Bài giảng ngữ văn 7 bài 19 tục ngữ về con người và xã hội 9

TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI
VÀ XÃ HỘI

TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy điền Đ (đúng) hoặc S (sai) vào các câu tục ngữ sau:
A. Một nắng hai sương.
B. Cơn đằng đông vừa trông vừa chạy.
C. Rau nào sâu ấy.
D. Mưa dây bão giật.
E. Được voi đòi tiên
F. Nước chảy đá mòn.
G. Khoai đất lạ, mạ đất quen.
H. Có chí thì nên.
I. Nước mắt cá sấu.
K. Một nong tằm là năm nong kén.
N. Gió bấc thì hanh, gió nồm thì ẩm.

S

M. Gieo gió, gặp bão.

Đ

TaiLieu.VN

Đ
Đ
S

S
Đ
Đ
Đ
S
Đ
Đ


KIỂM TRA BÀI CŨ
Tìm các câu tục ngữ tương ứng với các
hình ảnh sau?

TaiLieu.VN


Được mùa cau, đau mùa lúa.
Cau sai
quả

TaiLieu.VN

Lúa lép


Tháng bảy kiến đàn đại hàn hồng thuỷ.
TaiLieu.VN


Trăng quầng trời hạn, trăng tán trời mưa

TaiLieu.VN


Tháng hai trồng cà, tháng ba trồng đỗ.
TaiLieu.VN


Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.
TaiLieu.VN


Tiết 77

TaiLieu.VN


I. Đọc - giới thiệu chung
1. Đọc

1. Một mặt người bằng mười mặt của.
2. Cái răng, cái tóc là góc con người.
3. Đói cho sạch, rách cho thơm.
4. Học ăn, học nói, học gói, học mở.
5. Không thầy đố mày làm nên.
6. Học thầy không tày học bạn.
7. Thương người như thể thương thân.
8. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
9.
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

2. Chú thích
TaiLieu.VN

Về phẩm chất
con người
Về học tập
tu dưỡng
Quan hệ ứng
xử


II. c tỡm hiu vn bn

Cõu 1: Mt mt ngi bng mi mt ca
Ch con ngi, tỡnh ngi Tin ca, vng bc
giỏ tr con ngi
Ngh thut: : so snh i lp ( mt ngi mt ca; mt ( t ) mi
(nhiu)); hon d(mt ngi : ngi); nhừn hỳa (mt ca: ca ci )
ND: S hin din ca mt ngi bng s hin din ca mi ca ci
=> cao giỏ tr ca con ngi: Con ngi l th ca ci quớ giỏ nht .

Cõu tuc ng co thờ s dung trong nhng tinh huụng giao tiờp nao?
- Phê phán những trường hợp coi của hơn ngưười.
- An ủi động viên những trưường hợp mà nhân dân cho là của đi
thay người.
- Nói về tư tưởng đạo lí, triết lí sống của nhân dân: đặt con người lên
trên mọi thứ của cỏi
- Quan niệm về việc sinh đẻ trước đây: muốn đẻ nhiều con.
TaiLieu.VN

Câu 2:

Cái răng, cái tóc là góc con người
Nghệ thuật: - Tiờ̉u đụ́i, ngắn gọn,
dờ̃ hiờ̉u, õ̉n dụ.
ND: Cái răng cái tóc là một phần
thể hiện hình thức tính cách con
ngưười. Những gì thuộc hình thức
bên ngoài con ngưười đều thể hiện
nhân cách của người đó.
- Mọi biểu hiện của con người đều
phản ánh vẻ đẹp, tư cách của người
đó.
- Nhắc nhở con người phải biết giữ
gìn răng và tóc cho sạch đẹp
- Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá,
bình phẩm con người của nhân dân.
TaiLieu.VN

Câu 3:
Đói cho sạch, rách cho thơm
- Nghệ thuật: 2 vế đối đồng thời
bổ sung và làm sáng tỏ nghĩa cho
nhau
ND:
- Nghĩa đen: Dù vẫn phải ăn uống
sạch sẽ, dù rách vẫn phải ăn mặc
giữ gìn cho thơm tho.
- Nghĩa bóng: Dù nghèo khổ thiếu

thốn vẫn phải sống trong sạch,
không vì nghèo mà phải làm điều
xấu
- Hãy giữ gìn phẩm chất. Dù trong
bất kì cảnh ngộ nào cuãng không
để nhân phẩm bị hoen ối.
- Giáo dục lòng tự trọng của con
người


Câu 4: Học ăn, học nói, học gói, học mở

NT: 4 vế có quan hệ đẳng lập bổ sung ý nghĩa
cho nhau.
ND: Học cách ăn, cách nói, cách gói, cách mở
ý nghÜa: Con người cần phải học để thành mọi
thành thạo mọi việc, khéo léo trong giao tiếp.

TaiLieu.VN

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân


Câu 5: Không thầy đố mày làm nên

NT: Được viết dưới dạng thỏch đố
ND: Khụng được thầy dạy bảo sẽ khụng làm
được việc gỡ thành cụng
YN:- Không được thầy dạy bảo sẽ không làm
được việc gì thành công.
- Muốn nên người thành đạt thì cần có các bậc
thầy dạy dỗ. Trong sự học không thể thiếu thầy
dạy.
- Phải tìm thầy giỏi mới có thành đạt.
- Không được quên công lao dạy dỗ của thầy.

TaiLieu.VN

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân


Câu 6: Học thầy không tày học bạn

NT: Hình thức so sánh
ND: Cách tự học theo gương bạn bè đạt hiệu
quả cao.
YN: - Tự mình học hỏi trong đời sống là cách
học tốt nhât.

- Phải tích cực chủ động trong việc học tập.
- Muốn học tốt, phải mở rộng việc học ra xung
quang, nhất là với bạn bè, đồng nghiệp

TaiLieu.VN

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân

Ý kiến cá nhân


Câu 7: Thương người như thể thương thân
Tình thương dành cho người
khác

Tình thương dành cho chính
mình

=> Hãy sống bằng lòng vị tha nhân ái, không ích kỉ. thương yờu
người khác như chính bản thõn mình.

TaiLieu.VN


Ăn
Ăn

Ănquả
quả
quảnhớ
nhớ
nhớ
kẻ
kẻ
kẻtrồng
trồng
trồngcây
cây
cây
ĂN
QUẢ
NHỚ
KẺ
TRỒNG CÂY
Nghĩa đen: Trái
Nghĩa đen: Người
ngon quả ngọt...vật
trồng trọt,chăm sóc
chất do lao động tạo
cây.
nên.
Nghĩa bóng:
Nghĩa bóng:
Là những thành quả, Những người đi trước.
Những người tạo dựng
những giá trị tinh
cuộc sống ấm no hạnh

thần trong cuộc
phúc cho nhân dân
sống
Nghệ thuật: ẩn dụ, từ nhiều nghĩa
Câu 8:

Thắp hương mộ liệt sĩ
TaiLieu.VN

Thắp hương tổ tiên

=> Nhắc nhở con người
được thừa hưởng thành
quả nào đó thì phải biết
ơn người có công tạo
dựng lên nó.

Bông hồng tặng cô


Chỉ sự đơn lẻ
Câu
9:

Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

Chỉ sự liên kết,
nhiều
=>NT: ẩn dụ, đối lập

ND: Đoàn kết sẽ tạo ra sức mạnh, chia rẽ sẽ thất bại

TaiLieu.VN


1. Chọn đáp án đúng : Tục ngữ về con người xã hội được hiểu
theo những nghĩa nào?
a. Cả nghĩa đen và nghĩa bóng
b. Chỉ hiểu theo nghĩa đen
c. Chỉ hiểu theo nghĩa bóng
d. Cả a, b, c đều sai
2. Nối nội dung cột A với nội dung cột B đề được một nhận định
đúng:
A
Dưới hình thức nhận
xét, khuyên nhủ, tục
ngữ về con người và
xã hội truyền đạt rất
nhiều bài học về cách

B
1. nhìn nhận các quan hệ giữa con
người với tự nhiên.
2. nhìn nhận giá trị con người trong
cách học, cách sống và cách ứng xử
hàng ngày.
3. nhận biết các hiện tượng thời tiết.

TaiLieu.VN

Tìm những câu tục ngữ đồng nghĩa và trái nghĩa.
Câu
1
2.

3.

4.

7.

8.

Đồng nghĩa
- Người sống hơn đống vàng
- Người là vàng, của là ngãi
- Người ta là hoa đất
- Chết vinh còn hơn sống nhục
- Chết đứng còn hơn sống quỳ
- Chết trong còn hơn sống ngoài.

Trái nghĩa
- Của trọng hơn người.

- Đói ăn vụng túng làm liều.

- Ăn trông nồi, ngồi trông hướng.
- Nói hay còn hơn hay nói.
- Bầu ơi thương…

- Chị ngã em nâng
- Lá lành đùm lá rách
- Uống nước nhớ nguồn
- Uông nước nhớ kẻ trồng cây

TaiLieu.VN

- Cháy nhà hàng xóm bình chõn như vại
- Thân trâu trâu lo, thân bò bò liệu.
- Ăn cháo đá bát
- Ăn cây táo rào cây sung
- §­îc chim bÎ n¸, ®ù¬c c¸ quªn n¬m.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc ghi nhớ SGK
- Nắm chắc nội dung, hình thức nghệ thuầt của chín câu tục
ngữ
- Chuẩn bị bài: “Rút gọn câu” :
+ Đọc ví dụ
+ Tìm các thành phần câu bị rút gọn
+ Tác dụng của việc rút gọn câu

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN