Bản báo cáo về bài tập công tác xã hội về làng trẻ em SOS Hà Nội

Website: Email :

Bản báo cáo về bài tập công tác xã hội về làng trẻ em SOS Hà Nội
MỘT SỐ THÔNG TIN SƠ QUA VỀ LÀNG TRẺ EM SOS HÀ NỘI
- Làng trẻ em SOS Hà Nội thuộc quyền quản lý của làng trẻ em SOS Việt
Nam dưới quyền quản lý của sở Lao động thương binh và xã hội về nhân sự
nuôi dưỡng và chăm sóc các đối tượng như trẻ em mồ côi , trẻ em không nơi nương tựa, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.
- Làng trẻ em SOS do tiến sĩ Hermann Gmeiner sỏng lập ra dành cho
những trẻ em nghốo khụng nơi nương tựa , trẻ em cú hoàn cảnh đặc biệt khú
khăn , trẻ em bị bố mẹ bỏ rơi ….
- Làng trẻ em SOS Hà Nội đã hoạt động được một thời gian dài và đã
nuôi dưỡng rất nhiều em từ nhỏ đến năm 18 tuổi . Hiện tại ở Làng trẻ em SOS
có 16 gia đình , mỗi gia đình có 1 mẹ và 10 em nhỏ độ tuổi từ mấy tháng tuổi
đến 18 tuổi . Qua tuổi 18 các em sẽ được chuyển đến nơi ở khác (như các em
trai thì được chuyển qua Lưu xá thanh niên )
- Chủ tịch đương nhiệm hiện giờ là Tiến sĩ Helmut Kutin .

1


Website: Email :

Sơ đồ hóa hệ thống làng trẻ em SOS thế giới , ở Việt Nam và làng trẻ
em SOS Hà Nội

TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI NHÓM
I. Lý do chọn nhóm
Sau một số buổi tiếp xúc, nói chuyện cùng các em chúng tôi nhận thấy
ngoài sự hồn nhiên vô tư trên khuôn mặt cấc em là sự tòn tại những vấn đề tâm
lý như : các em mặc cảm về hoàn cảnh của mình , có em trầm , ít tiêp xúc , có
em tỏ ra bướng bỉnh và quậy phá, nhưng khi đã quen thì các em rất ngoan và dễ

nói chuyện .
Tôi chọn nhóm 5 em từ 6 đến 13 tuổi để thưc hiện công tác xã hội với
nhóm nhằm mục đích giúp đỡ các em trong học tâp và sinh hoạt trên tinh thần tự
giác , giữa các em có mối quan hệ gần gũi hơn các thành viên còn lại trong nhà
hoa Loa Kèn nên việc hoạt động nhóm sẽ thuận lợi hơn .
II. Thành phần nhóm
2


Website: Email :

1. Số lượng nhóm gồm 5 em trong gia đình nhà hoa Loa Kèn .
1,1 Em Khuất Thanh Xuân ( học lớp 5 , 11 tuổi )
1,2.Em Vương Thế Quyết (học lớp 3 , 9 tuổi )
1,3.Em Vương Thế Quân (học lớp 6 , 12 tuổi )
1,4.Em Nguyễn Thanh Nhã (học lớp học lớp 7 ,13 tuổi )
1,5.Em Nguyễn Việt Anh (chuẩn bị vào lớp 1 , 6 tuổi )
2. Loại hình nhóm :
- Nhóm học tập và vui chơi
- Tên nhóm : Hoa Loa Kèn học tập và vui chơi
- Lý do chọn loại hình: “ học tập và vui chơi” Với mục đích cung cấp các
hoạt động vui chơi giải trí có chủ động cho các thành viên trong nhóm . Từ đó
giúp xây dựng các phẩm chất cần thiết , giải toả những cảm xúc tiêu cực của bản
thân mỗi cá nhân . Qua vui chơi còn nhằm truyền đat ý thức tự giác giúp đỡ lẫn
nhau trong học tập .
3. Đặc điểm tình hình chung của nhóm đối tượng:
STT Họ
1.

và Giới

tên
Khuất

tính
Nữ

Ngày sinh

Quê

Hoàn

quán
21/03/1997 Thạch

cảnh Đặc

điểm

tính

gia đình
cách
Bố mẹ bỏ rơi Nhút nhát , ngại

Thanh

Thất

– em ở bệnh tiếp xúc nhưng khi

Xuân

Hà Tây

viện
đựoc

,

em đã quen thì rất cởi
làng mở vui vẻ. Lực

đưa về từ lúc học khá , em thích
còn rất bé

học văn, nhưng
kém môn toán .
Em

có

thiên

hướng nghệ thuật (
Em đã cho chúng
tôi xem thiếp rất
đẹp em làm để
tặng mẹ )

3


Website: Email :

2.

Vương

Nam

16/ 1/ 1999 Quốc

Bố mất , mẹ Tính

Thế

Oai

– còn

Quyết

Hà Tây

sống đồng

nhưng

cách

vui

làm nghich

hoà
vẻ

,

ngợm

thép ở trong ,thích đọc truyện
nam. Hè em tranh và chơi cờ
đựoc

vào vua . Em đã đạt

thăm mẹ. Em giải nhì và giải 3
có 1 anh trai trong cuộc thi cờ
đang ở cùng vua cấp quận .
nhà Hoa Loa
3.

Vương

Nam

16/9/1996

kèn

Như trên

Quốc

Thế

Oai

–

Quân

Hà Tây

Em là người lầm lì
, khó tiếp xúc ban
đầu , về sau cởi

(Anh

mở hơn nhưng vẫn

trai của

giữ 1 khoảng cách

Quyết)

với mọi người .
Thích đọc truyện

4.

Định

và đá bóng .
Bố mẹ mất Trầm tính , nhưng

Thanh

Hoá-

khi em còn hiền , ngoan và

Nhã

Thái

nhỏ

Nguyên

được đón vào em ko thích học

Nguyễn Nữ

11/2/1995

,

em hoà đồng ,em nói

Làng 1 năm các môn tự nhiên ,
trước

nhưng

đặc

biệt

thích môn địa .
Thích

các

công

việc nữ công gia
5.

Nguyễn Nam

1/4/2002

Mẹ

Việt

chánh .

em Vui vẻ , nghịch

nghiện sau đó ngợm
4

đôi

khi


Website: Email :

Anh

bị nhiễm HIV bướng bỉnh nhưng
, bố em trước rất dễ nói chuyên ,
đây

không thích đọc truyện

nhận

em

nhưng

, tranh .

gần

đây bố mẹ em
quaylại

với

nhau . Bó mẹ
em

đã

đến

thăm và tham
gia sinh nhật
của em nhưng
em ko hề biết
đó là cha mẹ
của em .
4. Điểm mạnh, điểm yếu của nhóm đối tượng và vấn đề của nhóm:
4.1. Điểm mạnh
- Một trong những điểm mạnh quan trọng của nhóm đó là các em đều là
những trẻ phát triển bình thường , sức khoẻ tốt , được giáo dục, nuôi dưỡng tại
gia đình trong Làng .Đây là điều kiện , là nền tảng vững chắc để các em có thể
phát triển khả năng có sẵn .
- Các em đều xuất thân ở những hoàn cảnh khác nhau : em thì bố mất , em
thì mẹ mất ,có em mất cả cha lẫn mẹ.. nhưng đều thuộc hoàn cảnh đặc biệt khó
khăn vì vậy dễ dàng liên kết , cảm thông giúp đỡ lẫn nhau .
- Điểm chung giữa các em là các em rất hoà đồng , vui vẻ , gần gũi và
thân thiết .
4.2 Điểm yếu

5


Website: Email :

- Các em đều là những trẻ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn , vào Làng từ
nhỏ nên thiếu hụt tình cảm , thiếu đi sự giáo dục dạy dỗ của người lớn nhất là
ông bà , cha mẹ ruột thịt .
- Các em còn mặc cảm về hoàn cảnh của mình nên việc tiếp xúc với
những bạn ngoài Làng còn hạn chế ( có em còn e dè và thiếu niềm tin vào mọi
người xung quanh)
- Ngoài giờ học và một số hoạt động ngoại khoá của Làng thì các em ít
đươc tiếp xúc với môi trường bên ngoài , điều này ảnh hưởng đến khả năng
thích ứng cộng đồng sau này của các em khi các em rời khỏi làng..
4.3 . Vấn đề của nhóm đối tượng
Qua những thông tin thu thập được chúng tôi đã xác định được một số
vấn đề mà nhóm đang gặp phải cần được giúp đỡ là :
- Các em còn chưa ý thức được viêc học của mình, chỉ thích học những
môn mình khá, các em con yếu ở một số môn cơ bản.
-Các em còn mặc cảm , tự ti về hoàn cảnh của bản thân mình , điều này
ảnh hưởng đến sự cởi mở của các em với những người ngoài Làng
-Có em vào Làng từ khi còn rất bé ( như em Xuân và Việt Anh , các em
vào Làng từ lúc mới đẻ ) nên chưa ý thức được về mối quan hệ gia đình thực sự .
III. Mục đích hoạt động nhóm
- Nhắc nhở động viên các em trong công việc học tập .
- Tư vấn tâm lý giúp các em tự tin hơn xoá bỏ những mặc cảm , có niềm
tin vào mọi người xung quanh để các em có thể hoà nhập tốt với môi trường xã
hội bên ngoài .
- Định hướng cho các em phát triển những năng khiếu phù hợp với sở

thích và khả năng của các em
- Luôn tạo bầu không khí thoải mái vui vẻ cho các em sau những giờ học
căng thẳng để các em có thể thư giãn và giải toả tâm lý .

6


Website: Email :

IV. Nguồn lực hỗ trợ
- Sự quan tâm, can thiệp giúp đỡ của Mẹ Lợi ( mẹ nuôi của nhà hoa Loa
Kèn và chị Huệ- người con lớn nhất trong gia đình hiện nay đã ra ở riêng nhưng
vẫn thường xuyên quay lại làng sinh hoạt cùng Mẹ và các em ) .
- Được sự hướng dẫn của Thạc sĩ Lê Văn Phú về kiến thức chuyên ngành
V. Tiến trình công tác xã hội với nhóm
1. Giai đoạn 1: Xúc tiến việc thành lập nhóm
Để thực hiện cho bài tập công tác xã hội , chúng tôi lựa chọn nhóm đối
tượng gồm 5 em trong gia đình hoa Loa kèn . Việc tiếp cận nhóm đối tượng này
lần đầu tiên chúng tôi cũng gặp không ít khó khăn vì các em còn chưa quen
nhưng sau lần đầu thì thuận lợi hơn vì nhóm các em đã làm quen với chúng tôi
sau buổi đầu tiên .
Sau vài lần đến tiếp xúc và trò chuyện chúng tôi đã thành lâp được nhóm
5 người gồm các em ở độ tuổi từ 6 đến 13 tuổi có mối quan hệ thân thiết với
nhau hơn các thành viên khác trong nhà .
Việc thành lập nhóm cũng gặp khó khăn vì lịch học của các em ngoài học
chính ở trường cả ngày , còn có em tham gia các hoạt động khác như : bóng đá,
học võ … Nên chúng tôI đã phải cân nhắc để tiến hành hoạt động nhóm cho phù
hợp thời gian và hoạt động có hiệu quả .
- Thời gian tiếp xúc : bắt đầu lần đầu tiên vào ngày 20/4/2008 , và sau 1
vài lần đến tiếp xúc thì ngày 12/05/2008 chúng tôi tiến hành việc thực hiện công

tác xã hội với nhóm với 5 em ở trên .
- Lựa chọn giới thiệu và bầu nhóm trưởng : Khi chúng tôi bắt đầu thành
lập nhóm thì các em đã bầu em Xuân làm nhóm trưởng dù em không phải là
người lớn tuổi nhất nhưng em có tính cách hoà đồng , mối quan hệ tốt với mọi
người trong nhóm . Đồng thời em vào gia đình từ bé nên em có mối quan hệ lâu
dài nhất đối với các thành viên khác trong nhóm với nhau . Chúng tôi cũng cảm
thấy rất hợp lý khi em Xuân làm nhóm trưởng vì khi tiếp xúc quen dần chúng tôi
đều thấy em có những đặc điểm về tính cách phù hợp cho vị trí nhóm trưởng :
7


Website: Email :

có ảnh hưởng với các thành viên trong nhóm , khả năng tiếp thu nhanh , được
các em bé tuổi hơn yêu quý …
2. Giai đoạn 2: Triển khai chương trình và nội dung hoạt động theo kế
hoạc đã được thống nhất.
2.1. Bản kế hoạch của nhóm:
Chúng tôi đã đưa ra một bản kế hoạch phù hợp với mục tiêu thành lập
nhóm. Chúng tôi lên kế hoạch tiến hành thực hiện các buổi sinh hoạt nhóm
trong khoảng thời gian là 2 tuần với các hoạt động chủ yếu sau:
- Hoạt động học tập: trong đó chúng tôi hướng dẫn các em học tập 1 cách
khoa học và cũng giúp các em cách tìm ra phương pháp học tốt nhất cho từng cá
nhân, đồng thời khiến các em khá hơn có thể chỉ dẫn cho các em nhỏ hơn trong
nhóm.
- Hoạt động tư vấn tâm lý: Chúng tôi đã tiến hành 1 cách khéo léo hoạt
động này bằng cách tổ chức các buổi trò chuyện với các em, cùng kể cho các em
nghe những câu chuyện bổ ích và ý nghĩa có tác động gián tiếp tới việc định
hướng tâm lý và cách ứng xử cho các rm trogn các tình huống cảu cuộc sống.
Ngoài ra chúng tôi cũng có những tác động trực tiếp như gợi mở 1 cách tế nhị để

các em kể về những câu chuyện của mình trong cuộc sống như bạn bè, trường
lớp, thầy cô, gia đình ..Sau đó chúng tôi đưa ra những lời khuyên hữu ích cho
các em, giúp các em có một lối sống thật tốt đẹp, đúng mựuc và chan hoà với
mọi người..
- Hoạt động vui chơi giải trí: Chúng tôi tỏ chức những trò chơi nhỏ, có thể
là trò chơi vận động ngoài trời hoặc những trò chơi mang tính chất giải trí nhẹ
nhàng mang tính tập thể cao như cá ngựa..để giúp các em cách thức làm vui chơi
làm việc the nhóm, từ đó biét được những phảm chất và hạn chế của từng em,
giúp chúngtôI dê dàng hưon trong việc định hướng và chr bảo các em, cũng như
phát huy những khả năng sẵn có và tiềm ẩn của các em..
- Khi thực hiện các hoạt động chúng tôI cố gắng phối hợp giữa các hoạt
động với nhau như trong khi thực hiện hoạt động học tập chúng tôI còn kết hợp
với hoạt động tư vấn tâm lý thông qua các buổi trò chuyện trong giờ giải lao, khi
8


Website: Email :

thưc hiện hoạt động vui chơI giải trí chúng tôI cũng kết hợp hoạt động tư vấn
tâm lý cho các em.
2.2. Nhiệm vụ và thời gian thực hiện cụ thể:
- Do thời gian giữa chúng tôi và các em có sự chênh lệch nên việc sắp xếp
lịch hoat động chung tương đối eo hẹp, vì thế chúng tôi sắp xếp thời gian là một
tuần 2 buổi học với 1 buổi sinh hoạt vui chơi giải trí ngoài giờ học cho các em.
- Thời gian sinh hoạt: từ 7h-9h tối cho các buổi sinh hoạt học tập.
Từ 3h-5h chiều thứ bảy cho sinh hoạt vui chơi
- Nhiệm vụ của từng thành viên:
Các thành viên trong nhóm được chia thành 2 nhóm nhỏ thay nhau đến
sinh hoạt nhóm với các em theo lịch đã định.
+.Nhóm trưởng: Do điều kiện thuận lợi nên trong thời gian thực hiện có

trách nhiệm đến 4,đến 5 lần trong một tuần. Nhóm trưởng cũng có trách nhiệm
phân chia thời gian hoạt động cho các thành viên trong nhóm 1.
+ Các thành viên khác trong nhóm 1:
- Thuỳ Anh, Phương , Giao Linh đến dạy các em các môn toán và tiếng
anh là chính vào thứ 2 hàng tuần..
- Yến, Huyền, Lương cũng đến giúp đỡ các em học tập vào thứ 6 hàng
tuần
- Chiều thứ bảy cả nhóm sẽ đến theo thời gian đã định để vui chơi cùng
các em.
2.3. Quá trình thực hiện
Sau khi đề ra kế hoạch, chúng tôi đã đến được 3 buổi theo đúng lịch trình.
- Buổi đầu tiên: Là giai đoạn hình thành nhóm của chúng tôi. Chúng tôi
mất nửa đầu thời gian để ổn định nhóm vì các em còn e dè trong sinh hoạt nhóm
và phụ thuộc nhiều vào sự chỉ dẫn của chúng tôi. Bên cạnh đó có Việt Anh và
Quân là 2 em khá nghịch ngợm, chưa quen với nếp sinh hoạt nhóm. Tuy nhiên,
sau thời gian đầu của buổi đầu tiên, các em đã dần dần chịu khó tập trung vào
bài học hơn.
9


Website: Email :

Trong buổi đầu tiên này, các em có xu hướng nghe theo những chị mà các
em đã quen từ trước.Ví dụ như em Xuân( trưởng nhóm) tỏ ra khá phụ thuộc và
thích học cùng Thuỷ ( do trước đây em đã quen với Thuỷ từ bé), vai trò nhóm
trưởng của em còn chưa được phát huy trong buổi đầu.
Việt Anh và Quyết rất nghe lời Thuỳ Anh, đặc biệt là Việt Anh rất thích
nghe Thuỳ Anh đọc truyện và vẽ tranh.
Nhã với Quân là hai em trầm tính và nhút nhát hơn, nên em không nhiệt
tình tham gia vào công việc học tập nhóm.Các em làm theo một cách rập khuôn

những gì chúng tôi chỉ bảo mà không có ý kiến phản hồi.
- Hai buổi sau:
Khi chúng tôi đến Xuân đã tập hợp nhóm lại để bắt đầu cho công việc học
tập. Lần này, các em đã chủ động hơn và hỏi chúng tôi nhiều hơn về bài tập
đồng thời các em đã có thái độ gần gũi hơn với chúng tôi. Như em Xuân vẫn
thích học riêng với Thuỷ nhưng cũng đã trao đổi thêm một số bài tập với các
sinh viên khác trong nhóm tôi.
Nhã với Quân đã gần gũi với chúng tôi hơn, đặc biệt chúng tôi nhận thấy
Nhã khá hợp và thích học và nói chuyện với Giao Linh, thích Linh dạy môn
tiếng Anh và thích Thuỷ dạy môn địa.
Xuân dù kém và không thích học toán nhưng khi được Huyền dạy Toán
em đã cố gắng hơn .
Việt Anh thì thích ngồi chơi đồ chơi và học chữ với Yến và Lương. Thứ 2
khi Yến và Lương không đến thì Việt Anh thích chơi và học chữ với Phương .
Qua 3 buổi, thì đến buổi thứ 3 thì Xuân đã biết cách điều phối hoạt động
nhóm và được các thành viên trong nhóm nghe lời nhiều hơn. Trong quá trình
tiếp xúc dần dần Nhã và Xuân đã chia sẻ với chúng tôi những câu chuyện ở
trường lớp, bạn bè..Chúng tôi cũng biết thêm được chút ít về mối quan hệ của
em với bạn bè trong lớp.
Nhóm chúng tôi dự định thứ bảy ngày 24/05/2008 Chúng tôi sẽ đến và tổ
chức sinh hoạt nhóm vui chơi cho các em. Khi chúng tôi nói như vậy thì các em
tỏ ra rất thích thú.
10


Website: Email :

3. Giai đoạn 3: Đánh giá kết quả hoạt động của nhóm đối chiếu với các
mục tiêu đã đưa ra.
Dù chỉ mới hoạt động nhóm được 2 tuần nhưng chúng tôi đã đạt được

một số kết quả nhất định.
- Mối quan hệ của chúng tôi với nhóm các em đã thân thiết hơn, một số
em đã chia sẻ với chúng tôi những cảm xúc của em.
- 3 buổi sinh hoạt nhóm không nhiều, dù các em chưa có sự thay đổi đáng
kể trong học tập nhưng chúng tôi nhận thấy thái độ học tập của các em đã có
những chuyển biến tốt.
- Chúng tôi đã nắm bắt được một số vấn đề về tâm lý của các em thông
qua mẹ Lợi và các em khác trong gia đình. Đặc biệt chúng tôi còn có những
thông tin từ chính các em chia sẻ.
- Chúng tôi đã có điều kiện thực hành các kỹ năng công tác xã hội nhóm,
thành lập được nhóm sinh hoạt cho các em.
Bên cạnh đó, chúng tôi còn có những hạn chế cần khắc phục:
- Chưa giúp được các em giải quyết được vấn đề tâm lý cá nhân vì thời
gian tiếp xúc còn chưa nhiều.
- Vì đây là lần đầu tiên đi thực tế nên nhóm chúng tôi còn bỡ ngỡ chưa tự
tin khi giải quyết các vấn đề trong nhóm, nhất là vào buổi đầu tiên.
Chúng tôi xác định sẽ thực hiện kế hoạch đã đề ra trong một thơì gian dài
để sinh hoạt nhóm trở thành một hoạt động thường xuyên chứ không mang tính
nhất thời để có tác động thay đổi về vấn đề học tập và tâm lý của các em. Khi
tiếp xúc, chúng tôi thấy rất quý các em dù bề ngoài và cách nói chuyện rất hồn
nhiên nhưng có những lúc chúng tôi nhận ra được những cảm xúc khi các em
ngồi một mình suy nghĩ.
Bài học kinh nghiệm:
Qua quá trình tiếp xúc, thực hiện tiến trình công tác xã hội nhóm, những
hạn chế còn tồn tại, chúng tôi rút ra cho mình một số bài học kinh nghiệm như
sau:
11


Website: Email :

- Phải kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý thuyết và thực hành trong công tác
xã hội nhóm.
- Xử lý các tình huống trong nhóm thật khéo léo và luôn tạo mối quan hệ
bình đẳng giữa các thành viên
- Phải biết phát hiện những nhân tố tích cực để chuyển giao hoạt động khi
chúng tôi rút ra khỏi nhóm sau này.
- Cần học hỏi thêm những kiến thức về công tác xã hội, nhất là kỹ năng
giao tiếp và lãnh đạo nhóm.
- Cần phải biết cách tạo niềm tin, tạo không khí thân mật, luôn ở tư thế
sẵn sàng lắng nghe những tâm tư tình cảm, những khó khăn của mỗi thành viên
nói riêng và cả nhóm nói chung, từ đó giúp chúng tôi có thể xác định được vấn
đề mà nhóm gặp phải và đưa ra biện pháp hợp lý.
VI. Kế hoạch đề ra cho nhóm các em trong thời gian tới
- Thường xuyên đến sinh hoạt nhóm với các em để duy trì hình thức
nhóm học tập.
- Thời gian tới là thời gian nghỉ hè, chúng tôi sẽ cố gắng đến tổ chức một
lớp học thêm hè cho các em, vì năm nay theo quy định mới của làng, các em sẽ
bị hạn chế hơn về việc về quê thăm gia đình. Hoạt động này không chỉ giúp các
em có được nền tảng kiến thức vững hơn khi bước vào năm học mới mà còn
giúp các em xoá đi được nỗi buồn không được về quê thăm người thân.
- Về mặt vật chất, các em được chăm sóc khá đầy đủ, tuy nhiên về mặt
tinh thần thì các em còn thiếu hụt sự quan tâm trọn vẹn của mẹ. Vì thế để hoạt
động nhóm được diễn ra thường xuyên và tốt hơn, chúng tôi sẽ cố gắng giúp mẹ
Lợi trong việc quan tâm đến các em.
Vì đây là lần thực tế đầu tiên nên nhóm chúng em không tránh khỏi hạn
chế trong báo cáo, vì vậy chúng em rất mong được thầy giáo chỉ bảo thêm để
báo cáo của chúng em được hoàn thiện hơn.
Chúng em xin trân trọng cảm ơn thầy !
12

Website: Email :

MỤC LỤC

13