MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 TUỔI LÀM QUEN VỚI CHỮ CÁI
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài…………………………………………
1. Cơ sở lý luận……………………………………………
2. Cơ sở thực tiễn…………………………………………………
II. Mục đích nghiên cứu…………………………………………
III. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………
IV. Phương pháp nghiên cứu………………………………………
V. Giới hạn nghiên cứu……………………………………………
VI. Phạm vi kế hoạch nghiên cứu…………………………………
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN………………………………………
1. Cơ sở lýluận……………………………………………………
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP
I.Thực trạng………………………………………………………
1. Thuận lợi…………………………………………………………
2. Khó khăn…………………………………………………………
3. Khảo sát…………………………………………………………
4. Đánh giá………………………………………………………
II. Một số giải pháp thựchiện…………………………………
1. Bồi dưỡng nâng cao nhận thức chuyên môn……………………
2. Sử dụng một số trò chơi cho trẻ làm quen chữ cái……………
3. Tăng cường cơ sở vật chất…………………………………
4. Kiểm tra đánh giá………………………………………………
5. Rút kinh nghiệm………………………………………………
6. Biểu dương tuyên truyền………………………………………
III. Kết quả……………………………………………………….
IV. Bài học kinh nghiệm…………………………………………
PHẦN III: KẾT LUẬN.
1. Kết luận………………………………………………………
2. Kiến nghị………………………………………………………
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1
1
1-2
3
3
3
3
3
4
4-5
5
6
6
6
6
7
7
7
11
12
12
12
12-13
14
15
16
“MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 TUỔI
LÀM QUEN VỚI CHỮ CÁI ”
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây bậc học mầm non đang tiến hành đổi mới chương trình giáo
dục trẻ mầm non, trong đó đặc biệt coi trong việc tổ chức các hoạt động phù hợp với sự
phát triển của từng cá nhân trẻ, kích thích trẻ hoạt động một cách chủ động, tích cực, hồn
nhiên, vui tươi đồng thời tạo cơ hội cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc
lựa chọn và tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ một cách linh hoạt, mềm dẻo,
thực hiện phương châm “học bằng chơi, chơi mà học”, đáp ứng mục tiêu phát triển trẻ
một các toàn diện về mọi mặt.
Một con người từ khi sinh ra cất tiếng khóc chào đời đầu tiên đến giai đoạn trưởng thành
và rồi trở thành một con người hoàn thiện phải trải qua rất nhiều giai đoạn thay đổi về
tâm sinh lý, phương pháp giáo dục… Giống như một ngôi nhà để hoàn thiện và sử dụng
được phải trải qua rất nhiều công đoạn, bắt đầu từ đặt móng, xây tường, lợp mái rồi đến
khâu trang trí, chỉnh sửa… Trẻ mầm non cũng vậy, đây là giai đoạn trẻ tiếp thu nền giáo
dục đầu tiên giống như việc đặt viên gạch nền móng cho một công trình, những viên gạch
đầu tiên có vững vàng, chắc chắn thì công trình đó mói bền vững, đảm bảo lâu dài. Như
vậy việc giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non ở các trường mầm non đóng một vai trò quan
trọng trong việc phát triển sau này của trẻ.
Là giáo viên mầm non trực tiếp chăm sóc và nuôi dạy trẻ tôi nhận thấy được tầm quan
trọng trong việc chăm sóc – giáo dục trẻ mầm non, thấy được vai trò và nhiệm vụ cao cả
của mình, trong việc phát triển những mầm non tương lai của đất nước, góp phần xây
dựng sự nghiệp giáo dục nói riêng và đất nước nói chung ngày càng tốt đẹp, tiến bộ xã
hội, xứng đáng với lời dạy của Bác:
“ Vì lợi ích mười năm phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm phải trồng người”
Bắt nguồn từ những tầm quan trọng trên là một giáo viên mầm non tôi luôn tìm tòi đưa
ra những phương pháp giảng dạy sao cho lượng kiến thức trẻ tiếp thu được đạt kết quả
cao, trẻ hứng thú, sôi nổi tích hợp được nhiều nội dung vào giảng dạy để giờ học phong
phú hơn, tạo sự lôi cuốn đối với trẻ và phù hợp với điều kiện trường mình đang công tác.
Đối với trẻ mầm non hoạt động làm quen với chữ cái là một trong những hoạt động quan
trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ, nó có tầm quan trọng rất lớn trong việc phát
triển vốn từ, phát triển ngôn ngữ, khả năng phát âm-đọc chuẩn chữ, tiếng mẹ đẻ, để phát
triển các giác quan và hoàn thiện các nhân cách cho trẻ.
Vì thấy được tầm quan trọng của hoạt động, nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “Một số
kinh nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi làm quen với chữ cái ”
2. Mục đích nghiên cứu.
Xuất phát từ thực tiễn dạy trẻ làm quen với chữ cái trong chương trình chăm sóc giáo dục
lứa tuổi 5-6 thực nghiệm ở trường mầm non Đại tự và các buổi tham dự chuyên đề, tiết
mẫu tôi thấy việc nghiên cứu đề tài “Một số kinh nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi làm
quen với chữ cái” nhằm mục đích giúp trẻ nhận biết 29 chữ cái, luyện cách phát âm
chuẩn, hoàn thiện tiếng mẹ đẻ, phát triển bộ máy phát âm, phát triển nhân cách trẻ, giúp
trẻ húng thú tham gia vào giờ học đạt kết quả cao.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Trẻ 5- 6 tuổi và các hoạt động giáo dục giúp học tốt môn làm quen chữ cái.
4. Phương pháp nghiên cứu.
- Nghiên cứu lý luận .
- Khảo sát thực tiễn .
- Xử lý số liệu,tổng hợp kết quả.
- Thực hành trải nghiệm
5. Giới hạn nghiên cứu
Đề tài này được nghiên cứu và thực hiện trong phạm vi trường mầm non Đại Tự,
huyện Yên Lạc và tại lớp 5 tuổi A3
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
Thời gian nghiên cứu bắt đầu từ thàng 6 năm 2013 đến tháng 5 năm 2014
- Tháng 6 năm 2013: Nghiên cứu lý luận của đề tài
- Từ tháng 7 năm 2013: Nghiên cứu thực trạng và giải pháp của đề tài
- Từ tháng 9 năm 2013: Đưa các giải pháp đã nghiên cứu áp dụng vào thực tiễn.
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận về vấn đề cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen với chữ cái.
Công tác giáo dục là một chủ chương lớn, quan trọng của toàn đảng, toàn dân ta trong
công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước trong đó giáo dục mầm non là một ngành học
cần thiết, một tác nhân quan trọng tác động và hình thành nhân cách con người cho trẻ.
Chính vì vậy bước sang kỷ nguyên mới ngành giáo dục nói chung và bậc học mầm non
nói riêng tiếp tục đẩy mạnh và không những đổi mới, nâng cao công tác giảng dạy để
tiến dần đến việc hoàn thiện một giáo trình cơ bản mang tính giáo dục cao, có hiệu quả
nhất, để giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện nhân cách con người mới. Đối với trẻ
mẫu giáo có rất nhiều các hoạt động như học tập, vui chơi, lao động…. Thông qua đó để
giáo dục trẻ. Song một trong những hoạt động không thể thiếu được với trẻ đó là phát
triển ngôn ngữ cho trẻ. Vì ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. Nhờ có
ngôn ngữ mà con người hiểu được nhau, cùng nhau hành động vì mục đích chung: lao
động, đấu tranh, xây dựng và phát triển xã hội.
Không có ngôn ngữ, không thể giao tiếp được, thậm chí không thể tồn tại đựoc, nhất là
đứa trẻ một sinh thể yếu ớt, rất cần sự chăm sóc, bảo vệ của người lớn. Ngôn ngữ làm cho
đứa trẻ trở thành một thành viên của xã hội loài người. Nếu đối với người lớn, ngôn ngữ
cần như cơm ăn, áo mặc, thì đối với đứa trẻ còn hơn thế nữa. Ngôn ngữ là một công cụ
hữu hiệu để trẻ có thể bày tỏ những nguyện vọng của mình khi còn rất nhỏ để người lớn
có chăm sóc, giáo dục, điều khiển trẻ. Là một điều kiện để trẻ tham gia vào mọi hoạt
động hình thành nhân cách trẻ.
Quá trình trưởng thành của đứa trẻ bên cạnh thể chất là trí thức công cụ để phát triển tư
duy trí thức chính là ngôn ngữ. Ngôn ngữ là công cụ để trẻ học tập và vui chơi những
hoạt động chủ yếu của trường mầm non. Ngôn ngữ được trong tất cả các loại hình giáo
dục, ở mọi nơi, mọi lúc, như vậy, ngôn ngữ cần cho tất cả các hoạt động và ngược lại mọi
hoạt động tạo cơ hội cho ngôn ngữ trẻ phát triển . Ngôn ngữ còn là phương tiện để giáo
dục trẻ một cách toàn diện về 5 mặt giáo dục, đức, trí, lao thể mỹ. Phát triển ngôn ngữ
cho trẻ có rất nhiều các nội dung khác nhau như phát âm và dùng ngữ điệu đúng, thích
hợp khi sử dụng tiếng mẹ đẻ, phát triển vốn từ và nói đúng ngữ pháp.
Vậy bộ môn làm quen với chữ cái là một phần, một bộ phận của việc phát triển ngôn ngữ
trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi, do đó làm quen với chữ cái nó có ý
nghĩa quan trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Trước hết làm quen với chữ cái là rèn luyện khả năng nghe , khả năng phát âm, khả năng
hiểu ngôn ngữ tiếng việt .
Thông qua việc làm quen với chữ cái cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh. Cho
trẻ làm quen với chữ cái còn giúp trẻ hiểu được mối quan hệ giữa ngôn ngữ nói với
ngôn ngữ viết, trẻ hiểu thế nào là đọc và viết sau này ở trường phổ thông, thông qua viêc
tìm kiếm các chữ cái khác nhau ở các vị trí khác nhau của từ giúp trẻ phát triển óc quan
sát, ghi nhớ có chủ định
Cho trẻ làm quen với chữ cái còn góp phần kích thích phát triển tư duy và hình thành tính
tích cực của trẻ, nó giúp trẻ định hướng trong không gian, giúp trẻ điều khiển những hoạt
động của các giác quan. Làm quen với chữ cái còn giáo dục tình cảm, mở rộng hiểu biết
cho trẻ, chuẩn bị tích cực cho trẻ vào trường tiểu học. Như vậy làm quen với chữ cái là
không thể thiếu được trong nội dung phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi.
2. Thực trạng dạy trẻ làm quen chữ cái ở trường mầm non.
a. Thuận lợi:
Trẻ khỏe mạnh, hào hứng và tích cực tham gia vào các hoạt động, lĩnh hội
nhanh các kiễn thức giáo viên truyền đạt.
Phụ huynh quan tâm đến trẻ, nhiệt tình tham gia vào các hoạt động của nhà trường
và nhóm lớp để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Tôi nhận được sự quan tâm, giúp đỡ từ Ban giám hiệu nhà trường khi thực hiện đề tài
này.
100% trẻ lớp 5 tuổi đã qua mẫu giáo 4 tuổi
Lớp học khang trang rộng rãi có đầy đủ đồ dùng dạy học và phương tiện làm việc như có
máy tính máy chiếu để thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy trẻ.
Nhà trường đã phân lớp theo đúng độ tuổi nên tạo điều kiện thuận lợi giáo viên đứng lớp
trong quá trình giảng dạy .
Bản thân có năng lực chuyên môn vững, có trình độ chuyên môn Đại học, có khả năng sử
dụng thành thạo máy tính trong quá trình dạy học và nghiên cứu. Tích cực học tập nghiên
cứu để nâng cao trình độ năng lực chuyên môn.
b. Khó khăn :
100% phụ huynh đều làm nông nghiệp nên việc kết hợp với giáo viên về việc chăm sóc
giáo dục trẻ còn hạn chế. Ngoài điều kiện khó khăn ra phụ huynh cứ nghĩ đến lớp chủ
yếu là múa hát rồi ghi vài chữ là xong. Bởi họ chưa hiểu được sự khác nhau giữa làm
quen chữ cái trước đây và làm quen chữ viết bây giờ. Do vậy nên việc đóng góp kinh phí
để đầu tư cho hoạt động này rất hạn chế dẫn đến không đủ điều kiện hổ trợ cho việc học
của trẻ. Từ đó tiết dạy không hấp dẫn, không lôi cuốn trẻ.
Từ những thuận lợi và khó khăn đó, tôi thấy rằng việc gây hứng thú cho trẻ vào tiết học
là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết . Nó là phương tiện phục vụ cho cuộc sống
hàng ngày và cũng là cơ sở cho việc lĩnh hội kiến thức sau này ở trường phổ thông . nên
tôi đã chọn đề tài này.
c. Kết quả khảo sát ban đầu :
Khảo sát thực tế để xác định khả năng học chữ cái của trẻ bằng cách tổ chức cho trẻ tham
gia vào các hoạt động cụ thể trên tiết học.
Trẻ có tham gia vào
Trẻ không thích tham
Trẻ hứng thú học nhận
giờ học, nhận biết chữ gia vào giờ học, nhận
Số cháu khảo sát
biết, phân biệt và phát
còn nhầm, và phát âm biết, phân biệt, phát
âm đúng chữ cái
30 trẻ
9/30= 30%
chưa chuẩn.
âm chữ cái còn nhầm.
16/30 = 53 %
5/30 = 17 %
d. Đánh giá kết quả khảo sát ban đầu:
Qua cách tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động cụ thể trên tiết học, lúc đầu tôi thấy
trẻ tham gia hoạt động không hào hứng, một số trẻ thích, một số trẻ không thích và chưa
có nề nếp trong học tập. Trong quá trình thực hiện tôi quan sát, ghi chép đầy đủ và đánh
giá chất lượng như sau:
- Trẻ có ý thức tham gia hoạt động học tập, nhận biết và phân biệt được các chữ cái theo
yêu cầu của cô, biết phát âm đúng chuẩn các âm, đã tham gia vào hoạt động làm quen với
các chữ cái hào hứng là: 9/30 đạt 30 %. Tỉ lệ này rấ thấp so với số lượng trẻ trong lớp.
- Số trẻ có tham gia vào hoạt động học tập, nhận biết chữ cái đôi lúc còn nhầm, phát âm
chưa chuẩn, khẳ năng nghi nhớ không bền và tham gia hoạt động chưa thực sự chú ý là:
16/30 đạt 53 %.
- Số trẻ có thái độ thờ ơ trong học tập, không thích tham gia học chữ, nhận biết, phân biệt
chữ còn nhầm là: 5/30 đạt 17 %.
3. Một số giải pháp thực hiện.
a. Bồi dưỡng nâng cao nhận thức chuyên môn cho giáo viên.
Qua thực tế chăm sóc giảng dạy trong nhiều năm và thường xuyên được trực tiếp
đi thăm lớp, dự giờ đồng nghiệp tôi nhận thấy trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo nói
riêng, các cháu còn nhỏ nhưng có nhu cầu ý thức học tập, thích khám phá những cái mới
lạ, ham hiểu biết. Chính vì vậy các hoạt động học tập của trẻ phải được tổ chức dưới dạng
vui chơi mà vẫn đảm bảo kiến thức cho trẻ mới thu hút, hấp dẫn trẻ tham gia vào giờ học
đạt kết quả cao.
Dựa vào đặc điểm của trẻ và thực tế trên tôi đã đi sâu vào sưu tầm những tài liệu có liên
quan đến môn học, học tập nghiên cứu về chương trình giảng dạy môn làm quen chữ cái
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Tôi luôn suy nghĩ và đặt ra câu hỏi mình phải làm gì? Làm như
thế nào? để nâng cao nghệ thuật giảng dạy, gây hứng thú, phát huy được tính tích cực của
trẻ và giúp trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng sâu sắc, đạt hiệu quả cao.
Được sự quan tâm giúp đỡ của nhà trường tạo điều kiện cho tôi và các giáo viên trong
trường được dự giờ học tập ở trường bạn, các tiết chuyên đề, thường xuyên thăm lớp dự
giờ đồng nghiệp, các tiết mẫu của trường để học tập nâng cao nghiệp vụ chuyên môn.
Từ những suy nghĩ tìm tòi, học tập kinh nghiệm và quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu
nhà trường, tổ chuyên môn, giảng viên trong trường tôi đã đi sâu vào tìm tòi, suy nghĩ
mạnh dạn cải tiến đưa ra một số trò chơi vào các tiết làm quen chữ cái và làm một số đồ
chơi đẹp, phong phú phục vụ các trẻ chơi để hấp dẫn trẻ tham gia vào trò chơi và các trò
chơi đưa vào các tiết học phải phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ, với chủ đề. Mỗi
tiết học phải thay đổi các trò chơi khác nhau, thường xuyên không lặp đi lặp lại nhiều lần
để trẻ không nhàm chán. Bên cạnh khi giới thiệu trò chơi tôi lại phải suy nghĩ đưa ra
những thủ thuật, lời nói nhẹ nhàng hấp dẫn gây được hứng thú phát huy tính tích cực của
trẻ vào hoạt động làm quen với chữ cái.
b. Sử dụng một số trò chơi trong việc cho trẻ làm quen chữ cái.
Để trẻ hứng thú, hoạt động tích cực sôi nổi tham gia vào giờ học làm quen với chữ cái đạt
kết quả cao tôi vận dụng một số trò chơi vào các tiết học cụ thể như sự:
* Trò chơi “ Ô cửa bí mật”
VD 1: Tiết làm quen với chữ cái g, y
Chủ đề: Thế giới động vật
Chủ đề nhánh: Côn trùng – Chim
Vào bài tôi đóng vai trò người dẫn chương trình đi vào giới thiệu chương trình “Chào đón
các bé đến với trò chơi Ô cửa bí mật, với chủ đề: "Côn trùng-Chim” Đến tham gia trò
chơi hôm nay gồm có 02 đội thi, tôi muốn biết đội một đâu (trẻ ở đội một đứng lên giơ
tay vẫy), đội hai đâu (trẻ ở đội hai đứng lên giơ tay vẫy).
Bây giờ hai đội cùng tham gia vào trò chơi, hai đội sẽ lên bốc thăm để chọn cho đội mình
một ô cửa ( 2 trẻ đại diện 2 đội lên bốc thăm)
Cô đọc ô cửa của 2 đội và lần lượt mở 2 ô cửa và cho trẻ gọi tên 2 bức tranh ( Chim yến,
con ong…) và đọc từ dưới tranh lên.
Cho trẻ chơi trò ghép chữ.
Cô nhận xét và thưởng cho trẻ những chiếc mũ côn trùng-chim
Sau khi cô giới thiệu chữ cái mới “g,y” và cho trẻ phát âm theo cả lớp, tổ, cá nhân, so
sánh sự giống nhau và khác nhau giữa chữ g với chữ y xong.
Cho trẻ chơi các trò chơi ôn luyện để tạo hứng thú và giúp trẻ khắc sâu nhận biết và nhớ
2 chữ cái g,y
* Trò chơi “chọn chữ theo yêu cầu”
Cô phát âm, nói cấu tạo chữ hay cho chữ cái nào biến mất thì trẻ trọn chữ cái đó và phát
âm.
Với trò này có tác dụng luyện cho trẻ sự tinh nhanh, khả năng ghi nhớ và tư duy về cấu
tạo chữ để nhặt chữ đúng và phát âm chuẩn.
* Trò chơi “ Côn trùng hái lá”
* Luật chơi: Trẻ hái đúng trong vòng 3 phút ,đội nào hái được nhiều chiếc lá có chữ cái
g,y là đội thắng cuộc
Cách chơi trẻ lên chơi chạy đến cây dùng miệng hái những chiếc lá có chữ cái g,y mang
về đổ vào rổ của đội mình.
*Trò chơi “Tìm chữ qua thơ”
Cho trẻ lên tìm và đếm xem có bao nhiêu chữ g(y) trong bài thơ.
* Trò chơi “ Sâu đi qua các chướng ngại vật”
* Luật chơi: Các đội đi qua đúng chướng ngại vật có gắn chữ cái của đội mình là đội
thắng cuộc, đội nào không đi qua chướng ngại vật sẽ thua cuộc
Cách chơi: Cô phân đội một là đội chú sâu mang chữ g, đội hai là đội mang chữ y, đội
chữ g đi qua chướng ngại vật mang chữ g, đội chữ y phải đi qua chướng ngại vật mang
chữ y. Hai đội sẽ oẳn tù tì, đội nào thắng sẽ là chú sâu đi trước nếu đội nào đi qua không
đúng chướng ngại vật sẽ thua cuộc.
Việc tổ chức cho trẻ một tiết học làm quen với chữ cái với hình thức theo
một
“chương trình” xuyên suốt tiết học với cô giáo là người dẫn chương trình kết hợp khéo
léo các trò chơi, có khoảng thời gian cho trẻ thư giãn bằng các trò chơi linh động xen kẽ
trẻ cảm thấy thoải mái với không khí học vui vẻ, sôi nổi, trẻ tích cực tham gia.
Bằng các trò chơi mới trẻ sẽ hứng thú khám phá những điểm mới của bài học, tạo được
sức hút mạnh mẽ của trẻ vào bài học và giúp trẻ khắc sâu trí nhớ về cấu tạo chữ được làm
quen.
Cho nên với mỗi tiết dạy tôi luôn tìm tòi, sáng tạo những trò chơi mới, cách chơi mới ứng
dụng với các hình thức khác nhau, thường xuyên thay đổi trò chơi để tạo sự mới lạ hứng
thú với trẻ.
VD 2: Bài làm quen với chữ cái i, t, c.
Chủ đề: Một số nghề
Chủ đề nhánh: nghề dịch vụ
Trong phần ôn luyện tôi cho trẻ chơi trò chơi “ Xếp chữ” Với cách chơi cô phát âm hay
nói cấu tạo chữ cái nào trẻ đứng xếp thành chữ cái đó.
VD: Cô phát âm chữ i hay nói chữ gì có một nét thẳng đứng, một dấu chấm ở trên nét
thẳng đứng – trẻ đứng thành một hàng thẳng, một trẻ đứng ở trên hàng thẳng làm dấu
chấm để tạo thành chữ “i”.
VD 3: Tôi tổ chức trò chơi “ong đi tìm mật” Tiết làm quen chữ cái m,n
Chủ đề: Thế giới thực vật xung quanh bé
Chủ đề nhánh: Tết và mùa xuân.
Với cách chơi các chú ong bay theo đường rích rắc đi lấy những bông hoa có gắn chữ cái
giống chữ cái của mũ ong của mình về để vào rổ, nếu chú ong nào không bay theo đường
rích rắc thì bông hoa đó không được tính,đội nào mang được nhiều hoa và đúng những
bông hoa có gắn chữ cái của đội mình là đội thắng cuộc
VD 4 Bài làm chữ cái H,K
Chủ đề: giao thông
Chủ đề nhánh:Phương tiện giao thông
Tôi tổ chức trò chơi khéo léo với cách chơi như sau: trẻ bật liên tục qua 5 vòng tròn
có gắn chữ h, k, vừa bật vừa phát âm chữ cái ở trong vòng tròn, bật không dẫm vào vòng.
- Từ nào bật đúng không dẫm vòng được nhận một hình vuông hoặc một hình một tam
giác có gắn chữ h,k. Sau đó cầm hình đỏ dán lên bức tranh phía trước để tạo thành chiếc
thuyền trên biển.
Chiếc thuyền tranh. Đội nào dán đúng, đẹp là đội thắng cuộc.
- Cho trẻ đếm xem có bao nhiêu chữ h, k ở chiếc thuyền vừa dán có gắn số tương ứng.
Ngoài ra để trẻ hào hứng phấn khởi, khao khát tham học chữ cái hơn nữa. Tôi còn áp
dụng các trò chơi trên công nghệ thông tin vào các tiết học như: sử dụng phần mềm
powerpoint để soạn giáo án điện tử ; trò chơi Kissmart đã cài sẵn trong máy vi tính.
* Ví dụ 1:
Bài làm quen chữ cái i, t, c
- Với tiết học này tôi đưa trò chơi làm quen chữ cái trong trò chơi Kismart, tôi
hướng dẫn trẻ tìm và phát âm chữ cái vừa làm quen.
Cách chơi như sau: tìm và phát âm chữ cái vừa làm quen và đọc các từ có chứa các
chữ cái đó:
i: in hình trên giấy.
t: tàu kêu tu tu.
c: cò cắp cá.
- Tôi hướng dẫn trẻ chơi 2 - 3 lần sau đó cho trẻ trực tiếp lên chơi trên máy.
* Ví dụ 2:
Làm quen chữ cái b, d, đ.
Tôi cho trẻ chơi trò chơi nhóm chữ cái trong phầm trò chơi Kissmart với cách chơi:
trẻ chọn hình ảnh có chứa b, d, đ và đọc từ tên đồ vật có chứa chữ cái đó như: bắp chuối,
quả dứa, hoa đào, quả bí đỏ, quả bơ, quả dâu.
- Tôi hướng dẫn trẻ chơi 2 - 3 lần.
- Cho trẻ thực hành chơi trên máy.
* Ví dụ 3:
Làm quen chữ cái m, n.
- Với tiết học này tôi cho trẻ chơi trò chơi "ghép chữ" qua giáo án điện tử.
- Cách chơi: ghép các nét với nhau để tạo thành chữ cái m, n.
Ví dụ: trẻ lấy nét thẳng ( l ) bên trái ghép với nét móc xuôi ( 2 ) để tạo thành chữ n.
- Cô hướng dẫn cho trẻ chơi. Sau đó cho trẻ lần lượt lên chơi.
Qua các trò chơi trên máy vi tính giúp trẻ học hứng thú, say mê. Giúp trẻ được ôn luyện,
khắc sâu, ghi nhớ các chữ cái vừa được làm quen.
Với hoạt động làm quen với chữ cái ta có thể tổ chức rất nhiều các trò chơi với nhiều
hình thức khác nhau để tạo hứng thú cho trẻ. Đặc biệt trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu
giáo 5 - 6 tuổi nói riêng hoạt động học gắn liền với hoạt động vui chơi. Vì vậy khi dạy trẻ
ta tổ chức dưới hình thức vui chơi trẻ hứng thú hơn, tham gia tích cực hơn và giúp trẻ tiếp
thu bài tốt
c. Tăng cường cơ sở vật chất.
Để các tiết học làm quen với chữ cái đạt kết quả tốt, các cháu tiếp thu bài một cách
hiệu quả, giúp trẻ hoạt động hứng thú, tích cực trước hết phải được trang thiết bị phục vụ
cho môn học như:
+ Một số đồ dùng, đồ chơi dạy học.
+ Máy vi tính cho nhóm lớp học đã nối mạng, cài đặt các phầm mềm.
+ Ngoài ra trang bị thêm tivi, đàn, đài để phục vụ cho giờ học.
Để trường lớp có cơ sở vật chất đảm bảo cho chất lượng giáo dục cần có sự hỗ trợ từ
phòng giáo dục và đào tạo huyện, nhà trường, các bậc phụ huynh các ban ngành đoàn thể
địa phương đóng góp kinh phí hay trang bị cơ sở vật chất cho nhà trường.
d. Kiểm tra đánh giá.
Muốn các giờ hoạt động làm quen với chữ cái đạt hiệu quả, tạo hứng thú tích cực cho
trẻ thì Ban giám hiệu, tổ chuyên môn nhà trường phải thường xuyên dự giờ các tiết học
để kiểm tra kết quả truyền thụ kiến thức của giáo viên tới trẻ và kết quả trẻ tiếp thu bài
đến đâu và sự chuẩn bị tiết học của giáo viên.
Sau mỗi lần kiểm tra các giờ dạy Ban giám hiêu nhà trường, tổ chuyên môn đưa ra
những ý kiến nhận xét, đánh giá để giúp giáo viên nắm bắt những gì mình đã làm được,
những gì mình chưa làm được để giờ dạy sau cố gắng hơn nữa và để học tập bồi dưỡng
nâng cao nghiệp vụ cho bản thân.
e. Rút kinh nghiệm.
Sau mỗi lần kiểm tra đánh giá kết quả của giờ học có sự nhận xét đánh giá của Ban
giám hiệu, tổ chuyên môn, đồng nghiệp. Bản thân giáo viên tự rút ra bài học kinh nghiệm
cho bản thân cần phát huy những gì đã làm được và sửa chữa hoàn thiện những gì chưa
làm được, còn thiếu xót và cần cố gắng hơn nữa học tập trau dồi kiến thức để có những
sáng tạo trong giảng dạy, nâng cao chất lượng giảng dạy.
f. Tuyên truyền tới phụ huynh.
Giáo viên cần tuyên truyền sâu rộng đến các bậc phụ huynh, nhân dân, các ban ngành
đoàn thể trong vùng để họ hiểu được tầm quan trọng của bộ môn đối với trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi như thế nào và nắm được phương pháp giảng dạy của bộ môn, cách dạy và học của
cô và trẻ bằng các hình thức trò chuyện, mở các tiết mẫu, tiết chuyên đề. Qua đó giúp các
bậc phụ huynh nắm được phương pháp dạy con phù hợp với nhà trường cũng là điều kiện
để trẻ nắm được bài tốt và sự hỗ trợ về cơ sở vật chất tạo điều kiện thuận lợi cho việc
giảng dạy của cô và nhà trường.
4. Kết quả.
Sau một thời gian nghiên cứu và thử nghiệm “Một số kinh nghiệm cho trẻ mẫu giáo
5 tuổi làm quen với chữ cái” của mình tại trường mầm non Đại Tự. Bản thân tôi thấy các
cháu lớp tôi ngày càng hứng thú say mê học môn làm quen với chữ cái, khả năng nhận
biết và phát âm đúng, chuẩn các chữ cái là khá cao.
Kết quả sau khi vận dụng một số trò chơi vào tiết học làm quen với chữ cái:
trẻ nhận biết chữ cái đúng, hứng trẻ nhận biết chữ cái còn nhầm
Lớp
Sĩ số trẻ
5 tuổi A3 30
thú, tích cực
và chưa hứng thú
28/30 = 93%
2/30 = 7%
Kết quả đạt được khi “Một số kinh nghiệm cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi làm quen với chữ
cái” kết quả đạt được là bước đầu ngôn ngữ của trẻ như kỹ năng nghe, nói, phát âm và
nhận biết, phân biệt được các âm khó, vốn từ của trẻ được nâng cao, hình thành năng lực
hoạt động tư duy, óc sáng tạo của trẻ thông qua các hoạt động làm quen chữ cái, trẻ tham
gia sôi nổi hào hứng, trẻ nhận biết phân biệt và phát âm đúng, nhanh các chữ cái qua các
trò chơi tăng lên rất cao.
+ 93% trẻnhận biết, phân biệt được các chữ cái, hứng thú, tích cực tham gia vào giờ
học.
+ 7% trẻ nhận biết, phát âm chữ cái còn nhầm và chưa thực sự hứng thú.
* So sánh với kết quả khảo sát ban đầu.
So với đầu tháng 9/ 2013. Khi tôi dạy trẻ làm quen vơí chữ cái, tôi cũng đã đưa
những trò chơi vào tiết học nhưng những trò chơi quá quen thuộc và lặp đi lặp lại nhiều
lần và đồ dùng phục vụ cho những trò chơi đơn giản nên chưa gây hứng thú, thu hút trẻ,
chưa phát huy hết khả năng tham gia tích cực của trẻ.
Nhưng trong năm học 2013-2014 tôi đã tìm tòi sáng tạo vận dụng một số trò chơi
hay vào các tiết học kết hợp làm, sưu tầm những đồ chơi đẹp phù hợp với trò chơi và đưa
ra những thủ thuật, nghệ thuật khéo léo để giới thiệu trò chơi và đặc biệt hơn nữa là
những trò chơi phù hợp với nội dung bài, chủ đề và phù hợp với trẻ. Bên cạnh đó tôi đã
đưa trò chơi Kissmart, bài giảng điện tử vào nội dung bài dạy để trẻ được trực tiếp thực
hành ôn luyện với các chữ cái. Do vậy trẻ tham gia vào hoạt động rất hứng thú, tích cực,
khả năng nhận biết, phân biệt và phát âm chuẩn các chữ cái đạt kết quả cao hơn rất nhiều.
5. Bài học kinh nghiệm.
Để tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái đạt kết quả như trên trong quá trình
thực hiện tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm như sau:
- Giáo viên phải thực sự tâm huyết với nghề, say sưa học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu tài
liệu để nắm chắc mục đích yêu cầu, nội dung nhiệm vụ của bộ môn. Chuẩn bị chu đáo
giáo trình giảng dạy trước khi lên lớp.
- Tạo đồ dùng phù hợp, hấp dẫn và sử dụng linh hoạt, hợp lý tạo bất ngờ, hứng thú
cho trẻ. Tham mưu với cấp trên đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho môn học.
- Lựa chọn, ứng dụng các trò chơi hay, phù hợp, hấp dẫn vào tiết học tạo hứng thú,
phát huy trí thông minh cho trẻ.
- Thường xuyên kiểm tra đánh giá giáo viên dạy và nhận thức của học sinh trong
môn Làm quen chữ cái ( nhà trường đánh giá giáo viên, giáo viên kiểm tra học sinh).
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi qua việc: "Một số kinh nghiệm cho trẻ
mẫu giáo 5 tuổi làm quen với chữ cái đạt kết quả cao" áp dụng trong giảng dạy đã đạt
được những thành công nhất định, đã tạo được hứng thú cho trẻ tham gia tích cực vào giờ
học, trẻ nhận biết và phát âm chính xác 29 chữ cái, trẻ ghi nhớ các chữ cái.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Bộ môn làm quen với chữ cái là một trong những môn học rất cần thiết và quan
trọng đối với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Qua việc vận dụng một số trò chơi gây hứng thú cho
trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với chữ cái có tác dụng rất lớn đối với trẻ.
Trẻ nhận biết và phát âm chính xác 29 chữ cái tiếng việt theo kiểu mẫu in thường và viết
thường.
Hình thành năng lực hoạt động tư duy, trí tưởng tượng cho trẻ.
Thông qua các giờ học làm quen với chữ cái gây hứng thú phát huy tính tích cực cho trẻ,
tạo giờ học sôi nổi, nhẹ nhàng
Trẻ được cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh.
Trẻ làm quen một số kỹ năng thực hành trên máy vi tính.
Cho trẻ làm quen một số số kỹ năng đọc, viết tạo tiền đề cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1.
Giáo viên có ý thức nghiên cứu, tìm tòi học hỏi để nâng cao chất lượng giảng dạy bộ
môn. Giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp để truyền thụ kiến thức đến trẻ một
cách nhẹ nhàng, hiệu quả. Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy tạo được hứng
thú say mê vào giờ học của trẻ.
2. Kiến nghị.
* Về phía nhà trường:
- Mở các tiết chuyên đề, tiết mẫu để giáo viên trong nhà trường học tập, nâng cao
chuyên môn nghiệp vụ môn học.
- Thường xuyên dự giờ và rút kinh nghiệm các giờ dạy cho giáo viên.
- Tạo điều kiện cho chị em giáo viên đi dự giờ học tập đồng nghiệp.
* Về phía phòng giáo dục:
- Tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên- nhất là môn
học làm quen với chữ cái.
- Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ cho dạy và học ở trường mầm non hơn nữa.
Đại tự, ngày 05 tháng 5 năm 2014
Người viết sáng kiến
Nguyễn Thị Tâm
PHẦN IV: TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình chăm sóc trẻ mầm non.
2. Trò chơi với chữ cái
3. Tạp chí Giáo dục - mầm non.
4 Tâm lý học trẻ em.
5. Hướng dẫn, tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm non theo
chủ đề (trẻ 5 - 6 tuổi).
6. Một số phương tiện thông tin đại chúng như đài, báo, tivi. Mạng internet