Bài giảng ngữ văn 7 bài 12 rằm tháng giêng (nguyên tiêu) 6

TaiLieu.VN


-Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
- Người
nhàchú
thơ, thích
nhà văn,
nhà văn
hoá lớn
tộc
Dựalàvào
trong
SGK,
em của
hãydân
giới
và nhân loại, là danh nhân văn hoá thế giới.

thiệu về tác giả Hồ Chí Minh?

- Những bài thơ của Người luôn chan chứa một tình yêu
thiên nhiên đằm thắm, hoà trong một tình cảm lớn là tình
yêu đất nước thiết tha.

TaiLieu.VN


Việt Bắc

Hang

Pác pó

Trông lên Việt Bắc cụ Hồ sáng soi

Suối Lênin
TaiLieu.VN


Hai bài thơ được sáng tác trong hoàn
cảnh nào?

- “Cảnh khuya” năm 1947
- “Rằm tháng giêng” năm 1948
=>Giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống
Pháp.
TaiLieu.VN


CẢNH KHUYA
CẢNH
Tiếng suối trong
/ nhưKHUYA
tiếng hát xa,
Tiếng suối
tiếng
háthoa.
xa,
Trăng
lồng trong
cổ thụ như

/ bóng
lồng
Trăngkhuya
lồng cổ
thụvẽ bóng
lồngchưa
hoa.ngủ,
Cảnh
như
/ người
Cảnh
như
ngườinhà.
chưa ngủ,
Chưa khuya
ngủ / vì
lo vẽ
nỗi nước
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
RẰM THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
RẰM
Phiên
âm THÁNG GIÊNG (Nguyên tiêu)
Phiêndạâm
Kim
nguyên tiêu / nguyệt chính viên,
Kim dạ
nguyên
viên,
Xuân

giang
xuântiêu
thuỷnguyệt
/ tiếp chính
xuân thiên;
Xuân
tiếp xuân
Yên bagiang
thâmxuân
xứ / thuỷ
đàm quân
sự, thiên;
Yên
ba thâm
xứ/ nguyệt
đàm quân
Dạ bán
quy lai
mãnsự,
thuyền.
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch thơ
Dịch thơRằm xuân lồng lộng trăng soi,
lộngtrời
trăng
soi,xuân;
Sông Rằm
xuânxuân
nướclồng
lẫn mầu

thêm
Sông Giữa
xuân dòng
nước bàn
lẫn mầu
trời quân,
thêm xuân;
bạc việc
bạcngân
việcđầy
quân,
Khuya Giữa
về bátdòng
ngátbàn
trăng
thuyền.
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

TaiLieu.VN

+ Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
+ Bố cục: khai - thừa - chuyển - hợp
+ Bài Cảnh khuya viết bằng tiếng Việt
+ Bài Rằm tháng giêng viết bằng chữ Hán
(Bản dịch: thơ lục bát)


Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

TaiLieu.VN


Tiếng suối trong như tiếng hát xa
xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
hoa

TaiLieu.VN


Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

- Điệp ngữ “chưa ngủ”

Yêu thiên nhiên → thi sĩ
Yêu đất nước → chiến sĩ

Kết hợp hài hoà cổ điển và hiện đại
TaiLieu.VN


Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên.

Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.
TaiLieu.VN

Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thủy tiếp xuân thiên.
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân.

-Không gian: cao, rộng, bát ngát
- Điệp từ “xuân”→vẻ đẹp, sức sống mùa xuân
⇒ Cảm xúc nồng nàn tha thiết của tác giả

TaiLieu.VN


Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Yên
ba thâm
đàm quân
Dạ bán
quy laixứnguyệt
mãn sự,
thuyền.
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

-Yên
Giọng
thơ: vừa
cổ điển
vừasự,

hiện đại
ba thâm
xứ đàm
quân
-Dạ
Cảnh:
huyền
nên thơ
bán quy
laiảo,
nguyệt
mãn thuyền.
- Tâm hồn: nhạy cảm, tinh tế
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
TaiLieu.VN


• Luyện tập
• có ý kiến cho rằng: hai bài CẢNH KHUYA và
RẰM THÁNG GIÊNG của Hồ Chí Minh tuy là thơ hiện đại nhưng
rất đậm mầu sắc cổ điển.
Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

Thể thơ: thất ngụn tứ tuyệt đường luật nhưng cỏch ngắt nhịp
sỏng tạo
Đề tài: Trăng
Hỡnh ảnh thơ: quen thuộc trong thơ cổ nhưng mang hơi thở
thời đại
•

Tõm hồn thi sỹ hoà hợp với cốt cỏch người chiến sĩ.

TaiLieu.VN


Ý kiến nào sau đây nói đúng nhất về nội dung của hai
bài thơ?
• A. Cảnh vật mang màu sắc cổ điển, thể hiện tâm hồn
thi sĩ của nhà thơ Hồ Chí Minh
• B. Miêu tả cảnh trăng ở Việt Bắc thể hiện tình yêu
thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu
nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác.
• C. Hai bài thơ có nhiều hình ảnh đẹp, màu sắc cổ điển
mà hiện đại thể hiện lòng yêu nước của Bác
• D. Tâm hồn thi sĩ kết hợp thật đẹp với phẩm chất
chiến sĩ trong con người Hồ Chí Minh.

TaiLieu.VN


CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
RẰM THÁNG GIÊNG
(Nguyên tiêu)

TaiLieu.VN

Phiên âm
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang xuân thuỷ tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lai nguyệt mãn thuyền.
Dịch thơ
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sông xuân nước lẫn mầu trời thêm xuân;
Giữa dòng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.


Bài 1:
Hai bài thơ đều tả cảnh trăng, em hãy chỉ ra nét
riêng của mỗi bài?
CẢNH KHUYA

- Cảnh trăng trong rừng
- Bức tranh nhiều tầng
lớp, quấn quýt.

TaiLieu.VN

RẰM THÁNG GIÊNG
- Cảnh trăng rằm trên sông.
- Không gian bát ngát tràn
đầy sức xuân.

Bài 2:
Tìm những câu thơ viết về trăng của Chủ tịch
Hồ Chí Minh?
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm Nhà thơ
( Ngắm trăng

- Nhật ký trong tù)

Trăng vào cửa sổ đòi thơ
Việc quân đang bận xin chờ hôm sau
( Tin thắng trận)

Trung thu trăng sáng như gương
Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng

TaiLieu.VN


HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
HỌC THUỘC LŨNG HAI BÀI THƠ
SƯU TẦM NHỮNG CÕU THƠ CỦA BỎC NÚI VỀ TRĂNG
SOẠN BÀI ‘THÀNH NGỮ”

TaiLieu.VN