Chương 2 : Tổng Quan
CHƯƠNG 2
TỔNG QUAN
2.1 TỔNG QUAN VỀ NGÀNH THUỘC DA
Thuộc da là ngành sản xuất lâu đời trên thế giới cũng như ở nước ta. Nó luôn gắn bó
với ngành chăn nuôi gia súc và chế biến thòt, và đặc biệt là ngành Da giày. Chính
ngành Da giày đã thúc đẩy sự phát triển của ngành Thuộc da. Da giày là một trong
những ngành hàng chiến lược có tiềm năng lớn và có khả năng cạnh tranh với nước
ngoài trong tiến trình hội nhập.
Tháng 5/2004, kim ngạch xuất khẩu của ngành Da – Giày đạt 220 triệu USD, so với
cùng kỳ năm 2003 bằng 105,8%. Dự kiến 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu của
ngành đạt 1,265 tỷ USD. EU là thò trường chính với tỷ trọng khoảng 80%, kế đến là
Hoa Kỳ, Nhật Bản, Canada và các nước khác.
Mục tiêu đối với sản phẩm giày dép Việt Nam : xuất khẩu vào EU tăng trưởng
nhanh về khối lượng và kim ngạch xuất khẩu ; sau khi Hiệp đònh Thương mại Việt - Mỹ
được ký kết cố gắng đẩy mạnh xuất khẩu vào thò trường Mỹ ( năm 2003 kim ngạch đạt
305.28 triệu USD ) ; dự kiến đến 2010 giày dép Việt Nam sẽ tăng tỷ lệ xuất khẩu vào
Nhật và các nước Đông Á.
Từ những thuận lợi trên của ngành Da – Giày dẫn đến sự phát triển không ngừng
của ngành Thuộc da để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và những đòi hỏi ngày càng
cao của khách hàng. Ngành Thuộc da nước ta ngày nay đã không còn lạc hậu như trước
với các loại da kém chất lượng mà thay vào đó là những công nghệ hiện đại để thuộc
các loại da cao cấp nhập từ nước ngoài đáp ứng nhu cầu dùng hàng “xòn” của các nước.
Thuộc da : có nghóa là làm thay đổi da động vật sao cho bền nhiệt, không cứng
giòn khi lạnh, không bò nhăn và thối rữa khi ẩm và nóng. Tùy theo mục đích sử dụng
mà da được thuộc ở các điều kiện môi trường, công nghệ và hóa chất, chất thuộc khác
nhau. Nguyên liệu chính sử dụng cho công nghiệp thuộc da là da động vật như da bò,
da cừu, da lợn …
Trang 3
Chương 2 : Tổng Quan
Hình 2.1 – Sơ đồ công nghệ thuộc da
Bảo quản
Rửa, hồi tươi
Tẩy lông, ngâm vôi
Xén diềm, nạo thòt và xẻ
Khử mỡ, tẩy nhờn
Tẩy vôi, làm mềm
Ép nước, ty, bào
Thuộc crôm
Thuộc lại, nhuộm ăn dầu
Làm xốp
Ép sấy, xén mép,
hoàn thiện, đánh bóng
Ăn dầu
Ủ, ép
Ty, sấy, nén
Thuộc tannin
Sản phẩm da cứng
Da nguyên liệu
Sản phẩm da mềm
Trang 4
Chương 2 : Tổng Quan
Cấu trúc của da động vật :
Gồm 4 lớp : lớp ngoài cùng là lớp lông, lớp tiếp theo là biểu bì ( epidermis ), kế đó
là lớp bì cật ( corium ) có cấu tạo từ các protein dạng sợi như sợi collagen, elastin và
lớp cuối cùng là lớp bạc nhạc, mỡ.
Trong 4 lớp trên chỉ có lớp thứ 3 là lớp cật được sử dụng cho thuộc da. Các lớp khác
được tách ra khỏi lớp cật bằng các quá trình cơ học, hóa học ( giai đoạn tiền xử lý da ).
Lớp da cật được thuộc bằng các chất thuộc như tanin, crôm để chuyển hóa da sống
thành da thành phẩm có độ bền, không bò phân hủy trong điều kiện bình thường.
Công nghệ thuộc da gồm các bước sau :
Bảo quản bằng cách ướp muối hay sấy khô ( thông thường dùng phương pháp
ướp ).
Hồi tươi để lấy lại lượng nước đã mất trong quá trình bảo quản, thường sau hồi
tươi lượng nước trong da chiếm từ 70 – 80%.
Ngâm vôi, tẩy lông dùng vôi và Na
2
S với mục đích thủy phân các protein xung
quanh chân lông làm cho chân lông lỏng ra, mềm đi và dễ tách ra khỏi da.
Xén diềm, nạo thòt bằng phương pháp cơ học để tách phần lông còn lại, diềm và
thòt bạc nhạc, sau đó xẻ da và xén tỉa.
Khử vôi, làm mềm da với mục đích tách lượng vôi dư còn lại trong da để tránh
hiện tượng làm cứng da và làm cho hóa chất thuộc dễ xâm nhập vào da.
Làm xốp là tạo môi trường pH thích hợp để các chất thuộc dễ khuếch tán vào da
và liên kết với các phân tử collagen.
Thuộc da là dùng hóa chất thuộc như tanin (tanin nhân tạo hay tanin tự nhiên)
và hợp chất crôm đưa vào da, cố đònh trong cấu trúc của collagen làm cho da
không bò thối rữa và có những tính chất cần thiết phù hợp với mục tiêu sử dụng.
Thuộc crôm đòi hỏi quá trình ngâm vôi lâu hơn và quá trình làm mềm da ngắn
hơn là thuộc tanin. Hóa chất thuộc là các muối crôm (III) như Cr
2
(SO
4
)
3
,
Trang 5
Chương 2 : Tổng Quan
Cr(OH)SO
4
, Cr(OH)Cl
2
. Nồng độ muối crôm trong dung dòch thuộc thường là
8%, tương ứng với 25 – 26% Cr
2
O
3
.
Môi trường thuộc có pH = 2.5 – 3; thời gian thuộc từ 4 – 24 h. Thuộc crôm
thường để sản xuất da mềm. Thuộc tanin thường để sản xuất da cứng. Tanin
thảo mộc được tách chiết từ các nguồn thực vật như thông, tùng, sồi … Tanin
nhân tạo hay syntan là phức chất của phenolsunphonicaxit formaldehit. Thời
gian thuộc tanin thường kéo dài vài tuần có khi đến vài tháng tùy theo yêu cầu
chất lượng da.
Da sau khi thuộc được ủ để cố đònh chất thuộc vào da và ép để tách nước. Sau
đó được làm mềm bằng dầu thực vật hay dầu động vật, ty để làm mất nếp nhăn,
nén cho da phẳng và sấy cho da khô, tiếp theo da được đánh bóng và nhuộm
bằng thuốc nhuộm để tạo màu theo yêu cầu sử dụng da.
Trang 6
Chương 2 : Tổng Quan
2.2 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY THUỘC DA ĐẶNG TƯ KÝ
2.2.1 Giới thiệu chung về công ty
Tên công ty: CÔNG TY TNHH THUỘC DA ĐẶNG TƯ KÝ
Đòa chỉ: 41/11 Âu Cơ P.9, Q.TB
Xưởng thuộc da của công ty nằm ở lô A23, đường số 2 thuộc Khu công nghiệp Lê
Minh Xuân, Thành phố Hồ Chí Minh.
Số lượng nhân viên : 50 người
Với qui trình công nghệ thuộc da khá tiên tiến cùng nguồn nguyên liệu cao cấp
được nhập từ Mỹ, chủ yếu là da muối ( da bò, da cừu ) công ty chuyên cung cấp các
loại da thành phẩm cao cấp phục vụ cho giày dép xuất khẩu. Công suất trung bình hiện
nay vào khoảng 80 – 100 tấn/tháng. Giá trung bình một tấm da bò nhập khẩu khoảng
50 USD.
Công ty trước đây nằm trong làng nghề thuộc da ở phường 9, quận Tân Bình, qui
mô không lớn lắm. Từ khi đất nước mở cửa, nền kinh tế phát triển, người dân có nhu
cầu dùng hàng cao cấp ngày càng tăng. Do đó công ty đã kòp thời đón đầu thò trường và
quyết đònh mở rộng hoạt động kinh doanh, nhập khẩu da bò từ Mỹ về với chất lượng da
tốt để sản xuất các sản phẩm cao cấp. Hiện tại công ty đang đầu tư xây dựng hệ thống
xử lý nước thải thuộc da góp phần bảo vệ môi trường.
Trang 7