Nguyễn Ái Quốc với việc chuẩn bị lý luận cho cách mạng Việt Nam qua ba tác phẩm “Bản án chế

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
PHN M U
I. Lý do chn ủ ti

OBO
OKS
.CO
M

Ngy 3/2/1930 ng cng sn Vit Nam ra ủi chớnh ủng duy nht ca
giai cp cụng nhõn Vit Nam ủó chm dt s khng hong kộo di v ủng li
cỏch mng v lónh ủo cỏch mng Vit Nam. ng ra ủi l kt qu tt yu cu
cuc ủu trỏnh dõn tc v ủu tranh giai cp Vit Nam thi ủi mi. Ch tch
H Chớ Minh ủó tng núi : ng cng sn Vit Nam l sn phm ca s kt hp
Ch nghiac Mỏc- L ờNin vi phong tro cụng nhõn v phong tro yờu nc Vit
Nam.

ng ra ủi ủc v trang bi h thng hc thuyt chớnh tr tin b nht
ca nhõn loi l Ch ngha Mỏc- LờNin . Nh ủú m ng ủó lụi kộo , kờu gi
ủc ủụng ủo qun chỳng nhõn dõn lao kh tp trung di ngn c c lp
dõn tc v Ch ngha xó hi.

ỏnh giỏ v vai trũ ca lý lun, sinh thi LờNin ủó tng núi:
Khụng cú lý lun cỏch mnh thỡ khụng cú lý lun vn ủng....Ch cú theo
lý lun cỏch mnh tiờn phong , ng cỏch mnh mi lm ni trỏch nhim cỏch
mnh tiờn phong.

Cú th núi quỏ trỡnh chun b v t tng lý lun tin ti thnh lp
ng cng sn gn lin vi nhng hot ủng yờu nc ca Nguyn ỏi Quc,
ủú l quỏ trỡnh tỡm ủng cu nc, tỡm ủn vi ch ngha Mỏc, l quỏ

Vit Nam.

KI L

trỡnh hc tp, nghiờn cu khụng mt mi v truyn bỏ Ch ngha Mỏc vo

Khụng cú tham vng ln mun trỡnh by ton b quỏ trỡnh chun b v t
tng lý lun ca Nguyn ỏi quc tin ti thnh lp ng cng sn Vit Nam,
do s hn hp v hiu bit v ti liu tham kho, tụi ch xin phộp trỡnh by
nhng hiu bit gii hn ca mỡnh v quỏ trỡnh chun b v lý lun trờn phng
din sỏch bỏo, ch yu ba tỏc phm:
1. Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp
2. Tun bỏo Thanh Niờn
1



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3. ng kỏch mnh
Bi vit chc chn cũn nhiu hn ch , mong nhn ủc s gúp ý ca cỏc
thy cụ.

OBO
OKS
.CO
M

2. Phm vi nghiờn cu
Trỡnh by s hiu bit ca mỡnh v quỏ trỡnh tỡm ủng cu nc, tỡm ủn
vi Ch ngha Mỏc v lnh hi mt cỏch sỏng to ca Nguyn ỏi Quc.

Nghiờn cu quỏ trỡnh chun b v t tng , lý lun cỏch mng trong cỏc
tỏc phm (nh ủó trớch trờn ) ca Nguyn ỏi Quc gúp phn truyn bỏ Ch
ngha Mỏc vo Vit Nam

3. Phng phỏp nghiờn cu

Su tm ti liu cú liờn quan ủn nhng ni dung s trỡnh by
i chiu, so sỏnh gia cỏc ti liu. ng trờn lp trng ca Ch ngha
duy vt bin chng v Ch ngha duy vt lch s v t tng H Chớ Minh ...ủ
t ủú xem xột, ủỏnh giỏ, nhỡn nhn cỏc s kin mt cỏch ủỳng ủn, ton din, ch
ra ủc s phỏt trin v nhn thc qua cỏc trỡnh t thi gian.
4. B cc ca ủ ti

CHNG I: T VN

Lch s to ra nhng yờu cu thỡ chớnh lch s li to ra nhng ủiu kin
vt cht ủ gii quyt nú (Theo PGS.TS Phm Xanh trong tỏc phm Nguyn
ỏi Quc vi vic truyn bỏ Ch ngha Mỏc- LeeNin vo Vit Nam (1921-1930)
CHNG II: GII QUYT VN
Sc sng mónh lit ca cỏc tỏc phm:

KI L

1. Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp
2. Tun bỏo Thanh Niờn
3. ng kỏch mnh

A. Nhng ủúng gúp ca tỏc phm Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp:
I. Gớa tr ca tỏc phm

I.I Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp l bn cỏo trng ủanh thộp
I.II Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp cũn vch rừ k thự ca qun chỳng
lao ủng v cỏc dõn tc b ỏp bc.
2



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
I.III Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp xỏc ủnh nhim v cỏch mng,lc
lng cỏch mng , ch ra mi quõn h , s gn bú gia s nghip giI phúng dõn
tc cỏc nc thuc ủa v ph thuc vi phong tro vụ sn chớnh quc v

OBO
OKS
.CO
M

trờn ton th gii .
I.IV Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp ủó m ra mt tng lai tI sỏng
trogn ủờm ti ca cuc ủi lm than ủau kh.
II. í ngha

B. Nhng ủúng gúp ca hai tỏc phm:
1.

Tun bỏo Thanh Niờn

2.

ng kỏch mnh

I - t vn ủ

S v ủi ca tỏc phm ny sinh ngay trong thi ủi sn sinh ra nú.
II Giỏ tr ca hai tỏc phm:
II.I Quan nim v cỏch mng

II.II Quan nim v ng cỏch mng, v ng cng sn
III. ý ngha
ChngIII
Kt lun

KI L

Phn ni dung

3



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
CHƯƠNG I
Lịch sử tạo ra những yêu cầu thì chính lịch sử tạo ra những ñiều kiện vật
chất ñể giải quyết nó

OBO
OKS
.CO
M

Sáng 1/9/1858 Thực dân Pháp nổ súng chính thức xâm lược nước ta ở Đà
Nẵng . Đến năm 1896 về cơ bản chúng ñã bình ñịnh và ñặt xong bộ máy cai trị ở
Đông Dương trong ñó có Việt Nam rồi từng bước tiến hành khai thác thuộc ñịa
với quy mô lớn. Sự bóc lột hết sức tàn ác, dã man của bọn tư bản ñộc quyền
Pháp cộng với sự bóc lột của lực lượng mà chúng dung dưỡng ñó là bọn ñịa chủ
phong kiến làm cho ñời sống của nhân dân ta vô cùng ñiêu ñứng và cực khổ.
Nước mất, nhà tan, ñời sống bần cùng, không có con ñường nào khác
nhân dân ta ñứng dậy ñấu tranh.Trong mấy chục năm cuối thế kỉ XIX ñầu thế kỉ
XX, các phong trào yêu nước cuồn cuộn dấy lên khắp từ Nam chí Bắc.Tầng
tầng, lớp lớp thợ thuyền, dân cày, dân nghèo thành thị, trí thức, học sinh, sinh
viên… kết hợp thành những ñợt sóng ñấu tranh liên tiếp, mạnh mẽ, tiêu biểu là
các phong trào: Phong trào Cần Vương ( 1885- 1896); Khởi nghĩa Yên Thế
(1885-1913), Phong trào Đông Du (1905-1908); Phong trào Duy Tân…nhằm
chống lại ñế quốc, chống sự tham nhũng ,hà khắc của bọn quan lại, bọn ñại ñịa
chủ – tay chân tích cực của bọn thực dân ñồng thời thể hiện ý chí ñấu tranh
giành ñộc lập, tự do của dân tộc ta.

Dù chưa ñạt ñựơc mục tiêu song các phong trào yêu nước lúc này về
khách quan ñã hình thành mặc dù là tự phát những yếu tố, những ñường viền
của một mặt trận dân tộc thống nhất rộng lớn bao gồm nhiều tầng lớp xã hội.

KI L

Bên cạnh ñó lịch sử giai ñoạn này cũng chứng kiến sự ra ñời và nhanh
chóng phát triển của giai cấp mà sau này chính là lực lượng lĩnh sứ mệnh quan
trọng nhất của lịch sử, của cách mạng Việt Nam – giai cấp công nhân Việt
Nam.Mặc dù mangtrong mình những phẩm chất giai cấp cao quý ñại diện cho
lực lượng sản xuất tiến bộ nhưng trong thời kì này giai cấp công nhân Việt Nam
chưa có ñường nối ñúng ñắn , ñấu tranh mới chỉ mang tính “Tự mình” với
những khẩu hiệu về kinh tế…nên chưa có vai trò ñáng kể cho cách mạng nước

ta trong thời kì này.
4



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Chính do những hạn chế mang tính thời đại mà các phong trào u nước
cũng như phong trào cơng nhân thời kì này đều đi đến những thất bại. Hạn chế
đó nằm ở những người cầm đầu các phong trào chư phân biệt được Địch- Ta,

OBO
OKS
.CO
M

Bạn-Thù, chưa nhận thức đươc rằng Đế quốc Pháp xâm lựoc việt Nam khơng
phải là hiện tượng riêng lẻ mà là vấn đề thời đại gắn liền với cả giai đoạn lịch sử
của Chủ nghĩa tư bản thống trị thế giới;họ chưa nhận thấy rõ nhiệm vụ của cách
mạng việt Nam lúc này là phải đánh đổ đế quốc Pháp giành độc lập, tự do, đánh
đổ phong kiến địa chủ giành quyền dân chủ cho nhân dân , giành ruộng đất cho
nơng dân - điều mà sau này ngay khi Đảng ta mới thành lập đã giương cao ngọn
cờ “ Độc lập dân tộc” và “ Ruộng đất dân cày”; họ càng khơng thấy được lực
lượng cách mạng chủ yếu là Cơng- Nơng trong đó giai cấp cơng nhân là lực
lượng lãnh đạo. Đồng thời những thất bại đó đã thể hiện sự bất lực của hệ tư
tưởng phong kiến cũng như hệ tư tưởng dân chủ tư sản đã lỗi thời khơng còn đủ
sức mạnh để phá vỡ thế lực kìm kẹp nó, đòi hỏi phong trào cách mạng càn được
trang bị bởi một hệ tư tưởng khác, tiến bộ hơn, đáp ứng nhu cầu của thời đại.
Do những hạn chế đó , lại bị những đòn roi tấn cơng rất ác liệt , man rợ
của kẻ thù nên các phong trào dần bị thất bại. ách áp bức của kẻ thù càng thêm
nặng nề, nỗi thống khổ của quần chúng càng thêmchồng chất, tiền đồ của dân

tộc ngày càng mù mịt.

Nhưng tất yếu là, càng bị đàn áp , càng thất bại , càng thống khổ thì quần
chúng càng thêm nung nấu lòng căm thù và ý chí chiến đấu, càng khát khao tìm
cách thốt khỏi kiếp sống trâu ngựa.Trong hồn cảnh đó, u cầu mà lịch sử đặt

KI L

ra là phải có những con người ưu tú nhất , tiến bộ nhất trong đội ngũ những
người Việt nam u nước có khả năng vượt lên trên những hạn chế của lịch sử
để tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc.
Rõ ràng, đúng như Lê-Nin lúc sinh thời đã từng nói:
“ Nhân loại bao giờ cũng chỉ đặt ra cho mình những nhiệm vụ mà nó có
thể giải quyết được, vì khi xét kĩ hơn, bao giờ người ta cũng thấy rằng bản thân
nhiệm vụ ấychỉ nảy sinh khi những điều kiện để giải quyết nhiệm vụ đó đã có
rồi hay ít ra cũng đang ở q trình hình thành.” 2
5



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Giữa tình thế nóng bỏng đó, Nguyễn Tất Thành xuất hiện như một vị cứu
tinh của dân tộc. Vượt lên trên hạn chế của thời đại, người con trai thứ của cụ
Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc - người thanh niên giàu lòng u nước đã nhận lấy

OBO
OKS
.CO
M

trách nhiệm nặng nề và vơ cùng gian khổ trước lịch sử, Nguời quyết tâm ra đi
tìm đường cứu nước vào ngày 5/6/1911.

Xuất thân trong một gia đình trí thức u nước, lớn lên giữa q hương
giàu tình thương và tinh thần quật khởi, từ thuở thiếu thời, Nguyễn Tất Thành
đã được hấp thụ một nền giáo dục truyền thống phong phú, hiểu biết sâu sắc về
lịch sử và những giá trị văn hố dân tộc. Bên cạnh đó Người còn được trang bị
những kiến thức về văn hố và khoa học kĩ thuật phương Tây khi còn đang học
ở trường Quốc học Huế. Đặc biệt Nguyễn Tất Thành đã sớm hồ mình vào cuộc
sống của quần chúng lao khổ và tham gia vào phong trào u nước. Q hương,
gia đình và sự nhập cuộc sớm của bản thân đã sớm làm nảy nở trong người
thanh niên trẻ tuổi ấy tấm lòng u nước , thương dân tha thiết :
“Người thiếu niên ấy đã sớm hiểu biết và rất đau xót trước cảnh thống khổ
của đồng bào. Lúc bấy giờ, Anh đã có chí đuổi thực dân Pháp, giải phóng đồng
bào” 3.

Kính trọng những bậc tiền bối đi trước nhưng Nguyễn Tất Thành khơng
tán thành đường đi nước bước của những người đi trước, Người khơng muốn
đitheo vết mòn của lịch sử.

Trước Nguyễn Tất Thành đã có những ngời Việt Nam xuất dương cứu
nước.Chỗ khác nhau giữa Nguyễn Tất Thành và những người Việt nam khác

KI L

khơng phải là hành động xuất dương mà trước hết ở mục đích của hành động đó.
Nếu những chuyến đi của Tơn Thất Thuyết hay của những nhân vật lãnh
đạo phong trào Đơng Du hay phong trào Duy Tân chủ yếu là tìm ngoại viện thì
chuyến đi của Nguyễn Tất Thành lại hồn tồn khác. Người ra đi là “ xem nước
Pháp và những nước khác. Sau khi tơixem xét họ làm như thế nào, tơi sẽ trở về

giúp đồng bào ta” 4.

Sau này Người cũng đã kể lại:

6



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
“Nhân dân Việt Nam trong đó có cụ thân sinh tơi lúc này thường tự hỏi
nhau rằng: ai sẽ là người giúp mình thốt khỏi ách thống trị của Pháp. Người
này thì nghĩ là Nhật, người khác nghĩ là Anh, có người khác nữâ nghĩ là Mỹ. Tơi

OBO
OKS
.CO
M

thì thấy phải đi ra nước ngồi để xem cho rõ” 5.
Như vậy hơn hẳn những bậc tiền bối đi trước, Nguyễn Tất Thành đã xác
định được một cách rõ ràng:

“Cái mà dân tộc cần trước tiên chưa phải là súng đạn, của cải, mà là cách
đuổi giặc cứu nước, là làm cách mạng hay nói cách khác là lý luận cách mạng và
phương pháp cách mạng” 6.

Và Người đã tìm được hướng đi cho riêng mình , đó là đi về phương
Tây.Về phương Tây khơng phải vì Người bị thu hút và khuất phục bởi nước sơn
hào nhống cảu nền văn minh Tư bản chủ nghĩa. Nền văn minh đó đã tấn cơng ,
làm rung chuyển và buộc phải nhuợng bộ cho nó cái vương quốc phongkiến lâu

đời và hùng mạnh nhất châu á- Trung Quốc. Sự kiện này đã tác động và làm
lung lạc đến tư tưởng, ý thức của những nhân vật tiêu biểu cho giới thượng lưu
trí thức Trung Quốc dưới triều Mãn Thanh như Khang Hữu Vi, Lương Khải
Siêu… Chính nước sơn hào nhống của nền văn minh ấy cũng đã làm cho nhiều
sĩ phu u nước ở Việt Nam đầu thế kỉ XX đã đi chệch đường trong việc tìm
kiếm bạn đồng minh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Nhưng lí do mà Nguyễn
Tất Thành đã chọn con đường đi cho riêng mình mà sau này Người đã tâm sự :
“ Vào trạc tuổi 13 lần đầu tiên tơi được nghe những tiếng Pháp : Tự do ,
bình đẳng, bác ái - đối với chúng tơi lúc ấy, mọi người da trắng được coi là

KI L

người Pháp – thế là tơi muốn làm quen với văn minh Pháp, tìm xem những gì
ẩn giấu đằng sau những từ ấy” 7.

Nguyễn Tất Thành quyết định đi về phương tây vì mục đích cách mạng và
do sự nhạy cảm cách mạng khiến Người thấy chỉ có ở đó mới có thể phát hiện
ra cái nguồn gốc của mọi thảm hoạ đã trút lên đầu lên cổ dân tộc mình và tìm
ra cái đầu mối cho sự nghiệp giải phóng đồng bào mình.
“Rõ ràng, trước khi bước chân xuống tàu rời Tổ Quốc, Nguyễn Tất Thành
đã chuẩn bị cho mình những tiền đề tư tưởng bao gồm việc phê phán những
7



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
con ủng cu nc ca cỏc bc cha chỳ , la chn hng ủ i v ủim ti ca
mỡnh 8.
Nhng ủ ủn vi Ch ngha cng sn thỡ nhng chun b v tin ủ t

OBO
OKS
.CO
M

tng s l khụng ủ nu nh khụng cú quỏ trỡnh hot ủng thc tin phong
phỳ kt hp vi hot ủng t duy khoa hc ca Ngi. Nguyn Tt Thnh ủó ủ
i khp nm chõu bn b, bn chõn Ngi tng in du trờn nhiu nc thuc
nhiu chõu lc khỏc nhau, ủc bit l Ngi ủó dng chõn kho sỏt khỏ lõu ba
nc ủ quc ln nht thi ủú l M, Anh, Phỏp. ủõu Ngi cng chu mi
gian kh, ho mỡnh vo cuc sng lao kh ca ngi lao ủng. Qua nhiu tr i
nghim , Ngi ủó rỳt ra ủc mt kt lun rt sõu sc : ủõu b quc ,
Thc dõn cng tn bo , ủc ỏc, ủaau nhng ngi lao ủng cng b ỏp bc ,
búc lt nng n v Dự cú mu da khỏc nhau , trờn ủi ny ch cú hai ging
ngi : ging ngi búc lt v ging ngi b búc lt. M cng ch mt mi tỡnh
hu ỏil tht m thụi: tỡnh hu ỏi vụ sn9

T ủú Ngi s ủng cm vi ủng bo mỡnh ủó ủc nõng lờn thnh
s ủng

cm vi nhõn dõn lao ủng quc t anh em.ng thi Ngi cng nhn
bit sõu sc hn, ton din hn v din mo k thự ca dõn tc ta khụng ch l
Thc dõn Phỏp v bố l tay sai m cũn l Ch ngha ủ quc núi chung.
S bựng n ca cuc Chin tranh th gii ln th nht ủó bc l ủy ủ
bn cht búc lt tn ỏc , dó man ủng thi cng th hin s suy yu ca Ch
ngha ủ quc. Mt khỏc, cuc chin tranh chớnh l c hi ủ Ch ngha ủ quc

KI L

tng cng búc lt giai cp vụ sn v cỏc dõn tc b ỏp bc, ủy ngi lao ủg

vo cnh bn cựng.

Chớnh s kin ủú ủó tỏc ủng sõu sc v lm bng sỏng lờn trong nhn
thc ca ngi thanh niờn yờu nc rng : Ch ngha ủ quc, Ch ngha thc
dõn l ci ngun ca mi s kh ủau ca qun chỳng v ủõu qun chỳng lao
kh cng l ngi chung s phn, chung chin tuyn vi dõn mỡnh. Nhng nhn
bit cn bn , ủỳng ủn ủú cng gic gió Ngi quyt tõm tỡm con ủng gii
phúng m Ngi ủó tng nung nu, p t ngy ri T Quc.
8



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Chớnh trong quỏ trỡnh ủú, Cỏch mng Thỏng Mi Nga thnh cụng
nm1917 mt nh nc vụ sn ủu tiờn trờn th gii m ủú nhõn dõn lao
ủng ủc lm ch ủt nc, mi gia cp xó hi ủc gii phúng. S ra ủi ca

OBO
OKS
.CO
M

nh nc Xụ vit ủu tiờn ủitheo Ch ngha xó hi gia vũng võy ca bn ủ
quc ch ngha ủó nh hng mang tớnh cht quyt ủnh ủn nhn thc ca
Ngi v la chn con ủng cỏch mng.

Thỏng 7/1920, bỏo L/Humahitộ s ra hai ngy 16 v 17 thỏng 7 nm 1920
ủó ủng ton b vn bn S tho ln th nht lun cng v vn ủ dõn tc v
vn ủ thuc ủa cu V.I.LờNin. Lun cng ngay lp tc ủó thu hỳt ủc s
chỳ ý ca Ngi :

Trong lun cng y, cú nhng ch chớnh tr khú hiu. Nhng c ủc ủ
i ủc li nhiu ln, cui cựng tụi cng hiu ủc phn chớnh. Lun cng ca
LờNin lm cho tụI rt cm ủng, phn khi, sỏng t, tin tng bit bao! Tụi vui
mng ủn phỏt khúc lờn. Ngi mt mỡnh trong bung m tụi núi to lờn nh
ủang núi trc qun chỳng ủụng ủo. Hi ủng bo b ủo ủy gian kh ! õy l
cỏi cn thit cho chỳng ta , ủõy l con ủng gii phúng chỳng ta10.
Nh vy t ch ngha yờu nc chõn chớnh Nguyn ỏi Quc ủó tỡm
thy con ủng ủỳng ủn ủ giiphúng dõn tc , ủú l ủi theo Ch ngha
Mỏc- LờNin, theo Quc t vụ sn, theo con ủng Cỏch mng vụ sn.
Cng t ủú Nguyn ỏi Quc say mờ hc tp, nghiờn cu v hot ủng
nhm xỳc in vic truyn bỏ Ch ngha Mỏc- LờNin vo Vit Nam.Quỏ trỡnh
truyn bỏ ch ngha Mỏc cu Ngi din ra liờn tc t nm 1921 ủn1930 khi

KI L

ng Cng Sn Vit Nam ra ủi l ủỏnh du s chin thng bc ủu ca t
tng Cng sn ch ngha trong lch s t tng nc ta.V S truyn bỏ t
tng cỏch mng vụ sn ca Ngi khụng phi l mt hintng nht thi t
phỏt m l mt quỏ trỡnh khụng ủt ủon, ủi t thp ủn cao, cú ch ủớch11.
Quỏ trỡnh hot ủng cỏch mng ca Ngi ủc chia thnh nhiu thi kỡ
tng ng vi ủa bn hot ủng ca Ngi. mi thi kỡ tu ủiu kin c th
m Ngi s dng nhng phng tin ủu tranh, truyn bỏ Ch ngha Mỏc khỏc
nhau , trong ủú cú th núi xut bn bỏo chớ ủc Ngi s dng mt cỏch trit
9



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
để như là một thứ vũ khí vơ cùng lợi hại nhằm tấn cơng trục diện kẻ thù đồng

thời rất có hiệu quả trong q trình truyền bá lý luận, từng bước giác ngộ Chủ
nghiã Mác cho quần chúng đồng bào ta tiến tới thành lập những tổ chức lãnh

OBO
OKS
.CO
M

đạo cách mạng đứng đầu là thành lập một chính đảng vơ sản ở Việt Nam. Trong
các tác phẩm của Người thời kì này cần phảI kể đến những đóng góp hết sức to
lớn có giá trị đặt nền tảng tư tưởng chiến lược và sách lược chỉ đạo cách mạng
Việt Nam của ba tác phẩm:

Bản án chế độ Thực dân Pháp ( 1925 – ở Pháp)
Tuần báo Thanh Niên ( 1925 – ở Trung Quốc)
Đường Kách Mệnh ( 1927 - ở Trung Quốc)

Mặc dù ra đời ở các thời kì hoạt động khác nhau của Nguyễn ái Quốc, ở
các thời điểm lịch sử khác nhau nhưng cả ba tác phẩm đều thể hiện bước chuẩn
bị, hồn thiện và phát triển cao độ nhận thức về Chủ nghĩa Mác- LêNincủa
Nguyễn ái Quốc. Q trình đó được thể hiện ở sự kế thừa, bổ sung và ngày càng
hồn bị những tư tưởng chỉ đạo mạng tính chất chiến lược cho cách mạng Việt
Nam như mục tiêu đấu tranh, lực lượng cách mạng, phương pháp cách
mạng...trong các tác phẩm. Sự ra đời của các tác phẩm có ý nghĩa vơ cùng lớn
lao, nhờ đó mà cách mạng Việt Nam đã tìm được con đường cách mạng đúng
đắn để giảiphóng dân tộc, cách mạng Việt Nam lúc này đã thốt ra khỏi cuộc
khủng hoảng về đường lối cũng như về tổ chức và từng bứơc có những đóng
góp lớn lao cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và cho sự nghiệp đấu tranh chung

KI L

của lồi người tiến bộ trên thế giới.

10



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
CHNG II
Sc sng mónh lit ca cỏc tỏc phm
Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp

2.

Tun bỏo Thanh Niờn

3.

ng Kỏch Mnh

OBO
OKS
.CO
M

1.

A. Nhng ủúng gúp ca tỏc phm Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp
Thi kỡ Nguyn ỏi Quc hot ủng PaRi (Phỏp), Ngi hot ủng
ng Cng Sn Phỏp, cỏc t chc cỏch mng v trong Hi liờn hip thuc

ủa do Ngi sỏng lp cựng nhng ngi b ỏp bc di ch ủ thc dõn Phỏp
v ủang hot ủng cỏch mng Phỏp. Thi kỡ ny Ngi ủó vit nhiu sỏch bỏo
tn cụng vo Ch ngha ủ quc, kờu gi , thc tnh qun chỳng lao kh ủu
tranh, vch phng hng cho qun chỳng cỏc nc thuục ủia v ph thuc
ủu tranh.

õy cng l thi kỡ m Ngi ủó vit cun sỏch ni ting Bn ỏn ch ủ
Thc dõn Phỏp.

I. Giỏ tr ca tỏc phm

Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp ủc coi l sn phm tng ho ca tt c
cỏc tri thc : chớnh tr, trit hc, xó hi , lch s...cựng vi nhng kinh nghim
thc tin ủc tip thu v bi b , phỏt trin trong quỏ trỡnh ủu tranh ủy súng
giú ca Ngi.

Tỏc phm ủc vit bng ting Phỏp v nhng nm 1921- 1925 v ủc
xut bn ln ủu ti Pari nm 1925. Ngay t khi mi ra ủi, tỏc phm ủó ủc

KI L

lan truyn ủi rt nhanh v ủay l ln ủu tiờn mt cun sỏch chớnh tr vit bng
ting nc ngoi ủc ủa v nc hon ton bớ mt.
S v ủi ca tỏc phm bt ngun t trong chớnh tớnh cht v ủi ca thi
ủi dó sn sinh ra nú, bi nú cha ủng nhng c mong, nhng hoi bóo
chung, ph bin ca c mt cng ủng ngi ủang sng ngt ngt di sc ộp
ca mt th lc vụ cựng phn ủng ủú l Thc dõn Phỏp.
Hun ủỳc trong ủu tranh cỏch mng, Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp ra ủi
nh mt lung ỏnh sỏng mi , xộ toang ủỏm mõy mự ủang che ph trờn khp ủt
11

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
nước Việt Nam và nhiều nước thuộc địa. Nó thoả mãn cả lý trí và tình cảm của
hàng triệu quần chúng cách mạng đang ngưỡng vọng và khao khát một chân trời
mới ; nó thu hút mạnh mẽ sự chú ý của nhiều lớp người tiến bộ đang mơ hồ,
băn khoăn về một con đường giải phóng đúng đắn.

OBO
OKS
.CO
M

Sức thu hút mạnh mẽ hầu như thơi miên của tác phẩm, bởi lẽ:
Thứ nhất, tác phẩm ra đời trong hồn cảnh mà mâu thuẫn của Chủ nghĩa
đế quốc đặc biệt là mâu thuẫn giũa các dân tộc bị áp bức với Chủ nghĩa đế quốc,
mâu thuẫn giữa dân tộc ta với Thực dân Pháp ngày càng thêm sâu sắc và đã đạt
đến điểm bùng nổ, tinh thần và ý chí chống đế quốc của nhân dân ta và các dân
tộc bị áp bức, đòi hỏi một ngọn cờ hướng đạo đúng đắn để đi vào một cuộc
chiến đấu quyết định vận mệnh của cả dân tộc.

Thứ hai, tác phẩm đã đề cạp đến những người thật , việc thật, những
chuyện xảy ra hàng ngày ở các nước thuộc địa và phụ thuộc, những việc mắt
thấy tai nghe ở những hồn cảnh cụ thể nhưng có quan hệ thiết thân đến vặn
mệnhcủa hàng chục triệu con người trong cái địa ngục trần gian gọi là xứ thuộc
địa và lí giải một cách khoa học theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác- quan điểm
tiến bộ nhất của thời đại.

Thứ ba, tác phẩm có sức hấp dẫn như vậy bởi đây là lần đầu tiên những

người cách mạng và nhân dân ta biết đến Chủ nghĩa cộng sản một cách rõ ràng
và đúng đắn. Trước đó người ta cũng nghe nói, biết và bàn tán về Chủ nghĩa
cộng sản như một học thuyết cách mạng nhất . Đối với những người bị áp bức
thì khơng mong muốn gì hơn là tìm được một lối thốt cho cuộc đời tối tăm tủi

KI L

nhục của mình, học thuyết ấy tất nhiên đã nhen nhói lên một niềm hi vọng.Song
vì một phần do chế độ kiểm duyệt ngặt nghèo, một phần vì báo chí phản động
tun truyền chống cộng ráo riết, phần nữa vì trong đầu óc của nhiều người xuất
thân từ tầng lớp Tiểu tư sản còn nhiều tàn dư của hệ ý thức cũ nên trong quan
niệm về Chủ nghĩa cộng sản còn nhiêù điểm mơ hồ, lộn xộn.
Chính vì vậy mà Bản án chế độ Thực dân Pháp có vai trò rất lớn
trong q trình giác ngộ, chuẩn bị về tư tưởng, lý luận cho những người

12



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
cỏch mng v cho qun chỳng nhõn dõn lao ủng ủc bit l tng lp thanh
niờn nc ta.
ỏnh giỏ vai trũ ca tỏc phm ủi vi nhõn dõn Vit Nam núi chung v

OBO
OKS
.CO
M

ủi vi thanh niờn Vit Nam núi riờng, ủng chớ Phm Hựng k li rng:

Hi y quyn Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp cú mt tỏc dng rt ln
ủi vi thanh niờn, hc sinh.

Hu ht cỏc trng trung hc ủu cú t sỏch riờng cho hc sinh t t chc
hng nghỡn cun sỏch v t sỏch no cng cú quyn Bn ỏn ch ủ thc dõn
Phỏp. Phong tro thanh niờn, hc sinh lỳc by gi lan rng v khỏ mnh m.
Lp trng giai cp tuy cha rừ rt lm nhng ý thc chng ủ quc rt cao, rt
sụi ni nờn tp Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp ủó tr li ủỳng vo ý ngh, nguyn
vng v tõm tớnh th h thỏnh niờn ỳuc by gi.12

Tỏc ủng to ln ca tỏc phm ủó lm cho bn Thc dõn Phỏp phi lo ngi:
Bng chng rừ rng nht v tuyờn truyn cng sn thuc ủa ủang lan
rng v nu chỳng ta khụng phn ng thỡ cú th ri ủõy noa s lan rng trờn
khp lónh th hi ngoi rng ln ca chỳng ta...Chỳng ta khụng th v khụng
ủc ủ nh vy. Phi thc s lo lng trc khi ủỏm chỏy xy ra 13.
I.I Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp l mt bn cỏo trng ủanh thộp.
Sau Chin tranh th gii th nht , tuy Phỏp l mt nc thng trn nhng
li chu thit hi nng n. bự ủp nhng tn tht ủú, Thc dõn phỏp mt mt
tng cng búc lt nhõn trong nc , mt khỏc ra sc khai thỏc trit ủ, ỏp bc
tn t thuc ủa.

KI L

Ra ủi trong hon cnh ủú, Bn ỏn ch ủ thc dõn Phỏp ủó lờn ỏn , t
cỏo bon thc dõn khụng ch ụng Dng, Vit Nam m cũn nhiu thuc
ủa khỏc nh Angieri, Tuynidi, Tõy phi...
Trờn th tn cụng, Bn ỏn ch ủ thc dõn Phỏp ủó lt mt n ca
ch ngha ủ quc bng nhng chng c, tang vt khụng th chi cói ủc.
V nh nhng quan to thng x nhng phm nhõn trng ti, tỏc phm
ủó lụi b hung th l nhng k cp nc ra trc vnh múng nga, ra

trc ỏnh sỏng ca cụng lý v bt chỳng phi tr li , din gii nhng ti ỏc
13



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
của chúng. Bằng những lý lẽ đanh thép, tác phẩm đã bóc trần bản chất bóc
lột, tàn ác, dã man , phản động của Chủ nghĩa tư bản, Chủ nghĩa thực dân.
Đó là việc bóc lột bằng “ Thuế máu” - đày đoạ những con người bản xứ

OBO
OKS
.CO
M

mà chúng phongcho cái danh hiệu tối cao là “ chiến sĩ bảo vệ cơng lý và tự do”
và đẩy họ vào “ cuộc chiến tranh vui tươi”

Đó là việc đầu độc người bản xứ bằngthuốc phiện và rượu cồn để làm suy
đồi nòi giống và trí tuệ dân tộc ta để dễ bề cai trị:

“ Cứ 1000 làng thì có đến 1500 đại lý bán lẻ rượu và thuốc phiện. Nhưng
cũng trong số 1000 làng ấy chỉ có vẻn ven 10 trường học...Hàng năm người ta
đã tọng từ 23 đến 24 triệu lít rượu cho 12 triệu người bản xứ, kể cả đàn bà và trẻ
con” 14.

Đó là việc giáng vào người bản xứ những sưu thuế, những phu phen, tạp
dịch...nặng nề, vơ lý..

“Bản án chế độ thực dân Pháp” còn chỉ mặt gọi tên những kẻ đại diện

cho “nước mẹ”, cho “tự do, cơng lý”, cho “ sự nghiệp khai hố”...đang ra tay
hồnh hành khắp các thuộc địa. Người Việt Nam phải è cổ ra mà chịu cơng ơn
bảo hộ của nước Pháp. Để che đậy cho bản chất xấu xa của bọn bóc lột “ Chủ
nghĩa tư bản ln ln trang điểm cho cái huy chương mục nát của nó bằng
những châm ngơn lý tưởng : Bác ái, bình đẳng....”15.

Và cái cơng lý , bình đẳng mà bọn Thực dân Pháp nghêu ngao đã bị
Nguyễn ái Quốc vạch trần bằng giọng điệu châm biếm:

“Cơng lý được tượng trưng bằng một bà đầm, một tay cầm cân , một tay

KI L

cầm kiếm. Vì đường từ Pháp đến Đơng Dương xa q, xa đến nỗi sang được tới
đó, đĩa cân đã chảy lỏng ra và biến thành những tẩu thuốc phiện hoặc những
chai rượu ty, nên bà đầm cơng lý tội nghiệp chỉ còn lại độc cái kiếm để chém
giết. Bà chém giết cả người vơ tội và nhất là người vơ tội”16.
Sức tố cáo của tác phẩm càng thêm mạnh mẽ khi mơ tả nỗi thống khổ của
những người phụ nữ bản xứ....

Tóm lại dưới nanh vuốt của bọn thực dân , mọi tầng lớp người bản
xứ đều bị coi là đám người nơ lệ. Từ những nỗi thống khổ mà người bản xứ
14



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
phi gỏnh chu, tỏc phm l bn cỏo trng ủanh thộp ủng thi thc tnh
nhng ngi bn x do khụng nhn thc rừ bn cht ca k thự ủó ủi lm
tay sai cho chỳng v ủi chộm git chớnh ủũng bo ta. ng trờn lp trng

ca nhng ngi vụ sn v cỏc dõn tc b ỏp bc, tỏc phm mt mt bờnh

OBO
OKS
.CO
M

vc qun chỳng lao kh, mt khỏc cũn giỏng ủũn tn cụng ỏc lit vo bn
Thc dõn Phỏp cựng bố l c hi m ủi din ca nú l Quc t II ủang ra
sc tuyờn truyn nhng lun ủiu thc dõn phn ủng, bờnh vc Ch
ngha ủ quc.

I.II Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp ủó vch rừ k thự ca qun
chỳng lao ủng v cỏc dõn tc b ỏp bc.

Ch rừ ti ỏc v nhng lun ủiu la bp ca bn quc thc dõn m ủi
din l bn Thc dõn Phỏp tỏc phm ủng thi ủó th hin mt tm nhỡn cao
hn, mang tớnh thi ủi. ú l vch rừ k thự ca cỏc dõn tc b ỏp bc , ủú
chớnh l nhng k ủó gieo dt bit bao ủau kh, cht chúc cho nhõn dõn thuc
ủa Ch ngha t bn, ch ngha ủ quc :

Ch ngha t bn l mt con ủa cú mt cỏi vũi bỏm vo giai cp vụ sn
chớnh quc, mt cỏi vũi khỏc bỏm vo giai cp vụ sn thuc ủa17.
Bn cht ca T bn l hỳt mỏu , l búc lt. Chớnh vỡ vy m mõu thun
tt yu khụng th ủiu ho ủc gia bn T bn thc dõn v giai cp vụ sn v
nhõn dõn lao ủng s dn ủn mt cuc ủu tranh gia hai lc lng ny cng
mang tớnh tt yu m mc ủớch ca cuc ủu tranh v ủi ủú l chng Ch ngha
ủ quc, chng k th ự chung ca giai cp vụ sn chớnh quc v giai cp vụ

KI L

sn v nhõn dõn b ỏp bc thuc ủa.

Vic xỏc ủnh k thự cho cỏch mng nc ta lỳc ny l mt yờu cu vụ
cựng quan trng. Trong mt khong thi gian di b tc v ủng li, cỏch
mng Vit Nam ri vo tỡnh trng khng hong khụng tr li ủc cõu hi
tng chng ủn gin , ủú l ỏnh ai?. Chớnh vỡ vy m ủó cú nhiu phong
tro yờu nc ủó lm ủng khi li tip tay cho chớnh k thự ca mỡnh.
I.III Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp cũn xỏc ủnh nhim v cỏch
mng, lc lng cỏch mng v ch ra mi quan h, s gn bú gia s
15



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
nghip gii phúng dõn tc cỏc nc thuc ủa v ph thuc vi s nghip
cỏch mng vụ sn chớnh quc v trờn ton th gii.
Bn cht cú Ch ngha t bn l mt con ủa cú mt cỏi vũi bỏm vo

OBO
OKS
.CO
M

giai cp vụ sn chớnh quc v mt cỏi vũi khỏc bỏm vo giai cp vụ sn
thuc ủa. Nu mun git con vt y, ngi ta phi ủng thi ct c hai vũi. Nu
ngi ta ch ct mt vũi thụi, thỡ cỏi vũi cũn li kia vn tip tc hỳt mỏu ca giai
cp vụ sn, con vt vn tip tc sng v cỏi vũi b ct ủt li s mc ra18.
T ủú tỏc phm ủó ch ra lc lng cỏch mng l qun chỳng nhõn
dõn bi h l ht thy nhng ngi chu kh cc, b ỏp bc , búc lt trong

ủú giai cp cụng nhõn l giai cp lónh ủo.

ng thi tỏc phm cũn ch rừ nhim v cho cỏch mng gii phúng dõn
tc cỏc nc thuc ủa v cỏch mng vụ sn chớnh quc, mi quan h gn bú
ca c hai phong tro cỏch mng ny l ủng thi cht ủt hai vũi ca con ủa
t bn.

Cng trờn t tng y, tỏc phm ủó khng ủnh rừ nhim v ca giai cp
vụ sn chớnh quc l va phi giỏc ng, t chc qun chỳng chớnh quc lm
cỏch mng ủng thi khụng ủc quờn bn phn ca mỡnh l phi ủon kt
cht ch , ng h giai cp vụ sn v nhõn dõn cỏc thuc ủa ủ cựng nhau tiờu
dit k thự chung.

Mt khỏc tỏc phm cũn khng ủnh s nghip gii phúng dõn tc Vit
Nam cng nh mi nc thuc ủa v ph thuc l mt b phn quan trng
gn lin vi s nghip cỏch mng vụ sn v cỏch mng gii phúng dõn tc trờn

KI L

quy mụ ton th gii. Trờn tỡnh ủon kt quc t vụ sn vi khu hiu bt h ca
Quc t cng sn :

Vụ sn th gii v cỏc dõn tc b ỏp bc ủon kt li ủó c kt nhng
dõn tc b ỏp bc vo chung mt chin tuyn.
I.IV M ra mt tng lai ti sỏng t trong ủờm ti ca cuc ủi lm
than ủau kh.

Tng lai ủú l hin thc trờn nc Nga Xụ Vit sau Cỏch mng Thỏng
Mi 1917. Tỏc phm ủó khng ủnh lũng tin son st vo tng lai ti sỏng ủú
16

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
và chỉ rõ ràng tương lai đó đang được chuẩn bị ở trường Đại học Phương Đơng
ngay trên đất nước Nga Xơ Viết :
“ Trường đại học Phương Đơng ấp ủ dưới mái của mình tương lai của các
kỉ ngun”19

OBO
OKS
.CO
M

dân tộc thuộc địa…Việc thành lập trường Đại học Phương Đơng đánh dấu một

Từ đó tác phẩm thêm củng cố lòng tin của các nước thuộc địa, đặc biệt là
ở của nhân dân ta vào Quốc tế cộng sản , vào cách mạng vơ sản , vào Chủ nghĩa
Mác- LêNin.

II. ý nghĩa của tác phẩm

“ Bản án chế độ Thực dân Pháp” ra đời là cái mốc quan trọng đánh dấu sự
trưởng thành trong ý thức cách mạng của nhân dân ta. Nó đáp ứng những đòi hỏi
bức thiết của cách mạng Việt Nam về đường lối cách mạng đúng đắn, sáng suốt
để chỉ đạo phong trào cách mạng thốt khỏi tình trạng mơ hồ , bế tắc về phương
hướng, mục tiêu cách mạng.Trên cơ sở vạch rõ Bạn – Thù, vạch rõ mục tiêu
cách mạng, tác phẩm đã bước đầu vạch ra chiến lược, sách lược cho cách mạng
của nhân dân ta và các dân tộc bị áp bức.

“Bản án chế độ Thực dân Pháp” là một đóng góp sáng tạo có ý nghĩa lịch
sử lớn lao vào việc truyền bá Chủ nghĩa Mác- Lênin vào Việt Nam của Nguyễn
ái Quốc. Với tác phẩm này, ánh sáng chân lý cách mạng của thời đại đã soi rọi
vào tâm trí của nhân dân ta và các dân tộc bị áp bức.Tác phẩm đã chỉ rõ con
đường cách mạng đúng đắn và làm cho mọi người thấy rằng : Chủ nghĩa Mác là
lẽ sống, là niềm mong đợi và khao khát làm người. Từ đó tác phẩm góp phần

KI L

thúc đẩy lịch sử Việt Nam tiến tới, thức tỉnh và thơi thúc dân tộc ta hồ nhịp với
các dân tộc bị áp bức trên thế giới nhanh chóng bước vào kỉ ngun của Độc
lập, tự do, Chủ nghĩa xã hội.

Từ những cống hiến lớn lao của tác phẩm cho lịch sử cách mạng Việt
Nam, tác phẩm đã chứng tỏ là sản phẩm của sự kết hợp biện chứng , sinh động,
tài tình những ngun lý phổ biến của học thuyết Mác- LêNin về Chủ nghĩa đế
quốc, về vấn đề dân tộc và thuộc địa với thực tiễn của phong trào cơng nhân,

17



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
phong trào giải phóng dân tộc dưới ánh sáng của Cách mạng Tháng Mười Nga
vĩ đại.
Ra đời , gắn bó với cơng lao vĩ đại của Nguyễn ái Quốc, tác phẩm là “

OBO
OKS
.CO

M

đứa con tinh thần” thể hiện lòng u nước sâu sắc và sự đúng đắn trong q
trình lựa chọn con đường cách mạng đúng đắn của Người. Tác phẩm là bước
chuẩn bị đầu tiên mạng tính đặt nề tảng về mặt lí luận tư tưởng của Người để
từng bước giác ngộ về tư tưởng chính trị và tổ chức cách mạng tiến tới thành lập
một chính đảng vơ sản ở nước ta để lĩnh sứ mệnh lãnh đạo cuộc cách mạng thần
thánh của dân tộc.

Có thể nói những giai đoạn sau thời kì hoạt động này của Người là bước
kế thừa, phát huy, và hồn chỉnh một cách hồn bị, tồn diện về Chủ nghĩa MácLêNin một cách sáng tạo, phù hợp với điều kiện, hồn cảnh của nước ta, và đến
đạy Chủ nghĩa Mác đã được được phát triển đến đỉnh cao là những tinh hoa của
Tư tưởng Hồ Chí Minh.

B. Những đóng góp của hai tác phẩm
1.Tuần báo Thanh Niên
2. Đường Kách Mệnh

I. Sự vĩ đại của tác phẩm được sinh ra ngay chính trong thời đại sản
sinh ra nó

Sự ra đời của Tuần báo Thanh niên và tác phẩm Đường Kách Mệnh gắn
liền với q trình hoạt động của Nguyễn ái Quốc ở Quảng Châu- Trung Quốc (
từ tháng 11/ 1924 đến tháng 5/1927) , đặc biệt là gắn liền với sự ra đời của tổ

KI L

chức cách mạng “ Hội Việt Nam cách mạng thanh niên” – tiền thân của Đảng
cộng sản Việt Nam sau này do chính Người sáng lập ( 1925). Lấy nòng cốt là tổ
chức thanh niên Việt Nam u nước “ Tâm tâm xã”, “ Hội Việt nam cách mạng

thanh niên” ngay từ khi ra đời đã lấy tờ báo “ Thanh Niên” làm bút chiến- cơ
quan ngơn luận của tổ chức, đồng thời trong q trình tổ chức đào tạo về mặt lý
luận chính trị, Nguyễn ái Quốc đã mở những lớp huấn luyện đặc biệt những
thanh niên Việt Nam u nước , ưu tú nhằm giac ngộ về lý luận , về Chủ nghĩa
Mác, đào tạo xong một số được đưa về nước đi vào phong trào “ Vơ sản hố”,
18



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
lụi kộo qun chỳng cụng nhõn v nhõn dõn lao ủng lm cỏch mng , s cũn li
ủc gi vo hc trng i hc Phng ụng Liờn Xụ ủ tr thnh nhng
ngi cng sn thc th. Nhng bi ging trong cỏc lp hun luyn ny ủc

OBO
OKS
.CO
M

Nguyn ỏi Quc tp trung trong cun ng Kỏch Mnh xut bn ln ủu
tiờn Trung Quc nm 1927.

Nu tỏc phm Bn ỏn ch ủ Thc dõn Phỏp ủc coi l tin ủ, l
bc m ủu cho quỏ trỡnh truyn bỏ Ch ngha Mỏc vo Vit Nam, l bc
giỏc ng ủu tiờn v lý lun, t tng cỏch mng vụ sn cho nhõn dõn Vit Nam
thỡ ủn Thanh Niờn v ng Kỏch Mnh cựng vi vai trũ quan trng v
nhng hot ủng tớch cc ca Hi Vit Nam cỏch mng thanh niờn chớnh l
quỏ trỡnh phỏt trin cao, hon chnh quỏ trỡnh giỏc ng lớ tng cng sn trong
ủiu kin c th , ủc bit ca dõn tc. Hai tỏc phm ủó hon b nhiu t tng
ch ủo cỏch mng Vit Nam , hp thnh nhng vn ủ ch ủo chin lc v

sỏch lc cho ng mỏc-xớt trong tng lai. Mc tiờu cỏch mng, nhim v
cỏch mng, phng phỏp cỏch mng. ủu ủc gii quyt mt cỏch trit ủ .
S gn bú gia hai tỏc phm k trờn l bi gia hai tỏc phm cú mi
quan h cht ch, h tr, b sung v mt t tng lý lun ủng thi c hai
tỏc phm ủu gn vi hot ủng ca t chc Hi Vit nam cỏch mng
thanh niờn.

Tun bỏo Thanh Niờn ra ủi t 28/6/1925. tn ti hu nh khụng giỏn
ủon cho ủn 14/2/1930 phỏt hnh tt c 202 s 20. . S tn ti ca Thanh niờn
gn 5 nm ( 1925 1930) cựng vi s ra ủi ca ng kỏch mnh ( 1927)

KI L

khụng phi l s trựng hp ngu nhiờn m nú phn ỏnh mt nhu cu tt yu cu
lch s cỏch mng nhu cu v s ra ủi ca mt ủng li cỏch mng v s
cn thit phi ủc ph bin rng rói di hỡnh thc ny.
S trựng hp ca Thanh niờn v ng kỏch mnh trờn th gii ủó
cú mt s kin lch s tng t. Khong nhng nm 1901 1902 trong phong
tro cỏch mng vụ sn Nga, t bỏo Tia la do Lờnin ch trỡ ủ ủi nh mt
ủa con sinh ủụi cựng tỏc phm Lm gỡ ? v ủi ủc Lờnin vit t mựa thu
nm 1901 ủn thỏng 2 nm 1902 v ủc in thnh sỏch vo thỏng 3 nm 1902
19



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ti Stut- ga ( Liờn Xụ).C hai tỏc phm ủu nhm gii quyt nhng vn ủ cp
bỏch ủang ủt ra cho phong tro cỏch mng Nga lỳc ủú l Bt ủu t ủõu (
Tia la) v tỏc phm Lm gỡ? ủó tr li bng ba vn ủ c bn :

OBO
OKS
.CO
M

1.Tớch cht v ni dung ch yu ca vic c ủng chớnh tr ca chỳng ta.
2.Cỏc nhim v t chc ca chỳng ta.

3. K hoch xõy dng mt t chc chin ủu cho ton nc Nga tin hnh
cựng mt lỳc trong nhiu ni.21

Nh vy, t bỏo Tia la v Lm gỡ? ủó gúp phn ủnh hng ủỳng
ủn con ủng cỏch mng to ln cho nhõn dõn Nga v ủó ủa li mt thng li
ht sc to ln v mt t chc cho cỏch mng Nga ủú l s ra ủi ca ng Xó
hi dõn ch Nga nm 1903 mt chớnh ủng chõn chớnh ca giai cp cụng nhõn
Nga.

Phi chng Bt ủu t ủõu? v Lm gỡ? cng ủang l nhng
cõu hi ht sc cn thit cho phong tro cỏch mng Vit Nam thi kỡ nay.
V Thanh niờn, ng kỏch mnh ủó ra ủi ủ ủm nhim s mnh
lch s trng ủi ủú.

II. Giỏ tr ca hai tỏc phm

Vi hn 200 s, ri ra trong gn 5 nm, bỏo Thanh niờn ủó gii quyt
hng lot cỏc vn ủ lý lun cỏch mng:
1. quc v thuc ủa

2.Cỏch mng v ci lng

3. Nhng tr ngi t tng v t chc cn vt qua

KI L

4. ng cỏch mng - ng cng sn
5. Cỏch mng dõn tc

6. Hng v cỏch mng th gii
7. ng cỏch mng v mt trn dõn tc thng nht
8. Hng ủn phỏt ủng mt phong tro ủu tranh ca qun chỳng
9. Hc tp lch s cỏch mng cỏc nc
10. Rỳt kinh nghim t Qung Chõu Trung Quc
11. Hc tp lớ lun hc tp Ch ngha Mỏc..22
20



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Cùng với đó là sự bổ sung hồn thiện tưu tưởng của tác phẩm “ Đường
cách mệnh”.
Như vậy tựu trung lại cả “ Thanh niên “ và “ Đường cách mệnh” đều phản
ánh những tư tưởng chủ đạo:

OBO
OKS
.CO
M

1. Quan niệm về cách mệnh

2. Quan niệm về Đảng cách mệnh - Đảng cộng sản
II.I Quan niệm về cách mệnh

Trước Nguyễn ái Quốc ở nước ta mỗi một lãnh tụ, một hội đúng lên đấu
tranh chống lại ách đơ hộ của thực dân Pháp đều được coi là Cách mệnh. Nhưng
đến Nguyễn ái Quốc,Người đã chỉ rõ rằng: sự thay đổi liên miên bằng bạo lực
của các chế độ qn chủ ở Việt Nam và ở Trung Quốc, những hành động bạo
lực chống ách đơ hộ của thực dân Pháp như : Phong traod chống thuế ở Trung
Kì ( 1908), vụ đầu độc binh lính Pháp ở Hà Nội hay cuộc khởi nghĩa Thái
Ngun ( 1917)…khơng phải là Cách mệnh. Đó chỉ là những hành động bạo
động thể hiện lòng u nước, tinh thần đấu tranh và mâu thuẫn ngày càng sâu
sắc giãu dân tộc ta với Thực dân Pháp, dù đạt được mục đích gì thì nó cũng
khơng đạt tới được một sự thay đổi căn bản. Bởi theo Người một cuộc cách
mệnh diễn ra phải chứa đựng trong nó hai hành động đồng thời : vừa xố bỏ chế
độ cũ, vừa xây dựng trên đó một chế độ mới, một xã hội mới hay nói cách khác
đó phải là sự cải biến tồn bộ về chính trị, kinh tế , xã hội…của xã hội cũ và
thành lập một trật tự mới trong một xã hội mới.

“ Cách mệnh là phải cái cũ đổi ra cái mới, phá cái xấu đổi ra cái tốt”23

KI L

Trên tờ báo Thanh Niên cũng đã nêu đinh nghĩa tương tự :
“Cách mệnh là sự thay đổi từ xấu thành tốt, đó là tồn bộ những hành vi
thơng qua đó một dân tộc bị áp bức trở nên mạnh. Lịch sử tất cả các nước dạy
chúng ta rằng bao giờ cũng bằng cách mệnh mà họ có thể đem lại một hình thức
tốt hơn cho chính phủ, giáo dục. Cơng nghiệp, tổ chức xã hội” 24.
Đồng thời báo Thanh niên cũng chỉ ra những khó khăn cho cách mệnh
Việt Nam :

21



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
“…1. Nhân dân chỉ biết có vua, ý niệm về Tổ Quốc xa lạ ñối với họ. Họ
chỉ nói với mình rằng nhà Đinh bị nhà Lê thay thế, nhà Lê kế tục nhà Trần, cuối
cùng nhà Nguyễn thay thế nhà Lê. Vua này bị vua khác thay thế nhưng Tổ

OBO
OKS
.CO
M

Quốc không ñược thay thế.
2. Nhân dân luôn tin rằng cách mệnh là ñiều gì ñó nguy hiểm, họ
không hiểu rằng cách mệnh có thể ñược tiến hành hoặc là bằng bạo lực hay là
bằng ñấu tranh kinh tế…

3. Nhân dân ta không biết rằng mỗi người dân ñều có nghĩa vụ với Tổ
Quốc…Họ cho rằng chỉ những người có bằng cấp, hiểu biết thơ văn mới có khả
năng làm cách mệnh…

4.Người An Nam không tháo vát lắm. Họ dễ dàng thoả mãn.Họ luôn ñổ
cho số phận, hay luôn luôn chờ ñợi tất cả ở trời phật..”25.

Chỉ ra cách mệnh là gì chính là tác phẩm ñã xác ñịnh một cách cụ
thể ñối tượng cách mạng, lực lượng cách mạng và con ñường ñấu tranh
cách mạng của dân tộc ta.

Có thể nói lần ñàu tiên , Nguyễn ai Quốc ñã chỉ ra ñặc trưng của chế ñộ
thuộc ñịa là sự cấu kết giữa ñế quốc và phong kiến bản xứ. Vì vậy bọn chúng
chính là ñối tượng mà cách mạng hướng tới., như vậy tác phẩm ñã trả lời câu
hỏi mà cách mạng nước ta ñặt ra :” Đánh ai?”

Đồng thời “ Ai ñánh?”-cũng là một trong những vấn ñề quan trọng ñặt ra
cho cách mạng Việt Nam lúc này – tức là xác ñịnh lực lượng cách mạng.
“ Vì bị áp bức mà sinh ra cách mệnh, cho nên ai mà bị áp bức càng nặng

KI L

thì lòng cách mệnh càng bền , chí cách mệnh càng quyết. Khi trước tư bản bị
Phong kiến áp bức cho nên nó cách mệnh. Bây giờ Tư bản lại ñi áp bức côngnông nên công – nông là chủ cách mệnh.
1. Là vì công- nông bị áp bức nặng hơn
2. Là vì công – nông là ñông nhất nên sức mạnh hơn hết
3. Là vì công – nông là tay chân không rồi , nếu thua chỉ mất một cái kiếp
khổ, nếu ñược thì ñược cả thế giới cho nên họ gan góc. Vì những cớ ấy nên công
– nông là chủ cách mệnh, còn học trò, nhà buôn nhỏ, ñiên chủ nhỏ cũng bị Tư
22



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
bn ỏp bc song khụng cc kh bng cụng nụng, ba hng y ch l bu bn
cỏch mnh ca cụng nụng m thụi .26
Tỏc phm ủó ch ra Lc lng cỏch mnh l ủụng ủo qun chỳng
dõn lao kh, nhng ngi chu ỏp bc trong ủú cụng- nụng l ch cỏch

OBO
OKS

.CO
M

mnh, cụng nhõn l lc lng lónh ủo cỏch mnh.

Lm vic cỏch mnh phi bit cỏch mnh l vic chung nờn phi ly
lũng chớ cụng vụ t m theo dừi cỏc cụng vic li, phi bit cỏch mnh ct nht
l s hy sinh, hy sinh gia ủỡnh, hy sinh tớnh mnh, hy sinh li quyn, hy sinh ý
kin.Mỡnh ch hi ngi y cú phi l ngi cỏch mnh khụng m ủựng nờn
hi ngi y l ai, ch nờn hi vic y cú ớch v ủng cỏch mnh khụng m
ủng hi vic y l ai lm. Th thỡ mi gi l hy sinh, th thỡ mi gi l chõn
chớnh cỏch mnh27.

Bỏo Thanh Niờn cng lờn ting ng h ch trng trờn ca ng cỏch
mnh:

ng khi mt nc, bc ủu cỏch mng l ai ủỏnh ủui ủ quc ch
ngha ủi m mun cho dõn tc mỡnh ủc t do gii p húng. Lc lng dõn tc
cỏch mng l v ton qucdõn, nờn quc dõn giỏc ng chng no thỡ lc lng
cỏch mng to ln chựng y

Cụng nụng l s nhiu tr ong nhõn dõn v li mc ủớch cỏch mng ca
cụng nụng l lm li ớch cho ton dõn chỳng, nờn cụng nụng m ngi no giỏc
ng thỡ lm mi trit ủ cỏch mng.28

ng thi tỏc phm cng ch rừ ủng li ca cỏch mng Vit Nam,

KI L

trc ht l lm cuc cỏch mng dõn tc ủỏnh ủ bn cp nc, ginh

ủc lp cho dõn tc , t do cho nhõn dõn, tip ủú mun lm ủc hnh
phỳc, t do thc s thỡ tin hnh cuc cỏch mng xó hi ch ngha nh
nc Nga

ú chớnh l ch trng ging cao ngn c kt hp cht ch hai nhim
v c lp dõn tc v Rung ủt dõn cy, Cỏch mng dõn tc kt hp vi
Cỏch mng xó hi ch ngha m sau ny ngay khi ng ta mi thnh lp ủó thc
hin ủ quy t ủụng ủo qun chỳng.
23



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
“ Một nước mạnh cậy có sức mạnh đến cướp một nước yếu , lấy võ lực
cai trị dân nước ấy và giành hết cả quyền kinh tế và chính trị. Dân nước ấy đã
mất cả tự do , độc lập, lại làm ra được bao nhiêu thì lại bị cường quyền nó vơ vét

OBO
OKS
.CO
M

bấy nhiêu.
Đến khi dân nơ lệ ấy chịu khơng nổi nữa tỉnh ngộ nên, đồn kết lại, biết
rằng thà chết được tự do hơn sống làm nơ lệ, đồng tâm đánh đuổi tụi áp bức
mình đi, ấy là Dân tộc cách mệnh” 29.

Cũng trên tinh thần đó, báo Thanh niên cũng khẳng định :
“ Trong hồn cảnh hiện thời buộc nhân dân An Nam làm cuộc cách mạng
dân tộc chứ khơng phải là cuộc cách mạng giai cấp” 30.

Lịch sử Việt Nam đã chứng minh rằng trước những kẻ thù xâm lược
được trang bị vũ khí đến tận răng thì muốn giải phóng dân tộc chỉ có con đường
là tiêu diệt kẻ thù bằng vũ khí.

Nhưng vào đầu thế kỉ XX, do ảnh hưởng của trào lưu tư tưởng Dân chủ tư
sản từ phương Tây ồ ạt tràn vào nước ta từ nhiều “ Kênh”, hàng loạt các phong
trào đấu tranh của nhân dân ta nổ ra trong đó có Phong trào Duy Tân do chí sĩ
u nước Phan Châu Trinh khởi xướng. Được đánh giá là nhà tư tưởng vĩ đại
của dân tộc ta đầu thế kỉ nhưng Phan Châu Trinh cũng khơng thốt ra được cái “
ngịch lý của thời đại” - đó là sự hạn chế nhận thức về con đường cách mạng,
phương pháp tiến hành cách mạng. Người chí sĩ u nước này đã giương cao
ngọn cờ “ Chấn dân khí, Khai dân trí, hậu dân sinh”

30.

với tư tưởng “ Bất bạo

động, bạo động tắc tử”. Đi ngược lại với truyền thống đấu tranh vũ trang có từ

KI L

hàng ngàn năm chống xâm lược của dân tộc ta, phong trào u nước của Phan
Châu Trinh được coi là “ khơng tưởng” trong hồn cảnh lịch sử nước ta lúc đó
khi mà mâu thuẫn giữa dân tộc ta và thực dân Pháp đã lên đến đỉnh cao và
khơng thể điều hồ được. Chính vì vậy mà tư tưởng đấu tranh mang tính chất “
điều hồ mâu thuẫn” của Phan Châu Trinh đã khơng phù hợp với nhu cầu và
điều kiện cách mạng nước ta lúc này đặt ra và nhanh chóng đi đến thất bại . Sự
thắng thế của con đường đấu tranh vũ trang trong lich sử dân tộc vẫn là sự lựa
chọn đúng đắn và có những bước đi vững chắc.

24



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Nhng trong hỡnh thc ủu tranh v trang lỳc ny , do khng hong v
ủng li cỏch mng ủng thi liờn tip nhng tht bi ủó ny sinh ra nhng
hnh ủng phiờu lu , mo him, coi nhng hnh ủng ỏm sỏt cỏ nhõn l mt

OBO
OKS
.CO
M

phng sỏch cỏch mnh . Nhng hnh ủng ủú ch ủ ủ th hin lũng yờu nc
cu nhng ngi cỏch mng Vit Nam lỳc ny ch khụng th l hnh ủng cỏch
mng ủỳng ủn vỡ nú ủi ngc li vi ch trng m Nguyn ỏi Quc trong quỏ
trỡnh truyn bỏ Ch ngha mỏc vo nc ta ủó giỏc ng v mt Lc lng cỏch
mnh :

ng khi mt nc, bc ủu cỏch mng l ai ủỏnh ủui ủ quc ch
ngha ủi m mun cho dõn tc mỡnh ủc t do gii p húng. Lc lng dõn tc
cỏch mng l v ton qucdõn, nờn quc dõn giỏc ng chng no thỡ lc lng
cỏch mng to ln chựng y31.

T vic ỏm sỏt nhng tờn tay sai ca Thc dõn Phỏp nh tun ph
Nguyn Duy Hn ( Thỏi Bỡnh)...ủn vic mu sỏt tờn Ton quyn ụng Dng
Meclanh ( 19/6/1924 ) ca Phm Hng Thỏi...trong phong tro cỏch mng Vit
Nam ủó l rừ khụng nhng mt s khng hong v ủng li cỏch mng m cũn
l s khng hong v Phng phỏp cỏch mng.

Mc dự bỏo Thanh Niờn ( s 69 ngy 14/11/1626) khụng phờ phỏn hnh
ủng ỏm sỏt cỏ nhõn ca Phm Hng Thỏi nh cỏc hnh ủng ỏm sỏt cỏ nhõn
Vit Nam trc ủú m cũn ca ngi hnh ủng ủú l cỳ vinh d Vit Nam,
lm thc tnh ngi Vit Nam nhng v phng phỏp cỏch mng thỡ ỏm sỏt cỏ
nhõn l khụng th tn ti v phỏt trin ủc.

KI L

Cỏch mng l s rt to ln, khụng phi mt vi ngi lm ni ủc
cng khụng phi my ngy my thỏng lm ngay ủc32.
b sung thờm chớnh kin ủú, ng cỏch mnh cng ủó thng thn
phờn phỏn ủng thi ch rừ phng phỏp ủu tranh khoa hc l phi ủon kt
qun chỳng - ủỳng theo ch ủo ca Ch ngha Mỏc- LờNin :
ỏm sỏt l lm liu v kt qu ớt, vỡ git thng ny cũn thng khỏc, git
sao cho ht? Kỏch mnh thỡ phi ủon kt dõn chỳng b ỏp bc ủ ủỏnh ủ cỏi
giai cp ỏp bc mỡnh ch khụng phi ch nh 5,7 ngi git 2,3 anh vua, 9,10
25