SKKN giáo dục đạo đức học sinh trong công tác chủ nhiệm

SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

MỤC LỤC
PHẦN I: MỞ ĐẦU
Mục
I.1 Lý do chọn đề tài

Tên đề mục

Trang
2

I.2

Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

2

I.3

Đối tượng nghiên cứu

3

I.4

Giới hạn phạm vi nghiên cứu

3

I.5

Phương pháp nghiên cứu

3

PHẦN II: NỘI DUNG
Mục
II.1 Cơ sở lí luận

Tên đề mục

Trang
3

II.2 Thực trạng

4

II.3 Giải pháp, biện pháp

9

II.4 Kết quả

19
PHẦN III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

Mục
III.1 Kết luận

Tên đề mục

III.2 Kiến nghị

Trang
20
20

ĐỀ TÀI
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

1


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

I.
Mở đầu
I.1.Lí do chọn đề tài
- Trong thời đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá hiện nay, song song với
việc “dạy chữ” cho các em, chúng ta cần hết sức quan tâm đến việc: “Dạy
người”. Vì đây là sự nghiệp giáo dục của toàn Đảng, toàn dân mà trong đó
ngành sư phạm giữ vai trò then chốt. Vâng “Tiên học lễ – hậu học văn” chân
lí đó được tồn tại từ bao đời nay và không bao giờ phai nhạt. Nên vấn đề tu
dưỡng đạo đức cho học sinh trong nhà trường là trách nhiệm của người thầy
làm công tác chủ nhiệm trong việc hình thành “Nhân Cách” cho các em.
- Giáo dục là một quá trình liên tục, lâu dài, giáo dục trung học cơ sở có
tính chất trung gian trong hệ thống giáo dục, nhằm chuẩn bị cho học sinh,

thanh niên trực tiếp bước vào đời. Giáo dục đạo đức học sinh là một nhiệm vụ
quan trọng hàng đầu trong công tác chủ nhiệm. Tuy nhiên không phải giáo
viên chủ nhiệm nào cũng có phương pháp chủ nhiệm tốt dẫn tới thiếu hiệu
quả trong công tác giáo dục đạo đức học sinh thậm chí còn gây tổn hại lâu dài
và nặng nề về thể chất cũng như tinh thần của học sinh. Cuối cùng để lại
những ấn tượng không tốt về hình ảnh người thầy giáo trong lòng học sinh và
nhân dân.
Do đó, chúng ta cần phải làm gì để quá trình giáo dục này tiến hành một
cách chu đáo, có kế hoạch, phương pháp thích hợp nhằm xây dựng lớp học
thành một đơn vị tập thể xã hội chủ nghĩa mang tính chất giáo dục toàn diện,
phát huy khả năng tự quản, tự giác của học sinh dưới sự chỉ đạo thống nhất về
công tác chủ nhiệm của nhà trường.
Vậy trước tình hình đổi mới của đất nước, vấn đề phát huy tính tích cực
trong học tập cũng như hoạt động của học sinh là một trong các phương
hướng cải cách giáo dục nhằm tạo ra những con người lao động sáng tạo, làm
chủ bản thân, làm chủ đất nước – có cả đức lẫn tài. Bởi “Có đức mà không
có tài – làm việc gì cũng khó. Có tài mà không có đức là người vô dụng”.
Vì vậy tôi đã chọn đề tài: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG
TÁC CHỦ NHIỆM.

I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu
Đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức học sinh ở lớp, ở trường thông qua
đó đề ra một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh một cách có hiệu quả.
* Nhiệm vụ của của đề tài
Tìm hiểu thực trạng giáo dục đạo đức học sinh của giáo viên chủ nhiệm
cấp trung học cơ sở, phân tích nguyên nhân, tìm ra những vấn đề liên quan
đến công tác giáo dục đạo đức, từ đó đề ra một số biện pháp giáo dục đạo đức
học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp.
I.3. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu về công tác giáo dục đạo đức học sinh của giáo viên
chủ nhiệm ở cấp trung học cơ sở.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

2


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Nghiên cứu các hoạt động học tập, sinh hoạt giao tiếp và hoạt động khác
của học sinh lớp 9a2 năm học 2012 – 2013, lớp 9a1 năm học 2013 – 2014,
lớp 9a2 năm học 2014-2015 trường THCS Lê Đình Chinh.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Tìm hiểu công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên trong trường THCS Lê
Đình Chinh.
Tìm hiểu các hoạt động học tập và hoạt động khác của học sinh tại
trường THCS Lê Đình Chinh.
I.5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp quan sát: quan sát hoạt động học tập và các hoạt động tập
thể khác của học sinh.
- Phương pháp điều tra: trò chuyện, trao đổi với học sinh, phụ huynh học
sinh, giáo viên bộ môn...
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: tham khảo các kinh nghiệm của
giáo viên chủ nhiệm khác trong trường, đúc kết kinh nghiệm có từ thực tế chủ
nhiệm lớp của bản thân.
- Phương pháp thử nghiệm: áp dụng các giải pháp chủ nhiệm vào công tác
giáo dục toàn diện của lớp 9a2 năm học 2014-2015 thúc đẩy phong trào thi
đua của từng học sinh trong tập thể lớp và phong trào thi đua của lớp... trong
năm học.

- Tham khảo những kinh nghiệm của giáo viên chủ nhiệm khác trong và
ngoài nhà trường.
II. Nội dung
II.1. Cơ sở lí luận để thực hiện đề tài
Những năm gần đây nền kinh tế của nước ta có nhiều sự thay đổi nhưng
Đảng và nhà nước vẫn đặc biệt quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, để đảm bảo
chất lượng dạy và học. Một trong những tư tưởng đổi mới GD& ĐT hiện nay
là tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh, đặc biệt là học sinh có nhiều
biểu hiện không tốt về đạo đức và giảm nguy cơ bỏ học của học sinh được
thể hiện trong nghị quyết của Đảng, Luật giáo dục và các văn bản của Bộ Giáo
dục và Đào tạo. Luật giáo dục đã xác định: “ Mục tiêu của giáo dục phổ thông
là giúp cho học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ
và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã
hội Chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân…( Điều 23-Luật
giáo dục).
Việc nghiên cứu những căn cứ trên cho ta hình dung về một học sinh là
thiếu niên đang ngồi trên ghế nhà trường, đó là những học sinh đang phát triển
nhân cách, trí tuệ để có những tri thức và kĩ năng sống. Song lứa tuổi các em
nhận thức còn non trẻ, bản thân các em dễ sa ngã do ham chơi... các em cần có
người hướng dẫn xác định mục tiêu học tập – rèn luyện kĩ năng sống, hoàn
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

3


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

thiện nhân cách để trở thành người sống có ích cho xã hội. Người hướng dẫn
học sinh nói trên chính là giáo viên chủ nhiệm lớp.
II.2. Thực trạng

a. Thuận lợi, khó khăn
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm trong nhiều
năm qua bản thân tôi nhận thấy rằng: Sản phẩm giáo dục mà chúng ta tạo ra
không thấy trước mắt như bao sản phẩm của các ngành nghề khác. Đặc biệt là
sự hình thành phẩm chất đạo đức của học sinh không phải một ngày, một
buổi là có được mà phải trải qua một thời gian dài rèn luyện, cho nên để đảm
nhận công việc này chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải
tốn nhiều thời gian công sức để tìm hiểu; lắng nghe tâm tư nguyện vọng của
từng đối tượng học sinh trong lớp. Từ đó đề ra kế hoạch, phương pháp giáo
dục thích hợp cho từng trường hợp đặc biệt bằng cả tấm lòng yêu thương,
nhân ái của người thầy.
Đầu năm 2012-2013, tôi được Ban giám hiệu phân công chủ nhiệm lớp
9A2, năm học 2013 – 2014 chủ nhiệm lớp 9A1, năm học 2014 – 2015 chủ
nhiệm lớp 9A2. Dù 3 lớp khác nhau nhưng khi tiếp nhận tôi đều gặp những
thuận lợi và khó khăn chung sau:
a.1. Thuận lợi.
- Trường THCS Lê Đình Chinh là trường tiên tiến của huyện. Là trường
đã hoàn thành phổ cập giáo dục THCS.
- Trường nằm trên địa bàn xã Quảng Điền. Quảng Điền là một xã văn
hóa đã và đang xây dựng theo mô hình nông thôn mới của tỉnh Đăk lăk.
- Được sự quan tâm của chính quyền địa phương, ban giám hiệu nhà
trường, đội ngũ giáo viên bộ môn có chuyên môn vững, nhiệt tình trong giảng
dạy.
- Được sự nhiệt tình phối hợp chặt chẽ giữa các bậc phụ huynh với cô
giáo chủ nhiệm.
- Hầu hết học sinh có ý thức kỷ luật cao, ngoan, lễ phép với thầy cô, biết
vâng lời cha mẹ. Tích cực tham gia hoạt động phong trào do Đoàn, Đội,
trường, lớp tổ chức.
a.2. Khó khăn
- Phần lớn học sinh đang ở lứa tuổi thay đổi về tâm lý, rất hiếu động.

Vẫn còn một số học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn luyện
đạo đức chủ yếu do tác động từ hoàn cảnh gia đình. Một số ít học sinh: gia
đình có kinh tế không ổn định, cha mẹ dành phần lớn thời gian để kiếm tiền
nên không có thời gian quan tâm chăm sóc con cái.
- Hơn nữa, trong xu thế phổ cập THCS, học sinh trong lứa tuổi này
được xã hội ưu ái nên các em thường có nhiều yêu sách với giáo viên khi bị
nhắc nhở, gây khó khăn cho việc giáo dục học sinh.
- Sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã nâng cao chất lượng cuộc sống,
gây ra những biến động về giá trị đạo đức: tự do ngôn luận, tính lễ phép, tính
trung thực, tính chăm chỉ bị suy thoái trầm trọng so với những năm học trước.
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

4


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

b. Thành công, hạn chế
b.1. Thành công
- Tôi luôn trau dồi, tìm kiếm, trao đổi kinh nghiệm với các bạn đồng
nghiệp, xây dựng nên phương pháp giáo dục thích hợp, kịp thời động viên
uốn nắn, sửa chữa những sai lầm của các em, giúp học sinh nhận ra lỗi và có
hướng khắc phục. Giúp các em xác định được mục đích của việc đến trường
là để học và hiểu được “vì sao cần phải học, học để làm gì?”
- Bồi dưỡng tình cảm đạo đức, tính tích cực và bền vững, và các phẩm
chất ý chí để đảm bảo cho hành vi của học sinh luôn theo đúng các yêu cầu
đạo đức.
- Rèn luyện thói quen hành vi đạo đức để trở thành bản tính tự nhiên của
mỗi cá nhân và duy trì lâu bền thói quen này.
- Kết quả đạt được về phía học sinh là phần lớn các em (có cả học sinh

cá biệt) có được những hiểu biết cơ bản về một số chuẩn mực hành vi đạo
đức. Học sinh từng bước hình thành ý thức các hành vi ứng xử của bản thân
phải phù hợp với lợi ích xã hội; học sinh lĩnh hội được một cách đúng mức
các chuẩn mực đạo đức được quy định; từng bước hình thành thái độ tự trọng,
tự tin vào khả năng của bản thân, có trách nhiệm với hành động của mình,
yêu thương, tôn trọng con người, mong muốn đem lại niềm vui, hạnh phúc
cho mọi người.
Bên cạnh đó phát huy những tài năng sẵn vốn có “Cây nhà, lá vườn” của
các em học sinh, nâng cao ý thức tự giác, tự quản.
- Thiết nghĩ, nếu con em của mình đến trường mà không chịu học, không
có đạo đức thì hậu quả thật đáng sợ, tương lai các em đi về đâu? Bởi có đi
học, mở mang tri thức thì dù ít hay nhiều chúng ta cũng góp phần xây dựng
xã hội phồn vinh. Vì thế hãy thể hiện hết khả năng và tinh thần trách nhiệm
của mình để việc giáo dục này đạt kết quả cao hơn.
b.2. Hạn chế
Bên cạnh những yếu tố dẫn đến thành công vẫn còn những hạn chế như
chưa phát huy hết vai trò của các cán sự lớp.
Một số giáo viên bộ môn không cùng quan điểm với GVCN nên gặp khó
khăn trong xử lí một số tình huống giáo dục học sinh.
Ngoài ra, không phải phụ huynh nào cũng phối hợp tốt với giáo viên
trong công tác giáo dục đạo đức học sinh… Dẫn đến kết quả học tập – hạnh
kiểm của một số em vẫn thấp.
c. Mặt mạnh, mặt yếu.
c.1. Mặt mạnh
- Giáo viên chủ nhiệm phát huy được vai trò cố vấn cho học sinh, phát
huy được khả năng sáng tạo của học sinh.
- Chỉ đạo trong việc kết hợp với Ban cán sự lớp.
- Chọn được lực lượng Ban cán sự điều hành có năng lực, nhiệt tình trong
hoạt động.
- Hoàn thành và thực hiện đầy đủ qui chế, hồ sơ sổ sách do Ban giám

hiệu qui định.
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

5


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

- Có tư cách, uy tín, tác phong sinh hoạt đối với học sinh.
- Xây dựng được mối quan hệ tốt giữa giáo viên và học sinh, giữa gia
đình và nhà trường.
c.2. Mặt yếu.
- Đôi khi còn giao khoán cho Ban cán sự (Ban tổ chức) tự xử lí công
việc hoặc các tình huống bất hòa giữa học sinh với học sinh với nhau trong
lớp, tự tổng (sơ) kết cuối tuần hay một hoạt động nào đó của lớp trong những
ngày giáo viên không có mặt tại trường.
- Nếu giáo viên không từ chối bạo lực hoàn toàn và thường xuyên
chắc chắn trong lớp vẫn còn những học sinh biểu hiện về sự tiến bộ trong rèn
luyện đạo đức còn chậm.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
* Nguyên nhân, các yếu tố tác động dẫn đến thành công:
- Ngoài việc nâng cao chất lượng dạy học, bản thân luôn nhiệt tình quan
tâm đến lớp, thương yêu, gần gũi, quan tâm lo lắng các em. Thường xuyên
giáo dục tư tưởng cho các em, biết yêu thương, đoàn kết, tương thân tương ái,
giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Mạnh dạn phê và tự phê để thấy rõ khuyết điểm
hay khó khăn cần vượt qua thử thách để làm chủ bản thân. Luôn hướng tới
cuộc sống “Khỏe – đẹp, có ích cho gia đình và xã hội” đạt tới đỉnh “Chân –
thiện – mỹ”.
- Phải bao dung, tha thứ cho những học sinh mắc sai lầm, động viên,
khuyên bảo, đặc biệt quan tâm giúp đỡ các em cả vật chất lẫn tinh thần bởi

“Nhân vô thập toàn”. Từ đó cảm hóa các em trở thành người tốt.
- Bản thân giáo viên chủ nhiệm là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Vì vốn các em thích học theo người lớn, thích bắt chước nên trong tư duy các
em cũng có những suy luận nhất định. Các em sẽ phân vân, nghi ngờ khi
người thầy nói lý thuyết suông mà không thực hành.
- Tạo mối quan hệ tương hỗ giữa gia đình – nhà trường – xã hội để có
biện pháp giáo dục tốt nhất.
* Hạn chế:
- Công tác chủ nhiệm là một công tác khó khăn, đòi hỏi giáo viên phải
đầu tư nhiều cho công tác này, nhưng thực tế giáo viên chủ nhiệm còn phải lo
cho công tác chuyên môn.
- Một số học sinh có biểu hiện sa sút về học tập, đạo đức là do gia đình
có hoàn cảnh khó khăn về tình cảm (bố,mẹ không ở chung), kinh tế gia đình
khó khăn phải đi làm xa, sự quan tâm đến việc học của con còn hạn chế nên
giáo viên chủ nhiệm không thể liên hệ gia đình phối hợp giáo dục.
- Việc phổ cập giáo dục trung học cơ sở đã gây ra sự ỷ lại của phụ huynh,
đôi khi giáo dục con cái theo kiểu bất cần. Học sinh khi bị khiển trách thì đòi
nghỉ học, nên giáo viên đôi khi ngại học sinh nghỉ học thật lại mất công đi
vận động mà không biết phải vận động như thế nào..
e. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
e.1. Các hoạt động giáo dục của nhà trường đã vận dụng trong các
năm học qua
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

6


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

- Các hoạt động ngoại khóa:

Nhà trường đã tổ chức cho học sinh tham gia tích cực các hoạt động giáo
dục:
+ Tổ chức sinh hoạt dưới cờ hai tuần một lần, phát động các phong
trào thi đua liên quan đến hoạt động học tập và giáo dục đạo đức trong nhà
trường: nêu gương những học sinh vượt khó học giỏi, gương người tốt việc
tốt, đặc biệt những học sinh có tiến bộ về học tập và rèn luyện đạo đức trong
thời gian qua.
+ Mỗi chủ điểm của tháng nhà trường đều tổ chức cho học sinh sinh
hoạt tập thể nhằm giáo dục cho học sinh kỷ năng sinh hoạt tập thể....
- Các hoạt động giáo dục lao động, hướng nghiệp
+ Nhà trường tổ chức cho học sinh lao động hàng tuần, công việc chủ
yếu là dọn vệ sinh môi trường, để giữ môi trường sư phạm luôn xanh – sạch –
đẹp. Thông qua các buổi lao động giáo dục học sinh tinh thần kỷ luật, biết
quý trọng thành quả, công sức người lao động.
+ Đối với học sinh lớp 9 nhà trường tổ chức dạy hướng nghiệp cho
học sinh theo lịch thời khóa biểu nhằm định hướng cho học sinh có ý thức
chọn ngành nghề phù hợp với điều kiện, năng lực, ước mơ của các em giúp
các em xác định mục tiêu học tập.
- Các hoạt động của giáo viên chủ nhiệm
+ Thực hiện đầy đủ các loại sổ sách theo qui định của nhà trường: sổ
chủ nhiệm, sổ liên lạc, sổ nghị quyết của lớp...
+ Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm, bám lớp động viên thúc đẩy các
phong trào thi đua của lớp...
+ Chủ động phối hợp với giáo viên bộ môn, Đoàn, Đội trong nhà
trường, kết hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh trong công tác giáo dục đạo đức
học sinh...
+ Nhận xét, đánh giá, phối hợp với hội đồng sư phạm nhà trường xếp
loại hạnh kiểm và học lực của học sinh.
- Các hoạt động của giáo viên bộ môn
+ Giảng dạy theo đúng chương trình, qui định của nhà trường. Lồng ghép

giáo dục kĩ năng sống vào từng bài học, phối hợp với giáo viên chủ nhiệm
giáo dục đạo đức học sinh.
* Ưu điểm:
- Nhà trường luôn chú trọng đến công tác nâng cao chất lượng học tập và
giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Giáo viên chủ nhiệm thực hiện đầy đủ các loại sổ sách theo qui định.
Bám lớp, kết hợp tốt với giáo viên bộ môn và các ban ngành đoàn thể trong
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Giáo viên bộ môn, cán bộ thư viện, nhân viên trong nhà trường luôn
thực hiện tốt nội qui, qui định của trường. Cùng tạo điều kiện thuận lợi cho
việc học tập của học sinh và tham gia vào công tác giáo dục đạo đức học sinh.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

7


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

- Đa số học sinh chăm học, thực hiện tốt nội qui của lớp, của trường.
Không có học sinh vi phạm đạo đức nghiêm trọng chờ cơ quan chức năng xử
lí.
* Tồn tại:
- Vẫn còn một số giáo viên chủ nhiệm chưa bám lớp thường xuyên,
không nắm kịp thời những thay đổi của lớp.
- Học sinh thích hoạt động theo nhóm quậy phá, thích chơi trội, dễ bị lôi
kéo, vắng học không lí do...
- Một số học sinh thiếu sự quan tâm của cha mẹ, thiếu sự giúp đỡ trong
học tập.
- Giáo viên bộ môn đôi khi còn có ánh mắt nhìn không thiện cảm đối với

học sinh lười học hay nghịch trong giờ học.
* Nguyên nhân
- Công tác chủ nhiệm chỉ là công tác kiêm nhiệm trong nhà trường. Nhà
trường kiểm tra, đánh giá thúc đẩy công tác chủ nhiệm của giáo viên ngày
một tốt hơn. Tuy nhiên, việc động viên khen thưởng cho công tác này chưa
phù hợp nên một số giáo viên chán nản không muốn dồn hết công sức, sự
nhiệt huyết vào công tác này.
- Mặc khác, một số giáo viên còn yếu về công tác chủ nhiệm, chưa liên
hệ thường xuyên với cha mẹ học sinh, khi gặp tình huống đặc biệt bất ngờ là
cô lại luống cuống không biết phải giải quyết thế nào nên đôi khi phớt lờ cho
qua.
- Vẫn còn có một số giáo viên bộ môn quá gò bó, đơn điệu trong phương
pháp giảng dạy cũng như lồng ghép liên hệ giáo dục đạo đức học sinh.
e.2. Ý thức học tập và rèn luyện đạo đức của học sinh
- Nhìn chung, đa số học sinh có ý thức học tập, chấp hành tốt nội qui nề
nếp của nhà trường.
- Tuy nhiên, trong mỗi lớp vẫn có một số học sinh chay lười trong học
tập, thường hay vi phạm nội qui nề nếp nhà trường, thường xuyên gây mất
trật tự trong lớp, gây gỗ đánh nhau làm mất đoàn kết, xúc phạm nhân phẩm
bạn bè và thầy cô giáo, giao lưu với đối tượng xấu đã nghỉ học.
* Nguyên nhân:
- Hiện nay đời sống kinh tế văn hóa có nhiều thay đổi.
- Cha mẹ chưa nhận thức đúng vai trò giáo dục, chưa tạo môi trường học
tập thuận lợi cho các em như gia đình cứ hát karaoke, mở nhạc, tivi... thậm
chí tổ chức nhậu vui chơi khi con phải học dẫn đến bài cũ chưa thuộc, bài tập
chưa hoàn thành, bài tập khó không có tài liệu tham khảo hoặc không biết hỏi
ai...
- Các trò chơi điện tử trực tuyến ngày càng hấp dẫn thu hút đa số đối
tượng học sinh. Thú chơi game trực tuyến làm chiếm nhiều thời gian đôi khi
các em chơi say sưa quên cả việc học hành.

- Ý thức tự học của học sinh chưa cao. Khả năng tự chủ chưa cao. Không
có ý chí phấn đấu vươn lên trong học tập cũng như rèn luyện... Vi phạm nối
tiếp các vi phạm không chịu sửa đổi.
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

8


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

II.3. Giải pháp, biện pháp
a.
Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
- Những giải pháp được nêu trong đề tài nhằm mục đích giúp giáo viên
thuận lợi hơn trong công tác chủ nhiệm. Khi vận dụng biện pháp này giúp
giáo viên nắm rõ hoàn cảnh gia đình, tâm sinh lí từng em ...giúp các em xác
định được mục tiêu học tập – hoàn thiện nhân cách hơn.
b.
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp và biện pháp
b.1: Đối với GVCN
b.1.1. Giáo viên chủ nhiệm và các qui tắc thưởng phạt tự chủ.
GVCN cần nắm chắc một số văn bản qui định, thông tư xếp loại hai mặt
của học sinh để từ đó đưa ra các qui tắc thưởng phạt theo tinh thần tự chủ.
Như ta đã biết: “Nói có sách, mách có chứng”. Có lẽ câu nói đó nhắc
nhỡ giáo viên chúng ta cần phải nắm vững các văn bản qui định về nhiệm vụ
của học sinh trong nhà trường; về qui định khen thưởng và kỷ luật; về nội qui
và cách xếp loại hai mặt giáo dục; phổ biến đến từng đối tượng học sinh.
Ngoài ra, chúng ta cần nắm và hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ cơ bản của
giáo viên chủ nhiệm để thực hiện công tác một cách hiệu quả; tối ưu nhất, có
tính thuyết phục dựa trên những luận cứ, luận chứng rõ ràng.

Khi học sinh tự chủ có nghĩa là học sinh tự động học tập và tham gia tốt
mọi hoạt động để đưa phong trào của lớp đi lên chứ không phải gò bó thực
hiện do GVCN hay các bạn ép buộc.
Khi lớp học có những học sinh tự chủ thì lớp đó có kết quả học tập và nề
nếp càng cao.Khi đất nước có những công dân tự chủ thì đất nước ngày càng
thịnh vượng. Gia đình có những thành viên tự chủ thì gia đình đó ngày càng
hạnh phúc và êm ấm hơn.
Muốn có được điều đó thì luật pháp phải nghiêm khắc nhưng rất nhân
đạo và phải cho người ta thời gian. Để làm gì? Để được báo trước. Có nghĩa
là ở lớp học sinh sẽ được GVCN nhắc nhở nhiều lần. Vậy trong lớp hoc: luật
pháp là nội qui – qui tắc, nhân đạo là tình thương.
Trong lớp ngoài những nội qui của trường chúng ta sẽ đề ra các qui tắc:
qui tắc ứng xử, qui tắc thưởng phạt...
GVCN và học sinh cùng thảo luận các qui tắc dựa trên nền tảng của các
văn bản, thông tư, luật giáo dục qui định... rồi cùng thống nhất nội qui của
lớp. Làm như thế HS thấy rằng: bản thân được tôn trọng, mọi người đều bình
đẳng trước pháp luật. Ở đây HS và GVCN đối thoại hai chiều, tương tác hợp
tác. Và cái gì thúc đẩy mọi người cùng hành động? Đó là lí trí của từng con
người. Khi HS thấy lí lẽ đúng, kiến thức đúng ... thì quyết định thực hiện chứ
không phải buộc thực hiện vì sợ cô thầy hay thèm quyền lợi. Vậy với tinh
thần giáo dục dân chủ chúng ta sẽ không cần bạo lực. Từ đó GVCN cùng HS
sẽ đưa ra các biện pháp thưởng phạp dân chủ trên cơ sở GVCN và HS đã đối
thoại bàn bạc đi đến thông nhất. Như vậy HS sẽ thấy nhẹ nhàng hơn, êm ái
hơn, thấy thích hơn và tự nguyện thực hiện. Khi các em được tham gia bàn
bạc đề ra các qui tắc thì các em sẽ muốn gìn giữ và theo dỏi thực hiện.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

9

SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Cách tốt nhất là để HS tham gia các qui tắc thưởng phạt với GVCN và cả
hai bên cùng tuân theo. Cụ thể như sau:
Qui tắc 1: HS phải được tham gia vào quá trình đề ra các qui tắc
thưởng phạt trong lớp.
Qui tắc 2: HS và GVCN cùng nhau đề ra những qui tắc thưởng phạt
mà hai bên đều đồng ý.
Qui tắc 3: Chỉ thưởng phạt những qui tắc đã được đồng thuận và
báo trước.
Qui tắc 4: Chỉ phạt những lỗi vi phạm thường xuyên thôi (từ 3
lần
trở lên hay lỗi vi phạm 2 lần liên tiếp mang tính chất
trầm trọng).
Vì ông bà ta có câu: “Gieo suy nghĩ gặt hành động, gieo hành động gặt
thói quen, gieo thói quen gặt tính cách, gieo tính cách gặt số phận’’. Vì vậy
những lỗi thường xuyên sẽ dẫn tới thói quen và dẫn tới tính cách xấu, rồi dẫn
tới số phận xấu cho nên GVCN phải phạt để ngăn ngừa việc đó.
Đối với những lỗi lâu lâu một lần thì nhắc nhở, bỏ qua vì con người
chúng ta ai ai không một lần lầm lỗi.
b.1.2. Giáo viên chủ nhiệm nắm chắc về đặc điểm tình hình của lớp
để có cách tổ chức, quản lý, điều phối các hoạt động
Năm học 2012- 2013Lớp 9a2 có Sĩ số: 40. Trong đó có 20 em nữ và 20
em nam.
Năm học 2013- 2014 Lớp 9ª1 có Sĩ số: 40. Trong đó có 22 em nữ và 18
em nam.
Năm học 2014- 2015 Lớp 9a2 có Sĩ số: 30. Trong đó có 15 em nữ và 15
em nam.
Nắm danh sách lớp, xếp tên học sinh theo thứ tự A, B, C…

Thành phần gia đình.
Giáo viên chủ nhiệm tiến hành cho học sinh làm lí lịch đầu năm (cần
chính xác: Họ và tên; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh… đúng theo khai sinh;
địa chỉ cụ thể (– số nhà – xã thường trú hoặc tạm trú hay ở trọ; họ tên cha, mẹ
và nghề nghiệp). Dựa trên cơ sở đó, giáo viên chủ nhiệm cần phải chú ý đến:
Diện con thương binh, liệt sĩ, diện mồ côi.
Diện học sinh nghèo hiếu học có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Diện gia đình học sinh không hạnh phúc: Cha, mẹ li dị, sống không hợp
pháp, ly thân.
Lập và phân chia học sinh theo địa bàn cư trú, phân theo từng khu vực.
Thôn 1 ; Thôn 2 ; Thôn 3; Thôn 4 ; Thôn 5.
Thành phần bản thân:
Căn cứ vào sổ điểm lớp; căn cứ vào kết quả học tập và hạnh kiểm của
học sinh ở năm học trước, kết hợp cùng giáo viên chủ nhiệm cũ để hiểu rõ
thêm về từng đối tượng của lớp kể cả: Năng khiếu, thành tích tốt hoặc chưa
tốt của học sinh.
+ Học tập: Giỏi – Khá – Trung bình – Yếu – Kém.
+ Hạnh kiểm: Tốt – Khá – Trung bình – Yếu.
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

10


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

+ Đặc điểm: Năng khiếu; thành tích đạt được; những điều chưa tốt.
Qua tìm hiểu sơ lược, giáo viên chủ nhiệm tiến hành sắp xếp chổ ngồi
cho học sinh (chú ý đến các học sinh có bệnh khuyết tật về mắt, tai, học
yếu.....). Sau đó chia thành 4 tổ. Lập sơ đồ chổ ngồi thành 3 bản: Dán ngay tại
ở sổ đầu bài 1 bản, giáo viên lưu lại một bản để tiện lợi cho việc theo dõi học

sinh.
b.1.3. Lập sổ chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm lập sổ chủ nhiệm theo mẫu qui định của nhà trường.
Trong đó, giáo viên phải thật chú ý đến việc ghi chép phải chi tiết, đầy đủ các
phần các mục theo yêu cầu. Song cần đặc biệt lưu ý:
- Theo dõi học sinh mọi mặt theo định kì, có nhận xét cụ thể đối với từng
em.
- Ghi rõ, cụ thể số điện thoại liên lạc của gia đình học sinh (nếu có).
- Lập – ghi danh sách học sinh chia theo tổ (địa chỉ ghi chính xác).
- Danh sách thầy cô bộ môn (họ tên, địa chỉ, những thay đổi nếu có).
- Căn cứ vào sự sắp xếp thời khóa biểu của nhà trường mà giáo viên ghi
thời khóa biểu cho học sinh và ghi vào sổ chủ nhiệm để thông báo đến quí
phụ huynh: Ngày, giờ, môn học của các em để tiện cho việc đưa đón.
- Việc dạy và tổ chức cho học sinh hoạt động học tập trong và ngoài giờ
là vấn đề quan trọng, đòi hỏi giáo viên phải lên kế hoạch thực hiện rành
mạch, cụ thể theo tuần, tháng, ngày luôn có sự thay đổi gây hứng thú cho các
em. Bên cạnh đó, cần theo dõi học sinh vi phạm. Ghi rõ:
+ Họ và tên học sinh vi phạm.
+ Lỗi học sinh vi phạm.
+ Số lần vi phạm.
+ Mức độ vi phạm dẫn đến mức độ xử lý.
+ Cam kết giữa học sinh – phụ huynh học sinh – cô chủ nhiệm.
(Có ý kiến và chữ ký của phụ huynh học sinh).
- Kẻ thêm bảng danh sách học sinh ở phía sau sổ theo dõi hạnh kiểm
hàng tuần ( A, B, C, D).
b.1.4. Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm đầu năm
Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn cho học sinh xây dựng lớp học thành đơn
vị tập thể xã hội chủ nghĩa, phát huy khả năng tự giác, tự quản của học sinh
theo đúng tinh thần đổi mới phương pháp giáo dục. Do đó, ngay tiết sinh hoạt
đầu năm học giáo viên cần vạch ra, định hướng nhằm giúp các em thể hiện

tinh thần trách nhiệm mạnh dạn phê và tự phê giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Do
đó, cần phải ổn định nề nếp tổ chức lớp ngay từ tiết sinh hoạt này như sau:
- Bầu ban cán sự – giao nhiệm vụ
+ Lớp trưởng.
+ Lớp phó học tập.
+ Lớp phó lao động.
+ Lớp phó văn thể mỹ.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

11


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

+ Cán sự bộ môn: Toán, Tiếng Anh, Văn, Hóa, Lý, Sinh, Sử, Địa,
GDCD, Họa, Nhạc, Thể dục (nhằm theo dõi về tình hình học tập của từng giờ
để báo cáo kịp thời đến giáo viên chủ nhiệm).
+ Thủ quĩ.
+ Đội cờ đỏ trường (2 em); Lớp (2 em).
+ Các tổ trưởng và tổ phó.
- Sắp xếp chỗ ngồi: Phân bố học sinh nam – nữ; học sinh giỏi – khá –
trung bình – yếu rãi đều ở các tổ. Tránh tình trạng xếp các em có cùng khuyết
điểm (cá biệt) ngồi cạnh nhau.
- Học tập nội qui trường: Giáo viên chủ nhiệm cho học sinh ghi cẩn thận
nội qui của trường vào sổ tự rèn và đem về nhà cùng phụ huynh trao đổi để
thực hiện tốt.
- Dựa trên nội qui trường, giáo viên chủ nhiệm cho cả lớp thảo luận lập
thành nội qui của lớp, từ đó lập thành bảng điểm thi đua cá nhân trong tuần.
Yêu cầu học sinh thực hiện việc tự đánh giá xếp loại bản thân mình theo các

loại A+ (từ 18 điểm trở lên); A (16 điểm – 17,9 điểm), B (13 điểm – 15,9
điểm), C (10 điểm – 12,9 điểm), D (từ 9,9 điểm trở xuống). (Thang điểm
thực hiện nội qui nề nếp là 10 điểm. Xây dựng bài, thực hiện tốt các phong
trào: mỗi lần được cộng 0,1 điểm)
- Phân công về trực nhật lớp. Yêu cầu học sinh giữ vệ sinh (trong, trước,
sau lớp; kể cả chỗ ngồi và hộc bàn của mình).
- Thông báo các khoản thu đầu năm của học sinh có biên lai thu nhận và
thời hạn nộp. Nêu lên những trường hợp miễn, giảm để học sinh biết thêm chi
tiết.
- Điều mà giáo viên chủ nhiệm lưu ý với học sinh là mốc xét thi đua.
+ Học kỳ I: 20/08 – 30/12.
+ Học kỳ II: 01/01 – 15/05.
Phổ biến cho học sinh rõ về các mức độ và hình thức khen thưởng được
trích từ quyết định số 1118/QĐ của Bộ Trưởng Bộ giáo dục ký ngày
02/12/1987.
b.1.5. Tổ chức họp phụ huynh học sinh đầu năm
Với cơ chế thị trường hiện nay làm thay đổi bộ mặt của đất nước về kinh
tế cũng không ít có sự tác động tiêu cực làm sa sút về nhân cách đạo đức của
con người mà trong đó có cả học sinh chúng ta. Vâng, trên thực tế cho thấy
các em ở lứa tuổi 14 – 15 có những thay đổi về tâm sinh lý, thích bắt chước,
đua đòi, thích chơi hơn là học và cũng dễ bị lôi kéo trước những cám dỗ của
bạn bè xấu. Trước tình hình chung như vậy, nhiều bậc phụ huynh rất quan
tâm lo lắng cho con em mình. Đây cũng là nỗi bâng khuâng, trăn trở của mọi
người thầy từ các cấp trong nhà trường. Cho nên việc tổ chức phiên họp phụ
huynh học sinh đầu năm học là vấn đề cần thiết, đó là chìa khóa mở ra cánh
cửa của mối liên hệ giữa gia đình – nhà trường và xã hội nhằm giáo dục cho
con em mình ngày càng tốt hơn.
Để buổi họp được thành công tốt đẹp, giáo viên chủ nhiệm cần tiến hành
một số công việc sau:
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

12


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Viết thư mời vào sổ liên lạc và nhờ học sinh gởi về
phụ huynh. Yêu cầu các em nhắc nhở phụ huynh đi đầy đủ, đúng giờ và chỉ
xét cho những trường họp vắng có lí do chính đáng rồi liên hệ trực tiếp với
giáo viên chủ nhiệm ngay ngày hôm sau tại trường (hoặc thông qua liên lạc
bằng điện thoại).
Tổ chức phiên họp:
Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được một số nội dung sau:
+ Điểm danh: Giáo viên chủ nhiệm thu lại sổ liên lạc từ phụ huynh.
+ Phổ biến bằng văn bản qui định về:
•
Nội qui trường.
•
Những thuận lợi và khó khăn của lớp.
•
Thông báo các khoản thu đầu năm.
+ Phổ biến về nội qui lớp và bảng điểm thi đua cá nhân. Xin ý kiến đóng
góp của quí phụ huynh biểu quyết để thống nhất thực hiện.
+ Thông qua các bậc phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu và thu
thập thêm một số thông tin về từng đối tượng học sinh về tính cách, sở thích,
các hoạt động ở nhà của các em nhằm có cách cư xử hợp lí đối với từng cá
nhân.
Để có những kiến nghị thỏa đáng về tâm tư nguyện vọng của các bậc phụ
huynh và ngược lại những thông tin liên lạc cần thiết từ nhà trường gởi đến
phụ huynh. Chúng ta cần đề cử 3 phụ huynh đứng vào ban đại diện cha mẹ

học sinh của nhà trường. Thư kí ghi rõ họ tên – chức vụ của phụ huynh vào
biên bản, kể cả các ý kiến đóng góp.
b.1.6. Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần
Giáo viên chủ nhiệm cần phải xác định rõ mục tiêu của tiết sinh hoạt
nhằm đề ra nội dung thực hiện thích hợp.
- Về phương tiện: Dựa trên nội dung mà nhà trường, Đoàn, Đội đề ra
trong tiết sinh hoạt dưới cờ.
- Dựa trên các báo cáo của từng tổ, lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó
văn thể mỹ, lớp phó lao động, thủ quĩ.
- Về tổ chức: Giáo viên chủ nhiệm thống nhất yêu cầu về nội dung, hình
thức hoạt động với đội ngũ cán bộ lớp và gợi thêm vài vấn đề để các em hoạt
động.
+ Tổng kết những ưu, khuyết điểm tuần qua.
+ Hướng khắc phục những mặt yếu; phát huy những mặt mạnh đã đạt
được.
+ Đề ra kế hoạch cho tuần sau.
* Hoạt động 1: Tự kiểm điểm
- Người tốt – việc tốt: Tốt mặt nào? Mức độ và hình thức khen thưởng.
- Người vi phạm khuyết điểm: Mắc thái độ sai như thế nào? Mức độ và
hình thức kỷ luật.
* Hoạt động 2 : Ban cán sự lớp đánh giá hoạt động trong tuần qua
- Lớp trưởng tổng hợp các mặt nêu trước lớp: Về học tập (lớp phó học
tập báo cáo)
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

13


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Về chuyên cần (lớp trưởng báo cáo), về nề nếp, việc thực hiện nội qui
(đội cờ đỏ báo cáo), vệ sinh (lớp phó lao động báo cáo), công khai tài chính
(thủ quĩ báo cáo), về văn – thể – mỹ (lớp phó văn – thể – mỹ báo cáo).
Cử thư kí lớp ghi biên bản họp hàng tuần.
- Lớp trưởng thông qua bảng xếp loại thi đua giữa các tổ – cá nhân, thông
báo trước lớp.
Tổ

Điểm trừ

Điểm cộng

Tổng
điểm

Hạng

1
2
3
4
STT

Họ và tên học
sinh

Điểm
trừ

Điểm

cộng

Tổng
điểm

Xếp
loại

1
2
3
4
5

* Chú ý: Hạng của tổ xếp theo hạng nhất – nhì – ba – tư.
Xếp loại cá nhân theo A, B, C, D.
Qua đó nêu lên được tổ mạnh nhất về mặt nào? Mặt nào còn hạn chế cần
khắc phục? Tương tự đối với tổ yếu – chủ yếu ở những mặt nào? Hướng khắc
phục? Đồng thời tuyên dương những cá nhân xuất sắc và phê bình những cá
nhân chưa tốt – nêu lên hình thức kỷ luật tương ứng.
* Hoạt động 3: Nhận xét đánh giá của giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được sự tiến bộ của các em cụ thể ở
những mặt nào? Đồng thời động viên các em cố gắng tích cực trong việc phát
huy các khả năng và năng lực sẵn có của mình. Bên cạnh đó nhắc nhở những
học sinh vi phạm, thi hành kỷ luật nghiêm khắc đối với các em đó tránh tình
trạng ‘Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Thực hiện đến nơi đến chốn để các
em khác không bắt chước bạn bị kỷ luật.
Kết hợp với công tác nhận xét đánh giá các hoạt động của lớp GVCN chú
trọng lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
* Hoạt động 4: Lập kế hoạch hoạt động tuần tới

- Lập kế hoạch hoạt động của lớp theo kế hoạch của nhà trường, Đoàn,
Đội đề ra.
- Phân công thực hiện

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

14


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

* Hoạt động 5: Giáo viên chủ nhiệm trả lời những thắc mắc của học sinh
khi
các em có nhu cầu.
b.1.7. Tổ chức tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp
Để thay đổi tích cực về các hoạt động, tạo ra sân chơi lành mạnh và bổ
ích cho các em nhằm giúp các em nhận thức được “Vui để học” sẽ tạo hứng
thú và luôn nghĩ rằng “Một ngày đến trường là một ngày vui”. Trên tinh thần
đó các em có ý thức thi đua lành mạnh, thoải mái, xác định đúng động cơ học
tập cùng rèn luyện và cùng giúp đỡ nhau tiến bộ. Do vậy việc tổ chức tiết
sinh hoạt ngoài giờ có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hành theo phương
pháp tích cực. Để tổ chức tiết sinh hoạt này đạt chất lượng và hiệu quả giáo
viên chủ nhiệm cần thực hiện tốt một số công việc sau đây:
- Nắm chắc mục đích yêu cầu của từng hoạt động trong chủ điểm tháng.
- Đề ra nội dung và hình thức hoạt động.
- Chuẩn bị thật chu đáo trước khi tiến hành về các mặt như: phương tiện,
tổ chức (chú ý về phía giáo viên chủ nhiệm phải làm gì? Còn phía học sinh
phải thực hiện được những yêu cầu nào mà giáo viên giao).
- Bầu ra một thư ký ghi biên bản và tổng kết điểm cho từng hoạt động,
chọn một em dẫn chương trình giỏi của lớp.

- Tiến hành hoạt động.
b.2. Công tác phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với các lực lượng
giáo dục khác
b.2.1. Phối hợp cùng Ban giám hiệu nhà trường – Ban cán sự lớp –
Tập thể lớp
- Nhà trường xây dựng trong nhà trường cảnh quan sư phạm mang tính
giáo dục:
+ Cảnh trường luôn xanh - sạch sẽ. Bồn hoa cây cảnh phù hợp, đẹp mắt...
+ Đội ngũ giáo viên, học sinh ăn mặc đồng phục phù hợp... mang yếu tố
giáo dục.
- Lãnh đạo nhà trường cần quán triệt tốt nội dung, ý nghĩa của việc giáo
dục hình thành nhân cách học sinh thông qua giảng dạy các môn học cho toàn
thể giáo viên trong nhà trường.
Ngoài ra căn cứ vào quyết định 1118/QĐ của Bộ trưởng Bộ giáo dục, căn
cứ vào biểu quyết của tập thể lớp, giáo viên chủ nhiệm họp và bình bầu xét
thi đua – khen thưởng cho những học sinh có thành tích trong học tập và
trong hoạt động đảm bảo tính công bằng, dân chủ gây sức thuyết phục đối với
học sinh. Đồng thời kỷ luật những học sinh không tiến bộ, mắc những sai
lầm.
+ Khen trước lớp: Những học sinh có biểu hiện tốt về hành vi đạo đức,
học tập, hoạt động văn – thể – mỹ… trong giờ sinh hoạt.
+ Khiển trách trước lớp: Những học sinh vi phạm ở mức độ nhẹ như nói
tục, chửi thề, nghỉ học 3 ngày có phép trong một tháng. Có ý kiến tham khảo
của cán bộ lớp; sau đó báo cáo lên Ban giám hiệu nhà trường.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

15

SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

+ Khen thưởng trước toàn trường: Do Hiệu trưởng (hoặc hiệu phó) nhà
trường
biểu dương và tặng giấy khen.
+ Khiển trách trước toàn trường: Những học sinh vi phạm nhiều lần, mắc
thái độ sai như: Ăn cắp, đánh nhau, đọc sách báo đồi trụy hoặc có sai phạm
khác với mức độ tương đương. Do hiệu trưởng quyết định.
+ Khen thưởng đặc biệt: Những học sinh có thành tích cao như: Học
sinh giỏi cấp
huyện trở lên, đạt huy chương trong Hội Khỏe Phù Đổng…
+ Cảnh cáo toàn trường: Những học sinh mắc khuyết điểm sau: Ăn cắp
hoặc ăn cướp trong và ngoài nhà trường, vô lễ với thầy cô…
b.2.2 Phối hợp với giáo viên bộ môn
Trong nhà trường các em được học tốt tất cả các môn theo qui định.
Ngoài công tác chủ nhiệm, tôi còn phụ trách các em môn Sinh vì thế việc
phối hợp với giáo viên bộ môn là hết sức quan trọng và cần thiết. Bởi vì, các
em có suy nghĩ học tốt các môn theo phân ban để có kiến thức vững khi thi
vào cấp 3 hơn nên ít khi chú ý đến các môn như: Nhạc – Thể dục – Mỹ thuật
– Giáo dục công dân… Cho nên, nếu chúng ta không có sự liên hệ chặt chẽ
với các giáo viên bộ môn thì không theo dõi, nắm thông tin của các em về
học tập, chuyên cần, trật tự, nế nếp, tác phong làm ảnh hưởng đến chất lượng
hai mặt giáo dục, khi đó giáo dục không đảm bảo được tính chất toàn diện.
Ngược lại, giáo viên bộ môn cũng nắm, hiểu sâu sắc hơn về đối tượng học
sinh của mình để có cách cư xử khéo léo, có phương pháp giảng dạy thích
hợp cho lớp nhằm đạt hiệu quả cao của tiết dạy. Vì thế, phương pháp giảng
dạy của mỗi giáo viên phải luôn đổi mới. Hướng dẫn học sinh phương pháp
tự học, tự nghiên cứu chiếm lĩnh kiến thức từ đó hình thành cho học sinh
nhân cách tự chủ về trí tuệ, đạo đức.
- Giáo viên bộ môn củng cần giảm bớt áp lực trong các môn học: môn

nào thầy cô cũng yêu cầu học sinh về nhà soạn bài, 15 phút đầu giờ ban học
tập kiểm tra. Làm như vậy học sinh thấy nặng nề vì các em không đủ thời
gian để làm hết. Mặt khác, học quá nhiều làm các em không có thời gian cho
các hoạt động khác.
- Kết hợp với giáo viên bộ môn giáo dục các kĩ năng sống, kĩ năng giao
tiếp, ứng xử tình huống trong mỗi tiết học, trong sinh hoạt tập thể, trong cuộc
sống...
Ví dụ: Trong giờ Văn học, Mỹ thuật giáo viên bộ môn nhận xét, xếp loại
8 điểm, lớp ồn… Thật sự tôi rất khó xử lý cá nhân nào gây ra với lý do chung
chung. Trong cuộc họp của Ban cán sự lớp về tổng kết hàng tuần, yêu cầu
Ban điều hành chỉ ra cá nhân, tổ nào vi phạm để tiết sinh hoạt chủ nhiệm phê
bình những học sinh đó bằng hình thức cảnh cáo, nếu còn tái phạm nữa thì
viết thư mời phụ huynh (thường các em rất sợ cô chủ nhiệm mời phụ huynh;
qua một số lần tâm sự cùng các em được biết điều đó). Giáo viên chủ nhiệm
xử phạt thật nghiêm khắc không vị nể cá nhân nào? Vì thế ở những tiết sau
lớp học tốt, ngoan. Đồng thời, tôi cũng gặp giáo viên bộ môn để hiểu rõ hơn
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

16


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

về tình hình của lớp một cách chính xác để có chứng cứ nói với các em thì
mới có sức thuyết phục, xong yêu cầu (đề nghị) giáo viên bộ môn nhận xét cụ
thể từng tiết học về những học sinh nào vi phạm và nhất là không nên nhận
xét chung chung như thế.
b.2.3. Phối hợp cùng phụ huynh học sinh
Thực tế cho thấy, nếu nơi nào có sự phối kết hợp chặt chẽ, thường xuyên
có hiệu quả giữa ba lực lượng giáo dục là gia đình – nhà trường – xã hội thì

hiện tượng học sinh lười nhác học, việc bỏ học của học sinh sẽ giảm đi rất
nhiều.
Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về
tình hình học tập của các em trong nhà trường (qua số điện thoại, liên lạc trực
tiếp…)
Như ai cũng biết “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo” còn khi đến trường
“Cô giáo như mẹ hiền” từ lời bài hát cũng đã thể hiện được sự ân cần chăm
sóc của cô và mẹ. Chúng ta cũng đã từng là học sinh và coi cô giáo như mẹ
thứ hai, đáng nói hơn nữa chúng ta là những bậc làm cha, mẹ. Vậy khi đặt
mình vào vị trí của người phụ huynh, thì bản thân tôi luôn trăn trở và nghĩ họ
mong muốn điều gì ở người giáo viên chủ nhiệm? Chính vì thế giáo viên chủ
nhiệm phải thật sự quan tâm phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để cùng nhau
tìm ra phương pháp hiệu quả nhất nhằm hạn chế những tiêu cực làm sa sút về
nhân cách đạo đức con người mà trong đó có con em chúng ta.
Ví du: Năm học 2012- 2013 Em Trần Tài là một học sinh cá biệt, học yếu
nhưng đua đòi, xài tiền rất nhiều, tập theo thói hư tật xấu của một số bạn
ngoài trường chẳng hạn: hút thuốc, đi xe máy không đội mũ bảo hiểm ngoài
đường. Bạn thường xuyên nói dối mẹ và thầy cô, có thái độ bất cần. Qua
thăm dò tình hình, qua liên lạc với phụ huynh thì được biết rằng em này thuộc
con nhà khó khăn, cha chết từ khi em còn nhỏ, mẹ lo làm lụng vất vả để lo cái
ăn cho cả gia đình bốn người con nên ít quan tâm đến việc học hành của con
ở trường hay ở nhà. Có lần tôi tìm đến gặp mẹ em Tài với lý do: Mời phụ
huynh em đến trường gặp Ban giám hiệu giải bày lý do hoàn cảnh gia đình để
có thể nhà trường xem xét miễn giảm tiền các khoản đóng góp (vì nhắc nhở
em nhiều lần mà vẫn chưa đóng). Thật bất ngờ mẹ em nói: dù nghèo thật
nhưng tôi vẫn lo đóng tiền cho con đàng hoàn, cô nói gì vậy? Thế thì hỏi ra
mới biết em đem tiền đó dùng vào mục đích khác: Hút thuốc, chơi game.
Qua lần này, tôi cũng trao đổi với phụ huynh của em nhằm giúp em sửa
đổi thành người tốt, có ích cho gia đình và xã hội đồng thời giúp tôi làm tốt
công tác của mình. Bản thân tôi gặp nói chuyện với em thường xuyên hơn,

biết được em thích gì và mong muốn điều gì. Từ đó, tôi tạo điều kiện để em
tham gia các hoạt động khác của lớp nhiều hơn. Bản thân em thấy phấn khởi
hơn, học tập tốt hơn. Về phia gia đình, tôi đề nghị phụ huynh theo dỏi con
mình sát sao hơn, làm cam kết với giáo viên chủ nhiệm. Sau hơn một tháng
em Tài đã có tiến bộ vượt trội.
Ở lớp này không chỉ có em Tài mà còn có các em như Linh, Hiếu, Nam....
cũng tương tự như em Tài.
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

17


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Năm học 2013 -2014 có em Trưởng, Hiếu, Toàn, Tân, Thạch (N) Trương
Sự, Minh Thôi, Na.... đây là những trường hợp cá biệt, thường xuyên vi phạm
nội quy nề nếp của lớp. Khác với năm học trước những em này gia đình
tương đối có điều kiện kinh tế vững hơn nên việc ăn chơi quậy phá của các
em có phần nỗi trội hơn năm trước. Cụ thể: các em sắm những bộ cánh giống
nhau, chiều chiều hay lượn xe, rú ga.. sau đó ghé vào hàng quán uống nước,
bỏ tiết, vắng học không có lí do...
Qua lần này, tôi cũng trao đổi với phụ huynh của các em, đề nghị phụ
huynh phối hợp giáo dục kịp thời, nhằm giúp em sửa đổi thành người tốt, có
ích cho gia đình và xã hội đồng thời giúp tôi làm tốt công tác của mình.
Nhiều lần GVCN nhắc nhở, phân tích hành vi đúng sai và liên hệ với gia
đình thì tình hình mới được cải thiện.
Năm học 2014 – 2015, trong buổi họp phụ huynh đầu năm GVCN đề
nghị phụ huynh chủ động trao đổi với GVCN thường xuyên hơn. Giúp
GVCN nắm bắt được tâm sinh lí, hành vi thay đổi của các em ở nhà cũng như
ở trường ... để uốn nắn các em kịp thời. Ngăn chặn được một số em có biểu

hiện bỏ học như: em Tài, Tây, Đức, Thạnh.
b.2.4. Phối hợp cùng Đoàn – Đội – Thư viện – Thiết bị
- Kết hợp cùng Tổng phụ trách lên kế hoạch hoạt động trong tuần,
tháng, học kỳ qua các văn bản cụ thể. Tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt
động của đội…nhằm giúp học sinh hiểu rõ hơn những bài học cô đọng trên
lớp mang tính chất thực tiễn; tham gia các cuộc thi do Đội tổ chức như thi vẽ
tranh...20/11), thi đố vui để học….
- Phối hợp cùng Bí thư Đoàn lựa chọn những Đội viên ưu tú của lớp
giới thiệu học lớp cảm tình Đoàn, làm nòng cốt thúc đẩy phong trào lớp đi
lên.
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
- Muốn làm tốt được những điều trên đòi hỏi người GVCN lớp phải là
người có uy tín, toàn diện, có năng lực thực sự để chỉ đạo, dám nghĩ, dám làm
đi trước, đề xuất được các vấn đề giá trị, tập hợp được sức mạnh tổng hợp,
vai trò con chim đầu đàn là yếu tố có phần lớn lao, tạo nên sự thành công hay
thất bại ở mỗi HS, mỗi lớp học…
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Để thực hiện các giải pháp, biện pháp trên có tính khả thi thì tất cả các
giải pháp, biện pháp trên phải được thực hiện thường xuyên với sự phối hợp
chặt chẽ giữa lãnh đạo nhà trường, giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm và
cha mẹ học sinh. Bởi để giúp học sinh hoàn thiện nhân cách không phải chỉ
một mình giáo viên chủ nhiệm thôi là làm được.
Mặc khác, một học sinh ngoan – chăm học bổng dưng không thuộc bài cũ
hay chưa làm bài tập... trở thành một học sinh lười học. Trường hợp này
không hẵn là do học sinh hoàn toàn mà có thể do tác động nào đó từ phía gia
đình hay nhà trường. Vậy thầy cô cần phải sáng suốt tìm hiểu và cảm thông
với học sinh. Tạo mối quan hệ tốt giữa thầy và trò. Ngoài ra, người làm công

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

18


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

tác giáo dục phải cần có kỹ năng truyền đạt tốt để giúp học sinh có nhận thức
đúng đắn nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
e.1. Kết quả khảo nghiệm:
- Đầu năm kết quả xếp loại hai mặt sau khi kiểm tra lại như sau:
Năm học

Lớp,
Hạnh kiểm đầu năm học Học lực đầu năm học
Sĩ số Tốt Khá TB Yếu
Giỏi Khá TB Yếu Kém
2012-2013 9A2,
40 Hs 25
9
6
0
1
14
25
0
0
2013-2014 9A1,
40 Hs 26
8
6

0
3
15
22
0
0
2014-2015 9A2,
30 Hs 20
6
4
0
2
9
15
4
0
- Sau khi áp dụng đề tài nghiên cứu thu được kết quả xếp loại hai mặt
như sau:
Lớp, Hạnh kiểm cuối năm học
Sĩ số Tốt Khá TB Yếu
9A2,
2012-2013 40 Hs 30
8
2
0
9A1,
2013-2014 40 Hs 34
6
0
0

Hạnh kiểm cuối kì I
Lớp,
Năm học
Sĩ số Tốt Khá TB Yếu
2014-2015 9A2,
6
0
0
30Hs 24
Năm học

Học lực cuối năm học
Giỏi Khá TB Yếu Kém
3

17

20

0

0

7
19
14 0
0
Học lực cuối kì I
Giỏi Khá TB Yếu Kém
4

13

12

1

0

e.2. Giá trị khoa học:
SKKN đã giúp học sinh xác định được mục tiêu học tập, rèn luyện đạo
đức hoàn thiện nhân cách. Tình trạng bỏ học không xảy ra, lớp duy trì sĩ số
100%. Thực hiện được mục tiêu hạn chế học sinh bỏ học. Tạo được môi
trường gắn bó thân thiện, học sinh tích cực hơn trong học tập, góp phần nâng
cao chất lượng dạy và học.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Sau khi thực hiện những biện pháp trên với các lớp thử nghiệm, các lớp
đã đạt được nhiều kết quả khả quan.
Việc phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng HS trong Ban cán sự lớp đã
đem lại hiệu quả trong việc quản lí nề nếp và chất lượng học tập. Các em thực
hiện nhiệm vụ đầy đủ với tinh thần trách nhiệm cao. Có những trường hợp
GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

19


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

GVCN không cần có mặt nhưng các em vẫn quản lí lớp tốt. Đây là một trong

những nhân tố quyết định thành tích lớp đạt được.
Cùng với việc duy trì nề nếp sinh hoạt 15 phút đầu giờ đã giúp HS chủ
động trong học tập.
Những em trong Ban cán sự lớp ngồi sau có thể theo dõi, nhắc nhở các
bạn trong các giờ học. GVBM quan tâm theo dõi và giúp đỡ nên đã có nhiều
tiến bộ. Vì vậy, đã giúp HS từ bỏ thói quen thụ động, trông chờ, ỷ lại trong
học tập, góp phần vào công cuộc đổi mới chống tiêu cực trong thi cử mà
ngành giáo dục đang thực hiện.
GVCN đã thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm trong việc phối hợp với
các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường có hiệu quả về công tác giáo
dục đạo đức cho HS yếu kém, HS cá biệt và loại bỏ được nguy cơ bỏ học
giữa chừng. Lớp vẫn đảm bảo sĩ số 100 %.
Theo thời gian, những bài học về đạo đức, nhân cách trong tiết sinh hoạt
lớp giúp HS luôn nhớ, vững bước hơn trước những khó khăn trong cuộc sống.
Học sinh hình thành thói quen tự chủ, mạnh dạn hơn trước, biết bảo vệ bản
thân, biết lo nghĩ cho người khác... mang lại hạnh phúc cho bản thân và mọi
người.
III. Kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
Là học sinh trung học cơ sở, các em được tu dưỡng đạo đức tốt để có
cách lựa chọn cho tương lai của mình đúng đắn và phù hợp. Bởi vậy, giáo
viên cần hướng cho các em xác định thái độ đúng đắn trong học tập, có hoài
bảo trở thành nhân tài trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,
luôn thực hiện tốt năm đều Bác Hồ dạy, có quyết tâm là con ngoan, trò giỏi
xứng đang là Đội viên tốt, Đoàn viên ưu tú, là cháu ngoan Bác Hồ, là công
dân tốt sau này. Song để làm tốt công tác chủ nhiệm tôi nhận thấy: muốn duy
trì tốt cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với Hội cha mẹ học sinh
trường- lớp, được sự quan tâm lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền , các
đoàn thể… toàn xã hội cùng giáo dục thế hệ trẻ đồng thời giữ vững được
hướng đi đúng.

2. Kiến nghị
Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp trong toàn ngành được phát triển xin
có một số đề xuất sau:
Đối với nhà trường: Nhà trường thực hiện tốt công tác chỉ đạo: giáo viên,
các đoàn thể cùng tham gia công tác giáo dục đạo đức học sinh cùng với giáo
viên chủ nhiệm hơn nữa.
Tăng số tiết tiêu chuẩn kiêm nhiệm công tác chủ nhiệm > 4 tiết để động
viên sự nhiệt tình hơn nữa của mọi giáo viên.
Đối với cha mẹ học sinh: Cần quan tâm hơn nữa tới việc tự học, tự rèn và
thái độ đạo đức của các em ở nhà nhiều hơn nữa. Ngoài ra cần phải kiểm tra
sát sao việc tự học, tự rèn ở nhà của các em.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

20


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

Đối với chính quyền địa phương: luôn luôn tạo mọi điều kiện giúp đỡ về
vật chất cho những em học sinh nghèo và những em học sinh có hoàn cảnh
khó khăn để các em được đến trường như các bạn khác và tham gia vận động
học sinh bỏ học ra lại lớp học cùng giáo viên. Phát động phong trào học tập
tại xã, tại gia đình như: phong trào giờ tự học. Đài phát thanh của xã phát
thông báo giờ tự học bắt đầu từ 4 giờ 30 phút đến 6 giờ sáng và 19 giờ đến
21 giờ mỗi ngày. Tạo thói quen học tập ở mỗi gia đình. Đưa việc thực hiện nề
nếp học tập của con em trong gia đình vào chỉ tiêu xét gia đình văn hóa.
Đối với giáo viên bộ môn cần phối hợp với giáo viên chủ nhiệm chặt chẽ
hơn nữa trong công tác giúp học sinh yêu thích môn học và hoàn thiện nhân
cách hơn.

Trên đây là một vài ý kiến của tôi trong quá trình thực hiện đề tài. Trong
khi trình bày sẽ không khỏi những thiếu sót, rất mong Hội đồng xét
duyệt SKKN, các bạn đồng nghiệp góp ý chân thành để có những kinh
nghiệm hoàn chỉnh hơn.
Tôi rất mong nhận được sự góp ý quý báu của cùng các đồng nghiệp .
Quảng Điền, ngày 28 tháng 02 năm 2015
Người viết

Nguyễn Thùy Quý Anh

Ý KIẾN NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

21


SKKN: GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Điều lệ nhà trường phổ thông – Bộ giáo dục
2. Tâm lí học của Thạc sĩ Trần Thị Ái Liên
3. Một số tư liệu trong các trang web trên mạng.

GV thực hiện: Nguyễn Thùy Quý Anh

22