Bài giảng bài các hiện tượng bề mặt của chất lỏng vật lý 10 (4)

BÀI 37
CÁC HIỆN TƢỢNG BỀ MẶT
CỦA CHẤT LỎNG


Nhận xét hình dạng của
giọt nước trên lá và giải
thích.


II. HIỆN TƢỢNG DÍNH ƢỚT.
HIỆN TƢỢNG KHƠNG DÍNH ƢỚT
Thí nghiệm 2
Dự đốn hình
dạng của giọt
nước trên bản
thủy tinh trong
hai trường hợp
trên


II. HIỆN TƢỢNG DÍNH ƢỚT.
HIỆN TƢỢNG KHƠNG DÍNH ƢỚT
 Trường hợp 1: nước dính ướt thủy tinh.

 Trường hợp 2: nước khơng dính ướt thủy tinh.


II. HIỆN TƢỢNG DÍNH ƢỚT.
HIỆN TƢỢNG KHƠNG DÍNH ƢỚT
Trường hợp dính ướt

Mặt khum
lõm

Mặt khum lồi

Trường hợp khơng dính ướt


II. HIỆN TƢỢNG DÍNH ƢỚT.
HIỆN TƢỢNG KHƠNG DÍNH ƢỚT

Kết luận:
- Trường hợp dính ướt: do Fr-l >Fl-l => mặt
chất lỏng có dạng mặt khum lõm.
- Trường hợp khơng dính ướt: do Fr-l < Fl-l
=> mặt chất lỏng có dạng mặt khum lồi.


II. HIỆN TƢỢNG DÍNH ƢỚT.
HIỆN TƢỢNG KHƠNG DÍNH ƢỚT
Ứng dụng

Tuyển quặng


II. HIỆN TƢỢNG DÍNH ƢỚT.
HIỆN TƢỢNG KHƠNG DÍNH ƢỚT
Ứng dụng

Bọt khí

Khống có ích
Bẩn quặng

Tuyển quặng


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN
Thí nghiệm 3

a. Dụng cụ
 Các ống thủy tinh hở hai đầu, có
bán kính trong nhỏ và khác nhau
 Một chậu nước nhuộm màu.
b. Tiến hành
 Nhúng thẳng đứng các ống thủy tinh vào chậu
nước.


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN
-Mức nước bên trong các
ống dâng cao hơn mức
Songồi
sánh mức
nước bên
ống.
nước bên trong
-Ống có các
đường

ống kính
với
nhau
và thì
vớimức
trong càng
nhỏ
mứccàng
nước cao.
bên
nước dâng
ngồi ống?


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN
Khái niệm
 Các ống trong đó xảy ra hiện tượng mao dẫn: ống mao

dẫn.
Hiện tượng mức chất lỏng bên trong các ống có đường
kính nhỏ ln dâng cao hơn, hoặc hạ thấp hơn so với bề
mặt chất lỏng ở bên ngoài ống gọi là hiện tượng mao
dẫn.


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN
Cơng thức tính mức chất lỏng dâng lên hay hạ

xuống trong ống mao dẫn so với mặt thoáng:





4
h
 .g.d





: Hệ số căng bề mặt chất lỏng (N/m)
: Khối lượng riêng của chất lỏng (kg/m3)

d: đường kính trong của ống (m)
g : gia tốc trọng trường (m/s2)
h: Chiều cao cột chất lỏng dâng
lên hay hạ xuống trong ống so với
bên ngoài (m)


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN

Bài tập: Một ống mao dẫn có đƣờng kính trong d =
1mm, đƣợc nhúng thẳng đứng vào chậu thuỷ ngân,
thuỷ ngân hồn tồn khơng dính ƣớt thành ống.
Tính độ chênh của mực thuỷ ngân trong ống và

trong chậu. Thuỷ ngân có khối lƣợng riêng
13,6.10^3 kg/m3 và sức căng bề mặt 0,47 N/m. Lấy
g = 10 m/s2.


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN

Áp dụng công thức:

4
4.0.47
h

 0.014(m)
3
.g.d 13, 6.10 .0.001


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN
Ứng dụng

Cây hút nước

Giấy thấm hút mực


III. HIỆN TƢỢNG MAO DẪN
Ứng dụng

Bấc đèn hút dầu

Phiếu học tập
Ghép nội dung ở cột bên trái với nội dung tƣơng ứng ở cột bên
phải để thành một câu có nội dung đúng.
1. Hiện tượng giọt nước bị co tròn lại và hơi dẹt
xuống khi rơi xuống mặt bản nhơm có phủ lớp
nilon mỏng là do

2. Hiện tượng giọt nước khơng bị co trịn lại mà
chảy lan rộng ra khi rơi trên mặt thủy tinh là do
3. Phần bề mặt thống chất lỏng ở sát thành bình bị
uốn cong do hiện tượng dính ướt hoặc hiện tượng
khơng dính ướt tạo thành
4. Hiện tượng mực chất lỏng trong ống nhỏ dâng
cao hơn mặt thống của chất lỏng bên ngồi ống
(do dính ướt) hoặc thấp hơn bên ngồi ống (do
khơng dính ướt) gọi là

a) mặt khum (lõm
hoặc lồi).

b) hiện tượng mao
dẫn.
c) hiện tượng dính
ướt của chất lỏng.
d) hiện tượng khơng
dính ướt của chất
lỏng

Đáp án: 1 – d
2–c
3–a
4–b


CÁC HIỆN TƢỢNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG (tiết 2)
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG KHƠNG DÍNH ƯỚT

- Hiện tượng dính ướt: Fr-l < Fl-l => Mặt chất lỏng có dạng
mặt khum lõm.

- Hiện tượng khơng ướt: Fr-l > Fl-l => Mặt chất lỏng có dạng
mặt khum lồi.
* Ứng dụng: Cơng nghệ tuyển khống.
III. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN

- Ống mao dẫn: Các ống trong đó xảy ra hiện tượng mao dẫn
gọi là các ống mao dẫn.
- Hiện tượng mao dẫn: là hiện tượng mức chất lỏng bên trong
các ống có đường kính trong nhỏ ln dâng cao hơn,
hoặc hạ thấp hơn so với bề mặt chất lỏng ở bên ngoài ống.
* Ứng dụng:
- Bấc đèn
- Cây xanh dẫn nước từ rễ lên trên cành lá.


CẢM ƠN QUÝ THẦY
CÔ VÀ CÁC EM !!!