bài giảng ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình

TRƯỜNG THCS BÌNH MỸ

GIÁO VIÊN : PHAN TẤN QUAN


KIỂM TRA BÀI CŨ
Nêu những chi tiết thể hiện tình
cảm yêu thương sâu nặng của hai
anh em Thành và Thủy.
Từ đó nêu lên ý nghĩa của văn bản.


BÀI 3








I/ Tìm hiểu chung :
Ca dao, dân ca là gì ?
Ca dao, dân ca là tªn gäi chung
cña c¸c thÓ loại trữ t×nh d©n gian,
kết hợp lời và nhạc, diÔn t¶ ®êi sèng
t×nh c¶m cña con ngêi.


Ca dao

D©n ca

Lµ lêi th¬ cña d©n
ca vµ c¸c bµi th¬
d©n gian mang
phong c¸ch th¬ d©n
gian ( thể ca dao ).

Lµ nh÷ng s¸ng t¸c
dân gian kÕt hîp lêi vµ
nh¹c ®iÖu.


Bài ca dao Trng cm
Trống cơm khéo vỗ nên vông
Một bầy con sít lội sông đi tìm
Thơng ai con mắt lim dim
Một bầy con nhện đi tìm giăng tơ

Bài dân ca Trng cm
Tình bằng có cái trống cơm khen ai khéo vỗ ấy
mấy vông nên vông. Một bầy tang tình con sít, y
my li, lội sông, ấy mấy đi tìm. Em nhớ thơng ai,
đôi con mắt ấy mấy lim dim. Một bầy tang tình con
nhện ới a, ấy mấy giăng tơ, giăng tơ ấy mấy đi tìm
em nhớ thơng ai. Duyên nợ khách tang bồng.


Một số làn điệu dân ca các vùng miền :
- Hát quan họ Bắc Ninh

- Hát ghẹo Phú Thọ
- Hát giặm Nghệ Tĩnh
- Hát bài chòi Quảng Nam
- Hỏt xm
- Ca trự
- Ca Huế ( cỏc iu lớ )
- Hò Huế
- Dân ca Nam Bộ ( cỏc iu lớ )
- Hát ru


II/ Đọc – hiểu văn bản :
Bài 1 :
Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi !


Bài 4 :
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà tình thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.


Hai bài ca dao thuộc chủ đề nào ?
Mỗi bài ca là lời của ai, nói với ai ?
Hai bài ca dao thuộc chủ đề tình cảm gia đình.
Bài 1 : Là lời của mẹ ru con, nói với con.

Bài 4 : Lời của ụng b, cha mẹ, cụ bác ... nói
với con cháu hoc ca anh em rut tht núi
vi nhau.


1/ Bài 1 :
Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi !


Bài 1 là lời của ai, nói với ai về việc
gì ? Hãy chỉ ra cái hay của ngôn ngữ,
hình ảnh, âm điệu của bài ca này.
Bài này là lời của mẹ ru con, nói với con về
công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái và
nhắc nhở phận làm con phải ghi nhớ công ơn
sâu nặng đó.
Bài này dùng phép so sánh, đối lập và thể
thơ lục bát quen thuộc, dễ nhớ, âm điệu sâu
lắng tình cảm, đi vào lòng người.


Tìm những bài ca dao có nội dung tương tự
- Nuôi con mẹ héo vóc hình
Cạn bầu sữa ngọt mà tình không vơi.
Lên non mới biết non cao
Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.
Ngày nào em bé cỏn con

Bây giờ em đã lớn khôn thế này.
Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy
Nghĩ sao cho bỏ những ngày ước ao.
…





2/ Bài 4 :
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà tình thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.


Tình cảm anh em thân thương được
diễn tả như thế nào ? Bài này muốn
nhắc nhở chúng ta điều gì ?
Tình cảm anh em thân thương được
diễn tả bằng phép so sánh, điệp ngữ.
Bài này muốn nhắc nhở chúng ta anh
em phải hòa thuận, phải biết đoàn kết,
nương tựa vào nhau, thương yêu nhau để
cha mẹ vui lòng.


Tìm những bài ca dao có nội dung tương tự
- Anh em như thể chân tay
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần.

- Khôn ngoan đá đáp người ngoài
Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.
- Chị em như chuối nhiều tàu
Tấm lành che tấm rách, đừng nói
nhau nặng lời.
…