Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi cho nam học sinh lớp 8 THCS

Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Trong những năm gần đây công tác TDTT ở nước ta đã có những bước
phát triển đáng kể: “Phong trào TDTT từng bước được mở rộng với nhiều hình
thức, nhiều môn thể thao dân tộc được khôi phục và phát triển, mộpt số môn thể
thao đạt thành tích khích lệ, cơ sở vật chất kỹ thuật TDTT ở một số địa phương
và ngành được chú ý đầu tư nâng cấp, xây dựng mới. Đạt được những tiến bộ đó
là do sự quan tâm của nhà nước, của các đoàn thể, sự cố gắng của đội ngũ cán
bộ, huấn luyện viên, vận động viên và sự tham gia của nhân dân trong quá trình
thực hiện đường lối đổi mới của Đảng”.
Trong thời gian ngành giáo dục đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp
nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục thể chất, từng bước cải tiến chất
lượng dạy học môn thể dục ở các cấp. Giáo dục thể chất cho học sinh là một
trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm bồi dưỡng sức khoẻ, tinh thần, trí thông
minh thành một con người mới hoàn thiện của nền giáo dục toàn diện, là tiền đề
quan trọng trong hoạt động học tập, sinh hoạt của học sinh. Thông qua đó rèn
luyện cho học sinh về đạo đức, ý thức tổ chức kỹ luật, tác phong và tinh thần tập
thể nhằm đào tạo con người vững vàng bước vào cuộc sống và thế kỷ của khoa
học hiện đại, với sức khoẻ tráng kiện để tồn tạo trong hoàn cảnh xã hội khắc
nghiệt …, con người vượt qua được hoàn cảnh như vậy và phát triển thì đó
chính là tiêu chuẩn hàng đầu của việc đánh giá trình độ sức khỏe.
Vì thế việc tìm hiểu, nghiên cứu chăm lo sức khỏe ban đầu cho thế hệ trẻ
là hết sức quan trọng và cần thiết, đồng thời phát triển các tố chất thể lực nâng
cao thành tích trong tập luyện cho học sinh là động lực thúc đẩy tính tích cực, sự
nổ lực tập luyện của người học cũng từng bước góp phần nâng cao nâng cao
chất lượng giáo dục thể chất.
Nhìn vào chương trình luyện tập kỹ thuật nhảy xa “kiểu ngồi” khối 8
Trung học cơ sở, sự đam mê luyện tập của học sinh đã kích thích chúng tôi tìm
tòi những biện pháp luyện tập nhằm phát triển sức nhanh tăng thêm sức mạnh

của chân, sự phối hợp khéo léo trong chạy đà giậm nhảy, trên không, tiếp đất
của môn nhảy xa.
Để tìm hiểu nghiên cứu một số bài tập nhằm nâng cao thành tích nhảy xa
của học sinh, tôi muốn góp một phần nhỏ công sức của mình trong việc tạo ra
những cơ sở khoa học cho công tác giáo dục thể chất trong trường học. Và để
nâng cao thành tích nhảy xa của học sinh THCS ở trường nơi tôi công tác. Từ
những mong muốn trên tôi mạnh dạn chọn đề tài:
1/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
“Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa
kiểu ngồi cho Nam học sinh lớp 8 THCS”.
Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm lựa chọn và ứng dụng các bài tập
bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nam học sinh lớp 8
THCS. Góp phần nâng cao thành tích học tập của học sinh, qua đó tuyển chọn
đội tuyển nhảy xa tham gia Hội khỏe Phù Đổng.
Để hoàn thành mục đích nghiên cứu chúng tôi giải quyết những mục tiêu
sau:
Mục tiêu 1: Lựa chọn các bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy
xa kiểu ngồi của nam học sinh lớp 8 THCS.
Mục tiêu 2: Đánh giá hiệu quả ứng dụng các bài tập bổ trợ nhằm nâng
cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nam học sinh lớp 8 THCS.

2/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG 1 - TỔNG QUAN
1.1 QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC GIÁO
DỤC THỂ CHẤT:
Giáo dục thể chất là một bộ phận của nền văn hóa xã hội, một di sản đáng
giá của loài người là sự tổng hòa những thành tựu xã hội trong sự nghiệp sáng
tạo và sử dụng những biện pháp chuyên môn để hoàn thiện thể chất con người,
nâng cao sức khỏe
Qua nhiều thời đại đã cho phép chúng ta rút ra được những kết luận ảnh
hưởng của giáo dục thể chất đối với cơ thể con người.
Nhà giáo dục Thụy Sĩ lôgan Pêxtatxi đã khẳng định : Các bài tập thể chất
làm củng cố và tôi luyện cơ thể, xây dựng nền tảng để phát triển các tố chất vận
động, chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc sống, tăng cường sức khỏe và phát triển trí
lực.
Nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước đã chứng minh sức
khỏe của trẻ em và thanh niên là nhân tố hết sức quan trọng có ảnh hưởng đến
khả năng học tập, sáng tạo và phát triển năng khiếu của các em.
Giáo dục thể chất ( GDTC ) là một quá trình sư phạm với đầy đủ những
đặc trưng cơ bản của nó, là quá trình hướng đến việc hình thành kỹ năng kỹ xảo
vận động, phát triển các tố chất thể lực, hoàn thiện về hình thái chức năng của
cơ thể, nó còn là sự tổng hoà những thành tựu xã hội trong sự nghiệp sáng tạo và
sử dụng những biện pháp chuyên môn để nâng cao sức khoẻ và hoàn thiện thể
chất con người, là một phần không thể thiếu của giáo dục con người toàn diện.
Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng trong hệ thống giáo dục con
người mới phát triển toàn diện. Đối với lứa tuổi học sinh phổ thông, đây là giai
đoạn chuẩn bị và cũng là giai đoạn thử thách về sức khoẻ, trí tuệ, tinh thần…
nhằm làm cho cơ thể phát triển các chức năng, bộ phận và các tố chất thể lực
như: Nhanh, Mạnh, Bền, Dẻo, Khéo léo. Chuẩn bị thể lực tốt giúp học sinh bước
vào hoạt động học tập với tư thế “sẵn sàng”.
Ngày nay nước ta ra sức phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam trở thành

một nước có nền công nghiệp tiên tiến, nền văn hoá đặm đà bản sắc dân tộc với
cơ cấu kinh tế nhiều thành phần, có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã
hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh.
Trong mục tiêu từ nay đến năm 2020 của văn kiện đại biểu toàn quốc lần
thứ 8 có ghi “Trong vòng 30 năm đến khoảng 2020, ra sức phấn đấu để biến
3/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
nước ta thành nước công nghiệp”. Muốn xây dựng một nước công nghiệp hóa,
hiện đại hóa chúng ta phải đào tạo được nguồn nhân lực phát triển cao về trí tuệ,
cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức.
Theo từng giai đoạn cách mạng, theo yêu cầu nhiệm vụ và tình hình cụ
thể Đảng luôn có những chỉ thị nghị quyết lãnh đạo kịp thời đề ra những chủ
trương nhằm đẩy mạnh phong trào thể dục thể thao của nước ta. Hàng loạt các
chỉ thị về công tác thể dục thể thao được Đảng ban hành như chỉ thị 106/CT-TƯ,
181/CT-TƯ, 180/CT-TƯ và chỉ thị 227/CT-TƯ đều nhấn mạnh đến vai trò thể
dục thể thao như một công tác cách mạng, trong đó nhiệm vụ chủ yếu là chăm
sóc sức khỏe, tăng cường thể chất cho nhân dân, nhất là thanh thiếu niên, học
sinh sinh viên. Như vậy, trong mỗi giai đoạn xã hội giáo dục thể chất không thể
thiếu được trong hệ thống giáo dục chung, giáo dục toàn diện, song việc giáo
dục sức khỏe và giáo dục toàn diện, giáo dục thể chất góp phần cải tạo nòi
giống, nhân tài thể thao và trường học là nơi các em luôn được tạo điều kiện
thuận lợi để phát triển.
Hồ Chủ Tịch là người đầu tiên phát biểu những quan điểm TDTT cách
mạng : “Xét vấn đề thể dục rất cần thiết để tăng bổ sức khỏe quốc dân và cải
tạo nòi giống Việt Nam”.
Thủ tướng Phạm Văn Đồng:“ Lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài của thể

dục thể thao rất lớn. Lợi ích trước mắt của thể dục thể thao góp phần trực tiếp
vào việc đem lại sức khỏe tốt để phục vụ sự nghiệp sản xuất, chiến đấu và học
tập. Đồng thời phải thấy thể dục thể thao có ý nghĩa to lớn và lâu dài ở chỗ nó
góp phần làm cho dân tộc Việt Nam ta trở nên một dân tộc khỏe mạnh, có thể
lực tốt, có tinh thần kiên cường cao độ…”.
1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIẢNG DẠY NHẢY XA “KIỂU NGỒI”
CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
Hoạt động thể lực là một trong những yếu tố quan trọng trong thể dục thể
thao là nền tảng nâng cao khả năng thích ứng của cơ thể đối với lượng vận động,
là cơ sở để người tập nắm bắt kỹ thuật, chiến thuật hiệu quả cao, tạo tâm lý ổn
định hơn. Mỗi một môn thể thao muốn đạt thành tích cao bên cạnh rèn luyện kỹ
thuật, chiến thuật, ý chí …người tập còn phải rèn luyện những tố chất thể lực
cần thiết cho môn thể thao đó.
Huấn luyện các vận động viên nhảy xa là một quá trình thống nhất và
hoàn thiện các kỹ năng vận động, phát triển các khả năng, các chức phận của cơ
thể. Huấn luyện nhảy xa cũng như các môn thể thao khác cũng bao gồm huấn
luyện thể lực và huấn luyện kỹ thuật.
4/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
1.2.1 Huấn luyện thể lực:
Huấn luyện thể lực là một quá trình huấn luyện bằng các phương tiện thể
dục thể thao ( chủ yếu là các bài tập thể lực) để tác động có chủ đích đến sự phát
triển và hoàn thiện về hình thái, chức năng, tố chất thể lực và sức khoẻ của vận
động viên. Trong huấn luyện thể thao thường lấy việc phát triển các tố chất thể
lực làm nội dung chủ yếu của huấn luyện thể lực cho các vận động viên. Do vậy,
để rỏ hơn khái niệm về thể lực, ta có thể khái quát mức độ phát triển các tố chất
thể lực gồm: Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khéo léo và khả năng mềm dẻo …

Các vận động viên dưới tác động của lượng vận động trong tập luyện và thi đấu.
Trong bộ môn nhảy xa thường thì các sức nhanh, sức mạnh của chân là ảnh
hưởng lớn nhất đến thành tích nhảy xa, bên cạnh đó sức bền cũng không thể
thiếu trong việc luyện tập của vận động viên.
Sức nhanh: Là năng lực phản ứng của cơ thể đối với loại kích thích nhằm
hoàn thành một động tác hoặc di động một cự ly nào đó trong thời gian ngắn
nhất. Sức nhanh có 3 hình thức biểu hiện chủ yếu: thời gian tiềm phục của phản
ứng vận động, tốc độ từng cử động riêng lẻ, tầng số động tác.
Sự phát triển tố chất nhanh sớm hơn sứ phát triển tố chất mạnh, khi đánh
giá tố chất nhanh, người ta thường xác định tốc độ chạy ở cự li ngắn. Trong bộ
môn nhảy xa sức nhanh ảnh hưởng rất lớn đến thành tích, vì giai đoạn chạy đà là
rất quan trọng trong kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi, theo nhiều nghiên cứu cho thấy
những vận động viên chạy tốc độ nhanh thường có thành tích nhảy xa hơn hẳn
những vận động viên chạy chậm mà có cùng chiều cao.
Sức mạnh: Là khả năng khắc phục lực cản bên ngoài hoặc bên trong
bằng sự nổ lực của cơ bắp trong quá trình vận động tố chất này cũng không kém
phần quan trọng như sức nhanh vì trong mọi hoạt động như đi, chạy, nhảy đều
cần đến sức mạnh.
Theo các tài liệu lý luận khoa học về nhảy xa: kỹ thuật giậm nhảy thuộc
nhóm sức mạnh tố độ, giậm nhảy phụ thuậc vào sức mạnh của cơ và tốc độ co
dãn của các sợi cơ. Chính vì thế muốn giậm nhảy tốt trước hết phải đầu tư phát
triển cơ bắp.
Riêng đối với các em lứa tuổi 14 mặc dù giai đoạn này là thời điểm
thuận lợi nhất nhưng do sự phát triển chưa hoàn chỉnh, cơ thể đang là thời kỳ
phát triển mạnh đặc biệt là chiều cao nên phải sử dụng các bài tập như: khắc
phục trọng lượng cơ thể, khắc phục lực cản của môi trường.
Sức bền: Là khả năng của cơ thể khắc phục sự mệt mỏi trong hoạt động
với thời gian dài, cường độ nhất định và hiệu quả, trong huấn luyện thể thao nếu
không tạo ra mệt mỏi thì chức năng của cơ thể không thể nâng cao được. Do đó,
5/30

Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
trong huấn luyện sức bền phải dùng nhiều cách để khắc phục mệt mỏi, kể cả
phải dùng ý chí để khắc phục mệt mỏi. Huấn luyện sức bền cho vận động viên
nhằm khắc phục sự mệt mỏi trong thi đấu. Đây là tố chất thể lực rất quan trọng,
nó tạo nền tảng để phát triển các tố chất thể lực khác. Tuy một trận đấu nhảy xa
không sử dụng sức bền nhiều lắm nhưng cũng đòi hỏi phải có sức bền nhất định
để có thể tập luyện và thi đấu lâu hơn.
1.2.2 Huấn luyện kỹ thuật:
Nhảy xa bao gồm nhiều động tác liên tục, nhưng người ta có thể chia
thành 4 giai đoạn sau:
- Chạy lấy đà và chuẩn bị giậm nhảy.
- Giậm nhảy.
- Bay trên không.
- Rơi xuống đất.
* Chạy lấy đà và chuẩn bị giậm nhảy:
Cự ly chạy lấy đà khoảng 15m – 25m đối với nam, 10m – 20m đối với nữ
hoặc có thể ngắn hơn đối với người mới tập.
Khoảng cách chạy lấy đà được xác định bằng nhiều cách như đo bằng bàn
chân, bằng bước đi (hai bước đi thường bằng một bước chạy) hoặc đo bằng
thước dây. Người ta thường đo ngược trở lại từ ván giậm tới vạch bắt đầu chạy
đà.
Tư thế chạy lấy đà là một chân đặt phía trước, chân kia đặt phía sau cách
nhau khoảng 1 – 2 bàn chân. Nếu chạy đà với số bước chẳn thì đặt chân giậm
nhảy trên vạch xuất phát, còn chân kia đặt phía sau và ngược lại. Ở vị trí này
thân trên hơi ngả về trước, trọng tâm cơ thể dồn về chân trước, khớp gối hơi
chùng, hai tay thả lỏng hoặc một tay đặt phía trước, tay kia đặt phía sau (gần
giống như xuất phát cao trong chạy cự ly trung bình).

Tốc độ chạy lấy đà trong nhảy xa được tăng dần tới 4 – 6 bước cuối cùng
đạt tốc độ cao. Người ta duy trì tốc độ cao đó tới lúc giậm nhảy.
Trong khi chạy lấy đà vận động viên không nên nhìn vào vạch kiểm tra
hay nhìn vào ván giậm nhảy để điều chỉnh. Các bước chạy lấy đà phải ổn định
và trở thành thói quen để đạt được sự phối hợp tốt nhất giữa chạy lấy đà nhanh
với giậm nhảy nhanh, mạnh, chính xác. Sau mỗi lần nhảy, người ta xem những
dấu vết chân để lại ở vạch kiểm tra và ở ván giậm nhảy để điều chỉnh cự ly chạy
lấy đà chính xác.
Những bước cuối cùng của chạy lấy đà (4 bước) cần có ý thức để chuẩn bị
giậm nhảy, lúc này trọng tâm hơi hạ thấp xuống bằng cách tăng độ dài bước
trước bước cuối cùng.
6/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Việc đặt chân vào ván rất quan trọng. Chân giậm phải đặt bằng cả bàn
theo hướng từ trên xuống dưới và ra sau, điểm đặt phải gần với điểm dọi của
tổng trọng tâm thân thể.
Trong chạy lấy đà thân trên hơi ngả về phía trước, đến khi giậm nhảy thì
thân giữ gần như thẳng đứng.
* Giai đoạn giậm nhảy:
Lực giậm nhảy trong nhảy xa rất lớn (700 – 800kg đối với vận động viên
cấp cao) vì vậy giậm nhảy nhất thiết là phải chân mạnh. Đối với thiếu niên hoặc
người mới tập, việc lựa chọn chân giậm nhảy bằng cách cho họ nhảy xa một
cách tự nhiên bằng đà ngắn.
Khi tiếp xúc với ván giậm, toàn bộ trọng lượng cơ thể dồn lên chân
giậm nhảy, do vậy chân giậm nhảy hơi khụy để giảm chấn động. Khi giậm
nhảy cần nhanh chóng duỗi hết các khớp chân giậm nhảy. Kết thúc giậm nhảy
góc giữa thân trên và đùi chân lăng khoảng 95 độ, bàn chân, cẳng chân, đùi của

chân giậm gần như nằm trên một đường thẳng hơi ngả về trước với góc độ
giậm nhảy khoảng 68 – 72 độ. Động tác kết thúc giậm nhảy như vậy gọi là
“bước bộ trên không” khi chân bắt đầu rời khỏi ván giậm.
Các cánh tay đều kết thúc bằng động tác dừng lại đột ngột khi khuỷu tay
ở mức ngang vai để nâng trọng tâm thân thể lên và giữ thăng bằng.
* Giai đoạn bay trên không:
Kết thúc giậm nhảy ở tư thế “bước bộ”, sau đó đưa đùi chân giậm ra trước,
lên trên ngang với đùi chân đá lăng, hình thành tư thế “ngồi” trên không. Lúc
này thân hơi ngả về thước, đùi hơi nâng lên và cẳng chân hơi duỗi ra. Ở tư thế
này người nhảy chuẩn bị vào giai đoạn rơi xuống đất.
* Giai đoạn rơi xuống đất:
Sau khi hoàn thành các động tác trong giai đoạn bay, người nhảy chuyển
sang tư thế rơi xuống đất. Ở tư thế này thân trên hơi ngả về trước, hai chân nâng
đùi lên cao, cẳng chân duỗi giữ cho gót chân, chỉ thấp hơn gót chân một chút,
hai tay đưa ra phía trước. Khi chân chạm cát (nệm) thực hiện ngồi sâu xuống,
khuỵu gối lao người về trước, hai tay đánh mạnh xuống dưới, ra sau. Cuối cùng
người có thể đổ về trước hoặc ngã sang một bên, sao cho không một bộ phận
nào của cơ thể chạm xuống hố cát ở vị trí phía sau vị trí của gót chân.
1.2.3. Phương pháp giảng dạy kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi.
* Xây dựng khái niệm kỹ thuật thông qua các biện pháp sau:
7/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
- Giới thiệu, phân tích, làm mẫu, xem phim, ảnh kỹ thuật các kiểu nhảy và
làm quen.
- Tập chạy tăng tốc độ 20 m – 40m.
* Dạy kỹ thuật giậm nhảy và bước bộ:
- Tại chỗ tập đặt chân giậm và giậm nhảy.

- Chạy 1 bước, 3 bước đà làm động tác giậm nhảy.
- Tập bước bộ liên tục.
- Chạy đà 3 – 5 bước giậm nhảy bước bộ.
- Chạy đà ngắn giậm nhảy bước bộ qua xà thấp 40 – 50 cm đặt cách ván
giậm một nữa đường bay.
* Dạy kỹ thuật chạy đà và giậm nhảy bước bộ:
- Chạy đà 5 bước giậm nhảy bước bộ
- Chạy đà 7 – 11 bước làm động tác giậm nhảy bước bộ rơi xuống hố cát
(nệm) bằng chân lăng rồi chạy thẳng ra khỏi hố cát (nệm).
- Chạy đà 13 – 15 bước làm động tác giậm nhảy bước bộ rơi xuống hố cát
(nệm) bằng chân lăng (yêu cầu đặt chân giậm đúng ván giậm nhảy).
* Dạy kỹ thuật bay trên không và rơi xuống đất:
- Nhảy xa tại chỗ, rơi xuống nệm bằng hai chân.
- Nhảy xa với đà ngắn, thu chân giậm về trước cùng với duỗi chân lăng.
- Nhảy xa với đà ngắn và trung bình.
* Hoàn thiện kiểu nhảy:
- Hoàn thiện từng phần kỹ thuật động tác của kiểu nhảy, xác định cự ly
chạy đà chính thức.
- Nhảy xa với chiều dài đà tăng dần và nhịp điệu động tác ổn định.
- Thi đấu, kiểm tra đánh giá kết quả.
1.3 ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN TÂM SINH LÝ LỨA TUỔI HỌC SINH
TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.3.1 Về sinh lý:
Với học sinh trung học cơ sở, tuổi dậy thì bắt đầu, đặc trưng của lứa tuổi
này là quá trình phát dục mạnh mẽ, cơ thể hình thành một số hình thái và chức
năng, các tuyến nôi tiết (tuyến hạ não, tuyến giáp trạng) tăng cường hoạt động,
8/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi

cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
kích thích cơ thể lớn lên nhanh mà chủ yếu do chân tay dài ra, đồng thời kích
thích tuyến sinh dục (buồng trứng ở con gái, tinh hoàn ở con trai) bắt đầu hoạt
động mạnh theo kiểu cách của sinh lý người trưởng thành.
Hệ thần kinh: Đã hoàn thiện về cơ cấu tế bào nhưng chức năng sinh lý vẫn
đang phát triển mạnh. Hưng phấn vẫn chiếm ưu thế, khả năng phân tích tổng
hợp mặc dù còn thấp nhưng sâu sắc hơn tuổi nhi đồng. Dễ dàng lập phản xạ
song cũng dễ phai mờ, cho nên tiếp thu nhanh nhưng cũng chống quên. Thần
kinh thực vật yếu ớt ở mức độ nhất định, các dấu hiệu kích thích cảm giác tăng
lên, các biểu hiện chủ quan lo lắng rất hay gặp, 14% trai và 26% gái xuất hiện
trạng thái đau đầu vô cớ, chống mệt, hồi hộp đội khi còn biểu hiện đau ở vùng
dạ dày, dễ bị chấn thương tinh thần rấi loạn giấc ngủ.
Hệ tim mạch: Kích thước của tim tăng, mạch đập chậm đi, huyết áp tăng
lên. Mạch trung bình khoảng 80 lần / phút, huyết áp tối đa có thể lên đến
150mmHg do hoạt động mạnh của tuyến nội tiết và huyết áp tối thiểu khoảng
80mmHg. Người ta thường gặp loạn nhịp tim do thở. Khi vận động trong một số
trường hợp huyết áp tối đa có thể tăng lên tới 200mmHg và mach đập tăng lên
200lần /phút, phổi cũng phát triển mạnh, tầng số thở giảm chỉ còn 16-20 lần/
phút, hô hấp được sâu hơn, dung tích sống tăng. Cần phải chú ý phát triển các
cơ hô hấp bằng cách thực hiện các động tác phối hợp với thơ.
Hệ tuần hoàn: Đang trên đà phát triển mạnh nhịp độ phát triển của tim
vượt nhịp độ phát triển của toàn thân, công suất hoạt đông của tim vượt khả
năng chịu đựng của các khoan động mạch vì vậy khi hoạt động với động vận
động lớn thì huyết áp tăng lên rõ rệt. Hoạt động của tim chưa được vững vàng,
cơ năng điều tiết hoạt động của tim chưa được ổn định, sức co bóp còn yếu.
Hoạt động quá nhiều, quá căng thẳng sẽ mau chóng mệt mỏi, cần lưu ý nguyên
tắc tăng tiến rtong vận động, tránh tăng đột ngột gây nguy hiểm đến chức năng
và sự phát triển của hệ tuần hoàn.
Hệ hô hấp: Phổi các em phát triển chưa hoàn chỉnh, các ngăn buồn túi
phổi đang còn nhỏ, các cơ hô hấp phát triển còn yếu, dung lượng khí mỗi lần thở

nhỏ, sự điều tiết của hệ thần kinh trung ương đối với việc thở chưa được bền
vững và nhịp nhàng. Do đó khi hoạt động nhịp thở nhanh, không giữ được nhịp
thở tự nhiên, không kết hợp được với động tác nên làm cho cơ thể mau chóng
mệt mỏi.
Hệ vận động: Phát triển đáng chú ý cả về số lượng lẫn chất lượng. Xương
đang cốt hoá mạnh mẽ, dài ra rất nhanh. Các xương nhỏ ở cổ tay, cổ chân đã
thành xương nhưng chưa vững vàng nên khi lao động, luyện tập nặng dễ gây
đau kéo dài ở các khớp đó. Do sự phát triển cơ bắp không nhịp nhàng, thiếu cân
9/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
đối đó khiến các em không phát huy được khả năng sức mạnh của mình, đồng
thời mau xuất hiện mệt mỏi. Vì vậy việc tập luyện cho các em phải mang tính
phong phú, hấp dẫn và đảm bảo sự phát triển toàn diện các tố chất thể lực, chú ý
tăng cường phát triển sức mạnh cơ bắp bằng những bài tập có cường độ trung
bình.
1.3.2 Về tâm lý:
Ở lứa tuổi này các em xuất hiện biểu tượng hình như mình không còn bé
nữa. Đó là sự báo trước một thời kỳ mới “ Cảm giác trưởng thành”, thời kỳ này
đem lại cho các em nhiều cảm xúc, ý nghĩ hứng thú và tính cách mới mẻ mà
thường bản thân các em không ý thức được.
Do ảnh hưởng của hệ thống giáo dục và học tập cũng như sự phát triển
của hệ thần kinh vai trò của hệ thống tính hiệu được nâng cao rõ rệt dẫn đến khả
năng tư duy trù tượng và tập luyện phát triển mạnh. Bên cạnh đó sự thay đổi đột
ngột và không đồng đều của các bộ phận, cơ quan bên trong cơ thể là nguyên
nhân làm cho các em dễ có cảm xúc mệt mỏi, hoạt động phản xạ ức chế không
ổn định – có lúc hưng phấn mạnh hơn ức chế - khiến cho các em không tự chủ
được, thiếu sự kiềm chế, hung hăng, mất thăng bằng. Trong hoạt động vận động

thường có những động tác thừa, lóng ngóng vụn về, khả năng phối hợp hoạt
động kém. Do vậy nếu chúng ta nắm bắt được tâm lý này thì chúng ta có thể
khắc phục được những biểu hiện tích cực và có thể khơi dậy những yếu tố tích
cực trong hoạt động thể chất và tâm hồn của các em giúp các em giải quyết được
những mâu thuẩn trong cuộc sống
Trí nhớ có của các em có nhiều biến đổi căn bản năng lực ghi nhớ chủ
định tăng lên rõ rệt, hiệu quả ghi nhớ được nâng cao. Ngoài ra sự thay đổi trong
mối quan hệ dần dần được hình thành: Quan hệ với người lớn các em được tin
cậy hơn, có khhuynh hướng học tập người lớn về vốn hiểu biết và cách cư xử,
thích hoạt động và sống tập thể, chú trọng danh dự và tự hào về tập thể, đồng
thời tính độc đoán phát triển mạnh.
Tuy vậy các em cũng dễ bị môi trường bên ngoài tác động, đôi khi dẫn
đến những xúc động mạnh như: Vui quá trớn, buồn tuổi đột ngột, và đa số các
trường hợp ở tuổi thiếu niên thường đánh giá cao và tốt về mình
Từ những cơ sở tâm lý trên nên trong quá trình giảng dạy các bài tập thể
chất cần phải hình thành động tác chính xác bởi các em tiếp thu kỹ thuật rất
nhanh, song giáo viên cũng phải theo dõi không cho các em luyện tập vượt quá
mức lượng vận động đã qui định, nội dung giảng dạy cần phong phú để duy trì
sự hưng phấn của các em, khơi dậy tinh thần tập thể thông qua các trò chơi hay
thi đấu
10/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Tóm lại: Các em có sự ổn định về tâm lý, vững vàng về tinh thần, luôn tỏ
ra mình là người lớn và muốn được mọi người tôn trọng mình, có một trình độ
hiểu biết nhất định, có khả năng phân tích, tổng hợp, muốn hiểu nhiều, biết rộng,
ưa hoạt động, có nhiều hoài bảo nhưng cũng có nhiều nhược điểm và thiếu kinh
nghiệm.

Tóm lại, đặc điểm chức năng của các hệ thống trong cơ thể của các cầu
thủ thanh thiếu niên gần giống với người trưởng thành. Tuy các chức năng thực
vật và hệ vận động chưa được hoàn thiện lắm nhưng vẫn có thể đảm bảo cho cơ
thể vận động được tốt, sức bền tăng lên, sự phối hợp động tác đạt mức tương đối
cao.
1.4 KHÁI QUÁT CÔNG TÁC GIÁO DỤC THỂ CHẤT TRONG CÁC
TRƯỜNG THCS HIỆN NAY.
Trong những năm vừa qua được sự quan tâm của Bộ Giáo Dục – Đào
Tạo, đặc biệt là sự quan tâm sâu sát của Sở Giáo Dục – Đào Tạo các tỉnh đã có
những chuyển biến đáng kể về vai trò ý nghĩa của môn thể dục trong công tác
giáo dục thể chất ở nhà trường phổ thông. Như ở bậc tiểu học học sinh đã học
môn thể dục nhưng với mức độ rèn luyện thể chất chưa cao. Lên đến bậc trung
học cơ sở, học sinh bắt đầu tập luyện làm quen với những yếu cầu cao hơn về kỹ
thuật động tác cũng như đòi hỏi về thể lực.
Hàng năm nhiều hoạt động thể dục thể thao dành cho học sinh được tổ
chức, đặc biệt là Hội Khỏe Phù Đổng nhằm đánh gía công tác dạy - học trong
nhà trường và công tác tổ chức quản lí các hoạt động ngoại khóa trong trường
học. Qua nhiều năm tổ chức Hội Khỏe Phù Đổng cho thấy chất lượng chuyên
môn và thành tích thi đấu các môn thể thao của học sinh đều tiến bộ rõ rệt thành
tích năm sau cao hơn năm trước, điều đó chứng tỏ rằng công tác giáo dục thể
chất học đường có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của học sinh, nhu cầu
được tham gia luyện tập, được vui chơi, được thi đấu là một hoạt động không
thể thiếu được trong nhà trường phổ thông hiện nay.
1.5 CÔNG TÁC GIÁO DỤC THỂ CHẤT CỦA TRƯỜNG NƠI TÔI CÔNG
TÁC
Tại trường của tôi việc giảng dạy thể dục thể thao cũng diễn ra bình
thường như các trường khác, nhưng việc đánh giá trình độ luyện tập của các em
học sinh thông qua các lần thi Hội Khoẻ Phù Đổng thành tích chưa cao lắm.
Riêng môn nhảy xa chưa bao giờ có thành tích cao trong các kỳ thi Hội Khỏe
Phù Đổng mặc dù các em học sinh cũng cố gắng khổ luyện. Nhằm để cải tạo và

11/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
nâng cao thành tích thi đấu của các em học sinh trường chúng tôi, chúng tôi tự
tìm tòi và hỏi ý kiến các đồng nghiệp để tìm ra một số bài tập có thể áp dụng lâu
dài trong luyện tập cho các em. Nên chúng tôi mạnh dạng chọn đề tài trên để
nghiên cứu.

12/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
CHƯƠNG 2 - PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
2.1 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để giải quyết các mục tiêu trên chúng tôi sử dụng các phương pháp
nghiên cứu sau:
2.1.1 Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu:
Vận dụng phương pháp này và những kiến thức học được ở trường Đại
Học, tôi còn tham khảo các tài liệu có liên quan đến quá trình nghiên cứu như :
Phương pháp nghiên cứu khoa học, phương pháp giảng dạy và huấn luyện điền
kinh, sách giáo khoa dùng trong chương trình phổ thông lớp 6, lớp 7, lớp 8, lớp
9 của nhà xuất bản giáo dục; các tài liệu về tâm lý, sinh lý của đối tượng nghiên
cứu … Đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi trong các công trình nghiên
cứu khoa học, Phương pháp này cho phép hệ thống hoá các kiến thức có liên
quan đến lĩnh vực nghiên cứu.
2.1.2 Phương pháp phỏng vấn:
Phương pháp này giúp tôi tập hợp các bài tập bổ trợ có liên quan ảnh

hưởng đến thành tích nhảy xa “kiểu ngồi” từ các đồng nghiệp và các huấn luyện
viên chuyên môn. Hình thức phỏng vấn được sử dụng chủ yếu là phỏng vấn gián
tiếp thông qua bảng câu hỏi (phụ lục 1)
2.1.3 Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Tôi tiến hành thực nghiệm so sánh song song trên cả hai nhóm nghiên cứu
(nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng) trong thời gian 1 học kỳ.
2.1.4 Phương pháp kiểm tra sư phạm:
Phương pháp này được sử dụng nhằm kiểm tra thành tích nhảy xa “Kiểu
ngồi” của nhóm nghiên cứu trước và sau thực nghiệm.
+ Thành tích nhảy xa kiểu ngồi:
- Mục đích: Nhằm đánh giá thành tích của các em học sinh thực trạng
ban đầu và sau 5 tháng luyện tập.
- Ý nghĩa: Bất kỳ công tác huấn luyện nào cũng vậy dù chuyện tập luyện
là đơn giản đến mấy chúng ta cũng trong chờ kết quả dù kết quả đó có tiến bộ
hay không tiến bộ cũng được. Trong công tác nghiên cứu tập luyện của chúng
cũng trong chờ vào kết quả luyện tập của các em, vì thế việc kiểm tra thành tích
nhảy xa trước vào sau khi tập là rất cần thiết.
- Phương tiện: Thước dây, hố nhảy xa, ván giậm, vôi, xẻng…
- Cách thức thực hiện: Học sinh chạy đà cự ly tự do, chạy với tốc độ
nhanh thực hiện kỹ thuật nhảy xa kiểu ngồi, được công nhận thành tích khi
13/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
không phạm quy. Thành tích được tính từ điểm chạm dất gần nhất so với ván
giậm.
- Yêu cầu: Mỗi học sinh thực hiện 3 lần, lấy thành tích lần nào cao nhất.
Học sinh thực hiện xong đi thẳng về trước ra khỏi hố cát.
- Đơn vị đo: mét (m)

2.1.5 Phương pháp thống kê toán:
Dùng để tính toán, tổng hợp và xử lý các số liệu liên quan đến đề tài
nghiên cứu.
- Cụ thể là các công thức sau đây:
+ Giá trị trung bình : Là tỉ số giữa tổng lượng trị số các tập thể với tổng số
các cá thể của đám đông.

1 n
X = ∑ xi
n i −1
Trong đó: xi : là trị số của từng cá thể
n : là số lượng các cá thể
X : Là giá trị trung bình của tập hợp mẫu
+ Độ lệch chuẩn : Là một chỉ số nói lên sự phân tán của các trị số mẫu x i
chung quanh giá trị trung bình.
S=

∑( X

i

− X )2

n

(n ≥ 30)

Trong đó : xi là giá trị của từng cá thể
X là giá trị trung bình của tập hợp mẫu
n là tổng số các cá thể

+ Hệ số biến thiên: Là tỉ lệ phần trăm giữa độ lệch chuẩn và trung bình
cộng để đánh giá tính đồng nhất của mẫu.
Cv =

S
100( % )
X

Trong đó: S là độ lệch chuẩn.
X là giá trị trung bình của tập hợp mẫu dùng để kiểm
tra tính chất đại diện của tập hợp mẫu.
+Sai số tương đối của giá trị trung bình :

ε=

t 05 S
X n

Trong đó: S là độ lệch chuẩn trung bình
X là gí trị trung bình của tập hợp mẫu
14/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
t05 là giá trị giới hạn ứng với công suất P =0,05
+ Tính nhịp tăng trưởng :
W=

XB −XA

100(%)
0,5( X B + X A )

Trong đó: W là nhịp độ phát triển (%)
V1 là mức ban đầu của các chỉ tiêu
V2 là mức cuối giai đoạn của các chỉ tiêu.
+Chỉ số t- student : So sánh giá trị trung bình của hai mẫu độc lập
X A −X B

t=

S A2
S2
− B
nA
nB

(n ≥ 30)

Trong đó: nA ; nB là độ lớn của 2 mẫu A và B
2.2. TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
Việc tổ chức thực hiện, nghiên cứu được tiến hành như sau:
2.2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu:
- Thời gian: từ tháng 7 năm 2014 đến tháng 5 năm 2015.
- Địa điểm: Tại trường THCS nơi tôi công tác.
2.2.2 Đối tượng và khách thể nghiên cứu:
* Đối tượng nghiên cứu: Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao
thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nam học sinh lớp 8 THCS.
* Khách thể nghiên cứu: 20 nam học sinh lớp 8A và và 20 nam học sinh
lớp 8B, được chia làm 2 nhóm:

- Nhóm thực nghiệm: 20 nam học sinh lớp 8A, được tập luyện theo
chương trình thực nghiệm.
- Nhóm đối chứng: 20 nam học sinh lớp 8B, được tập luyện theo chương
trình chính khóa tại trường.
2.2.3 Dự trù kinh phí:
2.2.4 Trang thiết bị dụng cụ:
- Đồng hồ bấm giờ
- Ván phát lệnh, cờ, còi
- Thước dây
- Dây nhảy quay cá nhân
- Hố cát
- Vôi phấn và phát lệnh
15/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
CHƯƠNG 3 - KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
3.1 LỰA CHỌN CÁC BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM NÂNG CAO THÀNH
TÍCH NHẢY XA KIỂU NGỒI CỦA NAM HỌC SINH LỚP 8 THCS.
Để lựa chọn các bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu
ngồi của nam học sinh lớp 8 THCS, tôi tiến hành theo 2 bước sau:
Bước 1: Tổng hợp các bài tập bổ trợ nâng cao thành tích nhảy xa kiểu
ngồi của các tác giả trong và ngoài nước.
Bước 2: Phỏng vấn các chuyên gia, giáo viên trực tiếp giảng dạy qua đó
lựa chọn các bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nam
học sinh lớp 8 THCS.
3.1.1 Nghiên cứu thực trạng việc sử dụng bài tập bổ trợ nâng cao
thành tích nhảy xa kiểu ngồi của các tác giả trong và ngoài nước.
Tổng hợp các tài liệu của các tác giả trong và ngoài nước chúng tôi nhận

thấy.
- Theo các tác giả Nguyễn Đình Cách - Ngô Thị Thì - Cao Thanh Vân
trong đề tài “Đánh giá khối lượng tập luyện của các vận đông viên nhảy xa nữ
đội tuyển trẻ quốc gia năm 2000”, 4 test thể lực (trong đó có 3 test liên quan
tới sức mạnh cơ chân) cần được coi trọng trong khi đánh giá khả năng phát
triển thành tích của vận động viên nhảy xa, đó là: Chạy 60m (s), bật xa tại chỗ
(cm), giật tạ lên ngực (số lần), thành tích nhảy xa (cm).
- Trong luận văn cao học “Mô hình các chỉ tiêu thể lực chuyên môn của
vận động viên nhảy xa Việt Nam” của Đình Hùng Sơn, hình như tác giả cũng
chỉ xuất phát từ việc xem xét sự phát triển của sức mạnh đôi chân thông qua cả
10 chỉ tiêu như sau: Chạy 30m xuất phát cao (s), chạy 30m tốc độ cao (s), chạy
60m xuất phát cao (s), chạy 1500m (s), bật xa tại chỗ (m), bật 3 bước tại chỗ
(m), bật 10 bước tại chỗ (m), nhảy xa 6 bước đà (m), nhảy xa 12 bước đà (m),
gánh tạ ngồi sâu (kg).
- Cũng theo Lê Bửu – Nguyễn Thế Truyền trong sách “ Lý luận và phương
pháp thể thao trẻ”, tuy có những test khác nhau, nhưng 2 ông cũng đã giới thiệu 7
chỉ tiêu mà hầu như chỉ để kiểm tra các mặt khác nhau của sức mạnh cơ chân với
mục đích tuyển chọn vận động viên nhảy xa trẻ 11 – 14 tuổi vào trường năng
khiếu thể thao bao gồm: Nhảy 3 bước tại chỗ (cm), bật xa tại chỗ (cm), chạy 30m
xuất phát thấp (s), chạy 30m xuất phát từ xa (s), chạy 60m xuất phát thấp (s), nhảy
cao có chạy đà (cm), nhảy xa có chạy đà (cm).
16/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Theo Dương Nghiệp Chí, Võ Đức Hùng, Phạm Văn Thụ trong sách “Điền
kinh”nhà xuất bản TDTT Hà Nội năm 1976 đã đưa ra một số bài tập kiểm tra
chuyên môn và một số bài tập phụ trong nhảy xa nhằm nâng cao thành tích trong
nhảy xa như: Thành tích nhảy xa, nhảy xa chạy đà 10 đến 12 bước, nhảy cao,

chạy 100m, chạy 30m có xuất phát, chạy 20m tốc độ cao, nâng tạ.
Một số bài tập phụ: Chạy nhẹ 2 – 3 phút, nhảy cò cò, bật nhảy, giậm nhảy
liên tục 3 – 5 bước đà.
Cũng theo P.N.GôiKhơMan – Ô.N.TơRôPhimMôp trong sách “Điền kinh
trong trường phổ thông” Nhà xuất bản TDTT Hà Nội năm 2003 đã đưa ra một
số bài tập trong huấn luyện môn nhảy xa như: Nhảy bật tại chỗ, nhảy bật về
trước, nhảy từ trên dụng cụ xuống, nhảy lên dụng cụ, chạy 2 – 3 bước đà giậm
nhảy.
Theo nhà nghiên cứu Quang Hưng trong sách “Bài tập chuyên môn trong
Điền kinh” Nhà xuất bản TDTT đã đưa ra một số bài tập nâng cao thành tích
từng giai đoạn trong nhảy xa như:

Các bài tập bổ trợ chạy đà: Chạy đà trên đường chạy, chạy qua
phần đầu tiên của đà bằng 6 bước chạy có đàn tính, chạy đà bình thường có
giậm nhảy 5 – 6 lần.
 Các bài tập bổ trợ giậm nhảy: Gánh tạ 20 – 40 kg đi bước dài, chạy đà
bật lên bằng hai chân giậm, chạy đà 4 – 6 bước giậm nhảy và rơi xuống trên chân
lăng, chạy đà 4 – 6 bước giậm nhảy bước bộ bay qua rào, chạy đà 4 – 8 bước nhảy
xa chạm tay vào vật được treo trên cao.

Các bài tập bổ trợ động tác trên không: Chạy đà 4 – 6 bước giậm
nhảy bước bộ bay qua giới hạn giữa 2 đường cách nhau 180 – 220 cm rơi xuống
bằng chân lăng, chạy đà 4 – 6 bước giậm nhảy trên cầu bật và thực hiện động tác
trên không,

Các bài tập bổ trợ giai đoạn rơi xuống đất: Treo người trên vòng
treo cách trước 1m đặt một rào cao 100cm để nhảy cao, thực hiện nhịp chậm,
trung bình, chân giậm trước, chân lăng sau và chạm đất bằng mũi chân, chạy 4 – 6
bước làm động tác nhảy xa chú ý lăng hai chân thẳng trước.
Từ những nghiên cứu và các chỉ dẫn của các tác giả ở trên, tôi đã tổng

hợp lại các chỉ tiêu đánh giá thể lực và một số bài tập ảnh hưởng đến thành
tích nhảy xa của học sinh ở trường trung học cơ sở trong đó hầu hết là các chỉ
tiêu đánh giá các mặt khác nhau của sức mạnh cơ chân và các bài tập liên
quan đến sức mạnh của chân bao gồm: Chạy 30m có xuất phát, chạy 20m tốc
độ cao, bật xa tại chỗ, bật cao tại chỗ, chạy đà 3 – 5 bước, chạy đà 3 – 5 bước
có giậm nhảy.
17/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
3.1.2 Tình hình giảng dạy môn nhảy xa ở trường trung học cơ sở.
Thuận lợi: trường có sân bãi không rộng lắm nhưng có thể dạy môn nhảy
xa thuận tiện bởi vì trường có một hố nhảy xa. Ban Giám hiệu trường cũng hết
lòng quan tâm và hổ trợ tôi trong việc giảng dạy cũng như các hoạt động ngoại
khóa.
Khó khăn: Chương trình chính khoá của môn thể dục THCS chỉ có 70 tiết.
Riêng môn nhảy xa kiểu ngồi của khối 8 chỉ có 16 tiết, nhìn chung môn này rất ít
tiết. Số lớp mà chúng tôi đảm nhiệm chỉ có được khoảng 70 học sinh lớp 8 nên
chúng tôi chọn 40 học sinh có thành tích tương đối đồng đều và đủ điều kiện thể
lực để đảm bảo cho hoạt động nghiên cứu của tôi.
Qua tham khảo tài liệu và trao đổi chuyên môn cùng các đồng nghiệp đề
có cơ sở khoa học cho việc lựa chọn các bài tập, các bài tập bổ trợ nhảy xa kiểu
ngồi thường được phân làm hai nhóm bài tập: Nhóm bài tập kỹ thuật và nhóm
bài tập thể lực.
Nhóm bài tập kỹ thuật chúng tôi sử dụng các bài tập bổ trợ kỹ thuật nhảy
xa kiểu ngồi trong sách giáo khoa, và tham khảo ý kiến của các giáo viên đồng
nghiệp chúng tôi chọn được những bài tập sau:
1. Bước về trước 3 bước giậm nhảy nâng người lên cao, người bay ở tư thế
bước bộ, tiếp đất bằng chân lăng.

2. Chạy đà với tốc độ cao nhất và giậm nhảy lên cao hết sức.
3. Chạy đà chính diện 5-7 bước giậm nhảy qua xà thấp (xà cao khoảng 3550cm) co chân giậm qua xà và ngược lại (co chân lăng qua xà)
4. Tập chạy đà và điều chỉnh đà của mình
5. Nhảy bước bộ 6-8 bước liên tục.
6. Chạy đà tự do giậm nhảy qua xà thấp (xà cách ván giậm khoảng 1m50 và
cao khoảng 40 -50cm)
Nhóm bài tập bổ trợ thể lực chúng tôi tiến hành gửi 30 phiếu phỏng vấn
và thu về 23 phiếu, giá trị sử dụng của các bài tập được xác định bằng tỉ lệ % về
mức ứng dụng của các bài tập có thể nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi hay
không tôi chia làm 3 mức: có tác dụng nhiều, ít tác dụng, không tác dụng thu
được kết quả ở bảng 3.1.

18/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Bảng 3.1: Bảng phỏng vấn các bài tập thuộc nhóm thể lực
T
T
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23

BÀI TẬP

Chạy 30mxuất phát cao
Chạy 60m xuất phát thấp
Đứng lên ngồi xuống bằng chân
giậm
Chạy bền 800-100m
Bật cao
Bật xa tại chỗ
Chạy lò cò
Chạy vượt rào
Nhảy dây
Lò cò bằng chân giậm trong hố
cát
Chạy đạp sau
Các động tác gập cơ bụng

Các động tác gập cơ lưng
Bật cao tại chỗ
Bật luân phiên đổi chân trên bục
cao 40cm
Đứng trong hố cát chụm 2 chân
nhảy qua xà thấp
Nhảy bước bộ 6-8 bước liên tục
Nằm sấp chống đẩy
Chạy con thoi 20-30 giây
Bật cóc lên bật thang tam cấp
Đứng lên ngồi xuống bằng 2 chân
Tại chỗ bật nhảy qua xà thấp
Đứng chếch người 2 tay chống
vào tường đạp thẳng chân sau

KẾT QUẢ (n phát = 30; n thu =23)
Có tác dụng
Không tác
Ít tác dụng
nhiều
dụng
Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ
Số Tỉ lệ
phiếu % phiếu %
phiếu %
23
100
0
0
0

18 78.3
5
21.7
0
0
19

82.6

4

17.4

0

0

13
19
21
18
8
21

56.5
82.6
91.3
78.3
34.8
91.3

7
2
2
4
10
2

30.4
8.7
8.7
17.4
43.5
8.7

3
2
0
1
5
0

13.1
8.7
0
4.3
21.7
0

19

82.6

4

17.4

0

0

21
6
8
10

91.3
26.1
34.8
43.5

2
14
8
9

8.7
60.9
34.8
39.1

0
3
7
4

0
13
30.4
17.4

18

78.3

5

21.7

0

0

18

78.3

2

8.7

3

13

13
4
9
20
6
9

56.5
17.4
39.1
87
26.1
39.1

10
8
10
3
15
14

43.5
34.8
43.5
13

65.2
60.9

0
11
4
0
2
0

0
47.8
17.4
0
8.7
0

20

87

3

13

0

0

19/30

Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Từ kết quả thu được từ bảng 3.1 chúng tôi chọn những bài tập được đánh
giá là quan trọng và có nhiều người cho là tác dụng nhiều và chiếm tỉ lệ số phiếu
từ 75% trở lên. Kết quả chúng tôi chọn các bài tập sau:
1. Chạy 30mxuất phát cao
2. Chạy 60m xuất phát thấp
3. Đứng lên ngồi xuống bằng chân giậm
4. Bật cao
5. Bật xa tại chỗ
6. Chạy lò cò trong hố cát
7. Nhảy dây
8. Lò cò bằng chân giậm trong hố cát
9. Chạy đạp sau
10. Bật luân phiên đổi chân trên bục cao 40cm
11. Đứng trong hố cát chụm 2 chân nhảy qua xà thấp
12. Bật cóc lên bật thang tam cấp
13. Đứng chếch người 2 tay chống vào tường đạp thẳng chân sau
3.2 ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG CÁC BÀI TẬP BỔ TRỢ NHẰM
NÂNG CAO THÀNH TÍCH NHẢY XA KIỂU NGỒI CHO NAM HỌC
SINH LỚP 8 THCS.
Chúng tôi tiến hành luyện tập cho học sinh mỗi tuần 2 tiết những bài tập
này chúng tôi dùng như những bài tập tăng lực cho các em, lượng vận động như
yêu cầu và ứng dụng vào việc thử nghiệm học sinh của hai trường:
- Nhóm thực nghiệm: Gồm 20 em học sinh nam lớp 8A được học tập các
bài tập đã lựa chọn trên.
- Nhóm đối chứng: Gồm 20 em học sinh nam lớp 8B được tập luyện bình
thường theo chương trình thể dục hiện hành.

Tiến trình biểu tập luyện của nhóm thực nghiệm:

TT

1

Nội dung

Giáo án
1 2 3 4

Kỹ Thuật:
Bước về trước 3
bước giậm nhảy
nâng người lên x
cao, người bay ở
tư thế bước bộ

x

5 6 7

x

20/30

8

9

10 11 12 13 14 15 16

x

x

x


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
tiếp đất bằng
chân lăng
Chạy đà với tốc
độ cao nhất và
2
giậm nhảy lên
x
x
x
x
x
cao hết sức
Chạy đà chính
diện 5-7 bước
giậm nhảy qua
xà thấp (xà cao
3 khoảng
3550cm)co châm x
x

x
x
x
x
giậm qua xà và
ngược lại

4
5

6

Tập chạy đà và
điều chỉnh đà
của mình
Nhảy bước bộ 68 bước liên tục
Chạy đà tự do
giậm nhảy qua
xà thấp (xà cách
ván giậm 1m50
và cao khoảng
40-50cm)
Thể lực:

1
2

3
4
5

Chạy 30m
phát cao
Chạy 60m
phát thấp
Đứng lên
xuống bằng
giậm

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

1 2 3 4

x

5 6 7

8

9

x
1
0

11

1
2

x
1
3

14 15 16

xuất
x

x

x

xuất
x

x

x

ngồi
chân

Bật cao
Bật xa tại chỗ

x
x

x
x

x

x
x

21/30

x
x
x


6
7
8
9
10

11
12

13

Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Chạy lò cò
x
x
x
x
Nhảy dây
x
x
x
Lò cò bằng chân
giậm trong hố

x
x
x
cát
Chạy đạp sau
x
x
x
x
Bật luân phiên
đổi chân trên bục
x
x
x
cao 40cm
Đứng trong hố
cát chụm 2 chân
x
x
x
nhảy qua xà thấp
Bật cóc lên bật
thang tam cấp
x
x
x
Đứng
chếch
người 2 tay
chống vào tường

đạp thẳng chân
x
x
x
sau
Bảng 3.2: Tổng hợp thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm thực nghiệm và
nhóm đối chứng trước và sau thực nghiệm
NHÓM THỰC
NHÓM ĐỐI CHỨNG
Nhóm
NGHIỆM
Trước thực
Sau thực
Trước thực
Sau thực
Tham số
nghiệm
nghiệm
nghiệm
nghiệm
X

3.43

3.73

3.46

3.65

S

0.17

0.21

0.22

0.17

Cv%

4.87

5.67

6.32

4.78

ε

0.028

0.033

0.036

0.027

Kết quả từ bảng 3.2 cho thấy,
- Ở nhóm thực nghiệm: Giá trị trung bình lần 1 X 1 = (3.43 ± 0.17 ) mét,
lần 2 X 2 = (3.73 ± 0.21) mét. Hệ số biến thiên lần 1 CV1 = 4.87 %, lần 2 CV2 =
5.67%. Sai số tương đối giá trị trung bình của thành tích nhảy xa kiểu ngồi của
khách thể nghiên cứu lần 1 ε 1 = 0.028, lần 2 ε 2 = 0.033.
22/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
- Ở nhóm đối chứng: Giá trị trung bình lần 1 X 1 = (3.46 ± 0.22 ) mét, lần
2 X 2 = (3.65 ± 0.17) mét. Hệ số biến thiên lần 1 CV1 = 6.32 %, lần 2 CV2 = 4.78%.
Sai số tương đối lần 1 ε 1 = 0.036 , lần 2 ε 2 = 0.027.
Kết quả ở cả hai nhóm nghiên cứu cho thấy, hệ số biến thiên của khách
thể nghiên cứu đều nhỏ hơn 10% nên tập hợp số liệu thành tích nhảy xa kiểu
ngồi của cả hai nhóm thực nghiệm và đối chứng có độ đồng nhất tốt hay tập hợp
mẫu đồng nhất tốt. Sai số tương đối của giá trị trung bình của tập hợp mẫu đều
nhỏ hơn 0,05 nên tập hợp mẫu có tính đại diện. Qua phân tích trên cho thấy, tập
hợp mẫu nghiên cứu của chúng tôi có tính đồng nhất và đảm bảo tính đại diện từ
đó cho phép tôi tiếp tục tiến hành các nghiên cứu tiếp theo.
3.2.1 Trước thực nghiệm
* So sánh thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm đối chứng và nhóm
thực nghiệm trước thực nghiệm.
Để so sánh thành tích nhảy xa kiểu ngồi của khách thể nghiên cứu, chúng
tôi chúng tôi tiến hành so sánh hai giá trị trung bình thành tích nhảy xa kiểu ngồi
của hai nhóm thực nghiệm và đối chứng thu được kết quả ở bảng 3.3 như sau:
BẢNG 3.3: So sánh thành tích nhảy xa kiểu ngồi giữa nhóm đối chứng và
nhóm thực nghiệm trước thực nghiệm
Tên test

X TN

S

X DC

S

d

t

P

Thành tích nhảy
xa

3.43

0.17

3.46

0.22

0.03

0.76

P> 0.05

Kết quả bảng 3.3 cho ta: d = 0.03, t thực ngiệm = 0.76 < t 05 = 1.98, do đó
giá trị trung bình của nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm có P > 0.05, nên
chúng tôi kết luận rằng, giữa hai nhóm: đối chứng và thực nghiệm không có sự
khác biệt về thành tích nhảy xa kiểu ngồi. Tức là thực trạng thành tích nhảy xa
kiểu ngồi trước thực nghiệm của hai nhóm này tương đương nhau.
Đề tài thể hiện thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm thực nghiệm và
nhóm đối chứng trước thực nghiệm qua biểu đồ 3.1.

23/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.

Biểu đồ 3.1 Thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm đối chứng
và nhóm thực nghiệm trước thực nghiệm
3.2.2 Sau thực nghiệm
Sau một học kỳ thực nghiệm tiến hành kiểm tra và tính sự tăng trưởng thành
tích nhảy xa kiểu ngồi của 2 nhóm thực nghiệm và đối chứng thu được kết quả ở
bảng 3.4.
BẢNG 3.4: Nhịp tăng trưởng thành tích nhảy xa kiểu ngồi giữa nhóm đối
chứng và nhóm thực nghiệm sau thực nghiệm
Nhóm thực nghiệm

Nhóm đối chứng

X

3.73

3.65

S

0.21

0.17

W%

8.38

5.34

t

6.24

5.44

P

P < 0.01

P < 0.01

Kết quả bảng 3.4 cho ta thấy: t thực nghiệm = 8.38 > t 05 = 1.98, t đối
chứng = 5.34 > t 05 = 1.98 ở ngưỡng xác suất P < 0.01. Điều này nói lên sự
tăng trưởng về thành tích nhảy xa kiểu ngồi cuả 2 nhóm thực nghiệm và đối

chứng đều tăng trưởng tốt có ý nghĩa thống kê ở ngưỡng xác suất P < 0.01.

24/30


Ứng dụng một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi
cho Nam học sinh lớp 8 THCS.
Tuy nhiên nhóm thực nghiệm có sự tăng trưởng tốt hơn nhóm đối
chứng ( WTN = 8.38 > W ĐC = 5.44).
Qua trên cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng các bài tập bổ trợ nâng
cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi cho học sinh nam lớp 8 THCS của tôi lựa
chọn đã mang lại kết quả tốt.
Đề tài thể hiện nhịp tăng trưởng thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm
thực nghiệm và nhóm đối chứng sau thực nghiệm qua biểu đồ 3.2.

Biểu đồ 3.2 Nhịp tăng trưởng thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm đối
chứng và nhóm thực nghiệm sau thực nghiệm
Để khẳng định rõ hơn hiệu quả lựa chọn hệ thống các bài tập bổ trợ kỹ
thuật nhằm nâng cao thành tích nhảy xa kiểu ngồi cho Nam học sinh lớp 8. Tôi
so sánh giá trị trung bình của thành tích nhảy xa kiểu ngồi của nhóm thực nghiệm
và nhóm đối chứng sau thực nghiệm thu được kết quả ở bảng 3.5.
Tên test

X TN

S

X DC

S

d

t

P

Thành tích nhảy
3.73 0.21 3.65 0.17
0.8
2.09 P> 0.05
xa
Bảng 3.5: So sánh thành tích nhảy xa kiểu ngồi giữa nhóm đối chứng
và nhóm thực nghiệm sau thực nghiệm
25/30