Bài giảng bài mở đầu về phương trình đại số 8 (3)

Bài giảng đại số lớp 8
Bài 1 – Tiết 41:

MỞ ĐẦU VỀ PHƯƠNG TRÌNH


Chương III:PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT Ẩn

§1:Mở đầu về phương trình
A.Mục tiêu:
HS hiểu được khái niệm Pt và các thuật ngữ:vế trái,vế
phải,nghiệm của phương trình,tập nghiệm của Pt.HS hiểu và biét
cách sử dụng các thuật ngữ cần thiết khác để diễn đạt bài giải Pt.
HS hiểu khái niệm giải Pt,bước đầu làm quen và biết cách sử
dụng quy tắc chuyển vêa và quy tắc nhân,biết cách kiểm tra một
gía trị của ẩn co phải là nghiệm củ Pt không.
HS bước đầu hiểu khái niệm hai Pt tương đương
B.Chuẩn bị:
GV: giáo án điện tử,sách giáo khoa.
HS:sách giáo khoa.
C. Tiến trình dạy học:


Chương III: PHƯƠNG TRÌNG MỘT ẨN
Bài toán cổ:
Vừa gà,vừa chó
Bó lại cho tròn
Ba mươi sáu con
Một trăm chân chẵn
Hỏi có: bao nhiêu gà
bao nhiêu chó?

Bài toán,tìm x,biết:

22 gà
14 chó

Hai bài toán này có liên với nhau?

2x +4( 36 – x) =100


§1: Mở đầu về phương trình

X được gọi là gì?
Hệẩn
thức này được gọi là
1. Phương trình một
gì?
Bài toán,tìm x,biết:

2x + 5 = 3( x – 1 ) + 2

X chưa biết

Cái gì chưa
biết?
Pt với ẩn số x(ẩn x)

X được gọi là ẩn

2
2
VT= 2x + 5
vế
vế
Ptvế:
Pt:2x + 5 = 3(x – 1) + 2 gồm hai
Pt
có
VP= 3(x – 1) + 2
Ta gọi Pt trên là Pt một ẩn x đều
Gì
chứa
đặc
Em nào có thể
Tổng quát: Phương trình một biến
ẩnbiệt?
x có dạng:
cho cô VD?
x
A(x) = B(x)
Trong đó: VT= A ( x )
VP= B( x )
VD1: a)2x + 1 = x
b) 2t + 5 = 3(4 – t) – 7

(ẩn x)
(ẩn t)

?
?1

Pt này: 3x + y = 5x – 3 có
phải là Pt một ẩn?

Không phải vì có
hai ẩn khác nhau:
x và y

Hãy cho ví dụ về:
a) Phương trình với ẩn y
VT,VP?
VT= y+3
y + 3 = 1- 5y
VP= 1–5y
b) Phương trình với ẩn u
0,2u + 0,4 = 0,8u VT=0,2u+0,4
VP= 0,8u


?2

Khi x = 6 tính giá trị mỗi vế của Pt:
2x + 5 = 3(x – 1) + 2

Giải:
Thay x = 6 vào hai vế của Pt
Ta có:

VT = 2x + 5
=2.6 + 5
= 17
VP = 3( x – 1) + 2
= 3( 6 – 1) +2 = 17
VT = VP

So sánh
Giá trị
VT,VP?

Ta nói x= 6 thõa mãn Pt hay x= 6 là nghiệm đúng của Pt
Gọi x= 6 là một nghiệm của Pt trên.


?3

Cho Pt: 2(x + 2) – 7 = 3 – x

a) x= -2 có thõa mãn Pt?

b) x= 2 có là nghiệm của Pt?
Giải:

a)Thay x= -2 vào hai vế Pt
Ta có: VT=2(x + 2) – 7
=2(-2 + 2) – 7
= -7
VP=3 – x
=3 –( -2)

=5
VT ≠ VP
Vậy x= -2 không thõa mãn Pt
đã cho.

b)Thay x= 2 vào hai vế của
Pt ta có: VT= 2(x + 2)
= 2(2 + 2)-7
=1
VP= 3 – x
= 3 -2
=1
VT ≠ VP
Vậy x= 2 là một nghiệm của Pt
đã cho.


VD 3: Hãy tìm nghiệm của các Pt sau:
a) x= 7
Pt có nghiệm duy nhất: x =7
b) 2x = 1
Pt có 1nghiệm: x= ½
c) x2 – 1 = 0
Pt có 2nghiệm:x=-1;x=1vìx2-1=(x-1)(x+1)
d) x2= -1
Pt không có nghiệm nào:vì x2≥0;-1≤0
e) 2x+2=2(x +1) Pt có vô số nghiệm vì: 2(x+1)=2x+1
(hai vế Pt có cùng một biểu thức)
Vậy một Pt có
thể là

cómột
baosốnào đó)cũng là một
Chú ý: a)Hệ thức x= m (m
Pt một ẩn,và m lànhiêu
nghiệm duy nhất của nó.
nghiệm?
b)Một Pt cóthể có một nghiệm, hai nghiệm, ba
nghiệm,…,nhưng cũng có thể không có
nghiệm nào (vô nghiệm) hoặc có vô số nghiệm.


2. Giải phương trình
Tập hợp tất cả các nghiệm của Pt được gọi
là tập nghiệm của Pt đó và thường được
Kí hiệu là: S={…}
VD 4: Pt: x=5 có tập nghiệm là S= { 5 }
Pt: x2 – 1 = 0 có tập nghiệm là S= { -1;1 }
?4 Điền vào chỗ trống (…)
a)Pt x= 2 có tập nghiệm là S = {…}2
b)Pt vô nghiệm có tập nghiệm là S =… Ø
Khi bài toán yêu cầu giải một Pt,ta phải tìm tất cả các
nghiệm của Pt đó (hay tìm tập nghiệm)
▲Cách viết sau đúng hay sai
a) x2 =1 có tập nghiệm là S= {1}
Sai vì S={ -1;1 }
b) x2 =-1 có tập nghiệm là S={ -1} Sai vì S= Ø


3. Phương trình tương đương
VD 5: Hãy tìm tập nghiệm của các Pt sau:

Em
HaicóPtnhận
có
a) x + 1= 0
Có S={ -1 }
xétcùng
gì vềtậptập
b) x= -1
Có S’={ -1 }
nghiệm
của
nghiệm
Định nghĩa: Hai Pt có cùng tập nghiệm2Pt
gọinày?
là
hai Pt tương đương

?

Hai Pt sau có tương với nhau không?
Pt: x – 2 = 0
Pt: x = 2
Là hai Pt tương đương vì có cùng tập nghiệm:S={ 2 }
Để chỉ hai Pt tương đương ta dùng kí hiệu: 

VD 6: x – 2 = 0  x = 2


5. Luyện tập
Bài 1:

Với mỗi Pt sau hãy xét xem x=-1 có là nghiệm
của nó không?
a)4x – 1 = 3x – 2
b)x + 1 = 2(x - 3)

Lưu ý:với mỗi Pt ta nên tính kết quả từng vế rồi so sánh

Gải:
a)Thay x= -1 vào 2 vế của Pt
Ta có: VT=4x-1=4(-1)-1=-5
VP=3x-2=3(-1)-2=-5
VT=VP
Vậy x=-1 là nghiệm của Pt
đã cho

b)Thay x=-1vào 2 vế của Pt
Ta có: VT=x+1=(-1)+1=0
VP=2(x-3)
=2(-1-3)= -5
VT≠VP
Vậy x=-1 không phải là
nghiệm của Pt đã cho.


Bài 5: Hai Pt x = 0 và x(x-1) = 0 có tương đương không
? vì sao ?

Giải:
Pt x=0 có S= { 0 }

Pt x(x-1)=0 có S’= { 0;1 }
Vì S ≠ S’
Vậy hai Pt này không tương đương

Hướng dẫn về nhà:
Các em cần nắm vững khái niệm Pt một ẩn,thế nào là
nghiệm của Pt,tập nghiệm của Pt,hai Pt tương đương.
Làm các bài tập còn lại


TIẾT HỌC
ĐẾN ĐÂY LÀ
KẾT THÚC.