Bài giảng ngữ văn 7 bài 12 cảnh khuya 5

Tiết 44

CẢNH
KHUYA
Hồ Chí Minh


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả-Hồ Chí Minh(19/5/1890 – 2/9/1969)
+ Gia đỡnh:
-Sinh ra trong một gia đỡnh nhà nho yờu
nước ở Nghệ An. Cha là cụ Nguyễn Sinh
Sắc. Mẹ là cụ Hoàng Thị Loan.
+ Bản thõn:
-Là người yờu nước, dành trọn cuộc đời
cho dõn, cho nước, cho sự nghiệp cỏch
mạng
+ Sự nghiệp:
-Là người lãnh đạo nhân dân ta đấu
tranh giành độc lập và xây dựng chủ
nghĩa xã hội
- Là nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá
thế giới
-Được UNESCO ghi nhận và suy tụn là
“Anh hựng Giải phúng dõn tộc Việt Nam,
nhà văn húa lớn”.
TaiLieu.VN


I.
Tìm

hiểu
chung
2. Đọc – tìm hiểu bài thơ
Cảnh khuya
Tiếng suối trong/ như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ/ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ / người chưa ngủ
Chưa ngủ /vì lo nỗi nước nhà.

a. Hoàn cảnh sáng tác
-Viết vào mùa thu 1947 khi chiến dịch Việt Bắc đang diễn
ra vô cùng ác liệt
b. Nội dung
-Tả cảnh suối rừng Việt Bắc trong một đêm trăng đẹp và
nói lên nỗi thao thức của Bác Hồ kính yêu

TaiLieu.VN


Hang Pác Bó

TaiLieu.VN


I. Tìm hiểu chung
3. Thể thơ:
Thất ngôn tứ tuyệt
4. Phương thức biểu đạt:
Miêu tả kết hợp biểu cảm

TaiLieu.VN


II. Phân tích
1.Hai câu thơ đầu
Câu 1
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
-> So sánh độc đáo, lấy động tả tĩnh
->Cảnh đẹp, gần gũi ấm áp, gợi cảm
=>Sự sống thanh bình của thiên nhiên
rừng núi trong đêm

TaiLieu.VN


Câu hỏi thảo luận
So sánh và nhận xét cách tả tiếng suối của các nhà thơ
sau với câu Tiếng suối trong như tiếng hát xa của Hồ
Chí Minh
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai
(Nguyễn Trãi)
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo
(Nguyễn Khuyến)
Tiếng suối trong như tiếng ngọc tuyền
(Thế Lữ)
=> Trong thơ Hồ Chớ Minh tiếng suối gần gũi, ấm ỏp
hơn cả
TaiLieu.VN

II. Phân tích
1.Hai câu thơ đầu
Câu 1
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
-> So sánh, lấy động tả tĩnh
-> Cảnh đẹp, gần gũi ấm áp, gợi cảm
=>Sự sống thanh bình của thiên nhiên rừng núi trong đêm
Câu 2:
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa
-> Sử dụng điệp từ, hai vế tiểu đối, ngôn ngữ thơ trang
trọng, điêu luyện,
=>Vẻ đẹp lung linh, huyền ảo
Thiên nhiên trong trẻo, tươi sáng, gần gũi gợi niềm vui
sống cho con người
Vẻ đẹp cổ điển
TaiLieu.VN


2. Hai câu sau
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
-> Điệp ngữ, so sánh
=>Vỡ chưa ngủ mà thấy cảnh đẹp
Chưa ngủ vì cũn trằn trọc, lo lắng cho vận
mệnh của đất nước
Hỡnh ảnh chiến sĩ cộng sản Hồ Chớ Minh
Vẻ đẹp hiện đại
TaiLieu.VN

III. Tổng kết

1.Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong bài Cảnh
khuya
A.Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, lời ít ý nhiều
B.Ngôn từ điêu luyện, hình ảnh gợi cảm
C.Kết hợp miêu tả và biểu cảm
D.Cả ba phương án trên
Đáp án: D
2. Nội dung của bài thơ Cảnh khuya là:
A.Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, lộng lẫy
B.Tình yêu tha thiết với thiên nhiên, đất nước
C. Phương án A và B
D. Lòng yêu thương mênh mông của Bác với dan công, bộ
đội
Đáp
án: C
TaiLieu.VN


IV. Luyện tập
Bài1. 2 bài thơ “Cảnh khuya”, “Rằm thỏng giờng” được
viết theo phương thức biểu đạt nào?
a.Tự sự
b.Biểu cảm
c.Nghị luận
d.Miờu tả
Đáp án: b

Bài 2. Hai bài thơ được viết theo thể loại thơ nào?
a.Lục bỏt
b.Song thất lục bỏt
c.Thất ngụn bỏt cỳ
d.Thất ngụn tứ tuyệt
Đáp án: d
TaiLieu.VN


Bài 3: Điền những cụm từ miêu tả trăng: trăng theo, trăng
xưa, trăng vào cửa sổ, trăng nhòm, vào những câu thơ sau
và cho biết tên các bài thơ đó.
1, Dòng sông lặng ngắt như tờ
trăng theo
Sao đưa thuyền chạy thuyền chờ……....…
( Đi thuyền trên sông Đáy).
Trăng
vào…cửa
2,
…..
.…..
….sổđòi thơ,
Việc quân đang bận xin chờ hôm sau.
( Tin thắng trận).
3, Kháng chiến thành công ta trở lại
…………
Trăng
xưa hạc cũ với xuân này.
( Cảnh rừng Việt Bắc).
3, Việc quân việc nước bàn xong

trăng nhòm
Gối khuya ngon giấc bên song ……………..
( Đối trăng).
TaiLieu.VN


Hướng dẫn về nhà
1. Học thuộc 2 bài thơ “Cảnh khuya”, “Rằm tháng
giêng”.
2. Nắm chắc những nét khái quát về nội dung và
nghệ thuật của hai bài thơ.
3. Tìm những câu thơ và bài thơ của Bác viết về
trăng
4. Chuẩn bị bài: “Tiếng gà trưa” ( Xuân Quỳnh)
- Đọc bài thơ
-Trả lời những câu hỏi 1,2,3,4 SGKtrang 151
-Vẽ tranh minh hoạ cho một trong những nội
dung của bài thơ.
TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


TaiLieu.VN

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN