TR
B TÀI CHÍNH
NG H TÀI CHÍNH – MARKETING
------------------------------------------
MAI TH THU NGUY T
CÁC Y U T TÁC
NG
N S HÀI LÒNG
C A KHÁCH HÀNG V S N PH M D CH V
NGÂN HÀNG HI N
I T I NGÂN HÀNG
TMCP NGO I TH
NG VI T NAM CHI
NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành
TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s chuyên ngành : 60 34 02 01
LU N V N TH C S KINH T
Ng
ih
ng d n khoa h c:
TS. NGUY N TRUNG TR C
TP. H Chí Minh, N m 2016
M CL C
CH
NG 1.
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
K t lu
CH
Tính c p thi t c a đ tƠi
M c tiêu nghiên c u
i t ng nghiên c u
Ph m vi nghiên c u
Ph ng pháp nghiên c u
ụ ngh a c a nghiên c u
B c c c a đ tƠi
n ch ng 1
NG 2.
NG 3.
NG 4.
THI T K NGHIểN C U
3.1.
Quy trình nghiên c u
3.2.
Ph ng pháp nghiên c u
3.2.1.
Nghiên c u s b
3.2.2.
Nghiên c u chính th c
3.2.3.
Mô t m u kh o sát
3.2.4.
Ph ng pháp phân tích d li u
3.3.
Xơy d ng thang đo
K t lu n ch ng 3
CH
T NG QUAN Lụ LU N
2.1.
Khái ni m
2.1.1.
Khái ni m s hài lòng c a khách hàng
2.1.2.
Khái ni m v d ch v
2.1.3.
Khái ni m d ch v ngân hàng hi n đ i
2.2.
Các d ch v vƠ s n ph m ngơn hƠng hi n đ i
2.2.1.
Các d ch v ngân hàng hi n đ i
2.2.2.
Các s n ph m ngân hàng hi n đ i
2.3.
S khác nhau gi a DVNH truy n th ng vƠ DVNH hi n đ i
2.4.
M i quan h gi a DVNH hi n đ i v i s hƠi lòng c a khách hƠng
2.5.
Các nghiên c u tr c đơy
2.5.1.
Các nghiên c u tr c đây
2.5.2.
Các mô hình đo l ng các y u t tác đ ng đ n s hài lòng c a khách hàng
2.6.
Th c tr ng d ch v ngơn hƠng hi n đ i t i VCB HCM
2.7.
Mô hình nghiên c u vƠ các gi thuy t.
2.7.1.
Mô hình nghiên c u
2.7.2.
Các gi thuy t
K t lu n ch ng 2
CH
T NG QUAN V NGHIểN C U
K T QU NGHIểN C U VẨ TH O LU N
4.1.
Th ng kê mô t
4.2.
K t qu nghiên c u
4.2.1.
Ki m đ nh Cronbach Alpha
4.2.2.
Phân tích s nhân t khám phá EFA
4.2.3.
Phân tích h i quy tuy n tính
K t lu n ch ng 4
i
CH
NG 5.
K T LU N VẨ KI N NGH
5.1.
K t lu n
5.2.
HƠm ý các chính sách cho Ngơn hƠng VCB HCM
5.3.
M t s gi i pháp
5.3.1.
Gi i pháp v tính chuyên nghi p c a ngân hàng
5.3.2.
Gi i pháp v đ tin c y
5.3.3.
Gi i pháp v nâng cao th ng hi u (hình nh ngân hàng)
5.3.4.
Gi i pháp v nâng cao ch t l ng và đa d ng hóa d ch v
5.3.5.
Gi i pháp v nâng cao s hài lòng c a khách hàng (tính h u hình)
5.4.
Nh ng h n ch c a đ tƠi vƠ h ng nghiên c u ti p theo
TÀI LI U THAM KH O
Ph l c 1: B ng cơu h i nghiên c u đ nh tính
Ph c l c 2: B ng cơu h i nghiên c u đ nh l ng
Ph l c 3: K t qu th ng kê mô t
Ph l c 5: K t qu phơn tích nhơn t EFA các thang đo
Ph l c 6: K t qu phơn tích h i quy
ii
DANH M C CÁC B NG, BI U TRONG
TẨI
B ng 2-1: k t qu ho t đ ng kinh doanh t i VCB HCM __________________________ 29
B ng 2-2: K t qu ho t đ ng IB t i Vietcombank HCM __________________________ 29
B ng 3-1: Thang đo các thƠnh ph n ch t l
ng d ch v ngơn hƠng hi n đ i ___________ 38
B ng 4-1: Ki m đ nh đ tin c y c a các thang đo _______________________________ 43
B ng 4-2: K t qu phơn tích nhơn t EFA l n th nh t ___________________________ 44
B ng 4-3: K t qu phơn tích nhơn t EFA l n th hai ____________________________ 45
B ng 4-4: Tóm t t k t qu ki m đ nh thang đo _________________________________ 47
B ng 4-5: K t qu h i quy l n 1 _____________________________________________ 49
B ng 4-6: K t qu h i quy l n th 2 _________________________________________ 50
B ng 4-7: Tóm t t mô hình_________________________________________________ 50
B ng 4-8: i m trung bình _________________________________________________ 52
DANH M C CÁC HỊNH V TRONG
TẨI
Hình 2-1: Mô hình Perceived Service Quality Model (Gronroos, 1984) ............................ 21
Hình 2-2: Mô hình ch t l
ng d ch v c a Brogowicz vƠ c ng s (1990) ......................... 22
Hình 2-3: Mô hình ch t l
ng d ch v ngơn hƠng tr c tuy n ............................................. 23
Hình 2-4: Mô hình kho ng cách ch t l
ng d ch v ........................................................... 23
Hình 2-5: Mô hình nghiên c u đ ngh ............................................................................... 33
Hình 3-1: Quy trình th c hi n nghiên c u........................................................................... 35
Hình 4-1: Mô hình nghiên c u đi u ch nh t k t qu EFA ................................................. 48
iii
DANH M C CÁC HỊNH V TRONG
TẨI
ATM
Máy rút ti n t đ ng
Agribank
Ngơn hƠng Nông nghi p vƠ Phát tri n nông thôn
BIDV
Ngơn hƠng
CLDV
Ch t l
CNTT
Công ngh thông tin
DN
Doanh nghi p
DVNH
D ch v ngơn hƠng
HCM
H Chí Minh
NHTM
Ngơn hƠng th
TCTD
T ch c tín d ng
VCB
Ngơn hƠng TMCP Ngo i Th
WTO
T ch c Th
u t vƠ Phát tri n
ng d ch v
ng m i
ng m i Th gi i
iv
ng
CH
NG 1.
T NG QUAN V NGHIểN C U
Tính c p thi t c a đ tài
1.1.
Xu h
ng toƠn c u hoá trên th gi i v i vi c tr thƠnh thƠnh viên th 150 c a
T ch c Th
ng m i Th gi i - WTO vƠo n m 2007, Vi t Nam tham gia TPP, C ng
đ ng kinh t Asean trong tháng 11-2015, đư m ra nhi u c h i m i cho m i l nh v c,
m i doanh nghi p trong đó không th không nói t i ngơn hƠng. Vi c m c a th
tr
ng tƠi chính lƠm các ngơn hƠng Vi t Nam ph i đ i m t v i c nh tranh gay g t h n
t các ngơn hƠng n
c ngoƠi đ n t các khu v c tƠi chính phát tri n nh M , Chơu
Âu, Singapore, Nh t B n,.... Do đó, v n đ c p thi t đ ti p t c t n t i vƠ phát tri n,
m t s ngơn hƠng xem vi c cung c p các d ch v ngơn hƠng đi n t lƠ m t bi n pháp
m nh đ c nh tranh, thu hút khách hƠng v i l
ng ng
i dùng Internet ngƠy cƠng
t ng.
Theo báo cáo m i nh t c a t ch c We are Social (Singapore), tính đ n đ u
n m 2015, Vi t Nam có kho ng 39,8 tri u thuê bao internet, trong đó s l
tho i di đ ng có s d ng d ch v internet lên đ n 32,4 tri u thuê bao.
ng đi n
ó lƠ tín hi u
đáng m ng cho ngƠnh công nghi p ng d ng cao nói chung vƠ ngơn hƠng đi n t nói
riêng. Vi c bùng phát v công ngh thông tin thì ngƠy nay, ch c n m t chi c đi n
tho i hay máy tính có k t n i Internet, m i giao d ch tƠi chính đ u đ
c th c hi n ch
qua vƠi thao tác đ n gi n. Không c n đ n tr c ti p ngơn hƠng, không ph i lo ng i th i
ti t, th i gian, khách hƠng có th th c hi n giao d ch t i b t c n i đơu, b t c th i
đi m nƠo t
nhƠ, c quan th m chí lƠ ngoƠi đ
ng.
V i nh ng l i th riêng VCB đư t ng b
trong n
c, c ng nh th tr
c kh ng đ nh mình trên th tr
ng th gi i. H n 50 n m xơy d ng vƠ phát tri n, VCB đư
có h n 400 Chi nhánh/Phòng Giao d ch/V n phòng đ i di n/
vƠ ngoƠi n
ng
n v thƠnh viên trong
c, g m 1 H i s chính t i HƠ N i, 1 S Giao d ch, 1 Trung tơm Ơo t o,
89 chi nhánh vƠ h n 350 phòng giao d ch trên toƠn qu c, 2 công ty con t i Vi t Nam,
2 công ty con vƠ 1 v n phòng đ i di n t i n
c ngoƠi, 4 công ty liên doanh, liên k t.
Bên c nh đó, Vietcombank còn phát tri n m t h th ng Autobank v i h n 2.100 máy
1
ATM vƠ trên 56.000 đi m ch p nh n thanh toán th (POS) trên toƠn qu c. Ho t đ ng
ngơn hƠng còn đ
c h tr b i m ng l
i h n 1.800 ngơn hƠng đ i lý t i trên 176
qu c gia vƠ vùng lưnh th . l i nhu n sau thu t ng hƠng n m.
S h u h t ng k thu t ngơn hƠng hi n đ i, Vietcombank có nhi u l i th
trong vi c ng d ng công ngh tiên ti n vƠo x lý t đ ng các d ch v ngơn hƠng,
phát tri n các s n ph m, d ch v ngơn hƠng đi n t d a trên n n t ng công ngh cao.
Các d ch v : VCB Internet Banking, VCB Money, SMS Banking, Phone
Banking,…đư, đang vƠ s ti p t c thu hút đông đ o khách hƠng b ng s ti n l i,
nhanh chóng, an toƠn, hi u qu , t o thói quen thanh toán không dùng ti n m t cho
đông đ o khách hƠng.
Tuy nhiên, trong b i c nh n n kinh t vô cùng khó kh n nh hi n nay, các
NHTM không nh ng ph i c nh tranh v i các ngơn hƠng n
tranh v i các ngơn hƠng trong n
c, vƠ đ t n t i trên th tr
c ngoƠi mƠ còn ph i c nh
ng các nhƠ lưnh đ o, các
qu n lý c a t n ngơn hƠng ph i bi t cách lƠm th nƠo đ gi “chơn” khách hi n có vƠ
thu hút thêm khách hƠng m i cho ngơn hƠng c a mình. i u đó có ngh a lƠ ph i nơng
cao ch t l
ng d ch v đ lƠm th a mưn s hƠi lòng c a khách hƠng đ i v i s n ph m
d ch v c a mình. V i mong mu n góp ph n phát tri n m r ng h n, hi u qu h n
các s n ph m DVNH hi n đ i t i Vietcombank nói chung vƠ VCB HCM nói riêng, tác
gi ch n đ tƠi nghiên c u “Các y u t tác đ ng đ n s hƠi lòng c a khách hƠng v
s n ph m d ch v ngơn hƠng hi n đ i t i Ngơn hƠng TMCP Ngo i th
ng Vi t
Nam chi nhánh TP. HCM”
1.2.
M c tiêu nghiên c u
M c tiêu nghiên c u c a lu n v n nh m xác đ nh các y u t tác đ ng đ n s
hƠi lòng c a khách hƠng v s n ph m DVNH hi n đ i t i VCB HCM.
ol
ng m c
đ tác đ ng đ n t ng y u t . K t lu n vƠ đ xu t hƠm ý chính sách.
1.3.
it
ng nghiên c u
Các y u t tác đ ng đ n s hƠi lòng c a khách hƠng v s n ph m d ch v ngơn
hƠng hi n đ i t i ngơn hƠng Ngo i th
ng Vi t Nam chi nhánh TP. HCM.
2
1.4.
Ph m vi nghiên c u
-
Không gian: Nghiên c u s hƠi lòng c a khách hƠng v s n ph m DVNH hi n
đ i t i VCB HCM
-
Th i gian:
D li u th c p: Thu th p các báo cáo tƠi chính t i VCB t n m 2011 đ n
2015.
D li u s c p: thu th p thông tin t khách hƠng t i các s giao d ch c a VCB
HCM
1.5.
-
qu n 1, qu n 3 vƠ qu n Tơn Phú.
Ph
ng pháp nghiên c u
Ph
ng pháp nghiên c u đ nh tính vƠ đ nh l
ng g m các b
c nh sau:
Nghiên c u đ nh tính: tác gi ti n hƠnh đi u tra kh o sát đ th m dò ý ki n
khách hƠng lƠ cá nhơn, t ch c, doanh nghi p t i VCB HCM thông qua Phi u đi u tra
kh o sát đ ng th i ph ng v n các chuyên gia lƠ lưnh đ o, qu n lý VCB, các chuyên
gia v TƠi chính ậ Ngơn hƠng đ rút ra đi m m nh, đi m y u v ch t l
ng d ch v
mƠ VCB đang cung c p cho khách hƠng;
-
Nghiên c u đ nh l
ng: Dùng công th c xác đ nh c m u, ti n hƠnh kh o sát
495 phi u, sau đó tác gi mư hóa, nh p li u, lƠm s ch s li u. S d ng ph
ng pháp
Cronbach Alpha thông qua ph n m m x lý s li u th ng kê SPSS 20.0 vƠ phơn tích
nhơn t khám phá EFA đ s lý s li u vƠ phơn tích k t qu .
1.6.
Ý ngh a c a nghiên c u
Giúp nhƠ Qu n tr ngơn hƠng VCB HCM có cái nhìn t ng th v kh n ng,
n ng l c c nh tranh v s n ph m DVNH hi n đ i c a đ n v mình, t đó l a ch n
h
ng phát tri n DVNH hi n đ i cho phù h p v i xu h
th ng ngơn hƠng.
1.7.
B c c c a đ tài
Lu n v n đ
c k t c u bao g m 5 ch
Ch
ng 1: T ng quan v nghiên c u
Ch
ng 2: T ng quan v lý lu n
ng:
3
ng phát tri n chung c a h
Ch
ng 3: Thi t k nghiên c u
Ch
ng 4: K t qu nghiên c u vƠ th o lu n
Ch
ng 5: K t lu n vƠ ki n ngh
K t lu n ch
ng 1
Trong ch
ng nƠy tác gi đư nêu rõ s c n thi t đ đo l
ng m c đ hƠi lòng
c a khách hƠng v s n ph m DVNH hi n đ i, m c tiêu nghiên c u, đ i t
c u, ph m vi nghiên c u, ph
ng nghiên
ng pháp nghiên c u, ý ngh a c a vi c nghiên c u vƠ b
c c c a lu n v n.
4
CH
2.1.
NG 2.
T NG QUAN Lụ LU N
Khái ni m
Ngơn hƠng lƠ ngƠnh công nghi p d ch v đ nh h
d a vƠo khách hƠng đ t n t i trên th tr
ng khách hƠng, ngơn hƠng
ng, khách hƠng lƠ quan tr ng vƠ ph c v
khách hƠng thì có nhi u y u t khác nhau. Trong vi c c nh tranh gi a các ngơn hƠng
thì s hƠi lòng c a khách hƠng đ
công ty cung c p ch t l
cƠng cao; h c ng thu đ
c xem nh lƠ y u t c b n đ thƠnh công. Các
ng d ch v cƠng cao thì duy trì s hƠi lòng c a khách hƠng
c l i th c nh tranh b n v ng. Nghiên c u ch ra r ng
nh ng công ty mƠ ph c v khách hƠng th t t t thì theo ghi nh n trong báo cáo t ng
72% l i nhu n t m i nhơn viên, so sánh v i nh ng công ty t
ng t khác mƠ không
ph c v khách hƠng t t. Nó c ng ít t n chi phí h n g p 5 l n đ thu hút khách hƠng
m i h n gi chơn khách hƠng hi n có (Duncan,2004). Ngơn hƠng nên bi t v s mong
đ i vƠ c m nh n c a khách hƠng.
ol
ng s mong đ i c a khách hƠng lƠ gi i pháp
đ có th ph c v khách hƠng m t cách th a đáng vƠ hi u đ
c c m nh n c a khách
hƠng h n. S hƠi lòng c a khách hƠng lƠ m t trong nh ng công c quan tr ng đ kinh
doanh. H n n a, s hƠi lòng c a khách hƠng có ý ngh a r t l n đ n t
ngơn hƠng vƠ nó đ
đ
c xem nh lƠ c s cho vi c đ m b o v th trên th tr
c nh ng m c tiêu khác c a ngơn hƠng. Vì v y, vi c đ t đ
t t nh t lƠ ph
ng lai c a m t
c ch t l
ng vƠ đ t
ng d ch v
ng pháp đ gi khách hƠng bao g m lòng trung thƠnh vƠ s hƠi lòng.
2.1.1. Khái ni m s hƠi lòng c a khách hƠng
S hƠi lòng c a khách hƠng lƠ chìa khóa đ thƠnh công trong kinh doanh lơu
dƠi.
b o v ho c t ng th ph n, các t ch c c n ph i lƠm t t h n đ i th c nh tranh
b ng cách cung c p s n ph m ho c d ch v ch t l
ng cao đ th a mưn s hƠi lòng
c a khách hƠng (Tsoukatos vƠ Rand, 2006, trích d n Rashed Al Karim, 2014). S hƠi
lòng có ngh a lƠ c m giác thích thú khi ng
i ta có m t cái gì đó ho c đ t đ
c đi u
gì đó. Nó lƠ m t hƠnh đ ng nh m đáp ng nhu c u, khát v ng, yêu c u ho c k v ng,
Khách hƠng so sánh k v ng c a h v m t s n ph m hay m t d ch v c th v i l i
ích th t s mƠ s n ph m hay d ch v đó mang l i (Magesh, 2010). Theo Kotler vƠ
Armstrong (2010) s hƠi lòng lƠ c m giác c a con ng
5
i v ni m vui hay th t v ng t
vi c so sánh k t qu c a vi c nh n th c hi u su t liên quan t i s mong đ i c a s n
ph m. C m giác vƠ lòng tin c a khách hƠng c ng nh h
ng đ n m c đ hƠi lòng.
N u d ch v c a công ty lƠm cho khách hƠng hƠi lòng thì khách hƠng s trung thƠnh
v i công ty đó vƠ nh đó mƠ công ty gi đ
c khách hƠng c a mình, đi u nƠy lƠ tích
c c cho công ty vì có ngh a lƠ công ty thu đ
c l i nhu n cao h n, có th ph n nhi u
h n vƠ c ng t ng thêm khách hƠng c b n (Karatepe et al, 2005). S hƠi lòng c a
khách hƠng đư tr thƠnh lý do quan tr ng đ t ng s c c nh tranh vƠ nó đ
c xem lƠ
y u t r t quan tr ng trong vi c quy t đ nh y u t c nh tranh c a ngơn hƠng (Berry at
al.,2002). Corlin et al., (2000) c ng đư đ c p trong các nghiên c u c a mình r ng s
hƠi lòng c a khách hƠng lƠ vi c l p l i kinh nghi m c a khách hƠng đ mua hƠng hóa
hay d ch v vƠ c ng t o thêm khách hƠng m i b ng cách truy n mi ng cho nh ng
ng
i khác. Tóm l i s hƠi lòng c a khách hƠng lƠ “khách hàng c m th y th a mãn s
mong đ i c a mình v m t s n ph m hay m t d ch v mà công ty cung c p cho h ”
2.1.2. Khái ni m v d ch v
C. Mác cho r ng : "D ch v là con đ c a n n kinh t s n xu t hàng hóa, khi
mà kinh t hàng hóa phát tri n m nh, đòi h i m t s l u thông thông su t, trôi ch y,
liên t c đ th a mãn nhu c u ngày càng cao đó c a con ng
i thì d ch v ngày càng
phát tri n". Nguy n Th M (2005) đ nh ngh a r ng “D ch v là nh ng ho t đ ng c a
con ng
đ
iđ
c k t tinh thành các lo i s n ph m vô hình và không th c m, n m
c”. H V n V nh (2006) cho r ng “D ch v là toàn b các ho t đ ng nh m đáp
ng nhu c u nào đó c a con ng
i mà s n ph m c a nó t n t i d
i hình thái phi v t
th ”, ngoƠi ra còn các quan ni m ph bi n khác cho r ng “D ch v là nh ng ho t
đ ng mang tính xã h i, t o ra các s n ph m hàng hóa không t n t i d
i d ng hình
thái v t th , nh m th a mãn k p th i, thu n l i và hi u qu h n các nhu c u trong s n
xu t và đ i s ng con ng
i” Nguy n Thu H ng (2004)
Nh v y, các đ nh ngh a trên v d ch v có đi m chung đó lƠ s n ph m vô
hình, lƠ k t qu c a quá trình lao đ ng, s n xu t nh m đáp ng nhu c u nƠo đó c a
con ng
i. Trong đ tƠi nƠy tác gi ch nghiên c u v d ch v TƠi chính - Ngơn hƠng,
theo WTO (2010) TƠi chính đ
c x p vƠo ngƠnh th 7 trong. D ch v tƠi chính bao
6
g m: D ch v b o hi m vƠ d ch v liên quan đ n b o hi m; DVNH vƠ các d ch v tƠi
chính khác; d ch v ch ng khoán. Trong đó, DVNH bao g m 12 phơn ngƠnh c th :
-
Nh n ti n g i vƠ các kho n ti n g i t công chúng.
-
Cho vay d
i m i hình th c bao g m: cho vay tiêu dùng, th ch p, bao thanh
toán, vƠ các kho n tƠi tr cho các giao d ch th
ng m i khác.
-
Cho thuê tƠi chính.
-
T t c các kho n thanh toán vƠ chuy n ti n, bao g m th tín d ng, th ghi n ,
th thanh toán, séc du l ch vƠ h i phi u ngơn hƠng.
-
B o lưnh vƠ cam k t thanh toán.
-
T doanh ho c kinh doanh trên tƠi kho n c a khách hƠng, k c trên th tr
t p trung, th tr
-
ng OTC ho c các th tr
ng
ng khác.
Phát hƠnh các lo i ch ng khoán, bao g m c vi c b o lưnh phát hƠnh vƠ đ i lý
phát hƠnh (c phát hƠnh công khai vƠ không công khai) vƠ cung ng các d ch v liên
quan đ n ho t đ ng phát hƠnh.
-
Môi gi i ti n t .
-
Qu n lý tƠi s n g m qu n lý ti n m t, qu n lý danh m c, t t c các hình th c
qu n lý đ u t t p th , qu n lý qu h u trí, d ch v u thác, l u ký vƠ tín thác.
-
D ch v thanh toán vƠ thanh toán bù tr đ i v i các tƠi s n chính, bao g m
ch ng khoán, các s n ph m phái sinh vƠ các công c có th chuy n nh
-
ng khác.
Cung c p vƠ trao đ i các thông tin tƠi chính, x lý d li u tƠi chính vƠ ph n
m m có liên quan c a các nhƠ cung ng d ch v tƠi chính khác.
-
D ch v t v n, môi gi i vƠ các d ch v tƠi chính h tr khác liên quan đ n t t
c các ho t đ ng nói trên, bao g m c vi c tham chi u vƠ phơn tích tín d ng, nghiên
c u, t v n đ u t vƠ đ u t theo danh m c, t v n đ i v i các ho t đ ng mua l i vƠ
tái c c u doanh nghi p c ng nh xơy d ng chi n l
-
c
Theo lu t các TCTD s 47/2010/QH12 có s a đ i, không nêu rõ DVNH mƠ ch
nêu ho t đ ng ngơn hƠng lƠ vi c kinh doanh, cung ng th
ng xuyên m t ho c m t s
các nghi p v sau đơy: a) Nh n ti n g i; b) C p tín d ng; c) Cung ng d ch v thanh
toán qua tƠi kho n. Trong đó “Cung ng d ch v thanh toán qua tƠi kho n lƠ vi c cung
ng ph
ng ti n thanh toán; th c hi n d ch v thanh toán séc, l nh chi, y nhi m chi,
7
nh thu, y nhi m thu, th ngơn hƠng, th tín d ng vƠ các d ch v thanh toán khác cho
khách hƠng thông qua tƠi kho n c a khách hƠng”.
Trong cu n “Nghi p v ngơn hƠng” c a PGS. TS Nguy n
ng D n thì
DVNH g n li n v i 2 đ c đi m sau:
-
Th nh t:
ó lƠ các d ch v mƠ ch có các ngơn hƠng v i nh ng u th c a nó
m i có th th c hi n đ
-
c m t cách tr n v n đ y đ ;
Th hai: ó lƠ các d ch v g n li n v i ho t đ ng ngơn hƠng không nh ng cho
phép NHTM th c hi n t t yêu c u c a khách hƠng, mƠ còn h tr tích c c đ NHTM
th c hi n t t ch c n ng th nh t vƠ th hai c a NHTM
DVNH mƠ NHTM cung c p cho khách hƠng không thu n túy đ h
ng hoa
h ng phí vƠ d ch v phí, mƠ còn có tác d ng h tr các m t ho t đ ng chính c a
NHTM mƠ tr
c h t lƠ ho t đ ng tín d ng. Vì v y, các NHTM ch nh n cung ng các
d ch v có liên quan đ n ho t đ ng ngơn hƠng, các ho t đ ng c th c a ch c n ng
nƠy lƠ:
-
D ch v ngơn qu vƠ chuy n ti n nhanh qu c n i
-
D ch v ki u h i vƠ chuy n ti n nhanh qu c t
-
D ch v
-
D ch v t v n đ u t , cung c p thông tin, …
-
D ch v ngơn hƠng đi n t (E-Banking)
y thác (b o qu n, thu h , chi h … mua bán h …)
Tóm l i, có th hi u khái quát v d ch v ngơn hƠng đó lƠ: “D ch v ngân hàng
bao g m t t c các d ch v v ti n t , tín d ng, thanh toán, ngo i h i,…đ
c ngân
hàng cung c p cho khách hàng”.
2.1.3. Khái ni m d ch v ngơn hƠng hi n đ i
Khi đ c p đ n d ch v ngơn hƠng hi n đ i, có r t nhi u cách ti p c n đ n khái
ni m d ch v ngơn hƠng hi n đ i.
Theo Tr nh Thanh Huy n (2009), cùng v i s phát tri n c a n n kinh t th
tr
ng, do s c ép c nh tranh gi a các t ch c tƠi chính ngƠy cƠng l n vƠ yêu c u đòi
h i c a ng
i s d ng c ng ngƠy cƠng cao vƠ đ c bi t lƠ do s phát tri n nh v bưo
c a công ngh thông tin (CNTT), DVNH không ng ng đ
8
c c i ti n vƠ DVNH hi n
đ i đư ra đ i. Các ngơn hƠng có th đ a ra th tr
ho c cung c p nh ng d ch v truy n th ng theo ph
ngh cao. DVNH hi n đ i đ
ng nh ng d ch v hoƠn toƠn m i
ng th c m i có hƠm l
ng công
c hi u bao g m nh ng DVNH truy n th ng đ
c nơng
c p, phát tri n trên n n t ng công ngh hi n đ i (process innovation) vƠ nh ng d ch v
hoƠn toƠn m i đ
c cung c p nh m đem l i nh ng ti n ích m i cho ng
i s d ng
(product innovation). NgoƠi các đ c đi m đ c đi m chung c b n nh t t c các
DVNH khác nh : tính vô hình, tính không th tách bi t hay không chia c t, tính
không n đ nh vƠ khó xác đ nh, DVNH hi n đ i còn có m t s đ c đi m riêng, đó lƠ:
Th nh t, các DVNH hi n đ i đ u đ
c phát tri n d a trên n n t ng công ngh hi n
đ i.
i u tr
c tiên có th kh ng đ nh r ng không có công ngh m i, tiên ti n thì
không th có các DVNH hi n đ i đ
m ” thì nh có s phát tri n v
kia, ng
n
i ta không th t
ng t
c. Nhi u DVNH tr
c đơy nh ch có “trong
t b c c a công ngh đư tr thƠnh hi n th c. Tr
ng đ
c
c r ng có th thanh toán ti n mua hƠng
c ngoƠi ch b ng m t cái th “qu t” hay có th g i ti n ti t ki m vƠo ngơn hƠng
nh ng không c n đ n ngơn hƠng mƠ ch c n m t s thao tác trên ATM,...
Th hai, các DVNH hi n đ i th
ng là các s n ph m d ch v mang tính tr n
gói, vì th đòi h i các ngân hàng ph i th
ng xuyên b sung và nâng cao ch t l
ng
d ch v .
Nhu c u vƠ yêu c u c a các doanh nghi p vƠ ng
i dơn ngƠy cƠng t ng lên
cùng v i s phát tri n c a n n kinh t vƠ m c s ng nên h c ng ngƠy cƠng quan tơm
nhi u h n đ n các DVNH hi n đ i nh m “hi n đ i hóa” cu c s ng vƠ ti t ki m th i
gian c a mình, đ c bi t lƠ các s n ph m mang tính tr n gói. Tuy v y, nh ng r i ro đ i
v i các DVNH hi n đ i lƠ không nh b i ngoƠi các r i ro nh các DVNH khác, chúng
còn có nh ng r i ro do nhơn t k thu t công ngh , đòi h i các NHTM ph i phát tri n
các ng d ng tiên ti n, t ng c
ng kh n ng qu n lý qua vi c c p nh t, cung c p
thông tin tr c tuy n; qu n lý thông tin khách hƠng, qu n lý h n m c, v.v... m t cách
h u hi u đ có đ
c nh ng DVNH hi n đ i vƠ an toƠn.
9
Qua quan đi m nêu trên ta có th th y r ng: “DVNH hi n đ i là các d ch v
g n li n v i s phát tri n, ti n b c a công ngh thông tin, khoa h c k thu t nh các
DVHN tr c tuy n, DVNH bán l , các d ch v t v n và môi gi i, b o hi m,...”
S phát tri n c a DVNH hi n đ i lƠ s k th a c a các s n ph m truy n th ng.
V i các s n ph m DVNH hi n đ i, thì nh ng quan h giao d ch tr c ti p gi a khách
hƠng vƠ ngơn hƠng ngƠy cƠng thu h p l i vƠ thay th vƠo đó lƠ giao d ch ngơn hƠng t i
nhƠ, hay giao d ch ngơn hƠng qua Internet, giao d ch ngơn hƠng qua đi n tho i,....
Trong m t xư h i phát tri n, n n kinh t n ng đ ng th nh v
các DVNH lƠ r t l n.
i v i các n
ng thì nhu c u s d ng
c đang phát tri n nh Vi t Nam thì nhu c u nƠy
s ngƠy cƠng t ng vƠ tr nên quan tr ng trong ho t đ ng kinh doanh vƠ d ch v c a
các ngơn hƠng th
2.2.
ng m i.
Các d ch v và s n ph m ngân hàng hi n đ i
2.2.1. Các d ch v ngơn hƠng hi n đ i
Theo Nguy n Minh Ki u (2014), s phát tri n nh v b o c a công ngh thông
tin đư nh h
nhi u n
ng khá rõ nét đ n s phát tri n c a công ngh ngơn hƠng. Hi n nay
c trên th gi i, d ch v ngơn hƠng hi n đ i đư phát tri n khá ph bi n, đa
d ng v lo i hình s n ph m vƠ d ch v . Nhìn chung, các s n ph m vƠ d ch v bao g m
các lo i sau:
i.
Call center: Do qu n lý d t p trung nên khách hƠng có tƠi kho n t i b t k
chi nhánh nƠo v n g i v m t s đi n tho i c đ nh c a trung tơm nƠy đ đ
c cung
c p m i thông tin chung vƠ thông tin cá nhơn, Call center có th linh ho t cung c p
thông tin ho c tr l i các th c m c c a khách hƠng. Nh
ph i có ng
c đi m c a Call center lƠ
i tr c 24/24 gi . Các d ch v Call center cung c p: Cung c p các thông
tin v s n ph m d ch v c a ngơn hƠng nh ti n g i thanh toán, ti t ki m, cho vay,
chuy n ti n, t giá…; Gi i thi u qua đi n tho i các s n ph m th c a ngơn hƠng;
ng ký lƠm th qua đi n tho i; Th c hi n thanh toán các hóa đ n đi n, n
c, đi n
tho i, truy n thình cáp, b o hi m, Internet vƠ các hình th c chuy n ti n khác; Ti p
10
nh n qua đi n tho i các khi u n i, th c m c t khách hƠng khi s d ng các s n
ph m d ch v c a ngơn hƠng.
Phone banking:
ii.
ơy lƠ lo i s n ph m cung c p thông tin ngơn hƠng qua đi n
tho i hoƠn toƠn t đ ng. Do t đ ng nên các lo i thông tin đ
c n đ nh tr
c, bao
g m thông tin v t giá h i đoái, lưi su t, giá ch ng khoán, thông tin cá nhơn cho
khách hƠng nh
s d tƠi kho n, li t kê n m giao d ch cu i cùng trên tƠi kho n, các
thông báo m i nh t... H th ng c ng t đ ng g i fax khi khách hƠng yêu c u cho các
lo i thông tin nói trên. Hi n nay qua Phone banking, thông tin đ
tr
c đơy, khách hƠng ch có thông tin c a cu i ngƠy hôm tr
c c p nh t khác v i
c.
Mobile banking: LƠ hình th c thanh toán tr c tuy n qua m ng đi n tho i di
iii.
đ ng, song hƠnh v i ph
ng th c thanh toán qua m ng Internet ra đ i khi m ng l
Internet phát tri n đ m nh vƠo kho n th p niên 90. Ph
ng th c thanh toán nƠy đ
i
c
ra đ i nh m gi i quy t nhu c u thanh toán các giao d ch có giá tr nh (Micro
payment) ho c nh ng d ch v t đ ng không có ng
i ph c v . Mu n tham gia d ch
v nƠy, khách hƠng ph i đ ng ký đ tr thƠnh thƠnh viên chính th c, trong đó quan
tr ng lƠ ph i cung c p nh ng thông tin c b n nh : s đi n tho i di đ ng, tƠi kho n cá
nhơn dùng trong thanh toán. Các d ch v Mobile banking cung c p nh : Nh n tin
nh n khi s d tƠi kho n ti n g i thanh toán, tƠi kho n th thay đ i; Xem s d tƠi
kho n ti n g i thanh toán, s d th hi n t i; Xem 5 li t kê giao d ch g n nh t; Xem
thông tin v lưi su t, t giá h i đoái; Ki m tra ti n nh n b ng CMND/Passport;
Chuy n ti n t tƠi kho n ti n g i thanh toán qua th ; Thanh toán các hóa đ n: ti n
đi n, n
c
iv.
c, c
c đi n tho i bƠn, c
c đi n tho i di đ ng ti n internet ti n b o hi m,
c truy n hình cáp.
Home banking: V i ngơn hƠng t i nhƠ (home banking), khách hƠng giao d ch
v i ngơn hƠng qua m ng n i b (Intranet) do ngơn hƠng xơy d ng riêng. Các giao d ch
đ
c ti n hƠnh t i nhƠ thông qua h th ng máy tính n i v i h th ng máy tính c a
Ngơn hƠng. Thông qua d ch v Home banking, khách hƠng có th th c hi n các giao
d ch v chuy n ti n, li t kê giao d ch, t giá, lưi su t, báo N , báo Có,....
đ
c d ch v
s d ng
Home banking khách hƠng ch c n có máy tính k t n i v i h th ng
11
máy tính c a Ngơn hƠng thông qua Modem ậ đ
ng đi n tho i quay s , đ ng th i
khách hƠng ph i đ ng ký s đi n tho i vƠ ch nh ng s đi n tho i nƠy m i k t n i
đ
c v i h th ng Home banking c a Ngơn hƠng. Các d ch v Home banking cung
c p: Chuy n kho n (Funds transfer): Cho phép khách hƠng chuy n ti n t tƠi kho n
ti n g i thanh toán đ n các tƠi kho n ti n g i thanh toán khác trong ho c ngoƠi h
th ng; Thanh toán hóa đ n (Bill payment): Khách hƠng thanh toán các hóa đ n c
phí đi n, n
c
c, đi n tho i, internet,... thông qua ngơn hƠng nhanh chóng; Chuy n ti n
(Money transfer): Khách hƠng có th chuy n ti n t tƠi kho n ti n g i thanh toán đ n
các tƠi kho n ti n g i thanh toán khác ho c chuy n ti n đ n ng
i nh n ti n m t b ng
CMND, passport, th …; Chuy n đ i ngo i t (Foreign exchange): Khách hƠng có th
chuy n đ i ngo i t c a mình t tƠi kho n ngo i t sang tƠi kho n ti n g i thanh toán
Vi t Nam đ ng trong h th ng; Khách hƠng có th tra c u thông tin nh : xem s d
tƠi kho n, li t kê các giao d ch trên tƠi kho n,...
v.
Internet banking: D ch v Internet banking giúp khách hƠng chuy n ti n trên
m ng thông qua tƠi kho n c ng nh ki m soát ho t đ ng c a các tƠi kho n nƠy.
tham gia, khách hƠng truy c p vƠo Website c a ngơn hƠng vƠ th c hi n giao d ch tƠi
chính, truy c p thông tin c n thi t. Thông tin r t phong phú, đ n t ng chi ti t giao d ch
c a khách hƠng c ng nh thông tin khác c a ngơn hƠng. Khách hƠng c ng có th truy
c p vƠo Website khác đ mua hƠng vƠ th c hi n thanh toán v i ngơn hƠng. Các d ch
v internet banking cung c p nh : xem s d tƠi kho n t i th i đi m hi n t i; V n tin
l ch s giao d ch; xem thông tin t giá, lưi su t ti n g i ti t ki m; thanh toán hóa đ n
ti n đi n, n
c, đi n tho i,..; Thanh toán tr c tuy n qua m ng; khách hƠng có th g i
th c m c, góp ý v s n ph m d ch v c a ngơn hƠng vƠ s đ
c gi i quy t m t cách
nhanh nh t. Tuy nhiên, khi k t n i Internet thì ngơn hƠng ph i có h th ng b o m t đ
m nh đ đ i phó v i r i ro trên ph m vi toƠn c u.
ơy lƠ tr ng i l n vì đ u t h
th ng b o m t r t t n kém.
2.2.2. Các s n ph m ngơn hƠng hi n đ i
i.
Ti n đi n t (Digital Cash): Ti n đi n t lƠ m t ph
Internet. Ng
ng th c thanh toán trên
i mu n s d ng ti n đi n t g i yêu c u t i Ngơn hƠng. Ngơn hƠng
12
phát hƠnh ti n đi n t s phát hƠnh m t b c đi n đ
(private key) c a ngơn hƠng vƠ đ
c ký phát b i mư cá nhơn
c mư hóa b i khóa công khai (public key) c a
khách hƠng. N i dung b c đi n bao g m thông tin xác đ nh ng
Internet, s l
i phát hƠnh, đ a ch
ng ti n, s series, ngƠy h t h n (nh m tránh vi c phát hƠnh ho c s
d ng hai l n). Ngơn hƠng s phát hƠnh ti n v i t ng khách hƠng c th . Khách hƠng
c t gi ti n đi n t trên máy tính cá nhơn. Khi th c hi n m t giao d ch mua bán,
khách hƠng g i t i nhƠ cung c p m t thông đi p đi n t đ
c mư hóa b i khóa công
khai c a nhƠ cung c p hƠng hóa d ch v . NhƠ cung c p dùng khóa riêng c a mình đ
gi i mư thông đi p thanh toán nƠy v i Ngơn hƠng đ
c phát hƠnh c ng b ng mư hóa
công khai c a Ngơn hƠng phát hƠnh vƠ ki m tra s series trên ti n đi n t .
Séc đi n t (Digital cheques): c ng s d ng k thu t t
ii.
ng t nh trên đ
chuy n phát séc vƠ h i phi u đi n t trên Internet. Séc đi n t có n i dung gi ng nh
séc th
ng ch khác bi t duy nh t lƠ Séc nƠy đ
thông đi p b ng m t mư cá nhơn c a ng
h
c ký đi n t (t c lƠ vi c mư hóa
i ký séc). Khi ngơn hƠng c a ng
i th
ng th c hi n nghi p v nh thu séc, h s đánh d u lên thông đi p đi n t vƠ vi c
thông đi p nƠy đ
c mư hóa b i mư hóa công khai c a Ngơn hƠng phát hƠnh séc s lƠ
c s cho vi c thanh toán séc đi n t nƠy
Th thông minh (Stored value Smart Card): LƠ lo i th nh a g n v i m t b
iii.
vi x lý (micro ậ processor chip). Ng
trong vi c mua hƠng. S ti n đ
i s d ng th n p ti n vƠo th vƠ s d ng
c ghi trong th s đ
c tr lùi cho t i khi zero. Lúc
đó ch s h u có th n p l i ti n ho c v t b th . Th thông minh đ
c s d ng trong
r t nhi u lo i giao d ch nh ATM, internet banking, telephone banking ho c mua
hƠng trên Internet v i m t đ u đ c th thông minh k t n i vƠo máy tính cá nhơn
2.3.
S khác nhau gi a DVNH truy n th ng và DVNH hi n đ i
Các đ c đi m khác nhau gi a DVNH truy n th ng vƠ DVNH hi n đ i
DVNH truy n th ng
-
DVNH hi n đ i
DVNH truy n th ng lƠ nh ng
lo i hình d ch v có quá trình hình
13
-
DVNH hi n đ i đ
c hi u bao
g m nh ng DVNH truy n th ng đ
c
thƠnh vƠ phát tri n lơu dƠi
nơng c p, phát tri n trên n n t ng công
ngh hi n đ i vƠ nh ng d ch v
toƠn m i đ
c cung c p nh m đem l i
nh ng ti n ích m i cho ng
-
-
DVNH truy n th ng chi m t
hoƠn
i s d ng
DVNH hi n đ i chi m t
tr ng
tr ng l n trong ho t đ ng ngơn hƠng
nh ch y u lƠ các d ch v h tr
nên lƠ nh ng d ch v
d ng, b sung thu nh p, thu hút thêm
mang l i thu
nh p chính cho ngơn hƠng
khách hƠng cho ngơn hƠng
-
-
Khách hƠng ph i đ n ngơn
Khác hƠng có th giao d ch b t c
hƠng đ giao d ch
n i đơu có k t n i Internet.
-
-
D ch v
c n nhi u lao đ ng,
lao đ ng th công lƠ chính
tín
S
d ng ít lao đ ng do DVNH
hi n đ i ch a đ ng hƠm l
ng công ngh
cao nên đòi h i ph i có s đ u t v khoa
h c công ngh m t cách t
-
DVNH truy n th ng mang tính
-
ng ng.
Ti n l i, ti t ki m vƠ an toƠn vì
r i ro cao, vì ngơn hƠng ph thu c vƠo
phơn tán r i ro, t ng c
khách hƠng, nh t lƠ sau khi cho vay
c nh tranh c a ngơn hƠng trên th tr
2.4.
ng kh n ng
ng
M i quan h gi a DVNH hi n đ i v i s hài lòng c a khách hàng
Các s n ph m, d ch v ngơn hƠng hi n đ i
nh ng n m g n đơy, nh ng th t s bùng n v i s l
VN ch m i phát tri n trong
ng ng
i dùng Internet banking,
Mobile banking, thanh toán b ng th tín d ng... ngƠy cƠng t ng. Th ng kê đ n n m
2015, s l
ng
ng ng
i dùng PC.
i dùng Mobile Banking đư v
ng th i, có t i 34% các giao d ch bán l trên toƠn c u đ
hi n t đi n tho i di đ ng, trong đó, m t s th tr
s nƠy h n 45%. Riêng th tr
ng
t m c 1,8 t trên toƠn c u, h n c
c th c
ng nh Nh t, HƠn Qu c, Anh con
ng Vi t Nam, v i dơn s 92 tri u ng
i có đ n 55%
i s d ng smartphone vƠ truy c p m ng bình quơn 2 gi m i ngƠy. Mua s m tr c
tuy n chi m t l 58%. T c đ t ng tr
ng m nh m c a th tr
14
ng th ngơn hƠng
c ng cho th y xu h
ng tiêu dùng không b ng ti n m t, góp ph n phát tri n các d ch
v thanh toán trên di đ ng. (Tapchitaichinh.vn)
T k t qu th ng kê trên cho th y khách hƠng ngƠy cƠng c m th y hƠi lòng v i
các s n ph m, d ch v ngơn hƠng hi n đ i mang l i cho ng
i s d ng r t nhi u ti n
ích:
-
Qu n lý thông tin tƠi kho n d dƠng, thu n ti n;
-
Th c hi n giao d ch v i ngơn hƠng m i lúc m i n i, không c n tr c ti p đ n
ngơn hƠng;
-
Th c hi n các giao d ch thanh toán d dƠng vƠ nhanh chóng
-
An toƠn, tính b o m t cao v i các ch đ m t kh u;
-
Giao di n thơn thi n, d s d ng;
-
ng ký nhanh chóng, d dƠng;
Các nghiên c u tr
c đây
2.5.1. Các nghiên c u tr
c đơy
2.5.
-
Ti n Hòa (2007), Nghiên c u s hài lòng c a khách hàng doanh nghi p đ i
v i s n ph m, d ch v ngân hàng HSBC chi nhánh Tp. HCM, lu n v n cao h c
chuyên ngƠnh TƠi chính ậ Ngơn hƠng, Tr
lu n v n nƠy tác gi s d ng nhi u ph
ng
i h c Kinh t Tp. HCM. Th c hi n
ng pháp nghiên c u đ nh tính, đ nh l
nghiên c u mô t , phơn tích,... K t qu đ t đ
ng,
c, nghiên c u đư có nh ng đóng góp
tích c c đ i v i Ngơn hƠng trong vi c tìm hi u khách hƠng vƠ nh n bi t v th c a
mình. Tuy nhiên, đ i t
ng nghiên c u lƠ khách hƠng doanh nghi p v i nh ng đ c
tính riêng v nhu c u d ch v , tiêu chí đánh giá ch t l
ng d ch v vƠ c m nh n v giá
c d ch v khác v i khách hƠng cá nhơn, nên k t qu nghiên c u không th
ng d ng
đ ng lo t cho t t c khách hƠng.
hàng
HoƠng Xuơn Bích Loan (2008), Nâng cao s hài lòng c a khách hàng t i ngân
u t và Phát tri n Vi t Nam chi nhánh Tp. HCM, lu n v n cao h c chuyên
15
ngƠnh TƠi chính ậ Ngơn hƠng , tr
c a lu n v n lƠ nêu đ
ng
i h c kinh t Tp. HCM. K t qu đ t đ
c
c nh ng m t tích c c vƠ h n ch trong ho t đ ng c a Ngơn
hƠng BIDV. T k t qu nghiên c u tác gi c ng đư có nh ng gi i pháp thi t th c, có
tính kh thi góp ph n phát tri n các s n ph m, d ch v ngơn hƠng BIDV chi nhánh Tp.
HCM. Tuy nhiên, lu n v n ch t p trung vƠo nhóm khách hƠng doanh nghi p nên
ch a th đánh giá t ng quát v toƠn b khách hƠng giao d ch t i BIDV chi nhánh Tp.
HCM; ngoƠi ra, lu n v n ch xem xét đ n th i gian s d ng vƠ s ngơn hƠng giao
d ch, ch a tìm hi u h t s hƠi lòng c a khách hƠng trong m i quan h v i ngƠnh ngh
kinh doanh, ti m l c tƠi chính vƠ y u t dơn t c,...
-
Nguy n Th Thanh Loan Ph
ng Kim Ph ng HoƠng (2011), Nâng cao s hài
lòng c a khách hàng t i ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Vi t Nam
chi nhánh t nh Bình D
tr
ng
ng, lu n v n th c s chuyên ngƠnh TƠi chính ậ Ngơn hƠng,
i h c Kinh t Tp. HCM. K t c u lu n v n g m 3 ch
pháp nghiên c u đ nh l
ng, s d ng ph
ng
ng. Nghiên c u đư có nh ng đóng góp tích c c cho
Agribank chi nhánh t nh Bình D
ng trong vi c tìm hi u các y u t tác đ ng đ n s
hƠi lòng c a khách hƠng cá nhơn v ch t l
ng d ch v ngơn hƠng, đ ng th i có
nh ng ki n ngh xác v i tình hình hi n t i c a Ngơn hƠng, giúp Ngơn hƠng có c s
đ nơng cao ch t l
ng d ch v vƠ nơng cao s hƠi lòng c a khách hƠng m t cách hi u
qu h n. Tuy nhiên, nghiên c u ch t p trung vƠo đ i t
cá nhơn, nên k t qu nghiên c u không th
ng khách hƠng lƠ khách hƠng
ng d ng đ ng lo t cho t t c các khách
hƠng.
2.5.2. Các mô hình đo l
ng các y u t tác đ ng đ n s hƠi lòng c a khách hƠng
Cho đ n nay, lƠm th nƠo đ đo l
ng ch t l
ng d ch v thì v n ch a có cơu
tr l i chính xác, vì d ch v lƠ m t s n ph m vô hình, khi khách hƠng mua m t s n
ph m d ch v khách hƠng không th s , n m vƠ nh n bi t nó b ng giác quan. Chính vì
s khó kh n vƠ ph c t p nƠy, so sánh t các đ c tr ng khác bi t sau đơy c a d ch v
vƠ s n ph m h u hình nh sau (Wolak vƠ Kalafatis et al, 1998 vƠ Seider et al, 2002)
16
Tính vô hình (Intangibility): S n ph m d ch v lƠ s th c thi, khách hƠng không th
th y, n m, s , g i… tr
c khi mua, đ c đi m nƠy c a d ch v gơy r t nhi u khó kh n
cho vi c qu n lý ho t đ ng s n xu t cung c p d ch v ;
Tính không th chia tách (Inseparability): S n ph m d ch v g n li n v i ho t đ ng
s n xu t vƠ phơn ph i chúng, quá trình cung ng d ch v c ng lƠ tiêu th d ch v , do
v y, không th d u đ
c các l i sai c a d ch v ;
Tính không đ ng nh t (Heterogenety): D ch v ch u s chi ph i c a nhi u y u t
khó ki m soát. Tr
c h t, do ho t đ ng cung ng, các nhơn viên cung c p d ch v
không th t o ra đ
c d ch v nh nhau trong kho ng th i gian hoƠn toƠn khác nhau,
ngh a lƠ g n nh không th cung ng d ch v hoƠn toƠn gi ng nhau;
Tính d h ng (Perishability): D ch v không th t n kho, không th v n chuy n t
khu v c nƠy đ n khu v c khác, không th ki m tra ch t l
ng
ng tr
c khi cung ng,
i cung c p ch còn cách lƠm đúng t đ u vƠ lƠm đúng m i lúc.
S n xu t m t s n ph m d ch v không nh t thi t ph i s d ng nh ng hƠng hóa
h u hình, ngoƠi ra, đ c tính đáng k nh t lƠ nó th
đánh giá d ch v t i th i đi m tr
ng gơy khó kh n cho khách hƠng
c khi tiêu dùng, trong khi tiêu dùng vƠ sau khi tiêu
dùng. VƠ do tính ch t vô hình c a d ch v , nên nhƠ cung c p c ng đ ng tr
kh n đ hi u th nƠo v c m nh n c a khách hƠng vƠ đánh giá ch t l
Trong quá trình s d ng d ch v , ch t l
c khó
ng d ch v đó.
ng d ch v th hi n qua quá trình t
ng tác
gi a khách hƠng vƠ nhơn viên c a doanh nghi p cung c p d ch v đó (Svensson,
2002; d n theo Nguy n ình Th , 2007).
Nh ng khái ni m v ch t l
hƠng, đ
ng d ch v lƠ k t qu c a s so sánh c a khách
c t o ra gi a s mong đ i c a h v s c m nh n c a h khi s d ng d ch
v đó (Lewis vƠ Booms, 1983; Parasuraman vƠ c ng s 1985, 1988, 1991).
-
Mô hình ch t l
ng d ch v c m nh n ậ PSQM c a Gronroos (1984:2000)
nghiên c u c m nh n c a khách hƠng v ch t l
gi i thi u mô hình ch t l
ng Gronroos (1984) đư
ng d ch v c m nh n (Perceived Service Quality Model ậ
17
PSQM), theo đó ch t l
ng c m nh n c a khách hƠng không ch tùy thu c vƠo nh ng
gì khách hƠng c m nh n mƠ còn tùy thu c vƠo nh ng gì khách hƠng k v ng (phát
sinh t nh ng nh h
ng c a thông tin trên th tr
ng, hình nh công ty, nhu c u
khách hƠng, giao ti p truy n mi ng, ki n th c c a khách hƠng…) Gronroos c ng nh n
m nh hình nh c a công ty đ i v i k t qu c m nh n ch t l
ti ng c a d ch v có nh h
ng d ch v b i l danh
ng r t l n khi cung c p d ch v cho khách hƠng. Hình
nh có t m quan tr ng đ i v i t t c các công ty cung ng d ch v , b i vì khách hƠng
có th th y đ
c hình nh vƠ ngu n l c c a công ty trong quá trình giao d ch mua
bán. Do đó, có th kh ng đ nh r ng ch t l
ng d ch v đ ng th i b tác đ ng m nh m
b i hình nh doanh nghi p (Corporate image). Nh v y, Gronroos đ a ra 3 nhơn t
nh h
Ch t l
ch t l
ng đ n ch t l
ng d ch v g m:
ng k thu t (Technical Service Quality) mô t d ch v cung c p lƠ gì vƠ
ng mƠ khách hƠng nh n đ
c t d ch v . Có 5 tiêu chí đ đánh giá nhơn t
nƠy:
S n ph m d ch v
K n ng chuyên môn
Trình đ tác nghi p
Ti n ích cho khách hƠng
Trang thi t b
Các thang đo ch t l
ng k thu t
Danh m c s n ph m d ch v mang đ n cho khách hƠng;
Nhơn viên có trình đ chuyên môn gi i;
Nhơn viên có kh n ng th c hi n d ch v chính xác vƠ nhanh chóng;
Nhơn viên gi i đáp hi u qu các th c m c c a khách hƠng;
Nhơn viên có th ra quy t đ nh nhanh chóng vƠ gi i quy t th a đáng các khi u
n i c a khách hƠng;
NhƠ cung c p r t quan tơm đ n nhu c u c a khách hƠng;
18
NhƠ cung c p luôn cung c p đ y đ vƠ nhanh chóng các ch d n c n thi t,
th
ng xuyên thông tin cho khách hƠng bi t v ti n trình c ng nh k t qu
th c hi n d ch v ;
NhƠ cung c p luôn luôn b o m t thông tin c a khách hƠng;
Trang thi t b , h th ng máy móc hi n đ i vƠ đ
c b trí thu n ti n cho khách
hƠng;
NhƠ cung c p luôn có h th ng d phòng đ đ m b o cho các ho t đ ng d ch
v không b gián đo n;
Các ch ng t giao d ch vƠ tƠi li u liên quan rõ rƠng, không có sai sót;
H th ng truy c p thông tin d s d ng;
Thông tin liên l c thông su t vƠ d dƠng, h th ng l u tr t t…
Ch t l
ng ch c n ng (Functional Service Quality): Th hi n quá trình th c hi n
d ch v c a doanh nghi p, ph n ánh vi c d ch v đ
t
ng quan gi a hai khía c nh ch t l
trò quan tr ng h n đ
ng nói trên thì ch t l
ng ch c n ng đóng vai
c th hi n thông qua 7 tiêu chí:
S thu n ti n trong giao d ch.
HƠnh vi ng x .
Thái đ ph c v .
Công tác t ch c doanh nghi p.
Ti p xúc khách hƠng.
Phong thái ph c v .
Tinh th n t t c vì khách hƠng.
Các thang đo ch t l
c cung c p nh th nƠo. Trong
ng ch c n ng:
a đi m giao d ch, th c hi n d ch v thu n ti n cho khách hƠng;
a đi m th c hi n d ch v luôn đ m b o s ch s , an toƠn vƠ đ
c thi t k h p
d n;
Cách b trí trang thi t b t i n i giao d ch, th c hi n d ch v đ p m t;
Các tƠi li u, sách nh gi i thi u v d ch v r t cu n hút;
Các ch ng t giao d ch đ
c thi t k khoa h c vƠ d hi u;
19
Th i gian ph c v h p lý vƠ thu n ti n;
Nhơn viên d ch v t o đ
Nhơn viên r t s n sƠng ph c v khách hƠng;
Nhơn viên giúp đ khách hƠng r t t n tình;
Nhơn viên r t chuyên nghi p vƠ ơn c n v i khách hƠng;
Nhơn viên d ch v
Nhơn viên d ch v tr l i đi n tho i nhanh chóng;
Nhơn viên d ch v th
NhƠ qu n lý vƠ nhơn viên d ch v luôn g n bó vƠ đoƠn k t v i nhau;
NhƠ cung c p d ch v luôn quan tơm đ n quy n l i nhơn viên vƠ có ch đ đưi
c s tín nhi m vƠ tin t
n m c l ch thi p vƠ n t
ng n i khách hƠng;
ng;
ng xuyên liên l c v i khách hƠng;
ng h p lý;
NhƠ cung c p s n sƠng l ng nghe ý ki n đóng góp c a khách hƠng;
NhƠ cung c p d ch v duy trì đ nh k các bu i g p g khách hƠng đ ghi nh n
s h p tác vƠ l ng nghe ý ki n c a khách hƠng;
NhƠ cung c p luôn xem quy n l i c a khách hƠng lƠ trên h t;
NhƠ cung c p có chính sách linh ho t theo yêu c u c a khách hƠng;
NhƠ cung c p luôn th c hi n đúng nh ng cam k t v i khách hƠng…
Hình nh công ty (Corporate Image) lƠ y u t quan tr ng, đ
trên ch t l
ng k thu t vƠ ch t l
c xơy d ng ch y u
ng ch c n ng c a d ch v , ngoƠi ra còn m t s y u
t khác nh truy n th ng, truy n mi ng, chính sách giá, PR. Hình nh doanh nghi p lƠ
c m nh n, n t
ng chung c a khách hƠng v doanh nghi p. Khách hƠng không
nh ng đánh giá doanh nghi p thông qua hình nh mƠ còn so sánh hình nh doanh
nghi p v i các đ i th c nh tranh khác. N u doanh nghi p t o đ
lòng khách hƠng thì h s d dƠng h n trong đánh giá ch t l
c hình nh t t trong
ng d ch v , ch ng h n
nh b qua nh ng thi u sót x y ra trong quá trình s d ng d ch v . Gronroos cho r ng
hình nh doanh nghi p lƠ tƠi s n vô giá c a doanh nghi p vƠ có tác đ ng tích c c đ n
đánh giá c a khách hƠng v ch t l
c ng giúp cho khách tin t
ng d ch v . H n th n a, hình nh doanh nghi p
ng vƠo doanh nghi p vƠ góp ph n lƠm cho m i quan h
gi a khách hƠng v i doanh nghi p t t đ p h n. Thông th
th
ng nh ng khách hƠng
ng xuyên s d ng d ch v c a doanh nghi p s có c m nh n đúng đ n h n v
20