Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần kết cấu thép và thiết bị nâng hạ hoàng anh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.51 MB, 109 trang )
B
TR
GIỄOăD Că ẨOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---
KHịAăLU N T T NGHI P
TÀI:
HOẨNăTHI N K TOỄNăT P H PăCHIăPHệăS N XU T
VẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăS N PH M T IăCỌNGăTYăC
PH N K T C UăTHÉPăVẨăTHI T B NỂNGăH
HOẨNGăANH
SINHăVIểNăTH C HI N
: NGUY N TH MAI CHI
MẩăSINHăVIểN
: A22087
CHUYểNăNGẨNH
: K TOỄN
HẨăN I ậ 2015
B
TR
GIỄOăD Că ẨOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---
KHịAăLU N T T NGHI P
TÀI:
HOẨNăTHI N K TOỄNăT P H PăCHIăPHệăS N XU T
VẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăS N PH M T IăCỌNG TY C
PH N K T C UăTHÉPăVẨăTHI T B NỂNGăH
HOẨNGăANH
Giáoăviênăh
ng d n
: Th.s. oƠn Th H ng Nhung
Sinhăviênăth c hi n
: Nguy n Th Mai Chi
Mƣ sinh viên
: A22087
Chuyên ngƠnh
: K toán
HẨăN I - 2015
Thang Long University Library
L I C Mă N
hoàn thành khoá lu n t t nghi p này, em xin t lòng bi t n sâu s c và chân
thành nh t t i giáo viên h ng d n Th.s oàn Th H ng Nhung đư t n tình h ng d n
em trong su t th i gian hoàn thành khoá lu n. Nh s ch b o nhi t tình và t n tâm c a
cô, em không nh ng có th hoàn thành khoá lu n mà còn có th hoàn thi n thêm v
hi u bi t c a mình trong công tác h ch toán k toán ngoài th c t .
Em xin chân thành c m n t i Ban Giám đ c và các anh ch trong phòng Tài
chính - K toán t i Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h Hoàng Anh đư
t o đi u ki n thu n l i, ch b o và h ng d n t n tình cho em đ em có th hoàn thành
bài khoá lu n t t nghi p c a mình m t cách t t nh t.
Em xin chân thành c m n !
Sinh viên
Nguy n Th Mai Chi
L IăCAMă OAN
Em xin cam đoan khoá lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n d i s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i
khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong khoá lu n là có ngu n g c và đ
trích d n rõ ràng.
c
Em xin ch u hoàn toàn trach nhi m v l i cam đoan này.
Hà N i, ngày 22 tháng 10 n m 2015
Sinh viên
Nguy n Th Mai Chi
Thang Long University Library
M CL C
L IM
CH
U
NGă1. C ăS
LụăLU N CHUNG V K TOỄNăCHIăPHệăS N XU T
VẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăS N PH MăTRONGăCỄCăDOANHăNGHI P S N
XU T
............................................................................................................... 1
1.1. Kháiă quátă chungă v chiă phíă s n xu tă vƠă giáă thƠnhă s n ph m trong doanh
nghi p s n xu t .............................................................................................................. 1
1.1.1. Chiăphíăs n xu t .................................................................................................. 1
1.1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t .................................................................................1
1.1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t ..................................................................................2
1.1.2. GiáăthƠnhăs n ph m ........................................................................................... 4
1.1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m...........................................................................4
1.1.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m............................................................................5
1.1.3. M i quan h gi aăchiăphíăs n xu tăvƠăgiáăthƠnhăs n ph m ............................ 6
1.1.4. Nhi m v c a k toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m ............. 7
1.2. K toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m trong doanh nghi p s n
xu t theo quy tăđ nh s 15/2006/Q -BTC .................................................................. 7
1.2.1.
iăt ng t p h păchiăphíăs n xu tăvƠăđ iăt ngătínhăgiáăthƠnhăs n ph m . 7
1.2.2. Ph ngăpháp t p h păchiăphíăs n xu t ............................................................. 8
1.2.3. K toánăchiăphíăs n xu t t iăđ năv h chătoánăhƠngăt năkhoătheoăph ngă
phápăkêăkhaiăth ngăxuyên ........................................................................................ 10
1.2.3.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p ........................................................10
1.2.3.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p .................................................................12
1.2.3.3. K toán chi phí s n xu t chung ........................................................................13
1.2.3.4. K toán t ng h p chi phí s n xu t ....................................................................15
1.2.4. K toánăchiăphíăs n xu t t iăđ năv h chătoánăhƠng t năkhoătheoăph
ngă
phápăki măkêăđ nh k .................................................................................................. 16
1.2.4.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p ........................................................17
1.2.4.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p .................................................................18
1.2.4.3. K toán chi phí s n xu t chung ........................................................................18
1.2.4.4. K toán t ng h p chi phí s n xu t ....................................................................18
1.2.5. Ki măkêăvƠăđánhăgiáăgiáătr s n ph m d dang cu i k ................................ 19
1.2.6. Ph ngăphápătínhăgiáăthƠnhăs n ph m .......................................................... 21
1.3. K toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph mătheoăcácăhìnhăth c ghi s 24
CH
NGă2. TH C TR NG K TOỄNăCHIăPHệăS N XU TăVẨăTệNHăGIỄă
THẨNHăS N PH M T IăCỌNG TY C PH N K T C UăTHÉPăVẨăTHI T
B NỂNGăH HOẨNHGăANH .................................................................................. 27
2.1. T ng quan v Côngă tyă C ph n K t c uă thépă vƠă Thi t b nơngă h HoƠngă
Anh ............................................................................................................................... 27
2.1.1. QuáătrìnhăhìnhăthƠnhăvƠăphátătri n c aăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠă
Thi t b nơngăh HoƠngăAnh ...................................................................................... 27
2.1.2.
căđi m ho tăđ ng s n xu t kinh doanh c aăCôngătyăC ph n K t c u
thépăvƠăThi t b nơngăh HoƠngăAnh ......................................................................... 27
2.1.2.1. Khái quát ngành ngh kinh doanh c a Công ty C ph n K t c u thép và Thi t
b nâng h Hoàng Anh ...................................................................................................27
2.1.2.2.
c đi m quy trình công ngh s n xu t kinh doanh c a Công ty C ph n K t
c u thép và Thi t b nâng h Hoàng Anh ......................................................................28
2.1.3.
căđi m t ch c b máyăqu nălýăc aăCông ty C ph n K t c uăthépăvƠă
Thi t b nơngăh HoƠngăAnh ...................................................................................... 29
2.1.4.
căđi m t ch c b máyăk toánăc aăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠă
Thi t b nơngăh HoƠngăAnh ...................................................................................... 30
2.1.5.
căđi m t ch căcôngătácăk toánăc aăcôngătyăC ph n K t c uăThépăvƠă
Thi t b nơngăh HoƠngăAnh ...................................................................................... 32
2.2. Th c tr ng k toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m t iăCôngătyă
C ph n K t c uăthépăvƠăThi t b nơngăh HoƠngăAnh ........................................... 33
2.2.1.
iăt ng t p h păchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m t iăCôngătyă
CôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠăThi t b nơngăh HoƠngăAnh ............................ 33
2.2.2. Phơnălo iăchiăphíăs n xu t t iăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠăThi t b
nơngăh HoƠngăAnh ..................................................................................................... 33
2.2.3. K toánăchiăphíăs n xu t t iăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠăThi t b nơngă
h HoƠngăAnh .............................................................................................................. 34
2.2.3.1. K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p ............................................35
2.2.3.2. K toán t p h p chi phí nhân công tr c ti p ....................................................44
2.2.3.3. K toán t p h p chi phí s n xu t chung ........................................................... 52
2.2.3.4. T ng h p chi phí s n xu t ................................................................................74
2.2.4.
ánhăgiáăs n ph m d dang cu i k ............................................................... 79
2.2.5. K toánătínhăgiáăthƠnh s n ph m t iăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠă
Thi t b nơngăh HoƠngăAnh ...................................................................................... 79
CH
NGă3. M T S GI IăPHỄPăNH MăHOẨNăTHI N K TOỄNăT P
H PăCHIăPHệăS N XU TăVẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăS N PH M T IăCỌNGăTYă
C PH N K T C UăTHÉPăVẨăTHI T B NỂNGăH HOẨNGăANH .............. 82
3.1. ánhăgiáăth c tr ng v k toánăt p h păchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhă
s n ph m t iăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠăThi t b nơngăh HoƠngăAnh ..... 82
3.1.1. Nh ngă uăđi măc ăb n ..................................................................................... 82
Thang Long University Library
3.1.2. Nh ng v năđ cònăt n t iăvƠănh căđi m c n kh c ph c ............................. 83
3.2. M t s ýă ki n nh mă hoƠnăthi n k toánă chiăphíăs n xu tă vƠă tínhăgiáă thƠnhă
s n ph m t iăCôngătyăC ph n K t c uăthépăvƠăThi t b nơngăh HoƠngăAnh ..... 84
3.2.1. Tríchătr c ti năl ngăngh phépăc aăcôngănhơnătr c ti p .......................... 84
3.2.2. ụăki n v bi u m u ch ng t ........................................................................... 86
3.2.3. M s TK 622 .................................................................................................... 88
3.2.4. ụăki n v vi căxácăđ nh s kh uăhaoăhƠngătháng ........................................... 90
3.2.5. ụăki n v h chătoánăph li u thu h i ............................................................... 94
3.2.6. ụăki n v ph n m m k toánăc aăCôngăty ...................................................... 95
K T LU N
TẨIăLI U THAM KH O
DANH M C B NG BI U,ăS ă
S đ 1.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p (ph
S đ 1.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p (ph
S đ 1.3. K toán chi phí s n xu t chung (ph
ng pháp KKTX) ................11
ng pháp KKTX) ........................13
ng pháp KKTX) ............................... 15
S đ 1.4. K toán t ng h p chi phí s n xu t (ph
ng pháp KKTX) ........................... 16
S đ 1.5. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p (ph
S đ 1.6. K toán t ng h p chi phí s n xu t (ph
ng pháp KK K) ................17
ng pháp KK K) .......................... 19
S đ 1.7. Quy trình t ch c s theo hình th c Nh t ký chung ....................................25
S đ 1.8. Quy trình ghi s k toán trên máy vi tính ....................................................25
S đ 2.1.
c đi m quy trình công ngh s n xu t .......................................................28
S đ 2.2. C c u t ch c c a Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h
Hoàng Anh .....................................................................................................................29
S đ 2.3. B máy k toán c a Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h
Hoàng Anh .....................................................................................................................31
S đ 2.4. Trình t ghi s k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ...........32
B ng 2.1. Phi u xu t kho nguyên v t li u .....................................................................37
B ng 2.2. S chi ti t nguyên v t li u – công c d ng c ..............................................39
B ng 2.3. S chi ti t tài kho n Chi phí nguyên v t li u tr c ti p..................................40
B ng 2.4. S nh t ký chung ........................................................................................... 41
B ng 2.5. S cái tài kho n Chi phí nguyên v t li u tr c ti p ........................................43
B ng 2.6. B ng ch m công c a công nhân tr c ti p s n xu t .......................................46
B ng 2.7. B ng thanh toán ti n l
B ng 2.8. B ng phân b ti n l
ng kh i công nhân tr c ti p ...................................47
ng và b o hi m xư h i ...............................................49
B ng 2.9. S chi ti t tài kho n chi phí nhân công tr c ti p...........................................50
B ng 2.10. S nh t ký chung .........................................................................................51
B ng 2.11. S cái tài kho n Chi phí nhân công tr c ti p ..............................................52
B ng 2.12. B ng thanh toán ti n l
ng b ph n qu n lý phân x
B ng 2.13. Phi u xu t kho nguyên v t li u phân x
ng .......................... 54
ng ...............................................56
B ng 2.14. Phi u xu t kho công c d ng c .................................................................57
B ng 2.15. B ng tính và phân b kh u hao ...................................................................60
B ng 2.16. Hóa đ n giá tr gia t ng chi phí v n phòng ph m .......................................61
B ng 2.17. Hoá đ n GTGT chi phí ti n m ng .............................................................. 62
B ng 2.18. B ng phân b chi phí s n xu t chung .........................................................64
Thang Long University Library
B ng 2.19. S chi ti t tài kho n chi phí nhân viên phân x
ng ....................................65
B ng 2.20. S chi ti t tài kho n chi phí v t li u ............................................................ 66
B ng 2.21. S chi ti t tài kho n chi phí d ng c s n xu t.............................................67
B ng 2.22. S chi ti t tài kho n chi phí kh u hao TSC ..............................................68
B ng 2.23. S chi ti t tài kho n chi phí d ch v mua ngoài ..........................................69
B ng 2.24. S nh t ký chung .........................................................................................70
B ng 2.25. S cái tài kho n chi phí s n xu t chung ......................................................73
B ng 2.26. S chi ti t tài kho n chi phí s n xu t kinh doanh d dang .........................75
B ng 2.27. S nh t ký chung .........................................................................................76
B ng 2.28. S cái tài kho n chi phí s n xu t kinh doanh d dang ................................ 78
B ng 2.29. Th tính giá thành s n ph m .......................................................................80
B ng 3.1. B ng phân b ti n l
ng và b o hi m xư h i ...............................................87
B ng 3.2. S nh t ký chung ........................................................................................... 89
B ng 3.3. S cái tài kho n CPNCTT .............................................................................90
B ng 3.4.B ng tính và phân b kh u hao tháng 03 n m 2014 ......................................92
B ng 3.5. S chi ti t tài kho n chi phí kh u hao TSC ................................................93
B ng 3.6. S chi ti t tài kho n chi phí s n xu t kinh doanh d dang ........................... 94
DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t
Tênăđ y đ
BHTN
B o hi m th t nghi p
BHXH
B o hi m xư h i
BHYT
B o hi m y t
CCDC
Công c d ng c
CNTT
Công nhân tr c ti p
CP
Chi phí
CPNCTT
Chi phí nhân công tr c ti p
CPNVLTT
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p
CPSX
Chi phí s n xu t
CPSXC
Chi phí s n xu t chung
GTGT
Giá tr gia t ng
K/c
K t chuy n
KH
Kh u hao
KK K
Ki m kê đ nh k
KKTX
Kê khai th
KPC
Kinh phí công đoàn
NVL
Nguyên v t li u
SPDD
S n ph m d dang
SXKD
S n xu t kinh doanh
TK
Tài kho n
TSC
Tài s n c đ nh
ng xuyên
Thang Long University Library
L IM
U
Công tác t ch c, qu n lý doanh nghi p là m t trong nh ng đi u vô cùng quan
tr ng đ i v i m i doanh nghi p, đ c bi t là trong n n kinh t th tr ng ngày nay. M t
b máy qu n lý t t, đ ng b t trên xu ng s giúp doanh nghi p có th s p x p, ki m
tra c ng nh có nh ng k ho ch chính xác đ góp ph n gi m chi phí, t ng n ng su t,t
đó có th làm gia t ng l i nhu n.
có th t ch c và qu n lý phù h p, đem l i hi u
qu cao thì b ph n k toán là m t ph n không th thi u và vô cùng quan tr ng trong
b t k b máy qu n lý nào. K toán cung c p các thông tin tài chính cho nhà qu n lý
có cái nhìn chính xác v tình hình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p, t đó đ a ra
các quy t đ nh trong t ng lai.
i v i các doanh nghi p thu c l nh v c s n xu t thì vi c có b máy k toán t t
l i càng quan tr ng, trong đó k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m đóng
vai trò đ c bi t h n c . Vi c t ch c công tác k toán chi phí s n xu t và tính giá thành
s n ph m m t cách khoa h c, h p lý, phù h p v i đi u ki n c th c a doanh nghi p
s giúp cho doanh nghi p ti t ki m chi phí, h giá thành s n ph m, đ ng th i nâng cao
đ c ch t l ng s n ph m c ng nh đáp ng đ c yêu c u ngày càng cao c a th
tr ng.
Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h Hoàng Anh là doanh nghi p
ho t đ ng s n xu t kinh doanh, s n ph m c a công ty luôn đáp ng đ c các yêu c u
c a khách hàng.
i v i công ty, vi c nâng cao ch t l
ng s n ph m, m u mư đ phù
h p v i yêu c u c th c a t ng khách hàng là vi c vô cùng quan tr ng.
đ tđ
c
m c tiêu này thì công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
Công ty c n ph i đ c hoàn thi n.
Qua th i gian th c t p t i Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h
Hoàng Anh, cùng v i s giúp đ nhi t tình c a cô giáo Th.s oàn Th H ng Nhung và
phòng Tài chính - K toán, em ch n đ tài “Hoàn thi n k toán t p h p chi phí s n
xu t và tính giá thành s n ph m t i Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h
Hoàng Anh” cho bài khóa lu n c a mình. K t c u khóa lu n g m 3 ph n chính:
Ch ngă1 :ăLýălu n chung v k toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n
ph mătrongăcácădoanhănghi p s n xu t.
Ch
ng 2: Th c tr ng k toánăchiăphíăs n xu t vƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m
t i Công ty C ph n K t c u thép vƠ Thi t b nơng h HoƠng Anh.
Ch ngă3:ăHoƠnăthi n k toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m
t i Công ty C ph n K t c u thép vƠ Thi t b nơng h HoƠng Anh.
M c đích nghiên c u:
H th ng hoá và làm rõ nh ng v n đ lý lu n c b n v t ch c công tác k toán
t p h p CPSX và giá thành s n ph m t i các doanh nghi p s n xu t.
Tìm hi u, đánh giá tình hình th c t v k toán t p h p CPSX và tính giá thành
s n ph m t i công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h Hoàng Anh. T đó đ
xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n k toán t p h p CPSX và tính giá thành s n ph m
t i Công ty.
Ph m vi nghiên c u: K toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i
Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h Hoàng Anh d i góc đ k toán tài
chính trong tháng 03/2015.
i t ng nghiên c u: K toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i
Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h Hoàng anh.
Trong quá trình nghiên c u, đ
c s ch d n t n tình c a cô giáo Th.s
oàn Th
H ng Nhung cùng v i s giúp đ c a các anh ch phòng Tài chính - K toán t i Công
ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h Hoàng Anh, em đư hoàn thành bài khoá
lu n này. Do th i gian th c t p có h n và v n ki n th c c a b n thân còn h n ch nên
bài vi t không tránh kh i nh ng thi u sót. Em mong nh n đ c s ch b o, góp ý c ng
nh đánh giá c a các th y cô đ bài vi t c a em đ c hoàn thi n h n.
Em xin chân thành c m n cô giáo Th.s oàn Th H ng Nhung, c m n các anh
ch phòng Tài chính - K toán t i Công ty C ph n K t c u thép và Thi t b nâng h
Hoàng Anh đư h t mình giúp đ em trong su t th i gian làm khoá lu n này.
Em xin chân thành c m n!
Thang Long University Library
CH
NGă1. C ăS LụăLU N CHUNG V K TOỄNăCHIăPHệăS N XU T
VẨăTệNHăGIỄăTHẨNHăS N PH MăTRONGăCỄCăDOANHă
NGHI P S N XU T
1.1. Kháiă quátă chungă v chiă phíă s n xu tă vƠă giáă thƠnhă s n ph m trong doanh
nghi p s n xu t
Trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh, chi phí chính là v n đ mà t t c các doanh
nghi p luôn quan tâm. Làm sao đ ho t đ ng có hi u qu v i m c chi phí t i thi u là
m c tiêu mà m i doanh nghi p đ u h ng đ n. i v i các doanh nghi p s n xu t, chi
phí s n xu t c ng là đi u mà h đ c bi t quan tâm, b i chi phí s n xu t chính là chi phí
chi m ph n l n trong c c u chi phí c a các doanh nghi p này. Chi phí s n xu t là m t
y u t quan tr ng c u thành nên giá thành c a s n ph m, t đó nhà qu n lý s ra quy t
đ nh đ duy trì ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Do đó, chi phí và giá thành
s n ph m có m i quan h ch t ch v i nhau, là hai y u t quan tr ng đ i v i các doanh
nghi p s n xu t.
1.1.1. Chi phí s n xu t
1.1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t
Chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao đ ng s ng, lao
đ ng v t hóa và các chi phí khác mà doanh nghi p đư chi ra đ ti n hành các ho t đ ng
s n xu t trong m t th i k nh t đ nh (tháng, quý, n m).
Th c ch t chi phí là s d ch chuy n v n – chuy n d ch giá tr c a các y u t s n
xu t vào các đ i t
ng tính giá thành (s n ph m, lao v , d ch v ).
i v i doanh nghi p s n xu t thì ho t đ ng s n xu t kinh doanh th c ch t là s
k t h p c a 3 y u t c b n là: T li u lao đ ng, đ i t ng lao đ ng và s c lao đ ng.
Các y u t v t li u lao đ ng, đ i t ng lao đ ng (bi u hi n c th là hao phí v lao
đ ng hóa) d i s tác đ ng có m c đích c a s c lao đ ng (bi u hi n là hao phí v lao
đ ng s ng) qua quá trình bi n đ i s t o nên các s n ph m, d ch v t
y u t hình thành nên các kho n chi phí.
có th bi t đ
ng ng v i các
c s chi phí mà doanh nghi p đư b ra đ s n xu t kinh doanh
trong th i k ho t đ ng là bao nhiêu nh m t ng h p, tính toán, ph c v cho yêu c u
qu n lý thì m i chi phí đ u ph i đ c bi u hi n b ng th c đo ti n t .
Chúng ta c n phân bi t gi a hai khái ni m chi phí và chi tiêu. Chi phí là toàn b
hao phí c n thi t đ t o ra kh i l ng s n ph m s n xu t ra trong m t k kinh doanh
nh t đ nh, còn chi tiêu l i là s gi m đ n thu n c a các lo i v t t , tài s n, v n c a
doanh nghi p, b t k đ c dùng cho m c đích gì. Chi phí và chi tiêu là hai khái ni m
1
hoàn toàn khác nhau nh ng l i có m i quan h m t thi t v i nhau. Chi tiêu là c s
phát sinh c a chi phí, không có chi tiêu thì không có chi phí.
1.1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t
Chi phí s n xu t trong doanh nghi p bao g m r t nhi u lo i v i nh ng n i dung,
tính ch t kinh t c ng nh m c đích công d ng khác nhau khi tham gia vào quá trình
ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Do đó, đ thu n l i cho công tác qu n lý và h ch toán
chi phí c n thi t ph i phân lo i chi phí s n xu t.
Phân lo i chi phí s n xu t là vi c s p x p chi phí s n xu t kinh doanh vào t ng
lo i, t ng nhóm khác nhau theo nh ng đ c tr ng nh t đ nh. Trên th c t có r t nhi u
cách phân lo i chi phí khác nhau và m i cách đ u đáp ng ít nhi u cho m c đích qu n
lý, h ch toán, ki m tra, ki m soát chi phí phát sinh
m t s cách phân lo i ch y u:
các góc đ khác nhau. Sau đây là
Phơnălo iăchiăphíăs n xu t kinh doanh theo y u t chiăphí
Theo cách phân lo i này, đ ph c v cho vi c t p h p qu n lý chi phí theo n i
dung kinh t ban đ u th ng nh t c a nó mà không xét đ n công d ng c th , đ a đi m
phát sinh c a chi phí, chi phí s n xu t đ c phân theo y u t và theo quy đ nh hi n
hành thì toàn b chi phí đ c chia thành 7 y u t sau:
- Y u t chi phí nguyên li u, v t li u: Bao g m toàn b giá tr nguyên v t li u
chính, v t li u ph , ph tùng thay th , công c , d ng c mà doanh nghi p đư s d ng
cho các ho t đ ng s n xu t và qu n lý s n xu t trong k (lo i tr s dùng không h t
nh p l i kho và ph li u thu h i).
- Y u t chi phí nhiên li u, đ ng l c: s d ng vào quá trình s n xu t kinh doanh
trong k (lo i tr s dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i).
- Y u t ti n l ng và các kho n ph c p l ng: G m t ng s ti n l
c p mang tính ch t l ng ph i tr cho toàn b công nhân viên ch c.
ng và ph
- Y u t BHXH, BHYT, BHTN, KPC : Ph n ánh ph n BHXH, BHYT, BHTN,
KPC trích theo t l quy đ nh trên t ng s ti n l ng và ph c p l ng ph i tr công
nhân viên ch c.
- Y u t kh u hao TSC : Bao g m toàn b s ti n trích kh u hao tài s n c đ nh
s d ng các phân x ng, t đ i s n xu t trong k .
- Y u t d ch v mua ngoài: Ph n nh toàn b s ti n mà doanh nghi p đư chi tr
v các lo i d ch v mua t bên ngoài ph c v cho ho t đ ng s n xu t
doanh nghi p.
- Y u t chi phí khác b ng ti n: Bao g m toàn b các chi phí khác dùng cho ho t
đ ng s n xu t trong k ngoài các y u t đư nêu trên.
2
Thang Long University Library
Vi c phân lo i theo y u t cho bi t k t c u, t tr ng c a t ng y u t chi phí đ
phân tích, đánh giá tình hình th c hi n chi phí s n xu t làm c s cho vi c xây d ng
k ho ch cung ng v t t , ti n v n, công lao đ ng, xây d ng k ho ch kh u hao,ầ
Phơnălo i theo kho n m căchiăphíătrongăgiáăthƠnhăs n ph m
C n c vào ý ngh a c a chi phí trong giá thành s n ph m và đ thu n l i cho vi c
tính giá thành toàn b , chi phí s n xu t đ c phân chia theo kho n m c. Cách phân
lo i này d a trên công d ng c a chi phí và m c phân b chi phí cho t ng đ i t ng.
Giá thành toàn b c a s n ph m g m 5 kho n m c chi phí sau:
- Chi phí nguyên li u, v t li u tr c ti p: Là toàn b chi phí nguyên v t li u đ
s d ng tr c ti p cho quá trình s n xu t ch t o s n ph m lao v , d ch v .
c
- Chi phí nhân công tr c ti p: Bao g m ti n l ng và các kho n ph i tr tr c ti p
cho công nhân s n xu t, các kho n trích theo ti n l ng c a công nhân s n xu t nh
BHXH, BHYT, KPC ầ
- Chi phí s n xu t chung: Là các kho n chi phí s n xu t liên quan đ n vi c ph c
v và qu n lý s n xu t t i phân x ng ho c t đ i s n xu t. Ví d nh chi phí nhân
viên phân x
ng, chi phí v t li u, công c d ng c , kh u hao tài s n c đ nhầ
- Chi phí bán hàng: G m toàn b chi phí phát sinh liên quan đ n ho t đ ng tiêu
th s n ph m, hàng hóa, lao v .
- Chi phí qu n lý ếoanh nghi p: Là các kho n chi phí liên quan đ n vi c ph c v
và qu n lý s n xu t kinh doanh có tính ch t chung c a toàn doanh nghi p.
Cách phân lo i này có ý ngh a r t l n trong vi c cung c p s li u đ tính giá thành
cho nh ng s n ph m hoàn thành, ph c v cho yêu c u qu n lý chi phí s n xu t theo
đ nh m c, đ ng th i là c n c đ phân tích tình hình th c hi n k ho ch giá thành và
đ nh m c s n xu t cho k sau.
Phơnălo i theo kh n ngăquyăn p c aăchiăphíăv iăcácăđ iăt
Theo cách này, chi phí s n xu t kinh doanh đ
ng k toánăchiăphí
c chia thành hai lo i:
- Chi phí tr c ti p: Là chi phí liên quan tr c ti p đ n t ng đ i t ng k toán t p
h p chi phí mà có th quy n p tr c ti p cho t ng đ i t ng ch u chi phí.
- Chi phí gián ti p: Là các chi phí có liên quan đ n nhi u đ i t ng k toán t p
h p chi phí khác nhau nên không th quy n p tr c ti p cho t ng đ i t ng t p h p chi
phí đ c mà ph i t p h p theo t ng n i phát sinh chi phí sau đó phân b cho t ng đ i
t
ng theo ph
ng pháp phân b gián ti p.
Phân lo i theo kh n ng quy n p c a chi phí v i các đ i t ng k toán chi phí có ý
ngh a v m t k thu t quy n p chi phí vào đ i t ng t p h p chi phí s n xu t. Qua
cách phân lo i này, các nhân viên k toán qu n tr có th t v n cho nhà qu n tr doanh
3
nghi p đ a ra và th c hi n m t c c u t ch c s n xu t, kinh doanh h p lý đ đa s
các kho n chi phí có th quy n p tr c ti p cho t ng đ i t
ng t p h p chi phí, giúp
vi c ki m soát chi phí thu n l i h n.
Phơnălo iăchiăphíăs n xu t theo m i quan h v i m căđ ho tăđ ng
thu n l i cho vi c l p k ho ch, đi u tra chi phí, đ ng th i làm c n c đ đ ra
các quy t đ nh kinh doanh, toàn b chi phí s n xu t kinh doanh đ c phân chia theo
m i quan h v i kh i l ng s n ph m s n xu t hoàn thành trong k . Theo cách này,
chi phí đ
c chia thành các lo i sau:
- Chi phí kh bi n (bi n phí): là nh ng chi phí có s thay đ i v l
quan t l thu n v i s thay đ i c a kh i l ng s n ph m s n xu t trong k .
ng t
ng
- Chi phí b t bi n (đ nh phí): là nh ng chi phí không thay đ i v t ng s cho dù
có s thay đ i trong m c đ ho t đ ng c a s n xu t ho c thay đ i kh i l ng s n
ph m s n xu t trong k .
- Chi phí h n h p: Là nh ng chi phí mà b n thân nó bao g m c y u t bi n phí
và y u t đ nh phí.
Cách phân lo i này có tác d ng đ i v i vi c qu n tr doanh nghi p. Trong vi c
phân tích đi u hòa v n và ph c v cho vi c ra các quy t đ nh qu n lý c n thi t đ h
giá thành s n ph m và t ng hi u qu kinh doanh.
Nh v y, m i cách phân lo i chi phí s n xu t có ý ngh a riêng, ph c v cho t ng
đ i t ng cung c p thông tin c th . Tùy theo m c đích s n xu t kinh doanh, nhà qu n
lý s ch n ra tiêu th c phân b chi phí phù h p nh t đ giúp cho công vi c tính giá
thành tr nên chính xác và d dàng h n.
1.1.2. Giá thành s n ph m
Trong s n xu t, chi phí s n xu t ch là m t m t th hi n s hao phí.
đánh giá
ch t l ng kinh doanh c a các doanh nghi p, chi phí s n xu t ph i đ c xem xét trong
m i quan h v i m t th hai c ng là m t c b n c a quá trình s n xu t kinh doanh, đó
là k t qu s n xu t kinh doanh thu đ c. Quan h so sánh đó hình thành nên khái ni m
giá thành s n ph m.
1.1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m
Giá thành s n ph m là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n hao phí v lao
đ ng s ng và lao đ ng v t hóa có liên quan đ n kh i l ng công vi c s n ph m, lao v
đư hoàn thành.
Chi phí s n xu t và giá thành s n ph m có m i liên h m t thi t v i nhau, chi phí
s n xu t là c n c đ tính giá thành s n ph m. S ti t ki m hay lưng phí chi phí s n
4
Thang Long University Library
xu t s
nh h
ng tr c ti p đ n giá thành, đòi h i qu n lý giá thành s n ph m g n li n
v i qu n lý chi phí s n xu t.
Giá thành s n xu t là ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh ch t l ng ho t đ ng s n
xu t, ph n ánh k t qu s d ng các ngu n l c trong quá trình s n xu t c ng nh các
gi i pháp kinh t k thu t mà doanh nghi p đư th c hi n nh m đ t đ c m c đích s n
xu t v i kh i l ng s n ph m nhi u nh t, chi phí s n xu t ti t ki m và h đ
thành s n ph m.
c giá
1.1.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m
đáp ng yêu c u qu n lý, h ch toán và k ho ch giá thành c ng nh yêu c u
xây d ng giá c hàng hóa, giá thành đ c xét d i nhi u góc đ , ph m vi tính toán
khác nhau. Vì th , có r t nhi u cách phân lo i giá thành đ có th phù h p v i t ng
doanh nghi p.
Phơnălo iăgiáăthƠnhătheoăth iăđi mătínhăvƠăngu n s li uăđ tínhăgiáăthƠnh
G m có 3 lo i:
- Giá thành k ho ch: Vi c tính toán xác đ nh giá thành k ho ch đ
c tí n hành
tr c khi b c vào ti n hành s n xu t kinh doanh. Giá thành k ho ch đ c tính trên
c s chi phí s n xu t k ho ch và s n l ng k ho ch, đ ng th i đ c xem là m c
tiêu ph n đ u c a doanh nghi p, là c n c đ so sánh, phân tích, đánh giá tình hình
th c hi n k ho ch giá thành và h giá thành.
- Giá thành đ nh m c: Gi ng nh giá thành k ho ch, giá thành đ nh m c đ
c
xác đ nh tr c khi ti n hành s n xu t kinh doanh, đ c tính trên c s các đ nh m c
chi phí hi n hành t i t ng th i đi m nh t đ nh trong k k ho ch nên giá thành đ nh
m c luôn thay đ i phù h p v i s thay đ i c a các đ nh m c chi phí đ t đ c trong
quá trình th c hi n s n xu t s n ph m.
- Giá thành th c t : Khác v i hai lo i giá thành trên, giá thành th c t c a s n
ph m ch có th tính toán đ c sau khi đư k t thúc quá trình s n xu t s n ph m và d a
trên c s các chi phí s n xu t th c t phát sinh trong quá trình s n xu t s n ph m t p
h p đ c trong k .
Phơnălo iăgiáăthƠnhătheoăph măviăphátăsinhăchiăphí
Theo cách này, giá thành s n ph m g m:
- Giá thành s n xu t (giá thành công x
ng): Là ch tiêu ph n ánh t t c nh ng
chi phí phát sinh liên quan đ n vi c s n xu t, ch t o s n ph m trong ph m vi phân
x ng, b ph n s n xu t, bao g m ba kho n m c: Chi phí nguyên v t li u tr c ti p,
Chi phí nhân công tr c ti p, Chi phí s n xu t chung.
5
- Giá thành tiêu th (giá thành toàn b ): Là ch tiêu ph n ánh toàn b các kho n
chi phí phát sinh liên quan đ n vi c s n xu t, tiêu th s n ph m và đ
c tính theo công
th c:
Giá thành
toàn b
=
s n ph m
Giá thành
s n xu t
s n ph m
Chi phí
bán
+
+
hàng
Chi phí qu n
lý doanh
nghi p
1.1.3. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
Giá thành s n ph m và chi phí s n xu t là hai ch tiêu có m i liên quan ch t ch
v i nhau trong quá trình s n xu t t o ra s n ph m. Chi phí bi u hi n hao phí c a s n
xu t, còn giá thành bi u hi n k t qu c a quá trình này.
V b n ch t, chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là hai khái ni m gi ng nhau
nh ng l i có s khác nhau các ph ng di n:
- Chi phí s n xu t luôn g n li n v i th i k đư phát sinh chi phí, còn giá thành s n
ph m g n v i kh i l
ng s n ph m, công vi c, lao v đư hoàn thành
- Chi phí s n xu t trong k bao g m c chi phí s n xu t ra nh ng s n ph m hoàn
thành, s n ph m h ng và s n ph m d dang cu i k . Còn giá thành s n ph m không
liên quan đ n s n ph m h ng và s n ph m d dang cu i k nh ng l i có liên quan đ n
chi phí c a s n ph m d dang k tr c chuy n sang.
Chi phí s n xu t là c n c đ có th tính đ c giá thành s n ph m hoàn thành.
Qu n lý giá thành s n ph m hay chính là qu n lý chi phí phát sinh trong quá trình kinh
doanh c a doanh nghi p. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
đ c th hi n qua s đ sau:
S đ 1.1. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m
CPSX d dang đ u k
CPSX phát sinh trong k
T ng giá thành s n ph m hoàn thành
CPSX d dang cu i k
Qua s đ ta có th ph n ánh m i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n
ph m qua công th c sau:
T ng giá thành
s n ph m
hoàn thành
CPSX
=
CPSX
+
d dang
đ uk
phát sinh
trong k
CPSX
-
d dang
cu i k
Trong tr ng h p đ c bi t, d dang đ u k và d dang cu i k đ u không có, ho c
b ng nhau thì t ng giá thành s n ph m b ng chi phí s n xu t phát sinh trong k .
6
Thang Long University Library
T vi c n m đ
c m i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m, nhà
qu n lý s có nh ng quy t đ nh chính xác h n trong công vi c nh m đem l i hi u qu
kinh t , t ng kh n ng c nh tranh gi a các doanh nghi p.
1.1.4. Nhi m v c a k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m
đáp ng đ
c yêu c u v qu n lý và s d ng có hi u qu các ngu n l c kinh t ,
k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ph i th c hi n các nhi m v sau:
- Xác đ nh đ i t
ng k toán t p h p chi phí s n xu t và ph
ng pháp tính giá
thành s n ph m phù h p v i đ c thù và yêu c u qu n lý c a doanh nghi p.
- Ch n l a tiêu th c phân b chi phí, ph ng pháp xác đ nh chi phí s n ph m d
dang cu i k , và ph ng pháp tính giá thành thích h p.
- Tính toán, ph n ánh chính xác, đ y đ , k p th i tình hình phát sinh chi phí s n
xu t các b ph n s n xu t c ng nh v i toàn doanh nghi p g n li n v i các lo i chi
phí s n xu t khác nhau c a t ng lo i s n ph m đ c s n xu t.
- T ch c ki m kê, đánh giá kh i l ng s n ph m d dang m t cách khoa h c,
h p lý, xác đ nh giá thành và h ch toán giá thành s n ph m hoàn thành trong k m t
cách đ y đ và chính xác.
- nh k l p các báo cáo v CPSX và giá thành cho các c p qu n lý doanh
nghi p, ti n hành phân tích tình hình th c hi n các đ nh m c và d toán chi phí, phân
tích tình hình th c hi n giá thành và k ho ch h giá thành s n ph m.
1.2. K toánăchiăphíăs n xu tăvƠătínhăgiáăthƠnhăs n ph m trong doanh nghi p s n
xu t theo quy tăđ nh s 15/2006/Q -BTC
1.2.1.
it
ng t p h p chi phí s n xu t và đ i t
ng tính giá thành s n ph m
Trong ho t đ ng s n xu t kinh doanh, chi phí s n xu t c a doanh nghi p có th
phát sinh nhi u đ a đi m khác nhau, liên quan đ n vi c s n xu t ch t o các lo i s n
ph m. Vì v y, các nhà qu n lý doanh nghi p c n bi t đ c chi phí phát sinh đâu,
dùng s n xu t s n ph m nàoầ đ có th qu n lý t t m i ho t đ ng. Do đó chi phí s n
xu t phát sinh trong k ph i đ c k toán t p h p theo ph m vi, gi i h n nh t đ nh.
Gi i h n, ph m vi đ t p h p chi phí chính là đ i t ng t p h p chi phí s n xu t.
Vi c xác đ nh đ i t ng t p h p chi phí s n xu t là công vi c đ u tiên và quan
tr ng đ i v i k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m.
i t ng t p h p
chi phí s n xu t th c ch t là xác đ nh n i phát sinh chi phí (t i phân x ng, b ph n
s n xu t, giai đo n công ngh ) hay đ i t ng ch u chi phí (s n ph m, đ n hàng). Tùy
thu c vào đ c đi m, tình hình c th mà đ i t ng t p h p chi phí s n xu t trong
doanh nghi p có th là t ng lo i s n ph m, nhóm s n ph m, t ng đ n đ t hàngầ Vi c
7
ch n l a đ i t
ng chi phí ph i phù h p v i doanh nghi p, t o đi u ki n cho vi c t p
h p chi phí m t cách chính xác, nhanh g n, thu n l i cho vi c tính giá thành s n ph m.
Chi phí s n xu t sau khi đ c t p h p là c s đ tính giá thành s n ph m.
i
t ng tính giá thành là s n ph m, d ch v , đòi h i k toán ph i tính đ c t ng giá
thành và giá thành đ n v s n ph m.
C ng nh khi xác đ nh đ i t ng t p h p chi phí s n xu t, tùy thu c vào đ c đi m,
t ch c s n xu t, quy trình công ngh s n xu t c a doanh nghi p mà đ i t ng tính giá
thành có th là t ng lo i s n ph m hoàn ch nh, t ng chi ti t.
phân bi t đ c đ i t ng t p h p chi phí s n xu t và đ i t
ngay c khi chúng đ ng nh t là m t, c n d a trên các c s sau:
-
ng tính giá thành
c đi m quy trình công ngh s n xu t:
S n xu t gi n đ n:
i t ng h ch toán chi phí s n xu t là s n ph m hay
toàn b quá trình s n xu t (n u s n xu t m t th s n ph m) ho c nhóm s n ph m (n u
s n xu t nhi u th s n ph m cùng ti n hành trong m t quá trình lao đ ng).
i t ng
tính giá thành là s n ph m cu i cùng.
S n xu t ph c t p: i t ng t p h p chi phí s n xu t là b ph n, chi ti t s n
ph m, các giai đo n ch bi n, phân x ng s n xu t, b ph n s n ph mầ
i t ng
tính giá thành là s n ph m các b c ch t o cu i cùng hay bán thành ph m t ng
b
c ch t o.
- Lo i hình s n xu t
S n xu t đ n chi c và s n xu t lo i hàng nh :
s n xu t là các đ n đ t hàng riêng bi t.
đ n đ t hàng.
it
it
ng h ch toán chi phí
ng tính giá thành là s n ph m c a t ng
S n xu t hàng lo t v i kh i l ng l n:
i t ng h ch toán chi phí s n xu t
là s n ph m, nhóm s n ph m, giai đo n công ngh , tùy thu c vào quy trình công ngh
gi n đ n hay ph c t p.
it
ng tính giá thành là thành ph m hay bán thành ph m.
- Yêu c u và trình đ qu n lý, t ch c s n xu t kinh doanh:
Trình đ cao: có th chi ti t đ i t
thành các góc đ khác nhau.
Trình đ th p: đ i t
1.2.2. Ph
ng h ch toán chi phí s n xu t và tính giá
ng có th b h n ch và thu h p l i.
ng pháp t p h p chi phí s n xu t
Ph ng pháp t p h p chi phí s n xu t là cách th c mà k toán s d ng đ t p h p,
phân lo i các kho n chi phí s n xu t phát sinh trong m t k theo các đ i t ng t p h p
chi phí đư xác đ nh. N i dung c b n c a các ph ng pháp t p h p chi phí s n xu t là
8
Thang Long University Library
c n c vào các đ i t
ng t p h p chi phí s n xu t đư xác đ nh đ m các s k toán
nh m ghi chép, ph n ánh các chi phí phát sinh theo đúng các đ i t
phân b chi phí phát sinh cho các đ i t
ng ho c tính toán,
ng đó.
Tùy thu c vào kh n ng quy n p c a chi phí vào các đ i t ng t p h p chi phí, k
toán s áp d ng các ph ng pháp t p h p chi phí s n xu t m t cách thích h p. Thông
th
ng t i các doanh nghi p có hai ph
a. Ph
ng pháp t p h p chi phí sau:
ng pháp t p h p chi phí tr c ti p
Ph ng pháp t p h p chi phí tr c ti p đ c áp d ng đ t p h p nh ng chi phí có
liên quan tr c ti p đ n các đ i t ng chi phí đư xác đ nh, t c là các chi phí phát sinh
liên quan đ n đ i t ng nào đ c t p h p và quy n p tr c ti p cho đ i t ng đó.
Ph ng pháp này yêu c u k toán ph i t ch c công tác h ch toán m t cách c th ,
t m t khâu l p ch ng t ban đ u, t ch c h th ng tài kho n, h th ng s k toán
theo đúng đ i t ng t p h p chi phí đư xác đ nh.
Ph ng pháp t p h p chi phí tr c ti p th ng đ c s d ng đ t p h p chi phí
nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p liên quan đ n s n xu t s n ph m,
đ m b o đ chính xác cao.
b. Ph
Ph
ng pháp t p h p chi phí gián ti p
ng pháp này đ
c s d ng đ t p h p các chi phí gián ti p, đó là các chi phí
phát sinh liên quan đ n nhi u đ i t ng t p h p chi phí mà k toán không th t p h p
tr c ti p các chi phí này cho t ng đ i t ng, ví d nh chi phí kh u hao TSC , chi phí
d ch v mua ngoài... Các chi phí này khi phát sinh đ c ghi chép trên ch ng t ban
đ u và t p h p vào tài kho n chung sau đó phân b cho t ng đ i t ng ch u chi phí
theo tiêu chu n phân b thích h p. Vi c phân b các chi phí này đ c th c hi n theo
trình t nh sau:
-B
c 1: Xác đ nh h s phân b :
H
=
Ti
T
Trong đó:
H: H s phân b chi phí
Ti:
il
ng c a tiêu chu n dùng đ phân b chi phí đ i t
T: T ng tiêu chu n phân b c a các đ i t
-B
Trong đó:
ng c n phân b chi phí
c 2: Xác đ nh m c chi phí c n phân b cho t ng đ i t
Ci = H x C
Ci: Ph n chi phí phân b cho đ i t
9
ng i
ng i
ng:
C: T ng chi phí c n phân b
1.2.3. K toán chi phí s n xu t t i đ n v h ch toán hàng t n kho thỀo ph
pháp kê khai th ng xuyên
ng
Ph ng pháp kê khai th ng xuyên là ph ng pháp theo dõi và ph n ánh tình
hình hi n có, bi n đ ng t ng gi m hàng t n kho nói chung và v t li u, công c , d ng
c nói riêng m t cách th ng xuyên, lên trên các tài kho n ph n ánh t ng lo i. Ph ng
pháp này có đ chính xác cao và cung c p thông tin v hàng t n kho m t cách k p th i,
c p nh t. ây là ph ng pháp h ch toán hàng t n kho đ
trong các doanh nghi p hi n nay.
c áp d ng ph bi n nh t
1.2.3.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p
a. Khái ni m
Chi phí nguyên v t li u tr c ti p là nh ng chi phí v nguyên li u, v t li u chính,
v t li u ph , nhiên li uầ đ c xu t dùng tr c ti p cho vi c ch t o s n ph m hay th c
hi n các d ch v . Chi phí này th ng chi m m t t tr ng l n trong giá thành s n ph m,
do v y chi phí nguyên v t li u tr c ti p th ng đ c xây d ng các đ nh m c và qu n
lý theo các đ nh m c đư xây d ng.
Sau khi xác đ nh đ i t ng k toán t p h p chi phí s n xu t, k toán ti n hành xác
đ nh chi phí nguyên v t li u tr c ti p trong k cho t ng đ i t ng t p h p chi phí, t ng
h p theo t ng tài kho n s d ng, l p b ng phân b chi phí nguyên v t li u làm c n c
h ch toán t ng h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p.
i v i nh ng v t li u xu t dùng có liên quan tr c ti p đ n t ng đ i t ng t p
h p chi phí riêng bi t (phân x ng, b ph n s n xu t, s n ph m, lo i s n ph m, lao
v ầ) thì h ch toán tr c ti p cho đ i t ng đó. Trong tr ng h p nguyên v t li u xu t
dùng có liên quan t i nhi u đ i t ng t p h p chi phí thì phân b theo tiêu th c phù
h p: đ nh m c tiêu hao, h s , tr ng l ng, s l ng s n ph mầ
b. Tài kho n s d ng
có th qu n lý và theo dõi các kho n chi phí nguyên v t li u tr c ti p, k toán
s d ng tài kho n 621 – Chi phí nguyên v t li u tr c ti p đ h ch toán và đ c m chi
ti t theo t ng đ i t ng t p h p chi phí s n xu t (phân x
ph m, nhóm s n ph mầ)
ng, b ph n s n xu t, s n
10
Thang Long University Library
K t c u TK 621 – Chi phí nguyên v t li u tr c ti p:
TK 621 – Chi phí s n nguyên v t li u tr c ti p
N
Có
T p h p chi phí nguyên, nhiên v t li u - Tr giá NVL xu t dùng không h t.
xu t dùng tr c ti p cho ch t o s n ph m - K t chuy n chi phí NVL tr c ti p vào
hay th c hi n các lao v , d ch v .
TK 154 – Chi phí s n xu t kinh doanh d
dang.
- K t chuy n chi phí NVL tr c ti p trên
m c bình th ng vào TK 632 – Giá v n
hàng bán
S ăđ 1.1. K toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p (ph
TK 152
ng pháp KKTX)
TK 621
Xu t kho NVL tr c ti p đ a vào
TK 152
Nh p kho nguyên v t li u
xu t dùng không h t
s n xu t
TK 111,112,331ầ
TK 154
Mua NVL chuy n th ng vào
K t chuy n chi phí NVL tr c ti p
s n xu t
trong k
TK 133
Thu GTGT đ u vào
TK 632
K t chuy n chi phí NVL tr c ti p
v
TK 411
Nh n v n góp b ng NVL
tr c ti p đ a vào s n xu t
TK 154
em đi gia công ch bi n sau đó
chuy n th ng vào s n xu t
TK 336, 338
NVL đi vay, m
n chuy n th ng
vào s n xu t
11
t m c bình th
ng
1.2.3.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p
a. Khái ni m
Chi phí nhân công tr c ti p là kho n thù lao ph i tr cho các công nhân tr c ti p
s n xu t s n ph m, tr c ti p th c hi n các lao v , d ch v nh ti n l ng chính, l ng
ph và các kho n ph c p khác có tính ch t l ng (ph c p khu v c, đ c h i, ph c p
làm đêm, ph c p làm thêm gi , ti n n caầ). Ngoài ra, chi phí nhân công tr c ti p
còn bao g m các kho n đóng góp cho các qu nh BHXH, BHYT, KPC , BHTN do
ch s d ng lao đ ng ch u và đ c tính vào chi phí SXKD theo m t t l nh t đ nh v i
s ti n l ng c a công nhân tr c ti p s n xu t, ho c các kho n trích tr c l ng theo
k ho ch c a công nhân tr c ti p s n xu t đ i v i các doanh nghi p s n xu t mang
tính ch t th i v .
Chi phí nhân công tr c ti p th ng đ c tính tr c ti p vào t ng đ i t ng ch u chi
phí có liên quan. Tr ng h p chi phí nhân công tr c ti p s n xu t nh ng có liên quan
đ n nhi u đ i t ng mà không h ch toán tr c ti p đ c ti n l ng, các kho n ph c p
ho c ti n l ng chính tr theo th i gian mà ng i lao đ ng th c hi n nhi u công tác
khác nhau trong ngàyầ thì có th t p trung sau đó ch n tiêu chu n phân b thích h p
đ tính toán, phân b cho đ i t ng ch u chi phí liên quan. Tiêu chu n đ phân b chi
phí nhân công tr c ti p có th là đ nh m c chi phí, gi công đ nh m c, gi công k
ho ch, gi công th c t .
b. Tài kho n s d ng
Chi phí nhân công tr c ti p đ c k toán theo dõi trên tài kho n 622 – Chi phí
nhân công tr c ti p. Tài kho n này c ng đ c m và theo dõi chi ti t cho t ng đ i
t ng c th nh phân x ng s n xu t, s n ph m, nhóm s n ph mầ và không có s
d cu i k .
K t c u TK 622 – Chi phí nhân công tr c ti p:
TK 622 – Chi phí nhân công tr c ti p
T p h p chi phí nhân công tr c ti p s n - K t chuy n chi phí nhân công tr c ti p
xu t s n ph m hay th c hi n các lao v , vào TK 154 – Chi phí s n xu t kinh doanh
d ch v .
d dang.
- K t chuy n chi phí nhân công tr c ti p
v t m c vào TK 632 – Giá v n hàng bán
12
Thang Long University Library
S ăđ 1.2. K toán chiăphíănhơnăcôngătr c ti pă(ph
TK 334
ngăphápăKKTX)
TK 622
Ti n l
ng và ph i tr cho
TK 154
K t chuy n chi phí nhân công
công nhân s n xu t
tr c ti p s n xu t
TK 338
TK 632
Các kho n trích theo l
ng
K t chuy n chi phí nhân công
v
t m c bình th
ng
TK 335
Trích tr
c ti n l
ng ngh
phép cho công nhân
1.2.3.3. K toán chi phí s n xu t chung
a. Khái ni m
Chi phí s n xu t chung là nh ng chi phí c n thi t còn l i đ s n xu t s n ph m sau
chi phí nguyên v t li u tr c ti p và chi phí nhân công tr c ti p. ây là nh ng chi phí
phát sinh trong ph m vi phân x ng, b ph n s n xu t c a doanh nghi p. Các chi phí
s n xu t chung th
ng đ
c theo dõi chi ti t theo t ng phân x
Do chi phí s n xu t chung th
ng, b ph n s n xu t.
ng liên quan đ n nhi u lo i s n ph m, d ch v
trong phân x ng nên vi c phân b chi phí cho t ng đ i t ng theo tiêu th c phù h p
(s n ph m đ nh m c, l ng công nhân th c t nh n đ c, s gi làm vi c c a công
nhânầ) là c n thi t.
Chi phí s n xu t chung có th chia làm 2 lo i:
- Chi phí s n xu t chung c đ nh (
nh phí s n xu t chung): Là chi phí s n xu t
gián ti p th ng không thay đ i theo s l ng s n ph m s n xu t ra nh chi phí kh u
hao TSC , chi phí b o d ng thi t b , chi phí hành chính trong các phân x ngầ
- Chi phí s n xu t chung bi n đ i (Bi n phí s n xu t chung): Là chi phí s n xu t
gián ti p thay đ i tr c ti p theo s l ng s n ph m s n xu t ra nh chi phí nguyên v t
li u gián ti p, chi phí nhân công gián ti pầ
i v i chi phí s n xu t chung, k toán s phân b h t cho l
v hoàn thành theo công th c sau:
CPSXC phân
b cho t ng
đ it
ng
=
T ng tiêu th c phân b t ng đ i t
ng
T ng tiêu th c phân b c a t t c các đ i t
13
ng
ng s n ph m, d ch
x
T ng
CPSXC c n
phân b
