Một sổ giải pháp quản lý công tác giáo dục đạo đức cho học sinh THCS quận tân phủ, thành pho hồ chỉ minh

Bộ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
LỜI CẢM ƠN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, giúp đỡ quỷ báu của các thầy cỏ, các anh chị, các em và
các bạn. Với lòng lánh trọng và biết ơn sâu sắc tôi xin được bày tò lới cảm ơn
NGUYỄN THANH THẢO
chân thành tới:
Cha mẹ và anh chị em trong gia đình đã luôn động viên và tạo mọi điểu kiện
thuận lợi nhất cho tôi hoàn thành khóa học này.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC
TS. Phan Quốc Lảm - Bộ môn Xã Hội Học - Khoa Giáo dục học Trường Đại
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH THCS
học Vinh đã tận tình hưởng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
• • •
QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TS. Đắng Quang Mân — Trưởng ỉ TDD - TTPTGDTX tại Tp.HCM và các
Chuyên
ngành:
QUẢN
LÝ GIÁO
đồng nghiệp đã. tạo
điền kiện
đê tôi
hoàn thành
khoá DỤC
học.
Mã số: 60.14.01.14
Ban Giảm hiệu trường Đại Học Sài Gòn, trường Đại học Vinh, Ban Chủ
nhiệm Khoa, phòng Sau đại học cùng toàn thế Oiỉý thầy cô giáo đã tận tình truyền

LUẬN VĂN THẠC sĩ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Xin chân thành cảm ơn!
Người hướng dân khoa học: TS. PHAN QUÓC LÂM
Nguyễn Thanh Thảo

Nghệ An, 2013


MỤC LỤC
Trang
Trang trình duyệt..................................................................................................i
Mục lục..............................................................................................................iii
Danh mục các chữ viết tắt..................................................................................vii
MỎ DẢI .............................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu....................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu..............................................................3
3.1. Khách thể nghiên cứu................................................................................3
3.2. Đối tượng nghiên cứu................................................................................3
4. Giả thuyết khoa học .....................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................................3
6. Phương pháp nghiên cứu..............................................................................3
7. Đóng góp của luận văn.................................................................................4
8. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................4

CHƯƠNG 1. CO SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐÈ TÀI NGHIÊN cứu

5

1.2.2. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý giáo dục đạo đức ......................13
1.2.2.1. Quản lý............................................................................................13
1.2.2.2. Quản lý giáo dục.............................................................................15
1.2.2.3. Quản lý giáo dục đạo đức...............................................................16
1.2.3. Giải pháp và giải pháp quản lý công tácgiáodụcđạo đức ......................16
1.2.3.1. Giải pháp.........................................................................................16
1.2.3.2. Giải pháp quản lý công tác giáo dục dạo đức ...............................17
1.3. Công tác quản lý giáo dục đạo đức cho HS THCS ....................................17
1.3.1. Mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức GDĐĐ choHS THCS.....17
1.3.1.1. Mục tiêu GDĐĐ cho IIS THCS.......................................................17
1.3.1.2. Nội dung GDĐĐ choĩỉS THCS.......................................................18
1.3.1.3. Phưong pháp GDĐĐ cho HS THCS..............................................19
1.3.1.4. Hình thức GDĐĐ cho HS THCS.....................................................20
1.3.2. Mục tiêu, nội dung quản lý công tác GDĐĐ cho HS THCS.................20
1.3.2.1. Mục tiêu quản lý công tác GDĐĐ cho HS THCS...........................20
1.3.2.2. Nội dung quản lý công tác GDĐĐ cho HS 7HCS...........................21
1.3.3. Các yếu tố quản lý có ảnh hưởng đến công tác GDĐĐ cho HS THCS ..

27
1.3.3.7.
Cơ sở
vịêccông
quảntáclýquản
hoạtlýđộng
GDĐĐ
trong......27
trường
1.3.3.1. Tính
kế pháp

hoạchlý
hocủa
á trong
hoạt động
GDĐĐ

THCS . 30


1.3.3.8.

THCS

trường

Các vãn bản, nghị quyết liên quan đến công tác GDĐĐ trong 30

1.3.4.1. Chủ trưong đối mới công tác GDĐĐ cho HS THCS trong giai đoạn
hiện nay..................................................................................................................31

CHƯƠNG 2. THựC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
CHO HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC cơ SỞ QUẬN TÂN PHÚ,
THÀNH PHÓ HỒ CHÍ MINH ..........................................................................33
1.1. Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế-xã hội của quận Tân Phú . . .33
1.2. Thực trạng giáo dục đạo đức cho học sinh các trường THCS............35
1.2.1. Thực trạng về đạo đức của học sinh THCS quận Tân Phú...................35
1.2.2. Thực trạng về quản lý công tác GDĐĐ ở các trường THCS

quận Tân Phủ....................................................................................................48
1.2.3. Thực trạng về mức độ phoi họp của các lực lượng trong nhà trường về

1.3. Thực trạng về quản lý công tác giáo dục đạo đức cho học sinh

các trường THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh ..................................59
1.3.1. Công tác kế hoạch, thực trạng chỉ đạo, kiếm tra đảnh giả

công tác GDĐĐ của các lực lưọng trong nhà trường...........................................59
1.3.2. Công tác bồi dưỡng cho đội ngũ CB - GVvề công tác GDĐĐ cho HS . 64
1.4. Đánh giá chung về thực trạng..............................................................66
1.4.1. Những ưu diêm......................................................................................66
1.4.2. Những hạn chế .....................................................................................66
1.4.3. Nguyên nhân những hạn chế về quản lý công tác GDĐĐ cho học sinh


stt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

Ký hiệu viết tắt

Chữ viết đầy đủ

QLGD

Quản lý giáo dục

PGD

Phòng giáo dục
DANH MỤC CÁC CHỮVIÉT TẮT
Ban giám hiệu

BGH

CBQL
Cán bộ quản lý
CHƯƠNG 3. MỘT SÓ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO
CB-GV-CNV
Cán bộ-giáo viên-công nhân viên
ĐỨC CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG THCS QUẬN TÂN PHÚ, THÀNH
THCS
Trung học cơ sở
PHÓ HỒ CHÍ MINH ...........................................................................................70
Cơ sở vật chất
csvc
3.1 Những nguyên tắc đề xuất các giải pháp ...................................................70
GV
Giáo viên

HS
3.1.1.

Học sinh
Đảm bảo tính mục đích .........................................................................70

3.1.2. Đảm bảo tỉnh khoa học
vàviên
thựcchủ
tiễn......................................................70
GVCN
Giáo
nhiệm
3.1.3. Đàm bảo tỉnh hiệu quảGiáo
và tỉnh
..................................................71
GVBM
viênkhả
bộ thi
môn
3.1.4. Đảm bảo tỉnh toàn diện.........................................................................71
GDCD
Giáo dục công dân

GDNGLL
3.2. Một số giải pháp quản
Giáo
lý dục
công
ngoài

tác GDĐĐ
giờ lên lớp
cho học sinh các trirờng THCS
PHHSquận

Phụ huynh học sinh

Xã hội
TânXH
Phú, thành phố Hồ Chí Minh.........................................................................71

18

Đạo đức
3.2.1. Nâng cao nhận thức, ỷ thức trách nhiệm cho đội ngũ CB-GV-CNV, HS,
GDĐĐ
Giáo dục đạo đức
PHHS và chỉnh quyền địa phương .......................................................................72
TPT Ke hoạch hóa việc quảnTổng
phụtác
trách
3.2.2.
lý công
GDĐĐ của Hiệu trưởng..............77

19

CNH,
HĐHTô chức - Chỉ đạo
Công

nghiệp
hóa,tác
hiện
đại hóa
3.2.3.
quản
lý công
GDĐĐ
cho học sinh ....................80

16
17

20

ĐĐ

3.2.4. Xây dụng tập thế học
sinh niên
tự quản
TNTP
Thiếu
tiềntốt...................................................87
phong
3.2.5. Đa dạng hỏa các hoạt động giảo dục ngoài giờ lên lóp......................90
3.2.6. Đấy mạnh xã hội hỏa giáo dục trong quản lý công tác GDĐĐ

cho học sinh ......................................................................................................93
3.2.7........................................................................................................................... Xâ

y dựng chế độ khen thưởng và kỉ luật họp lí ...................................................98
108
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp................................................................100


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục đạo đức là một nội dung quan trọng của sự nghiệp giáo dục đào tạo
thế hệ trẻ. Mục tiêu của giáo dục đạo đức là dạy làm người, nghĩa là rèn luyện và phát
triển nhân cách con người lao động mới.
Bác Hồ kính yêu đã dạy: “Người có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó.
Người có tài mà không có đức thì vô dụng”. Giáo dục phải bồi dưỡng được các đức,
cái vốn quý của một con người. Tuy nhiên không phải ai cũng thấm nhuần tư tưởng
đó. Hiện nay nước ta đang tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối
cảnh kinh tế thị trường cạnh tranh và hội nhập quốc tế, việc giáo dục và đào tạo học
sinh không những có kiến thức vững vàng mà các em còn có khả năng định hướng
nghề nghiệp phù hợp với năng lực sở trường của mình.
Trong những năm qua, đất nước ta chuyển mình trong công cuộc đổi mới sâu
sắc và toàn diện, từ một nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế
nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Với
công cuộc đổi mới, chúng ta có nhiều thành tựu to lớn rất đáng tự hào về phát triển
kinh tế - xã hội, văn hóa - giáo dục.
Tuy nhiên, trong sự phát triên mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường ở nước ta,
thì bên cạnh đó cũng kèm theo mặt trái của nó đã tác động vào học sinh làm các em
có lối sống ích kỷ, ham hưởng thụ, đua đòi chạy theo các giá trị vật chất dẫn đến sao
lãng học tập, vướng vào tệ nạn xã hội và phạm tội. Ngoài ra, một bộ phận không nhỏ
học sinh biêu hiện lệch lạc về đạo đức, lối sống đáng lo ngại như: thiếu tôn trọng thầy
cô giáo, coi thường kỷ luật nhà trường, nói tục, chửi thề; thích thể hiện bản thân một
cách thái quá, quan hệ nam nữ thiếu lành mạnh ở tuổi học trò có xu hướng gia

tăng...Sự phối hợp quản lý của các cơ quan chức năng còn lỏng lẻo và các em thiếu
sự quan tâm chăm sóc, động viên, giáo dục kịp thời từ gia đình. Một phần lớn giáo


viên cũng chạy theo cơ chế thị trường chỉ lo giảng dạy làm sao tăng thu nhập cho cá
nhân, còn công tác giáo dục đạo đức trong buổi dạy thì bỏ ngõ, việc giảng dạy môn
giáo dục công dân còn nặng về lý thuyết, chưa gắn kết với giáo dục truyền thống địa
phương, ít liên hệ với thực tiễn xã hội, phương pháp giảng dạy của giáo viên chậm
đổi mới, chưa cuốn hút được học sinh trong giờ học.
Theo thông báo Kết luận số 242-TB/TW ngày 15/4/2009 của Bộ Chính trị
(khóa X) về tiếp tục thực hiện nội dung Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) ở nghị
quyết này nhấn mạnh: “Việc giáo dục tư tưởng, đạo đức lối sống, về truyền thống văn
hóa, lịch sử dân tộc,...chưa được chú ý đúng mức cả về nội dung và phương pháp;
giáo dục phổ thông mới chỉ quan tâm nhiều đến việc dạy chữ, chưa quan tâm đúng
mức đến việc dạy người, kỹ năng sống và dạy nghề cho thanh thiếu niên” .
Một số trường THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh cũng không
đứng ngoài thực trạng đó. Trong những năm qua, nhiều gia đình, cha mẹ chú trọng
về kinh tế nên thiếu sự quan tâm chăm sóc, động viên, giáo dục các em và có suy
nghĩ phó thác sự giáo dục đó cho nhà trường. Cán bộ quản lý, giáo viên chưa thật sự
là tấm gương sáng cho học sinh, chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học. Học
sinh thì có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch
lạc, kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, thiếu ý chí
phấn đấu trong học tập, không có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào việc bỏ học, hút
thuốc, uống rượu, trộm cắp, đánh nhau và nhiều tệ nạn khác.
Thực trạng đó có nhiều nguyên nhân mà một trong những nguyên nhân cơ bản
là chưa có những giải pháp có cơ sở khoa học, có tính thực tiễn và khả thi để quản lý
công tác quan trọng này. Vì vậy, việc đề xuất và thực thi những giải pháp đó là việc
làm cần thiết để nâng cao chất lượng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh THCS
quận Tân Phú. Đó là lý do đế chọn đề tài “ Một sổ giải pháp quản lý công tác giáo
dục đạo đức cho học sinh THCS quận Tân Phủ, Thành pho Hồ Chỉ Minh ”.

2. Mục đích nghiên cứu

Tìm ra một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quá trình giáo dục
đạo đức cho học sinh THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1.

Khách thể nghiên cúu
Quá trình quản lý công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở các trường THCS.

3.2.

Đối tượng nghiên cứu
Một số giải pháp quản lý công tác giáo dục đạo đức cho học sinh THCS quận

Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
4. Giả thuyết khoa học
Chất lượng công tác giáo dục đạo đức cho học sinh THCS quận Tân Phú,
Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được nâng lên nếu đề xuất và thực thi được một hệ thống
giải pháp quản lý có cơ sở khoa học và có tính khả thi.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về quản lý công tác giáo dục đạo đức

học sinh THCS.
5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức và quản lý công

tác giáo dục đạo đức cho học sinh THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
5.3. Đe xuất một số giải pháp quản lý công tác giáo dục đạo đức cho học sinh

THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm các hương pháp nghiên cứu lý luận: tổng hợp, phân loại tài liệu,

nghiên cứu các tri thức khoa học; các văn kiện đại hội Đảng; các tài liệu về giáo dục,
quản lý giáo dục,...nhằm xác định cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu.


6.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: thông qua quan sát dự giờ,

thăm lớp, quan sát lúc ra chơi, tiếp xúc với cha mẹ học sinh, thăm dò, phát hiện tình
hình vi phạm đạo đức của học sinh vùng thành thị và nông thôn.
6.3. Phương pháp thống kê toán: nhằm xử lý số liệu thu được về một định
lượng.
7. Đóng góp của luận văn
- Góp phần khái quát hóa cơ sở lý luận về GDĐĐ, quản lý công tác GDĐĐ

cho học sinh THCS;
- Làm rõ thực trạng quản lý công tác GDĐĐ cho học sinh ở các trường THCS

quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh;
- Đề xuất và thăm dò tính cần thiết và tính khả thi một số giải pháp về quản lý

công tác GDĐĐ cho học sinh THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh có cơ
sở khoa học và có tính khả thi.
8. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, luận văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu.

Chương 2: Thực trạng công tác quản lý GDĐĐ cho học sinh các trường THCS
quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Một số giải pháp quản lý công tác GDĐĐ cho học sinh các trường
THCS quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh.


CHƯƠNG 1: Cơ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐÈ TÀI NGHIÊN cứu
1.1. Lịch sử nghiên cún vấn đề
1.1.1. Các nghiên cửu ở nước ngoài

ơ phương Tây, thời cổ đại, nhà triết học Socrate (469-399 TCN) cho rằng cái
gốc của đạo đức là tính thiện. Bản tính con người vốn thiện, nếu tính thiện ấy được
lan toả thì con người sẽ có hạnh phúc. Muốn xác định được chuẩn mực đạo đức, theo
Socrate, phải bằng nhận thức lý tính với phương pháp nhận thức khoa học [6, tr34].
Thế kỷ XVII, Komenxky - Nhà giáo dục học vũ đại Tiệp Khắc đã có nhiều
đóng góp cho công tác GDĐĐ qua tác phẩm “ Khoa sư phạm vĩ đại”. Komenxky đã
chú trọng phối hợp môi trường bên trong và bên ngoài đê GDĐĐ cho HS [28].
ơ phương Đông các học thuyết về đạo đức của người Trung Quốc cổ đại bắt
nguồn từ cách hiểu về đạo và đức của họ. Đạo là một trong những phạm trù quan
trọng nhất của triết học Trung quốc cổ đại. Đạo có nghĩa là con đường, đường đi. về
sau, khái niệm đạo được vận dụng trong triết học để chỉ con đường của tự nhiên. Đạo
còn có nghĩa là con đường sống của con người trong xã hội. Từ thời này, Khổng Tử
(551-479 TCN) là nhà hiền triết nổi tiếng của Trung Quốc đã xây dựng học thuyết
“Nhân - Lễ - Chính danh”. Trong đó, chữ “Nhân” là thương người, người nào thật
lòng thương người khác thì có thể làm tròn bổn phận mình trong xã hội. Trong Luận
ngữ, Khổng Tử thường dùng chữ “Nhân”, không những chỉ một đức tính riêng, mà
còn chỉ chung cho mọi đức tính. Người có nhân đồng nghĩa với người có mọi đức
tính hoàn toàn. Như vậy, nhân được coi là yêu tố hạt nhân, là đạo đức cơ bản của con
người. Đứng trên lập trường coi trọng giáo dục đạo đức, ông có câu nói nổi tiếng đến
ngày nay “Tiên học lễ, hậu học văn” [6, tr21].

1.1.2. Các nghiên cửu ở trong nước
ơ nước ta, Bác Hồ là người quan tâm nhiều nhất đến công tác giáo dục đạo
đức cho mọi người. Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã tìmg dạy: “Dạy cũng như học


phải biết chú trọng cả Tài lẫn Đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc rất quan
trọng”, “Nếu thiếu đạo đức, con người sẽ không phải con người bình thường và cuộc
sống xã hội sẽ không phải là cuộc sống xã hội bình thường, ốn định” [32, tr65]. Điều
đó cho thấy, đạo đức và tài năng là hai nội dung không thể thiếu được trong bồi
dưỡng giáo dục, trong đó đạo đức là yếu tố gốc.
Trong những năm gần đây, nhiều giáo trình đạo đức được biên soạn khá công
phu. Tiêu biếu như giáo trình của Trần Hậu Kiểm (NXB Chính trị quốc gia, 1997);
Phạm Khắc Chương - Hà Nhật Thăng (NXB Giáo dục, 2001); Giáo dục đạo đức học
(GS-TS Nguyễn Ngọc Long - chủ biên, NXB Chính trị quốc gia, 2000); Giáo trình
đạo đức học Mác - Lê Nin; (PGS-TS Vũ Trọng Dung chủ biên, NXB Chính trị quốc
gia, 2005),...
Vấn đề GDĐĐ cũng được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu: Đặc trưng của
đạo đức và phương pháp GDĐĐ (Hoàng An, 1982); GDĐĐ trong nhà trường (Hà
Thế Ngữ- Đặng Vũ Hoạt, 1988); các nhiệm vụ GDĐĐ (Nguyễn Sinh Huy, 1995) Tìm
hiểu định hướng giá trị của thanh niên Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường
(Thái Duy Tuyên, chủ biên, 1994); Giáo dục hệ thống giáo giá trị đạo đức nhân văn
(Hà Nhật Thăng, 1998); Một số vấn đề về lối sống đạo đức, chuẩn giá trị xã hội
(Huỳnh Khải Vinh, 2001); Giáo dục giá trị truyền thống cho HS, sinh viên (Phạm
Minh Hạc, 1997), vấn đề giáo dục bảo vệ môi trường (Lê Văn Khoa, 2003); Một số
nguyên tắc giáo dục nhân cách có hiệu quả trong nhà trường phố thông (Nguyễn Thị
Kim Dung, 2005); Tổ chức hoạt động GDNGLL ở trường THPT (Phùng Đình Man
chủ biên, 2005)....
Khi nghiên cứu về vấn đề giáo dục đạo đức của các tác giả đã đề cập đến mục
tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục, đạo đức và một số vấn đề về quản lý công tác
giáo dục đạo đức.

về mục tiêu giáo dục đạo đức, GV. vs. Phạm Minh Hạc đã nêu rõ: “ Trang bị
cho mọi người những tri thức cần thiết về tư tưởng chính trị, đạo đức nhân văn, kiến


thức pháp luật và văn hoá xã hội. Hình thành ở mọi công dân thái độ đúng đắn, tình
cảm, niềm tin đạo đức trong sáng đối với bản thân, mọi người, với sự nghiệp cách
mạng của Đảng, dân tộc và với mọi hiện tượng xảy ra xung quanh. Tổ chức tốt giáo
dục giới trẻ, rèn luyện để mọi người tự giác thực hiện những chuân mực đạo đức xã
hội, có thói quen chấp hành quy định của pháp lụât, nỗ lực học tập và rèn luyện, tích
cực cống hiến sức lực, trí tuệ vào sự nghiệp CNH-HĐH đất nước” [25, trl68].
Đe nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức trong thời kỳ đổi mới đã có một số
nhà khoa học nghiên cứu về quản lý công tác giáo dục đạo đức. Tuy còn ít ỏi nhưng
có thể kể đến:
- Nguyễn Văn Trung với đề tài luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục: “ Công

tác quản lý của Hiệu trưởng trong việc tổ chức GDĐĐ cho học sinh ở các trường
THPT huyện Châu Thành, Đồng Tháp” năm 2006.
- Một vài quan điểm đối mới hoạt động giáo dục đạo đức của người GVCN

bậc THCS (Lê Trung Tấn - Nguyễn Dục Quang, 1994).
- Thử nghiệm quy trình tác động nhằm nâng cao hiệu quả GDĐĐ HS THCS

(Lê Thanh Thử, 1994).
ơ quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh chưa có một nghiên cứu nào về
quản lý công tác GDĐĐ cho học sinh THCS. Do đó, việc nghiên cứu đề tài này là
một vấn đề hết sức cần thiết, góp phần vào xây dựng nền giáo dục toàn diện cho quận
Tân Phú.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Đạo đức, giáo dục và giáo dục đạo đức

1.2.1.1. Đạo đức
Để tồn tại và phát triển, con người phải hoạt động và tham gia các mối quan
hệ liên nhân cách. Trong quá trình thực hiện mối quan hệ ấy, nếu con người có cách
giao tiếp, ứng xử phù hợp với lợi ích chung của mọi người, của cộng đồng XH thì


con người ấy được đánh giá là có đạo đức. Ngược lại, cá nhân nào có thái độ, hành vi
không đứng đắn làm tổn hại tới lợi ích của người khác, của cộng đồng và bị XH lên
án, chê trách thì cá nhân đó bị coi là người thiếu đạo đức. Vậy đạo đức là gì?
Theo Từ điển Tiếng Việt (NXB Khoa học XH) thì: “Đạo đức là những tiêu
chuẩn, những nguyên tắc quy định hành vi quan hệ của con người đối với nhau và đối
với xã hội. Đạo đức là những phâm chất tốt đẹp của con người theo những tiêu chuân
đạo đức của một giai cấp nhất định” [46, tr211].
Theo học thuyết Mác — Lênin. “Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội có
nguồn gốc từ lao động sản xuất và đời sống cộng đồng xã hội. Đạo đức là một hình
thái ý thức xã hội phản ánh và chịu sự chi phối của tồn tại xã hội. Vì vậy tồn tại xã
hội thay đối thì ý thức xã hội (đạo đức) cũng thay đối theo. Và như vậy đạo đức xã
hội luôn mang tính lịch sử, tính giai cấp và tính dân tộc” .
Theo giáo trình “Đạo đức học ” (NXB Chính trị quốc gia Hà Nội - Năm
2000): “Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tập hợp những nguyên tắc, quy tắc,
chuẩn mực xã hội, nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con người trong
quan hệ với nhau và quan hệ với xã hội, chúng được thực hiện bởi niềm tin cá nhân,
bởi truyền thống và sức mạnh của dư luận xã hội” [21,tr8].
GS. vs Phạm Minh Hạc cho rằng: “Đạo đức theo nghĩa hẹp là luân lý, những
quy định và chuân mực ứng xử trong quan hệ của con người. Nhưng bên trong điều
kiện hiện nay, chính quan hệ của con người cũng đã mở rộng và đạo đức bao gồm
những quy định, những chuẩn mực ứng xử của con người với con người, với công
việc và với bản thân, kê cả với thiên nhiên và môi trường sống. ”
Theo nghĩa rộng, khái niệm đạo đức liên quan chặt chẽ với phạm trù chính trị,
pháp luật đời sống. Đạo đức là thành phần cơ bản của nhân cách, phản ánh bộ mặt

nhân cách của một cá nhân đã được xã hội hoá. Đạo đức được biêu hiện ở cuộc sống
tinh thần lành mạnh trong sáng, ở hành động giải quyết họp lý, có hiệu quả những
mâu thuẫn.


Theo tác giả Trần Hậu Kiếm. “Đạo đức là tổng hợp những nguyên tắc, quy
tắc chuẩn mực xã hội nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình vỉ lợi ích
xã hội, hạnh phúc của con người trong mối quan hệ giữa con người với con người,
giữa cá nhân và tập thể hay toàn xã 1101” [29, tr31].
Theo PGS.TS Phạm Khắc Chương-. "Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội,
là tổng hợp những quy tắc, nguyên tắc chuẩn mực xã hội, nhờ nó con người tự giác
điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với lợi ích, hạnh phúc của con người và
tiến bộ xã hội trong quan hệ xã hội giữa con người với con người, giữa cá nhân và xã
hội” [9, tr51 ].
Như vậy, có nhiều định nghĩa khác nhau về đạo đức. Tuy nhiên theo chúng tôi,
có thể tiếp cận khái niệm này dưới hai góc độ:
về góc độ XH: ĐĐ là một hình thái ý thức XH đặc biệt, phản ánh dưới dạng
những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực điều chỉnh hoặc chi phối hành vi của con
người trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, giữa con người với xã hội
và với chính bản thân mình.
về góc độ cá nhân: ĐĐ chính là những phẩm chất, nhân cách của con người,
phản ánh ý thức, tình cảm, ý chí, hành vi, thói quen và cách ứng xử của họ trong các
mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với XH, giữa bản thân họ với người khác
và với chính bản thân mình.
ĐĐ biến đổi và phát triển cùng với sự biến đổi và phát triển của các điều kiện
kinh tế XH, cùng với sự phát triển của XH. Khái niệm ĐĐ ngày càng được hoàn thiện
đầy đủ hơn.
Các giá trị ĐĐ trong XH của chúng ta hiện nay là thể hiện sự kết hợp sâu sắc
truyền thống ĐĐ tốt đẹp của dân tộc với xu thế tiến bộ của thời đại, của nhân loại.
Lao động sáng tạo, nguồn gốc của mọi giá trị là một nguyên tắc đạo đức có ý nghĩa

chỉ đạo trong giáo dục và tự giáo dục của con người hiện nay.


Giáo dục đạo đức có ba chức năng: Nhận thức, giáo dục và điều chỉnh hành
vi. Trong đó, điều chỉnh hành vi hết sức quan trọng vỉ nó điều chỉnh hành vi con
người trong mọi lĩnh vực của đời sống XH.
- Chức năng nhận thức: Nhận thức ĐĐ đem lại tri thức ĐĐ, ý thức ĐĐ cho

chủ thể, các cá nhân nhờ tri thức ĐĐ, ý thức ĐĐ XH đã nhận thức mà tạo thành ĐĐ
cá nhân. Cá nhân hiểu và tin ở các chuẩn mực, lý tưởng, giá trị ĐĐ XH trở thành cơ
sở đẻ cá nhân điều chỉnh hành vi, thực hiện ĐĐ.
- Chức năng giáo dục: Trên cơ sở nhận thức ĐĐ, chức năng giáo dục giúp

con người hình thành những phấm chất nhân cách, hình thành hệ thống định hướng
giá trị và các chuẩn mực ĐĐ, điều chỉnh ý thức hành vi ĐĐ. Hiệu quả giáo dục ĐĐ
phụ thuộc vào điều kiện kinh tế XH, cách thức tổ chức, giáo dục mức độ tự giác của
chủ thể và đối tượng giáo dục trong quá trình giáo dục.
- Chức năng điều chỉnh hành vi đạo đức: Sự điều chỉnh hành vi ĐĐ làm cho

cá nhân và XH cùng tồn tại và phát triển, đảm bảo quan hệ lợi ích cá nhân và cộng
đồng. Chức năng này thể hiện bằng hai hình thức chủ yếu. Trước hết là bản thân chủ
thể ĐĐ phải tự giác điều chỉnh hành vi của mình trên cơ sở những chuẩn mực đạo
đức xã hội. Thứ hai là tập thế cần tạo ra dư luận đê khen ngợi, khuyến khích, đánh
giá hoặc phê phán những biểu hiện cụ thể của hành vi ĐĐ trên cơ sở những chuẩn
mực giá trị ĐĐ. Đây là chức năng XH cơ bản, hết sức quan trọng của ĐĐ: mục đích
điều chỉnh của đạo đức nhằm đảm bảo sự tồn tại và phát triển xã hội bằng việc tạo
nên sự hài hoà quan hệ lợi ích cộng đồng và cá nhân (và khi cần phải ưu tiên lợi ích
cộng đồng)
1.2.1.2. Giảo dục
Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác Lê Nin giáo dục là một hình thái ý thức

xã hội, giáo dục tồn tại, vận động, phát triển theo sự tồn tại vận động và phát triển
của xã hội. Là một hiện tượng xã hội, giáo dục sự chi phối và quy định bỏi nhiều lĩnh
vực khác nhau của đời sống xã hội. Mặt khác, sự phát triên của giáo dục và sự hoàn


thiện về chất lượng giáo dục là yếu tố then chốt tạo ra sự phát triển của xã hội, của
nền văn minh nhân loại.
Giáo dục được hiểu theo nhiều cách tiếp cận và nhiều cấp độ khác nhau:
- về bản chất: Giáo dục được hiếu là quá trình truyền thụ và lĩnh hội kinh

nghiệm lịch sử xã hội giữa các thế hệ.
- về hoạt động: Giáo dục được hiểu là quá trình tác động của xã hội và của nhà

giáo dục đến các đối tượng giáo dục để hình thành cho họ những phẩm chất nhân
cách theo yêu cầu của xã hội.
- về mặt phạm vi, giáo dục được hiểu ở nhiều cấp độ khác nhau:
+ ở cấp độ rộng nhất: Giáo dục là quá trình hình thành nhân cách dưới ảnh
hưởng của tất cả các tác động (tích cực, tiêu cực, khách quan, chủ quan...) Đây cũng
chính là quá trình xã hội hoá con người.
+ ở cấp độ thứ 2: Giáo dục là họat động có mục đích của các lực lượng giáo
dục xã hội nhằm hình thành các phâm chất nhân cách. Đây chính là quá trình giáo
dục xã hội.
+ ở cấp độ thứ 3: Giáo dục là họat động có kế hoạch, có nội dung xác định
và bằng phương pháp khoa học của các nhà sư phạm trong các tổ chức giáo dục,
trong các cơ sở giáo dục đến học sinh nhằm giúp học phát triển toàn diện. Đây chính
là quá trình sư phạm tổng thể.
+ ở cấp độ hẹp nhất: Giáo dục là quá trình hình thành ở học sinh những
phẩm chất đạo đức, những thói quen hành vi. Đây chính là giáo dục đạo đức cho HS.
Trong luận văn này giáo dục được hiếu như là một quá trình sư phạm tổng
thể: là họat động có kế hoạch, có nội dung, bằng các phương pháp khoa học trong các

cơ sở giáo dục đến học sinh nhằm phát triển đức, trí, thể, mỹ...


1.2.1.3. Giáo dục đạo đức
Giáo dục đạo đức (GDĐĐ) cho HS là một quá trình lâu dài, liên tục về thời
gian, rộng khắp về không gian, từ mọi lực lượng xã hội, trong đó, nhà trường giữ vai
trò rất quan trọng.
GDĐĐ trong nhà trường THCS là một quá trình giáo dục bộ phận của quá
trình sư phạm tổng thể. Nó có quan hệ biện chứng với các quá trình giáo dục bộ phận
khác như: giáo dục trí tuệ, giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thể chất, giáo dục lao động,
giáo dục hướng nghiệp...
GDĐĐ cho HS là quá trình hình thành và phát triển các phẩm chất đạo đức
của nhân cách HS dưới những tác động và ảnh hưởng có mục đích được tổ chức có kế
hoạch, có sự lựa chọn về nội dung, phưong pháp và hình thức giáo dục phù hợp với
lứa tuổi và với vai trò chủ đạo của nhà giáo dục. Từ đó, giúp HS có những hành vi
ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ giữa cá nhân với cá nhân, với cộng đồng xã
hội, với lao động, với tự nhiên...
Bản chất của GDĐĐ là chuỗi tác động có định hướng của chủ thể giáo dục và
yếu tố tự giáo dục của HS, giúp HS chuyển những chuẩn mực, quy tắc, nguyên tắc
đạo đức... từ bên ngoài xã hội vào bên trong thành cái của riêng mình mà mục tiêu
cuối cùng là hành vi đạo đức phù hợp với những yêu cầu của các chuẩn mực xã hội.
GDĐĐ khôngchỉ dừng lại ở vịêc truyền thụ những khái niệm, những tri thức đạo đức,
mà quan trọng hơn hết là kết quả giáo dục phải được thể hiện qua tình cảm, niềm tin,
hành động thực tế của HS.
Như vậy, GDĐĐ là quá trình tác động cỏ mục đích, có kế hoạch, có tô chức
của nhà giảo dục và yếu tổ tự giáo dục của người học dế trang bị cho HS tri thức, ỷ
thức đạo đức, niềm tin và tình cảm đạo đức và quan trọng nhất ỉà hình thành ở các
em hành vi, thói quen đạo đức phù hợp với các chuân mực xã hội.

1.2.2. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý giáo dục đạo đức

1.2.2.1. Quản lý
Theo cách tiếp cận hệ thống thì quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý
đến khách thể quản lý (hay là đối tượng quản lý) nhằm tổ chức, phối hợp hoạt động
của con người trong các quá trình sản xuất, XH đê đạt được mục đích đã định.
Các Mác đã lột tả bản chất quản lý là: “Nhằm thiết lập sự phối hợp giữa
những công việc cá nhân và thực hiện những chức năng chung, nảy sinh từ sự vận
động của toàn bộ cơ thể sản xuất, khác với sự vận động của các bộ phận riêng lẻ của
nó. Một người chơi vĩ cầm riêng lẻ tự điều khiển mình, còn dàn nhạc thì cần người
chỉ huy” [30, tr342]. Như vậy theo Các Mác: Quản lý là loại lao động sẽ điều khiển
mọi quá trình lao động phát triển XH.
Các nhà lý luận quốc tế như: Frederich Wiỉiam Tctyỉor (1856 - 1915 ) Mỹ;
Henry Fayol (1841 - 1925) Pháp; Max Weber (1864 - 1920 ) Đức... đều khẳng
định: “Quản lý là khoa học, đồng thời là nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển xã hội”.
Theo Nguyễn Minh Đạo: “Quản lý là sự tác động liên tục, có tổ chức, có định
hướng của chủ thế (người quản lý, người tổ chức quản lý) lên khách thế (đối tượng
quản lý) về các mặt chính trị, xã hội, văn hoá, kinh tế... bằng một hệ thống các luật
lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các giải pháp cụ thể, nhằm
tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng” [20, tr97].
Có tác giả lại quan niệm: “Quản lý là tác động vừa có tính khoa học, vừa có
tính nghệ thuật vào hệ thống con người, nhằm đạt các mục tiêu kinh tế - xã hội, quản
lý là một quá trình tác động có định hướng, có tổ chức trên các thông tin về tình trạng
của đối tượng và môi trường nhằm giữ cho sự vận hành của đối tượng được ổn định
và phát triển tới mục tiêu đã định” [24, tr4].
Những khái niệm trên về quản lý khác nhau về cách diễn đạt, nhưng vẫn cho
thấy một ý nghĩa chung: Quản lý là sự tác động có tô chức, có đinh hưỏng của chủ


thế quản lý ỉên đối tượng quản ìỷ và khách thế quản lý nhằm sử dụng cớ hiệu quả

nhất các tiềm năng, các cơ hội của tô chức đế đạt được mục tiêu đặt ra trong điều
kiện biến động của môi trường.
Chức năng của quản lý:
Chức năng của quản lý là một dạng hoạt động quản lý chuyên biệt, thông qua
đó chủ thể quản lý tác động vào khách thể quản lý nhằm thực hiện một mục tiêu
nhất định. Nhiều nhà khoa học và quản lý thực tiễn đã đua ra những quan điểm khác
nhau về phân loại chức năng quản lý. Theo quan điểm quản lý hiện đại, từ các hệ
thống chức năng quản lý nêu trên, có thể khái quát một số chức năng cơ bản sau:
1. Ke hoạch
2. Tổ chức
3. Chỉ đạo (bao gồm cả sửa chữa, uốn nắn và phối hợp)
4. Kiểm tra (bao gồm cả thanh tra, kiểm soát và kiểm kê).

-----► Biêu thị mổi liên hệ và tác động trực tiếp
— -► Biêu thị môi liên hệ ngược hoặc thông tin phản hôi trong quá
trình quản lý.


1.2.2.2. Ouản lý giáo dục

Quản lý giáo dục là một bộ phận trong quản lý nhà nước XHCN Việt Nam. Vì
vậy quản lý giáo dục mặc dù có những đặc diêm riêng biệt, song cũng chịu sự chi
phối bởi mục tiêu quản lý nhà nước XHCN.
Quản lý giáo dục theo nghĩa tống quan là hoạt động điều hành, phối hợp các
lực lượng XH nhằm đây mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triên XH.
Ngày nay, với sứ mệnh phát triển giáo dục thường xuyên, công tác giáo dục không
chỉ giới hạn ở thế hệ trẻ mà cho mọi người. Tuy nhiên, trọng tâm vẫn là giáo dục thế
hệ trẻ. Cho nên, quản lý giáo dục được hiếu là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc
dân, các trường trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Theo PGS. TS Đặng Ouổc Bảo: “Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát là

hoạt
động điều hành, phối hợp các lực lượng XH nhằm thúc đấy mạnh công tác đào tạo
thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển XH” [1, tr4].
Theo GS.VS Phạm Minh Hạc: “Quản lý giáo dục là quản lý trường học, thực
hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa
nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, đế tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu
đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh.” (Phạm Minh
Hạc: Một so vấn đề về giáo dục và khoa học giáo dục - Hà Nội 1986)
Quản lý giáo dục là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật
của chủ thể quản lý, nhằm làm cho hệ thống vận hành theo đường lối, nguyên lý của
Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà
tiêu điếm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ thống giáo dục đến
mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái về chất.
Từ những khái niệm trên, chúng ta có thê khái quát như sau: Quản lý giảo dục


các cơ quan trong hệ thống giáo dục vận hành tối ưu, đảm bảo sự phát triến mở
rộng về cả mặt sổ lượng cũng như chất lượng đế đạt mục tiêu giảo dục.
1.2.2.3. Ouản lý giáo dục đạo đức

Quản lý GDĐĐ là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý tới đối tượng
quản lý nhằm đưa hoạt động GDĐĐ đạt kết quả inong muốn bằng cách hiệu quả nhất.
về bản chất, quản lý hoạt động GDĐĐ là quá trình tác động có định hưứng
của chủ thể quản lý lên các thành tố tham gia vào quá trình hoạt động nhằm thực hiện
có hiệu quả mục tiêu GDĐĐ (nhằm hình thành niềm tin, lý tưởng, động cơ thái độ,
tình cảm, hành vi và thói quen. Đó là những nét tính cách của nhân cách, ứng xử
đúng đắn trong XH).
Quản lý GDĐĐ phải hướng tới việc làm cho mọi lực lượng giáo dục nhận
thức
đúng đắn về tầm quan trọng của công tác GDĐĐ. Quản lý hoạt động GDĐĐ bao gồm

việc quản lý mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục, huy động đồng bộ
lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ GDĐĐ,
biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục.
1.2.3. Giải pháp và giải pháp quản lý công tác giáo dục đạo đức

1.2.3.1. Giải pháp

Theo “Từ Điển Tiếng Việt” do Hoàng Phê chủ biên thì: “Giải pháp là cách
làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể.” [37]
Theo cuốn “Từ điến Tiếng Việt tường giải và liên tưởng ” của tác giả Nguyễn
Văn Đạm: “Giải pháp là cách làm, cách hành động đối phó để đi đến một mục đích


1.2.3.2. Giải pháp quản ĩý công í ác giáo dục đạo đức

Giải pháp quản lý công tác GDĐĐ là cách làm, cách hành động cụ thể để nâng
cao hiệu quả GDĐĐ cho học sinh.
1.3. Công tác quản lý giáo dục đạo đúc cho HS THCS
1.3.1. Mục tiêu, nội dung, phưong pháp, hình thức GDĐĐ cho HS THCS

1.3.1. ỉ. Mục tiêu GDĐĐ cho HS THCS

i) Kiến thức

Biết được biểu hiện và ý nghĩa của một số giá trị đạo đức cơ bản, phù hợp với
lứa tuổi.
Biết được nội dung cơ bản của một số quyền và nghĩa vụ công dân trong các
lĩnh vực của đời sống xã hội.
Có những hiểu biết sơ bộ về tổ chức bộ máy nhà nước CHXHCN Vịêt Nam về
trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm thực hiện các quyền của công dân.

Hiểu những yêu cầu về đạo đức và ý thức tuân thủ pháp lụât trong đời sống
hàng ngày.
ii) Kỹ năng

Biết sống và ứng xử theo các giá trị đạo đức đã học.
Biết ứng xử giao tiếp một cách có văn hoá.
Thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân phù họp với lứa tuổi.
iii) Thái độ

Yêu quê hương đất nước Vịêt Nam. Tự hào có ý thức giữ gìn, phát huy các


Có ý thức học tập và vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Có ý thức định
hướng nghề nghiệp đúng đắn. Bước đầu hình thành được một số phẩm chất cần thiết
của người lao động như cần cù, sáng tạo, trung thực, có trách nhiệm, có ý thức kỷ lụât
và tác phong công nghiệp, biết hợp tác trong công việc.
Có ý thức rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường.
Có ý thức thấm mỹ, yêu và trân trọng cái đẹp.
1.3.1.2. Nội dung GDĐĐ cho HS THCS

Nhóm chuẩn mực đạo đức thể hiện nhận thức chính trị, tư tưởng, có lý
tưởng
xã hội chủ nghĩa, yêu quê hương, đất nước, tự cường, tự hào dân tộc, tin tưởng vào
Đảng và Nhà nước.
Nhóm chuẩn mực hướng vào sự tự hoàn thiện bản thân như: tự trọng, tự tin, tự
lập, giản dị, tiết kiệm, trung thành, siêng năng, hướng thiện, biết kiềm chế, biết hối
hận.
Nhóm chuẩn mực đạo đức thể hiện quan hệ với công việc đó là: Trách nhiệm
cao, có lương tâm, tôn trọng pháp lụât, lẽ phải, dũng cảm, liêm khiết.
Nhóm chuẩn mực liên quan đến xây dựng môi trường sống (môi trường tự

nhiên, môi trường văn hoá xã hội) như: xây dựng hạnh phúc gia đình, giữ gìn bảo vệ
tài nguyên, xây dựng xã hội dân chủ bình đăng... mặt khác có ý thức chống lại những
hành vi gây tác hại đến con người, môi trường sống, bảo vệ hoà bình, bảo vệ phát huy
truyền thống di sản văn hoá của dân tộc và nhân loại.
Ngày nay, trong nội dung GDĐĐ cho HS THCS có thêm một số chuẩn mực
mới như tính tích cực xã hội, quan tâm đến thời sự, sống có mục đích, có tinh thần
hợp tác với bạn bè, với người khác...
1.3.1.3. Phương pháp GDĐĐ cho HS THCS

dân tộc.


Các phương pháp GDĐĐ ở THCS rất phong phú, đa dạng, kết hợp giữa các
phương pháp truyền thống và hiện đại như:
- Phương pháp đàm thoại: Là phương pháp tổ chức trò chuyện giữa giáo viên

và học sinh về các vấn đề đạo đức, dựa trên một hệ thống câu hỏi được chuẩn bị
trước.
- Phương pháp nêu gương: Dùng những tấm gương của cá nhân, tập thể để

giáo dục, kích thích học sinh học tập và làm theo tấm gương mẫu mực đó. Phương
pháp nêu gương có giá trị to lớn trong việc phát triển nhận thức và tình cảm đạo đức
cho học sinh, đặc bịêt giúp học sinh nhận thức rõ ràng hơn về bản chất và nội dung
đạo đức mới.
- Phương pháp đóng vai: Là tổ chức cho học sinh nhập vai vào nhân vật

trong những tình huống đạo đức gia đình để các em bộc lộ thái độ, hành vi ứng xử.
- Phương pháp trò chơi: Tố chức cho học sinh thực hiện những thao tác hành

động, lời nói phù hợp với chuẩn mực hành vi đạo đức thông qua 1 trò chơi nào đó.

- Phương pháp dự án: Là phương pháp trong đó người học sinh thực hiện 1

nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết với thực tiễn, giữa giáo dục
nhận thức với giáo dục các phẩm chất nhân cách cho học sinh. Thực hành nhiệm vụ
này người học được rèn luyện tính tự lập cao, từ vịêc xác định mục đích, lập kế hoạch
hành động đến việc thực hiện dự án với nhóm bạn bè, tự kiếm tra đánh giá quá trình
và kết quả thực hiện.
1.3.1.4. Hình thức GDĐĐ cho HS THCS

Hiện nay có nhiều hình thức GDĐĐ cho học sinh THCS được sử dụng, nhưng
nhìn chung có thê chia làm 2 loại:
- GDĐĐ thông qua các môn học, đặc biệt là môn GDCD nhằm giúp các em có
nhận thức đúng đắn về một số giá trị đạo đức cơ bản, về nội dung cơ bản của một số
quyền và nghĩa vụ công dân trong các lĩnh vực của đời sống xã hội, về tổ chức bộ


máy nhà nước XHCN Việt Nam, về trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm
thực hiện các quyền của công dân.
- GDĐĐ thông qua hoạt động GDNGLL: giúp củng cố, mở rộng và khơi sâu
các hiểu biết về chuẩn mực đạo đức, hình thành những kinh nghiệm đạo đức, rèn
luyện kỷ xảo và thói quen đạo đức thông qua nhiều hình thức tố chức đa dạng: như
hái hoa dân chủ; hội diễn văn nghệ; thi làm báo tường; thi kê chuyện; trò chơi, ...
1.3.2. Mục tiêu, nội dung quản lý công tác GDDD cho HS THCS
1.3.2.1. Mục tiêu quản lý công tác GDĐĐ cho HS THCS

Mục tiêu của quản lý công tác GDĐĐ cho HS là làm cho quá trình GDĐĐ vận
hành đồng bộ, hiệu quả đê nâng cao chất lượng GDĐĐ. Mục tiêu quản lý công tác
GDĐĐ bao gồm;
* về nhận thức. Giúp cho mọi người, mọi người lực lượng có liên quan có nhận

thức đúng đắn về tầm quan trọng của hợat động quản lý GDĐĐ, nắm vững quan điểm
của Chủ nghĩa Mác Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề phát triển con người
toàn diện hay nói cách khác: Hiệu trưởng phải có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục
để mọi người... nhận thức đúng đắn về vai trò và tầm quan trọng của đạo đức và
GDĐĐ cho thế hệ trẻ nói chung và học sinh THCS nói riêng.
* về thái độ: Giúp cho mọi người biết ủng hộ những việc làm đúng, đấu tranh

với những việc làm trái pháp lụât và trái với truyền thống lễ giáo, đạo đức dân tộc
Việt Nam, có thái độ đúng đắn với hành vi của bản thân, với họat dộng quản lý
GDĐĐ.
* về hành vi: Từ nhận thức thái độ đồng thuận, thu hút mọi người tích cực tham

gia công tác GDĐĐ cũng như hỗ trợ công tác quản lý GDĐĐ đạt hiệu quả.
Tóm lại, mục tiêu quản lý công tác GDĐĐ là làm cho quả trình GDĐĐ tác động đến