Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả tưới vùng nguyên liệu dứa đồng dao, thị xã tam điệp, tỉnh ninh bình

1

CH

NG 1: T NG QUAN CÁC V N
CÔNG TÁC T

d a

1.1. M t s khái ni m v t
N

v i đ i s ng c a con ng
đ

I

i, qu n lý t

c là m t y u t không th thi u đ

i và hi u qu t

nông nghi p s n xu t ra l

i đ i v i cây

c đ i v i s s ng nói chung và đ i

i nói riêng. Ngoài vi c n

c trong đ i s ng hàng ngày c a con ng

V HI U QU

i, n

c là y u t không th thi u
c còn ph c v cho phát tri n

ng th c, ph c v cho s phát tri n công nghi p, giao

thông v n t i… và các ngành kinh t khác. Ngành tr ng tr t trong nông nghi p có
yêu c u v c p n

c r t l n và r t quan tr ng nh m đáp ng đ y đ yêu c u v n

cho các lo i cây tr ng đ cây tr ng phát tri n t t và cho n ng su t cao.
đ

c yêu c u dùng n

c

xác đ nh

c đó, chúng ta ph i nghiên c u, tính toán yêu c u n

cc a

t ng lo i cây tr ng trong nh ng đi u ki n c th nh m tìm ra m t ch đ cung c p

n

c thích h p trong su t quá trình sinh tr
T

ng c a cây tr ng.

i là m t v n đ trong công tác đi u ti t n

th a mãn yêu c u v n

c trong quá trình sinh tr

c m t ru ng, nh m cung c p
ng c a cây tr ng. Trong đi u

ki n t nhiên nh t đ nh nh th i ti t, khí h u, th nh

ng, đ a ch t th y v n, đ i v i

m t s lo i cây tr ng nh t đ nh s có m t yêu c u v cung c p n
đ t

i nh t đ nh g i là ch đ t

c theo m t ch

i.

D a là cây tr ng có kh n ng ch u h n r t cao, d tr ng và không kén đ t. Vì

th , d a đ

c tr ng r ng rãi

nhi u vùng sinh thái và trên nhi u lo i đ t khác nhau

c a vùng nhi t đ i. Khác v i các cây tr ng nhi t đ i khác, cây d a đ
đi u ki n canh tác ch y u nh n
đ

c tr i, các công trình nghiên c u t

c tr ng trong
i cho d a ít

c quan tâm nh các cây n qu khác. Tuy nhiên, khi nhu c u tiêu dùng và xu t

kh u d a sang các n
ch t l

c phát tri n, các n

ng d a xu t kh u ngày càng đ

đáp ng. T

in

c ôn đ i ngày càng cao, thì n ng su t và
c các n

c s n xu t d a quan tâm đ u t

c là m t bi n pháp tích c c đ t ng n ng su t, ch t l

ng, quy


2

đ nh trong ch bi n và m u mã s n ph m đáp ng yêu c u xu t kh u và t ng giá tr
xu t kh u c a cây d a.
1.2. Vai trò, ch c n ng c a công tác t
ng Giao, th xã Tam i p, t nh Ninh Bình
1.2.1. Vai trò, ch c n ng c a công tác t

i đ i v i vùng nguyên li u d a
i đ i v i cây d a

Cây d a có th s ng qua kh i th i gian dài khô c n do kh n ng gi n
c a nó trong lá. Tuy nhiên, cây d a nh y c m v i s thi u n
gian sinh tr
thi u n

ng sinh d

ng, khi kích th

c

c, đ c bi t trong th i

c và đ c đi m qu đ

c xác đ nh. S

c làm ch m l i s phát tri n, ra hoa và k t trái.
H th ng r c a cây d a nông và th a. Trong đ t sâu, chi u dài l n nh t c a

r có th kéo dài đ n 1m nh ng r th
tiên, nh th thông th
cho cây d a
d a n nông. T

n

ng 100% n

chi u sâu 0,3 đ n 0,6m đ u

ng t p trung
cđ

c h p th . Theo nghiên c u t

cho th y cây d a c n ánh sáng và t
in

in

in

c

c đ nh k do b r

c không ch ti n hành trong các tháng mùa khô mà ngay c

trong nh ng th i k khô h n c c b trong mùa m a. Trong th i k khô h n th c
hi n t

i t 4-6 l n, v i chu k t

i t 20-25 ngày s làm t ng n ng su t d a rõ r t.

Qu d a ch a kho ng 80 đ n 85% l
có tác đ ng đ n t l đ
t

i th

ng n

c và 10 đ n 14% đ

ng/axit, đ c bi t trong th i gian tr

ng xuyên nhi u gi m hàm l

ng đ

ng c a dinh d

c khi thu ho ch khi

n qu c gia c a Nigêria đã ti n

ng v i 4 m c nit khác nhau (0; 100; 150

và 200 kg/ha), 4 m c kali (0; 100; 150 và 200 kg/ha) và 4 m c x lý t
(0; 3; 7 và 14 ngày t

i

ng, s xu t hi n b nh n m t ng lên.

Tháng 12 n m 1987, Vi n nghiên c u làm v
hành nghiên c u nh h

ng. T

i 1 l n) trong quá trình sinh tr

i khác nhau

ng và n ng su t c a gi ng

d a Cayen. T ng l n t

i đã làm t ng tham s v lá, nh chi u dài lá, và s ngày ra

hoa đ t 50%. Tr ng l

ng quá d a l n nh t khi bón N = 150 kg/ha, K = 200 kg/ha

và t

in

c 1 tu n 1 l n. Khi bón K = 200 kg/ha và N > 150 kg/ha thì n ng su t

thu ho ch gi m trong t t c các tr
Ch t l
ngu n n

ct

ng n

ct

ng h p x lý n

c.

i c ng là m t v n đ c n đ

i b nhi m m n, nhi m phèn, ô nhi m n

c quan tâm.

các khu v c

c th i công nghi p, sinh


3

ho t… thì nghiên c u nh h

ng c a ch t l

nh ng yêu c u c n thi t c n đ
t

in

h

ng n

c theo TCVN.

ng đ n sinh tr

c đ i v i cây d a là m t trong

c ti n hành nghiên c u. H u h t các nghiên c u

c c a chúng ta m i m c đ nh ch t l

ch t l

ng n
ng n

ct

i đ t tiêu chu n m c B v

m c tiêu chu n này, ch t l

ng n

c không nh

ng và phát tri n c a cây tr ng. Tuy nhiên, trong th c ti n c a

các vùng chuyên canh d a thì m c đ gia t ng nhanh chóng c a các khu công
nghi p, đô th thì v n đ ch t l

ng n

ct

is

nh h

ng nh t đ nh đ n n ng su t

d a.
n

Qua quá trình s n xu t và phát tri n di n tích tr ng d a
nhi u tr
và ng

ng h p, nhi u bài h c d n đ n s n xu t d a th t b i, n ng su t d a th p
i s n xu t d a b thua l . M t trong nh ng nguyên nhân quan tr ng là

không có đ u t n

ct

i trong th i k khô h n, đ c bi t là th i k nhu c u n

c a cây d a t ng cao l i g p đi u ki n th i ti t khô h n. Ng
có th đ t đ
t

c ta đã đ a ra

i và t

c l i, ng

c

i tr ng d a

c hi u qu kinh t cao h n m t s cây tr ng khác n u có đ u t n

c

i đúng k thu t.

1.2.2. Vai trò, ch c n ng c a công tác t
ng Giao, th xã Tam i p, t nh Ninh Bình
D ađ

i đ i v i vùng nguyên li u d a

c x p vào m t trong ba lo i cây n qu hàng đ u

v i cây chu i và cây có múi (cam, chanh, quýt và b
nên các s n ph m c a d a có th tiêu th trong n

nhiên bình th

ng cao

c và xu t kh u v i kh i l
c tr ng nhi u

ng
các

c. Theo s li u c a T ng c c Th ng kê, đ n n m

2013, t ng di n tích d a trên c n
t n, trong đó m t kh i l

c ta, cùng

i), có giá tr dinh d

l n, đem l i hi u qu kinh t cao. Nh ng n m g n đây, d a đ
vùng khác nhau trong c n

n

c đ t 37.800 ha, v i s n l

ng đ t 292.000

ng l n dùng đ ch bi n xu t kh u. Trong đi u ki n t

ng, theo đánh giá c a Vi n nghiên c u rau qu , n ng su t d a đ t t

50÷55 t n/ha (đ i v i gi ng Cayen) và t 20 ÷ 25 t n/ha (đ i v i gi ng Queen).
Khu v c mi n núi và trung du phía B c có t ng diên tích t nhiên kho ng
9,7 tri u ha trong đó di n tích tr ng cây nông nghi p chi m 10,46% (1.018.810 ha),


4

di n tích cây công nghi p, cây n qu chi m 0,5% và đ c bi t di n tích đ t ch a s
d ng chi m m t l

ng r t l n là 59,7%.

Nhìn l i l ch s phát tri n c a nông tr
th k tr

c, ho t đ ng t

in

thu t phun m a. H th ng t
c a Ti p Kh c. H

ng

ng Giao vào th p niên 80 c a

c cho cây tr ng c ng đã đ

i phun m a là h th ng t

th ng t

i cung c p n

quýt…Nh ng do hi u qu kinh t c a t

in

c th c hi n v i k

i bán di đ ng Sicma Z50-D

c cho cây

n qu

nh

c th p, nên các h th ng t

cam,

i này đã

b tháo d và chuy n cho các vùng chuyên canh cây tr ng thu c khu v c mi n
ông Nam B . T khi nông tr
t

i ch y u là nh n

công. T

in

ng chuy n sang chuyên canh cây d a, hình th c

c tr i ho c ch t

i

v

n

m b ng ph

c và thâm canh cây d a ch th c s đ

xu t kh u d a sang các n

ng pháp th

c quan tâm khi th tr

ng

c châu Âu phát tri n m nh, cây d a đã kh ng đ nh v trí

cây tr ng có hi u qu kinh t cao và là cây tr ng m i nh n c a vùng. M c dù cây
d a có kh n ng thích ng cao v i nhi u lo i đ t, có kh n ng ch u h n t t, nh ng
ch đ

m trong đ t nh h

đi u ki n t

ng r t l n đ n n ng su t và ch t l

ng d a. Khi các

i tiêu t t, n ng su t d a t ng lên đáng k so v i thông th

vai trò c a công tác t

ng. Do đó

i v i vùng nguyên li u d a là r t quan tr ng.

Chính vì v y, c n thi t ph i đ u t , phát tri n khai thác t t h th ng công
trình th y l i trong vùng d án, t ng c

ng các ph

ng pháp, k thu t t

i theo

chi u sâu đ nâng cao hi u qu kinh t thông qua vi c t ng hi u qu s d ng n

c,

t ng n ng su t d a trong khu v c.
1.3. Các v n b n pháp lu t có liên quan đ n công tác t
li u d a

i vùng nguyên

ng Giao, th xã Tam i p, t nh Ninh Bình

- Pháp l nh khai thác và b o v

công trình thu

l i s

32/2001/PL-

UBTVQH10 ngày 04/4/2001;
- Ngh đ nh s 112/2009/N -CP ngày 14/12/2009 c a Chính ph V qu n lý
chi phí đ u t xây d ng công trình;


5

- Ngh đ nh 143/2003/N -CP ngày 28/11/2003 c a Chính ph quy đ nh chi
ti t thi hành m t s đi u c a Pháp l nh khai thác và b o v công trình thu l i;Ngh
đ nh 67/2012/N -CP ngày 10/09/2012 s a đ i b sung m t s đi u c a Ngh đ nh
143/2003/N -CP;
- Ngh đ nh s 135/2005/N -CP ngày 08/11/2005 c a Chính ph V vi c
giao khoán đ t nông nghi p, đ t r ng s n xu t và đ t có m t n
s n trong các nông tr

ng qu c doanh, lâm tr

c nuôi tr ng th y

ng qu c doanh;

- Ngh đ nh s 130/2013/N -CP ngày 16/10/2013 c a Chính ph V s n
xu t và cung ng s n ph m d ch v công ích;

- Thông t s 11/2009/TT-BTC ngày 21/01/2009 c a B Tài chính H

ng

d n đ t hàng, giao k ho ch đ i v i các đ n v làm nhi m v qu n lý khai thác công
trình thu l i và quy ch qu n lý tài chính c a công ty Nhà n

c làm nhi m v qu n

lý, khai thác công trình thu l i;
- Thông t s 65/2009/TT-BNNPTNT ngày 12/10/2009 c a B Nông nghi p
và Phát tri n nông thôn H

ng d n t ch c ho t đ ng và phân c p qu n lý khai thác

công trình th y l i;
- Thông t s 56/2010/TT-BNNPTNT ngày 01/10/2010 c a B Nông nghi p
và PTNT Quy đ nh m t s n i dung trong ho t đ ng c a các t ch c qu n lý, khai
thác công trình th y l i;
- Thông t s 40/2011/TT-BNNPTNT ngày 27/05/2011 c a B Nông nghi p
và PTNT Quy đ nh n ng l c c a t ch c, cá nhân tham gia qu n lý, khai thác công
trình th y l i;
- Thông t 04/2010/TT-BXD ngày 26/5/2010 h

ng d n vi c l p và qu n lý

chi phí d án đ u t xây d ng công trình;
- Quy t đ nh S 957/Q -BXD ngày 29/9/2009 c a B Xây D ng công b
đ nh m c chi phí qu n lý d án và t v n đ u t xây d ng công trình;

6

- Quy t đ nh S 634/Q -BXD ngày 9/6/2014 c a B Xây D ng công b
Su t v n đ u t xây d ng công trình và giá xây d ng t ng h p b ph n k t c u
công trình n m 2013;
- Quy t đ nh 784/Q -BNN-TCTL ngày 21/4/2014 c a B Nông nghi p và
Phát tri n nông thôn ban hành

án nâng cao hi u qu qu n lý khai thác công trình

th y l i hi n có;
- Quy t đ nh 785/Q -BNN-TCTL ngày 21/4/2014 c a B Nông nghi p và
Phát tri n nông thôn ban hành K ho ch hành đ ng th c hi n

án nâng cao hi u

qu qu n lý khai thác công trình th y l i hi n có;
- Tiêu chu n Vi t Nam TCVN 8213 :2009 v tính toán và đánh giá hi u qu
kinh t d án th y l i ph c v t

i, tiêu;

- Tiêu chu n Vi t Nam TCVN 6773 : 2000 v ch t l
n

ng n

c – ch t l

ng

c dùng cho thu l i;
- Và các v n b n, tiêu chu n, qui ph m khác có liên quan.
1.4. Các ch tiêu đánh giá hi u qu công tác t

i

Nh ng n m g n đây các t ch c qu c t đã chú ý nhi u đ n vi c đánh giá
hi u qu c a các HTTN trên toàn th gi i. Vi c đánh giá hi u qu c a h th ng s
giúp ng
báo xu h

i qu n lý so sánh hi u qu ho t đ ng c a h th ng qua các n m ho c d
ng phát tri n c a nó. Các h th ng đ

sánh v i nhau, nh ng đi u này giúp ng
đi m c a h th ng, ph

c đánh giá hi u qu thì có th so

i qu n lý có công c đ tìm ra nh ng y u

ng pháp kh c ph c nh m ngày càng nâng cao hi u qu

khai thác, mang l i l i ích l n nh t.

ng d

i góc đ đánh giá d án xu t phát t

l i ích c a toàn b n n kinh t qu c dân và xã h i, đ đánh giá hi u qu công tác
t

i, lu n v n s d ng các ch tiêu đánh giá hi u qu nh sau:
1.4.1. H ch tiêu đánh giá hi u qu n ng su t, s n l

t

i
- Ch tiêu v t l hoàn thành di n tích t

in

c

ng cây tr ng đ

c


7

HTdtt =

Ftth
100%
Ftkh

(1.1)

Trong đó:
- HT dtt : T l hoàn thành di n tích t

i (%).

- F tkh : Di n tích t

i theo k ho ch yêu c u (ha).

- F tth : Di n tích t

i th c t th c hi n đ

c (ha).

- Ch tiêu v t l t ng n ng su t cây tr ng đ
n

ct

i

n

(∑ Ftthi .Ythti .K qdi − ∑ Ftthi .Yoi .K qdi )
i =1

i =1

n

∑F

K ns =

i =1

tthi

100%

n

∑F
i =1

tthi

.Yoi .K qdi

n

∑F
i =1

tthi

;

(i = 1 đ n n)

(1.2)

Trong đó:
- F tthi : Di n tích t

i th c t th c hi n đ

c cây tr ng th i (ha)

- Y thti : N ng su t cây tr ng th c t c a cây tr ng th i hàng n m (t n/ha).
- Y oi : N ng su t c a các lo i cây tr ng tr

c khi có h th ng t

i (t n/ha)

- n: S lo i cây tr ng trong h th ng.
- K qdi : H s quy đ i n ng su t c a lo i cây tr ng th i v n ng su t lúa.
- Ch tiêu t ng h s s d ng đ t
K qv =

Ftt
100%
Fct

(1.3)

Trong đó:

- F tt : Di n tích tr ng tr t c a các lo i cây tr ng trong n m trên h th ng (ha)
- F ct : Di n tích canh tác c a h th ng (ha)
1.4.2. ánh giá d án v i nhóm ch tiêu t nh
Là nh ng ch tiêu ch a xem xét t i bi n đ ng c a chúng c ng nh bi n đ ng
c a dòng ti n t theo th i gian c a các giá tr dòng ti n thu chi c a d án.
c a ph

u đi m

ng pháp này là đ n gi n, phù h p cho các khâu l p d án ti n kh thi (báo


8

cáo đ u t xây d ng công trình) ho c cho các d án nh , ng n h n không đòi h i m c
chính xác cao. Trong nhóm ch tiêu t nh bao g m các ch tiêu nh sau:
- Ch tiêu chi phí cho m t đ n v s n ph m
C d b ng t s gi a chi phí v v n c đ nh và v n l u đ ng trong m t n m trên
s l

ng s n ph m trong n m c a d án

Cd =

1  V .i

+ Cn 

N 2


(1.4)

N - n ng su t hàng n m;
V - v n đ u t cho TSC ;
i - su t chi t kh u;
Cn - chi phí s n xu t hàng n m
Ch tiêu chi phí cho m t đ n v s n ph m th p nh t thì đó chính là ph

ng án

t t nh t.
- Ch tiêu l i nhu n tính cho m t đ n v s n ph m
B ng giá bán 1 đ n v s n ph m Gd tr đi chi phí cho m t đ n v s n ph m
Cd.

Ld = Gd − Cd
Ph
ph

(1.5)

ng án nào có ch tiêu l i nhu n tính cho m t đ n vi s n ph m l n nh t là

ng án t t nh t.

1.4.3.
hoàn h o

ánh giá d án v i nhóm ch tiêu đ ng tr

M t th tr

ng v n đ

ng h p th tr

ng v n

c coi là hoàn h o khi

- Nhu c u v v n luôn luôn đ

c th a mãn và không b m t h n ch nào v

kh n ng c p v n.
- Lãi su t ph i tr khi vay v n và lãi su t nh n đ

c khi cho vay v n là b ng

nhau.
- Tính thông su t c a th tr

ng v m i m t đ

c đ m b o.


9

Lu n v n s tính toán theo h

ng d n c th

toán và đánh giá hi u qu kinh t d án ph c v t

Tiêu chu n Vi t Nam v tính
i tiêu TCVN 8213 : 2009

C th các ch tiêu nh sau:
- Ch tiêu hi u s thu chi
+) Ch tiêu hi u s thu chi quy v th i đi m hi n t i NPV (NPW)
n

n
Bt
Ct
NPW = ∑
−∑
≥0
t
t
t = 0 (1 + i )
t = 0 (1 + i )

(1.6)

+) Ch tiêu hi u s thu chi quy v th i đi m t
n

n

t =0

t =0

ng lai NFW (NFV)

NFW = ∑ Bn (1 + i ) n −t − ∑ C t (1 + i ) n −t ≥ 0

(1.7)

+) Ch tiêu hi u s thu chi quy san đ u hàng n m NAW
NAW = NPW

i (1 + i ) n
(1 + n) n − 1

(1.8)

u đi m c a ch tiêu hi u s thu chi
Có tính đ n s bi n đ ng c a các ch tiêu theo th i gian.
Có tính đ n giá tr c a ti n t theo th i gian.
Có th tính đ n tr

t giá và l m phát thông qua vi c đi u ch nh các ch tiêu:

doanh thu, chi phí và tr s c a su t chi t kh u.
Có tính đ n nhân t r i ro thông qua m c đ t ng tr s c a su t chi t kh u.
Có th so sánh các ph

Nh

ng án có v n đ u t khác nhau.

c đi m c a ch tiêu hi u s thu chi

Ch đ m b o chính xác trong tr

ng h p th tr

ng v n hoàn h o (khó b o

đ m trong th c t ).
Khó d báo chính xác các ch tiêu cho c đ i d án.
K t qu l a ch n ph

ng án ph thu c r t nhi u vào đ l n c a su t chi t

kh u i, mà vi c xác đ nh i r t khó kh n.
Th

ng nâng đ các ph

Hi u qu không đ
ng

ng hi u qu có tr s d

ng án có v n đ u t ít và ng n h n.

c bi u di n d
ng khác 0.

i d ng t s , ch a đ

c so v i m t


10

Khi xét ph

ng án b sung khi 2 ph

ng án có v n đ u t ban đ u khác

nhau đã coi lãi su t cho vay là lãi su t đi vay và su t thu l i t i thi u (su t chi t
kh u) là nh nhau, m t đi u không phù h p v i th c t .
- Ch tiêu su t thu l i n i t i IRR
IRR là m c lãi su t mà n u dùng nó làm su t chi t kh u đ quy đ i các dòng
ti n t c a ph

ng án thì giá tr hi n t i NPW = 0
n

NPW = ∑
t =0

n
Bt

Ct
−
=0
∑
t
t
(1 + IRR)
t = 0 (1 + IRR )

IRR xác đ nh b ng ph
N u hai ph
ph

(1.9)

ng pháp n i suy g n đúng ho c dùng b ng tính excel

ng án có v n đ u t ban đ u tài s n c đ nh b ng nhau thì

ng án nào có IRR l n h n là ph

ng án t t nh t. N u hai ph

ng án có v n

đ u t ban đ u khác nhau thì so sánh l a ch n theo nguyên t c “gia s đ u t ”.
Ngh a là ph

ng án có v n đ u t ban đ u l n h n đ

c ch n là ph

n u gia s đ u t c a nó đáng giá (t c là IRR( ) > MARR), ng

ng án t t nh t

c l i, ch n ph

án có v n đ u t nh h n (MARR là lãi su t thu l i t i thi u ch p nh n đ

ng

c).

u đi m
Có tính đ n s bi n đ ng các ch tiêu theo th i gian và tính toán cho c đ i
d án.
Hi u qu đ

c bi u di n d

i d ng s t

ng đ i và có th so v i m t ch s

hi u qu .
Tr s IRR đ
tránh đ

c xác đ nh t n i b ph

ng án m t cách khách quan và do đó

c vi c xác đ nh su t chi t kh u r t khó chính xác nh khi dùng ch tiêu

NPW.
Có th tính đ n tr

t giá và l m phát b ng cách thay đ i các ch tiêu c a

dòng thu chi qua các n m.
Th

ng đ

c dùng ph bi n trong kinh doanh.

Giúp ta có th tìm đ

c ph

ng án t t nh t theo c 2 ch tiêu hi u qu NPW

và IRR trong các đi u ki n nh t đ nh.


11

Nh

c đi m

Ph

ng pháp này ch cho k t qu chính xác v i đi u ki n th tr

ng v n

hoàn h o.
Khó
Ph

cl

ng chính các ch tiêu cho c đ i d án.

ng pháp này nâng đ các d án ít v n đ u t , ng n h n, có t su t doanh

l i cao so v i các d án tuy c n nhi u v n, dài h n, có t su t sinh l i th p nh ng
hi u s thu chi c đ i d án (s tuy t đ i) cao, n u ch d a vào các ch tiêu IRR m t
cách thu n tuý.
ã gi đ nh các hi u s thu chi d
đ

c đ u t l i ngay vào ph

ng qua các n m (thu nh p hoàn v n N)

ng án v i chi t kh u b ng chính tr s IRR c n tìm.

i u này không phù h p v i th c t n u IRR tìm ra quá l n.
Vi c tính toán tr s IRR ph c t p nh t là khi dòng ti n t đ i d u nhi u l n.
- Ch tiêu t s thu chi (T s l i ích/chi phí)
n

B
=
C

Bt

∑ (1 + i)
t =0
n

Ct

∑ (1 + i)
t =0

(1.10)

t

t

Khi t s B/C> 1 thì d án đó đ
các ph

c coi là đáng giá v m t kinh t . So sánh

ng án khi s d ng ch tiêu c ng s d ng nguyên t c phân tích theo gia s

đ ut .
1.5. Nh ng nhân t
li u d a

nh h

ng đ n hi u qu công tác t

i vùng nguyên

ng Giao, th xã Tam i p, t nh Ninh Bình

1.5.1. Các y u t
Ch đ t

nh h

ng đ n ch đ t

i c a cây tr ng

i cho m t lo i cây tr ng xác đ nh trong m t đi u ki n t nhiên

nh t đ nh, song các đi u ki n t nhiên l i bao g m nhi u y u t thay đ i r t ph c
t p. Nh ng y u t này nh h
th phân thành hai lo i:

ng tr c ti p t i ch đ t

i. Các y u t

nh h

ng có


12

1. Y u t khí h u: Bao g m m a, gió, b c h i, nhi t đ , đ

m, b c x ánh

sáng...
2. Y u t phi khí h u: Bao g m lo i cây tr ng, ch đ canh tác gieo c y, th
nh

ng, đ a ch t thu v n, đi u ki n t ch c t
Do có nhi u y u t

xác đ nh m t ch đ t
kh n. Th

nh h

i...

ng, nh ng y u t đó l i h t s c ph c t p nên vi c

i chính xác và phù h p v i th c t là m t đi u h t s c khó

ng ph i d a vào tài li u t ng k t t

tr m thí nghi m t

i mà rút ra m t ch đ t

i lâu n m c a c a h th ng t

i thích h p v i vùng đó.

Th c t v i nh ng vùng m i quy ho ch t
nh ng tài li u v ch đ t
ch đ t

i, ho c b t đ u quy ho ch thì

i không có ho c có nh ng r t ít ch a đ đ xác đ nh m t

i đ i bi u vì v y b t bu c chúng ta ph i thông qua các y u t

m i tính toán ch đ t

i,

nh h

ng

i cho các lo i cây tr ng.

Nh ng k t qu tính toán c n đ

c ki m nghi m l i v i nh ng tài li u đã t ng

k t, ti n hành hi u ch nh cho h p lý.
Ch đ t

iđ

c xác đ nh d a trên ph

ng trình cân b ng n

m t khu v c trong m t th i đo n nào đó. Trong đó xét s t
n

c đ n và l

gian t

ng n

i và s l n t

c, vi t cho

ng quan gi a l

c đi trên khu ru ng tr ng tr t mà xác đ nh ra m c t
i...

-L

ng n

c đ n bao g m

+L

ng m a;

+L

ng n

c m t ch y t khu v c khác ch y vào;

+L

ng n

c ng m có th s d ng đ

-L

ng n

c đi bao g m

+L

ng n

c b c h i m t ru ng;

+L

ng n

c ng m xu ng n

+L

ng n

c m t ch y kh i khu v c.

c.

c ng m t ng sâu;

ng

i, th i


13

1.5.2. Nh ng nhân t
li u d a

nh h

ng đ n hi u qu công tác t

i vùng nguyên

ng Giao
ng Giao có qu đ t t

ng đ i l n, giàu ch t dinh d

ng phù h p v i tr ng

cây d a. Khu v c nghiên c u là vùng chuyên canh d a lâu đ i, quy mô s n xu t
d a khá l n. Th tr

ng d a trong n

c và xu t kh u ngày càng t ng và ch a đáp

ng k p yêu c u tiêu th . Cây d a

ng Giao đã kh ng đ nh là cây tr ng m i

nh n, có hi u qu kinh t cao, góp ph n to l n vào xóa đói gi m nghèo và làm giàu
cho nhân dân trong vùng. Nhu c u s n xu t d a đòi h i

canh đ t ng n ng su t, ch t l

ng d a đã đ

c ng

vùng này yêu c u thâm

i dân nh n th c rõ.

Tuy nhiên, do h th ng th y l i c a vùng chuyên canh d a

ng Giao còn

ch a hoàn ch nh, mùa m a d ng p úng, mùa khô thì h n hán d n đ n n ng xu t và
ch t l

ng d a th p, không n đ nh, giá tr xu t kh u không cao, ch a có quy ho ch

th y l i hoàn ch nh.
N
n

c ng m ph c v cho d án

khu v c này không đ

c phong phú, ngu n

c ng m có s bi n đ ng l n gi a các gi ng khoan th m dò và theo mùa.

Tình hình c gi i hóa trong nông nghi p

vùng chuyên canh d a còn ít, kh

n ng ti p c n trình đ khoa h c công ngh còn h n ch . Ngu n nhân l c đ ti p
nh n qu n lý v n hành m t h th ng t

i l n, t đ ng hoàn toàn là ch a có.

1.6. Nh ng bài h c kinh nghi m
Xu h
hi n có, t ng c

ng phát tri n c a th y l i ngày nay là khai thác t t các công trình
ng các bi n pháp t

i theo chi u sâu đ nâng cao hi u qu kinh t

thông qua t ng hi u qu c a vi c s d ng n
cho cây tr ng c n v i công ngh t

c. Tuy nhiên v n đ u t ban đ u đ i

i ti t ki m n

c là r t cao, đây là m t khó kh n

đ i v i nông dân hi n nay. Vì v y, tuy bi t mang l i hi u qu rõ ràng nh ng c ng
khó đ u t . Sau đây là m t s s k t qu kh ng đ nh hi u qu c a t
n

i ti t ki m

c.
-

sau:

n

khi áp d ng công ngh t

i nh gi t hi u qu t

i th hi n

b ng


14

B ng 1. 1: Hi u qu t
S nl
Lo i cây tr ng

T

i b ng ph

ng pháp t

ng (t n/ha)

i truy n
th ng

T

i nh
gi t

T ng
tr ng
(%)

ng n

cc p

T i
truy n
th ng

T i
nh gi t

Ti t
ki m
(%)

57,5

87,5

52

1760

970

45

Mía

128

170

33

2150

940

56

Cà chua

32

48

50

300

184

39

Bông

2,33

2,95

27

89,53

42

53

D ah u

24

45

88

330

210

36

t

4,23

6,09

44

109,71

41,77

62

C i

19,58

20

2

66

26,67

60

-T

i phun m a cho cây chè

B ng 1. 2: Hi u qu t
Ph

T

L

Chu i

(Ngu n: T p chí nông nghi p n

T

n

i nh gi t

t

ng pháp

i

Lâm

i b ng ph

Th i gian t
(phút)

i

L

tháng 9/2005)

ng (di n tích quy đ i 1ha):

ng pháp t
ng n c t
(m3)

i nh gi t
i

Lâm

Công t i
(công)

ng

đ

mđ t
c

i ti t ki m

1,5 gi

30

0,25

14-15%

i truy n
th ng

30 gi

340

5

16-19%

Gi m 95%

Gi m 91%

Gi m 85%

Hi u qu

(Ngu n: Tuy n t p KHCN vi n KHTL mi n nam 2000)
- Theo báo Ti n phong online ngày 19 tháng 4 n m 2007, n m 2004 huy n
Sa Th y chuy n đ i c c u cây tr ng cho nhân dân t i các xã Sa Bình, Sa S n, Sa
Ngh a, Yaxiar, đã tr ng h n 30ha d a, nh ng 3 n m t 2004 đ n 2007 đã không
mang l i l i ích khi n ng

i dân tr ng d a lao đao. Do d a tr ng trên đ t cao d c,

b c m u, mùa khô không có n
không sinh tr

ng.

ct

i nên cây d a b khô h n, s ng queo qu t


15

đ a ph

Vi c tr ng d a
mu n c n đ u t t
duy trì đ

in

ng mu n có n ng su t và s n l

ng nh mong

c trong th i k khô h n, k t h p các bi n pháp canh tác đ

m.

1.7. Nh ng công trình nghiên c u có liên quan
V n đ nghiên c u n
m nh t khi đ t n
cây tr ng c n đã đ

ct

i cho các cây tr ng c n đã và đang phát tri n

c vào th i k đ i m i. Nhi u k t qu nghiên c u t

in

c cho

c ng d ng trong th c t s n xu t. Nh ng k t qu sau đây là

m t ph n mang tính đ i di n đ i v i nghiên c u t
Theo tài li u h

i cho cây d a.

ng d n k thu t nhân gi ng vô tính d a Cayen c a H i

Nông dân Vi t Nam v nghiên c u bi n pháp k thu t t
tách con ch i b ng cách s d ng h th ng t
ho c có th dùng bình b m tay. Bi n pháp t

i phun s

in

c khi ch m sóc và

ng, h th ng t

i này nh m duy trì đ

i phun mù
m không khí

t 90-95%. Trong canh tác d a có th dùng màng ph PE đ h n ch c d i, ngu n
b nh lây lan và gi m công th c t

in

c.

Công trình nghiên c u mô hình t
t i nông tr

i ti t ki m n

ng Sông Bôi, t nh Hòa Bình do TS. inh V Thanh và PSG. TS. oàn

Doãn Tu n. Công trình nghiên c u xác đ nh ch đ t
cây d a

c cho cây d a vùng đ t d c

Nông tr

toán nhu c u n

i và k thu t t

i h p lý cho

ng Sông Bôi, t nh Hòa Bình, xác đ nh đi u ki n ng d ng, tính

c cho cây d a, thi t k l p đ t và quy trình v n hành h th ng t

Nh ng nghiên c u này là c s khoa h c đ xác đ nh quy trình t
gi

in

i.
c,

m cho cây d a, đ c bi t trong th i k khô h n.
K t lu n ch

ng 1:

D a là m t lo i cây tr ng có kh n ng ch u h n r t cao, d tr ng và không
kén đ t. Tuy nhiên, cây d a nh y c m v i s thi u n
sinh tr
n

ng sinh d

ng, khi kích th

c, đ c bi t trong th i gian

c và đ c đi m qu đ

c xác đ nh. S thi u

c làm ch m l i s phát tri n, ra hoa và k t trái.
Do đó vai trò c a công tác t

i v i vùng nguyên li u d a là r t quan tr ng.

Chính vì v y, c n thi t ph i đ u t , phát tri n khai thác t t h th ng công trình th y


16

l i trong vùng d án, t ng c

ng các ph

ng pháp, k thu t t

i theo chi u sâu đ

nâng cao hi u qu kinh t thông qua vi c t ng hi u qu s d ng n

c, t ng n ng

su t d a trong khu v c.
Có nhi u nhóm ch tiêu đ đánh giá hi u qu ho t đ ng c a h th ng t
n

c.

ng d

i góc đ đánh giá d án xu t phát t l i ích c a toàn b n n kinh t

qu c dân và xã h i, đ đánh giá hi u qu công tác t
nh h ch tiêu hi u qu n ng su t, s n l
t nh, nhóm ch tiêu đ ng tr
tr

i

ng h p th tr

ng h p th tr

i có các nhóm ch tiêu đánh giá

ng cây tr ng đ

ct

i, nhóm ch tiêu

ng v n hoàn h o, nhóm ch tiêu đ ng

ng v n không hoàn h o, ch tiêu chi phí kinh t t i thi u và phân

tích r i ro c a d án. Trong lu n v n s trình bày tính toán đánh giá hi n tr ng và
hi u qu t

i qua các ch tiêu v hi u qu s n l

h ch tiêu hi u qu kinh t c a t

in

ng, n ng su t; nhóm ch tiêu t nh;

c theo tiêu chu n Vi t Nam v tính toán và

đánh giá hi u qu kinh t d án ph c v t

i tiêu TCVN 8213:2009.


17

CH
NG 2: TH C TR NG HI U QU CÔNG TÁC
T
I VÙNG NGUYÊN LI U D A
NG DAO, TH XÃ
TAM I P, T NH NINH BÌNH

2.1. Gi i thi u v công tác t i vùng nguyên li u d a
Tam i p, t nh Ninh Bình
2.1.1. i u ki n t nhiên, xã h i
1.

ng Giao, th xã

a lý, đ a hình và đ a m o

- V trí đ a lý
Nông tr

ng

ng Giao đ

hi n nay tên c a nông tr
Nông tr

c thành l p vào ngày 26 tháng 12 n m 1945,

ng là “ Công ty th c ph m xu t kh u

ng thu c đ a ph n th xã Tam i p n m

n m trên tr c đ

ng Giao “

phía Tây Nam t nh Ninh Bình,

ng qu c l 1A, cách th đô Hà N i 105 km v phía Nam, cách

Ninh Bình 12 km, n m trong kho ng 20010’00” v đ B c, 105051’21” kinh đ
ông. Phía Nam giáp th xã B m S n Thanh Hóa, B c giáp xã Yên S n Tam i p –
Ninh Bình, Tây giáp xã B m S n, phía đông giáp xã ông S n.
-

a hình và đ a m o

Nông tr

ng

ng Giao thu c vùng bán s n đ a, đ a hình ph c t p nhi u đ i

núi, núi đá xen k thung l ng t o thành các khu cao th p khác nhau v i đ cao dao
đ ng t +45 đ n +53.

c đi m đ a hình đ a m o c a khu v c nghiên c u v c b n

nh sau :
+

phía Tây và trung tâm nông tr

ng

ng Giao là khu thung l ng có cao

đ t +50 đ n +70.
+ Phía B c thung l ng là các d i đ i th p có cao đ t +90 đ n +100 xen k
là các đ i cao t +110 đ n +160, đ a hình d c v phía B c l y tr c c a nông tr
là đ

ng

ng phân th y.
+ Phía Nam c a thung l ng là các dãy núi đá vôi kéo dài có cao đ t +120

đ n +190, xen k p

gi a là các bãi b i tích có cao đ t +50 đ n +60.

+ Phía ông c a thung l ng là khu dân c có cao đ t +50 đ n +60
H

ng d c chính c a khu v c là t Tây B c xu ng ông Nam, đ d c trung

bình c a đ a hình t 70 đ n 110.


18

Hình 1: B n đ có th hi n vùng d án

(Ngu n:Website đi n t />2.1.2. a ch t th y v n
+Vùng d án có n
n

c ng m khu

s li u đo n

c ng m phong phú, theo báo cáo v công tác kh o sát

ng Giao n m 1971-1976 c a V n phòng y ban sông H ng. Các

c ng m t i các gi ng có ký hi u trên b n đ đ a ch t th y v n.

+ T 2adg có kh n ng ch a n
+ T 1 TT 1 là t ng ch a n
n

c q tb = 6 l/s/m

c có tu i Triát ph di p th ch d

c là đá vôi n t n karst. Kh n ng ch a n
+M cn

i T 1 TT 1 đá ch a

c q tb =2,3 l/s/m.

c ng m dao đ ng gi a mùa m a và khô không l n ch vào kho ng

t 2-3 m.
2.1.3. Khí t

ng, th y v n công trình, sông ngòi

- Các y u t khí t

ng

Theo s li u c a tr m khí t

ng Ninh Bình n m cách trung tâm khu v c

nghiên c u 12 km có tài li u quan tr c liên t c t n m 1979 đ n n m 2006 (28


19

n m), m t s đ c tr ng khí t

ng c b n c a vùng nghiên c u đ

c bi u th nh

sau :
Nhi t đ
B ng 2. 1: Nhi t đ trung bình tháng nhi u n m
n v : 0C
Tháng

I

T tb

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

TB

17,3 10,7 19,9 23,8 27,0 29,0 29,3 28,5 27,3 24,9 21,8 18,3 23,2

Nhi t đ không khí trung bình tháng dao đ ng t 17,3 0C đ n 29,3 0C . Nhi t
đ cao nh t xu t hi n vào tháng VII và th p nh t vào tháng II . Nhi t đ không khí
trung bình n m là 23,2 0C.
M a
Theo tài li u quan tr c trong 28 n m c a tr m khí t
t ng l

ng th y v n Ninh Bình,

ng m a trung bình nhi u n m dao đ ng t 1110 mm đ n 2301 mm, khu v c

nghiên c u có l

ng m a trung bình n m là 1730,5 mm. L

ng m a trong n m

phân b không đ u . Mùa m a kéo dài 6 tháng t tháng 5 đ n tháng 10. Mùa khô t
tháng 11 đ n tháng 4, l
n m. Tháng có l
Tháng có l

ng m a mùa khô ch chi m 10% đ n 20% l

ng m a l n nh t là tháng 9, chi m 19,5 % l

ng m a nh nh t vào tháng 2 ch chi m 0,99% l
B ng 2. 2: Phân b l

ng m a

ng m a c n m.

ng m a n m.

ng m a tháng trung bình nhi u n m
n v : mm

Tháng
X tb

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

20,2 17,2 49,5 60,3 161,2 201,3 227,2 324,4 337,8 252,9 54,3 24,4 1.730,5

S gi n ng


20

B ng 2. 3: T ng s gi n ng trung bình tháng nhi u n m
n v : gi
Tháng

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

TB

S

2,2

1,5

1,5

3,1

5,7

6,0

5,9

5,2

5,6

4,9

4,4

3,8

4,2

Theo th ng kê c a tr m khí t

ng Ninh Bình, t ng s gi n ng trung bình

n m là 1246,4 gi . Tháng có s gi n ng l n nh t là tháng 6. Tháng có s gi n ng
th p xu t hi n vào tháng 2 và tháng 3 trong n m.
m không khí
B ng 2. 4:

m không khí trung bình nhi u n m
nv :%

Tháng
W

I

II

III

IV

85,4 88,4 89,7 89,5

V
86

VI

VII VIII

IX

X

XI

XII

TB

82,3 82,1 85,9 85,4 82,8 80,2 80,1 84,9

m không khí gi a các tháng trong n m ít bi n đ i.

m trung bình

tháng cao nh t vào tháng 3 là 89,7% do có m a phùn, tr i nhi u mây, th p nh t vào
tháng 12 là 80,1% do có th i ti t khô hanh, ít m a, đ

mt

ng đ i trung bình n m

là 84,9%.
B ch i
B ng 2. 5: L

ng b c h i tháng trung bình nhi u n m
n v : mm

Tháng
Z tb

I

II

III

IV

V

VI

VII VIII

IX

X

XI

XII N m

44,6 35,1 33,6 43,2 64,3 82,9 84,3 61,5 61,8 67,9 70,0 60,7 709,9
K t qu

b ng 2.5 cho th y, l

ng b c h i tháng l n nh t vào tháng 7 là

84,3 mm, đây là tháng n ng nóng, nhi t đ cao, b c h i l n. Tháng 3, l
là nh nh t 33,6 mm. Tháng này có đ

ng b c h i

m không khí cao, m a phùn, nhi u mây.

Chênh l ch b c h i gi a tháng l n nh t và tháng nh nh t là 2,51 l n. L
h i bình quân n m trong khu v c nghiên c u là 709,9 mm.

ng b c


21

Gió
Theo tài li u quan tr c t i tr m khí t
nhi u n m

đ cao 2m đ

c nêu

ng Ninh Bình, t c đ gió trung bình

b ng 2.6

B ng 2. 6: T c đ gió trung bình nhi u n m
n v : m/s
Tháng

I

II

III

IV

V

VI

VII VIII

IX

X

XI

XII

TB

V 2m

3

3,2

3,3

3,5

3,6

4,0

4,0

3,6

3,8

3,8

3,4

3,6

3,8

Vùng nghiên c u n m trong khu v c khí h u nhi t đ i gió mùa, có 2 h

ng

gió chính theo mùa, mùa m a có gió mùa Tây Nam và Nam. Mùa khô có gió mùa
ông B c. T c đ gió trung bình c a vùng nghiên c u là 3,6 m/s, khi có bão t c đ
gió l n nh t đ t t i 45m/s.
-

c đi m th y v n công trình

Theo báo cáo t ng k t v công tác kh o sát nghiên c u ngu n n

n

c ng m vùng

ng Giao c a V n Phòng

th y l i), nh ng đ c tr ng c b n c a ngu n n
a-Ngu n n

do s phân b không đ u l

c vùng nghiên c u nh sau:

c m t c a khu v c nghiên c u cho th y

ng m a n m trong mùa m a và mùa khô, s phân b

dòng ch y không đ u trong n m, ngu n n

c m t th

mùa m a, th m chí gây úng ng p c c b
ng. Tuy nhiên ngay khi b

ng d i dào trong các tháng

m t s di n tích canh tác c a nông

c vào mùa khô l

chóng và d n đ n tình tr ng c n ki t, hi n t
l

y ban sông H ng (Vi n quy ho ch

cm t

K t qu đi u tra, kh o sát ngu n n

tr

c m t và

ng n

c m t gi m sút nhanh

ng này có th đ

c gi i thích do

ng m a trong mùa khô là r t ít, dòng ch y c b n c a các su i nh không có, do

đi u ki n đ a ch t th y v n c a khu v c có hi n t

ng caster nên các h ch a c ng

nhanh chóng b khô c n. Trong khu v c ch còn 3 h ch a có kh n ng cung c p
n

ct

i cho khu v c đ

c trình bày

b ng 2.7.


22

c tr ng c b n c a ngu n n

B ng 2. 7:

Di n tích n

Tr i Vòng

Núi Vá

4,2

12

3

350 – 840

40

90

15

2

3

sâu trung bình (m)

(Ngu n: Báo cáo t ng k t khoa h c và k thu t,
t

i, gi

ng Giao

Bãi S i
c m t (ha)

Dung tích (103 m3)

c m t vùng

tài: “Nghiên c u ch đ

m cho d a vùng đ i b c trung b nh m nâng cao ch t l

ng th

ng ph m

xu t kh u”, 2008)
Tr l
t

ng s b c a n

c m t c a 3 h ch a có th cung c p đ l

i cho ph n di n tích tr ng d a c a nông tr

ng n

c

ng. Tuy nhiên do đ c đi m v đ a

hình xung quanh các h ch a có đ a hình d c và xa, kh n ng cung c p n

ct

i

g p nhi u khó kh n và h n ch .
Các h ch a n

c trong khu v c hi n nay đ u

d ng ti m n ng, kh n ng

đ u t khai thác còn h n ch , lòng h b b i l p nhi u, đ sâu tr

c đây là 30 m nay

ch còn t 10 – 20 m.
b-Ngu n n

c ng m

Theo k t qu kh o sát c a Liên đoàn đ a ch t Vi t Nam thì ngu n n
c a khu v c nghiên c u t
M cn

ng đ i phong phú, l u l

c ng m

ng bình quân t 2,3-6,0 l/s/m.

c ng m giao đ ng không nhi u gi a mùa m a và mùa khô, biên đ dao

đ ng t 2 – 3 m. N

c ng m đ

c xem là ngu n cung c p n

ho t, công nghi p ch bi n và s d ng là ngu n n

Hi n nay, vi c khai thác n

ct

c ch y u cho sinh

i cho khu v c.

c ng m còn h n ch do v n đ u t đòi h i l n,

k thu t ph c t p. Hi n t i trong khu v c có 5 gi ng khoan, m i gi ng có kh n ng
cung c p n
Ch t l

ct

i cho kho ng 5 – 10 ha d a.

ng m u n

c theo các s li u thu th p đ

c nh b ng 2.8.

K t qu phân tích cho th y các ch tiêu c a m u n
ph m vi cho phép c a tiêu chu n n

ct

c ng m đ u n m trong

i theo TCVN 6773 – 2000.


23

B ng 2.8: K t qu phân tích m u n
Ch tiêu

TT

nv

c ng m t i

K t qu
phân tích

1

T ng ch t r n hòa tan

mg/l

600

2

T ng ch t r n l l ng

mg/l

200

3

Nhi t đ

4

pH

5

0

C

Gi i h n cho phép t i
(theoTCVN 6773:2000)

29,1
6,8

đ c

6

EC (

7

ng Giao

5,5 – 8,5

NTU
d n đi n )

ms/cm

0,196

Oxy hòa tan

mg/l

4,1

8

S ( đ mu i )

0/0

0

9

COD

mg/l

7,8

10

Clorua ( Cl - )

mg/l

23,4

11

Sulfat ( SO 4 2-)

mg/l

11,5

12

Magie (Mg 2+)

mg/l

10,2

13

Canxi ( Ca 2+ )

mg/l

18,4

14

NH 4 +

mg/l

1,1

15

NO 3

-

mg/l

0,21

16

S t (Fe)

mg/l

17

Mangan (Mn)

mg/l

18

K m

mg/l

≤ 5 (v i pH ≥ 6,5 )

19

Cadmi ( Cd )

mg/l

0,005 – 0,01

20

Asen (As)

mg/l

0,05 – 0,1

21 Chì (Pb)
mg/l
(Ngu n: Báo cáo t ng k t khoa h c và k thu t,
gi

≥2

≤ 350

≤ 0,1

tài: “Nghiên c u ch đ t

m cho d a vùng đ i b c trung b nh m nâng cao ch t l

kh u”, 2008)

ng th

i,

ng ph m xu t


24

2.1.4. Tài nguyên thiên nhiên
c

Tài nguyên n

- Tình hình sông su i
Khu v c d án xung quanh là núi đ i bao b c, ngu n sinh th y t các su i
nh r t ít h u nh không đáng k . Ngu n n
t

i và sinh ho t là n

c m a ch a vào các h ch a nh n m

c a Công ty th c ph m xu t kh u
ngu n n

c duy nh t đ cung c p cho nhu c u

c ng m t

phía B c đ

ng tr c

ng Giao, phía Nam công ty có h Bãi S i và

ng đ i phong phú, có th s d ng đ t

i cho vùng nguyên

li u.
- Tình hình các công trình th y l i trong vùng

+ H Núi Vá: Trong vùng d án có h Núi Vá đ
tr n

cđ t

c xây d ng theo nhi m v

i và ch ng l . Hi n t i h ch y u làm vi c v mùa m a, ng n tràn

l vào khu tr ng d a, n

c trong lòng h ch gi đ

c kho ng 2-3 tháng, sau đó

theo các hang đ ng karst chuy n sang các sông ng m nên không gi đ
+ H Bãi S i:

c trong h luôn đ

v c, đây là ngu n n
+ H th ng t
gi đ

cn

c.

c hình thành do quá trình khai thác than, di n tích h

kho ng 4ha, theo đi u tra thì h luôn đ y n
là 2m. N

cn

c lý t

c, m c n

c dao đ ng mùa m a-khô

c b sung t ngu n n
ng đ t

c ng m phong phú c a khu

i cho vùng nguyên li u d a.

i: Sau c ng và h Núi Vá là h th ng kênh t

c nên khi c n t

i thì kênh luôn c n, mùa m a n

i, do h không

c tràn vào m

gây b i l p, hi n nay nhi u đo n b l p b ng, mùa m a góp ph n tiêu n

ng

c ra su i

c n.
+ H th ng tiêu: H th ng tiêu trong khu v c đ
h p lý, kênh tiêu chính đi sát đ
không có kh n ng tiêu n

c hình thành nh ng ch a

ng tr c trung tâm bãi s i có cáo trình cao nên

c cho khu v c.

2.1.5. Hi n tr ng s d ng đ t c a nông tr

ng

ng Giao

Theo s li u th ng kê n m 2006, hi n tr ng s d ng đ t nông nghi p c a nông
tr

ng

ng Giao đ

c th hi n b ng 2.9.

25

B ng 2.9: Hi n tr ng s d ng đ t nông nghi p c a nông tr
Lo i đ t

ng Giao

Di n tích

%

2.572,33

50,6

- Cây d a

2.338,74

46,0

Chi m t l r t cao

- Cây mía

22,83

4,1

Chi m t l r t th p

- Cây n qu

210,76

0,5

Chi m t l r t th p

2

t ao h

5,80

0,1

R t th p

3

t lâm nghi p

602,60

11,8

Th p

4

t

34,00

0,7

5

t chuyên dùng

259,30

5,1

6

t ch a s d ng

1.613,46

31,7

TT

t nông nghi p

1

T ng Di n tích đ t t nhiên
5.087,49
100,0
(Ngu n: Báo cáo t ng k t khoa h c và k thu t,
t

ng

i, gi

Ghi chú

Chi m t l cao
tài: “Nghiên c u ch đ

m cho d a vùng đ i b c trung b nh m nâng cao ch t l

ng th

ng ph m

xu t kh u”, 2008)
Hi n nay, đ t đai trong khu v c ch y u t p trung cho tr ng d a đ cung c p cho
Công ty CPTPXK

ng Giao, di n tích canh tác d a chi m 46% và là cây chuyên canh

c a khu v c. Tuy nhiên, s n l

ng d a v n ch a đ đ đáp ng công su t c a nhà máy.

Di n tích tr ng mía, cây n qu chi m t l th p và hi u qu kinh t ch a cao.
2.2. Tình hình công tác t
Tam i p, t nh Ninh Bình

i vùng nguyên li u d a

2.2.1. Khái quát tình hình Công ty CPTPXK
Công ty CPTPXK

ng Giao, th xã

ng Giao

ng Giao là m t doanh nghi p s n xu t, ch bi n và kinh

doanh các m t hàng nông s n đóng trên đ a bàn th xã Tam

i p t nh Ninh Bình.

T ng di n tích đ t t nhiên c a công ty là 5.500ha trong đó đ t dùng cho SXNN là
2.500ha ch y u đ
ép d a cô đ c, n

c s d ng đ tr ng d a. S n ph m ch y u c a công ty là n

c

c ép d a nguyên ch t, d a h p, d a l nh, d a chu t đóng h p,

ngô bao t . Các s n ph m này đã có th

ng hi u, đ

c tiêu th r ng rãi

trong