ứng dụng phân tích kỹ thuật trong đầu tư chứng khoán ở việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.37 MB, 67 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ
---F0G---
HUỲNH HỮU PHƯỚC
MSSV: 40662190
Đề tài
ỨNG DỤNG PHÂN TÍCH KỸ THUẬT
TRONG ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN Ở
VIỆT NAM
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGÀNH: KINH TẾ
Thành phố Hồ Chí Minh- Năm 2010
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ
---F0G--HUỲNH HỮU PHƯỚC
MSSV: 40662190
Đề tài
ỨNG DỤNG PHÂN TÍCH KỸ THUẬT
TRONG ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN Ở
VIỆT NAM
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGÀNH: KINH TẾ
Chuyên ngành: Đầu tư
Lớp: KI06D1
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
ThS: HUỲNH ĐẶNG BÍCH VY
Thành phố Hồ Chí Minh- Năm 2010
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
Lời cảm ơn
Em xin chân thành cảm ơn quý thấy cô khoa kinh tế trường Đại học Mở Tp. Hồ
Chí Minh đã tận tâm chỉ dạy em trong suốt thời gian học tập tại trường, đặc biệt
xin chân thành cảm ơn cô Huỳnh Đặng Bích Vy đã trực tiếp hướng dẫn và chỉ
dạy cho em trong suốt qúa trình thực hiện báo cáo thực tập và khóa luận tốt
nghiệp. Những góp ý thiết thực cũng như sự hướng dẫn nhiệt tình của cô đã giúp
em hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu này.
Qua 3 tháng Thực tập tại công ty cổ phần chứng khoán Rồng Việt, quý công ty
đã cho em có cơ hội học tập và tiếp xúc với những hoạt động thực tiễn của công
ty. Xin chân thành cảm ơn đến ban lãnh đạo, ban giám đốc và toàn thể anh chị
cán bộ tại công ty. Đặc biệt là các anh chị trong phòng phân tích đã tận tình giúp
đỡ, nhiệt tình chỉ dẫn, giúp em hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu.
Một lần nữa xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên
Huỳnh Hữu Phước
SV: Huỳnh Hữu Phước
i
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
Nhận xét của giáo viên hướng dẫn
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
...........................................................................................
SV: Huỳnh Hữu Phước
ii
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
Mục lục
Mở đầu .............................................................................................................. 1
•.........................................................................................................
Lý do chọn đề tài..................................................................................... 1
•.........................................................................................................
Mục tiêu và các câu hỏi nghiên cứu........................................................ 2
•.........................................................................................................
Phương pháp nghiên cứu......................................................................... 2
•.........................................................................................................
Phạm vi nghiên cứu................................................................................. 3
•.........................................................................................................
Nguồn số liệu, dữ liệu ............................................................................. 3
•.........................................................................................................
Kết cấu dự kiến của khóa luận ................................................................ 4
Chương 1: Cơ sở khoa học của đề tài............................................................. 5
1.1 .........................................................................................................
Cơ sở lý luận về phân tích kỹ thuật ............................................................ 5
1.1.1 ....................................................................................................
Tổng quan về lý thuyết phân tích chứng khoán.................................. 5
a. ....................................................................................................
Phân tích cơ bản.................................................................................. 5
b. ....................................................................................................
Phân tích kỹ thuật................................................................................ 5
1.1.2 ....................................................................................................
Lịch sử hình thành phân tích kỹ thuật ................................................ 6
1.1.3 ....................................................................................................
Những giả định cơ sở của phân tích kỹ thuật trên thị trường chứng
khoán................................................................................................... 7
SV: Huỳnh Hữu Phước
iii
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
1.1.4 ....................................................................................................
Lý thuyết Dow .................................................................................... 8
1.1.5 ....................................................................................................
Các công cụ dùng trong quá trình phân tích kỹ thuật....................... 10
a.
Các loại đồ thị
10
................................................................................................
Đồ thị dạng đường (line chart) ..................................................... 10
................................................................................................
Đồ thị hình thanh ......................................................................... 10
................................................................................................
Đồ thị hình nến ............................................................................. 10
b. ...................................................................................................
Xu hướng, đường xu hướng và kênh xu hướng .............................. 10
................................................................................................
Xu hướng ...................................................................................... 11
................................................................................................
Đường xu hướng........................................................................... 11
................................................................................................
Kênh xu hướng ............................................................................. 11
c. ...................................................................................................
Mức hỗ trợ và kháng cự................................................................... 11
d. ...................................................................................................
Các hình mẫu kỹ thuật..................................................................... 12
................................................................................................
Mẫu hình đảo chiều chính............................................................. 12
¾ ...........................................................................................
Mẫu hình đầu và vai thuận...................................................... 12
¾ ...........................................................................................
Mẫu hình đầu vai ngược ......................................................... 12
SV: Huỳnh Hữu Phước
iv
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
¾ ...........................................................................................
Mẫu hình hai đỉnh, hai đáy ..................................................... 13
................................................................................................
Mẫu hình cũng cố xu hướng ......................................................... 13
¾ ...........................................................................................
Tam giác hướng lên ................................................................ 13
¾ ...........................................................................................
Tam giác hướng xuống ........................................................... 14
¾ ...........................................................................................
Mẫu hình cờ chữ nhật và cờ đuôi nheo................................... 14
e.
Các chỉ báo kỹ thuật
14
................................................................................................
Trung bình di động (Moving average – MA) ............................... 14
................................................................................................
Dải băng Bollinger........................................................................ 16
................................................................................................
Chỉ báo MACD............................................................................. 16
................................................................................................
Chỉ báo lưu lượng tiền (MFI) ....................................................... 17
................................................................................................
Cường độ tương đối RSI............................................................... 17
................................................................................................
Chỉ báo Aroon............................................................................... 18
................................................................................................
Dao động ngẫu nhiên (%K,%D)................................................... 19
f.
Sóng Elliott
20
ChỈ số Fibonacci
21
g.
SV: Huỳnh Hữu Phước
v
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
1.2 .........................................................................................................
Cơ sở thực tiễn......................................................................................... 22
1.2.1 ................................................................................................
Bài nghiên cứu 1 .................................................................................22
1.2.2 ................................................................................................
Bài nghiên cứu 2 .................................................................................24
Chương 2: Ứng dụng phân tích kỹ thuật trong đầu tư trên thị trường chứng
khoán Việt Nam giai đoạn 2007-2009........................................................... 26
2.1 .........................................................................................................
Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam..................................... 26
2.2 .........................................................................................................
Thực trạng sử dụng phân tích kỹ thuật trên thị trường chứng khoán Việt
Nam .......................................................................................................... 30
2.3 .........................................................................................................
Ứng dụng phân tích kỹ thuật trong đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt
Nam giai đoạn 2007-2009 ........................................................................ 30
2.3.1 ....................................................................................................
Các hình mẫu kỹ thuật ...................................................................... 30
a. ......................................................................................................
Mẫu hình đảo chiều chính................................................................... 30
................................................................................................
Mẫu hình đầu và vai thuận............................................................ 30
................................................................................................
Mẫu hình đầu vai ngược ............................................................... 31
................................................................................................
Mẫu hình hai đỉnh, hai đáy ........................................................... 32
b. ......................................................................................................
Mẫu hình cũng cố xu hướng ............................................................... 34
................................................................................................
Tam giác hướng lên ...................................................................... 34
SV: Huỳnh Hữu Phước
vi
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
................................................................................................
Tam giác hướng xuống ................................................................. 35
................................................................................................
Mẫu hình cờ chữ nhật và cờ đuôi nheo......................................... 36
2.3.2 ....................................................................................................
Các chỉ báo kỹ thuật ......................................................................... 37
a. .......................................................................................................
Trung bình di động................................................................................ 37
b. .......................................................................................................
Dãi băng Bollinger ................................................................................ 38
c. .......................................................................................................
Chỉ báo MACD ..................................................................................... 39
d. .......................................................................................................
Chỉ báo lưu lượng tiền (MFI)................................................................ 40
e. .......................................................................................................
Cường độ tương đối RSI ....................................................................... 41
f. .......................................................................................................
Chỉ báo Aroon ....................................................................................... 42
g. .......................................................................................................
Dao động ngẫu nhiên (%K,%D) ........................................................... 44
h. .......................................................................................................
Sóng Elliott............................................................................................ 45
i.........................................................................................................
Chỉ số Fibonacci.................................................................................... 47
2.3.3 ....................................................................................................
Kết hợp các chỉ báo ảnh hưởng đến quyết định đầu tư .................... 48
Chương 3: Giải pháp cải thiện những hạn chế của phân tích kỹ thuật và
nâng cao hiệu quả đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam ........... 51
3.1 .........................................................................................................
Hạn chế của phương pháp phân tích kỹ thuật .......................................... 51
SV: Huỳnh Hữu Phước
vii
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
3.2 .........................................................................................................
Kết hợp các mẫu hình đồ thị và chỉ báo kỹ thuật trong quyết định đầu tư52
3.3 .........................................................................................................
Kết hợp phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản trong đầu tư .................. 52
Kết luận và kiến nghị ..................................................................................... 53
Tài liệu tham khảo ......................................................................................... 54
Danh mục hình
1.........................................................................................................
Hình 1.1: Mẫu hình vai thuận ............................................................... 12
2.........................................................................................................
Hình 1.2: Mẫu hình đầu vai ngược ....................................................... 12
3.........................................................................................................
Hình 1.3: Mẫu hình hai đỉnh ................................................................. 13
4.........................................................................................................
Hình 1.4: Mẫu hình hai đáy .................................................................. 13
5.........................................................................................................
Hình 1.5: Mẫu hình tam giác hướng lên ............................................... 13
6.........................................................................................................
Hình 1.6: Mẫu hình tam giác hướng xuống .......................................... 14
7.........................................................................................................
Hình 1.7: Mẫu hình cờ chữ nhật và đuôi nheo...................................... 14
8.........................................................................................................
Hình 1.8: Mô hình sóng Elliot .............................................................. 20
9.........................................................................................................
Hình 2.1 Diễn biến VN-Index giai đoạn 2000-2009............................. 27
SV: Huỳnh Hữu Phước
viii
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
10. ......................................................................................................
Hình 2.2: Diễn biến HNX-Index giai đoạn 2006-2009 ........................ 27
11. ......................................................................................................
Hình 2.3: Biến động giá theo mô hình đầu vai thuận của DPM giai đoạn
2008....................................................................................................... 31
12. ......................................................................................................
Hình 2.4: Mẫu hình đầu vai ngược của công ty cổ phần bao bì thực
vật(VPK) giai đoạn cuối 2008 và đầu 2009.......................................... 32
13. ......................................................................................................
Hình 2.5: Biến động giá cổ phiếu KDC (Công ty Cổ phần Kinh Đô) ở giai
đoạn 2009 theo mẫu hình hai đỉnh và hai đáy ...................................... 33
14. ......................................................................................................
Hình 2.6: Mẫu hình tam giác hướng lên của cổ phiếu KHA vào giữa năm
2009....................................................................................................... 34
15. ......................................................................................................
Hình 2.7: Diễn biến giá cổ phiếu PVT hình thành nên tam giác hướng
xuống ở gần cuối năm 2008 .................................................................. 35
16. ......................................................................................................
Hình 2.8: Mẫu hình cờ chữ nhật, cờ đuôi nheo đang bay trên đồ thị giá
KLS ở giai đoạn 2009 ........................................................................... 36
17. ......................................................................................................
Hình 2.9: Phân tích đường trung bình di động của công ty cổ phần điện
lạnh REE trong năm 2009..................................................................... 37
18. ......................................................................................................
Hình 2.10: Dãi băng Bollinger được vẽ xung quanh đường MA-20 ngày
của cổ phiếu SAV ................................................................................. 39
19. ......................................................................................................
Hình 2.11: Tín hiêu mua bán cổ phiếu SSI từ chỉ báo MACD trong giai
đoạn 2009 .............................................................................................. 40
SV: Huỳnh Hữu Phước
ix
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS: Huỳnh Đặng Bích Vy
20. ......................................................................................................
Hình 2.12; Tín hiệu mua bán cổ phiếu ITA từ chỉ báo MFI trong năm2009
............................................................................................................... 40
21. ......................................................................................................
Hình 2.13: Phân tích RSI đối với cổ phiếu công ty cổ phần giấy Hải Phòng
(HAP) trong năm 2009.......................................................................... 41
22. ......................................................................................................
Hình 2.14: Chỉ báo Aroon thể hiện xu hướng giá cổ phiếu GMD trong
năm 2009............................................................................................... 43
23. ......................................................................................................
Hình 2.15: Chỉ báo Stochastic cho tín hiệu mua bán cổ phiếu SSI trong
năm 2009............................................................................................... 44
24. ......................................................................................................
Hình 2.16: Mô hình sóng Elliot trên đồ thị diễn biến của VN-Index ... 45
25. ......................................................................................................
Hình 2.17: Truy hồi giá Fibonacci theo xu hướng giảm của cổ phiếu ITA
............................................................................................................... 48
26. ......................................................................................................
Hình 2.18: Quyết định gia nhập hay rời khỏi thị trường qua diễn biến của
VN-Index............................................................................................... 49
SV: Huỳnh Hữu Phước
x
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
MỞ ĐẦU
• Lý do chọn đề tài
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang là tâm điểm nóng gây nhiều sự chú ý
cho các tầng lớp trong xã hội. Nó là một kênh đầu tư rất hấp dẫn bên cạnh các
kênh đầu tư khác như bất động sản, vàng và ngoại tệ. Theo sở giao dịch chứng
khoán Tp. Hồ Chí Minh, khả năng sinh lời của thị trường chứng khoán Việt Nam
là 146,25% khi VNindex tăng từ 305,3 điểm lên 751,88 điểm trong năm 2006.
Tuy nhiên, với mức thu lợi nhuận cao, kênh đầu tư này cũng hàm chứa nhiều rủi
ro. Đó là sự suy giảm 191,86% của VNindex khi đánh mất mức 921,1 điểm
xuống còn 315,6 điểm trong giai đoạn năm 2008. Vì vậy để tham gia thị trường,
nhà đầu tư phải có lượng kiến thức đầu tư nhất định để phân tích, đánh giá đưa ra
những quyết định hợp lý nhằm tối đa hóa lợi nhuận, tối thiểu hóa rủi ro trong quá
trình đầu tư.
Một phương pháp phân tích được dùng rất phổ biến trên thị trường chứng
khoán thế giới là “phân tích kỹ thuật”. Trong vài năm trở lại đây phương pháp
này cũng đã trở thành mối quan tâm của giới đầu tư trên thị trường chứng khoán
Việt Nam. Về cơ bản, phân tích kỹ thuật là phương pháp phân tích dựa vào
các mẫu hình đồ thị và các chỉ số kỹ thuật để xác định xu hướng giá, những
điểm giá đảo chiều, và những “mức giá tâm lý” quan trọng của thị trường,
từ đó đưa ra những chiến lược giao dịch phù hợp.
Khi đầu tư vào một cổ phiếu, nhà đầu phải xác định xu hướng giá cổ phiếu như
thế nào. Nếu xu hướng giá tăng, nhà đầu tư nên mua vào và sau đó bán ra với
mức giá cao hơn để thu lợi nhuận, ngược lại không nên mua khi xu hướng giá
giảm. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng phải xác định được thời điểm mua, bán cổ
phiếu để thu được lợi nhuận cao nhất có thể và hạn chế mức lỗ. Với mong muốn
biết được cách xác định xu hướng giá, thời điểm mua bán hợp lý nhằm nâng cao
hiệu quả trong quá trình đầu tư, do đó tác giả chọn nghiên cứu đề tài đề tài “Ứng
dụng phân tích kỹ thuật trong đầu tư chứng khoán ở Việt Nam”
• Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
SV: Huỳnh Hữu Phước
1
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
Mục tiêu
- Tìm hiểu về lý thuyết phân tích kỹ thuật.
- Ứng dụng phân tích kỹ thuật trong việc xác định xu hướng giá của đa số
cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
- Xây dựng một nhóm chỉ báo kỹ thuật ảnh hưởng đến quyết định đầu tư
dựa trên những lý thuyết phân tích kỹ thuật.
- Tìm hiểu ưu điểm, nhược điểm của phân tích kỹ thuật.
- Kiến nghị một số giải pháp cải thiện những hạn chế của phương pháp
phân tích kỹ thuật và nâng cao hiệu quả trong đầu tư chứng khoán.
Câu hỏi nghiên cứu
- Phân tích kỹ thuật là gì? Các mẫu hình đồ thị, chỉ báo kỹ thuật ?
- Cách dùng các mẫu hình đồ thị và chỉ báo kỹ thuật như thế nào?
- Làm sao để xác định được xu hướng giá, thời điểm mua và bán cổ phiếu
hợp lý trên thị trường chứng khoán Việt Nam dựa vào phương pháp
phân tích kỹ thuật?
- Ưu, nhược điểm của phân tích kỹ thuật là gì?
- Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng phương pháp phân tích kỹ thuật
trong đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam là gì?
• Phương pháp nghiên cứu
Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả. Dùng phần mềm
Metastock vẽ đồ thị giá và các chỉ báo kỹ thuật của VN-Index, HNX-Index và cổ
phiếu DPM, VPK, KDC, KHA, PVT, KLS, REE, SAV, SSI, ITA, HAP, GMD
được niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh và Hà Nội để
chứng minh cho các lý thuyết đã nêu và trả lời các câu hỏi nghiên cứu.
• Phạm vi nghiên cứu
SV: Huỳnh Hữu Phước
2
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
- Các lý thuyết phân tích kỹ thuật.
- Các mẫu hình đồ thị và chỉ báo kỹ thuật bao gồm: Các mẫu hình đảo
chiều chính, mẫu hình cũng cố xu hướng, mức hỗ trợ và kháng cự, chỉ
báo trung bình di động, MACD, MFI, RSI, Aroon, Stochastic, dãi băng
Bollinger, sóng Elliot, lý thuyết Fibonacci.
- Giá và khối lượng giao dịch hằng ngày trong giai đoạn 2007-2009 của
VN-Index, HNX-Index và các cổ phiếu DPM, VPK, KDC, KHA, PVT,
KLS, REE, SAV, SSI, ITA, HAP, GMD được niêm yết trên sở giao dịch
chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh và Hà Nội.
• Nguồn số liệu, dữ liệu
Dự liệu thứ cấp
- Lịch sử giá, khối lượng cổ phiếu giao dịch hằng ngày được thu thập thông
qua sở giao dịch.
- Những bài phân tích kỹ thuật của các công ty chứng khoán.
- Những bài phân tích, nhận định của các chuyên gia về phân tích kỹ thuật..
- Các lý thuyết về phân tích kỹ thuật từ webside công ty chứng khoán và
sách báo
Xử lý dữ liệu
- Dùng phần mềm Metastock để vẽ các biểu đồ giá, các chỉ báo kỹ thuật
trong quá trình nghiên cứu
• Kết cấu của khóa luận
Mở đầu
SV: Huỳnh Hữu Phước
3
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
Chương 1: Cơ sở khoa học của đề tài
Trong phần này tác giả trình bày tổng quan lý thuyết về phân tích kỹ thuật: các
loại biểu đồ, các mẫu hình đồ thị và các chỉ báo được dùng trong phân tích kỹ
thuật. Các nghiên cứu trước đây có liên quan đến việc ứng dụng phân tích kỹ
thuật.
Chương 2: Ứng dụng phân tích kỹ thuật trên thị trường chứng khoán
Việt Nam giai đoạn 2007-2009.
Tác giả nêu tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam. Thực trạng ứng
dụng phân tích kỹ thuật tại Việt Nam. Dùng phần mềm Metastock vẽ các mẫu
hình, các chỉ báo kỹ thuật của các cổ phiếu để chứng minh cho phần lý thuyết đã
nêu ở chương 1. Chỉ ra ưu nhược điểm của phân tích kỹ thuật. Xây dựng nhóm
chỉ báo kỹ thuật bổ trợ lẫn nhau nhằm nâng cao tính chính xác trong việc xác
định thời điểm mua, bán, dự báo xu hướng giá.
Chương 3: Giải pháp cải thiện những hạn chế của phân tích kỹ thuật
và nâng cao hiệu quả đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Tác giả trình bày các giải pháp cải thiện những hạn chế của phân tích kỹ thuật
và kiến nghị thêm phương pháp phân tích để nâng cao hiệu quả đầu tư.
Kết luận
SV: Huỳnh Hữu Phước
4
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI
Trong chương này tác giả trình bày một cách tổng quan về các lý thuyết phân
tích được sử dụng chủ yếu trong phân tích đầu tư chứng khoán. Đi vào tìm hiểu
khái niệm, lịch sử hình thành, những giả định trong phương pháp phân tích kỹ
thuật cũng như các công cụ được sử dụng trong phương pháp này. Nêu và nhận
xét về các nghiên cứu trước đây có liên quan đến ứng dụng phân tích kỹ thuật.
1.1 Cơ sở lý luận về phân tích kỹ thuật
1.1.1 Tổng quan về lý thuyết phân tích chứng khoán.
Phân tích chứng khoán là một bước rất quan trọng không thể thiếu trong đầu tư
chứng khoán. Tùy theo khả năng trình độ, thời gian cũng như nhu cầu sử dụng,
nhà đầu tư có thể có nhiều cách tiếp cận nghiên cứu, phân tích ra quyết định đầu
tư khác nhau. Tuy nhiên cho đến nay, giới đầu tư đã tổng kết lại hai phương pháp
phân tích chủ yếu được sử dụng phổ biến trên thị trường chứng khoán là phân
tích cơ bản và phân tích kỹ thuật (Phạm Nguyễn Hoàng, 2008).
a. Phân tích cơ bản
Cũng theo Phạm Nguyễn Hoàng (2008), “phân tích cơ bản” là phương pháp
phân tích cổ phiếu dựa vào các yếu tố mang tính chất nền tảng có tác động hoặc
dẫn tới sự thay đổi giá của cổ phiếu, nhằm chỉ ra giá trị nội tại của cổ phiếu trên
thị trường.
Các nhân tố cơ bản cần nghiên cứu bao gồm: Phân tích thông tin cơ bản về
công ty; phân tích báo cáo tài chính của công ty; phân tích ngành mà công ty
đang hoạt động; và phân tích các điều kiện kinh tế vĩ mô ảnh hưởng chung đến
giá cổ phiếu. Sau khi nghiên cứu, nhà phân tích biết được những chỉ tiêu quan
trọng như thu nhập kỳ vọng, giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu, giá trị hợp lý của
cổ phiếu, các đánh giá quan trọng cũng như khuyến nghị mua, bán cổ phiếu
trên thị trường.
b. Phân tích kỹ thuật
Theo R. W. Schabacker(2005), “Phân tích kỹ thuật” đơn giản chỉ là phát biểu
một cách đối lập lại với việc xem xét theo trường phái phân tích cơ bản. Các
yếu tố kĩ thuật là những gì có thể được coi là tổng thể các yếu tố ảnh hưởng đến
SV: Huỳnh Hữu Phước
5
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
khả năng biến động về giá cổ phiếu sau khi đã bỏ qua các yếu tố thuộc phân
tích cơ bản, và những yếu tố không thực sự có ảnh hưởng.
Ngoài ra, theo Clifford Pistolese (2006), “phân tích kỹ thuật” là việc sử dụng
biểu đồ, giá và khối lượng giao dịch làm cơ sở cho các quyết định đầu tư. Ông
cho rằng các thông tin về giá và khối lượng trên biểu đồ đều phản ánh tất cả
những gì diễn ra về việc mua hay bán của nhà đầu tư về một loại cổ phiếu. Vì
vậy phân tích kỹ thuật là cơ sở duy nhất cho việc ra quyết định đầu tư. Bên
cạnh đó, Edward và Magee (2007) còn định nghĩa “phân tích kỹ thuật là môn
khoa học của sự ghi nhận lại, thường là dưới dạng đồ thị, những hoạt động giao
dịch diễn ra trong quá khứ gây lên những thay đổi về giá, khối lượng giao dịch
của một chứng khoán bất kỳ hay với chung toàn bộ thị trường. Và sau đó dựa
trên bức tranh về quá khứ đó để suy luận ra xu thế có thể xảy ra trong tương
lai”.
Tóm lại, “phân tích kỹ thuật” là phương pháp dựa vào biểu đồ, đồ thị diễn
biến giá và khối lượng giao dịch của cổ phiếu trong quá khứ để phân tích biến
động cung cầu đối với cổ phiếu, xác định xu hướng về cổ phiếu trong tương lai.
Từ đó chỉ ra cách ứng xử trước mắt đối với giá cả, tức là chỉ cho nhà phân tích
thời điểm nên mua vào, bán ra hay giữ nguyên cổ phiếu trên thị trường
Như đã trình bày trong phần trên, hai phương pháp được sử dụng chủ yếu
trong phần tích chứng khoán là phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật. Tuy
nhiên trong bài nghiên cứu này tác giả chỉ chú trọng đến phương pháp phân
tích kỹ thuật. Phân tích kỹ thuật trong đầu tư chứng khoán là một đề tài rộng
nhưng bài nghiên cứu chỉ hướng đến phân tích lý thuyết Dow – đây là lý thuyết
nền tảng của phân tích kỹ thuật (Lê Đạt Chí, 2007), lý thuyết sóng Elliot, một
số các mẫu hình đồ thị và các chỉ báo kỹ thuật được sử dụng phổ biến.
1.1.2 Lịch sử hình thành phân tích kỹ thuật.
Lịch sử của phân tích kỹ thuật bắt nguồn cách đây rất lâu, từ một người có tên
là Charles H. Dow (Bùi Kim Yến, 2007). Ông là người sáng lập nên tạp chí phố
Wall. Sau nhiều năm nghiên cứu, năm 1884 ông đưa ra chỉ số bình quân giá đóng
cửa của 1 cổ phiếu quan trọng nhất của thị trường Mỹ thời gian đó. William Peter
Hamilton và sau nữa là Richard W. Schabacker đã đi sâu vào những nghiên cứu
SV: Huỳnh Hữu Phước
6
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
của Dow. Schabacker là người đã đưa ra khái niệm đầu tiên về “phân tích kỹ
thuật”. Ông chỉ ra rằng những dấu hiệu mà lý thuyết Dow đưa ra được với chỉ số
bình quân thị trường vẫn giữ nguyên giá trị và tầm quan trọng khi áp dụng vào đồ
thị của từng cổ phiếu riêng lẻ.
Như vậy những cơ sở đầu tiên của phân tích kỹ thuật đã xuất hiện từ trong lý
thuyết Dow, nhưng phải đến Schabacker người cha của phân tích kỹ thuật hiện
đại tiếp đó là Edward và Magee với cuốn sách “Technical Analysis of Stock
Trend” và ngày nay là John Murphy, Jack Schwager, Martin pring…thì mới thực
sự ra đời cái tên “Phân tích kỹ thuật” và được nâng cao, tổng kết thành một hệ
thống lý luận quan trọng trong phân tích đầu tư trên thị trường chứng khoán nói
riêng và thị trường tài chính nói chung.
1.1.3 Những giả định cơ sở của phân tích kỹ thuật trên thị trường
chứng khoán.
Theo Lê Đạt Chí (2007), có 3 giả định mà phân tích kỹ thuật lấy làm cơ sở.
Thứ nhất là giá phản ánh tất cả hành động của thị trường, thứ hai giá di chuyển
theo xu hướng và cuối cùng là lịch sử sẽ lặp lại.
¾ Giá phản ánh tất cả hành động của thị trường
Giá phản ánh tất cả hành động của thị trường được coi là nền tảng của phân tích
kỹ thuật. Nếu như ý nghĩa của giả định này không được chấp nhận thì mọi điều
điều kế tiếp trong phân tích kỹ thuật sẽ không còn ý nghĩa. Nhà phân tích kỹ
thuật cho rằng bất kỳ các yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá như: Các yếu tố cơ bản,
các yếu tố chính trị, yếu tố tâm lý, yếu tố tài chính của doanh nghiệp…đều được
phản ánh rõ trong giá thị trường. Do đó việc nghiên cứu về biến động giá là tất cả
những gì nhà phân tích kỹ thuật cần đến.
¾ Giá vận động theo xu hướng
Khái niệm về xu hướng là khái niệm vô cùng quan trọng trong phân tích kỹ
thuât. Do đó cần hiểu rõ về giả định này trước khi tìm hiểu thêm về phân tích kỹ
thuật. Mục đích của việc vẽ đồ thị mô tả hành động giá của cổ phiếu là nhằm xác
định sớm những xu hướng giá, từ đó tạo cơ sở để giao dịch dựa trên những xu
SV: Huỳnh Hữu Phước
7
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
hướng này. Vì theo phân tích kỹ thuật, sẽ có sự lặp lại những dạng biến động của
giá xuất hiện trong quá khứ. Nên một xu hướng giá trong sự dịch chuyển sẽ tiếp
tục vận động theo theo xu hướng của nó cho đến khi có sự đảo ngựợc xu hướng
xảy ra.
¾ Lịch sử sẽ tự lặp lại
Phần lớn nội dung cơ bản của phân tích kỹ thuật và việc nghiên cứu biến động
của thị trường là nhằm vào nghiên cứu tâm lý con người. Chẳng hạn như những
mô hình giá, những mô hình này đã được xác định và chứng minh hiệu quả trong
nhiều năm, chúng giống như những bức tranh về đồ thị biến động giá. Những
bức tranh này chỉ ra tâm lý của thị trường đang lên hay xuống giá. Việc áp dụng
những mô hình này đã phát huy hiệu quả trong quá khứ và được giả định sẽ tiếp
tục phát huy hiệu quả trong tương lai. Bởi vì chúng dựa trên phân tích nghiên
cứu tâm lý con người, mà tâm lý con người thì thường không thay đổi. Cách khác
để nói về giả định cuối cùng này là vấn đề tương lai sẽ được biết bằng việc
nghiên cứu lịch sử hay tương lai chỉ là sự lặp lại của quá khứ.
1.1.4 Lý thuyết Dow.
Lý thuyết Dow là lý thuyết lâu đời nhất trên thị trường chứng khoán. Bên cạnh
đó, nó còn là phương pháp được biết đến nhiều nhất trong việc xác định các xu
hướng chính trên thị trường. Cơ sở để xây dựng cũng như đối tượng nghiên cứu
của lý thuyết là những biến động của bản thân thị trường và không hề dựa trên
cùng cơ sở của phân tích cơ bản. (Bùi Kim Yến, 2007).
Những nguyên lý cơ bản của lý thuyết Dow
¾ Chỉ số bình quân thị trường phản ánh tất cả
Chỉ số bình quân thị trường phản ánh toàn bộ hoạt động gộp lại của tất cả các
nhà đầu tư, thông tin tốt nhất về xu hướng và các sự kiện… Nó trung bình hóa lại
tất cả các biến động từng ngày, và các tác động lên cung-cầu cổ phiếu.
¾ 3 xu thế (hướng) của thị trường
+ Xu thế cấp 1:
SV: Huỳnh Hữu Phước
8
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
Xu thế cấp 1 là xu thế chung về sự đi lên hoặc đi xuống của thị trường. Xu thế
này thường kéo dài một hoặc thậm chí vài năm.
Nếu như mỗi đợt tăng giá mới lại đạt mức điểm cao hơn đợt tăng giá lần trước,
và cứ mỗi đợt điều chỉnh giá vẫn dừng lại ở mức đáy cao hơn đợt điều chỉnh lần
trước thì xu thế cấp 1 là xu thế tăng giá. Xu thế cấp 1 này được gọi là “thị trường
con bò tốt” (Bull market).
Ngược lại, mỗi đợt giá giảm mới lại đạt mức điểm thấp hơn đợt giá giảm lần
trước, và mỗi đợt phản ứng không làm cho giá tăng lên mức đỉnh của đợt tăng giá
trước đó thì xu thế cấp 1 của thị trường lúc này là giảm giá. Xu thế cấp 1 này
được gọi là “thị trường con gấu” (Bear market).
+ Xu thế cấp 2:
Xu thế cấp 2 là những điều chỉnh có tác động làm gián đoạn sự tăng giá của xu
thế cấp 1. Chúng là những đợt suy giảm tạm thời hay là những điều chỉnh xuất
hiện ở các Bull market, hoặc những đợt tăng giá hay còn gọi là sự hồi phục xuất
hiện ở các Bear market. Thường thì những biến động trung gian này thường kéo
dài từ vài tuần đến vài tháng. Chúng sẽ kéo ngược lại khoảng 1/3 đến 2/3 mức
tăng hay giảm của giá theo xu thế cấp 1.
+ Xu thế cấp 3 (nhỏ)
Đây là những giao động trong thời gian ngắn, dài tối đa là 3 tuần và thường chỉ
dưới 6 ngày. Đối với các nhà phân tích theo lý thuyết Dow thì chúng không có
tầm quan trọng. Thông thường một biến động trung gian, trong xu thế cấp 2 hoặc
giẫu hai xu thế cấp 2 có khoảng 3 đợt “sóng nhỏ” có thể phân biệt được. Xu thế
cấp 3 là dạng duy nhất trong 3 loại xu thế dễ bị thao túng.
Kết luận của lý thuyết Dow đưa ra lời khuyên cho các nhà đầu tư chứng khoán
là
− Khi có dấu hiệu xác nhận xu hướng tăng giá thì nên bắt đầu mua chứng
khoán vào.
− Khi có dấu hiệu xác nhận xu hướng giảm giá thì bán chứng khoán ra.
SV: Huỳnh Hữu Phước
9
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
− Dựa vào xu hướng tăng hay giảm giá mà có thể dự đoán những thăng trầm
của nền kinh tế có thể xảy ra.
1.1.5 Các công cụ dùng trong quá trình phân tích kỹ thuật
a. Các loại đồ thị
Đồ thị dạng đường (line chart)
Đây là loại biểu đồ không chỉ được dùng trên thị trường chứng khoán mà còn
rất phổ biến trong các ngành khoa học khác. Trên thị trường chứng khoán, loại
đồ thị này được tạo nên từ việc kết nối các mức giá đóng cửa của cổ phiếu.
Ưu điểm của loại đồ thị này là dễ sử dụng. Tuy nhiên đồ thị dạng đường không
phản ánh đầy đủ các mức giá trong giao dịch. Chẳng hạn như mức giá mở cửa,
giá cao nhất, giá thấp nhất được giao dịch.
Đồ thị hình thanh
Do những hạn chế của đồ thị dạng đường
nên các chuyên viên phân tích thường chuyển
sang dùng loại biêu đồ dạng thanh để có hiệu
quả cao hơn trong quá trình phân tích. Lọai
biểu đồ này phản ánh rõ nét sự biến động của
giá chứng khoán. Hai ký tự sử dụng trong
biểu đồ là:
Đồ thị hình nến
Đây là dạng biểu đồ cải tiến của biểu đồ
dạng thanh. Biểu đố hình nến được người
Nhật khám phá và áp dụng trên thị trường
chứng khoán của họ đầu tiên. Giờ đây nó
đang dần được phổ biến trên hầu hết trên các
thị trường chứng khoán hiện đại.
b. Xu hướng, đường xu hướng và kênh xu hướng
SV: Huỳnh Hữu Phước
10
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
Xu hướng
Một cách hiểu đơn giản, xu hướng là chiều hướng của chứng khoán, con đường
mà chứng khoán đó di chuyển. Xu hướng được xác định bởi chiểu hướng của
đỉnh và đáy chứng khoán. Những đỉnh và đáy này dịch chuyển lên, xuống hoặc
dịch chuyển ngang cho ta các xu hướng tăng, giảm hay xu hướng đi ngang của
chứng khoán.
Đường xu hướng
Từ khái niệm về xu hướng ta đi đến tiếp cận một khía cạnh tiếp theo là đường
xu hướng. Đường xu hướng là đường nối các mức giá đỉnh và đáy của chứng
khoán trong một khoảng thời gian nhất định. Góc nghiêng của đường nối này sẽ
phản ánh xu hướng giá lên hoặc giá xuống của chứng khoán. Khi giá chứng
khoán vượt ra ngoài đường xu hướng, các nhà phân tích kỹ thuật cho rằng một xu
hướng mới có thể sẽ xuất hiện
Kênh xu hướng
Kênh là khoảng giao động của giá, nếu giá giao động trong một dải thì dải đó
gọi là kênh. Dải giao động này đựợc xác định bởi hai đường biên là đường xu
hướng, hai đường này song song với nhau. Nếu chuyển động của giá vượt ra khỏi
kênh thì đây là dấu hiệu cho sự gia tăng sức mạnh của xu hướng hiện tại (Robert
D. Edwards, John Magee, 2007).
c. Mức hỗ trợ và kháng cự
Mức hỗ trợ là mức giá tại đó xu hướng giảm giá của chứng khoán dừng lại vì
cầu lớn hơn cung. Các nhà phân tích kỹ thuật xác định mức hỗ trợ là mức thấp
nhất mà giá chứng khoán đã đạt tới tại một thời điểm nào đó trong quá khứ. Nếu
giá chứng khoán tiếp tục vượt qua cận dưới sẽ được coi là rất tiêu cực, và ngược
lại mức hỗ trợ được giữ vững không thể chọc thủng thì khả năng giá tăng lên là
có thể.
Ngược lại với mức hỗ trợ, mức kháng cự là mức giá mà tại đó nhà đầu tư sẽ
liên tục bán ra hay là một ngưỡng ngăn cản sự gia tăng của giá chứng khoán. Nếu
giá chứng khoán vượt lên trên mức này cho thấy một tín hiệu tích cực, vì nó cho
SV: Huỳnh Hữu Phước
11
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
thấy giá sẽ tiếp tục đạt đến một đỉnh cao mới. (Robert D. Edwards, John Magee,
2007).
d. Các hình mẫu kỹ thuật
Mẫu hình đảo chiều chính
¾ Mẫu hình đầu và vai thuận
Mẫu hình đầu vai hay còn gọi là mẫu Hình 1.1: Mẫu hình đầu vai thuận
hình đảo ngược các đỉnh. Mẫu hình này
xuất hiện khi thị trường tạo ra một đỉnh cao
mới (vai trái), sau đó giảm xuống rồi tăng
lên với đỉnh cao mới cao hơn (đầu) và giảm
trở lại. Tiếp sau đó tăng tới 1 đỉnh cao mới
(vai phải) sau một thời gian, có thể là bằng
với đỉnh bên trái rồi giảm trở lại. Điểm mấu
chốt ở đây là 1 đường tiệm cận hay còn gọi là đường viền cổ nối hai điểm thấp
trên đồ thị. Khi giá rớt xuống thấp hơn đường viền cổ đó là dấu hiệu kết thúc sự
tăng giá và có khả năng bắt đầu một dợt giảm giá của chứng khoán (Robert D.
Edwards, John Magee, 2007).
Hình 1. 2: Mẫu hình đầu vai ngược
¾ Mẫu hình đầu vai ngược
Mẫu hình này chỉ là hình thức đảo ngược
của mẫu hình đầu vai thuận đã trình bày
trong phần trên. Mẫu hình này báo hiệu giá
chứng khoán sẽ tiếp tục tăng khi giá vượt qua
đường viển cổ.
¾ Mẫu hình hai đỉnh, hai đáy
SV: Huỳnh Hữu Phước
12
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS Huỳnh Đặng Bích Vy
Hiện tượng này xuất hiện khi giá đạt đến một Hình 1. 3 Mẫu hình hai đỉnh
đỉnh cao rõ rệt, vượt hẳn đỉnh trước đây. Sau
đó giảm điểm và quay trở lại tăng điểm, tạo
một đỉnh mới. Nhưng mức đỉnh mới này
không vượt qua đỉnh cũ. Khi mẫu hình này
hình thành thì giá sẽ không tiếp tục tăng, mà
báo hiệu cho một đợt giảm điểm sau đó. Tuy
nhiên, nếu giá tiếp tục tăng và vượt qua đỉnh
cũ thì giá sẽ tiếp tục đạt đến một đỉnh mới cao Hình 1. 4 Mẫu hình hai đáy
hơn.
Ngược lại với mẫu hình hai đỉnh, mẫu hình
hai đáy hình thành cho biết giá chứng khoán sẽ
không xuống thấp hơn và có khả năng quay
đầu tăng điểm khi mức đáy thứ hai không
xuông thấp hơn mức đáy đã xác lập trước đó.
Mẫu hình cũng cố xu hướng
¾ Tam giác hướng lên
Dấu hiệu để nhận biết mẫu hình tam giác Hình 1. 5 Mẫu hình tam giác
hướng lên là khoảng cách giữa đáy và đỉnh hướng lên
của giá chứng khoán giảm dần và theo chiều
hướng đi lên. Mẫu hình này cho thấy người
mua lớn hơn người bán, và được xem là mẫu
hình đầu cơ giá lên. Nó được hoàn thành khi
đường phía trên bị phá vỡ. Thường thì mô
hình này cần ít hơn 3 tháng để hoàn thiện và
khi xuất hiện thường kèm theo sự gia tăng của khối lượng giao dịch (Robert D.
Edwards, John Magee, 2007).
¾ Tam giác hướng xuống
SV: Huỳnh Hữu Phước
13
