THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÁC QUYỀN YÊU CẦU KIÊN NGHỊ, KHÁNG NGHỊ KHI KIỂM SÁT GIẢI QUYẾT CÁC VỤ VIỆC DÂN SỰ TẠI VKSND CẤP HUYỆN

Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu th c hi n các quy n
yêu c u ki n ngh kháng ngh khi ki m sát gi i quy t các v
viêc dân s t i VKSND c p huy n
Nguy n Th Thanh Trúc
Ki m tra viên – Khoa Ki m sát dân s ,
hành chính, lao đ ng

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Yêu c u, ki n ngh , kháng ngh là nh ng quy n n ng pháp lý c b n c a
Vi n ki m sát nhân dân (VKSND) đ

c pháp lu t quy d nh đ th c hi n ch c

n ng “Th c hành quy n công t , ki m sát ho t đ ng t pháp”nh m “ b o v
pháp lu t, b o v quy n con ng

i, quy n công dân, b o v ch đ xã h i ch

ngh a, b o v l i ích c a Nhà n

c, quy n và l i ích h p pháp c a t ch c, cá

nhân, góp ph n b o đ m pháp lu t đ

c ch p hành nghiêm ch nh và th ng

nh t” theo i u 107 Hi n pháp n m 2013.

Các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh đã giúp VKSND các c p làm rõ
và yêu c u kh c ph c, x lý các vi ph m c a Th m phán trong quá trình t t ng
dân s , đ m b o cho các v , vi c đân s đ

c gi i quy t k p th i, đúng pháp

lu t, th c hi n t t ch c n ng ki m sát ho t đ ng t pháp trong t t ng dân s .
Tuy nhiên, th c t công tác ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s hi n nay
c ng cho th y, vi c th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh c a
VKSND nói chung và VKSND c p huy n nói riêng còn t n t i nhi u thi u sót
làm h n ch đ n hi u qu công tác ki m sát, c th nh m t s yêu c u, ki n
ngh c a VKSND không chính xác, m t s quy t đ nh kháng ngh phúc th m
không đ

c Tòa ch p nh n ho c ph i rút quy t đ nh kháng ngh …
đáp ng yêu c u nghiên c u, gi ng d y và h c t p các chuyên đ v

dân s t i Phân hi u đ i v i các l p B i d

ng và

ào t o nghi p v ki m sát,

giúp các h c viên n m v ng quy đ nh pháp lu t c ng nh cách th c th c hi n
-1-


các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh trong t t ng dân s đ v n d ng vào
th c ti n, góp ph n nâng cao ch t l

ng công tác ki m sát gi i quy t các v ,

vi c dân s , chúng tôi th c hi n đ tài “Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u
qu th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh khi ki m sát gi i
quy t các v , viêc dân s t i VKSND c p huy n".
2. M c đích nghiên c u
Vi c nghiên c u

tài nh m:

- Làm rõ quy đ nh pháp lu t v quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh và
th c tr ng th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh trong công tác
ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s t i VKSND c p huy n..
- Trao đ i m t s kinh nghi m th c hi n các quy n, đ xu t m t s gi i
pháp nh m nâng cao hi u qu vi c th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh ,
kháng ngh trong công tác ki m sát gi i quy t các v , viêc dân s t i VKSND
c p huy n.
3. Ph
Ph
v i ph

ng pháp nghiên c u, ph m vi nghiên c u

ng pháp nghiên c u: Ph

ng pháp lu n c a ch ngh a Mác Lê-nin,

ng pháp duy v t bi n ch ng và các ph

ng pháp so sánh, phân tích,

t ng h p và kh o sát th c t .
Ph m vi nghiên c u là vi c th c hi n quy n yêu c u, ki n ngh , kháng
ngh c a VKSND c p huy n t n m 2011 đ n 6 tháng đ u n m 2014.
4.

ng d ng c a đ tài
tài đ

d

cđ

c nghiên c u, ng d ng t i Phân hi u tr

ng ào t o, b i

ng nghi p v ki m sát Thành ph H Chí Minh, tr c ti p là Khoa Ki m sát

dân s , hành chính, lao đ ng.
5. B c c c a đ tài
Ngoài M đ u, K t lu n, b c c c a
Ch

tài g m 03 Ch

ng nh sau:

ng I. Quy đ nh c a pháp lu t v quy n yêu c u, ki n ngh , kháng

ngh c a VKSND trong t t ng dân s .
-2-


Ch

ng II. Th c tr ng th c hi n quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh khi

ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s t i VKSND c p huy n.
Ch

ng III. M t s kinh nghi m, ki n ngh , đ xu t đ nâng cao hi u qu

vi c th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh khi ki m sát gi i quy t
các v , vi c dân s t i VKSND c p huy n.
NG I

CH
QUY

NH C A PHÁP LU T V QUY N YểU C U, KI N

NGH , KHÁNG NGH C A VI N KI M SÁT NHỂN DỂN
TRONG T

T NG DỂN S

1.1. V TRệ, VAI TRÒ, NHI M V C A VI N KI M SÁT NHỂN
DỂN TRONG T

T NG DỂN S

Ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong quá trình gi i quy t các v , vi c
dân s là ho t đông th c hi n ch c n ng ki m sát ho t đ ng t pháp trong t
tung dân s c a VKSND theo quy đ nh t i
là

i u 137 Hi n pháp n m 1992 (nay

i u 70 Hi n pháp n m 2013), đây c ng là m t trong nh ng nguyên t c c

b nđ

c quy đ nh trong BLTTDS, nh m đ m b o cho vi c gi i quy t các v ,

vi c dân s c a các c p Tòa án đ

c khách quan, k p th i, đúng pháp lu t.

BLTTDS n m 2004 xác đ nh “VKSND là c quan ti n hành t t ng”1
th c hi n vai trò “ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong t t ng dân s …”2,
trong đó, “Vi n tr

ng Vi n ki m sát, Ki m sát viên là ng

i ti n hành t t ng”.

Ki m sát viên có trách nhi m “Ki m sát tuân theo pháp lu t trong vi c gi i
quy t các v , vi c dân s c a Tòa án, ki m sát tuân theo pháp lu t c a nh ng
ng

i tham gia t t ng…”

và 2 i u 21 Lu t t ch c VKSND, i u 21 BLTTDS, i u 11 Pháp l nh th t c gi i quy t các v án
dân s .
1

-3-


Theo quy đ nh c a BLTTDS n m 2004, kho n 3

i u 1 Lu t s a đ i, b

sung m t s đi u c a BLTTDS n m 2011 v s a đ i, b sung i u 21 BLTTDS
n m 2004, ph m vi ki m sát c a VKSND b t đ u t khi Tòa án thông báo th lý
v , vi c dân s và k t thúc khi ki m sát xong vi c gi i quy t v án. V ph m vi
tham gia phiên tòa, kho n 2

i u 21 s a đ i, b sung quy đ nh: “VKSND ph i

tham gia 100 % các phiên tòa, phiên h p phúc th m, giám đ c th m, tái th m,
tham gia các phiên tòa s th m đ i v i nh ng v án do Tòa án ti n hành thu
th p ch ng c ho c đ i t
quy n s d ng đ t, nhà
ng

i có nh

ng tranh ch p là tài s n công, l i ích công c ng,

ho c có m t bên đ

ng s là ng

c đi m v th ch t, tâm th n… ”, Vi n tr

i ch a thành niên,
ng VKSND t i cao

ph i tham gia phiên h p xem xét l i quy t đ nh c a H i đ ng th m phán
(H TP) Tòa án nhân dân t i cao (TANDTC) …
it
ng

ng ki m sát là vi c tuân theo pháp lu t c quan ti n hành t t ng,

i ti n hành t t ng, ng

i tham gia t t ng trong quá trình gi i quy t các

v , vi c dân s nh m đ m b o cho v án đ
toàn di n.

c gi i quy t k p th i, khách quan,

đ m b o cho ho t đ ng ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s ,

BLTTDS quy đ nh VKSND có nh ng nhi m v nh : Ki m sát thông báo th lý
v , vi c dân s và thông báo tr l i đ n kh i ki n, tham gia phiên tòa, phiên h p
theo quy đ nh c a pháp lu t, tham gia h i đ ng s và nh ng ng i tham gia t t ng

khác t i phiên tòa, phát bi u ý ki n t i các phiên tòa, phiên h p; ki m sát vi c tuân theo
pháp lu t t i các phiên tòa, phiên h p; ki m sát các b n án, quy t đ nh gi i quy t các
v , vi c dân s c a Tòa án; kháng ngh theo th t c phúc th m, giám đ c th m, tái th m
đ i v i các b n án, quy t đ nh c a Tòa án; th c hi n quy n yêu c u, ki n ngh Tòa án kh c
ph c vi ph m trong quá trình gi i quy t v , vi c dân s theo quy đ nh c a pháp lu t…
Nh v y, pháp lu t t t ng dân s Vi t Nam luôn xác đ nh VKSND là c
quan ti n hành t t ng, có ch c n ng ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong
quá trình gi i quy t các v , vi c dân s .

th c hi n t t ch c n ng này, m i

cán b , Ki m sát viên ph i n m v ng các quy đ nh pháp lu t nói chung và quy
-4-


đ nh v vi c th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh khi ki m sát
gi i quy t v , vi c dân s nh m nâng cao hi u qu công tác ki m sát.
1.2. QUY

NH C A PHÁP LU T V

QUY N YểU C U, KI N

NGH , KHÁNG NGH C A VI N KI M SÁT NHỂN DỂN TRONG T
T NG DỂN S
1.2.1. Quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh theo quy đ nh c a B lu t
t t ng dân s n m 2004 (đã đ

c s a đ i, b sung n m 2011)

Quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh c a VKSND trong t t ng dân s
đ

c BLTTDS hi n hành quy đ nh t i m t s đi u lu t sau đây:
T i kho n 1 i u 21:“VKSND ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong t

t ng dân s , th c hi n các quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh theo quy đ nh
c a pháp lu t nh m b o đ m cho vi c gi i quy t v vi c dân s k p th i, đúng
pháp lu t”.
T i đi m đ, kho n 1 i u 44:
“1. Khi th c hi n nhi m v ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong ho t
đ ng t t ng dân s , Vi n tr

ng Vi n ki m sát có nh ng nhi m v , quy n h n

sau đây:
đ) Kháng ngh theo th t c phúc th m, giám đ c th m, tái th m b n án,
quy t đ nh c a Tòa án theo quy đ nh c a B lu t này…”
T i kho n 4

i u 85 quy đ nh: “Vi n ki m sát có quy n yêu c u đ

ng

s , cá nhân, c quan, t ch c cung c p h s , tài li u, v t ch ng đ b o đ m
cho vi c th c hi n th m quy n kháng ngh theo th t c phúc th m, giám đ c
th m và tái th m.”
i u 94 quy đ nh: “Tòa án, Vi n ki m sát có th tr c ti p ho c b ng v n
b n yêu c u cá nhân, c quan, t ch c đang qu n lý, l u gi cung c p cho mình
ch ng c .

-5-


Cá nhân, c quan, t ch c đang qu n lý, l u gi ch ng c có trách
nhi m cung c p đ y đ , k p th i ch ng c theo yêu c u c a Tòa án, Vi n ki m
sát trong th i h n m

i l m ngày, k t ngày nh n đ

c yêu c u; tr

ng h p

không cung c p đ y đ , k p th i ch ng c theo yêu c u c a Tòa án, Vi n ki m
sát thì tùy theo m c đ vi ph m có th b x lý theo quy đ nh c a pháp lu t.”
i u 124 quy đ nh: “

ng s có quy n khi u n i, Vi n ki m sát có

quy n ki n ngh v i Chánh án Toà án đang gi i quy t v án v quy t đ nh áp
d ng, thay đ i, hu b bi n pháp kh n c p t m th i ho c vi c Th m phán không
ra quy t đ nh áp d ng, thay đ i, hu b bi n pháp kh n c p t m th i.
Th i h n khi u n i, ki n ngh là ba ngày làm vi c, k t ngày nh n đ

c

quy t đ nh áp d ng, thay đ i, hu b bi n pháp kh n c p t m th i ho c tr l i
c a Th m phán v vi c không ra quy t đ nh áp d ng, thay đ i, hu b bi n pháp
kh n c p t m th i”.

T i kho n 1
nh n đ

i u 170: “Trong th i h n ba ngày làm vi c, k t ngày

c v n b n tr l i đ n kh i ki n c a Tòa án, Vi n ki m sát cùng c p có

quy n ki n ngh v i Chánh án Tòa án đã tr l i đ n kh i ki n”.
T i kho n 2
đ

i u 188: “Quy t đ nh công nh n s tho thu n c a các

ng s ch có th b kháng ngh theo th t c giám đ c th m n u có c n c cho

r ng s tho thu n đó là do b nh m l n, l a d i, đe do ho c trái pháp lu t,
trái đ o đ c xã h i”.
i u 250 quy đ nh: “Vi n tr

ng Vi n ki m sát cùng c p và c p trên

tr c ti p có quy n kháng ngh b n án, quy t đ nh t m đình ch , đình ch gi i
quy t v án c a Toà án c p s th m đ yêu c u Toà án c p trên tr c ti p gi i
quy t l i theo th t c phúc th m”.
i u 316 quy đ nh: “Ng

i yêu c u và cá nhân, c quan, t ch c có

quy n l i, ngh a v liên quan đ n quy t đ nh gi i quy t vi c dân s có quy n
kháng cáo, Vi n ki m sát cùng c p, Vi n ki m sát c p trên tr c ti p có quy n

kháng ngh quy t đ nh gi i quy t vi c dân s đ yêu c u Toà án c p trên tr c
-6-


ti p gi i quy t l i theo th t c phúc th m, tr các quy t đ nh quy đ nh t i kho n
2 và kho n 3 i u 28 BLTTDS”.
Ngoài nh ng quy đ nh trên, BLTTDS hi n hành còn m t s đi u lu t
quy đ nh v vi c g i quy t đ nh đ a v án ra xét x , g i b n án, quy t đ nh s
th m, phúc th m, giám đ c th m…cho VKSND, quy n kháng ngh theo th t c
giám đ c th m, tái th m và ki n ngh yêu c u xét l i quy t đ nh đã có hi u l c
pháp lu t c a H TP TANDTC
các quy đ nh trên c a BLTTDS đ

c hi u và th c hi n th ng nh t,

Liên ngành VKSNDTC – TANDTC đã ph i h p ban hành Thông t liên t ch s
04/2012/TTLT – VKSNDTC - TANDTC ngày 1/8/2012 h

ng d n thi hành

m t s quy đ nh c a BLTTDS v ki m sát vi c tuân theo pháp lu t trong t t ng
dân s (nay g i t t là TTLT s 04/2012/TTLT).
1.2.2. Quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh theo h

ng d n t i Thông

t liên t ch s 04/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTC
Theo TTLT s 04/2012/TTLT, quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh c a
VKSND đ

c th c hi n theo các h

ng d n sau:

Kho n 2 và kho n 3 i u 2:
“2. Vi c chuy n h s v vi c dân s cho Vi n ki m sát đ xem xét kháng
ngh theo th t c phúc th m đ
Sau khi nh n đ

c th c hi n nh sau:

c b n án, quy t đ nh c a Toà án c p s th m ch a có

hi u l c pháp lu t mà Vi n ki m sát cùng c p (trong tr

ng h p Vi n ki m sát

không tham gia phiên toà s th m v án dân s ) ho c Vi n ki m sát c p trên
tr c ti p xét th y c n ph i nghiên c u h s v vi c dân s đ xem xét vi c
kháng ngh phúc th m, thì Vi n ki m sát có v n b n yêu c u Toà án c p s th m
chuy n h s v vi c dân s cho Vi n ki m sát.
Ngay sau khi nh n đ

c yêu c u c a Vi n ki m sát, Toà án c p s th m

chuy n h s v vi c dân s cho Vi n ki m sát có v n b n yêu c u.

-7-

3. Khi Tòa án, Vi n ki m sát xét th y c n thi t ph i nghiên c u h s v
vi c dân s đ báo cáo ng

i có th m quy n kháng ngh theo th t c giám đ c

th m ho c tái th m, thì vi c chuy n h s v vi c dân s đ

c th c hi n nh

sau:
a) Tòa án c p t nh, Vi n ki m sát c p t nh có v n b n yêu c u Tòa án c p
huy n đã ra b n án, quy t đ nh có hi u l c pháp lu t chuy n h s v vi c dân
s đó cho TA c p t nh, VKSND c p t nh, VKSNDTC có v n b n yêu c u Tòa án
đang qu n lý h s chuy n h s v vi c dân s đó cho TANDTC, VKSNDTC.
Trong th i h n 07 ngày làm vi c, k t ngày nh n đ

c v n b n yêu c u

chuy n h s , Toà án chuy n h s v vi c dân s cho Tòa án, Vi n ki m sát có
v n b n yêu c u”…
T i i u 4: Vi n ki m sát ti n hành thu th p ch ng c :
“1. Vi n ki m sát có quy n yêu c u đ

ng s , cá nhân, c quan, t ch c

cung c p h s , tài li u, v t ch ng theo quy đ nh t i kho n 4
trong các tr

i u 85 BLTTDS

ng h p sau:

a) Vi n ki m sát thu th p h s , tài li u, v t ch ng đ b o đ m th c hi n
th m quy n kháng ngh theo th t c phúc th m, giám đ c th m, tái th m…
2. Vi n ki m sát yêu c u cá nhân, c quan, t ch c đang qu n lý, l u gi
cung c p cho mình h s , tài li u, v t ch ng theo quy đ nh t i kho n 2

i u 94

BLTTDS. Yêu c u ph i b ng v n b n, nêu rõ h s , tài li u, v t ch ng c n cung
c p.
Cá nhân, c quan, t ch c đ

c yêu c u có trách nhi m cung c p đ y đ ,

k p th i ch ng c theo yêu c u c a Vi n ki m sát trong th i h n 15 ngày, k t
ngày nh n đ

c yêu c u. Tr

ng h p không cung c p đ y đ , k p th i ch ng c

theo yêu c u c a Vi n ki m sát thì ph i g i v n b n cho Vi n ki m sát nêu rõ lý
do.
T i i u 5 v “Yêu c u s a đ i, b sung biên b n phiên tòa, phiên h p”:

-8-


Sau khi k t thúc phiên tòa, phiên h p, Ki m sát viên có quy n ki m tra

biên b n phiên tòa, phiên h p. N u th y c n thi t, Ki m sát viên có quy n yêu
c u ghi nh ng s a đ i, b sung vào biên b n. Yêu c u c a Ki m sát viên đ

c

th c hi n ngay và Ki m sát viên ký xác nh n vào nh ng n i dung s a đ i, b
sung theo quy đ nh t i kho n 4 i u 211 BLTTDS”.
T i i u 12: “Quy n yêu c u c a Vi n ki m sát đ i v i Tòa án
1. Vi n ki m sát yêu c u Toà án cùng c p và Toà án c p d
gi i quy t khi u n i, t cáo theo quy đ nh t i Ch
m t trong nh ng tr

i ra v n b n

ng XXXIII BLTTDS khi thu c

ng h p sau đây:

a) Vi n ki m sát nh n đ

c đ n khi u n i, t cáo v vi c Toà án, ng

i có

th m quy n gi i quy t khi u n i, t cáo không ra v n b n gi i quy t khi u n i,
t cáo trong th i h n quy đ nh;
b) Vi n ki m sát có c n c xác đ nh vi c Toà án, ng

i có th m quy n

gi i quy t khi u n i, t cáo không ra v n b n gi i quy t khi u n i, t cáo trong
th i h n quy đ nh.
Trong th i h n 07 ngày làm vi c, k t ngày nh n đ
ki m sát theo h

ng d n t i đi m a và đi m b kho n 1

c yêu c u c a Vi n

i u này, Toà án đ

c

yêu c u ph i xem xét, gi i quy t và thông báo b ng v n b n cho Vi n ki m sát
đã yêu c u bi t. Tr

ng h p v vi c ph c t p, c n có thêm th i gian, thì Toà

án ph i có v n b n thông báo lý do cho Vi n ki m sát bi t và tr l i cho Vi n
ki m sát trong th i h n 15 ngày, k t ngày nh n đ

c yêu c u.

2. Vi n ki m sát yêu c u Toà án cùng c p ki m tra vi c gi i quy t khi u
n i, t cáo c a Toà án c p mình và Toà án c p d
tr

i khi thu c m t trong nh ng

ng h p sau đây:

a) Vi n ki m sát nh n đ

c yêu c u c a c quan có th m quy n;

b) Vi n ki m sát nh n đ

c đ n khi u n i, t cáo v vi c Toà án, ng

i có

th m quy n gi i quy t khi u n i, t cáo vi ph m pháp lu t trong khi gi i quy t;

-9-


c) Vi n ki m sát có c n c xác đ nh vi c Toà án, ng

i có th m quy n

gi i quy t khi u n i, t cáo có d u hi u vi ph m pháp lu t trong khi gi i quy t.
Trong th i h n 15 ngày, k t ngày nh n đ
theo h

ng d n t i các đi m a, b, và c kho n 2

c yêu c u c a Vi n ki m sát
i u này, Toà án đ

c yêu c u

ph i xem xét, gi i quy t và thông báo b ng v n b n cho Vi n ki m sát đã yêu
c u bi t. Tr

ng h p v vi c ph c t p c n có thêm th i gian, thì Toà án ph i có

v n b n thông báo lý do cho Vi n ki m sát bi t và tr l i cho Vi n ki m sát
trong th i h n 30 ngày, k t ngày nh n đ

c yêu c u”.

i u 13: “Quy n ki n ngh c a Vi n ki m sát đ i v i Tòa án
1. Tr

ng h p có c n c xác đ nh vi c gi i quy t khi u n i, t cáo c a

Toà án, ng

i có th m quy n là không đúng pháp lu t, thì Vi n ki m sát ki n

ngh v i Toà án cùng c p và Toà án c p d
2. Tr

i kh c ph c vi ph m pháp lu t.

ng h p Vi n ki m sát có yêu c u theo quy đ nh t i

i u 12 c a

Thông t liên t ch này ho c có ki n ngh kh c ph c vi ph m pháp lu t theo quy
đ nh t i kho n 1 i u này mà Toà án không th c hi n ho c th c hi n không đ y

đ yêu c u, ki n ngh c a Vi n ki m sát, thì Vi n ki m sát có quy n ki n ngh v i
Toà án c p trên.
3. Trong th i h n 15 ngày, k t ngày nh n đ
sát theo h

c ki n ngh c a Vi n ki m

ng d n t i kho n 1 và kho n 2 i u này, Toà án ph i xem xét và tr

l i b ng v n b n cho Vi n ki m sát đã ki n ngh bi t. Tr

ng h p v vi c ph c

t p c n có thêm th i gian, thì Toà án ph i có v n b n thông báo lý do cho Vi n
ki m sát bi t và tr l i cho Vi n ki m sát trong th i h n 30 ngày, k t ngày
nh n đ

c ki n ngh ”.

Ngoài ra, vi c th c hi n quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh đ
h

c

ng d n c th t i Quy ch công tác ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s

(ban hành kèm theo Quy t đ nh 567/Q – VKSTC ngày 08 /10/2012 c a Vi n tr ng
VKSNDTC, g i t t là Quy ch 567).

- 10 -

Nh ng quy đ nh, h

ng d n trên là c s cho vi c th c hi n quy n yêu

c u, ki n ngh , kháng ngh khi th c hi n ch c n ng ki m sát ho t đ ng t pháp
trong t t ng dân s .
CH

NG II

TH C TR NG TH C HI N CÁC QUY N YểU C U,
KI N NGH , KHÁNG NGH KHI KI M SÁT GI I QUY T CÁC V ,
VI C DỂN S

T I VI N KI M SÁT NHỂN DỂN C P HUY N

2.1. K t qu đ t đ

c

Theo s li u báo cáo th ng kê hàng n m c a ngành Ki m sát nhân
dân, k t qu th c hi n quy n ki n ngh , kháng ngh trong t t ng dân s c a
VKSND c p huy n t n m 2011 đ n 6 tháng đ u n m 2014 c th nh sau:
N m 2011, VKSND c p huy n đã th c hi n:
- Ki m sát 220.841 thông báo th lý v , vi c dân s ;
- Tham gia 160 phiên tòa và 5.250 phiên h p s th m gi i quy t vi c
dân s .
Thông qua công tác ki m sát, VKSND c p huy n đã ban hành đ

c

1.363 v n b n ki n ngh yêu c u Tòa án kh c kh c vi ph m trong công tác
gi i quy t các v , vi c dân s ; ban hành 1.110 quy t đ nh kháng ngh theo
th t c phúc th m (t ng 195 kháng ngh so v i n m 2010).
K t qu gi i quy t kháng ngh : Trong s 995 quy t đ nh kháng ngh
phúc th m do c p huy n ban hành đã đ
kháng ngh đ

c Tòa án gi i quy t, s quy t đ nh

c Tòa án ch p nh n 821 v chi m t l 82.5 %; đ i v i s

kháng ngh không đ

c Tòa ch p nh n, VKSND c p t nh báo cáo đ ngh

giám đ c th m 91 v .
N m 2012, VKSND c p huy n đã th c hi n:
- Ki m sát 249.647 thông báo th lý v , vi c dân s ;
- 11 -


- Tham gia 19.604 phiên tòa s th m dân s ;
- Ki m sát 175.323 b n án, quy t đ nh dân s , trong đó đã phát hi n
s b n án, quy t đ nh có vi ph m pháp lu t là 11.360.
Thông qua công tác ki m sát, VKSND c p huy n đã ban hành 1.439
v n b n ki n ngh yêu c u Tòa án kh c kh c vi ph m trong công tác gi i
quy t các v , vi c dân s ; ban hành 920 quy t đ nh kháng ngh theo th t c

phúc th m.
S kháng ngh phúc th m đã đ
c s c n m tr

c Tòa án gi i quy t 1.042 (bao g m

c chuy n sang), trong đó s kháng ngh đ

c Tòa ch p

nh n là 924 đ t t l 88.7 %.
N m 2013
- Ki m sát 267.742 thông báo th lý v , vi c dân s ;
- Tham gia 23.141 phiên tòa s th m dân s ; tham gia 10.839 phiên
h p gi i quy t vi c dân s ;
- Ki m sát 23.512 b n án, quy t đ nh dân s , đã phát hi n 14.518 b n
án, quy t đ nh có vi ph m pháp lu t.
Qua công tác ki m sát, VKSND c p huy n ban hành đ

c 1.559 v n

b n ki n ngh yêu c u Tòa án kh c kh c vi ph m trong công tác gi i quy t
các v , vi c dân s ; ban hành 1.164 quy t đ nh kháng ngh theo th t c phúc
th m.
S kháng ngh phúc th m đ
đó s kháng ngh đ

c Tòa án đ a ra gi i quy t 1.216, trong

c Tòa ch p nh n là 1.039 đ t t l 85,4%.

K t qu công tác 6 tháng đ u n m 2014:
- Ki m sát 165.796 thông báo th lý v , vi c dân s ;
- Tham gia 17.845 phiên tòa, phiên h p s th m dân s ;
- Ki m sát 93.928 b n án, quy t đ nh dân s ;
- Ban hành 698 v n b n ki n ngh yêu c u Tòa án kh c kh c vi ph m
trong công tác gi i quy t các v , vi c dân s ; ban hành 606 quy t đ nh
- 12 -


kháng ngh theo th t c phúc th m. S kháng ngh đ

c Tòa phúc th m ch p

nh n 479/543 v chi m t l 88, 2 %.
Nhìn chung, th c hi n quy đ nh v vi c m r ng th m quy n c a
VKSND trong t t ng dân s c a BLTTDS s a đ i, b sung, s v án dân
s mà VKSND ph i tham gia phiên tòa đã t ng lên r t nhi u (t ng 122, 53
l n so v i n m 2011)3, vì v y VKSND các c p (đ c bi t là c p huy n) đã
t ng c

ng công tác ki m sát thông báo th lý v , vi c dân s c ng nh

ki m sát thông báo tr l i đ n kh i ki n. Ki m sát viên đã th c hi n đúng
quy trình ki m sát nh ti p nh n, vào s theo dõi qu n lý, ki m sát c v n i
dung và th i h n g i thông báo, tr

ng h p Tòa án không g i ho c ch m

g i v n b n thì Ki m sát viên yêu c u g i đ y đ và t ng h p vi ph m đ

ban hành ki n ngh yêu c u kh c ph c. Vi c yêu c u Tòa án chuy n h s đ
VKSND tham gia phiên tòa, phiên h p ho c xem xét th c hi n quy n kháng
ngh đã đ
S l

c th c hi n đúng quy đ nh t i i u 2 TTLT s 04/2012.
ng v án Ki m sát viên ph i tham gia phiên tòa ngày càng

t ng. T i nhi u VKSND đ a ph

ng, trung bình m i Ki m sát viên làm công

tác ki m sát dân s ph i tham gia trên 10 phiên tòa/tháng, th m chí là 15 -17
phiên tòa/tháng nh

Thành ph H Chí Minh, Ti n Giang, Hà N i, Long

An, Cà Mau (theo Báo cáo s 130/VKSTC - BC- V5 ngày 11/10/2013, Báo
cáo s

k t m t n m th c hi n Lu t s a đ i, b sung m t s đi u c a

BLTTDS trong ngành KSND). Khi tham gia phiên tòa, phiên h p s th m
gi i quy t các v , vi c dân s , Ki m sát viên đã phát bi u ý ki n phân tích rõ
nh ng vi ph m t t ng trong vi c th lý, gi i quy t v , vi c dân s qua đó đ
xu t, ki n ngh , yêu c u H i đ ng xét x kh c ph c vi ph m và đ
nh n, góp ph n đ m b o cho v , vi c dân s đ
S l

c gi i quy t đúng pháp lu t.

ng b n án, quy t đ nh dân s s th m có vi ph m đ

hi n qua công tác ki m sát c ng t ng lên so v i các n m tr
3

Theo Báo cáo T ng k t công tác c a ngành Ki m sát n m 2012

- 13 -

c ch p

c.

c phát


Trong vi c th c hi n quy n yêu c u, các đ a ph
li u th ng kê v s l

ng không có s

ng v n b n yêu c u mà Vi n ki m sát đã th c hi n

trong quá trình ki m sát gi i quy t v vi c dân s , nh yêu c u cung c p h
s đ nghiên c u xem xét vi c kháng ngh ho c tham gia phiên tòa; yêu c u
g i Thông báo th lý v , vi c dân s , g i b n án, quy t đ nh đ ki m sát;
yêu c u đ a v án ra xét x …, tuy nhiên các yêu c u c a VKSND v c b n
là đúng quy đ nh pháp lu t và đ

c Tòa án th c hi n.

V vi c th c hi n quy n ki n ngh , kháng ngh : S l

ng các b n

ki n ngh , kháng ngh phúc th m t ng cao, trong th i gian t 1/1/2012 đ n
30/4/2013, VKSND các đ a ph

ng đã ban hành đ

c 2.060 ki n ngh yêu

c u kh c ph c vi ph m4. N i dung ki n ngh phong phú, đa d ng h n các
n m tr

c, v n b n ki n ngh đã nêu c n c , n i dung rõ ràng, có s c thuy t

ph c nên h u h t ki n ngh đ

c Tòa án ch p nh n s a ch a. N i dung các

ki n ngh t p trung vào yêu c u Tòa án kh c ph c vi ph m trong vi c ch m
g i b n án, quy t đ nh, ch m chuy n h s cho VKSND, ch m g i thông
báo th lý v , vi c dân s … M t s VKSND c p huy n đã t ng h p các vi
ph m c a Th m phán trong quá trình gi i quy t v , vi c dân s nh : Không
có quy t đ nh phân công Th m phán th lý, t ng đ t v n b n t t ng cho
đ

ng s không đúng th t c, vi ph m v th i h n m phiên tòa, phiên h p,

biên b n phiên tòa không ph n ánh trung th c, khách quan di n bi n t i
phiên tòa, quy t đ nh án phí không chính xác….Thông qua công tác ki m
sát, các VKSND c p huy n đã ban hành nhi u ki n ngh v i chính quy n đ a
ph

ng, c quan, t ch c đ có bi n pháp ng n ch n, phòng ng a nh ng vi

ph m làm phát s nh tranh ch p dân s . M t s VKSND đ a ph

ng làm t t

công tác ki n ngh nh Thành ph H Chí Minh ban hành 189 ki n ngh , Hà

Theo Báo cáo s 130/VKSTC - BC- V5 ngày 11/10/2013, Báo cáo s k t m t n m th c hi n Lu t s a đ i,
b sung m t s đi u c a BLTTDS trong ngành KSND
4

- 14 -


N i ban hành 106 ki n ngh , Qu ng Ninh, Long An ban hành 71 ki n ngh ,
Thanh Hóa ban hành 59 ki n ngh 5…
S li u trên đây cho th y, m c dù s l

ng kháng ngh phúc th m

n m 2012 gi m so v i n m 2011 nh ng s kháng ngh c a n m 2013 và 6
tháng đ u n m 2014 là khá cao. M t s đ a ph

ng có t l kháng ngh phúc

th m (tính trên s b n án, quy t đ nh b h y, s a) chi m t l cao nh Qu ng
Ninh 76 %,

c L c 33.3 %, Tây Ninh 31.2 %, Ti n Giang 19.4 %, Thành

ph H Chí Minh 16.8 %.6... Các đ a ph

ng đã k t h p vi c phát hi n vi

ph m thông qua vi c tham gia phiên tòa, phiên h p và ki m sát b n án,
quy t đ nh s th m, đ ng th i th c hi n quy n yêu c u cung c p tài li u, v t
ch ng theo quy đ nh pháp lu t đ làm xác đ nh chính xác vi ph m trong b n
án, quy t đ nh s th m đ làm c n c kháng ngh , nh yêu c u c quan, t
ch c, các nhân cung c p, b sung tài li u, ch ng c do v y ch t l
b n quy t đ nh kháng ngh phúc th m c ng đ

ng v n

c nâng cao h n, đa s các

quy t đ nh kháng ngh phúc th m c a Vi n ki m sát đ u có c n c pháp lý,
đ m b o v n i dung và hình th c.
V n i dung, các quy t đ nh kháng ngh đã nêu rõ các vi ph m v th
t c t t ng, vi ph m v n i dung gi i quy t và nêu h
hay s a án, do v y h u h t các kháng ngh đ u đ

ng kháng ngh h y án
c Tòa án c p phúc th m

ch p nh n v i t l cao. N m 2013 và 6 tháng đ u n m 2014, nhi u đ n v
có quy t đ nh kháng ngh phúc th m đ
Ngh An, Hà T nh, Nam

c Tòa ch p nh n v i t l cao nh :

nh, Thái Nguyên, H ng Yên, Qu ng Bình,

Thanh Hóa … đ u đ t 100 % 7, à N ng 91.6 %, Qu ng Ngãi 62.5 % 8 …
2.2. M t s t n t i, h n ch

Theo Báo cáo s 130/VKSTC - BC - V5 ngày 11/10/2013
Theo Báo cáo s 130/VKSTC- BC- V5 ngày 11/10/2013
7
Theo Báo cáo T ng k t công tác c a ngành ki m sát n m 2013
8
Thông báo s 424/TB-VKSTC ngày 6/7/2014 thông báo s k t công tác ki m sát 6 tháng đ u n m 2014
c a các t nh khu v c mi n Trung
5

6

- 15 -


Bên c nh nh ng k t qu đ t đ

c, vi c th c hi n quy n yêu c u,

ki n ngh , kháng ngh trong công tác ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s
t i các VKSND c p huy n còn h n ch , th hi n qua m t s v n đ sau:
2.2.1. S l

ng ki n ngh , kháng ngh ch a nhi u

Qua th c t công tác ki m sát thông báo th lý, thông báo tr l i đ n
kh i ki n, nghiên c u h s , ki m sát b n án, quy t đ nh dân s cho th y
vi c th lý, gi i quy t các v , vi c dân s c a Th m phán Tòa án còn nhi u
thi u sót, vi ph m. Quá trình th c hi n nhi m v , Ki m sát viên đã phát hi n
đ

c nhi u vi ph m trong vi c tuân th pháp lu t t t ng và áp d ng pháp

lu t đ gi i quy t v án nh ng vi c t ng h p vi ph m, ban hành ki n ngh ,
kháng ngh còn h n ch . Theo Báo cáo s 130/BC – VKSTC - V5, t ngày
1/1/2012 đ n 30/4/2013, VKSND c p huy n đã ki m sát 234.313 b n án,
quy t đ nh s th m c a Tòa án, trong đó đã phát hi n 14.975 b n án, quy t
đ nh có vi ph m chi m t l 6.3 % trên s b n án, quy t đ nh đã ki m sát;
VKSND c p huy n ban hành 1.186 quy t đ nh kháng ngh phúc th m chi m
t l 8 % trên s b n án, quy t đ nh có vi ph m. Nh v y s b n án, quy t
đ nh dân s do VKSND c p huy n phát hi n có vi ph m pháp lu t ch a
đ

c x lý tri t đ .
M t khác, theo Báo cáo T ng k t công tác ki m sát hàng n m c a

VKSNDTC và Báo cáo k t qu công tác ki m sát gi i quy t các v , vi c dân
s c a V 5 – VKSNDTC, s b n án, quy t đ nh s th m b c p phúc th m
s a án chi m 16,1 %, h y án chi m t l 8 % trên t ng s b n án, quy t đ nh

đ

c ban hành n m 2011, tuy nhiên VKSND c p huy n phát hi n vi ph m

và ban hành quy t đ nh kháng ngh phúc th m r t h n ch , ch đ t 11 % trên
s b n án, quy t đ nh b Tòa phúc th m tuyên h y, s a án, c th :
N m 2012, s quy t đ nh kháng ngh phúc th m mà VKSND c p
huy n ban hành chi m t l 15.78 % trên s b n án, quy t đ nh b Tòa phúc
th m tuyên h y, s a án.
- 16 -


N m 2013, s quy t đ nh kháng ngh phúc th m mà VKSND ban
hành chi m t l 19.8 % trên s b n án, quy t đ nh b Tòa c p phúc th m
tuyên h y, s a án.
Sáu tháng đ u n m 2014, s quy t đ nh kháng ngh phúc th m mà
VKSND c p huy n ban hành chi m t l 20,3 % trên s b n án, quy t đ nh
b Tòa c p phúc th m tuyên h y, s a án.
S li u trên cho th y, t l quy t đ nh kháng ngh phúc th m đ

c

ban hành tính trên s b n án, quy t đ nh s th m mà Tòa án c p phúc th m
x tuyên s a, h y án chi m t l còn th p. Theo th ng kê c a ngành Ki m
sát n m 2013, m t s đ n v có k t qu kháng ngh còn h n ch nh Lai
Châu, Tuyên Quang, Hà Giang, B c C n…9., th m chí có nh ng đ n v
VKSND c p huy n t l án s a, h y cao nh ng không kháng ngh đ

cv

nào.
2.2.2. Ch t l

ng yêu c u, ki n ngh , kháng ngh còn h n ch

i v i quy n yêu c u, quá trình ki m sát thông báo th lý v , vi c
dân s và ki m sát b n án, quy t đ nh dân s , khi phát hi n Thông báo th lý
v , vi c dân s ho c b n án, quy t đ nh có vi ph m, có tr

ng h p Ki m sát

viên yêu c u Tòa án chuy n h s đ nghiên c u nh ng Th m phán không
th c hi n vì cho r ng yêu c u c a Ki m sát viên không đúng quy đ nh t i
kho n 2

i u 2 TTLT s 04/2012 (Ki m sát viên đã tham gia phiên tòa s

th m) ho c yêu c u chuy n h s đ ki m sát vi c th lý v án không đ

c

pháp lu t t t ng dân s quy đ nh. ây là m t s thi u sót c a Ki m sát viên
trong quá trình ki m sát gi i quy t v , vi c dân s .
Khi phát bi u ý ki n t i phiên tòa s th m, Ki m sát viên c ng yêu
c u H i đ ng xét x kh c ph c vi ph m trong quá trình gi i quy t v án, tuy
nhiên phát bi u c a Ki m sát viên ch y u nêu vi ph m v th i h n t t ng
9

Theo Báo cáo T ng k t công tác c a ngành ki m sát n m 2013

- 17 -


(gi i quy t v án quá h n lu t đ nh, vi ph m v th i h n g i thông báo th
lý, g i v n b n t t ng cho đ
h

ng s …). Nh ng vi ph m này không nh

ng đ n k t qu gi i quy t v án do v y hi u qu công tác ki m sát còn

h n ch .
V th c hi n quy n ki n ngh , m t s VKSND c p huy n ch a chú ý
t ng h p vi ph m đ ki n ngh yêu c u Tòa kh c ph c, nh t là vi ph m v
th i h n g i b n án, quy t đ nh, chuy n h s cho VKSND đ ki m sát theo
quy đ nh pháp lu t. Ch t l

ng v n b n ki n ngh nói chung tuy đã đ

ý nâng lên nh ng th c t v n còn m t s v n b n ki n ngh ch t l

c chú
ng ch a

cao, ch a th t s thuy t ph c do n i dung v n b n dài dòng, l p lu n thi u
ch t ch , vi n d n đi u lu t không chính xác…
C ng theo Báo cáo T ng k t công tác ki m sát hàng n m c a
VKSNDTC và Báo cáo k t qu công tác ki m sát gi i quy t các v , vi c dân
s c a V 5 – VKSNDTC, trong vi c th c hi n quy n kháng ngh , s kháng
ngh phúc th m không đ

c Tòa ch p nh n hàng n m còn cao, c th :

N m 2011 s quy t đ nh kháng ngh không đ

c Tòa phúc th m

ch p nh n chi m t l 17, 5 %;
N m 2012, t l kháng ngh phúc th m không đ

c Tòa c p phúc

th m ch p nh n chi m 11.3 %;
N m 2013, t l kháng ngh phúc th m không đ

c Tòa c p phúc

th m ch p nh n là 14.6 %.
6 tháng đ u n m 2014, t l kháng ngh phúc th m không đ

c Tòa

án ch p nh n là 11, 8 %.
V v n b n quy t đ nh kháng ngh phúc th m, m c dù đã có bi u
m u do V 5 – VKSNDTC ban hành kèm theo Quy t đ nh s 566/Q VKSTC c a VKSNDTC nh ng th c t cho th y, bên c nh m t s quy t
đ nh kháng ngh vi t ng n g n, đ y đ , nêu và phân tích vi ph m rõ ràng,
m ch l c thì v n còn m t s quy t đ nh kháng ngh phúc th m vi t quá dài,
- 18 -

trích d n c nh ng ph n không vi ph m (VKSND không kháng ngh ) trong
ph n quy t đ nh c a b n án nh án phí, quy n kháng cáo, quy n yêu c u thi
hành án c a đ

ng s , nhi u quy t đ nh nêu c th i h n kháng ngh là không

c n thi t; m t s quy t đ nh kháng ngh còn trích c ph n nh n đ nh trong
b n án, d n t i c c u c a b n kháng ngh phúc th m không h p lý, trích d n
thì dài mà phân tích, xác đ nh vi ph m thì quá ng n, không nh n xét, đánh
giá vi ph m, không vi n d n c n c pháp lu t đ xác đ nh rõ vi ph m đi u
kho n nào c a v n b n pháp lu t nào… C th nh b n Quy t đ nh kháng
ngh s 01/Q -KNPT ngày 12/1/2/2013 c a VKSND huy n

T t nh L ,

kháng ngh b n án dân s s th m s 101/2013/DS-ST ngày 29/1/2013 c a
TAND huy n

T gi i quy t tranh ch p “Chia di s n th a k và chia tài s n

chung”, sau khi trích ph n b n án có vi ph m, kháng ngh đã nêu tóm t t n i
dung v án và phân tích xác đ nh nh ng v n đ Tòa gi i quy t có c n c
tr

c khi phân tích vi ph m v án phí và vi ph m v th t c t t ng, nh v y

quy t đ nh kháng ngh r t dài dòng và không c n thi t, vì kháng ngh ch c n
phân tích và xác đ nh vi ph m trong b n án.
T i quy t đ nh kháng ngh c a VKSND huy n CB t nh TG ngày
26/9/2013 v kháng ngh b n án dân s s th m s 163/2013/DS-ST ngày

16/9/2013 c a TAND huy n CB t nh TG gi i quy t tranh ch p “Chia tài s n
chung”, kháng ngh không phân bi t vi ph m v th t c t t ng hay vi ph m
v n i dung gi i quy t, không đánh giá tính ch t, m c đ c a vi ph m đ đ
xu t h

ng kháng ngh .
Quy t đ nh kháng ngh s

VKSND huy n C t nh

306/Q KNPT-DS ngày 9/6/2014 c a

L sau khi nêu ph n có vi ph m trong b n án b

kháng ngh , quy t đ nh còn d n l i trình bày c a các đ

ng s tr

c khi

phân tích vi ph m trong b n án, là không c n thi t; quy t đ nh kháng ngh l i
không trích d n đi u lu t đ làm c n c xác đ nh vi ph m trong b n án và

- 19 -


hình th c kháng ngh vi t theo d ng “nh n th y – xỨt th y” nh hình th c
c a b n án là không phù h p v i h

ng d n c a V 5 –VKSNDTC…

2.3. Nguyên nhân c a th c tr ng
2.3.1. Nguyên nhân ch quan
- Nh n th c v quy n yêu c u, ki n ngh , kháng ngh c a VKSND
trong t t ng dân s ch a đ y đ :
Yêu c u, ki n ngh , kháng ngh là quy n n ng pháp lý c a VKSND
theo quy đ nh c a pháp lu t nh m đ m b o cho pháp lu t t t ng dân s
đ

c th c hi n nghiêm ch nh và th ng nh t nh m b o v l i ích c a Nhà

n

c, các quy n và l i ích h p pháp c a công dân đ

c tôn tr ng và b o v .

Th c t trong th i gian qua t i m t s Vi n ki m sát đ a ph
công tác này ch a đ

ng,

c s quan tâm đúng m c c a Lãnh đ o đ n v c p

huy n do ch a xác đ nh đúng vai trò, trách nhi m c a VKSND trong ho t
đ ng ki m sát gi i quy t các v , vi c dân s nói chung và quy n yêu c u,
ki n ngh , kháng ngh c a VKSND nói riêng.

i u này th hi n qua vi c ch

đ o đi u hành và b trí cán b đ m nhi m công tác này, c th :
+ Vi c ch đ o đi u hành ch y u nghe qua báo cáo, không nghiên
c u h s ; thi u ki m tra đôn đ c, ch đ o k p th i, không n m đ

c tình

hình, k t qu công tác và thi u sót h n ch c a cán b , Ki m sát viên.
+ Vi c b trí cán b làm công tác dân s còn kiêm nhi m, b trí Ki m
sát viên, cán b v i s l

ng ít, kinh nghi m công tác còn h n ch , cán b

m i vào Ngành ho c không yên tâm công tác; vi c đào t o, b i d
cao trình đ cho đ i ng cán b không đ

ng nâng

c quan tâm đ y đ , do v y đ i

ng cán b làm công tác này ch a đáp ng đ

c yêu c u c a công tác ki m

sát trong tình hình và nhi m v m i.
- Ý th c trách nhi m và trình đ n ng l c, kinh nghi m công tác c a
Ki m sát viên còn h n ch
B n thân cán b , Ki m sát viên đ
- 20 -

c phân công làm công tác ki m sát

gi i quy t các v , vi c dân s ch a nh n th c đ y đ v v trí, vai trò c a
VKSND trong t t ng dân s , cho r ng gi i quy t các v vi c dân s là trách
nhi m c a Tòa án, Tòa đóng vai trò ch đ o trong t t ng dân s , vai trò c a
Vi n ki m sát ch là th y u, th c hi n c ng đ
đ

c, không th c hi n c ng

c; m t s Ki m sát viên khi ti n hành ki m sát gi i quy t các v , vi c

dân s ch làm qua loa, đ i khái, mang tính hình th c, không chú tr ng đ n
ch t l

ng và hi u qu công tác.
Trình đ n ng l c, kinh nghi m công tác và ý th c trách nhi m c a

m t s cán b , Ki m sát viên làm công ki m sát gi i quy t các v , vi c dân
s còn h n ch , ch a say mê v i công vi c, còn có t t

ng ng i vi c khó,

ch a tích c c, ch đ ng th c hi n các quy n yêu c u, quy n ki n ngh c a
Vi n ki m sát đ yêu c u Tòa án g i đ , g i đúng th i h n các b n án, quy t
đ nh, yêu c u chuy n h s khi phát hi n sai ph m đ th c hi n ch c n ng
lu t đ nh; nghiên c u h s , ki m sát b n án, quy t đ nh nhi u nh ng không
phát hi n đ

c vi ph m ho c phát hi n vi ph m không chính xác, không k p

th i d n t i vi c tham m u, đ xu t không chính xác, nhi u tr

ng h p

VKSND c p t nh phát hi n và ban hành quy t đ nh kháng ngh vì c p huy n
không phát hi n đ

c vi ph m.

M t khác, m t s cán b , Ki m sát viên nh n th c v quy n quy t
đ nh và t đ nh đo t c a các đ
đ y đ nên còn có t t

ng s đ

c quy đ nh trong BLTTDS không

ng buông xuôi, cho r ng n u đ

ng s không kháng

cáo thì VKSND không kháng ngh .
M t khác, kh n ng phân tích, t ng h p, trình bày v n b n c a các
Ki m sát viên còn h n ch , vi t v n b n yêu c u, ki n ngh còn dài dòng,
hành v n thi u suôn s , m ch l c, câu t l ng c ng …do v y v n b n ph n
nào thi u s thuy t ph c.
Ngoài ra, đi u ki n trang thi t b ph c v công tác ki m sát gi i
quy t các v , vi c dân s còn ch a đáp ng yêu c u công tác trong tình hình
- 21 -

các tranh ch p dân s kh i ki n t i Tòa án ngày càng gia t ng v s l

ng

c ng nh tính ch t, m c đ ph c t p c a v án. C s v t ch t và trang thi t
b làm vi c còn nghèo, l c h u cùng v i ch đ đãi ng cho cán b , Ki m sát
viên còn h n ch ; nh ng n m g n đây đ i s ng v t ch t tuy đã đ

cc i

thi n nh ng còn nhi u khó kh n, thi u th n c ng là nguyên nhân làm cho
m t s cán b , Ki m sát viên thi u an tâm công tác; thu nh p c a ngành
Ki m sát c ng nh các các cán b t pháp so v i m t b ng xã h i là t

ng

đ i th p nên không tránh kh i nh ng lo l ng cho đ i s ng hàng ngày... Th c
tr ng này đã nh h

ng nh t đ nh đ n t t

ng, đ n nghi p v chuyên môn

c a đ i ng cán b , Ki m sát viên các c p.
Trong công cu c đ i m i và h i nh p c a đ t n
quan h h p tác v i các n

c trên th gi i đã t o ra nh ng đi u ki n thu n

l i đ đ i s ng kinh t , v n hóa, xã h i c n
s gia t ng c s l

c, vi c m r ng

c ngày càng phát tri n d n t i

ng c ng nh tính ch t m c đ ph c t p c a các tranh

ch p dân s , đ c bi t là các tranh ch p dân s có y u t n

c ngoài.

i u

này đòi h i Ki m sát viên ph i n m v ng các quy đ nh pháp lu t v n i dung
c ng nh quy đ nh pháp lu t v t t ng dân s đ nâng cao hi u qu công
tác ki m sát, đáp ng đ

c yêu c u c a công cu c c i cách t pháp.

2.3.2. Nguyên nhân khách quan
- S ph i h p gi a các c quan ti n hành t t ng trong công tác ki m
sát gi i quy t các v , vi c dân s còn có bi u hi n thi u ch t ch và ch a
ph i h p th

ng xuyên, trong m t s tr

ng h p quan h công tác có bi u

hi n khá c ng th ng gi a Tòa án và Vi n ki m sát; c ch ph i h p gi a hai
c quan thi u ch t ch , ch a k p th i thông tin v tình hình công tác cùng
nh ng khó kh n v

ng m c đ ph i h p gi i quy t.

Th i gian qua, nhi u Tòa án có vi ph m trong vi c g i ch m, ho c
không g i các b n án, quy t đ nh s th m c a Tòa án cho VKSND, không
chuy n h s cho Vi n ki m sát th c hi n quy n kháng ngh phúc th m (vi
- 22 -


ph m TTLT s 04/2012) nên gây không ít khó kh n cho vi c kháng ngh
phúc th m đ i v i nh ng v án Vi n ki m sát không tham gia phiên tòa, vì
v y nhi u tr

ng h p thay cho vi c kháng ngh , Vi n ki m sát ch ban hành

ki n ngh kh c ph c vi ph m. M t s tr

ng h p khi phát hi n vi ph m

trong công tác gi i quy t v , vi c dân s , m t s đ n v c p huy n còn ng i
va ch m v i Toà án nên đ xu t kháng ngh , ki n ngh c ng h n ch .
- Liên Ngành Trung
h p và h

ng ch a xây d ng và ban hành Quy ch ph i

ng d n công tác đ t o hành lang pháp lý cho ho t đ ng ph i h p

gi a các Ngành ch c n ng.
- Vi c ch đ o, ki m tra, s k t v công tác ki m sát gi i quy t các v
vi c dân s còn mang n ng tính hình th c, ch a đi sâu vào tr ng tâm c a
công tác chuyên môn; ch a đ
công tác đào t o, b i d
v vi c dân s ch a đ
ch a có đ

c ki m tra, đôn đ c th

ng xuyên. M t khác,

ng, t p hu n chuyên sâu v ki m sát gi i quy t các
c th c hi n th

ng xuyên. Do đó hi n nay chúng ta

c đ i ng Ki m sát viên chuyên sâu v công tác ki m sát gi i

quy t các v vi c dân s .
- M t s quy đ nh c a pháp lu t còn b t c p, ch a rõ ràng, gây khó
kh n v

ng m c trong công tác và h n ch đ n vi c th c hi n quy n kháng

ngh , ki n ngh c a VKSND, c th :
+ Theo quy đ nh t

i u 139 đ n

i u 142 BLTTDS v “Chi phí đ nh

giá” thì “chi phí đ nh giá là s ti n c n thi t và h p lý ph i chi tr cho công vi c
đ nh giá và do H i đ ng đ nh giá c n c vào quy đ nh c a pháp lu t”, tuy
nhi n, quy đ nh này còn chung chung và ch a có v n b n nào h

ng d n v

m c chi phí nào là “h p lý và c n thi t” theo kho n 2 i u 139 BLTTDS. Th c
ti n áp d ng tr

ng h p đ

ng s có yêu c u đ nh giá tài s n và Tòa án ký h p

đ ng đo đ c v i V n phòng đ ng ký quy n s d ng đ t, ngoài chi phí đo d c,
đ

ng s còn ph i ch u c chi phí “B i d

- 23 -

ng” (m c b i d

ng không theo


quy đ nh nào) cho nh ng thành viên c a H i đ ng đ nh giá trong đó có c cán

b V n phòng đ ng ký quy n s d ng đ t là b t h p lý.
+
đ

i u 5 BLTTDS quy đ nh v quy n quy t đ nh và t đ nh đo t c a

ng s là m t trong nh ng nguyên t c c b n c a BLTTDS là c n thi t,

nh ng ch a có h
tr

ng d n th ng nh t vi c th c hi n quy đ nh nên m t s

ng h p, VKSND c p huy n trong quá trình tham gia phiên tòa ho c ki m

sát các b n án, quy t đ nh dân s phát hi n vi c gi i quy t v án c a Tòa có vi
ph m pháp lu t, nh h

ng đ n quy n l i h p pháp c a đ

ng s nh ng đ

ng

s không kháng cáo nên VKSND phân vân không bi t nên quy t đ nh kháng
ngh hay không kháng ngh , lý do là m t s Tòa án có quan đi m cho r ng
đ

ng s không kháng cáo thì Vi n ki m sát không có quy n kháng ngh , vì

kháng ngh là vi ph m quy n t đ nh đo t c a đ

M t s tr

ng s .

ng h p Th m phán không đ a ng

i có quy n và ngh a

v liên quan tham gia t t ng nên VKSND quy t đ nh kháng ngh phúc th m
theo h

ng ph i h y án đ gi i quy t l i. Tuy nhiên, d a vào nguyên t c tôn

tr ng quy n t đ nh đo t c a đ
cho đ

ng s , Tòa án c p phúc th m h

ng d n

ng s làm đ n t ch i quy n l i, t ch i tham gia t t ng (trong v

án ly hôn, chia tài s n mà v ch ng có vay n Ngân hàng nh ng ch a đ n
h n tr n ), m t s tr

ng h p quy n l i c a đ

l i không kháng cáo ho c có tr

ng h p đ

ng s b thi t h i nh ng h

ng s đ

c Tòa án thuy t ph c

rút đ n kh i ki n ho c rút đ n kháng cáo nên quy t đ nh kháng ngh c a
Vi n ki m sát không còn phù h p n a; ho c có tr

ng h p kháng ngh phúc

th m c a Vi n ki m sát là có c n c tuy nhiên t i Tòa án c p phúc th m,
nguyên đ n đã rút đ n kh i ki n nên Tòa phúc th m đã quy t đ nh h y b n
án s th m và đình ch gi i quy t v án.
nhân d n t i kháng ngh không đ

ây là m t trong nh ng nguyên

c ch p nh n.

- Trong th c t có m t s quy t đ nh kháng ngh c a VKSND đ

c

Tòa án c p phúc th m ch p nh n toàn b n i dung kháng ngh nh ng l i

- 24 -

không ch p nh n ph n quy t đ nh c a kháng ngh (h y nh ng không h y
ho c ph i h y nh ng ch s a), v n đ này là do quy đ nh pháp lu t ch a rõ
ràng, c th d n đ n nhi u cách hi u và v n d ng khác nhau.
- BLTTDS hi n hành không quy đ nh Tòa án ph i tr l i v vi c ti p
thu ki n ngh nên Tòa án không có công v n tr l i. Th c t n u không ch p
nh n ki n ngh thì Tòa án s có công v n ph n h i l i, còn ki n ngh đúng
pháp lu t thì Tòa không có ý ki n gì, vì v y các VKSND đ a ph

ng b n

kho n trong vi c vi c tính ch tiêu th c hi n k ho ch công tác c a đ n v .
Ngoài ra, BLTTDS ch a quy đ nh đ y đ m t s v n đ sau nên
công tác ki m sát g p nhi u v

ng m c, c th :

+ BLTTDS hi n hành không quy đ nh c th th i h n cho ch th
th c hi n yêu c u, trách nhi m c a ch th đ
lu t d n đ n quy n yêu c u c a VKSND không đ
+ Tr
t i

c yêu c u trong t ng đi u
c th c thi trên th c t .

ng h p Tòa án ra quy t đ nh mi n, gi m án phí theo quy đ nh

i u 134, quy t đ nh ch p nh n ho c không ch p nh n kháng cáo quá

h nt i

i u 247 BLTTDS, do lu t không quy đ nh nên Tòa án không g i

các quy t đ nh cho VKSND; tr

ng h p không ch p nh n yêu c u áp d ng

bi n pháp kh n c p t m th i (kho n 2

i u 117 BLTTDS) Th m phán ph i

thông báo b ng v n b n nêu rõ lý do cho ng

i yêu c u bi t nh ng l i không

g i thông báo đó cho VKS cùng c p d n đ n VKSND không ki m sát và
th c hi n quy n ki n ngh k p th i.
+ V vi c t m đình ch gi i quy t v án dân s , theo quy đ nh t i
i u 191 BLTTDS thì Tòa án ti p t c gi i quy t v án dân s khi lý do t m
đình ch không còn nh ng l i không quy đ nh Tòa án ph i thông báo cho
đ

ng s , VKSND cùng c p bi t v vi c Tòa án đã ti p t c gi i quy t v

án…

- 25 -