Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp quản lý việc dạy học ở trường tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đặt ra mục tiêu là đến năm
2020 đất nước ta về cơ bản sẽ trở thành một nước công nghiệp. Nhân tố quyết
định thắng lợi của của công nghiệp hoá, hiện đại hoá là nguồn lực con người
Việt Nam được phát triển về số lượng và chất lượng trên cơ sở mặt bằng dân trí
được nâng cao. Vì vậy muốn đảm bảo về tăng trưởng kinh tế, giải quyết các vấn
đề xã hội, củng cố an ninh quốc phòng trước hết phải chăm lo phát triển nguồn
nhân lực con người, chuẩn bị lớp người lao động có những phẩm chất và năng
lực phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới. Điều này cần
bắt đầu từ giáo dục phổ thông mà nền tảng chính là giáo dục tiểu học. Nghị
quyết Trung ương 2 (khoá VIII) đã nêu ngành giáo dục cần phải đổi mới mục
tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục phổ thông sao cho phù hợp với giai đoạn
phát triển của đất nước trong giai đoạn mới và cũng nhận định: “Giáo dục đào
tạo nước ta còn yếu kém bất cập cả về quy mô, cơ cấu và nhất là về chất lượng
và hiệu quả”. Thực tế cho thấy, giáo dục tuy đã đạt được những tiến bộ nhất
định song còn nhiều bất cập, một trong những vấn đề bức xúc nhất hiện nay là
vấn đề chất lượng mà yếu tố quyết định chính là hoạt động dạy học trong các
nhà trường.
1.2. Trong những năm vừa qua, nền giáo dục của nước ta đã có bước phát
triển mới cả về qui mô và các điều kiện đảm bảo chất lượng, góp phần quan
trọng vào công cuộc phát triển kinh tế- xã hội của đất nước. Bên cạnh đó, trong
giáo dục cũng bộc lộ những bất cập, yếu kém, khuyết điểm gây lo lắng, bức xúc
trong nhân dân. Do vậy cần cỳ sự đổi mới sâu sắc để đáp ứng những yêu cầu của
thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong bối cảnh của giáo dục
phổ thông, giáo dục tiểu học cũng đang được đổi mới toàn diện từ mục tiêu,
chương trình đến nội dung và phương pháp dạy học, nhằm nâng cao hơn nữa

chất lượng giáo dục đào tạo. Trong hoạt động giáo dục, công tác quản lý giữ vai
trò quan trọng vì nó tác động trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả đào tạo, là yếu
1


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

tố quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Vấn đề là tìm các biện
pháp quản lý vừa đúng chức năng, vừa phù hợp với thực tiễn để đáp ứng được
yêu cầu đổi mới giáo dục. Đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo, trước hết là
đổi mới công tác quản lý giáo dục, đổi mới hoạt động dạy và học trong các nhà
trường.
1.3. Trong hoạt động quản lý của Hiệu trưởng thì quản lý hoạt động dạy
học là nhiệm vụ vụ công quan trọng và được đặt lên hàng đầu. Biện pháp quản
lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng có vai trò đặc biệt quan trọng, nó tác động
trực tiếp đến đội ngũ giáo viên – nhân tố quyết định chất lượng giáo dục của các
nhà trường. Đổi mới phương pháp giảng dạy đang là nhu cầu cấp bách để nâng
cao chất lượng giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Sự
bựng nổ thông tin, sự ra đời của các trang thiết bị hiện đại, sự năng động của
một xã hội phát triển... đang từng ngày, từng giờ tác động đến người học, buộc
người thầy phải xem xét lại một cách nghiêm túc phương pháp dạy học của
mình để đáp ứng với đòi hỏi ngày càng cao của xã hội hiện đại.
1.4. Hà Nội là trung tâm văn hoá, chính trị, khoa học... của cả nước được
đánh giá là dẫn đầu về chất lượng giáo dục đào tạo trong cả nước song vẫn còn
nhiều bất cập và hạn chế. Vì vậy, nhiệm vụ đổi mới và nâng cao chất lượng giáo
dục của Thủ đô phụ thuộc rất nhiều vào việc nâng cao chất lượng dạy và học của
các trường phổ thông mà đặc biệt là cấp tiểu học. Xuất phát từ thực tế nêu trên,
để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các trường tiểu học, đáp ứng yêu

cầu đổi mới giáo dục của Thủ đô Hà Nội nói chung và quận Tây Hồ nói riêng,
tôi chọn đề tài nghiên cứu: “ Một số biện pháp quản lý việc dạy học ở trường
Tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.”
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý HĐDH ở trường tiểu
học trên địa bàn quận Tây Hồ - Thành phố Hà Nội, chỉ ra thực trạng các biện
pháp quản lý HĐDH ở các trường tiểu học và nguyên nhân, thực trạng, từ đó đề
xuất cỏc biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng ở trường tiểu học
để nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
2


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động dạy học của Hiệu
trưởng các trường tiểu học theo yêu cầu đổi mới giáo dục.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu
trưởng trường tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu
học, các yếu tố chi phối các biện pháp quản lý HĐDH của giáo viên ở người
Hiệu trưởng ở trường tiểu học.
4.2. Khảo sát thực trạng công tác quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng
ở trường tiểu học; lý giải những nguyên nhân của thực trạng quản lý HĐDH của
giáo viên ở người Hiệu trưởng.
4.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy học của Hiệu trưởng nhằm
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục tiểu học phù hợp với đặc điểm các trường tiểu

học trên địa bàn quận Tây Hồ - Thành phố Hà Nội.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết:
- Nghiên cứu các tài liệu văn bản, khái quát hệ thống hoá cơ sở vấn đề lý
luận cơ bản của đề tài.
- Nghiên cứu các văn bản, các tài liệu, nghị quyết của Đảng, của ngành
giáo dục đào tạo nói chung và của quận Tây Hồ - Thành phố Hà Nội nói riêng.
5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
5.2.1. Quan sát sư phạm: Dự giờ theo dõi các hoạt động giảng dạy của giáo
viên, dự các buổi sinh hoạt chuyên môn, dự giờ thăm lớp,, tham quan cơ sở vật
chất và các trang thiết bị dạy học.
5.2.2. Điều tra xã hội học bằng bộ phiếu hỏi: Sử dụng phiếu trưng cầu ý kiến
với hệ thống câu hỏi đã được soạn sẵn nhằm thu thập thông tin cần thiết về thực
trạng vấn đề được nghiên cứu.

3


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU
TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội hiện đại, việc nâng cao chất
lượng giáo dục trong nhà trường phổ thông nói chung và nhà trường tiểu học nói
riêng từ lâu đã trở thành vấn đề quan tâm của các nước trên thế giới trong đó có
Việt Nam. Để nâng cao chất lượng dạy học, vai trò đóng góp của các nhà quản

lý giáo dục là hết sức quan trọng. Đây cũng là vấn đề luôn được các nhà nghiên
cứu QLGD trong và ngoài nước quan tâm.
Thời cổ đại, Khổng Tử (551 – 479 TCN) - Một triết gia nổi tiếng, nhà
chính trị, nhà giáo lỗi lạc của Trung Hoa cổ đại đã đưa ra nhiều quan điểm tiến
bộ trong triết học nói chung và triết lý giáo dục nói riêng. Ông cho rằng: Đất
nước muốn phồn vinh, yên bình người quản lý cần chú trọng ba yếu tố: Thứ
(Dân đông); Phú (Dân giàu); Giáo (Dân được giáo dục). Như vậy giáo dục là
một thành tố không thể thiếu được của mỗi dân tộc, ông cho rằng việc giáo dục
là cần thiết cho mọi người “Hữu giáo vô loại”. Ông coi trọng việc tự học, tự rèn
luyện, tu thân, phát huy tícch cực, sáng tạo, năng lực nội sinh, dạy học sát đối
tượng, cá biệt hoá đối tượng... Những tư tưởng, phương pháp giáo dục tiến bộ
mà Khổng Tử đề cập trong triết lý giáo dục đến nay vẫn là những bài học lớn
cho các nhà QLGD trong công tác của mình về việc xác định mục đích, nội
dung, phương pháp dạy học ...
Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất cao vai trò của giáo dục. Trong thư gửi
các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ
cộng hoà, người đã viết: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không,
dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm
châu được hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”.

4


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo dục là “Quốc sách hàng đầu”, toàn xã
hội đều có ý thức chăm lo cho sự nghiệp giáo dục. Giáo dục góp phần quan
trọng tạo nên nguồn nhân lực phục vụ cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất

nước.
Trong xu hướng cải cách và phát triển của giáo dục hiện nay, vai trò quản lý
của Hiệu trưởng, người lãnh đạo cao nhất trong nhà trường, ngày càng thể hiện
tính quyết định đối với chất lượng tổ chức dạy học và sự phát triển toàn diện của
nhà trường. Các tác giả PamRobbin và Harvey Alvy (Mỹ) là những chuyên gia
hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu về QLGD đã xuất bản cuốn “Cẩm nang Hiệu
trưởng” công bố những nghiên cứu về kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp đặc thù
của Hiệu trưởng như những BPQL nhân sự và chuyên môn, xây dựng các tổ chức,
môi trường học tập hiệu quả... “Cẩm nang Hiệu trưởng” được giới chuyên môn
Mỹ đón chào và nhiệt liệt hưởng ứng, nó được coi như một trong những cẩm
nang quan trọng, phổ biến đối với các chuyên gia, nhà lãnh đạo và các nhà QLGD
trên toàn thế giới.
Trong công trình nghiên cứu của mình các tác giả đã nói lên những nguyên
tắc chung của việc quản lý hoạt động dạy học của người giáo viên như sau:
- Khẳng định trách nhiệm của mỗi giáo viên bộ môn là chịu trách nhiệm về
chất lượng giảng dạy học sinh trong lớp mình phụ trách.
- Đảm bảo định mức lao động với các giáo viên.
- Giúp đỡ thiết thực và cụ thể để cho các giáo viên hoàn thành tốt các trách
nhiệm của mình..
Từ các nguyên tắc chung đó các tác giả đã nhấn mạnh vai trò quản lý trong
việc thực hiện mục tiêu giáo dục. Các tác giả Hà Sĩ Hồ và Lê Tuấn cho rằng:
“Trong thực hiện mục tiêu đào tạo việc quản lý dạy và học là nhiệm vụ trung
tâm của nhà trường”. Đặc biệt với sự tâm huyết của mình đối với công tác giáo
dục, các tác giả nhấn mạnh: Hiệu trưởng phải là người “luôn biết kết hợp một
cách hữu cơ sự quản lý dạy và học (theo nghĩa rộng) với sự quản lý các quá
trình bộ phận. Hoạt động dạy học của các bộ môn và các hoạt động khác hỗ trợ

5

Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

cho hoạt động dạy học nhằm làm cho tác động giáo dục được hoàn chỉnh trọn
vẹn”.
- Biện pháp giáo dục chính trị cho giáo viên và bồi dưỡng chuyên môn
nghiệp vụ để xây dựng tiềm lực giảng dạy cho đội ngũ giáo viên cũng là một bộ
phận được tác giả Nguyễn Văn Lê chú trọng trong các biện pháp quản lý của
hiệu trưởng.
- Tác giả Nguyễn Thị Ẩn đánh giá cao công tác thi đua khen thưởng trong
quá trình quản lý. Bởi thi đua là động lực cho mọi thành viên phát huy hết khả
năng, trí tuệ, động viên nhau dạy thật tốt, học thất tốt, làm cho chất lượng và
hiệu quả giáo dục ngày một nâng cao hơn.
Như vậy, vấn đề nâng cao chất lượng dạy học từ lâu đã được các nhà
nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm. Trong những năm đầu của thế kỷ
XXI thì hơn bao giờ hết vấn đề này được quan tâm nhiều hơn, nó trở thành mối
quan tâm chung của toàn xã hội, đặc biệt là các nhà nghiên cứu giáo dục. Ý kiến
của các nhà nghiên cứu có thể khác nhau nhưng điểm chung mà ta thấy trong
các công trình nghiên cứu của họ là: Khẳng định vai trò quan trọng của công tác
quản lý trong việc nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo
dục của các cấp học, bậc học hiện nay. Đây cũng chính là một trong những tư
tưởng mang tính chiến lược về phát triển giáo dục của Đảng ta “Đổi mới mạnh
mẽ nội dung, phương pháp và quản lý giáo dục đào tạo”.
Ngành giáo dục của Thủ đô Hà Nội trong nhiều năm gần đây quan tâm đặc
biệt đến công tác giảng dạy trên lớp. Ngành đã tổ chức bồi dưỡng thường xuyên
cho giáo viên. Hàng năm đều tổ chức các hội thi giáo viên dạy giỏi ở các cấp
học, bậc học. Đây là việc làm kích thích được tinh thần học hỏi, nâng cao trình
độ chuyên môn cho giáo viên. Bên cạnh đó việc nâng cao chất lượng dạy đại trà
của giáo viên cũng cần có được các biện pháp quản lý hữu hiệu hơn nữa. Quản

lý hoạt động dạy thực sự là vấn đề bức xúc đã được quan tâm nghiên cứu và cần
tiếp tục nghiên cứu để đổi mới nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy đáp ứng
nhu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

6


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

Vì vậy, vấn đề tôi đặt ra ở đề tài này là tìm hiểu thực trạng quản lý hoạt
động dạy học của giáo viên ở Hiệu trưởng trường tiểu học và đề xuất một số
biện pháp quản lý hoạt động dạy học đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục trong
giai đoạn hiện nay.
1.2. Quản lý giáo dục:
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá
VIII cũng viết: “Quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý
tới khách thể quản lý nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ thống giáo dục đạt
tới kết quả mong muốn bằng cách hiệu quả nhất”.
1.3. Quản lý trường học
Quản lý trường học thực chất là tác động có định hướng, có kế hoạch của
chủ thể quản lý lên tất cả các nguồn lực nhằm đẩy mạnh hoạt động của nhà
trường theo nguyên lý giáo dục, mà trọng tâm của nó là đưa hoạt động dạy và
học tiến lên trạng thỏi mới về chất. Do vậy, công tác quản lý giáo dục nói chung,
quản lý nhà trường nói riêng, gồm có quản lý các hoạt động trong nhà trường và
các quan hệ giữa trường học với xã hội. Trong nhà trường, hoạt động quản lý
bao gồm nhiều loại như: quản lý các hoạt động giáo dục, hoạt động dạy học,
hoạt động giáo dục (theo nghĩa hẹp), hoạt động xã hội, hoạt động văn thể, hoạt
động lao động, hoạt động ngoại khoá, hoạt động giáo dục hướng nghiệp,... quản

lý các đối tượng khác nhau: quản lý giáo viên, học sinh, quản lý tài chính, quản
lý cơ sở vật chất,...; quản lý nhiều tác động khác nhau: quản lý thực hiện xã hội
hoá giáo dục, quản lý ảnh hưởng từ bên ngoài nhà trường, quản lý hoạt động của
Hội phụ huynh học sinh.
1.4 . Quản lý trường tiểu học:
Quản lý trường tiểu học là tập hợp các tác động tối ưu (tham gia, hỗ trợ,
phối hợp, huy động, can thiệp) của chủ thể quản lý đến tập thể cán bộ, giáo viên
và học sinh nhằm tận dụng nguồn nhân lực dự trữ do Nhà nước đầu tư, các lực
lượng xã hội đóng góp và do hoạt động xây dựng vốn có hướng vào việc đẩy
mạnh mọi hoạt động của nhà trường và tiêu điểm hội tụ là đào tạo thế hệ trẻ,

7


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

thực hiện có chất lượng mục tiêu và kế hoạch đào tạo, đưa nhà trường tiến lên
một trạng thái mới.
1.5. Hiệu trưởng trường tiểu học và quản lý hoạt động dạy học của Hiệu
trưởng ở trường tiểu học
Chức năng của Hiệu trưởng trường tiểu học: Trong Điều 54 Luật Giáo dục
qui định: “Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của
nhà trường, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận ”.
Muốn sản phẩm giáo dục đạt chất lượng đáp ứng yêu cầu của sự phát triển
kinh tế xã hội, trước hết trong nhà trường mà đứng đầu là Hiệu trưởng phải biết
tổ chức, điều khiển tốt hoạt động dạy học nhằm hình thành và phát triển nhân
cách học sinh - sản phẩm giáo dục của nhà trường.
* Quản lý hoạt động dạy học

- Phân công giảng dạy cho giáo viên:
- Quản lý việc thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học:
- Quản lý việc soạn bài và chuẩn bị giờ lờn lớp của giáo viên
- Quản lý các hoạt động dạy của giáo viên:
- Quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên:
- Quản lý công tác bồi dưỡng:
* Quản lý hoạt động của học sinh:
Hoạt động học tập của học sinh là hoạt động đồng thời với hoạt động
giảng dạy của thầy. Quản lý hoạt động học của học sinh rất quan trọng để tạo ý
thức, động cơ động đắn trong học tập. Người Hiệu trưởng căn cứ vào tình hình
thực tế của nhà trường thống nhất yêu cầu và biện pháp giáo dục tư tưởng, thái
độ và động cơ học tập của học sinh trong tất cả giáo viên và các tổ chức đoàn
thể trong nhà trường.
* Quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh:
Kiểm tra và đánh giá kiến thức, kỹ xảo của học sinh là khâu quan trọng
của quá trình dạy học, nó có tác dụng phát hiện và điều chỉnh thực trạng hoạt
động học và hoạt động dạy, củng cố và phát triển trí tuệ của học sinh cũng như
giáo dục phẩm chất, nhân cách cho học sinh.
8


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

1.6. Đổi mới giáo dục tiểu học và những vấn đề đặt ra đối với chương
trình quản lý của Hiệu trưởng
- Chương trình giáo dục tiểu học không còn phù hợp với giai đoạn phát
triển mới.
- Yêu cầu của sự phát triển kinh tế - xã hội đối với việc đào tạo nguồn

nhân lực trong giai đoạn mới là rất cấp bách và quan trọng.
- Sự phát triển nhanh, mạnh với tốc độ mang tính bùng nổ của khoa học
công nghệ dẫn đến cần có sự đổi mới mạnh trong giáo dục, đặc biệt là giáo dục tiểu
học.
- Có những thay đổi trong đối tượng giáo dục.
- Những đòi hỏi đối với Hiệu trưởng trường tiểu học trong giai đoạn mới:
Phẩm chất, năng lực, trình độ quản lý phải phù hợp với thời đại; năng lực và trình
độ chuyên môn phải đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục. Quản lý của người Hiệu
trưởng là việc làm quan trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy học của các nhà
trường. Mặt khác, người Hiệu trưởng với vai trò của mình là nhân tố quyết định
hiệu quả quản lý, dẫn đến tính tất yếu của việc tìm ra biện pháp quản lý của Hiệu
trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục hiện
nay.

9


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU
TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN TÂY HỒ
2.1. Khái quát tình hình giáo dục của quận Tây Hồ
* Về qui mô - số lượng:
Quận Tây Hồ có tổng số 10 trường Tiểu học trên tổng số 8 phường (trong
đó 8 trường công lập, 2 trường dân lập). Quận Tây Hồ sớm triển khai phổ cập
THCS, đến năm 1998 đó có 8/8 phường đạt tiêu chuẩn phổ cập THCS (chiếm tỷ
lệ 100%). Tốc độ phát triển giáo dục phổ thông ngày càng cao vì Tây Hồ có quỹ

đất lớn nên số dân chuyển đến sinh sống ngày càng đông.
* Về chất lượng:
Chất lượng các mặt giáo dục: Học sinh tiểu học ngoan, những hiện tượng
vi phạm đạo đức xảy ra ít và mức độ nhẹ. Môi trường xã hội ở nhiều phường
cũng phức tạp (như tệ nạn ma tuý, cờ bạc, trộm cắp...) nhưng kỷ cương nền nếp
nhà trường vẫn được giữ vững. Chất lượng giáo dục văn hoá: có sự tăng ổn định
về chất lượng đại trà: Tỷ lệ lên lớp bình quân 99,9%. Tỷ lệ học sinh hoàn thành
chương trình bậc tiểu học: 100%, trong đó tỷ lệ khá, giỏi hơn 80%; tốt nghiệp
THCS: trên 99% trong đó đỗ loại khá và giỏi chiếm trên 70%. Chất lượng học
sinh giỏi đó từng bước được nâng lên.
Hạn chế: chất lượng học tập của học sinh chưa đồng đều, tỷ lệ giỏi khỏ
tập trung nhiều ở các trường Chu Văn An, Quảng An, Đông Thái, Xuân La;
động cơ học tập của học sinh chưa cao; các kỹ năng thực hành còn yếu.
* Về xây dựng hệ điều kiện:
Công tác bồi dưỡng giáo viên Tiểu học được chú ý chỉ đạo thường xuyên.
Cơ sở vật chất - kỹ thuật trường học được tăng cường. Nhiều trường học xây
dựng mới đều kiên cố hoá và đạt chuẩn quốc gia. Hệ thống thư viện đó được
củng cố ở 9/10 trường. Thiết bị dạy học đó được tăng cường nhưng chưa đủ
phòng học chức năng và phòng học bộ môn nên hiệu quả sử dụng của giáo viên
chưa cao.
10


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

2.2. Những thuận lợi và khó khăn cơ bản:
* Thuận lợi:
Quận uỷ, HĐND, UBND quận, các ban ngành đoàn thể trong quận đều

quan tâm tới công tác phát triển giáo dục - đào tạo. Công tác chỉ đạo của ngành
GD - ĐT có nhiều định hướng đổi mới đồng thời tổ chức thực hiện có hiệu quả.
Nhân dân quận Tây Hồ tuy còn khó khăn về đời sống nhưng có truyền thống
hiếu học, tôn sư trọng đạo.
* Khó khăn:
Tây Hồ là một quận có số dân thấp nhất thành phố nên công tác phát triển
số lượng gặp nhiều khó khăn. GD - ĐT của quận còn thể hiện sự bất đồng đều
giữa các phường, các vùng trong quận. Cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ
giảng dạy và học tập của các nhà trường tuy được quận và thành phố đầu tư
nhưng vẫn chưa đáp ứng được với yêu cầu đổi mới giảng dạy. Đội ngũ cán bộ
quản lý và giáo viên các nhà trường đó được kiện toàn, tuy nhiên vẫn chưa đáp
ứng được yêu cầu đổi mới. Một số trường ngoài đê chậm được xây dựng do
pháp lệnh về đê điều dẫn đến thiếu phòng học và chưa xoá hết phòng học cấp 4,
còn trường học trong đình làng. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến việc nâng
cao chất lượng giáo dục của quận.
2.3. Đặc điểm đội ngũ CBQL và giáo viên dạy của trường
Đội ngũ cán bộ quản lý có tuổi đời trẻ, đều có năng lực chuyên môn và
đã được qua đào tạo các lớp nghiệp vụ quản lý, khẳng định được vị trí của một
người lãnh đạo nhà trường. chất lượng đội ngũ Tổ chuyên môn đạt trình độ đại
học 93%, cao đẳng 7%, 100% số học là nữ, đảng viờn chiếm 82,9%, thừm niờn
trong nghề đều từ 10 năm trở lờn. Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn 100% (trên
chuẩn 98,6), đảm bảo tiêu chuẩn theo qui định biên chế của Bộ GD&ĐT.
2.3.1. Đánh giá chung về tình hình giáo dục tiểu học của trường
Chất lượng học sinh giỏi chiếm 61,9%, học sinh Tiên tiến 34,6%, học
sinh chưa đạt danh hiệu là 3,5%. Như vậy tỉ lệ học sinh giỏi cao song tỉ lệ học
sinh chưa đạt danh hiệu cũng còn. Hơn nữa tỉ lệ học sinh giỏi giữa các trường
chưa đồng đều vì vậy đòi hỏi các nhà trường và toàn ngành phải có thêm nhiều
biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học.
11

Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

Số học sinh tham gia thi đạt giải nhiều (46,4%) nhưng số lượng học sinh
đạt giải cao còn khiêm tốn, điều này chỉ rõ chất lượng dạy và học đó có những
tín hiệu đáng mừng song chưa thực sự thuyết phục nhân dân địa phương và các
cấp lãnh đạo.
- Công tác xây dựng các điều kiện cho Giáo dục và Đào tạo có nhiều
chuyển biến tích cực:
+ Việc chăm lo xây dựng đội ngũ được xác định là nhiệm vụ trọng tâm.
Số giáo viên TH đạt chuẩn toàn quận là: 100%, trên chuẩn là 91%. Đội ngũ cán
bộ quản lý các nhà trường được kiện toàn: tinh thông về chuyên môn, vững vàng
về công tác quản lý.
+ Việc xây dựng cơ sở vật chất các nhà trường được UBND thành phố và
Quận quan tâm đầu tư: Xây mới và cải tạo lớn 20 trường; cải tạo và sửa chữa
nhỏ các trường còn lại. Tổng kinh phí đầu tư cho CSVC các nhà trường trong 13
năm gần 200 tỷ đồng.
+ Trang thiết bị dạy học trong các nhà trường được tăng cường: 100% các
nhà trường được lắp bảng chống lóa, có hệ thống chiếu sáng đạt chuẩn nhằm
phòng và chống bệnh cận thị học đường cho học sinh, có nước sạch, đàn oócgan, đầu video, ti vi, âm ly loa đài, máy phô tô phục vụ giảng dạy. Các trường
phổ thông: 100% có máy chiếu hắt hoặc máy chiếu dương bản, máy chiếu đa
năng, 2 trường trong quận đó lắp đặt hệ thống ca-me-ra đảm bảo an ninh trường
học. Ngành GD - ĐT đó trang bị được 309 máy tính. Phòng đồ dùng thí nghiệm
được củng cố: kinh phí đầu tư cho mua đồ dùng dạy học mới lón tới hơn 2 tỷ
đồng. Phòng thư viện, phòng truyền thống được nâng cấp, đến nay có 3 thư viện
đạt tiên tiến và 7 thư viện đạt chuẩn.
+ Có nhiều đổi mới trong công tác quản lý giáo dục: thanh tra, kiểm tra,
thông tin quản lý, thi đua...

+ Công tác xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh và trở thành phong trào
quần chúng sâu rộng.

12


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

2.3. Đánh giá chung
2.3.1. Ưu điểm:
Qua nghiên cứu thực trạng quản lý HĐDH của Hiệu trưởng trường tiểu
học tôi đã rút ra kết quả và đánh giá kết quả nghiên cứu quản lý HĐDH của
Hiệu trưởng như sau:
- Hiệu trưởng nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của 7 nội dung quản
lý HĐDH trường tiểu học. Hiệu trưởng đã thấy được rằng nhận thức của con
người được hình thành có thể bằng nhiều con đường, song con đường ngắn nhất,
tối ưu và hiệu quả nhất là thông qua HĐDH trong nhà trường. Hay nói cách
khác họ nhận thức được HĐDH là HĐ trung tâm của nhà trường, hoạt động này
là tiền đề để tổ chức các hoạt động khác. Từ nhận thức đó, Hiệu trưởng đã xây
dựng được một hệ thống biện pháp quản lý và tập trung chỉ đạo thành công ở
một số khâu của từng nội dung quản lý HĐDH trên cơ sở điều kiện của nhà
trường bằng kinh nghiệm, năng lực, trình độ quản lý của mình, Hiệu trưởng đã
biến các văn bản, chỉ thị hướng dẫn của cấp trên về HĐDH trong nhà trường
thành hiện thực, có kế hoạch, biện pháp chỉ đạo, quản lý HĐDH đạt yêu cầu,
mục đích đề ra ở mức độ nhất định trong điều kiện kinh tế, xã hội địa phương,
Hiệu trưởng đã chú ý cải tiến công tác quản lý và xây dựng các biện pháp quản
lý với nội dung phong phú từng bước nâng cao hiệu quả HĐDH nhằm đáp ứng
nhu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Với mỗi nội dung quản lý HĐDH của giáo

viên, Hiệu trưởng đã xây dựng được một số biện pháp thực sự đem lại hiệu quả,
góp phần nâng cao chất lượng dạy của giáo viên, từ đó góp phần nâng cao chất
lượng giảng dạy của nhà trường.
2.4.2. Nhược điểm:
- Nguyên nhân chủ quan: Trước hết phải nói đến nghiệp vụ quản lý của
Hiệu trưởng. Đội ngũ Hiệu trưởng các trường tiểu học thuộc Quận Tây Hồ Thành phố Hà Nội là những người được bổ nhiệm, đề bạt từ chức danh phó hiệu
trưởng đã trải qua những lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý nhà trường khá lâu
một số đồng chỉ mới chỉ tham gia các lớp chuyên đề ngắn hạn. Vì vậy, việc cập
nhật thông tin khoa học, hiện đại trong QL theo yêu cầu đổi mới giáo dục còn
13


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

thiếu hạn chế. Bên cạnh đó các Hiệu trưởng lại chưa thực hiện tốt chế độ tự học,
tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ nên việc tổ chức chỉ đạo thực hiện cỏc
hoạt động giáo dục nói chung, các biện pháp QL HĐDH của giáo viên không
tránh khỏi lúng túng, khó khăn đặc biệt là đối với công tác kiểm tra HĐDH đánh
giá xếp loại giáo viên.
Bên cạnh đó trình độ chuyên môn của Hiệu trưởng cũng là những yếu tố
ảnh hưởng đến công tác QL HĐDH của giáo viên, bởi lẽ Hiệu trưởng trường
tiểu học được đào tạo không chuyên sâu một lĩnh vực, một môn học nhất định,
trong khi đó Hiệu trưởng phải chỉ đạo HĐDH của giáo viên ở rất nhiều bộ môn.
Muốn vậy người Hiệu trưởng phải có trình độ vững vàng, phải tinh thông am
hiểu các môn, phải nắm bắt kịp thời sự điều chỉnh thay đổi nội dung kiến thức,
phương pháp dạy học của từng môn… cho phù hợp với tình hình đổi mới giáo
dục hiện nay. Trên thực tế đây là những vấn đề cần khắc phục và cần sự phấn
đấu nỗ lực của các Hiệu trưởng thuộc quận Tây Hồ.

Về phương pháp QL của người Hiệu trưởng, do hạn chế về nghiệp vụ QL
và sự am hiểu chưa đầy đủ về lý luận khoa học QL nên phương pháp QL mà các
Hiệu trưởng thường dùng là xuất phát từ kinh nghiệm của chính họ, của đồng
nghiệp mà họ đã đúc rút, tổng kết trong thực tiễn QL nhà trường. Cách QL này
có thể đem lại thành công chắc chắn khi các kinh nghiệm được áp dụng có sự
phân tích, sàng lọc, lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị mình. Tuy
nhiên khả năng rủi ro, thất bại thường dễ xảy ra khi người Hiệu trưởng quá lạm
dụng hoặc quá máy móc trong việc áp dụng các kinh nghiệm đó trong công tác
quản lý của mình. Bên cạnh đó phương pháp QL kiểu hành chính sự vụ… cũng
được một số Hiệu trưởng sử dụng. Phương pháp này có thể tiết kiệm được thời
gian đỡ tốn công sức cho Hiệu trưởng song chất lượng triển khai các biện pháp
QL đến người thực hiện chậm, hiệu quả không cao. Đó cũng là một trong các
nguyên nhân dẫn đến thành công hoặc hạn chế của người Hiệu trưởng trong việc
tổ chức thực hiện các biện pháp QL HĐDH của đội ngũ giáo viên trường tiểu
học.

14


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

Mặc dù có những hạn chế nhất định nhưng các Hiệu trưởng cũng đều chú
ý xây dựng được một hệ thống các biện pháp QL HĐDH đa dạng phong phú,
nhiều biện pháp được tổ chức thực hiện tốt đem lại hiệu quả thiết thực góp phần
thúc đẩy chất lượng dạy và học trong nhà trường nâng cao uy tín và vị thế của
nhà trường trong phụ huynh học sinh và cộng đồng dân cư địa phương. Có được
kết quả ấy là nhờ vào công sức của tập thể cán bộ giáo viên nhà trường, trong đó
phải kể đến sự nhiệt tình tâm huyết với nghề và sự năng động sáng tạo, dám

nghĩ, dám làm của Hiệu trưởng nhân tố quyết định trong nhà trường.
- Nguyên nhân khách quan: Từ phía lãnh đạo cấp trên, Ban giám hiệu, đội
ngũ giáo viên và học sinh, cơ sở vật chất phục vụ dạy học…
Tại các trường tiểu học nói chung giữa Hiệu trưởng và Hiệu phó, khối
trưởng chuyên môn… đã xây dựng được sự thống nhất hợp tác nhất định trong
công tác lãnh đạo chỉ đạo các hoạt động của nhà trường nói chung và trong QL
HĐDH của đội ngũ giáo viên nói riêng. Tuy nhiên, các đồng chí cán bộ quản lý
cấp dưới các trường tiểu học còn lúng túng trong phương pháp chỉ đạo, kiểm tra,
xử lý các tình huống. Trong thực tế cán bộ quản lý ở các nhà trường còn có
người chưa được đào tạo về quản lý giáo dục và quản lý nhà nước.Chất lượng
dạy học các môn của giáo viên trong mỗi nhà trường vẫn chưa thực sự tốt và
đồng đều. Giáo viên thiếu thông tin cập nhật kiến thức mới, chưa đáp ứng yêu
cầu ngày càng cao của giáo dục. Đội ngũ giáo viên trẻ thì chưa có kinh nghiệm
và phương pháp tốt để giảng dạy cũng như phương pháp để vận động nhân dân
cùng chăm lo cho sự nghiệp giáo dục và phối kết hợp với nhà trường trong công
tác giáo dục con em mình.
Cơ sở vật chất trường học thiếu thốn, phòng học còn thiếu, có trường
chưa có phòng chức năng, chưa có phòng thí nghiệm, phòng máy tính, phòng
thư viện… Đồ dùng và phương tiện dạy học chủ yếu là tranh ảnh, tài liệu tham
khảo, sách giáo khoa. Việc khắc phục vần đề này không chỉ trong tầm tay của
các nhà trường mà cần sự hỗ trợ về kinh phí của cấp trên, sự hỗ trợ về nguồn lực
con người, kinh tế của địa phương và cộng đồng dân cư.

15


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

Một nguyên nhân nữa cần đề cập tới là sự chỉ đạo kiểm tra, giám sát của
Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT đối với công tác QL của Hiệu trưởng các trường
về các HĐDH. Trong những năm gần đây lãnh đạo cấp trên đã có nhiều biện
pháp tích cực nhằm nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ quản lý, bồi
dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho giáo viên, bổ túc các kiến thức phục vụ công tác
đổi mới dạy học, đổi mới giáo dục trong nhà trường tiểu học. Việc huy động xã
hội hoá giáo dục còn gặp nhiều khó khăn.
Như vậy, có thể nói trong những năm qua cấp uỷ Đảng và chính quyền
trong Quận đã có nhiều chủ trương, chính sách phát triển kinh tế xã hội giúp
nhân dân cải thiện đời sống vật chất tinh thần. Đảng bộ Quận nhận thức rõ vai
trò, vị trí của giáo dục trong thời kỳ phát triển kinh tế xã hội của địa phương,
nhu cầu học tập của học sinh từng bước được nâng cao, chất lượng giáo dục
ngày càng tăng cao, số học sinh đạt giải cấp Thành phố được nâng lên một bước
đáng kể. Công tác quản lý nhà trường nói chung và công tác quản lý HĐDH nói
riêng có nhiều chuyển biến rõ rệt về ý thức, trách nhiệm, hiệu quả QL. Nhiều
trường liên tục giữ vững danh hiệu Tiên tiến Xuất sắc cấp Thành phố.

16


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

CHƯƠNG 3
CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC
ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
3.1. Biện pháp QL hoạt động dạy học của Hiệu trưởng trường TH
3.1.1. Biện pháp 1: Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, phẩm chất

đạo đức cho đội ngũ giáo viên; bồi dưỡng nâng cao nhận thức về đổi mới QL
HĐDH trong nhà trường tiểu học.
Đổi mới QL HĐDH của giáo viên trước hết là đổi mới cơ bản về tư duy
và phương thức quản lý hoạt động theo hướng nâng cao hiệu quả quản lý Nhà
nước, phân cấp mạnh mẽ nhằm phát huy tính chủ động và tính tự chịu trách
nhiệm của giáo viên, tổ, nhóm chuyên môn… Hội đồng khoa học nhà trường
giải quyết một cách có hiệu quả các vấn đề bức xúc, ngăn chặn và đẩy lùi các
hiện tượng tiêu cực hiện nay trong hoạt động dạy học, đổi mới về tư duy và
phương thức quản lý hoạt động này.
Nội dung và cách tiến hành:
- Người Hiệu trưởng cần nắm được các nội dung sau:
+ Nắm vững các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là
chủ trương đổi mới công tác quản lý giáo dục theo tinh thần nghị quyết Đại hội
Toàn quốc lần thứ IX của Đảng và nghị quyết TƯ 6 lần 2 về phát triển giáo dục
khoa học và công nghệ trong thời kỳ đổi mới.
+ Nắm vững mục tiêu, nội dung QL HĐDH ở các trường tiểu học trong giai
đoạn mới.
+ Nắm vững nội dung, phương pháp QL để điều hành tốt các hoạt động dạy
học đáp ứng được mục tiêu giáo dục và phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội
của địa phương và khu vực.
- Chỉ đạo thực hiện kế hoạch:

17


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

+ Hiệu trưởng không ngừng học tập về lý luận chính trị, chuyên môn,

nghiệp vụ. Bố trí công việc, thời gian để tham gia các khoá học bồi dưỡng về lý
luận chính trị, về quản lý Nhà nước, về quản lý giáo dục.
+ Sưu tầm, nghiên cứu đầy đủ các văn bản, chỉ thị, những qui định, hướng
dẫn của các cấp quản lý, không ngừng bổ sung hoàn thiện biện pháp QL HĐDH
ở cơ sở do mình phụ trách.
+ Tăng cường hoạt động giao lưu tham quan học hỏi kinh nghiệm của các
trường Tiên tiến, biết rút kinh nghiệm và tổng kết kinh nghiệm có hiệu quả vào
công tác QL HĐDH của đơn vị mình.
- Tổ chức thực hiện kế hoạch:
+ Tổ chức cho giáo viên học tập các văn bản giáo dục đào tạo (chú ý các
khâu: giảng dạy, kiểm tra đánh giá) và định hướng phát triển giáo dục đào tạo
trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước, đặc biệt là Luật Giáo dục và chiến lược phát
triển GD&ĐT đến năm 2020 của Bộ GD&ĐT.
+ Chỉ đạo, tổ chức thực hiện chặt chẽ, đúng, đầy đủ, có hiệu quả chương
trình giảng dạy, kế hoạch, qui chế chuyên môn của Bộ GD&ĐT và mục tiêu, nội
dung, phương pháp giảng dạy cấp học của Nhà nước bằng cách xây dựng, thực
hiện thời khoá biểu khoa học, hợp lý đúng qui định của môn học, phù hợp với
nguồn lực hiện có của nhà trường trong mọi hoàn cảnh.
+ Qui định tổ chuyên môn – giáo viên phải làm đủ hồ sơ chuyên môn, đặc
biệt phải lên kế hoạch giảng dạy chi tiết từng tuần, từng tháng, từng học kỳ và cả
năm. Chú trọng việc xác định nội dung trọng tâm, phương pháp giảng dạy từng
bài, từng tiết, có phiếu báo giảng từng tuần.
+ Giáo viên phải có trong tay phân phối chương trình theo qui định của Bộ
GD&ĐT. Yêu cầu giáo viên thực hiện đúng tiến độ, kế hoạch. Không được cắt
xén, thay đổi nội dung chương trình, coi sách giáo khoa là pháp lệnh thể hiện
mục tiêu, nguyên lý giáo dục, cụ thể hoá nội dung, phương pháp giáo dục qui
định trong chương trình cấp tiểu học.
+ Phổ biến cách sử dụng hồ sơ sổ sách chuyên môn, qui định cách ghi tên,
ghi điểm ở sổ và trong phần mềm quản lý của nhà trường.
18

Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

+ Chỉ đạo tổ chuyên môn hoạt động có hiệu quả, sinh hoạt hàng tuần có
chất lượng, phân công giảng dạy hợp lý, thực hiện dự giờ thăm lớp, xếp loại
chuyên môn giáo viên, góp ý, rút kinh nghiệm thường xuyên, thực hiện thống
nhất tiến độ thực hiện các loại bài kiểm tra, quy chế cho điểm, cách ra đề, duyệt
đề, thời gian chấm, trả bài, lên điểm.
- Kiểm tra, đánh giá:
+ Đưa việc thực hiện qui chế chuyên môn vào đánh giá thi đua. Thành lập
ban chỉ đạo theo dõi việc đổi mới phưong pháp giảng dạy, có tổng kết, đánh giá,
phổ biến, đúc rút kinh nghiệm, có khen thưởng, kỉ luật.
3.1.2. Biện pháp 2: Xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, chuẩn về
chất lượng, đồng bộ về cơ cấu
Nội dung và cách tiến hành:
- Xây dựng quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên: Hàng năm
trong kế hoạch của nhà trường cần xác định rõ nội dung bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ, nâng cao trình độ cho giáo viên. Kế hoạch sử dụng và bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên phải được triển khai và đưa vào kế hoạch thành một
nội dung chính trong kế hoạch của tổ chuyên môn và cá nhân các thành viên
trong tổ. Việc xây dựng qui hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên phải
đựơc làm thường xuyên hàng năm, nhiều năm. Kế hoạch phát triển đội ngũ giáo
viên phải được lập một cách cụ thể, chi tiết. Hiệu trưởng phải đưa ra được kế
hoạch phù hợp với tình hình nhà trường, đảm bảo đủ về số lượng, chuẩn về chất
lượng, đồng bộ về cơ cấu.
+ Có kế hoạch đưa GV chưa đạt chuẩn đi học để hoàn thành chuẩn hoá.
+ Các tổ chuyên môn lựa chọn giáo viên đủ khả năng và điều kiện, đề

nghị Ban giám hiệu cử người đi bồi dưỡng đạt chuẩn và trên chuẩn, nhà trường
tạo điều kiện thuận lợi nhất để giáo viên thực hiện được kế hoạch.
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
cho đội ngũ giáo viên phải được Hiệu trưởng thực hiện một cách chi tiết, cụ thể
và các nội dung, mỗi giáo viên ngoài chương trình bồi dưỡng chung có kế họach
tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cụ thể như:
19


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

+ Nâng cao kiến thức và năng lực sư phạm cho giáo viên.
+ Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực.
+ Tự rèn luyện qua dự giờ, thăm lớp của đồng nghiệp, qua các đợt hội
giảng của trường và qua kỳ thi giáo viên dạy giỏi các cấp.
+ Nhà trường tổ chức các lớp bồi dưỡng, mời các chuyên gia về giảng
dạy, nói chuyện theo chuyên đề.
+ Có kế hoạch để giáo viên đi học sau đại học để nâng dần chuẩn đào tạo,
có đội ngũ cốt cán vững vàng, đầu tư cho mũi nhọn và làm nòng cốt chuyên
môn.
Trong quá trình chỉ đạo, Hiệu trưởng nghiên cứu kỹ nội dung các văn bản
hướng dẫn của cấp trên, từ đó xây dựng kế hoạch của nhà trường, của các tổ
chuyên môn định ra nội dung kế hoạch và hình thức bồi dưỡng giáo viên, thông
báo những thông tin cần thiết về chương trình bồi dưỡng của Bộ, Sở, Phòng và
nhà trường để giáo viên lựa chọn nội dung, thời điểm bồi dưỡng thích hợp.
- Các tổ chuyên môn lựa chọn giáo viên đủ khả năng và điều kiện, đề nghị
Ban giám hiệu cử người đi bồi dưỡng đạt chuẩn và trên chuẩn, nhà trường tạo
điều kiện thuận lợi nhất để giáo viên thực hiện được kế hoạch.

- Chỉ đạo tổ chuyên môn lên kế hoạch dự giờ. Qua dự giờ có thể nắm bắt
chính xác hoạt động giảng dạy của giáo viên để từ đó đánh giá tạo điều kiện cho
giáo viên học tập trao đổi nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, phương pháp dạy
học.
- Chỉ đạo sát sao việc phân loại giáo viên. Có phân loại đúng thì mới có
biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng kịp thời, chính xác. Quan tâm nhiều đến việc bồi
dưỡng kiến thức, kỹ năng sư phạm, phương pháp giáo dục và công tác tổ chức…
- Chỉ đạo giáo viên phải biết lập kế hoạch bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.
Trong quá trình thực hiện các biện pháp trên, Hiệu trưởng cần thường
xuyên kiểm tra, đánh giá các hoạt động theo kế hoạch đã đề ra. Qua đó để phát
hiện những tồn tại, những bất hợp lý để có kế hoạch điều chỉnh cho phù hợp với
tình hình thực tế. Kiểm tra để duy trì kỷ luật lao động, thực hiện qui chế chuyên

20


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

môn. Qua kiểm tra, đánh giá, xếp loại động viên khen thưởng kịp thời các GV
thực hiện tốt việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, có giờ dạy đạt loại giỏi.
Tóm lại, công tác xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, chuẩn về chất
lượng, đồng bộ về cơ cấu là vấn đề quan trọng cần được chú trọng và quan tâm
hàng đầu trong quản lý chỉ đạo giảng dạy của nhà trường. Muốn củng cố uy tín
thì nhà trường phải có đội ngũ giáo viên vững vàng năng lực. Muốn có được
điều này thì bản thân mỗi giáo viên phải tự rèn luyện, tích luỹ kinh nghiệm, luôn
tự học bổ sung kiến thức cho mình. Hiệu trưởng phải là người tạo điều kiện về
mọi mặt để mỗi giáo viên thể hiện được hết khả năng của bản thân phục vụ tốt
cho công tác giảng dạy.

3.1.3. Biện pháp 3: Đổi mới và tăng cường quản lý thực hiện quy chế
chuyên môn, kế hoạch hoá việc tổ chức các hoạt động dạy và học đáp ứng
yêu cầu đổi mới giáo dục tiểu học
Nội dung và cách tiến hành:
Tăng cường sự tác động của quy định giáo dục, của tổ chức nhân lực, của
tài lực- vật lực, của chủ thể quản lý, của việc thực hiện kế hoạch dạy học. Ngay
từ đầu năm học, Hiệu trưởng phải xây dựng được kế hoạch về xây dựng nền nếp
của nhà trường
- Tổng hợp các văn bản pháp qui của Bộ về qui định, qui chế dạy học
(Điều lệ trường tiểu học; mục tiêu đào tạo; hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm
học của Bộ, Sở, Phòng; hồ sơ giảng dạy; qui định về khen thưởng; các tiêu chí
thi đua…)
- Cụ thể hoá chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đó ghi trong văn bản, đề ra
những yêu cầu thực hiện đối với cán bộ, giáo viên và học sinh.
- Xây dựng các tiêu chí thi đua cụ thể của từng đơn vị đảm bảo kích thích
được hoạt động dạy học của giáo viên.
- Có kế hoạch kiểm tra việc thực hiện các qui định, qui chế, nền nếp dạy
và học.
Để tổ chức thực hiện nội dung nền nếp dạy học trong nhà trường, Hiệu
trưởng phải tổ chức cho cán bộ, giỏá viên học tập, trao đổi, thảo luận và rút kinh
21


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

nghiệm cho việc thực hiện nền nếp ở năm học trước. Căn cứ vào tình hình thực
tế của từng tháng, từng giai đoạn mà đặt ra các nội dung trọng tâm.
- Xây dựng các thang điểm đánh giá nội dung giờ dạy, đánh giá việc thực

hiện ra vào lớp của giáo viên, việc ghi sổ đầu bài, việc thực hiện phân phối
chương trình, việc vào điểm…
- Xây dựng các tiêu chí đánh giá trong tập thể sư phạm và giáo viên.
- Giao cho tổ chuyên môn quản lý ngày giờ công, tiến độ giảng dạy của
giáo viên, lên kế hoạch sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn theo nội dung từng
chuyên đề
- Hàng tuần, hàng tháng có sơ kết đánh giá kết quả thi đua thực hiện nền
nếp của giáo viên và học sinh.
Khi có các tiêu chí như vậy, Hiệu trưởng tổ chức theo dõi việc thực hiện
nền nếp giáo viên thông qua các hoạt động lên lớp, qua hồ sơ chuyên môn của
giáo viên (Kế hoạch giảng dạy bộ môn, giáo án, sổ điểm cá nhân, sổ ghi chép, sổ
dự giờ…). Hiệu trưởng chỉ đạo quản lý hồ sơ chuyên môn trong toàn trường.
Quản lý chương trình, mục tiêu giảng dạy: Quản lý theo phân phối
chương trình, kế hoạch thực hiện qui chế chuyên môn. Kế hoạch giảng dạy phải
thể hiện mục tiêu, chất lượng, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức tổ
chức dạy học, thời lượng…Đối với từng đơn vị kiến thức trong từng bài, từng
chương… phù hợp với đối tượng học sinh. Yêu cầu giáo viên thay đổi cách xác
định mục tiêu bài học theo hướng chỉ rõ mức độ học sinh phải đạt được sau bài
học về kiến thức, kỹ năng, thái độ đủ để làm căn cứ đánh giá kết qủa bài học,
chú ý tới mục tiêu xây dựng phương pháp học tập, đặc biệt là tự học. Nhà trường
tổ chức khảo sát chất lượng đầu năm và yêu cầu giáo viên, tổ chuyên môn xây
dựng chỉ tiêu chất lượng cho từng lớp, từng môn học
Quản lý việc soạn bài của giáo viên: Bài soạn phải thể hiện đổi mới
phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
Thay đổi cách soạn giáo án, chuyển trọng tâm từ thiết kế các hoạt động độc lập
hoặc hoạt động nhóm. Tăng cường mở rộng giao tiếp thầy - trò, sử dụng triệt để
ưu thế của các phương tiện dạy học hiện đại để nâng cao hiệu quả dạy học.
22

Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

Thường xuyên quán triệt tinh thần đổi mới phương pháp dạy học từ khâu soạn
bài, lên lớp và kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. Giáo viên phải
linh hoạt sáng tạo trong việc vận dụng phương pháp dạy học sao cho phù hợp và
đạt hiệu quả cao nhất đối với từng phần, từng kiểu bài cụ thể. Cần kế thừa, phát
triển những phương pháp như vấn đáp, tìm tòi; thí nghiệm nghiên cứu; diễn
giảng nêu vấn đề… Tăng cường hoạt động của học sinh, học sinh được thực
hành nhiều hơn, thảo luận nhiều hơn, được suy nghĩ nhiều hơn trên con đường
lĩnh hội nội dung học tập.
- Nâng cao chất lượng câu hỏi trong tiết học để kiểm tra, giảm câu hỏi tái
hiện sự kiện, giảm cách hỏi ghi nhớ máy móc, tăng câu hỏi yêu cầu tư duy tích
cực, phát huy khả năng tự học và óc sáng tạo của học sinh, chú trọng nhận xét
sửa chữa các câu trả lời của học sinh.
- Sử dụng sáng tạo SGK, giáo viên hiểu ý đồ, dạy đúng trọng tâm, trong
trường hợp cụ thể, cần bổ sung, cập nhật thông tin làm cho bài dạy luôn mới phù
hợp với cuộc sống đang thay đổi hàng ngày, hàng giờ như hiện nay.
- Kiểm tra đánh giá quá trình dạy học của giáo viên với nhiều hình thức
như: đột xuất, báo trước…, cụ thể qua nhiều kênh thông tin như học sinh, giáo
viêc chủ nhiệm, tổ chuyên môn… Việc này giúp cho Hiệu trưởng có kế hoạch
sử dụng và bồi dưỡng giáo viên một cách chính xác, đồng thời cũng giúp giáo
viên rèn luyện phấn đấu vươn lên hoàn thiện mình hơn trong nghề nghiệp.
Quản lý thực hiện quy chế chuyên môn. Người Hiệu trưởng cần tìm hiểu,
nắm vững, nghiên cứu sâu sắc các văn bản hướng dẫn về việc thực hiện qui chế
chuyên môn của cấp trên, sau đó tổng hợp, cụ thể hoá thành văn bản thành
chương trỡnh hành động của cơ quan, đơn vị mình. Trong đó phân định rõ chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các thành viên trong nhà trường; ghi rõ nội dung
công việc, đề ra các yêu cầu cụ thể đối với Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, tổ

trưởng, nhóm trưởng chuyên môn trong lĩnh vực dạy học và các nội dung qui
định riêng của nhà trường nhằm bổ sung cho việc thực hiện tốt qui chế chuyên
môn.

23


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

- Tổ chức thảo luận nội dung thi đua trong đội ngũ lãnh đạo nhà trường rồi
điều chỉnh cho phù hợp với tình hình đơn vị và đi đến thống nhất trong đội ngũ
lãnh đạo.
- Tổ chức cho giáo viên thảo luận để đi đến thống nhất thành nghị quyết
thực hiện chung của toàn hội đồng sư phạm nhà trường.
- Tổ chức thực hiện theo chu trình quản lý: Lập kế hoạch- Tổ chức - Chỉ
đạo - Kiểm tra – Đánh giá, điều chỉnh trên cơ sở rút kinh nghiệm qua các lần
thực hiện.
Đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt của tổ chuyên môn.Tổ chức sinh
hoạt tổ, nhóm chuyên môn được tăng cường theo kế hoạch của tổ, thảo luận nội
dung theo các chuyên đề, trao đổi nội dung thảo luận, nâng cao hiệu quả tự bồi
dưỡng chuyên môn. Thực tế cho thấy, việc thực hiện nền nếp sinh hoạt ở tổ
chuyên môn là rất quan trọng, bởi đơn vị tổ chuyên môn là đơn vị sát sao nhất
có tính chuyên sâu về chuyên môn đối với giáo viên trong tổ. Nếu sinh hoạt tổ
chuyên môn được thực hiện tốt thì sẽ có tác dụng lớn đến việc nâng cao chất
lượng dạy của giáo viên. Do vậy, điều mà các Hiệu trưởng cần quan tâm là thực
hiện nền nếp sinh hoạt của tổ, nhóm chuyên môn.
Quản lý bằng kế hoạch, bằng các qui định cụ thể và bằng thi đua. Xây
dựng một số qui trình trong sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn sao cho phát huy

hiệu quả cao và hướng đến chất lượng chung. Trong tổ có giáo viên dạy tốt, có
giáo viên dạy khá và trung bình, qua sinh hoạt tổ chuyên môn phải thống nhất
được nội dung và phương pháp cơ bản của bài học (nhất là các bài khó dạy), cố
gắng tạo được sự đồng đều nhất định khi các giáo viên truyền tải kiến thức đến
học sinh. Sắp xếp thời khoá biểu một cách khoa học, hợp lý, hiệu qủa.
Để thực hiện tốt biện pháp trên, Hiệu trưởng cần tổ chức cho mọi thành
viên trong nhà trường nắm vững các văn bản và thực hiện tốt các nội dung như:
Điều lệ trường tiểu học; mục tiêu kế hoạch hoá giáo dục tiểu học; các văn bản
qui định về nền nếp dạy học và các qui chế chuyên môn; tổ chức thực hiện đúng
4 khâu của chu trình quản lý; tăng cường cơ sở, vật chất, tài chính, đặc biệt các
phương tiện thiết bị dạy học.
24


Trường Tiểu học Chu Văn An

Nguyễn Thị Thúy Minh

3.1.4. Biện pháp 4: Tăng cường quản lý việc học của học sinh theo yêu
cầu đổi mới giáo dục
Nội dung và cách tiến hành:
- Xây dựng và quản lý nền nếp học tập của học sinh:
+ Xác định động cơ học tập.
+ Xác định mục tiêu nhiệm vụ học tập.
+ Xác định yêu cầu (chuẩn) chất lượng.
+ Xác định qui trình thực hiện các hoạt động học tập (trên lớp và ở nhà)
+ Xây dựng kế hoạch học tập và chuẩn bị điều kiện học tập. nắm vững
hướng dẫn của giáo viên và vận dụng vào từng công việc học tập.
- Quản lý việc tự học của học sinh, tổ chức học nhóm:
+ Tổ chức cho học sinh học tập nội qui của nhà trường, của lớp (chú trọng

nhiệm vụ, quyền hạn của học sinh; kiểm tra đánh giá xếp loại, khen thưởng kỷ
luật đối với học sinh.)
+ Đẩy mạnh công tác tổ chức, quản lý chắt chẽ việc học tập chính khoá,
ngoại khoá và học tập ở nhà cho học sinh.
+ Học sinh tự kiểm tra, đánh giá từng nhiệm vụ học tập và tự xác định
được những vấn đề cần cải tiến trong học tập. Tự khích lệ, quan tâm, kiên trì.
+ Nhóm , tổ, đội thi đua của lớp, trường kiểm tra kết quả thực hiện nhiệm
vụ học tập ở trên lớp. Trao đổi học tập kinh nghiệm của bạn bè ngay trên lớp.
Tham gia hoạt động báo cáo kinh nghiệm học tập ở lớp, ở trường.
+ Giáo viên kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của học sinh ở trên lớp. Áp
dụng cải tiến cách học của học sinh theo từng phần nhỏ.
- Kế hoạch phân loại và bồi dưỡng học sinh giỏi - yếu kém.
+ Tổ chức thực hiện nhiệm vụ phân loại học sinh giỏi - yếu theo qui
trình, kế hoạch.
+ Tổ chức các câu lạc bộ để bồi dưỡng đội ngũ học sinh giỏi, phụ đạo học
sinh yếu.
- Quản lý, tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp.

25