Một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện gò công tây tỉnh tiền giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

HUỲNH MINH DO

MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
HUYỆN GÒ CÔNG TÂY TỈNH TIỀN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Nghệ An, năm 2015


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

HUỲNH MINH DO

MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
HUYỆN GÒ CÔNG TÂY TỈNH TIỀN GIANG

Chuyên ngành Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS NGÔ SỸ TÙNG

Nghệ An, năm 2015


LỜI CẢM ƠN

Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin bày tỏ đến quý
thầy cô trường Đại học Vinh đã tận tình giảng dạy cho tôi suốt thời gian học
tập tại trường.
Tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy PGS.TS. Ngô Sỹ Tùng, đã tận
tình chỉ bảo và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu hoàn thành luận
văn.
Đồng thời, tôi cũng xin cảm ơn lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Gò
Công Tây và quý thầy cô Hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn huyện
Gò Công tây, Tỉnh Tiền Giang đã tạo điều kiện cho tôi điều tra khảo sát để có
dữ liệu phục vụ cho luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn nhưng luận văn này
không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được những đóp góp quí
báu của thầy cô và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!

Nghệ An, tháng 5 năm 2015
Tác giả: Huỳnh Minh Do


MỤC LỤC
2.4.1. Những nguyên nhân hạn chế, yếu kém..........................................48
Về công tác xây dựng và phát triển đội ngũ GVTH trường TH huyện Gò
Công Tây còn nhiều hạn chế, yếu kém đã được đánh giá ở phần trên. Một
số nguyên nhân chủ yếu là:.......................................................................48
2.4.2. Phương hướng khắc phục những hạn chế, yếu kém......................49

Kết luận chương 2.....................................................................................49
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.................................................51
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả.................................................51
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi....................................................51
3.2. CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC CỦA HUYỆN GÒ CÔNG TÂY,
TỈNH TIỀN GIANG ....................................................................................................................51
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp........................................................................................67
3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất.............................................68

Bảng 3.2. Kết quả khảo sát tính khả thi các giải pháp phát triển đội ngũ GVTH
trường TH huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang................................................70
Kết luận chương 3....................................................................................................................71

2.1. Đối với Ủy ban nhân dân huyện Gò Công Tây.................................74


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

STT

Chữ viết tắt

Chữ nguyên

1

GV

Giáo viên

2

GVTH

Giáo viên tiểu học

3

CBQL

Cán bộ quản lý

4

CNN

Chuẩn nghề nghiệp

5

CNN GVTH

Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học

6

GD-ĐT

Giáo dục và Đào tạo

7

AN

Âm nhạc

8

MT

Mĩ thuật

9

TD

Thể dục

10

CSVC

Cơ sở vật chất

11

GDPT

Giáo dục phổ thông

12

THSP

Trung học sư phạm

13

CĐSP

Cao đẳng sư phạm

14

ĐHSP

Đại học sư phạm


1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Về mặt lí luận
Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa
XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã đánh giá những hạn chế, yếu kém đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý “ Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất
cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi

mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề
nghiệp. Xu hướng thương mại hóa và sa sút đạo đức trong giáo dục khắc phục
còn chậm, hiệu quả thấp, đang trở thành nỗi bức xúc của xã hội”.
Trước bối cảnh đất nước đang trong quá trình công nghiệp hóa và hiện
đại hóa cũng như trong thời kỳ hội nhập, ngành giáo dục cần phải nâng cao
chất lượng để ngang tầm với các nước trong khu vực và thế giới. Đội ngũ giáo
viên tiểu học có vai trò rất quan trọng trong công tác đổi mới giáo dục tiểu
học hiện nay, là lực lượng quyết định chất lượng, hiệu quả và phát triển sự
nghiệp giáo dục. Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học nói chung và đội ngũ
giáo viên tiểu học huyện Gò Công Tây nói riêng đủ về số lượng, đồng bộ về
cơ cấu, nâng cao chất lượng góp phần thực hiện thành công trong đổi mới
giáo dục của hiện nay.
1.2. Về mặt thực tiễn
Hiện nay, chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Gò Công Tây,
tỉnh Tiền Giang còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
phổ thông. Điều này bắt nguồn từ các khâu tạo nguồn, quy hoạch, tuyển dụng,
đào tạo, bồi dưỡng, chính sách đãi ngộ sử dụng, ... Đồng thời cũng chưa có
công trình nào nghiên cứu về các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu


2

học huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang, vì thế đội ngũ giáo viên trường tiểu
học huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang chưa được nghiên cứu, phát triển
một cách có cơ sở và có tầm nhìn dài hạn. Vì vậy, chúng tôi chọn đề tài
nghiên cứu: “ Một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Gò
Công Tây, tỉnh Tiền Giang”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất các giải pháp nhằm phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện
Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2015-2020 đủ về số lượng, đồng bộ

về cơ cấu và chuẩn hóa về trình độ đáp ứng tốt công cuộc đổi mới giáo dục.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu
Vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học.
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Gò Công Tây,
tỉnh Tiền Giang.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất và thực hiện được các giải pháp có cơ sở khoa học, có tính
khả thi cao thì có thể phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Gò Công
Tây, tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2015-2020 đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu
và chuẩn hóa về trình độ.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận của vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên tiểu
học.
- Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên
tiểu học huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang.
- Đề xuất một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học huyện
Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang .


3

6. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng chất lượng đội ngũ, công
tác phát triển đội ngũ và đề xuất một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên
tiểu học huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Nghiên cứu tài liệu, văn bản nhằm xây dựng cơ sở lý luận của công tác

phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học .
- Phương pháp phân tích- tổng hợp tài liệu
Thu thập các tài liệu, văn bản, nghiên cứu và phân tích, tổng hợp, hệ
thống hóa, khái quát hóa sử dụng trong nghiên cứu các nguồn tài liệu lý luận
và thực tiễn nhằm làm nổi bật cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu
- Phương pháp khái quát các nhận định độc lập
Trên cơ cơ sở các ý kiến, nhận định, quan điểm độc lập từ các nguồn tài
liệu khác nhau về vấn đề nghiên cứu để khái quát lên thành ý kiến, nhận định,
quan điểm riêng của mình.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng các phương pháp điều tra, phương pháp quan sát, phương kết
kinh nghiệm trong quản lý giáo dục tại các trường tiểu học nhằm khảo sát,
đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học của huyện
Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang và xây dựng cơ pháp lấy ý kiến chuyên gia,
phương pháp phỏng vấn, phương pháp tổng sở thực tiễn cho việc đề xuất các
giải pháp.
7.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học
Dùng phương pháp thống kê toán học để xử lý kết quả nghiên cứu, trên
cơ sở đó nhận định, đánh giá đúng đắn, chính xác các kết quả nghiên cứu


4

8. Những đóng góp của luận văn
8.1.Về mặt lí luận
Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận và xác định cơ sở khoa học việc cần
thiết để phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học nhằm đáp ứng yêu cầu đổi
mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện nay.
8.2. Về mặt thực tiễn
Khảo sát, đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm phát

triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học của huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền
Giang.
9. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, thì cấu trúc của luận
văn gồm có 3 chương :
Chương 1.Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học.
Chương 2.Thực trạng về đội ngũ giáo viên trường tiểu học huyện Gò
Công Tây, tỉnh Tiền Giang.
Chương 3.Một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học
huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang.


5

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
1.1.

Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Ở Ấn Độ vào năm 1988 đã quyết định thành lập hàng loạt các trung
tâm học tập trong cả nước nhằm tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi người.
Việc bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở các trung tâm này đã mang lại
hiệu quả rất thiết thực.
Hội nghị UNESCO tổ chức tại NêPan vào năm 1998 về tổ chức quản lý
nhà trường đã khẳng định: “Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề
cơ bản trong phát triển giáo dục.
Đại đa số các trường sư phạm ở Úc, New Zeland, Canada,…đã tiến

hành lập các cơ sở chuyên bồi dưỡng giáo viên để tạo điều kiện thuận lợi cho
giáo viên tham gia học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ.
Ở Philippin, công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên không tiến
hành tổ chức trong năm học mà tổ chức bồi dưỡng thành từng khóa học trong
thời gian học sinh nghỉ hè.
Tại Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên, cán
bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm.
Tại Thái Lan, từ năm 1998 việc bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở
các trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện
kỹ năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội.
Tại Triều Tiên một trong những nước có chính sách rất thiết thực về bồi
dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên. Tất cả giáo viên đều phải tham


6

gia học tập đầy đủ các nội dung về chương trình về nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ theo quy định.
Tại Nga các nghiên cứu quản lý giáo dục như: M. I. Kônđacốp, P.V.
Khudominxki…đã rất quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy học thông
qua các biện pháp quản lý có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lượng dạy học
phải có đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn. Họ cho rằng kết quả toàn
bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn
và hợp lý công tác quản lý bồi dưỡng, phát triển đội ngũ.
Ở Trung Quốc, chính phủ đặc biệt coi trọng giáo dục tiểu học. Đưa vào
giáo dục tiểu học nhiều môn học gắn liền với đặc trưng bản sắc văn hóa dân
tộc. Điều này cho thấy việc đào tạo giáo viên tiểu học ở Trung Quốc đòi hỏi
phải bổ sung chương trình và đội ngũ giảng viên sư phạm. Chính sách nổi
tiếng “Khoa giáo hưng quốc” là một chính sách đãi ngộ tốt cho giáo viên.

Người giáo viên tiểu học ở đây có mức thu nhập rất cao khoảng trên 8.000
nhân dân tệ và có chế độ chăm lo nhà ở.
- Nhật Bản là một cường quốc về kinh tế ,khoa học kỹ thuật mà họ còn
chăm lo rất tốt đến giáo dục tiểu học. Hầu hết học sinh tiểu học đều được nhà
nước lo cho học miễn phí. Các em được làm vệ sinh phòng học, tham gia các
hoạt động câu lạc bộ và đọc sách trong thư viện. Các em tự nguyện tham gia
dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Giáo viên tiểu học làm việc rất thuận tiện và
có chế độ chăm lo về vật chất cũng như tinh thần rất tốt.
- Giáo dục tiểu học ở Thái Lan miễn phí cho học sinh hoàn toàn kể cả
mua bảo hiểm y tế. Người giáo viên tiểu học ở Thái Lan được đào tạo và huấn
luyện theo một chương trình hết sức hoàn chỉnh về nội dung cũng như hình
thức. Hội đồng Bộ trưởng Văn phòng cải cách đào tạo giáo viên (TERO) qua
kế hoạch phát triển giáo viên đã đánh giá lại toàn bộ hệ thống đào tạo giáo


7

viên và nhằm cập những kỹ năng giảng dạy. Họ đào tạo lại giáo viên và nhận
những học viên có kết quả ưu tú trở thành giáo viên.
- Ở Singapore giáo viên được chăm lo rất chu đáo. Người giáo viên khi
mới ra trường có mức lương khá cao( khoảng 2.000 dolar Sing), được nhà
trường thường xuyên mở những lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao tay nghề.
Và sau những khóa huấn luyện này, những giáo viên nào đạt kết quả tốt sẽ
được nâng bậc lương. Trong nhà trường, giáo viên được hỗ trợ đầy đủ phương
tiện, trang thiết bị cũng như điều kiện cơ sở vật chất để làm tốt công tác giảng
dạy,...
1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nước
Vấn đề phát triển giáo dục và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đã
được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra trong thư gửi các cán bộ, các thầy giáo, cô
giáo, nhân viên, học sinh, sinh viên nhân dịp bắt đầu năm học mới ngày 16

tháng 10 năm 1968 rằng: “Giáo dục nhằm đào tạo những người kế tục sự
nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và nhân dân, do đó các ngành các cấp
Đảng, chính quyền địa phương phải thực sự quan tâm đến sự nghiệp này, phải
chăm sóc nhà trường về mọi mặt, đẩy sự nghiệp giáo dục của ta những bước
phát triển mới”, “Cán bộ và giáo dục phải tiến bộ cho kịp thời đại mới làm
được nhiệm vụ, chớ tự túc tự mãn cho là giỏi rồi thì dừng lại”.
Trong những năm “Đổi mới” nhiều công trình nghiên cứu đã để lại
những bài học quý giá về xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên như:
Nguyễn Thị Phương Hoa(2002, Con đường nâng chất lượng cải cách các cơ
sở đào tạo giáo viên); Đinh Quang Báo(2005, giải pháp đổi mới phương thức
đào tạo nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên); Đặng Quốc Bảo, Đỗ
Quốc Anh, Đinh Thị Kim Thoa( 2007, Cẩm nang nâng cao năng lực và phẩm
chất đội ngũ giáo viên); Nguyễn Hữu Châu, Nguyễn Văn Cường, Trần Bá


8

Hoành, Nguyễn Bá Kim, Lâm Quang Thiệp; Bùi Văn Quân,v.v… Các công
trình nghiên cứu phát triển đội ngũ theo hai hướng:
- Nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên dưới góc độ phát triển nguồn
nhân lực, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục.
- Nghiên cứu đề xuất hệ thống các giải pháp xây dựng phát triển đội
ngũ giáo viên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy
nhiên, các công trình kể trên hầu hết vẫn còn để lại khoảng trống nghiên cứu
về quản lý đội ngũ giáo viên trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, về chính sách tuyển dụng, sử dụng và về vai trò, vị trí mới của đội
ngũ giáo viên trong tiến trình phát triển nhà trường Việt Nam trong thời kỳ
hội nhập quốc tế và xu thế toàn cầu hóa.
Sau nhiều năm đổi mới, nhiều giải pháp nhằm xây dựng và phát triển

đội ngũ giáo viên ở các cấp học, bậc học đã được nghiên cứu và áp dụng rộng
rãi. Đặc biệt từ khi có chủ trương của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội về
đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thì một số dự án, công trình nghiên
cứu khoa học lớn liên quan đến đội ngũ giáo viên ở tất cả các cấp học, bậc
học đã được thực hiện.
- Ở Việt nam cũng có những chủ trương, dự án phát triển giáo dục tiểu
học như:
- Ngày 9/7/2001 Thủ tướng Chính phủ có chỉ thị 18/2001 T Tg nêu ra
các biện pháp cấp bách xây dựng đội ngũ nhà giáo của hệ thống giáo dục
quốc dân.
- Ban Bí thư TW có Chỉ thị 40 về xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục ngày 11/1/2005 phê duyệt đề án“ xây dựng đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý giai đoạn 2005-2010” có nêu: “xây dựng đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục theo định hướng chuẩn hoá, nâng cao chất lượng,


9

bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản
lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ
chuyên môn cuả nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao sự nghiệp giáo dục
trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.
-Theo QĐ 295/QĐ-BGDĐT ngày 11/10/94 của Bộ GDĐT có nêu“
Giáo viên tiểu học là lực lượng giáo dục chính, giữ vai trò chủ đạo trong mọi
hoạt động giáo dục, tổ chức quá trình phát triển của trẻ em bằng phương thức
nhà trường”.
- Dự án phát triển giáo viên Tiểu học cuả Bộ Giáo Dục và Đào Tạo
trong Chủ đề 6 cuả Modun “Giáo dục học” với tên gọi “Người giáo viên Tiểu
học” có trình bày ý kiến của chủ tịch Hồ Chí Minh: “Nghề dạy học là một
nghề cao quý, là một loại lao động vinh quang, là những anh hùng vô danh,

lao động sư phạm là một lao động sáng tạo, đó là sự sáng tạo ra con người về
mặt nhân cách”.
- PGS-TS Bùi Minh Hiển cùng các cộng sự GS-TSKH Vũ Ngọc Hải,
PGS-TS Đặng Quốc Bảo có trình bày trong cuốn “ Quản lý giáo dục” những
yêu cầu chung để xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên gồm đủ số lượng ,
đạt chất lượng, đồng bộ về cơ cấu.
- Tiến sĩ Hồ Văn Liên trong giáo trình “Tổ chức và quản lý giáo dục và
trường học” có nêu vai trò, nhiệm vụ, chức năng của giáo viên trong công
cuộc chấn hưng giáo dục.
- Tài liệu Bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo dục cuả Bộ Giáo dục biên tập
sau khoá tập huấn về giáo dục ở Singapore năm 2009 đã nêu một số nội dung
về đổi mới toàn diện giáo dục, trong đó có đổi mới nhà trường , đổi mới giáo
viên để đáp ứng nhu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong hiện tại và tương
lai.


10

Ngoài ra còn nhiều bài viết ở những cuốn tạp chí Giáo dục, Thế giới
trong ta, các công trình nghiên cứu được công bố ở Tạp chí Nghiên cứu giáo
dục, Phát triển giáo dục, những luận văn cuả các tác giả ở các khoá trước như:
- Luận văn “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
tiểu học ở Bình Thuận” của học viên Hoàng Tấn Rư, năm 2002 trong đó tác
giả nêu những vấn đề lý luận về giáo dục Tiểu học, giáo viên tiểu học và đề ra
các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở tỉnh Bình Thuận.
-Luận văn “Quản lý việc nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên tiểu học
huyện Phú Giáo, Bình Dương”, năm 2007 của học viên Mai Long Nguyên đã
nghiên cứu thực trạng đội ngũ giáo viên tiểu học ở Phú giáo ,từ đó đề ra
những biện pháp hướng đến việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ đội
ngũ giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Ngoài ra, còn có một số luận văn thạc sĩ nghiên cứu về biện pháp xây
dựng, phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học ở các địa phương. Các nghiên cứu và
một số luận văn trên đã đề cập vấn đề giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên trường học.
Tuy nhiên, việc vận dụng kết quả các nghiên cứu trên để nâng cao đội
ngũ giáo viên tiểu học của huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn
hiện nay là chưa phù hợp. Do đó, luận văn này trình bày hướng nghiên cứu, đề
xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học huyện Gò
Công Tây, tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn hiện nay là rất cần thiết.


11

1.2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Giáo viên tiểu học và đội ngũ giáo viên tiểu học
1.2.1.1. Giáo viên tiểu học
Giáo viên tiểu học là những giáo viên làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo
dục học sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện chương
trình giáo dục tiểu học.
- Đặc điểm nghề dạy học ở tiểu học là "nghề đậm đặc tính sư phạm".
Người giáo viên tiểu học vừa dạy các bộ môn, vừa là giáo viên chủ nhiệm,
quản lý rực tiếp, toàn diện học sinh của lớp mình phụ trách, chịu trách nhiệm
về chương trình giảng dạy, phối hợp với các giáo viên năng khiếu, giáo viên
tổng phụ trách Đội để hoàn thành kế hoạch giáo dục. Ngoài ra, người giáo
viên tiểu học còn phải luôn luôn học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ, để đạt
và vượt chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.
* Đặc điểm họat động của giáo viên tiểu học
- Là người trang bị kiến thức ban đầu, tuy không sâu, nhưng trải rộng. Vì
vậy, người giáo viên tiểu học phải được tiếp thu nhiều bộ môn khoa học cơ
bản.Trong tình hình hiện nay, người giáo viên tiểu học hầu như phải dạy tất

cả các môn học kể cả những bộ môn năng khiếu như Hát, Vẽ, Thể dục,… Bởi
vậy, người giáo viên tiểu học phải có sự rèn luyện cả về lý thuyết lẫn thực
hành. Đó là nhu cầu bắt buộc.
- Giáo viên tiểu học là người thầy đầu tiên trong cuộc đời của người học
sinh. Họ hình thành nhân cách ban đầu cho những mầm non, những chủ nhân
tương lai của một đất nước. Người giáo viên tiểu học khắc dấu ấn rất sâu đối
với sự hình thành nhân cách của học sinh. Người giáo viên tiểu học là " thần
tượng” của các em học sinh tiểu học". Những lời nói, thái độ, cử chỉ, hành vi,
lối sống,… của người giáo viên tiểu học ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến


12

nhân cách học sinh. Bỡi những lẽ đó, vai trò của người giáo viên tiểu học rất
lớn trong hệ thống giáo dục phổ thông.
- Để giúp học sinh có những bước đầu về sự hình thành kỹ năng tư duy,
người giáo viên tiểu học phải có kỹ năng sư phạm. Phương pháp giảng dạy
mới, tích cực, có phát huy trí lực học sinh hay không, có tạo cho học sinh sự
năng động, hứng thú, thích tìm tòi cái mới trong cuộc sống hay không cũng
bắt đầu từ người giáo viên tiểu học.
- Người giáo viên tiểu học đòi hỏi phải nhiệt tình, đặc biệt là năng lực
giao tiếp tốt, phải ứng xử phù hợp trong mọi tình huống vì họ phải tạo mối
quan hệ tốt đẹp với phụ huynh, với địa phương để phối hợp giáo dục.
1.2.1.2. Đội ngũ giáo viên tiểu học
Bao gồm tất cả những giáo viên làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục học
sinh trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo
dục tiểu học.
1.2.2. Phát triển và phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
1.2.2.1. Phát triển
Phát triển là khái niệm dùng để khái quát những vận động theo chiều

hướng tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện
đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ ra đời thay thế
cái lạc hậu. Sự phát triển có thể hiểu là quá trình vận động và biến đổi không
ngừng làm cho số lượng và chất lượng luôn luôn đi theo chiều nhất định.
Như vậy, phát triển là sự biến đổi để tăng tiến số lượng, thay đổi chất lượng
hoặc dưới tác động của bên ngoài làm cho biến đổi tăng tiến đều được coi là phát
triển.
1.2.2.2. Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Phát triển đội ngũ là sự vận động, tiến triển theo chiều hướng tiến bộ về
số lượng, cơ cấu và chất lượng của tập hợp số đông những người có cùng


13

chức năng, có cùng ngành nghề, hay có thể nói đó là sự vận động theo chiều
hướng tiến triển của một lực lượng những người có cùng chức năng, cùng một
công việc.
Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là phát triển nguồn nhân lực trong
một tổ chức những người dạy tiểu học của ngành GD&ĐT. Nguồn nhân lực là
một khái niệm ta thường quen dùng, nguồn nhân lực người. Phát triển nguồn
nhân lực có nhiều cách hiểu khác nhau:
- Với nghĩa hẹp: Đó là quá trình đào tạo và đào tạo lại, trang bị, bổ
sung kiến thức, kỹ năng thái độ để người lao động hoàn thành tốt nhiệm vụ.
- Với nghĩa rộng: bao hàm cả bổ túc văn hóa, xóa mù chữ, những tri
thức cần thiết để học nghề, phát triển nghề nghiệp.
Khái niệm phát triển nguồn nhân lực được hiểu theo nghĩa rộng hơn,
bao gồm cả 3 mặt: phát triển sinh thể, phát triển nhân cách, tạo môi trường xã
hội cho nguồn nhân lực phát triển.
Theo chương trình phát triển liên hiệp quốc( UNDP- United nations
Development programme) có năm nhân tố phát triển nguồn nhân lực đó là:

GD&ĐT, sức khỏe và dinh dưỡng, môi trường, việc làm và sự giải phóng con
người. Năm yếu tố này gắn kết với nhau trong đó GD&ĐT được coi là nhân
tố quan trọng nhất, biện pháp chủ yếu nhất để phát triển nguồn nhân lực. Sự
phát triển GD&ĐT luôn gắn liền với sự phát triển nguồn nhân lực, sự phát
triển kinh tế văn hóa của xã hội.
Phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là xây dựng đội ngũ GVTH làm
cho đội ngũ đó được biến đổi theo chiều hướng đi lên, phát triển đội ngũ đủ
về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng và đồng bộ về cơ cấu. Đồng thời
thực hiện tốt tất cả các khâu từ việc quy hoạch, tuyển chọn, bổ nhiệm, sử
dụng hợp lý, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, sàng lọc đội ngũ GVTH. Đó là quá
trình làm cho đội ngũ GVTH nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp


14

vụ, có phẩm chất tốt, có trí tuệ, có tay nghề và tâm huyết nghề nghiệp… nhằm
giúp họ hoàn thành tốt vai trò, nhiệm vụ của người giáo viên.
Phát triển đội ngũ GVTH các trường tiểu học tập trung vào hai vấn đề:
phát triển về phẩm chất và năng lực của từng giáo viên. Hai vấn đề có mối
liên hệ mật thiết và hỗ trợ lẫn nhau.
1.2.3. Giải pháp và giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
1.2.3.1. Giải pháp
Theo từ điển Tiếng Việt “ giải pháp là cách giải quyết vấn đề”.
Từ khái niệm trên, ta có thể hiểu giải pháp chính là cách làm, cách giải
quyết vấn đề cụ thể nào đó để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đã đề ra. So phương
pháp và biện pháp thì giải pháp mang tính vĩ mô, trong giải pháp có bao hàm
phương pháp và biện pháp.
1.2.3.2. Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học
Giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiểu học là bao gồm những việc
làm cụ thể, những cách tiến hành của nhà quản lý giáo dục, quản lý nhà

trường trong quá trình quản lý nhằm tác động có hiệu quả đến giáo viên tiểu
học để phát triển cho giáo viên tiểu học này ngày càng vững mạnh và phát
triển theo chiều hướng đi lên.
1.3. Trường tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân
1.3.1. Vị trí của trường tiểu học:
Trường tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục
quốc dân, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng.
1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường tiểu học
- Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất lượng theo
mục tiêu, chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học do Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo ban hành.


15

- Huy động trẻ em đi học đúng độ tuổi, vận động trẻ em khuyết tật, trẻ
em đã bỏ học đến trường, thực hiện phổ cập giáo dục và chống mù chữ trong
cộng đồng. Nhận bảo trợ và giúp các cơ quan có thẩm quyền quản lí các hoạt
động giáo dục của các cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo dục
tiểu học theo sự phân công của cấp có thẩm quyền. Tổ chức kiểm tra và công
nhận hoàn thành chương trình tiểu học cho học sinh trong nhà trường và trẻ
em trong địa bàn trường được phân công phụ trách.
- Xây dựng, phát triển nhà trường theo các quy định của Bộ Giáo dục
và Đào tạo và nhiệm vụ phát triển giáo dục của địa phương.
- Thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục.
- Quản lí cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.
- Quản lí, sử dụng đất đai, cơ sở vật chất, trang thiết bị và tài chính theo
quy định của pháp luật.
- Phối hợp với gia đình, các tổ chức và cá nhân trong cộng đồng thực
hiện hoạt động giáo dục.

- Tổ chức cho cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia
các hoạt động xã hội trong cộng đồng.
- Thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp
luật.
1.4. Người giáo viên tiểu học trong bối cảnh hiện nay
1.4.1. Vị trí, vai trò của người giáo viên tiểu học:
* Những nhân tố cơ bản quy định vai trò giáo viên tiểu học :
-Vị trí của cấp học , bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân;
-Đặc điểm của đối tượng học tập;
-Đặc điểm của người truyền thu kiến thức.
Vai trò của người giáo viên tiểu học phát huy bao nhiêu thì chất lượng
của bậc học tốt hơn bấy nhiêu , tạo cơ sở để nâng cao chất lượng giáo dục ở


16

các bậc học sau. Qua phần đặc điểm hoạt động của giáo viên tiểu học, ta thấy,
rõ ràng người giáo viên tiểu học có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung
cấp kiến thức nền tảng và xây dựng nhân cách ban đầu, thời kỳ phát triển
nhanh của học sinh tiểu học.
Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, kĩ năng và tri thức của
con người trở thành nguồn vốn chủ yếu của xã hội ngày nay. Các quan niệm
sư phạm quen thuộc đã biến đổi. Tuy thế, vai trò của người giáo viên vẫn có ý
nghĩa quyết định chất lượng, mang ý nghĩa cốt lõi của giáo dục. Người giáo
viên phải giỏi hơn, năng động hơn, sáng tạo hơn. Họ phải có năng lực thực sự,
có vốn kiến thức căn bản trải rộng và có kỹ năng sư phạm.
Trong việc đổi mới chương trình sách giáo khoa bậc tiểu học đã thực
hiện ở những năm qua cho thấy để đáp ứng mục tiêu mới của giáo dục, người
giáo viên tiểu học đòi hỏi phải rèn luyện kỹ năng sư phạm và trau dồi kiến
thức chuyên môn.

Nghị quyết TW2( Khóa VIII) cũng đã khẳng định “ Giáo viên là nhân tố
quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh”.
Trong thời đại hội nhập, nền kinh tế tri thức, trong xu thế mà con người
đang tồn tại trong thế giới phẳng, thông tin có thể đến với từng người chúng
ta một cách nhanh nhất và phong phú nhất. Vai trò của người giáo viên có
thay đổi đáng kể.
Theo Luật giáo dục, vai trò của người giáo viên được nêu cụ thể bao
gồm:
- Vai trò thiết kế;
- Vai trò tổ chức;
- Vai trò người lãnh đạo, chỉ huy, động viên, cổ vũ;
- Vai trò người đánh giá.


17

Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 đã nêu ra việc hoàn thiện định
mức lao động, chế độ làm việc, chế độ chính sách đối với nhà giáo để tạo điều
kiện, động lực và phát huy hơn nữa vai trò của nhà giáo trong sự nghiệp giáo
dục.
1.4.2. Chức năng, nhiệm vụ của người giáo viên tiểu học
Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước đã và đang đặt
ra cho ngành giáo dục và đào tạo nói chung, người giáo viên nói riêng những
nhiệm vụ hết sức khó khăn và nặng nề. Dạy học không chỉ đơn thuần là
truyền đạt tri thức cho học sinh mà thông qua việc dạy chữ để dạy người, làm
cho người học trở thành người có nhân cách tốt.
Mặc khác, chức năng của người giáo viên cũng đã thay đổi. Trước kia
chức năng chủ yếu của người giáo viên là cung cấp cho người học hệ thống tri
thức. Song ngày nay, người giáo viên không những phải tổ chức, hướng dẫn,
điều khiển để người học lĩnh hội hệ thống tri thức khoa học, phổ thông cơ

bản, hiện đại, phù hợp thực tiễn Việt Nam, rèn luyện hệ thống kỹ năng, kỹ
xảo tương ứng mà còn hình thành cho người học sinh cơ sở của thế giới quan
khoa học, các phẩm chất đạo đức, phát triển tư duy sáng tạo. Để thực hiện các
chức năng của mình, người giáo viên phải thực hiện những nhiệm vụ.
Nhiệm vụ của giáo viên ngày nay ngày càng một đa dạng và phức tạp
hơn:
Thứ nhất, họ phải đảm nhận nhiều chức năng, trong đó có một trách
nhiệm rất quan trọng là lựa chọn nội dung dạy học.
Thứ hai, việc tổ chức việc học của học sinh được thay thế cho việc
truyền thụ kiến thức đơn thuần. Nguồn tri thức xã hội được sử dụng tối đa.
Thứ ba, yêu cầu người giáo viên tiểu học có kiến thức và kỹ năng cần
thiết để sử dụng phương tiện dạy học hiện đại.


18

Thứ tư, phải có sự hợp tác chặt chẽ và xây dựng mối quan hệ giữa các
giáo viên trong trường với nhau.
Thứ năm, người giáo viên tiểu học phải chú ý mối quan hệ với học sinh
và cha mẹ học sinh cũng như nhân dân trong cộng đồng dân cư ngày càng
được thắt chặt trên cơ sở hiệu quả giáo dục.
Thứ sáu, uy tín của giáo viên đối với học sinh và cha mẹ học sinh phải
được thay đổi trên chiều hướng trách nhiệm cao, dân chủ.
Với những yêu cầu ngày càng cao như trên về các nhiệm vụ, đòi hỏi
phải nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên, đặc biệt phải coi trọng việc bồi
dưỡng theo hướng chuẩn hóa và hiện đại hóa.
1.4.3. Yêu cầu về phẩm chất, năng lực đối với giáo viên tiểu học
1.4.3.1 Về phẩm chất chính trị và đạo đức đòi hỏi người giáo
viên cần phải:
Nhận thức tư tưởng chính trị với trách nhiệm của một công

dân, một nhà giáo với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc. Tham
gia các hoạt động xã hội, xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước,
góp phần phát triển đời sống văn hóa cộng đồng. Yêu nghề, tận tụy
với nghề; sẵn sàng khắc phục khó khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo
dục học sinh.
-Chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật, chủ trương
chính sách của Đảng và Nhà nước. Thực hiện nghiêm túc các quy
định của địa phương. Liên hệ thực tế để giáo dục học sinh ý thức
chấp hành pháp luật và giữ gìn trật tự an ninh xã hội nơi công cộng.
Vận động gia đình chấp hành các chủ trương chính sách, pháp luật
của nhà nước, các quy định của địa phương.
- Chấp hành quy chế của ngành, quy định của nhà trường, có
nghiên cứu và có giải pháp thực hiện. Thái độ lao động nghiêm túc,


19

đảm bảo lên lớp đúng giờ, không tùy tiện bỏ lớp học, bỏ tiết dạy,
chịu trách nhiệm về chất lượng giảng dạy và giáo dục ở lớp được
phân công.
- Có đạo đức, nhân cách và lối sống lành mạnh, trong sáng của
nhà giáo, có tinh thần đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực; luôn
có ý thức phấn đấu vươn lên trong nghề nghiệp; được đồng nghiệp,
học sinh và cộng đồng tín nhiệm.
- Trung thực trong công tác; đoàn kết trong quan hệ đồng
nghiệp; hết lòng phục vụ nhân dân và học sinh.
1.4.3.2. Yêu cầu về trình độ chuyên môn:
- Có trình độ chuyên môn được đào tạo theo đúng chuẩn trình
độ của giáo viên giảng dạy ở cấp học.
- Nắm vững mục tiêu, nội dung cơ bản của chương trình, sách

giáo khoa của các môn học được phân công giảng dạy; có kiến thức
chuyên sâu, đồng thời có khả năng hệ thống hóa kiến thức trong cả
cấp học để nâng cao hiệu quả giảng dạy đối với các môn học được
phân công giảng dạy.
- Kiến thức cơ bản trong các tiết dạy đảm bảo đủ, chính xác, có
hệ thống.
- Có khả năng hướng dẫn đồng nghiệp một số kiến thức chuyên
sâu về một môn học hoặc có khả năng bồi dưỡng học sinh giỏi, giúp
đỡ học sinh yếu kém hay học sinh còn nhiều hạn chế tiến bộ.
- Có kiến thức cơ bản về tâm lý học sư phạm và tâm lý học lứa
tuổi, giáo dục học của cấp học và vận dụng được vào việc lựa chọn
phương pháp giảng dạy, cách ứng xử trong giáo dục phù hợp với
từng đối tượng học sinh.


20

- Có kiến thức về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện
của học sinh, và vận dụng phù hợp với cấp học, đánh giá học sinh
chính xác, khách quan theo đúng quy định hiện hành.
- Có kiến thức phổ thông về chính trị, xã hội và nhân văn, kiến
thức liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ, tiếng
dân tộc để đáp ứng yêu cầu dạy học.
- Có hiểu biết cơ bản về nhiệm vụ chính trị, kinh tế -văn hóa, xã
hội của tỉnh, thị xã, xã phường nơi công tác.
1.4.3.3 Yêu cầu về nghiệp vụ sư phạm
- Lập kế hoạch dạy học trong năm học và từng học kỳ nhằm cụ
thể hóa chương trình giáo dục cấp học theo qui định của Bộ Giáo dục
và Đào tạo phù hợp với đặc điểm của trường và lớp được phân công
giảng dạy. Biết cách soạn giáo án theo hướng đổi mới, thể hiện các

hoạt động dạy học tích cực của thầy và trò.
- Xây dựng môi trường học tập thân thiện, hợp tác, lựa chọn và
kết hợp tốt các phương phá p dạ y họ c thực hiện các hoạt động dạy
học trên lớp, phát huy tính năng động, sáng tạo, chủ động học tập
của học sinh.
- Biết cách hướng dẫn học sinh tự học.
- Sử dụng hình thức kiểm tra đánh giá phù hợp đối tượng học
sinh, sử dụng kết quả kiểm tra chính việc học tập của học sinh một
cách tích cực.
Để tất cả các thầy cô giáo thực hiện tốt được nhiệm vụ theo xu
hướng đổi mới giáo dục hiện nay, công tác bồi dưỡng giáo viên có
tầm quan trọng đặc biệt và có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao
chất lượng đội ngũ nhà giáo hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng
giáo dục. Thực hiện việc bồi dưỡng là nhiệm vụ được tiến hành trong