Bài giảng ngữ văn 7 bài 20 câu đặc biệt

TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ

Trong các câu sau, câu nào là câu rút gọn?
a)
b)
c)
d)

TaiLieu.VN

Mùa xuân đến rồi!
Ngày mai, tôi đi chợ.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Nam là học sinh giỏi.


Có nên sử dụng câu rút gọn trong trường hợp
dưới đây không? Vì sao?
Thầy giáo gọi Nam lên bảng kiểm tra bài cũ,
Nam chần chừ không muốn lên.
- Thầy: Em đã học bài cũ chưa?
- Nam: Chưa.

TaiLieu.VN


I/. Thế nào là câu đặc biệt ?
1.Ví dụ (T27):

Ôi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm em tôi giật mình. Em tôi
bước vào lớp.
Hãy lựa chọn câu trả lời đúng cho câu in đậm:

a. Đó là câu bình thường có đủ chủ ngữ- vị ngữ.
b. Đó là câu rút gọn, lược bỏ chủ ngữ, vị ngữ.
c. Đó là câu không thể có chủ ngữ, vị ngữ.

TaiLieu.VN


* Lưu ý phân biệt hai kiểu câu
Câu rút gọn

Câu đặc biệt

Cấu tạo theo mô hình C/V, nhưng lược
bỏ đi một số thành phần.
Có thể dựa vào ngữ cảnh và hoàn cảnh
giao tiếp để khôi phục lại thành phần bị
lược bỏ.

Cấu tạo không theo mô hình
C/V.
Không thể khôi phục thành câu
đầy đủ thành phần.

Ví dụ

Ví dụ

Thấy đói bụng, tôi cũng tạt vào quán
làm vài nhánh cỏ lót dạ. Đông khách
quá. Châu Chấu, Cào Cào...rậm rịch ra
vào, chè chén.
(Tô Hoài)

Mưa và rét! Vắt rừng! Đoàn
quân vượt suối băng rừng tiến
về phía trước.
(Nguyễn Đình Thi)

TaiLieu.VN


Tác dụng
Câu
đặc biệt
Một đêm mùa
xuân. Trên dòng
sông êm ả, cái đò
cũ của bác tài…
Đoàn người….
Tiếng reo. Tiếng
vỗ tay.

“ Trời ơi!”, cô giáo
tái mặt và nước mắt
giàn giụa…

An gào lên:
- Sơn! Em Sơn!
Sơn ơi!
-Chị An ơi!
SơnTaiLieu.VN
đã nhìn thấy

Bộc lộ cảm
xúc

Liệt kê thông
báo về sự tồn
tại của sự vật

Xác định
thời gian, nơi
chốn

Gọi đáp


B/ Luyện tập
Bài 1: Tìm câu rút gọn và câu đặc biệt?
a. - Câu rút gọn:
“Có khi được trưng bày … dễ thấy”, “Nhưng
cũng có khi … trong hòm”, “Nghĩa là … kháng
chiến.”
- Không có câu đặc biệt.
b. - Câu đặc biệt:
“Ba giây … Bốn giây … Năm giây … Lâu

quá!”.
- Không có câu rút gọn.
TaiLieu.VN


c. Câu đặc biệt:
“Một hồi còi.”
 Không có câu rút gọn.
d. Câu đặc biệt:
“ Lá ơi!”
Câu rút gọn:
“Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tôi
nghe đi!”; “Bình thường lắm, chẳng có
gì đáng kể đâu.”
TaiLieu.VN


Bài 2) Tác dụng của câu rút gọn và câu đặc biệt
ở bài tập (1):

- Câu rút gọn:
+ Câu a:
- Làm cho câu gọn hơn, tránh lặp lại những từ
ngữ đã xuất hiện trong câu trước “tinh thần yêu
nước”
- Câu đặc biệt:
+ Câu b: “Ba giây …Bốn giây … Năm giây …Lâu
quá!”.
->xác định thời gian; bộc lộ cảm xúc.
+ Câu c: “Một hồi còi.”

-> liệt kê, thông báo sự tồn tại của sự vật.
+ Câu d:“ Lá ơi!” :-> gọi đáp.
TaiLieu.VN


Bài tập 3
Viết một đoạn văn ngắn(5-7 cõu) tả cảnh quờ
hương em, trong đú cú sử dụng cõu đặc biệt.

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


Hướng dẫn về nhà
1. Học bài cũ:
-Học ghi nhớ.
- Làm bài tập 3.
2. Chuẩn bị bài mới:
- Soạn bài: “Bố cục và phương pháp lập luận
trong văn nghị luận”.
TaiLieu.VN


TaiLieu.VN