh ng gò đ t bãi b i cao
đã hình thành tr
c.

c khi có đê.

a ch t, th nh

ng:

L u v c sông Nhu đ
thành t o có tu i t

c c u thành b i các tr m tích b r i

t và các

tam đ n Protezozoi. D a vào thành ph n th ch h c, các

thông s đ a ch t thu v n và đ c đi m thu đ ng l c v.v. có th phân chia vùng
nghiên c u thành 7 t ng ch a n
t ng ch a n
ch a n

c: các t ng ch a n

c l h ng Holecen (qh), các

c l h ng pleistocen (qp), các t ng ch a n

c khe n t t2a đg, các t ng ch a n

n t p2 – t1 yd, các t ng ch a n

c khe n t t2 nt, các t ng ch a n

c t o thành do quá trình b i t

phù sa c a h th ng sông H ng và sông áy. M c dù đ
đ

ct

c khe

c khe n t eo.

H th ng sông Nhu là vùng đ ng b ng đ
H ng và sông

c khe n t m, các t ng

c bao b c b i các đê sông

áy, song h u nh hàng n m toàn b di n tích canh tác ít nhi u đ u

i b ng n

c phù sa l y qua các c ng t ch y ho c các tr m b m. Quá trình

hình thành, b i t và phát tri n c a các nhóm đ t

t ng khu v c có khác nhau nên

đã t o ra s đa d ng v lo i đ t trong l u v c. Song nhìn chung chúng đ u là các
lo i đ t ít chua và chua có hàm l

ng mùn và các ch t dinh d

đ n nghèo. Nh ng vùng cao ven sông H ng, sông

ng

m c trung bình

áy đ t có thành ph n c gi i

nh ch y u là đ t cát ho c pha cát khá chua và nghèo ch t dinh d

ng. Các vùng


8

tr ng ven sông Nhu , Duy Tiên và Châu Giang đ t có thành ph n c gi i n ng h n,
ch y u là đ t th t n ng và sét nh ít chua và giàu ch t dinh d

ng h n.

d. Khí h u:
• M a:
L

ng m a trung bình hàng n m trong kho ng 1554 – 1836 mm, v i s ngày

m a 130 ÷ 140 ngày. L

ng m a phân b không đ u theo c không gian và th i

gian.
Theo không gian l

ng m a t ng d n t b c xu ng nam. L

bình n m vùng b c t Liên M c t i
ng Quan tr xu ng l

ng m a trung

ng Quan là 1657 mm, vùng phía nam t

ng m a trung bình là 1769 mm.

Theo th i gian l

ng m a c ng phân b r t không đ u, phân thành 2 mùa rõ

r t: mùa m a và mùa khô.
+ Mùa m a kéo dài t tháng VI đ n tháng XI, l

t ng l

ng m a n m. Trong th i k này th

đ m nh, l

ng m a chi m 80 ÷ 85%

ng có bão v i m a và gió l n, c

ng m a trong bão chi m kho ng 25 ÷ 35% l

ng

ng m a c n m.

+ Mùa khô kéo dài t tháng XII đ n tháng V n m sau v i n a th i kì đ u
th i ti t l nh, khô; n a th i kì sau th i ti t m a phùn. L
400mm, chi m kho ng 15 ÷ 20% t ng l
đ nh . L
II, III d
L

ng m a các tháng mùa khô d

ng m a đ t kho ng 300 ÷

ng m a n m, ch y u là m a phùn c

ng

i 150 mm/tháng, trong đó tháng XII, I,

i 50 mm/tháng.
ng m a l n nh t n m vùng phía b c vào tháng VII, VIII; còn phía nam

vào tháng VIII, IX. L

ng m a trung bình 1 ngày l n nh t là 120 ÷ 160 mm, 3 ngày

l n nh t là 180 ÷ 230 mm, 5 ngày l n nh t là 210 ÷ 260 mm, 7 ngày l n nh t là 230
÷ 280 mm. L u v c sông Nhu là m t trong nh ng vùng có s ngày m a phùn
nhi u nh t c n
l

c, hàng n m có kho ng trên 40 ngày có m a phùn. Chênh l ch

ng m a th i đo n ng n gi a vùng phía trên

kho ng 50 mm.

ng Quan và phía d

i

ng Quan


9

B ng 1.2. M a bình quân nhi u n m t i tr m Láng (mm)
Tr m

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

Láng

22.7

27.3

47.7

102.5

183

267.1

264.2

287.5

221.7

151.8

68

15.9

1653

• Nhi t đ :
L u v c sông Nhu quanh n m ti p nh n đ
dào và có n n nhi t đ t

cl

ng b c x m t tr i r t d i

ng đ i cao. Nhi t đ không khí trung bình n m là 23 ÷

24 C. Nhi t đ không khí trong vùng th p nh t vào mùa
0

ông (tháng XII ÷ II),

nhi t đ trung bình gi m xu ng còn 16 – 190C. Vào mùa Hè (tháng V ÷ VIII) nhi t
đ trung bình t ng cao kho ng 27 ÷ 300C.
B ng 1.3. Nhi t đ bình quân tháng tr m Láng (0C)
Tr m

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

Láng

16.5

17.5

20.2

24.0

27.5

29.0

29.3

28.6

27.6

25.1

21.6

18.2

23.8

• B c h i:

v il

L

ng b c h i trung bình n m đ t g n 1000 mm.

L

ng b c h i bình quân tháng l n nh t t i tr m Láng (Hà N i) là tháng VII

ng b c h i 98.2 mm/tháng (b ng 3).
B ng 1.4. B c h i bình quân tháng tr m Láng (0C)

Tr m

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

Láng

68.8

55.8

56.9

64.9

94.3

96.8

98.2

82.3

87.3

96.6

88.3

82.0

972

mt

•
mt
Vào tháng IV đ

ng đ i:

ng đ i bình quân nhi u n m dao đ ng trong kho ng 83% - 85%.
mt

ng đ i đ t t i 90% t i tr m Hà ông.


10

B ng 1.5.

mt

ng đ i t i tr m Hà ông (%)

Tr m

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII N m

Hà ông

83

84

89

90

88

84

84

88

88

82

81

80

•

Gió:

L u v c sông Nhu n m trong vùng ch u nh h
gió mùa v i các h
 Mùa

84

ng c a khí h u nhi t đ i

ng gió khác nhau trong 2 mùa:

ông v i h

ng gió th nh hành là B c và

ông B c, t n su t đ t 60 –

70%.
 Mùa Hè vào các tháng V, VI, VII h

ng gió n đ nh, th nh hành là Nam và

ông Nam, t n su t đ t kho ng 60 – 70%. Tháng VIII h
h

ng gió phân tán,

ng th nh hành nh t c ng ch đ t t n su t 20 – 25%.

Các tháng chuy n ti p h

ng gió không n đ nh, t n su t m i h

ng thay đ i

trung bình t 10 – 15%. T c đ gió trung bình kho ng 2 – 3m/s.
• S gi n ng:
Khu v c nghiên c u n m trong mi n khí h u nhi t đ i gió mùa, v i l

ng

b c x t ng c ng trung bình n m kho ng 105 – 120 Kcal/cm2 và có s gi n ng
thu c lo i trung bình, dao đ ng trong kho ng 1500 – 1600 gi . T i Hà

ông bình

quân s gi n ng trong tháng bi n đ i t 48 gi vào tháng III đ n 184 gi vào tháng
VII.
B ng 1.6. S gi n ng tr m Hà ông (gi )
Tr m

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

Hà ông

69

49

48

93

168

164

184

172

172

152

137

123

1530

đ. Th y v n:
 M ng l

i sông ngòi:

11

Sông Nhu có t ng chi u dài 76 km trong đó đo n ch y qua Hà N i có chi u
dài kho ng 59.2 km v i h s u n khúc là 1.53, chi u r ng trung bình t 30 ÷ 40m.
Sông có nhi u ph l u ch y qua các th xã, huy n, khu công nghiêp, khu dân
c … nh sông

m, sông Tô L ch, sông L

ng, sông

ng B ng, sông C u Ngà

và máng Hoà Bình. Trong đó sông Tô L ch là nhánh sông chính, sông đ vào sông
Nhu t i 2 đi m là c ng Thanh Li t và c ng Hòa Bình. Sông có chi u dài 14.6 km,
r ng 20 ÷ 30 m, sâu 3 ÷ 4m, b t ngu n t c ng Phan ình Phùng ch y qua đ a ph n
T Liêm, Thanh Trì qua đ p Thanh Li t và đ vào sông Nhu .
L ch đ m nh n toàn b n
b n con sông thoát n

o n cu i sông Tô

c th i c a thành ph Hà N i. Sông Tô L ch là m t trong

c chính thì Hà N i, ba con sông còn l i là sông L , sông Sét

và sông Kim Ng u. Sông Kim Ng u dài 11.8 km, r ng 20 – 30 m, sâu 3 – 4 m, b t
ngu n t đi m x c ng Lò
Sông L (sông Nam
Ng u

Ph

úc, sông Kim Ng u g p sông Tô L ch t i Thanh Li t.

ng) là m t phân l u c a sông Kim Ng u, tách kh i Kim

ng Li t và ch y v phía Nam Thanh Trì và h p v i Tô L ch; sông dài

5.6 km, r ng trung bình 10 – 20 m, sâu 2 – 3 m nh n n
c ng Tr nh Hoài

c th i và n

c m a t các

c, c ng Tr ng (Khâm Thiên). Sông Sét dài 5.9 km, r ng 10 m,

sâu 2 – 3 m b t ngu n t c ng Bà Tri u, h B y M u r i đ ra sông Kim Ng u t i
Giáp Th .
 Ch đ thu v n:
Dòng ch y l : Dòng ch y mùa l t tháng VI – X, chi m kho ng 75 – 80%
l

ng dòng ch y n m. Tháng IX là tháng có l

chi m kho ng 20 – 30% l
th

ng dòng ch y n m và l l n nh t trong n m c ng

ng x y ra vào tháng IX. Trong tr

(đ tiêu n

ng dòng ch y trung bình l n nh t

ng h p xu t hi n l , các c ng trong sông m

c cho l u v c) và c ng Liên M c ph i đóng (đ ng n n

H ng). Khi n

c sông

không s làm m c n
÷ 85% t ng l

c l t sông

áy dâng cao thì các c ng tiêu trong l u ph i đóng, n u

c trên sông Nhu dâng lên r t cao. Dòng ch y l chi m t i 80

ng dòng ch y n m.

Dòng ch y ki t: Vào mùa ki t, m c n
nh t là tháng II), đ

c trong sông t

ng đ i th p (th p

c cung c p b i sông H ng qua c ng Liên M c. Khi các c ng


12

đóng, dòng ch y trong sông nh (dòng ch y lúc này ch do s b m l y n
lên đ ng ru ng, do gió), l u l

ng th p. Khi c ng m (đ l y n

ph c v cho nông nghi p), l u l

ct

i

c vào đo n sông

ng và dòng ch y l n h n.

c đi m sông Nhu :

1.1.2.

Sông Nhu có t ng chi u dài 76 km v i h s u n khúc là 1.53, chi u r ng
trung bình t 30 ÷ 40m.
Sông có nhi u ph l u ch y qua các th xã, huy n, khu công nghiêp, khu dân

c … nh sông

m, sông Tô L ch, sông L

ng, sông

ng B ng, sông C u Ngà

và máng Hoà Bình. Trong đó sông Tô L ch là nhánh sông chính, sông đ vào sông
Nhu t i 2 đi m là c ng Thanh Li t và c ng Hòa Bình. Sông có chi u dài 14.6 km,
r ng 20 ÷ 30 m, sâu 3 ÷ 4m, b t ngu n t c ng Phan ình Phùng ch y qua đ a ph n
T Liêm, Thanh Trì qua đ p Thanh Li t và đ vào sông Nhu .
L ch đ m nh n toàn b n
b n con sông thoát n

o n cu i sông Tô

c th i c a thành ph Hà N i. Sông Tô L ch là m t trong

c chính thì Hà N i, ba con sông còn l i là sông L , sông Sét

và sông Kim Ng u. Sông Kim Ng u dài 11.8 km, r ng 20 – 30 m, sâu 3 – 4 m, b t
ngu n t đi m x c ng Lò
Sông L (sông Nam
Ng u

Ph

úc, sông Kim Ng u g p sông Tô L ch t i Thanh Li t.

ng) là m t phân l u c a sông Kim Ng u, tách kh i Kim

ng Li t và ch y v phía Nam Thanh Trì và h p v i Tô L ch; sông dài

5.6 km, r ng trung bình 10 – 20 m, sâu 2 – 3 m nh n n
c ng Tr nh Hoài

c th i và n

c m a t các

c, c ng Tr ng (Khâm Thiên). Sông Sét dài 5.9 km, r ng 10 m,

sâu 2 – 3 m b t ngu n t c ng Bà Tri u, h B y M u r i đ ra sông Kim Ng u t i
Giáp Th .
c đi m kinh t - xã h i l u v c sông Nhu :

1.1.3.

Theo niêm giám th ng kê n m 2012 c a T ng c c th ng kê, dân s trên l u
v c sông Nhu đ t trên 7,212 nghìn ng
nghìn ng

i, t ng 764 nghìn ng

i n m 2009 sau khi sát nh p là 6,448

i. V i ngu n tài nguyên d i dào, v trí đ a lý

thu n l i, l u v c sông Nhu có nhi u đi u ki n thu n l i đ phát tri n, t ng tr

ng

kinh t . Sau khi m r ng, GDP c a thành ph t ng kho ng 6,67%, t ng thu ngân
sách kho ng 70.054 t đ ng.


13

Trong nh ng n m g n đây, c c u kinh t trên l u v c có nhi u bi n chuy n
l n, gi m d n t tr ng ngành nông nghi p và gia t ng các ngành công nghi p, d ch
v . Trong l u v c hi n có kho ng 267 làng ngh ch y u là ngh

m t , d t v i,

thêu ren, nhu m, ch bi n nông s n th c ph m, c kim khí, th công m ngh ch
bi n lâm s n.
L u v c sông Nhu n m trong vùng kinh t tr ng đi m c a vùng đ ng b ng
B c b , đây c ng là m t khu v c ti m n nh ng nguy c gây ô nhi m môi tr
l n. Áp l c c a dân s và đô th hoá, công nghi p hoá đ n môi tr
ph c t p, đa d ng và mâu thu n. L u v c ti p nh n n
là trung tâm kinh t l n và quan tr ng c a c n
N i h t ng c s l u v c đã đ

ng

ng là h t s c

c th i c a thành ph Hà N i

c, sau khi sát nh p Hà Tây vào Hà

c đ u t , song ch a đáp ng đ

c nhu c u phát

tri n c a dân c . Vi c phát tri n dân s thành th nhanh cùng v i quá trình đô th
hóa không ki m soát đ

c đã phá v tính cân b ng sinh thái đô th , làm đ o l n đ n

quy lu t t nhiên, nh h

ng tr c ti p đ n đ i s ng c a dân c , tính b n v ng c a

đô th và ô nhi m môi tr

ng.

1.2. Tình hình n

c th i đ vào sông Nhu đo n qua Hà N i:

1.2.1. Hi n tr ng ô nhi m n
Theo Báo cáo môi tr

c sông Nhu :
ng Qu c gia, trong nh ng n m qua, môi tr

Nam đã có nh ng di n bi n ph c t p, t p trung

môi tr

ng Vi t

5 v n đ b c xúc chính: ô nhi m

ng ti p t c gia t ng t i 3 l u v c sông C u, sông Nhu - sông

áy, sông

ng Nai; ô nhi m đô th , các khu công nghi p, làng ngh ngày càng tr m tr ng;
a d ng sinh h c suy gi m nghiêm tr ng; an ninh môi tr
g m: an ninh ngu n n

ng c ng đang b đe d a

c, ô nhi m xuyên biên gi i ch a th ki m soát, sinh v t

ngo i lai xâm h i và sinh v t bi n đ i gen xâm l n ngày càng t ng, khai thác khoáng
s n gây h y ho i môi tr
trò c a c ng đ ng ch a đ

ng; Công tác qu n lý môi tr

ng còn nhi u b t c p, vai

c phát huy đúng m c.

Trong khi đó, v n đ bi n đ i khí h u, thiên tai, s c môi tr
h

ng gia t ng, làm cho v n đ môi tr

th c r t l n.

ng c a n

c ta đ ng tr

ng có xu

c nh ng thách


14

Theo k t qu nghiên c u c a Vi n
ch y qua Hà N i cho th y n

c

a lý v ch t l

ng sông Nhu đo n

đo n đ u sông ch y qua Hà

ông tr

c khi ti p

nh n ngu n n

c th i c a hai con sông Kim Ng u và Tô L ch đã có hàm l

BOD, NH4+ v

t quá tiêu chu n cho phép đ i v i ch t l

Li t khi sông Nhu ti p nh n thêm m t kh i l

ng

ng lo i B. T i đ p Thanh

ng n

c th i sinh ho t và công

nghi p c a ph n l n n i thành Hà N i t sông Tô L ch và Kim Ng u đ vào, n
đã b ô nhi m nghiêm tr ng hàm l
v

ng BOD, As, NH4 , NO2 , t ng coliform… đ u

t quá m c tiêu chu n cho phép đ i v i ch t l

sông b t đ u t đ p Thanh Li t đ n km7, hàm l
tr

ng n

c

ng lo i B hàng ch c l n.

đây gi m d n, tuy nhiên các ch tiêu nh BOD, NH 4 , NO 2 v n còn

trên đo n sông này, ch t l

ng n

t làm s ch c a dòng sông, kh i l

n

ng n

c lo i B. Nói chung

c sông Nhu v n b ô nhi m

o n cu i cùng c a sông Nhu ch t l

do hàm l

o n

ng các ch t gây ô nhi m môi

còn cao h n m c tiêu chu n cho phép đ i v i ch t l

c ng d n đ

c

-

+

ng n

m c cao.

c sông bi n đ i do quá trình

ng ch t th i ít đi nên ch t l

c c i thi n. Tuy nhiên, ch t l

ng n

ng n

c sông

c sông v n ch a đ t tiêu chu n

ng nitrit, BOD v n cao trên m c tiêu chu n cho phép đ i v i ch t l

c lo i A. Nh v y ch t l

ng n

c sông khi ch y ra kh i t nh Hà Tây v n

không đ t tiêu chu n cho phép trong ph c v sinh ho t, m i ch đ t
chu n cho phép đ i v i n

ng

m c tiêu

c ph c v cho s n xu t nông nghi p.

Sông Nhu tiêu thoát n

c th i cho thành ph Hà N i, môi tr

ng n

cm t

c a LVS Nhu đang ch u s tác đ ng m nh m c a các ho t đ ng phát tri n kinh t
- xã h i, nh t là ho t đ ng c a các khu công nghi p, s n xu t làng ngh , khu v c
dân c ,.. Vi c t p trung đông dân c t các t nh thành đ v gây áp l c l n vê môi
tr

ng, n

c sông b ô nhi m ch y u b i các ch t h u c , dinh d

l ng, mùi hôi, đ màu và vi khu n, đ c bi t vào mùa khô xu h

ng, ch t l

ng ô nhi m c a

n

c sông trong khu v c ngày càng t ng. T i các con sông trong n i thành Hà N i,

n

c m t đã b ô nhi m nghiêm tr ng, các thông s đo đ

cho phép đ i v i n

cđ uv

c tiêu chu n

c m t (TCVN 08:2008/BTNMT lo i B). Vào mùa khô m c đ

ô nhi m càng tr nên tr m tr ng h n, Gía tr DO đ t r t th p, giá tr COD, BOD,


15

Colifrom, NH4+ v

t t t nhi u l n. Gía tr quan tr c các ch t ô nhi m

sông so v i QCVN đ

l uv c

c th hi n hình 1.2 và hình 1.3:

Hình 1.2: N ng đ NH4+ th c đo d c sông Nhu tháng 3 và tháng 5 n m 2012

Ngu n: Trung tâm Quan tr c môi tr

ng – TCMT 2012

Hình 1.3: N ng đ BOD 5 trên sông Nhu n m 2012

Ngu n: Trung tâm Quan tr c môi tr
Nh n xét: M c đ

ng – TCMT 2012

ô nhi m trên l u v c sông Nhu

v

c QCVN

08:2008/BTNMT c t A2 và B1 nhi u l n. T i khu v c đ u ngu n (sau khi nh n

16

n

c sông H ng), n

khu v c Hà

c sông h u nh không b ô nhi m. T đo n sông ch y qua

ông (Phúc La) cho t i tr

c khi nh n n

c sông Tô L ch, n

đã b t đ u b ô nhi m; n ng đ các ch t b ô nhi m t i các đi m đo đ u v
lo i A1 nhi u l n. Nguyên nhân ô nhi m ch y u do n
n i thành và n

c sông
t QCVN

c th i sinh ho t c a qu n

c th i s n xu t c a các c s s n xu t và làng ngh trong khu v c.

Sau khi ti p nh n n
n ng. Có th th y n

c th i c a sông Tô L ch, n

c sông Nhu đã b ô nhi m

c th i sông Tô L ch (ngu n ti p nh n n

c th i chính c a toàn

b các qu n n i thành Hà N i) là nguyên nhân chính gây ô nhi m cho sông Nhu .
Cu i ngu n m c đ ô nhi m gi m do quá trình t làm s ch c a dòng sông, tuy
nhiên v n v

t tiêu chu n cho phép.

Nh ng khu v c gây ô nhi m tr ng đi m d c sông Nhu bao g m: các doanh
nghi p thu c c m công nghi p T Liêm, khu v c C u Di n, Trung V n (T Liêm),
V n Phúc, D

ng N i (qu n Hà ông), Minh Khai, D

Hình 1.4: Ô nhi m n

ng Li u, Cát Qu …

c sông Nhu đo n qua Thanh Oai

1.2.2. Ngu n ô nhi m đ vào sông Nhu :
Ngu n gây ô nhi m l u v c sông Nhu ph n l n là n
chi m 60% t ng l

d

ng n

c th i sinh ho t,

c th i trên toàn l u v c, có ch a các ch t h u c , dinh

ng, l l ng, vi khu n cao làm suy gi m đ n 71% ch t l

ng n

c. M c đ ô

nhi m m i n m m t t ng do s gia t ng nhanh v dân s , t c đ phát tri n đô th


17

cao v i hàng ch c khu đô th m i hình thành d n đ n ao h trong khu v c b thu
nh ho c không còn t n t i. H u h t các K T m i hi n nay nh

nh Công, Linh

àm, Pháp Vân, M Trì, V n Quán…không có h th ng x lý n

c th i và đ u x

th ng xu ng sông Nhu .
Ti p đ n là n

c th i t các nhà máy công nghi p, c s s n xu t và d ch v

trên đ a bàn. Thành ph Hà N i có r t nhi u c s s n xu t v a và nh ho t đ ng
xen l n trong khu dân c , ch m t vài nhà máy l n có h th ng x lý n
h u h t đ u đ tr c ti p ra sông Nhu ho c qua h th ng t

c th i, còn

i tiêu n i thành d a

trên 4 con sông Tô l ch, L , Sét, Kim Ng u, m i ngày/đêm đ ra sông Nhu kho ng
400.000m3 n

c th i).

h

c th m th u t ngh a trang, khu công nghi p V n

ng c a n

c bi t đo n ch y qua khu v c V n

i n còn ch u nh
i n (nhà máy

phân lân, pin…).
S phát tri n ph c t p c a làng ngh t i Hà N i trong th i gian g n đây đã
khi n môi tr

ng n

c

ngh đang là nh ng ng
l ul

nh ng n i này b ô nhi m nghiêm tr ng và ng
i đ u tiên ph i gánh ch u h u qu . N

i dân làng

c th i làng ngh v i

ng l n, m c đ ô nhi m cao, thành ph n các ch t ô nhi m ph c t p là m t

ngu n gây ô nhi m quan tr ng. Các làng ngh th

ng s d ng h th ng thi t b l c

h u, công ngh đ n gi n, quy mô nh mang tính gia đình, kh n ng đ u t h th ng
x lý n

c th i h n ch nên th

ng không x lý ho c x lý không có hi u qu mà

th i tr c ti p vào ngu n ti p nh n.
N

t th

c th i y t là m t trong nh ng ngu n đ c bi t nguy hi m do n

ng ch a nhi u hoá ch t đ c h i, các ch t h u c , các vi sinh v t gây b nh và

nhi u m m b nh khác…Trong khi đó s các c s y t , các b nh vi n có n
th i ra các l u v c sông là r t l n, l
không đ
đ

c th i y

ng n

c th i

các c s y t này th

c x lý mà th i tr c ti p vào h th ng ti p nh n n

c đ a vào ngu n n

c th i
ng

c th i sinh ho t và

c m t trên l u v c sông do đó đây là ngu n ti n n nguy c

lan truy n d ch b nh qua môi tr

ng n

c.

Bên c nh đó ho t đ ng ch n nuôi gia súc, gia c m ngày càng t ng nh ng có


18

r t ít c s ch n nuôi th c hi n các bi n pháp x lý ch t th i r n, n

c th i t các

chu ng tr i ch n nuôi k c các trang tr i ch n nuôi quy mô l n, h u h t n
đ u đ tr c ti p vào ngu n ti p nh n gây ô nhi m môi tr
Theo s li u kh o sát c a C nh sát Môi tr

c th i

ng nghiêm tr ng.

ng, b

c đ u xác đ nh có 322

doanh nghi p, c s s n xu t, kinh doanh và g n 300 doanh nghi p trong các làng
ngh , c m công nghi p trên đ a bàn Hà N i phát sinh n

c th i, không qua x lý đ

vào sông Nhu nh các c s thu c làng ngh tái ch nh a Trung V n; làm bún xã
M Trì (T Liêm); thu mua, tái ch ph li u Tân Tri u (Thanh Trì); d t l a V n
Phúc; nhuôm v i D

ng N i (Hà

D

c).

ng Li u (Hoài

ông), ch bi n nông s n Cát Qu , Minh Khai,

1.3. T ng quan v các mô hình đánh giá ch t l
đánh giá ô nhi m n

l

ng ngu n n

h c c a ngu n n

c đã đ

c áp d ng đ

c sông:

1.3.1. Vai trò c a mô hình ch t l
Mô hình ch t l

ng n

ng n

ng n

c trong qu n lý ch t l

ng n

c:

c là các ph n m m tính toán ch tiêu ph n ánh ch t

c. Các ch tiêu bao g m: ch tiêu v t lý, hoá h c và thành ph n sinh
c trên c s gi i các ph

gi a các ch tiêu ph n ánh ch t l

ng n

ng trình toán h c mô t m i quan h

c c ng nh các quá trình có liên quan đ n

nó.

Mô hình ch t l
ngu n n

ng n

c là m t trong nh ng công c qu n lý ch t l

ng

c m t cách t ng quát và toàn di n, mang l i hi u qu kinh t cao. Trong

nh ng n m g n đây đ

c ng d ng r t r ng rãi trong các l nh v c: d báo ô nhi m,

đánh giá xu th bi n đ i ch t l

ng n

c, khai thác s d ng h p lý ngu n n

làm c s khoa h c cho vi c qu n lý t ng h p tài nguyên n

c và

c.

1.3.2. M t s mô hình trên th gi i:
nghiên c u đánh giá ô nhi m n
l

ng n

c c n tính toán đánh giá bi n đ i ch t

c trong sông và các th y v c, m t trong nh ng ph

nh t là s d ng mô hình ch t l

ng n

c.

ng pháp hi u qu