LỜI MỞ ĐẦU
Trong công cuộc đổi mới đất nước, các ngành, các lĩnh vực hoạt động đều
có đóng góp nhất định và luôn tự cải tiến để vươn tới sự hoàn thiện.
Bảo hiểm là một ngành dịch vụ, có giá trị quan trọng trong nền kinh tế
quốc dân. Bảo hiểm không chỉ thực hiện việc huy động vốn cho nền kinh tế mà
điều quan trọng là góp phần đảm bảo ổn định tài chính cho các cá nhân, gia
đình, cho mọi tổ chức và doanh nghiệp để khôi phục đời sống và hoạt động sản
xuất kinh doanh. Ngày nay bảo hiểm không còn xa lạ mà đã len lỏi đến mọi làng
quê, mọi cơ quan, doanh nghiệp và đã thâm nhập vào mọi hoạt động trong đời
sống kinh tế xã hội. Kinh tế ngày càng phát triển, đời sống càng cao thì nhu cầu
bảo hiểm ngày càng lớn, càng xuất hiện nhiều nghiệp vụ mới.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) không những là một loại hình bảo hiểm mà nó
còn là một cơ chế bảo vệ người lao động trong trường hợp người lao động mất,
giảm thu nhập tạm thời hoặc vĩnh viễn do mất, giảm khả năng lao động. BHXH
còn là một trong những hệ thống bảo đảm xã hội.
Là một sinh viên của Trường Đại học Lao động xã hội và tương lai là một
cán bộ tham gia làm công tác Bảo Hiểm em đã chọn thực tập tại BHXH Thị xã
Hồng Lĩnh. Qua một thời gian thực tập tại đây đã giúp cho em có cái nhìn sâu
sát hơn trong công việc thực tế của ngành BHXH, và trong quá trình thực tập,
em được may mắn vào thực tập tại bộ phận thu BHXH của Thị xã. Do được học
tập, hướng dẫn, chỉ bảo và thực hành làm các công việc của một cán bộ thu phải
làm em chọn cho mình đề tài để làm chuyên đề thực tập là: Công tác thu
BHXH bắt buộc tại Bảo Hiểm Xã Hội Hồng Lĩnh tỉnh Hà Tĩnh, thực trạng
và giải pháp.
Kết cấu của báo cáo tốt nghiệp ngoài Lời mở đầu và Kết luận thì nội dung
của báo cáo gồm 2 phần:
•
Phần I : Tình hình thực hiện BHXH Hồng Lĩnh tỉnh Hà Tĩnh.
1
•
Phần II : Chuyên đề: “Công tác thu BHXH bắt buộc ở Bảo hiểm xã hội
Hồng Lĩnh tỉnh Hà Tĩnh, thực trạng và giải pháp”:
- Chương 1: Lý luận chung về công tác thu Bảo hiểm xã hội
- Chương 2: Thực trạng thu BHXH bắt buộc ở Bảo hiểm xã hội Thị xã
Hồng Lĩnh tỉnh Hà Tĩnh.
- Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác thu
Bảo hiểm xã hội bắt buộc ở BHXH Thị xã Hồng Lĩnh tỉnh Hà Tĩnh.
Sau thời gian thực tập, được sự quan tâm chỉ bảo tận tình của các cô, các
chú và của các anh, chị tại cơ quan.Đặc biệt,là sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình
của giảng viên hướng dẫn Trịnh Khánh Chi, nên em mới có thể hoàn thành bài
viết của mình. Tuy nhiên, do đây là lần đầu em được làm quen với công việc
thực tế và viết lên những gì thu nhận được nên không thể tránh khỏi những thiếu
sót, em mong được sự thông cảm và hướng dẫn, đóng góp ý kiến của thầy cô
giáo của các cô, các chú, các anh, các chị và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!
2
PHẦN I: TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH Ở THỊ
XÃ HỒNG LĨNH
Đặc điểm tình hình của BHXH Hồng Lĩnh.
Thị Xã Hồng Lĩnh là một thị xã không lớn lắm ,cơ sở vật chất, hạ tầng
cũng không được khang trang và đầy đủ. Cho nên từ khi BHXH Hồng Lĩnh
được thành lập đã gặp không ít khó khăn,thách thức đặt ra trước mắt. Từ một
phòng BHXH nhỏ nằm trong Ủy Ban nhân dân phường, thì nay BHXH Thị Xã
Hồng Lĩnh đã có được một bộ mặt khác hơn trước.Một dãy nhà cao tầng đã
được xây dựng mới để phục vụ riêng cho công tác thực hiện nhiệm vụ BHXH
toàn dân.
Và trong những năm qua cùng với tiến trình phát triển chung của BHXH
Việt Nam, BHXH Hồng Lĩnh cũng đã khẳng định được vị thế của mình trước
những nhiệm vụ đã được giao và đã tạo được niềm tin của nhân dân trong toàn
tỉnh cũng như BHXH Việt Nam.
Để đạt được những thành tựu đó một phần là do các cán bộ công nhân
viên có phẩm chất đạo đức và sự phấn đấu nỗ lực không ngừng của toàn đơn vị.
Trong quá trình hoạt động BHXH Hồng Lĩnh luôn đón nhận được nhiều bằng
khen vinh dự của BHXH Hồng Lĩnh trao tặng.
1. 1. Sơ lược hình thành và phát triển của BHXH thị xã Hồng Lĩnh
BHXH Việt Nam được thành lập vào ngày 16/02/1995 theo Nghị định số
19 /CP của chính phủ với sự kết hợp của chế độ ngắn hạn trước đây do Tổng
liên đoàn lao động Việt Nam quản lý và chế độ dài hạn do Bộ lao động – thương
binh và xã hội quản lý.
Ngày 08/03/1996 thành lập BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh theo Quyết đinh số
323/BHXH- QĐ-TCCB của tổng giám đốc BHXH Tỉnh Hà Tĩnh. Trong những
ngày đầu BHXH Hồng Lĩnh hoạt động với quy mô nhỏ cơ sở vật chất, kỹ thuật
còn hạn chế chủ yếu làm việc bằng tay chưa có ứng dụng công nghệ thông tin
nên hiểu quả công việc thấp chưa đáp ứng nhu cầu của đối tượng tham gia.
Đứng trước những đòi hỏi ấy toàn đơn vị cũng như lãnh đạo của ngành đã phấn
3
đấu xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, ứng dụng công nghệ thông tin tạo được
hiểu quả công việc cao và ngày một đưa BHXH Hồng Lĩnh đi lên và phát triển.
Cho đến nay BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh trải qua chặng đường 14 năm hình
thành và phát triển toàn ngành đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể.
1. 2 Chức năng, nhiệm vụ và hệ thống tổ chức bộ máy
1. 2. 1. Chức năng:
Tổ chức BHXH là một tổ chức sự nghiệp có chức năng thực hiện chế độ
BHXH, quản lý và sử dụng các quỹ BHXH theo quy định của Luật BHXH.
BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh là cơ quan trực thuộc BHXH Tỉnh Hà Tĩnh.
BHXH Thị Xã có chức năng giúp Giám Đốc BHXH Tỉnh tổ chức hiện các
chính sách,các chế độ bảo hiểm xã hội và quản lý tài chính bảo hiểm xã hội trên
địa bàn Thị Xã.
BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh được tổ chức thành một hệ thống như sau: có 1
Giám đốc, 1 Phó giám đốc và 6 phòng chức năng.
- Phòng chế độ BHXH
- Phòng Công nghệ thông tin
- Phòng Cấp sổ, thẻ
- Phòng Thu
- Phòng Tiếp nhận- Quản lý hồ sơ
- Phòng Hành chính
1.2. 2. Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban :
- Giám đốc : Là người điều hành mọi hoạt động của cơ quan, và trực tiếp
chỉ đạo các phòng ban
- Phó giám đốc: Là người hỗ trợ công việc cho giám đốc, chỉ đạo các
nghiệp vụ cho những phòng ban của đơn vị.
- Phòng chế độ BHXH: Trực tiếp giải quyết mọi chế độ cho mọi đối
tượng hưởng chính sách BHXH.
- Phòng công nghệ thông tin: Nơi ứng dụng công nghệ thông tin cho toàn
đơn vị, trực tiếp điều hành công việc nhanh chóng và thuận tiện. Đạt hiệu
quả công việc cao.
4
- Phòng cấp, sổ thẻ: Cấp sổ cho đối tượng hưởng chế độ BHXH, cấp phát
thẻ BHYT cho mọi đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế.
- Phòng thu: Nơi trực tiếp thu tiền từ các đối tượng tham gia BHXH. Theo
dõi mọi đối tượng có đóng đúng theo qui định và đúng thời gian. Thu
đúng thu đủ đối tượng.
- Phòng tiếp nhận và quản lý hồ sơ : Nơi trực tiếp nhận hồ sơ của các đối
tượng khi tham gia BHXH, lưu trữ hồ sơ của mọi đối tượng tham gia
BHXH, BHYT.
- Phòng hành chính: Nơi nhận và lưu trữ các hồ sơ của đơn vị.
Giám đốc
Phó giám đốc
Phòng
chế độ
BHXH
Phòng
CNTT
Phòng
cấp sổ,
thẻ
Phòng
thu
Phòng
TN, QL
hồ sơ
Hình 1: Sơ đồ tổ chức bộ máy BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh.
1. 2. 3. Đội ngũ cán bộ công chức viên chức.
5
Phòng
hành
chính
Hiện nay BHXH Hồng Lĩnh có 12 người cán bộ công chức, viên chức.
Cơ cấu tổ chức có 7 phòng nghiệp vụ. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ, chính trị
của đội ngũ cán bộ công chức viên chức của toàn ngành như sau:
Trình độ đại học có 6 người chiếm tỷ lệ 50%
Trình độ cao đẳng có 2 người chiếm tỷ lệ 15%
Trung cấp có 4 người chiếm tỉ lệ 35%
BHXH Hồng Lĩnh đã phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy thực hiện công tác
quy hoach cán bộ quản lý từ cấp huyện đến cấp tỉnh đảm bảo kế thừa và phát
triển nguồn nhân lực và các cán bộ cho các giai đoạn. Xây dựng được chương
trình kế hoạch đào tạo các cán bộ. Trong năm BHXH Hồng Lĩnh có 2 cán bộ đi
đào tạo cấp lý luận chính trị, phối hợp với Sở nội vụ Hà Tĩnh, trường chính trị
Trần Phú Hà Tĩnh, mở lớp bồi dưỡng chương trình quản lý nhà nước ngạch
chuyên viên cho 3 cán bộ công chức với hình thức đào tạo dài hạn. Thực hiện
các chế độ cho cán bộ công chức viên chức kịp thời và đúng quy định
1. 2. 4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh.
Trụ sở làm việc của BHXH được xây dựng với 1 dãy nhà cao tầng đầy
đủ các tiện nghi phục vụ cho công việc.
Các phòng làm việc được trang bị cơ sở vật chất đầy đủ, mỗi nhân viên
đều được trang bị văn phòng phẩm và công cụ phục vụ công việc.
Các phòng được trang bị máy tính, máy in phục vụ công tác, ứng dụng
công nghệ thông tin vào công việc đạt hiệu quả cao và nhanh chóng và chính
xác.
Năm 2008 BHXH Hồng Lĩnh đã ứng dụng thành công chương trình phần
mềm của BHXH Việt Nam, đã nghiên cứu xây dựng phần mềm cho BHXH
Hồng Lĩnh. Với việc ứng dụng này vào công tác giải quyết chuyên môn đã góp
phần nâng cao hiệu quả công việc.
6
1. 3. Những thuận lợi, khó khăn.
1. 3. 1. Thuận lợi
-Năm 2009 là năm thứ tư thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng và các cấp
và thưc hiện kế hoạch Nhà nước (2006-2010). Được sự quan tâm lãnh đạo, quản
lý trực tiếp của BHXH Hồng Lĩnh. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thị Uỷ, sự lãnh đạo
điều hành quản lý Nhà Nước của Uỷ Ban nhân dân, sự phối kết hợp của các ban
nghành, đoàn thể trên địa bàn TX Hồng Lĩnh và sự cố gắng nỗ lực của toàn thể
cán bộ công chức viên chức BHXH Hồng Lĩnh nên đã thu được những kết quả
khả quan. Năm 2009 là năm thứ 3 thực hiện luật Bảo Hiểm Xã Hội và năm đầu
tiên thực hiện luật Bảo Hiểm Y Tế, làm cơ sở cho việc thực hiện chính sách Bảo
hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế và đã có sự chuyển biến tích cực thể hiện rõ nét.
Nhận thức và trách nhiệm của các cấp Uỷ Đảng, chính quyền trong các cơ quan,
đơn vị, doanh nghiệp, các xã phường và của người lao động về chính sách Bảo
hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế ngày càng nâng cao, số thu BHXH năm sau cao hơn
năm trước, từng bươc mở rộng phạm vi và đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội,
Bảo hiểm y tế. Các chế độ Bảo hiểm xã hội được thực hiện đúng theo quyết định
số: 815QĐ-BHXH ngày 06 tháng 06 năm 2007 của Tổng giám đốc BHXH Viêt
Nam, nên rất kịp thời và thuận lợi cho các đơn vị sử dụng lao động, người lao
động và các đối tượng tham gia và thụ hưởng các chế độ Bảo hiểm xã hội, Bảo
hiểm y tế, chi trả lương hưu và trợ cấp các chế độ BHXH kịp thời, đầy đủ, an
toàn và tận tay từng đối tượng. Thời gian giải quyết các chế độ chính sách
BHXH đã được rút ngắn hơn rất nhiêù so với trước, việc kiểm tra và xử lý, chấn
chỉnh những đơn vị vi phạm chính sách BHXH đã được sự quan tâm của các
nghành chức năng.
- Được sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp toàn diện và sự quan tâm giúp đỡ
của Ban giám đốc và các phòng chuyên môn nghiệp vụ BHXH Hồng Lĩnh
-Được sự lãnh đạo, chỉ đạo và quan tâm giúp đỡ của các cấp uỷ đảng,
chính quyền Thi Xã Hồng Lĩnh đã tạo mọi điều kiện cho BHXH Hồng Lĩnh
thực thi nhiệm vụ.
7
- Được sự phối kết hợp giữa các ban nghành, đoàn thể, các đơn vị có liên
quan, cùng với thủ trưởng đơn vị(chủ sử dụng lao động) đặc biệt là người lao
động đã nhận thấy tính ưu việt của chính sách, chế độ Bảo hiểm xã hội, Bảo
hiểm y tế nên việc trích nộp BHXH đã mang tính tự giác, tích cực trong năm
nhiều đơn vi đã thực hiện nghiêm túc.
- Đã qua nhiều năm công tác, cán bộ công chức-viên chức BHXH Thị Xã
Hồng Lĩnh đã trưởng thành khá toàn diện. Nội bộ đoàn kết thống nhất cao từ đó
đã trưởng thành động lực thúc đẩy việc hoàn thành tốt công tác Bảo hiểm xã hội,
Bảo hiểm y tế năm 2009 trên địa bàn.
1.3. 2. Khó khăn
- BHXH Thị xã hồng lĩnh thực thi nhiệm vụ trên một địa bàn có số thu
BHXH thuộc khối doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân lớn hơn
khối hành chính sự nghiệp, nên thu BHXH cho đúng tiến độ Bảo hiểm xã hội
tỉnh giao kế hoạch hằng quý đang còn gặp rất nhiều khó khăn.
-Các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, hoạt động mang tính thời vụ,
hạn chế về nguồn vốn và khả năng tài chính, gặp rất nhiều khó khăn trong quá
trình sản xuất kinh doanh cũng như tìm đầu ra cho sản phẩm.
-Các doanh nghiệp sản xuất ngoài quốc doanh hoạt động phân tán và nhỏ
lẻ, sử dụng lao động mang tính thời vụ là chủ yếu. Tại các doanh nghiệp này hầu
hết chưa có tổ chức đảng, một số đã có tổ chức công đoàn nhưng chưa đứng ra
để bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Điển hình như công ty cổ phần xây
dựng đường bộ số 1 Hà Tĩnh năm 2009 còn nợ…
-Công tác tuyên truyền các chế độ chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm
y tế cho người lao động chưa được thường xuyên sâu rộng, đặc bịêt là ở địa bàn
nông thôn, những nơi có đời sống khó khăn, ít và chậm được tiếp cận với những
chế độ chính sách mới của đảng và nhà nước là một trong những nguyên nhân
tác động mạnh mẽ đến việc thực hiện các chế độ chính sách Bảo hiểm xã hội,
Bảo hiểm y tế mà đặc biệt là triển khai vận động tham gia Bảo hiểm y tế, Bảo
hiểm xã hội tự nguyện đang còn gặp nhiều khó khăn.
8
2. Tình hình thực hiện BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh
2. 1. Công tác tuyên truyền thông tin, phổ biến chính sách
BHXH.
-Phối hợp tốt với các cơ quan thông tin đai chúng để tuyên truyền, phổ
biến các chính sách chế độ Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế. Đặc biệt tuyên
truyền luật BHXH và luật BHYT đến với mọi đối tượng, mọi người lao động và
mọi người dân trên địa bàn.
-Cung cấp số liệu để báo Hà Tĩnh viết các tin bài về công tác BHXH,
thong qua báo Hà Tĩnh để nhắc nhở các chủ sử dụng lao động còn nợ chưa đóng
nộp tiền BHXH cho người lao động.
-Thông qua hoạt động cộng tác viên chi trả và đại lý thu Bảo hiểm y tế tự
nguyện ở các phường xã. BHXH đã nắm bắt được tâm tư nguyện vọng những ý
kiến đề xuất của các đối tượng hưởng các chế độ chính sách BHXH, BHYT.
Còn đối tượng nắm bắt được các chế độ chính sách BHXH, BHYT thông qua
các cộng tác viên chi trả, đại lý thu Bảo hiểm y tế tự nguyện và trên các kênh
thông tin đại chúng.
-Bên cạnh những mặt đạt được công tác thông tin tuyên truyền ở BHXH
Hồng Lĩnh còn có những hạn chế như:chưa hoat động được thường xuyên liên
tục sâu rộng đến từng người lao động, từng đối tượng và từng người dân.
2. 2. Công tác thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
2.2.1. Thu BHXH .
Trong năm 2009, mặc dù có nhiều khó khăn trong công tác thu BHXH
nhưng các đơn vị hành chính sự nghiệp đã trích nộp BHXH khá đều trong các
tháng của năm, các đơn vị sản xuất kinh doanh phần lớn trích nộp BHXH theo
từng quý của năm, số tiền BHXH nợ đọng giảm.
Tính đến ngày 22 tháng 12 năm 2009 thu được như sau:
* Thu BHXH bắt buộc:
9
-Tổng số đơn vị tham gia:
120 đơn vị
-Trong đó: + Số đơn vị tham gia BHXH, BHYT:
92 đơn vị
+ Số đơn vị chỉ tham gia BHYT:
28 đơn vị
-Tổng số lao động:
9. 039 người
-Trong đó: + Số lao động tham gia BHXH, BHYT:
2. 535 người
+ Số người chỉ tham gia BHYT:
6. 504 người
-Tổng số phải thu:
12. 229. 771. 592 đ
-Tổng số thu đến ngày 22/12/2009 là:
12. 247. 672. 625 đ
-Đạt:
100, 15%KH
* Thu BHXH tự nguyện:
Năm 2009 có 10 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện với số tiền
thu được là 18.102.500 đồng.
Công tác thu BHXH là nhiệm vụ quan trọng then chốt. BHXH đã tập
trung bằng nhiều biên pháp như căn cứ vào danh sách quỹ lương năm 2008 và
tình hình biến động lao động của từng đơn vị, trên cơ sở kế hoạch thu của năm
2009 BHXH Tỉnh giao. Từ đó cử cán bộ có năng lực thường xuyên xuống tận
từng đơn vị để đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra, đối chiếu đồng thời tuyên truyền sâu
rộng về chế độ chính sách BHXH, BHYT nhằm nâng cao nhận thức của chủ sử
dụng lao động và người lao động về công tác BHXH, BHYT và làm cho họ hiểu
được BHXH, BHYT là một chính sách lớn của đảng và nhà nước mang tính ưu
việt và an sinh xã hội cao. Thực hiện chính sách BHXH, BHYT là trách nhiệm
của các cấp, các nghành, của thủ trưởng các cơ quan đơn vị, doanh nghiệp,
phường xã và mọi người lao động.
- Năm 2009 việc thực hiện thu nộp BHXH cho người lao động được coi là
một trong những nhiệm vụ quan trọng then chốt. Nhưng hầu hết các doanh
nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, có doanh nghiêp hoạt động còn mang tính thời
vụ, hạn chế về nguồn vốn. Mặc dầu gặp rất nhiều khó khăn trong kinh doanh,
tìm đầu ra cho sản phẩm, nhưng các chủ sử dụng lao động vẫn thực hiên tốt các
10
chính sách chế độ BHXH, BHYT. Đặc biệt là thực hiện trách nhiệm đóng góp
BHXH cho người lao động. Điển hình như công ty cổ phần SXVLXD thuận lộc,
Ban quản lý rừng phòng hộ, công ty khai thác công trình thuỷ lợi Hồng Lĩnh,
UBND Thị Xã Hồng Lĩnh, Thị uỷ, Chi cục thuế là những đơn vị luôn hoàn
thành kế hoạch thu nộp BHXH. Bên cạnh những đơn vị thực hiện tốt còn có
những đơn vị chưa thực hiện kịp thời như:Công ty cổ phần xây dựng sông đà,
Công ty TNHH một thành viên Hà Tĩnh, Xã đức thuận, Xã thuận lộc…
- Khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa ban Thị Xã Hồng
Lĩnh, nhưng năm gần đây có xu hướng phát triển hơn về số lượng, song phân tán
và nhỏ lẻ, tập trung vào một số nghành nghề truyền thống như cơ khí, xây dựng,
chế biến lâm sản, thương mại, dịch vụ…
- Các doanh nghiệp này sử dụng lao động phổ thông, mang tính thời vụ là
chủ yếu. Tại các doanh nghiệp này chủ sử dụng lao động chưa quan tâm đến
chính sách BHXH, BHYT, chưa thấy rõ trách nhiệm của mình đối với người lao
động trong viêc trích nộp BHXH, BHYT. Ở TX Hồng lĩnh có 27 doanh nghiêp
tư nhân có số lao động là 574 người, mà mới chỉ có 199 người ở 12 doanh
nghiệp tư nhân đóng nộp BHXH cho người lao động. Còn nữa, tất cả các doanh
nghiệp trên địa bàn đang còn một bộ phận lớn người lao động chưa đươc chủ sử
dụng lao động đóng nộp BHXH, BHYT. Điều này tạo ra sự mất quyền lợi của
người lao động, thiếu chất keo dính giữa người lao động và doanh nghiêp. Năm
2009 tăng thêm được 07 xí nghiệp ngoài quốc doanh đóng nộp BHXH cho
người lao động.
- Tăng cường công tác kiểm tra, tập huấn, thông tin tuyên truyền luật
BHXH, BHYT để thực hiện tốt quản lý thu trên địa bàn. Quán triệt chặt chẽ
khâu đăng kí danh sách , quỹ lương, đối chiếu trích nộp BHXH, tăng giảm lao
động, quỹ lương của từng đơn vị kịp thời, chính xác trong quý năm.
2.2.2. Thu BHYT .
- Bảo hiểm y tế học sinh:
11
Công tác chăm sóc bảo vệ và giáo dục sức khỏe cho thế hệ trẻ ở các
trường học là mối quan tâm lớn của Đảng, nhà nước, của mỗi gia đình và của
toàn xã hội. Đây là chủ trương quan trọng của Đảng, mang tính nhân đạo và
cộng đồng, không vì lợi ích kinh doanh mà là sự cần thiết để bảo vệ chăm sóc và
giáo dục sức khỏe cho học sinh. Quán triệt tinh thần đó, các trường học đã được
ban giám hiệu nhà trường quan tâm triển khai đầy đủ, kịp thời. Nhưng do mức
thu bảo hiểm y tế học sinh năm học 2009 – 2010 tương đối cao và chỉ tổ chức
thu 03 tháng, tâm lý phụ huynh và học sinh chờ vào ngày đầu năm 2010 thu bắt
buộc nộp luôn, mặt khác vào đầu năm học học sinh phải đóng nhiều khoản nên
tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế chưa cao, toàn thị xã chỉ đạt 66% tổng số học sinh
tham gia. Trong năm học 2009 – 2010 có 2.857 em tham gia với số tiền thu
được nộp vào tài khoản thu BHXH là 85.055.000 đồng, đạt 100% kế hoạch tỉnh
giao.
- Bảo hiểm y tế tự nguyện nhân dân:
Theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 9 tiến tới năm 2014 bảo hiểm y tế
toàn dân, BHXH Hồng Lĩnh đã tham mưu để UBND thị xã Hồng Lĩnh tổ chức
triển khai BHYT nhân dân theo tinh thần thong tư liên tịch số 06 và số 14 của
Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Năm 2009 BHXH Hồng Lĩnh đã tổ chức, triển khai thu
được 602 người tham gia với số tiền 149.271.600 đồng (đạt 102% kế hoạch
giao). Kết quả trên phản ánh tỷ lệ tham gia thấp ở người dân. Nguyên nhân chủ
yếu là do người dân chưa hiểu rõ về BHYT là chủ trương lớn của Đảng, Nhà
nước, điều kiện kinh tế của dân còn nghèo, thu nhập thấp và chưa thấy được lợi
ích của việc mua bảo hiểm y tế. Điều này đặt ra yêu cầu lớn hơn cho công tác
tuyên truyền, vận động còn nhiều hạn chế và bất cập, sự quan tâm chỉ đạo chưa
đúng mức ở các cấp ủy chính quyền và đoàn thể trong thị xã.
2. 3. Công tác cấp quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT.
* Sổ BHXH là một cơ sở pháp lý, là một chứng từ gốc ghi nhận quá trình
làm việc và đóng nộp BHXH của người lao động, là cơ sở để giải quyết các chế
12
độ BHXH cho người lao động cho nên BHXH Hồng Lĩnh đã làm tốt công tác
này.
- Thực trạng cho thấy công tác quản lý sổ BHXH còn gặp nhiều khó khăn,
một số đơn vị sử dụng lao động quản lý sổ không đúng quy định, tự ý tẩy xoá,
ghi chưa đúng với quy định. Mặc dù BHXH đã hướng dẫn rất cụ thể nhưng
những người đảm nhận về công tác BHXH ở các đơn vị thay đổi thường xuyên
lại làm kiêm nhiệm nên dẫn đến sai sót nhiều. Phần lớn việc ghi, xác nhận và
bảo quản sổ BHXH được các đơn vị thực hiện.
+Tổng số lao động đăng ký tham gia BHXH đến ngày 22/12/2009 là:
2.535 người.
+Số sổ cấp trong năm 2009 là:
+Số sổ đã cấp từ năm 1996 đến nay là:
+Chuyển đi ngoại tỉnh:
259 quyển
3.487 quyển
14 quyển
+Chuyển đi nội tỉnh:
102 quyển
+Ngoại tỉnh chuyển đến:
16 quyển
+Nội tỉnh chuyển đến:
149 quyển
+Nghỉ hưởng chế độ:
68 quyển
* Năm 2009 cấp: 12.745 Thẻ BHYT bắt buộc và 3.459 Thẻ BHYT tự
nguyện
2. 4. Công tác tiếp nhận và quản lý hồ sơ.
2.4.1. Công tác tiếp nhận hồ sơ:
- Số lượt khách đến giao dịch trong năm 2009 là: 1.675 lượt người, trong
đó tư vấn chế độ chính sách cho 76 lượt người;
- Số hồ sơ tiếp nhận thụ lý là 19.861 bộ, trong đó:
Hưu trí 70 hồ sơ, trợ cấp 1 lần: 54 bộ, hồ sơ tuất: 29 bộ, hồ sơ nội tỉnh
chuyển đến: 21 bộ, hồ sơ ngoại tỉnh chuyển đến: 12 bộ, hồ sơ tai nạn lao động
bệnh nghề nghiệp: 01 bộ, hồ sơ cấp lại, sửa thẻ BHYT trực tiếp: 236 bộ, hồ sơ
chuyển đi: 10 bộ, thanh toán trực tiếp BHYT: 04 bộ, danh sách tăng giảm quỹ
13
lao động tham gia BHXH: 190 bộ, tờ khai cấp mới sổ BHXH: 120 bộ, Thanh
toán 3 chế độ ngắn: 200 bộ, cấp mới thẻ BHYT (bắt buộc) theo đơn vị: 12.745
thẻ, cấp mới thẻ BHYT (tự nguyện): 3.858 thẻ, điều chỉnh lương hưu và trợ cấp
BHXH: 07 người, ký nhận sổ BHXH: 2.304 bộ.
- Trả hồ sơ đã giải quyết chế độ: 19.647 bộ, trong đó:
Hồ sơ hưu: 58 bộ, hồ sơ tuất: 22 bộ, hồ sơ trợ cấp 1 lần: 51 bộ, tai nạn lao
đông: 01 bộ, hồ sơ ngoại tỉn chuyển đến: 12 bô hồ sơ nội tỉnh chuyển đến: 21
bộ, dưỡng sức: 41 bộ, Thai sản: 76 bộ, ốm đau: 44 bộ, thanh toán trực tiếp: 03
bộ, thẻ BHYT (bắt buộc) cấp mới, cấp lại: 12.962 thẻ, thẻ BHYT tự nguyện cấp
mới: 3.858 thẻ, sổ BHXH cấp mới: 185 quyển, ký xác nhận chốt sổ BHXH:
2.304 sổ.
2.4.2. Công tác quản lý hồ sơ:
- Tiếp nhận165 hồ sơ đưa vào lưu trữ trong đó: hồ sơ hưu: 91 bộ, hồ sơ
trợ cấp 1 lần: 51 bô, hồ sơ tuất hàng tháng, một lần: 22 bộ, tai nạn lao động: 1
bộ.
- Sổ sách thống kê, tổng hợp số liệu và giao nhận hồ sơ rõ ràng, Lưu trữ
hồ sơ khoa học, ngăn nắp, có nội dung sử dụng và bảo quản hồ sơ nhằm đảm
bảo tiện lợi cho việc tra cứu những khi có biến động như thay đổi về chế độ tiền
lương và phục vụ cho việc di chuyển cũng như chi trả.
- Tổng số hồ sơ đang quản lý trên chương trình net là: 3.924 hồ sơ.
2. 5. Công tác chi trả các chế độ BHXH.
Năm 2009, BHXH Hồng Lĩnh đã chi trả số tiền: 75.781.095.295 đồng
cho 4.261 đối tượng hưởng các chế độ BHXH. Trong đó nguồn do ngân sách
nhà nước chi trả là 48.811.524.155 đồng cho 2.791 đối tượng; nguồn do quỹ
BHXH chi trả là 26.969.571.140 đồng cho 1.470 đối tượng.
Với sự chuẩn bị đầy đủ và chu đáo, kết hợp nhịp nhàng giữa ngân hàng
với BHXH và cộng tác viên của các phường, xã; mặc dù chi trả với số tiền lớn
cho nhiều đối tượng, song hàng tháng BHXH Hồng Lĩnh chỉ tập trung chi trả 03
14
ngày là tới cán bộ hưu trí và các đối tượng hưởng chế độ BHXH một cách đầy
đủ, kịp thời, an toàn và tận tay đối tượng.
Thông qua việc chi trả trực tiếp BHXH Hồng Lĩnh đã phản ánh được tinh
thần, thái độ phục vụ. Chính sự tận tụy đó đã làm cho đối tượng nhận thức rõ
hơn, gắn bó hơn với cơ quan BHXH.
Trong công tác chi trả BHXH Hồng Lĩnh đã luôn tìm cách để 4.261 đối
tượng nhận đúng kỳ, nhận đủ và an toàn. Mỗi năm BHXH Hồng Lĩnh chi trả
trên 70 tỷ đồng nhưng không xẩy ra nhầm lẫn, sai sót nào.
Việc thực hiện những quy định về công tác quản lý, chi trả cho các đối
tượng di chuyển nơi ở tạm thời, năm 2009 BHXH Hồng Lĩnh không có đối
tượng chuyển đi cũng như đối tượng chuyển đến.
2. 6. Công tác chế độ chính sách.
Trong năm 2009, BHXH Hồng Lĩnh đã thụ lý 34 bộ hồ sơ do các đối
tượng chết sang hưởng chế độ tuất thường bao gồm: HQ = 04 người; HC = 23
người, MC = 02 người.
Công tác chế độ chính sách được thực hiện nghiêm túc theo quy trình một
cửa, thực hiện theo phần mềm của BHXH Hồng Lĩnh nên đảm bạo chính xác về
chế độ, kịp về thời gian, đúng về biểu mẫu thống nhất theo quy định. Việc tiếp
nhận hồ sơ, kiểm tra thủ tục và hẹ ngày trả tiền cũng như kết quả thẩm định đảm
bảo quy định của BHXH Hồng Lĩnh.
Hàng tháng, hang quý rà soát các đối tượng được hưởng trợ cấp BHXH
như mất sức lao động, tuất thường để cắt giảm kịp thời những đói tượng hết thời
gian hưởng và hết tuổi hưởng theo đúng quy định. Cắt giả 19 định suất tuất hết
tuổi hưởng, 17 định suất do chết, mở sổ theo dõi các đối tượng hưởng chế độ
chính sách BHXH đầy đủ, theo đúng quy định.
- Tiếp nhận hồ sơ từ nơi khác chuyển vè: 22 đối tượng các loại.
- Làm thủ tục di chuyển ngoại tỉnh cho 07 đối tượng
15
- Làm thủ tục di chuyển nội tỉnh cho 11 đối tượng.
- Làm thủ tục di chuyển nội thị cho 18 đối tượng.
- Thụ lý hồ sơ hướng dẫn các chủ sử dụng lao động lập thủ tục hồ sơ trình
tỉnh duyệt hưu thường xuyên, trợ cấp một lần, trợ cấp tuất một lần cho 153
người. Trong đó: Hưu thường xuyên: 70 người, trợ cấp 1 lần ngoại tỉnh chuyển
về: 54 người, Tuần thường một lần, hàng tháng 29 người.
Giải quyết đúng chế độ chính sách theo quy định, thụ lý thủ tục hồ sơ
trình tỉnh duyệt kịp thời và giải quyết các chế độ tăng mới nhanh gọn.
Năm 2009 thanh toán các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức cụ thể như
sau:
+ Ốm đau:
487 người/ 2.767 ngày/
142.977.600 đồng
+ Thai sản:
167 người/ 16.153 ngày/
832.442.900 đồng
+ Dưỡng sức:
Tổng cộng:
70 người/
398 ngày/
59.697.500 đồng
724 người/ 19.318 ngày/ 1.035.117.000 đồng
2.7. Công tác kiểm tra pháp chế.
Trong năm 2009 đã tiếp nhận 41 đối tượng đến hỏi chế độ chính sách
BHXH và hỏi về tiền lương hưu và trợ cấp BHXH.
Hàng tháng thực hiện tốt việc kiểm tra khám, cấp thuốc và điều trị bệnh
cho đối tượng và người lao động có thẻ BHYT tại các cơ sở khám chữa bệnh.
Thường xuyên phối hợp với các đơn vị, phường, xã để kiểm tra phát hiện
các đối tượng hưởng sai chế độ BHXH, các đối tượng không may qua đời cắt
chậm và tuất thường hết tuổi hưởng. Năm 2009 khi các cộng tác viên chi trả nộp
hồ sơ để giải quyết cho đối tượng hưởng mai táng phí và tiền tuất, BHXH Hồng
Lĩnh cử cán bộ xuống các xã phường kiểm tra xác minh lại việc cấp chứng tử 29
đối tượng chết, trong đó có 07 trường hợp khai tử không đúng.
16
Năm 2009 thực hiện quyết định của Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh về
kiểm tra toàn diện BHXH Hồng Lĩnh, sau khi có theo kết luận của đoàn kiểm
tra, BHXH Hồng lĩnh đã thực hiện xử lý sau kiểm tra theo đúng yêu cầu.
Trong năm 2009 không có đơn thư khiếu nại, tố cáo của đối tượng người
lao động cũng như công dân.
2. 8. Công tác hành chính tồng hợp.
Công tác tổng hợp báo cáo tình hình hoạt động công tác BHXH hàng
tháng, quý, năm để báo cáo lên BHXH Hồng Lĩnh cũng như các cấp ủy chính
quyền địa phương được duy trì nghiêm túc, số liệu chính xác, chất lượng báo
cáo được đảm bảo, thời gian nộp báo cáo đúng quy định.
Công tác văn thư lưu trữ được thực hiện tốt, phục vụ kịp thời cho hoạt
động của cơ quan, công văn đi đến rõ ràng, sắp xếp và lưu trữ đúng theo quy
định hiện hành. Tài liệu, văn bản, con dấu của cơ quan đảm bảo tuyệt đối an
toàn.
Hàng tháng hợp đồng bảo vệ để trực bảo vệ cơ quan, những ngày chi trả
bố trí cán bộ công chức trực bảo vệ tiền mặt ít nhất 02 người, đúng theo quy
định của BHXH Hồng Lĩnh.
Hàng tuần dọn vệ sinh cơ quan khang trang, sạch sẽ.
3. Nhận xét và kiến nghị.
3. 1. Nhận xét.
Bên cạnh những kết quả đã và đang đạt được thì năm 2009 trong tổ chức
thực hiện nhiệm vụ BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh vẫn còn gặp một số khó khăn và
tồn tại hạn chế như sau: Nợ đọng đóng BHXH năm 2009 của các đơn vị vẫn còn
cao là 6 tỷ đồng. Một số đơn vị nợ đọng là: Công ty cổ phần xây dựng đường bộ
số 1 Hà Tĩnh nợ gần 1 tỷ đồng, Công ty cổ phần xây dựng Sông Đà nợ hơn 5
trăm triệu đồng, … Nguyên nhân cơ bản là chịu ảnh hưởng suy thoái nền kinh tế
nên các doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất và kinh doanh.
17
- Tình trạng bội chi của khám chữa bệnh BHYT năm 2009 tương đối lớn.
Số tiền vượt quỹ khám chữa bệnh BHYT lớn gần 20 tỷ đồng.
- Thủ tục đăng ký tham gia BHYT tự nguyện theo quy đinh vẫn còn nhiều
bất cập ảnh hưởng đến công tác thu của các đại lý. Tỷ lệ hoa hồng cho các đại lý
thấp hơn so với các loại hình Bảo hiểm thương mại khác làm ảnh hưởng phần
nào đến kết quả hoạt động của các đại lý.
- Chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHXH còn
nhẹ và sự phối hợp với các ngành liên quan trong kiểm tra xử lý các vi phạm
còn hạn chế.
3. 2. Kiến nghị.
Để đạt hiệu quả trong công tác triển khai thực hiện BHXH có hiệu quả
cao cần phải thực hiện một số kiến nghị sau.
3.2.1. Đối với BHXH Tĩnh Hà Tĩnh:
+ Hướng dẫn kịp thời việc thực hiện thông tư, nghị định, luật mới.
+ Có kế hoạch đào tạo dài hạn cán bộ nghiệp vụ có thể tăng các hình thức
đi học chuyên tu để tăng cường công tác giám định y tế ngày càng đảm bảo theo
luật định.
+ Có phương án trang bị đảm bảo an toàn về tiền mặt.
+ Đề nghị tăng số đơn vị tặng cờ thi đua của BHXH Viêt Nam vì hiện nay
mỗi cụm một cờ là quá ít.
+ Năm 2009 công ty cổ phần xây dựng đường bộ số 1 Hà Tĩnh không có
khả đóng BHXH cho người lao động; năm vừa qua còn nợ 947.331.000 đồng
Làm ảnh hưởng đến BHXH Hồng Lĩnh không đạt kế hoạch thu BHXH Tỉnh
giao năm 2009. Vậy BHXH Hồng Lĩnh kính đề nghị BHXH Tỉnh đồng ý cho
BHXH Hồng Lĩnh đưa Công ty cổ phần xây dựng đường bộ số 1 Hà Tĩnh ra
khỏi danh sách thu năm 2009.
18
+Năm 2009 mặc dù có nhiều khó khăn nhưng cán bộ công chức-viên chức
BHXH Hồng Lĩnh đã đoàn kết, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuât sắc nhiệm
vụ đươc giao, bên cạnh sự nỗ lực của cán bộ công chức-viên chức, BHXH Hồng
Lĩnh đã được sự lãnh đạo, chỉ đạo và quan tâm giúp đỡ của BHXH Hồng Lĩnh,
sự chỉ đạo quan tâm giúp đỡ của Thị Uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân
thi xã hồng lĩnh và sự phối kết hợp của các cấp, các ngành, các Hội đoàn thể
cũng như các chủ sử dụng lao động và người lao động. Mong rằng trong thời
gian tới BHXH Thị Xã Hồng Lĩnh sẽ tiếp tục được sự quan tâm giúp đỡ và sự
phối kết hợp nhiều hơn. Để BHXH Hồng Lĩnh thực hiện thắng lợi phương
hướng, nhiệm vụ, kế hoạch năm 2010.
+ Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến các chế độ chính sách
BHXH, BHYT, đặc biệt là luật bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế đến mọi người
dân, người lao động và các nhà sử dụng lao động trên địa bàn để tất cả các đối
tượng trên có nhận thức đúng ý thức trách nhiệm và ý nghĩa nhân văn của công
tác bảo hiểm.
3.2.2. Đối với các cấp ủy chính quyền:
+ Tăng cường sự quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện cho BHXH Hồng
Lĩnh thực thi nhiệm vụ.
+ Chỉ đạo các ban ngành đoàn thể tăng cường phối kết hợp với BHXH
Hồng Lĩnh trong công tác thực hiện nghĩa vụ BHXH và tham gia công tác tuyên
truyền phổ biến các chế độ chính sách về BHXH cho các đối tượng liên quan.
3.2.3. Đối với đơn vị BHXH Hồng Lĩnh:
+ Tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công
chức, phát huy những thành quả đã đạt được, khắc phục khó khăn trong công tác
đồng thời xây dựng phong cách phục vụ tận tụy, nhiệt tình.
+ Nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ công chức, phát huy
tính chủ động sang tạo trong công tác chuyên môn của mỗi người.
19
+ Chủ động tranh thủ sự quan tâm giúp đỡ của cấp ủy chính quyền và các
ban ngành đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền cho các đối tượng nhận
thức đúng đắn ý nghĩa của công tác BHXH cũng như quyền lợi của họ khi tham
gia các loại hình bảo hiểm.
20
PHẦN II
CHUYÊN ĐỀ:
CÔNG TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
BẮT BUỘC Ở BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ
XÃ HỒNG LĨNH, THỰC TRẠNG VÀ
GIẢI PHÁP.
21
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG
VỀ CÔNG TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.1.
Khái quát về BHXH và công tác thu BHXH.
1. 1. 1 Khái niệm BHXH
BHXH là biện pháp Nhà nước sử dụng để đảm bảo thay thế hoặc bù đắp
một phần thu nhập cho người tham gia bảo hiểm, khi họ gặp phải những biến cố
rủi ro, sự kiện bảo hiểm làm suy giảm sức khỏe, mất khả năng lao động, mất
việc làm, hết tuổi lao động, chết, gắn liền với quá trình tạo lập và sử dụng quỹ
bảo hiểm xã hội. (theo luật Bảo hiểm xã hội)
Ở đây BHXH được hiểu là sự bảo vệ của xã hội đối với tất cả mọi thành
viên trong xã hội. Được thực hiện thông qua một loạt các biện pháp công cộng
để hỗ trợ cho sự giảm sút, hụt hẫng đột ngột về kinh tế - xã hội của con người do
bị suy giảm, mất việc làm, thiên tai, hỏa hoạn gây ra.
Ở góc độ tài chính,BHXH được định nghĩa:Là quá trình thành lập và sử
dụng quỹ tiền tệ dự trữ của cộng đồng những người lao động,có sự bảo trợ của
nhà nước,để san sẻ rủi ro đảm bảo thu nhập cho họ và gia đình họ trong những
trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật”
Theo định nghĩa của tổ chức lao động quốc tế (ILO) :BHXH là sự bảo vệ
của xã hội đối với các thành viên của mình thông qua một loạt biện pháp công j
khăn về kinh tế xã hội do bị mất hoặc giảm thu nhập gây ra bởi ốm đau,mất khả
năng lao động,tuổi già ,tàn tật và chết.hơn nữa BHXH còn bảo vệ cho việc chăm
sóc y tế,sức khỏe và trợ cấp cho các gia đình khi cần thiết” Định nghĩa này phản
ảnh một cách tổng quan về mục tiêu bản chất và chức năng của BHXH đối với
mỗi quốc gia.Mục tiêu cuối cùng của BHXH là hướng tới sự phát triển của mỗi
cá nhân trong cộng đồng và của toàn xã hội đối với mọi người.
22
Các khái niệm trên tuy xuất phát từ những góc độ khac nhau nhưng đều
xem xét BHXH,trước hết là một hình thức bảo hiểm nhưng mang tính xã
hội,hoạt động phi lợi nhuận,có sự bảo hộ của nhà nước,chủ yếu nhằm mục đích
bảo đảm thu nhập cho người lao động và an sinh xã hội.
1.1.2.Vai trò của BHXH trong đời sống kinh tế xã hội.
1.1.2.1.Đối với người lao động.
Mục đích chủ yếu của BHXH là bảo đảm thu nhập cho người lao động và
gia đình họ khi gặp những khó khăn trong cuộc sống làm giảm hoặc mất thu
nhập.Vì vậy BHXH có vai trò to lớn đối với người lao động , trước hết đó là
điều kiện cho người lao động được cộng đồng tương trợ khi ốm đau,tai nạn…
Đồng thời BHXH cũng là cơ hội để mỗi người thực hiện trách nhiệm tương trợ
cho những khó khăn của các thành viên khác.từ đó các rủi ro trong sản xuất( tai
nạn, thất nghiệp….) và trong đời sống người lao động(ốm đau,tuổi già…)được
khống chế,khắc phục hậu quả ở mức độ cần thiết.
Tham gia BHXH còn giúp NLĐ nâng cao hiệu quả trong chi dùng cá nhân
giúp họ tiết kiệm những khoản nhỏ đều đặn đẻ có nguồn dự phòng khi cần thiết
chi dùng khi già cả,mất sức lao động…góp phần ổn định cuộc sống cho bản thân
và gia đình.Đó không chỉ là nguồn hỗ trợ vật chất mà còn là nguồn động viên
tinh thần to lớn đối với mỗi cá nhân khi gặp định về tâm lý,giảm bơt lo lắng khi
ốm đau….Người lao động tham gia BHXH được đảm bảo về thu nhập ổn định ở
mức độ cần thiết nên thường có tâm lý yên tâm,tự tin hơn trong cuộc sống.
1.1.2.2.Đối với người sử dụng lao động.
BHXH giúp cho các tổ chức sử dụng lao động nói chung,hay các doanh
nghiệp nói riêng ổn định hoạt động,ổn định sản xuất kinh doanh thông qua việc
phân phối các chi phí cho người lao động một cách hợp lý.Nếu không có
BHXH,các tổ chức BHXH trả tiền bảo hiểm cùng với tiền lương hàng tháng để
người lao động tự do thì nguồn tiền này có thể bị sử dụng vào những nhu
cầu,những mục đích khác nhau và không phải bao giờ cũng hiệu quả.Đến khi
người lao động bị ốm đau,tai nạn không có nguồn thu nhập,không có chi phí
23
thuốc men…,đời sống của họ bị ảnh hưởng thì quan hệ lao động ,chất lượng lao
động bị giảm sút.Qua phân phối chi phí lao động hợp lý,BHXH góp phần làm
cho lực lượng lao động trong mỗi đơn vị ổn định,sản xuất kinh doanh được liên
tục,hiệu quả các bên của quan hệ lao động cũng gắn bó với nhau hơn.
BHXH còn giúp cho đơn vị sử dụng lao động ổn định nguồn chi,ngay cả
khi có rủi ro lớn xảy ra thì cũng không lâm vào tình trạng nợ nần hay hoạt động
BHXH những rủi ro trong cuộc sống của người lao động được phá sản.Nhờ đó
các chi phí được chủ động hạch toán,ổn định và tạo điều kiện để phát triển
không phụ thuộc vào hoàn cảnh khách quan.Tuy nhiên BHXH hầu như không
mang lại lợi ích trực tiếp nên không phải bao giờ người sử dụng lao động cũng
nhận thức đúng vai trò của nó.
1.1.2.3.Đối với xã hội.
BHXH luôn mang lại những vai trò xã hội to lớn.Tác dụng đầu tiên của
hình thức bảo hiểm này đối với xã hội là tạo ra các cơ chế chia sẻ rủi ro,nâng
cao tính cộng đồng xã hội,củng cố truyền thống đoàn kết gắn bó giữa các thành
viên trong xã hội.Điều đó đã thúc đẩy sự ra đời và trở thành lý do tồn tại của
BHXH .Tuy không nhằm mục đích kinh doanh,lợi nhuận nhưng BHXH là công
cụ phân phối,sử dụng nguồn quỹ dự phòng hiệu quả nhất cho việc giảm hậu quả
rủi ro,tạo động lực phát triển kinh tế xã hội.Thông qua gian trải theo nhiều
chiều,tạo ra khả năng giải quyết an toàn nhất với chi phí thấp nhất
BHXH là cơ sở để phát triển các bộ phận an sinh xã hội khác.Nhà nước
thường căn cứ vào mức độ của của chính sách BHXH để xác định những đối
tượng nào còn gặp khó khăn cần cộng động chia sẻ nhưng chưa được tham gia
BHXH để thiết kế những mạng lưới khác của an sinh xã hội như trợ cấp cứu trợ
xã hội.Trên cơ sỏ đó,BHXH là căn cứ để đánh giá trình độ quản lý rủi ro của
từng quốc gia và mức độ an sinh xã hội đạt được trong nước.BHXH còn là sự
phản ánh trình độ phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia.Nếu kinh tế chậm
phát triển,xã hội lạc hậu, đời sống nhân dân thấp kém thì hệ thống BHXH cũng
chậm phát triển ở mức tương ứng.Khi kinh tế càng phát triển,đời sống người lao
động được nâng cao thì nhu cầu tham gia BHXH ngày càng lớn.Thông qua hệ
24
thống BHXH,trình độ tổ chức,quản lý rủi ro xã hội của nhà nước cũng ngày
càng được nâng cao thể hiện bắng việc mở rộng đối tượng tham gia,đa dạng về
hình thức bảo hiểm,quản lý được nhiều trường hợp rủi ro trên cơ sở phát triển
các chế độ BHXH.Ở một phương diện nhất định BHXH còn phản ánh và góp
phần nâng cao trình độ văn hóa của cộng đồng.Bởi vì “ Người dân chỉ nhận thấy
nhu cầu an sinh xã hội và biết yêu sách khi họ đạt tới một trình độ văn hóa nào
đó.Trước hết họ phải ý thức được sự bất công trong xã hội,nghĩa là họ biết quan
niệm rằng tình trạng thiếu an sinh xã hội là một sự bất công chứ không phải là
một hậu quả tất nhiên của sinh hoạt xã hội mà họ phải cam chịu…”
Hoạt động BHXH cũng góp phần vào việc huy động vốn đầu tư,làm cho
thị trường tài chính phong phú và kinh tế xã hội phát triển.Đăc biệt với bảo hiểm
hưu trí,nguồn vốn tích lũy lâu dài,kết dư tương đối lớn,có thể đầu tư vào các
doanh nghiệp,các dự án cần huy động vốn mang lại lợi ích cho tất cả các bên
người tham gia BHXH,cơ quan BHXH và nền kinh tế xã hội nói chung.
1. 1. 3. Qũy Bảo hiểm xã hội.
1.1.3.1. Khái niệm quỹ BHXH.
Quỹ BHXH là một quỹ tiền tệ tập trung được hình thành từ đóng góp
của các bên tham gia BHXH và các nguồn thu khác, sử dụng để bù đắp hoặc
thay thế thu nhập cho người tham gia bảo hiểm khi họ gặp những biến cố rủi ro,
sự kiện bảo hiểm nhằm ổn định cuộc sống cho họ và gia đình họ, góp phần đảm
bảo an toàn xã hội và phát triển kinh tế Đất nước.
Quỹ BHXH là giao điểm của các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong
quá trình tạo lập và sử dụng quỹ gắn với nội dung chủ yếu của quỹ là thu và chi.
Trong điều kiện kinh tế phát triển, thu nhập của người lao động được
nâng cao thì người lao động càng có điều kiện tham gia BHXH, quỹ BHXH
càng phát triển.
25