Nâng cao chất lượng học tập môn ngoại ngữ (Tiếng Anh) cho sinh viên trường Đại học

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

TIỂU LUẬN MÔN HỌC

LÍ LUẬN DẠY HỌC HIỆN ĐẠI

Giảng viên phụ trách: PGS. TS. Nguyễn Thị Phương Hoa
Học viên:

Tô Thị Phương Lan
Cao học quản lý giáo dục K9.01

Hà Nội – 2010


Hạn nộp bài theo qui định: ngày 26 tháng 02 năm 2011
Thời hạn nộp bài:

ngày 25 tháng 02 năm 2011

Nhận xét của giảng viên chấm bài:

Điểm: ...................

Giảng viên (kí tên): ........................

2


Đề tài tiểu luận: Nâng cao chất lượng học tập môn ngoại ngữ (Tiếng Anh)

cho sinh viên trường Đại học Điện lực.
Trong thời đại hiện nay, ngoại ngữ là không thể thiếu đối với đời sống của
chúng ta. Chúng ta ra đường, xem tivi, đọc báo, vào internet, sử dụng các thiết bị
máy móc, tiếp xúc với người nước ngoài… đâu đâu cũng thấy ngoại ngữ đủ các
thứ tiếng. Trong cơ chế mở cửa của Nhà nước ta hiện nay không thể thiếu chiếc
cầu nối - ngoại ngữ trong giao lưu quốc tế. Trong tất cả các ngoại ngữ đang được
dùng làm môn học cho các trường phổ thông, cao đẳng và đại học thì tiếng Anh
chiếm vị trí cao. Vì thế ngoại ngữ từ lâu đã trở thành môn học bắt buộc trong hầu
hết các trường học ở Việt Nam. Trong tiểu luận này tôi chỉ đề cập về môn Tiếng
Anh. Với sinh viên Đại học Điện lực cũng không là ngoại lệ. Là một trường đại
học khối kỹ thuật (tuy nhiên trường mới mở thêm 2 ngành thuộc khối kinh tế),
nên việc học Tiếng Anh trước nay đều bị coi nhẹ, sinh viên học với tinh thần đối
phó và không mấy hào hứng với môn học này. Đặc biệt với nhiều sinh viên học
môn ngoại ngữ còn bị coi là một cực hình. Vậy làm thế nào để nâng cao chất
lượng học tập môn ngoại ngữ cho sinh viên? Đó là câu hỏi cho rất nhiều giáo
viên và những người làm công tác quản lý. Ở bài viết này tôi muốn trình bày một
số quan điểm cá nhân nhằm góp phần đưa chất lượng học tập môn ngoại ngữ của
sinh viên đại học Điện lực đạt kết quả cao.
Trước hết, chúng ta cần tìm hiểu chương trình học tập môn ngoại ngữ của
sinh viên. Đây là chương trình học theo giáo trình nước ngoài được biên soạn lại
cho phù hợp với từng hệ đào tạo của Trường (Hệ Đại học, Cao đẳng và Trung
cấp). Vì vậy có thể coi đây là giáo trình học tập Tiếng Anh chuẩn. Trong chương
trình học tập môn ngoại ngữ được chia ra làm 2 phần là ngoại ngữ chung và
ngoại ngữ chuyên ngành. Ở môn ngoại ngữ chung, sinh viên được học ngữ pháp,

3


rèn luyện bốn kỹ năng (nghe + nói + đọc + viết) và được các thầy cô có chuyên
môn ngoại ngữ giảng dạy. Còn ở môn ngoại ngữ chuyên ngành sinh viên được

các thầy cô thuộc Khoa chuyên môn giảng dạy.
Dạy và học ngoại ngữ ở các trường kĩ thuật cần được quan tâm và hoàn
thiện trên cơ sở tính đến đặc thù không chuyên. Vấn đề đặt ra là cần tìm được
các phương pháp và tài liệu phù hợp cho sinh viên các trường kĩ thuật.
Từ lâu nay chúng ta vẫn thường nghe nói đến thuật ngữ “đổi mới phương
pháp dạy học”. Vậy phải đổi mới như thế nào, việc áp dụng cho từng đối tượng
như thế nào là phù hơp nhằm nâng cao chất lượng học môn Tiếng Anh cho sinh
viên trường kĩ thuật? Đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá học tập,
kiểm định và đánh giá các cơ sở giáo dục là giải pháp rất quan trọng nâng cao
chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, lâu nay hệ thống các trường đại học Việt Nam
vẫn chưa có "chuẩn" chung thế nào là dạy tốt ở bậc đại học để định hướng hoạt
động giảng dạy.
Trong môi trường không chuyên, dạy và học ngoại ngữ là cả một vấn đề
nếu không nói là nan giải. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở
trường Đại học Điện lực là đa dạng và nhiều lúc chưa được định hướng rõ ràng.
Dạy và học ngoại ngữ cần được xem như một lĩnh vực khoa học và thực hành sư
phạm đặc thù, là cơ sở cho việc hình thành các phương pháp và nguyên tắc có
hiệu quả. Vấn đề đặt ra là phải hoàn thiện các kĩ năng kĩ xảo mà sinh viên chưa
có hoặc thiếu. Ở đây phương tiện kĩ thuật và sử dụng hợp lí chúng đóng vai trò
hết sức quan trọng, sẽ nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy và học ngoại ngữ
trong tất cả các lĩnh vực hoạt động nghe, nói, đọc, viết.
Khi học môn ngoại ngữ chung, có rất nhiều sinh viên tỉnh lẻ hoặc ở những
miền quê, nơi mà ở phổ thông dường như việc dạy và học ngoại ngữ rất kém, đã
thể hiện việc học ngoại ngữ của mình yếu hơn hẳn các bạn cùng lớp. Điều này

4


thể hiện ở việc sinh viên rụt rè phát biểu, khă năng giao tiếp bằng Tiếng Anh
kém. Vấn đề cần giải quyết ở đây là người giáo viên phải biết tạo môi trường học

tập vui vẻ, thoải mái giữa thầy và trò, biết kết hợp học với hành thì mới giúp sinh
viên vượt qua được rào cản ban đầu. Từ đó mới cuốn hút sinh viên tham gia
hứng khởi vào bài học.
Trong quá trình học và giảng dạy ngoại ngữ người học trò đóng vai trò
trung tâm. Các qui trình và phương pháp học ngoại ngữ cần được tiến hành theo
từng bước, nghĩa là từ suy nghĩ đến lời nói, học trúng, nhanh, nhiều và kết hợp
học có ý thức và ngẫu nhiên. Phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh: Tức
là phải nhắm tới nhu cầu nhận thức; Hứng thú học tập; Động cơ và xu hướng
hoạt động. Điều này được biểu hiện ở việc học sinh khao khát, tự nguyện tham
gia trả lời các câu hỏi của GV, bổ sung câu trả lời của bạn, phát biểu ý kiến của
mình về vấn đề nêu ra; học sinh thắc mắc, yêu cầu giải thích cặn kẽ những vấn
đề trình bày chưa rõ; học sinh chủ động vận dụng linh hoạt những kiến thức, kĩ
năng đã học để nhận thức vấn đề mới; học sinh mong muốn được đóng góp
những thông tin mới từ những nguồn khác có khi vượt ngoài phạm vi bài, môn
học.
Học ngoại ngữ là có thể học mọi lúc, mọi nơi. Các kĩ năng nghe, nói, đọc,
viết và suy nghĩ bằng ngoại ngữ được thể hiện cụ thể qua phương pháp dạy ngoại
ngữ. Ở đây hoạt động lời nói tích cực là rất cần thiết. Như phương pháp giảng
dạy hiện đại đã khẳng định: "Việc thực hiện phương pháp giao tiếp đòi hỏi sự kết
hợp chặt chẽ giữa kĩ năng và kĩ xảo lời nói, sử dụng "tâm lí nhân cách"
(M.Gala). Các phương pháp thường được sử dụng là nhập vai nhân vật, nói theo
chủ đề, trả lời câu hỏi, nêu tình huống theo vấn đề , giải các câu đố, bài khó. Nếu
chọn được những mẫu câu, dạng bài thích hợp với chủ đề tương ứng và kèm theo
tài liệu trực quan thì hiệu quả bài học sẽ tăng rõ rệt.

5


Trường Đại học Điện lực mấy năm gần đây đã có những hoạt động thiết
thực nhằm nâng cao chất lượng học tập môn ngoại ngữ như mở câu lạc bộ Tiếng

Anh (English Club), thi Olympic Tiếng Anh, thi hùng biện Tiếng Anh... Những
hoạt động này tạo cho sinh viên một sân chơi mới không những giúp sinh viên
yêu thích môn Tiếng Anh mà còn giúp sinh viên nâng cao khả năng giao tiếp
bằng Tiếng Anh. Bên cạnh đó, các thầy cô luôn áp dụng phương pháp dạy đi
kèm với trực quan sinh động như tranh vẽ, ảnh, báo ...
Ở trên lớp, giáo viên nên áp dụng phương pháp dạy học theo tình huống:
tức là giáo viên đưa ra tình huống để sinh viên giải quyết vấn đề theo tình huống
( tìm hiểu và ứng dụng các kiến thức). Phương pháp này tạo cho người học khả
năng trình bày những điều đã học và suy nghĩ về điều đó; đồng thời tạo điều kiện
để người học có thể trao đổi lẫn nhau và trao đổi với giáo viên. Với việc lựa
chọn hình thức dạy học này giáo viên nên tìm những chủ đề mới mẻ, có kiến
thức sâu rộng về các vấn đề xã hội khác như tìm hiểu thêm về các nền văn hoá,
các vấn đề xã hội gay cấn đang xảy ra... nhằm khuyến khích trí tò mò, phát biểu
trao đổi nhiệt tình của sinh viên.
Một hình thức nữa rất hiệu quả đối với học ngoại ngữ đó là học theo hình
thức nhóm. Học theo nhóm có một số ý nghĩa như sau: Tăng tính chủ động tư
duy, sự sáng tạo và khả năng ghi nhớ của học sinh trong quá trình học tập; Tăng
thêm hứng thú học tập đối với người học; Giúp học sinh phát triển các kĩ năng
giao tiếp bằng ngôn ngữ; Nâng cao lòng tự trọng và sự tự tin của học sinh; Giúp
thúc đẩy những mối quan hệ cạnh tranh học tập mang tính tích cực.
Giáo viên chia lớp ra thành nhiều nhóm nhỏ, đưa ra chủ đề cho sinh viên
thảo luận. Bên cạnh đó giáo viên thường xuyên hỗ trợ, giải đáp, sửa chữa lỗi mà
các em mắc phải nhằm giúp các em nâng cao khả năng tiếp thu bài học cũng như
khuyến khích tính tích cực sáng tạo, học tập của các em.

6


Để nâng cao khả năng đọc hiểu của sinh viên, các thầy cô nên giới thiệu
nhiều sách hay bằng Tiếng Anh cho các em tham khảo, thêm vào đó thư viện

Nhà trường hàng năm luôn dành một phần không nhỏ cho việc nhập bổ sung các
đầu sách Tiếng Anh.
Trong vài năm gần đây, trường Đại học Điện lực đã mở rộng quan hệ hợp
tác với nước ngoài như mời các giáo viên người nước ngoài, tình nguyện viên
nước ngoài đến dạy thêm ngoại ngữ cho sinh viên. Nhờ áp dụng hình thức này
mà khả năng nghe nói của sinh viên tăng lên rõ rệt. Biểu hiện là việc sinh viên
ngày càng hào hứng hơn trong các hoạt động phong trào như thi học sinh giỏi
Tiếng Anh, thi hùng biện Tiếng Anh và đạt kết quả học tập rất khả quan.
Kĩ năng nghe ghi nên bắt đầu từ những bài tập mà sinh viên không những
nghe được, mà còn nhìn thấy được người nói. Cần phải chú ý đến tất cả những gì
có liên quan tới tâm lí tiếp nhận trong quá trình học ngoại ngữ.
Theo một nghiên cứu của Mỹ tỉ lệ lưu giữ thông tin trong trí nhớ như sau:
Hình thức học

Tỉ lệ lưu giữ thông tin

Đọc

10%

Nghe

20%

Nhìn

30%

Nghe + Nhìn

50%

Nói

80%

Nói + Làm

90%

Qua quá trình giảng dạy chúng tôi thấy rằng nghe ghi nên bắt đầu từ
những bài chính tả. Chính tả giúp người học quen dần với những bài tập nghe
ghi trên máy, làm giảm bớt những khó khăn về từ vựng, lỗi chính tả. Cần chú ý
nhiều hơn tới việc đưa các cụm từ mới và câu mới vào quá trình học tập một
cách tự nhiên. Phải giải quyết được ở mức tối đa mâu thuẫn giữa tính giao tiếp

7


và tính hệ thống trong bài học và trong cả quá trình giảng dạy. Tính giao tiếp đòi
hỏi sự lựa chọn các tư liệu gần với giao tiếp trên thực tế.
Việc nảy sinh mâu thuẫn giữa tính giao tiếp và tính hệ thống là đương
nhiên. Ví dụ, phần ngữ pháp cần có giao tiếp chủ yếu được thể hiện ở dạng giải
thích ngắn gọn làm cho phần hệ thống tạo thành bị phân nhỏ và ngắt đoạn. Có
thể giải quyết mâu thuẫn này bằng cách đưa vào quá trình dạy và học các bài tập
dịch từ dễ đến khó. Qua các bài tập dịch người học có thể nhận thức được sự
khác nhau và không phù hợp giữa các ngoại ngữ, khắc phục được giao thoa và
cuối cùng là nâng cao chất lượng toàn bộ quá trình dạy và học ngoại ngữ.
Ngoài những hình thức trên, nhà trường cần đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất
nhằm tạo điều kiện cho sinh viên học tập như mua sắm trang bị phòng Lab, đài,

đĩa, băng hình…. hiện đại đáp ứng nhu cầu học tập nâng cao của sinh viên. Dù
vậy, do đây là vấn đề liên quan đến tài chính nên còn nhiều hạn chế chưa được
đầu tư đúng mức.
Mục tiêu cuối cùng trong việc dạy và học ngoại ngữ của sinh viên trường
Đại học Điện lực là có thể đọc được sách chuyên môn bằng ngoại ngữ để phục
vụ cho công việc của mình. Tuy nhiên, trên thực tế điều này là rất khó khăn bởi
còn nhiều bất cập. Thứ nhất các thầy dạy ngoại ngữ chuyên ngành thường không
có bằng cấp chuyên môn ngoại ngữ chuẩn. Thứ hai, sinh viên với thời lượng học
môn ngoại ngữ rất ít khó có thể đảm bảo việc học môn này một cách bài bản.
Vấn đề đặt ra là phải đạt được mục tiêu, đặc biệt là trong thời gian hiện nay khi
chúng ta đang chuẩn bị hành trang bước sang thế kỉ XXI.
Qua theo dõi tìm hiểu tôi thấy rằng đến giai đoạn chuyển sang học ngoại
ngữ theo chuyên ngành, sinh viên phải tự tìm sách ngoại ngữ theo chuyên ngành
mình học để tham khảo dưới sự hướng dẫn của thầy, đồng thời học theo một giáo
trình nhất định. Trong một trường kĩ thuật như đại học Điện lực cần coi trọng

8


học ngoại ngữ theo chuyên ngành và cần có đầu tư thích đáng. Để đạt được chất
lượng và hiệu quả cao cần tiến hành đồng bộ quá trình kiểm tra và đánh giá, kết
hợp giữa tự kiểm tra và đánh giá một cách thường xuyên.
Hơn nữa, người giáo viên cũng nên giúp sinh viên sưu tầm các sách kỹ
thuật, sách chuyên ngành bằng Tiếng Anh, các catalogue Tiếng Anh của máy
móc… Điều quan trọng ở đây là muốn dịch chuẩn ngôn ngữ chuyên ngành thì
sinh viên phải nắm chắc kiến thức kỹ thuật. Tức là muốn học Tiếng Anh tốt thì
trước hết phải học Tiếng Việt tốt cũng như học tốt các môn chuyên ngành của
mình.
Điều cuối cùng tôi muốn trình bày là muốn nâng cao chất lượng học môn ngoại
ngữ cho sinh viên thì Nhà trường cũng cần thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ

giảng viên ngoại ngữ để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bắt kịp với đà
phát triển của xã hội. Lí do cho vấn đề này là bởi tiền thân nhà trường đi lên từ
một trường Trung cấp nên trình độ của một vài giáo viên chưa đạt chuẩn. Một
bài giảng hay, cuốn hút học sinh đòi hỏi nội dung tài liệu phong phú, nghệ thuật
truyền đạt và người giảng viên giỏi.
Như vậy, quá trình dạy và học ở môi trường không chuyên ngữ đạt hiệu
quả trong trường hợp tiến hành các phương pháp giảng dạy phù hợp cùng với
hàng loạt các nguyên tắc khác nhau để hoàn thiện kĩ năng kĩ xảo của người học
trong nghe, nói, đọc, viết đặc biệt trong đọc sách chuyên ngành bằng ngoại ngữ
đang học. Thực hiện tốt việc sử dụng các phương tiện học tập và đảm bảo được
việc thay đổi linh hoạt các phương pháp. Người giáo viên cần xác định mình là
người điều khiển quá trình dạy và học còn sinh viên chính là chủ thể cho hoạt
động ấy.

9